SHAMIR: POGING OM DE STAAT ISRAEL TE VERNIETIGEN Ook Letland eist onafhankelijkheid Heel het raderwerk EG-landen erkennen eikaars diploma's Joegoslavisch leger verliest geduld met communistische partij BUITENLAND [ERUZALEM (AP) - In Israel zijn woensdag ver- icheidene branden uitgebroken in bosgebieden andere in cultuur gebrachte regio's. De bran- en zijn vermoedelijk het werk van Palestijnse ctivisten, die er kennelijk op uit zijn de opstand luiten de bezette gebieden te brengen. irtizanen DE STEM BUITENLAND DONDERDAG 23 JUN11988 T21 KRITIEK OP MILIEUVERVUILING herzet Dissident houdt officiële persconferentie PROEVE VAN BEKWAAMHEID OF STAGE BLUFT NOODZAKELUK Regelingen Diploma Leiding NIEUWSOVERZICHT Syrië omringt verblijfplaatsen gijzelaars Sovjets bedreigden veiligheid Canada Aanhouding tweede verdachte Özal Gevechten rond VS-basis op Filipijnen Azerbajdzjani's vallen Armeense bus aan IJsland verlaagt walsvisquotum Willem Alexander naar Japans theater 'Hotline' VS-Sovjetunie bestaat 25 jaar Negen doden door bom in Johannesburg WD. Tartoeh |PE\POESME.ER ITLAND «Jekabpilj. Re Daugavpils leden dat de Balti- )de onafhankelijk van de Eerste We- door de wanorde van en zij weer verzwol- ;che staten - Estland, |van de Unie van So- Ze liggen aan de trategische ligging i dat zo weinig 'ijs- fenoemd omdat ze zo- ar vertonen. Ze heb- elk ongeveer twee- edenis die zeer veel Ir is gelijk, want het vaar ongeveer 60 pro- lustrie werkt en waar Iking in de landbouw 'lijk in de intensieve ftheranisme de be zen het katholicisme. laatste tijd veel pro- llanden bestaat voor- |ewoners (respectie fs) met een Poolse Russische minder - )e gevallen van brandstichting gingen gepaard met tal ian incidenten in geheel Israel waarbij Israëlische voer- uigen met stenen werden bekogeld. Premier Yitzhak Shamir op de Mount Gilboa, 120 kilo- lie als een goede vervanger >r de oude Nederlandse kolo- waarvan hij al begrepen dat Nederland die kwijt i raken. Die nieuwe koloniën er nooit gekomen want de jtsche partijleiding hac In enkele behoefte aan Ne- •landse koloniën. 1944 vielen de legers van alin de Baltische staten bin- n. De Duitsers trokken ziek ar het Westen terug en de in ving van de staten bij lie van Sovjet Republiekenis ri feit. Alleen de bewoners an er niet mee akkoord, lgde een partizanenstrijd die Litouwen tot 1952 heeft ge- urd. Toen besloten de over bleven partizanenleiders wapende strijd te staken, n dan alleen in Litouwer 1.000 slachtoffers gevallen. BELGRADO (RTR) - Het leger van Joego- ■lavië is ontevreden over het optreden van L regerende communistische partij. De minister van defensie, generaal Veljko Ka- levic, uitte dinsdag op een speciale bij enkomst van de partij-afdeling binnen bet leger zijn ongenoegen over de toene mende kritiek van de bevolking op de -trijdkrachten. [n Joegoslavië is de afgelopen weken de sociale ontUst fors toegenomen. Stakingen, betogingen wen de regering, regionale twisten en klachten (an de bevolking over schendingen van men senrechten baren de Joegoslavische autoriteiten leeds grotere zorgen. De problemen nemen toe, nu het leger duidelijk maakt dat zijn „geduld opraakt" en het niet langer aan kritiek wenst bloot te staan. De opmerkingen van generaal Kadijevic zijn een verwijzing naar onenigheid die onlangs aan de dag is getreden tussen het leger en de inwo ners van de Joegoslavische republiek Slovenië, waar reeds duizenden mensen protest hebben aangetekend tegen de arrestatie van twee jour nalisten en een soldaat. Het drietal zou militaire geheimen hebben prijsgegeven. Dinsdag zijn in de stad Ljubljana meer dan 20.000 mensen de straat opgegaan om te luiste ren naar popgroepen en dichters die een