'Het vlees moet een keer opraken'
Derde Wereld is al jaren prooi van gifexporteurs
l
SCHADELO
6
even._
UITBLAZEN
Terug naar
Portsmouth
IRAANSE OPPOSITIE OVER AYATOLLAH KHOMEINY
DE STEM GOMT
ran den Broek e
DESTEM ACHTERGROND DINSDAG 21 JUN11988
-DE STEM.
Opvolger
Deukje
Haags Hoogstandje
Unfair
Kaas
Agenda
PESTEM
BINNENLAN
v
ROTTERDAM (ANP) - De
Rotterdamse veevoederbed:
mende vierenhalf jaar var
legt een bom onder het zat
koord.
verdachten
heengezonden
iTlLJ-E DIPLOMATIE, scherpe afkeu:
'oorhand sancties aankondigen. Een
'aken moet steeds weer uit deze drie
Pen abjecte regering af te houden van i
West-Duitsland heeft aangekondigd
wikate zullen terugroepen als 'de Zes
'orden terechtgesteld. De Zes zijn
_oord op de zwarte loco-burgemeeste
lemgte zwarten. De zes maakten deel
is niet bewezen dat zij ook daadwe
wokken. De Zuidafrikaanse rechti
einedige getuigenverklaringen) nietl
WH* waartoe zij behoorden 'het gei
I, .'°C0-biJrgemeester te doden. Het H
riKa weigerde ondanks nieuwe getuii
tiiiffr ?e Zuidafrikaanse rechtspraak to
IJK te boek stond, laadde zij met het voi
.verdenking op zich een onderdeel
POMPEY, ik herken
er geen steen meer
van. Dertig jaar gele
den was de stad me bijna
even vertrouwd als Den
Helder. Maar toen was het
een grauwe, uit misère op
krabbelende stad, nog vol
door bombardementen ge
slagen gaten. Alleen de zater
dagmiddagen herinner ik me
als zonnig. Zaterdagmiddag in
Portsmouth anno 1955 roept
een beeld op van zon, winke
lende mensen, gezang in een
kroeg aan de Hard, zoals het
waterfront heet, vlak buiten de
poort van de marinebasis, en
ergens achter de winkelpuien
vandaan het gejuich van een
voetbalmenigte.
Het is nu ook zaterdagmid
dag en de zon schijnt voluit,
door geen wolk gehinderd. Het
voetballen moet nog beginnen.
Nederland-Ierland. Het ge
juich zal uit de autoradio moe
ten komen. Voor een televisie-
verslag, vroeg in de middag - in
Engeland is het altijd een uur
vroeger dan in Gelsenkirchen -
kun je niet het grootste deel
van een kostbare dag in de
buurt van je hotel blijven rond
hangen. Dat vindt zelfs mijn
voetbalminnende jongere zoon,
die mijn reisgezel is op deze
sentimental journey naar een
oude stek.
Een brede autoweg leidt ons
de stad binnen, naar een grim
mig betonnen gevaarte, grauw
als een bunker van de Atlantik
Wall. Het is geloof ik de groot
ste parkeergarage die ik ooit
heb gezien. We cirkelen een
meter of tien omhoog om een
betonnen pilaar, naar Niveau 2
waar we de auto kwijt kunnen.
Onder de parkeerbunker be
vindt zich een winkelcentrum,
een tochtige doolhof waar nu
markt wordt gehouden. Tri-
corne Centre. Het lijkt me een
stedebouwkundige miskleun
van allure. Een misbaksel van
het gigantisme, voortgebracht
door de groei-euforie die op de
wederopbouw volgde. Het win
kelbestand ziet er groezelig en
tweederangs uit en is bevlekt
door stadsvandalen.
Bij toeval vinden we een
doorgang naar Commercial
Road, een lange bochtige koker
van triplexplaten die ons dwars
door een onoverzichtelijke con
centratie van bouwwerken
voert. Ineens staan we weer in
het verblindende zonlicht.
Commercial Road. De naam
herinner ik me, maar het blijkt
ook een vreemde straat te zijn.
Niets herkenbaars, behalve
alomtegenwoordigen als C&A,
Marks Spencer, WH Smith
en Dunn Co. Het is nu voet
gangersdomein. Het winkelend
publiek ziet er goed uit. Het
welvarende zuiden in zomerte-
nue. Maar mooie mensen zijn
de Engelsen niet, vindt mijn
zoon.