optre den verzorgden ten gunste van het gearres teerde trio. Volgens Kadijevic hebben „organi satie, vorm en intensiteit van vijandelijke ac ties" een zodanige omvang aangenomen dat de „grondwettelijke orde" van Joegoslavië in ge vaar dreigt te komen. Bij de vermaningen van minister en generaal Kadijevic voegde zich de onderminister van de fensie, vice-admiraal Petar Simic. Volgens hem heeft het leger ernstige kritiek op het „falen" van de communistische partij. De CP, zo zei hij, wordt binnen het leger in toenemende mate be schuldigd van „opportunisme en besluiteloos heid". De Joegoslavische autoriteiten zouden niet in staat zijn de weg te wijzen naar een „re volutionaire omvorming van de maatschappij". Volgens westerse diplomaten hebben de ver klaringen van de topfunctionarissen binnen het leger direct te maken met de groeiende sociale onrust en het onvermogen van de regering een einde te maken aan de zware economische crisis van Joegoslavië. Het beleid van strenge bezui- ningingen, bedoeld om een einde te maken aan de enorme inflatie en de buitenlandse schuld, stuit bij de bevolking op grote weerstand. Vorige week vrijdag gingen duizenden werk nemers de straat op. De betogers schreeuwden leuzen als „wij willen brood" en maakten de autoriteiten uit voor „leugenaars" en „verraders van het volk". Onder het bewind van wijlen Jo- sip Broz Tito kwamen dergelijke manifestaties niet of nauwelijks voor. Israel Opstand nu naar waarschuwde dat de golf van eweld een poging is de staat srael te vernietigen. „Er is een van geweld, hetzij brand- itichting hetzij moord, tegen de aanwezigheid, overal in iet land van Israel", aldus de iremier voor de legerradio. In lamfletten riepen leiders van Palestijnse opstand op om woensdag „de vijandelijke igrarische en industriële hulp- ironnen" in brand te steken. Inde bezette gebieden waren i meeste winkels, bedrijven n scholen gesloten als gevolg van een algemene staking waartoe was opgeroepen. Is- aelische veiligheidstroepen, de olitie, de brandweer en vrij- (illigers troffen uitgebreide loorzorgsmaatregelen. De legerradio meldde dat Palestijnen in de Westoever een bus hadden gestenigd die erweg was naar Ariel. De slipte van de weg en werd loor een brandbom getroffen, let voertuig raakte niet in irand, maar een vrouw liep lerwondingen op. Een uitslaande brand legde Over Estland en Letland zij» en betrouwbare cijfers be- "nd- Wel staat vast dat dar pti in Moskou ëist dat n groep partizanen was j zich inzet voor internati0. 10SKOU (DPA) - Na de Sovjetrepubliek Estland hebben x>k vooraanstaande vertegenwoordigers van de Sovjetre- Jubliek Letland om groter onafhankelijkheid van Moskou meen eigen buitenlandse politiek gevraagd. leen motie van de Letse kun- taaarsbonden wordt van de t ruim 10.000 actieve leder stond. Het verzet in Letland erd rond 1950 bedwongen f Estland ging de strijd door 11953. In het begin van de stig komt er een nieuwe isitie in de Baltische stat Litouwen speelt de Kattig ike kerk een centrale rol i it verheid. 7 -f - "vmgtni van net mei- uthers. Deze religie speeK» anvalsverdrag uit 1939 tussen eel kleinere rol in de opposi» itler ale erkenning van Letland en faaatschap van de republiek an de Verenigde Naties en de lympische beweging. De des- etreffende verklaring is gepu- liceerd in de Letse krant Sov- itskaja Latvija. Voor het „reconstrueren van e kok een centrale n» e geschiedkundige waarheid" verzet tegen de cenW lordt in de motie gevraagd om e Estland en UtW penbaarmaking van de ge- i voornamelijk Evangel^ eime bijl svan het n®t_ r -_ ''«enStalin. Beide dictators .atholicisme m^Jkden daarin hun grenzen Lutherse kerk «a* ,et Oostzeegebied en Polen De Oostzeestaten werden in ajaren daarop door de Sovjet- nie bezet. De republieken van de Sov- jtunie hebben theoretisch het wat er eigen betrekkingen (ADVERTENTIE) an het Katholicisme in Litou 'en. De amelijk teveel geassociee' iet de Duitse overheerers 'eleer. let verzet bestaat uit chriften aan de regering, legale pers - de 'Zamindat it het weigeren van wink®' ersoneel de Russische taal» preken, spontane uitingen vfl ngenoegen tijdens en portwedstrijden tegen Ru®: che teams en natuurlijk cties die door ballingen w® len aangemoeidigd en teund. De illegale pers is het ster® n Litouwen. In Estland en W and is deze veel minder w. ireid. De nu door de Sovjet"» N gezicht. Dat gezicht ziel u in deze vaaiende glasnostwind kan" enne Daar kunt u op vertrouwen ■oor zorgen dat de protest? ï^zeii chriften minder worden moord. He onlangs toegeno®^ gOdsdientvrij heid ter geleC leid van 1000 jaar christen» n de Rusland, zal in de ;che staten met blijdschap rerwelkomd. Het geeft zekef „itouwers weer meer teSv, ijkheden om hun nationc lit te dragen en het sovjet-sr eem te ondermijnen. Van Eet ie mei wie bet is een zaak Installateur En®*) Rolluiken uneto volgens 8eve,iigings- richtlijnen ROMAZO meter ten noorden van Jeruza lem, 20 hectare bosgebied in de as. Volgens bosbouwfunctiona- rissen was de brand op vier plaatsen tegelijk uitgebroken. Het Israëlische persbureau Itim maakte melding van nog drie andere branden. Twee vrouwelijke soldaten raakten gewond doordat onbe kenden stenen gooiden door de ruiten van passagierstreinen bij Tel Aviv en Netanya. Op autowegen in de omgeving van Tel Aviv werden de voorruiten van twee personenauto's inge gooid. De incidenten zijn kennelijk het werk van Palestijnen die in Israel werkzaam zijn. Onge veer 140.000 Palestijnen werken in Israel. Palestijnse werkne mers hebben niet zelden wo ningen in de steden waar zij werken. In veel steden in de bezette gebieden bleven Palestijnse scholieren thuis, ondanks drei gementen van het militaire ge zag om over te gaan tot sluiting van onderwijsinstellingen waar niet les wordt gegeven. met het buitenland op na te houden. Zowel de Oekraine als Witrusland zijn sinds 1945 lid van de Verenigde Naties. De meeste Sovjetrepublieken heb ben ook een eigen minister van buitenlandse zaken. In de praktijk evenwel hebben ze zich wat belangrijke vraag stukken betreft neer te leggen bij Moskou. De Letten willen het onder werp ook op de aanstaande dinsdag beginnende partij con ferentie in Moskou aansnijden. De kunstenaarsbonden vre zen dat hun land door buiten staanders onder de voet gelo pen wordt. De Letten worden een nationale minderheid in hun eigen land, zo staat in de motie. Zij eist ook erkenning van de eigen taal. Er is ernstige kritiek op de milieuvervuiling in Letland. Men heeft het land zonder enige consideratie voor het mi lieu tot gunstig gebied voor in dustrievestiging gemaakt. In een aantal gevallen dreigen rampen. De kunstenaars eisen dat aan de „onbegrensde macht" van de centrale minis teries in Moskou een einde wordt gemaakt. De republiek moet zelf over haar hulpbron nen kunnen beschikken. De kunstenaars hebben er bezwaar tegen dat de wens van de Letten dat zij hun eigen op lossing van economische, natio nale en ecologische problemen mogen aandragen, door de me dia in Moskou wordt voorge steld als „nationalisme en het gevolg van propaganda in het buitenland". Dit is niet in over eenstemming te brengen met de beginselen van Glasnost. De Opperste Sovjet van Let land zou ook beter toezicht moeten hebben op de KGB, al dus de motie. Het brief- en te lefoongeheim moet veilig zijn. In april eisten de kunste naarsbonden in Estland meer zelfstandigheid voor hun repu bliek. Het treinverkeer in Thailand lag gisteren de hele dag stil vanwege een staking van het spoorwegpersoneel. De-vakbonden hadden hiertoe opgeroepen. De staking werd beëindigd door de oproerpolitie. - fotoap MOSKOU (AP) - De voor aanstaande dissidente Sov jet-historicus Roy Medve- dev, die sinds zijn royement uit de communistische par tij bijna 20 jaar geleden van officiële zijde werd doodge zwegen, is woensdag onver wacht verschenen op een persconferentie die was ge organiseerd door het staats- persbureau Novosti. Medvedev, een onafhankelijk marxist, werd in het Westen beroemd door zijn boek 'Laat de geschiedenis oordelen', waarin hij het bewind van Sta lin onder de loep nam. Hij was samen met zijn broer Zhores een van de eerste vooraanstaande leden van wat zou uitgroeien tot de dissiden tenbeweging in de Sovjetunie. Zhores Medvedev, een bio chemicus en gerontoloog, werd ten gevolge van zijn politieke activiteiten in een psychiatri sche inrichting opgesloten en in 1973 naar Groot-Brittannië verbannen. Roy Mevedev bleef in de Sovjetunie, ondanks zijn roye ment uit de communistische partij in 1969 en het feit dat hij in zijn eigen land niet mocht publiceren. Zijn visies op de Sovjet-samenleving waren vaak voer voor Westerse jour nalisten. Op 12 juni drukte de krant Moskovskii Novosti een com mentaar af van de hand van Medvedev over de wortels van het stalinisme. Woensdag ver klaarde de historicus dat ver schillende staatsuitgeverijen belangstelling hadden getoond om zijn werk te publiceren. Op de persconferentie verde digde Medvedev het eenpartij stelsel in de Sovjetunie. Hij pleitte voor de ontwikkeling van een democratische struc tuur zowel binnen als buiten de communistische partij, maar wees tegelijkertijd op de nood zaak van een zekere mate van centralisme om te voorkomen dat er anarchie zou uitbreken. LUXEMBURG (ANP) - Wie over een diploma van een universiteit of een hogere beroepsopleiding beschikt kan over zo'n 2,5 jaar ongehinderd in elk EG-land zijn beroep uitoefenen. De EG-landen zijn het woensdag in Lu xemburg namelijk eens geworden over de wederzijdse erkenning van eikaars diploma's. Dat betekent dat bijvoorbeeld de Neder landse fysiotherapeut straks overal in de Gemeenschap in een ziekenhuis kan gaan werken of een praktijk kan beginnen. De lidstaat waar die man of vrouw zich vestigt kan wel eisen dat die een proeve van bekwaamheid aflegt of daar een stage doet. Zo'n stage mag maximaal drie jaar duren. De migrant kan zelf kiezen waar hij de voorkeur aan geeft: proef of stage. Er is een uitzondering voor juristen. Die krijgen niet zelf de keus uit het afleggen van een proef of een stage. Voor hen maakt het land waar hij of zij zich wil vestigen uit of het een proef of een stage wordt. voor het eind van het jaar zijn gebeurd. Dan krijgen de EG-lidstaten nog twee jaar om de richtlijn in hun nationale wetgeving te verwerken. Per 1 januari 1991 kan de vrije beroepsuitoefening in Europa dus een feit zijn. Staatssecretaris voor Europese zaken René van der Linden vindt dat er een grote stap is gezet op weg naar het vrije personen- en dienstenverkeer in de Ge meenschap. De twaalf EG-landen hebben er langer dan drie jaar over gedaan om dit te bereiken. Staatssecretaris Van der Linden foto oestem/johan van gurp een advocatenpraktijk gaan uitoefenen. Deze versoepeling is op Nederlands aan dringen in de richtlijn aangebracht. Eerder al hebben de twaalf regelingen ge maakt voor wat genoemd wordt „het vrije verkeer" van huisartsen, apothekers, me dische specialisten, architecten en vroed vrouwen. Voor die categorieën werd steeds in aparte richtlijnen het op één lijn brengen van de opleidingen geregeld. Ruim drie jaar geleden besloot men in de EG om een andere weg in te slaan. Men is het toen gaan zoeken in het wederzijds er kennen van eikaars diploma's, waarmee men impliciet het vertrouwen in eikaars opleidingen uitspreekt. Een Nederlandse jurist die advocaat wil BGgrip worden moet na het behalen van zijn uni- versitair diploma in ons land verplicht een stage van drie jaar doen. Wil hij zich daarna in het buitenland als advocaat ves tigen, dan bestaat de mogelijkheid dat het land waarheen hij emigreert hem alsnog verplicht tot een stage van maximaal drie jaar. Maar hij kan ook onmiddellijk na het behalen van zijn universitair diploma naar een ander EG-land emigreren, daar een stage van drie jaar doen en vervolgens Het begrip jurist is in de Europese richt lijn ruim uitgelegd. Zo vallen er bijvoor beeld ook merken- en octrooigemachtig den, fiscale juristen en belastingadviseurs onder, en ook juristen die het notariaat willen gaan uitoefenen. De richtlijn die woensdag door de Euro pese Ministerraad met unanimiteit werd aangenomen, moet nog door het Europees Parlement worden behandeld. Dat kan Woensdag is ook besloten dat er een Euro pese coördinatiegroep komt die onder lei ding van de EG-commissie het uitvoeren van de richtlijn zal begeleiden. Dit kan dan eventuele problemen bij de uitvoering van de nieuwe Europese wetgeving oplos sen. Verder is afgesproken dat er na een aantal jaren een heronderzoek komt om uit te maken of alles wel loopt zoals het moet. LONDEN (RTR) - Syrische militairen in Libanon hebben een gedeelte van de hoofdstad Bayrut afgesloten waar waarschijn lijk vijftien westerse gijzelaars vastzitten. Dat berichtte giste ren de Britse krant The Independent. Het dagblad baseert zich op bronnen binnen de Syrische veiligheidsdienst. Volgens de bronnen bevinden de gijzelaars zich in een gebied van ongeveer één vierkante kilometer, binnen de zogenoemde barakken van Hay Madi. De westerlingen zouden in handen zijn van de pro-Iraanse Hezbollah (Partij van God). De Syriërs hebben volgens The Independent hun informatie verkregen van strijders van de Amal-militie en door eigen onderzoek. OTTAWA (AFP) - De Sovjetunie heeft geprobeerd te infiltre ren in de Canadese inlichtingendienst. Zij was uit op niet alge meen toegangelij ke informatie op commercieel en militair ge bied. Dit heeft de Canadese minister van buitenlandse zaken woensdag in het parlement verklaard waar hij een toelichting gaf op de uitwijzing van 17 Sovjetdiplomaten op verdenking van industriële spionage. Joe Clark zei dat de groep een bedrei ging vormde voor de nationale veiligheid, maar dat Ottawa vertrouwt dat de veiligheid van Canada niet in gevaar geko men is. De zaak kwam aan het rollen nadat een Sovjetdiplo maat die aan de in Montreal gevestigde internationale organi satie voor burgerluchtvaart verbonden is, aan het praten ge slagen was, aldus Clark. Hij heeft volgens hem nuttige infor matie aan de Canadese inlichtingendienst verschaft. De over loper, Joeri Smoerov, wil met vrouw en dochter in Canada blij ven. ANKARA (RTR) - De Turkse politie heeft een tweede man aangehouden die wordt verdacht van medeplichtigheid aan de mislukte moordaanslag op premier Turgut Ozal op zaterdag. In de kranten wordt geschreven dat de man Gazi Aydin heet en dat hij dinsdagavond in Ankara werd opgepakt. Op de plaats van de aanslag zelf had de politie al de ontsnapte gedetineerde Kartal Demirag neergeschoten en overmeesterd. Het vuurwa pen van Demirag haperde nadat hij twee kogels had afgescho ten. De ene trof Ozals hand en de tweede scheerde boven zijn hoofd. MANILA (AP) - Rond de Amerikaanse luchtmachtbasis Clark op de Filipijnen is het dinsdag tot een gevecht gekomen tussen vermoedelijk communistische rebellen en Filipijnse troepen. Een van de rebellen werd daarbij gedood. Volgens het Fili pijnse persbureau PNA waren negen uur lang schoten te horen terwijl soldaten de rebellen van het Nieuwe Volksleger (NPA) achterna joegen. In Manila is woensdag een politieagent dood geschoten door eveneens vermoedelijk communistische rebel len. De neergeschoten rebel bij Clark zou de man zijn die in ok tober drie Amerikanen en een Filipijn heeft doodgeschoten na bij de luchtmachtbasis. MOSKOU (AFP) - Azerbajdzjani's in de Sovjet-republiek Ge orgië hebben zaterdag een bus met Armeniërs aangevallen in de buurt van de stad Marneoeli, dichtbij de grens van Georgië en Azerbajdzjan. Dit heeft de Georgische activist Zviad Gam- sachoerdia woensdag telefonisch gemeld aan correspondenten in Moskou. Gamsachoerdia verklaarde dat er gewonden zijn gevallen onder de inzittenden van de bus, maar hij kon niet zeggen hoeveel. De bus was onderweg van Tbilissi, de hoofd stad van Georgië, naar Kirovakan in Noord-Armenië. Na het incident verzamelden honderden Azerbajdzjani's zich op het centrale plein van Marneoeli. Zij eisten dat het gebied rond Marneoeli wordt gevoegd bij Azerbajdzjan. Volgens Gamsa choerdia is negentig procent van de inwoners van de streek rond Marneoeli Azerbajdzjaans. De overige inwoners zijn voornamelijk Georgiërs en Armeniërs. Sinds 1982, toen de eer- ste-secretaris van Azerbajdzjan werd opgenomen in het Polit buro, organiseren de Azerbajdzjani van Marneoeli regelmatig bijeenkomsten in Tbilissi om hereniging met Azerbajdzjan te eisen. REYKJAVIK (AFP) - IJsland vangt dit jaar 78 walvissen tegen 100 vorig jaar. Dit heeft de minister van visvangst, Halldor As- grimsson, woensdag meegedeeld. Hij zei dat de vissers uit zijn land genoegen moeten nemen met het kleinere aantal walvis sen als uitvloeisel van een afspraak die IJsland in het afgelo pen weekeinde gemaakt heeft met de Verenigde Staten. TOKYO - Prins Willem Alexander, op bezoek in Japan, wordt verwelkomd door Midaei Nishiura bij het Kabuki-theater voor een bezoek aan een traditionele Japanse theatervoorstelling. FREDERICK (AP) - Vijfentwintig jaar geleden werd hij aan gelegd: de directe verbinding tussen Washington en Moskou die crises tussen de supermachten heeft weten te bezweren. Geen rode telefoon staat er in Fort Detrick, het Amerikaanse deel van het inmiddels hoogwaardige communicatiesysteem dat de hotline in feite is. „De enige telefoon die hier staat is die de technici zelf gebruiken", aldus Norm Covert, een woord voerder van Fort Detrick. De hotline werd aangelegd nadat er een jaar voorbij was gegaan van steeds hoger oplopende span ningen tussen de VS en Moskou. De journalist Jess Gorkin schreef een brief aan Kennedy waarin hij de suggestie aan de hand deed om een open communicatieverbinding aan te leggen tussen Moskou en Washington zodat er nooit meer misverstan den kunnen ontstaan. Sindsdien is de hotline gebruikt door de supermachten om hun militaire acties elders in de wereld aan te kondigen zonder tussenkomst van diplomatieke kanalen. JOHANNESBURG (AP) - Bij een bomaanslag op een gaande rij met speelautomaten in Johannesburg zijn woensdag zeker negen mensen gewond geraakt, heeft de Zuidafrikaanse politie bekendgemaakt. De buitenmuur van de arcade, waarin video- spellen en fruitmachines stonden opgesteld, werd door de ex plosie weggeblazen. De bewoners van de woonlagen boven de galerij werden geevacueerd om de jacht op de daders te verge makkelijken. Een politiewoordvoerder zei dat onder de gewon den acht blanken waren en e e n zwarte, en dat vier van hen er ernstig aan toe waren.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 5