In Arundel Street zoeken we
een koffieshop op. Ik vertel
mijn zoon over het jaar dat ik
in Portsmouth doorbracht. Hij
heeft altijd een willig oor gehad
voor mijn marine-verhalen en
misschien leg ik het er daar
door een beetje te dik op. „Ik
hoef zulke ervaringen niet te
verwachten", zucht hij met spijt
in zijn stem, waarop ik natuur-
T5
WIMKOCK
lijk ijlings ga relativeren. „Jij
hebt je eigen kansen", zeg ik
„en die zien er beter uit dan de
mijne toen, al mag ik achteraf
gezien ook niet mopperen. Je
moet niet vergeten dat het
maar een sobere tijd was. Niet
alleen aan de wal, waar we
meer tijd in de goedkope, maar
kale NAAFI-club doorbrach
ten dan in de vrolijke, maar
voor ons meestal te dure kroe
gen van Southsea en de Hard;
ook aan boord was het behel
pen. Slapen in hangmatten die
stijf werden opgerold als je er
uit kwam om pas weer geopend
te worden als je erin kroop. Je
met twintig man tegelijk probe
ren te wassen in een hok met
maar zes roestvrijstalen wasta
feltjes met automatisch slui
tende kranen zodra je de knop
losliet, zodat je de bakjes moest
laten vollopen voor je je kon
wassen. Douchevloeren met
houten vlonders, glibberig van
andermans zeep." Hij is gesteld
op sanitair comfort, vandaar
dat ik hierop de nadruk leg,
maar overtuigen doet het niet,
merk ik.
Aan het eind van de Hard
staat de Victory Gate. In 'mijn
tijd' stond niet ver daarvoor
een kraam met snacks. Voor we
de historische poort doorgin
gen, de werf op, kochten we er
een hot dog met veel gebakken
ui van een vrouw van wie we
vonden dat ze op Elisabeth II
leek. We wisten toen niets van
Jack the Painter, die in 1777
veertien meter hoog boven de
poort aan een strop had gebun
geld omdat hij geprobeerd had
de marinewerf in brand te ste
ken. Dat lees ik nu pas in een
van de vele fraaie folders, ge
wijd aan de tot toeristische at
tractie hervormde marinebasis.
Jack the Painter was een spion
en saboteur van de opstandige
Amerikaanse kolonisten.
Pas achter de Victory Gate
kom ik in een wereld die er nog
bijna precies zo uitziet als der
tig jaar geleden. Deze Main
Road moesten wij aflopen om
de steiger te bereiken waaraan
de 'Soemba' gemeerd lag. We
kwamen dan langs Nelsons
'Victory', de grote trekpleister
van deze opeenhoping van Ma
ritiem Erfgoed, sinds enkele ja
ren in schaduw gezet door het
fascinerende overblijfsel van de
Mary Rose, het Tudor-oorlogs-
schip dat voor de ogen van ko
ning Hendrik XIII kapseisde
en verging.
Die massale trek naar oude
dingen bestond in de jaren '50
nog niet. Dagelijks liepen we
langs de 'Victory' zonder dat
iemand op het idee kwam te
vragen of we niet een keer een
kijkje aan boord mochten ne
men. Bijna twintig jaar later, in
1974, zou ik er drie kwartier
voor in de rij staan. (Wordt
vervolgd).
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllr
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 490OCA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
24,90 per maand; J 71,85 per kwartaal of J 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1per maand,
1,90 per kwartaal, 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. J 1,25.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Hoeft u de krant niet ontvangen Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Paul de Schipper
„ALLE wegen lopen dood.
Op welke deur je ook
klopt. In Iran is er geen
weg naar de toekomst.
Misschien dat je een graf
vindt? Bedek jezelf met
een steen en ga slapen".
Het is een verzuchting van
een Iraanse vluchteling. Tij
dens koopavonden zie je ze
vaak lopen in de winkelstra
ten; Iraanse jongens en meis
jes met borden. Ze vragen
handtekeningen aan voorbij
gangers. In de hele wereld
vierden Iraanse vluchtelingen
gisteren de dag van de marte
laren. In Amsterdam ge
beurde dat met een demon
stratieve tocht in het centrum.
Reden voor een korte omme
gang door de recente geschie
denis van Iran.
Op 20 juni 1981 demonstre
ren bijna een half miljoen
mensen in de straten van Te
heran. Het is het eerste en
laatste protest tegen de drei
gende vestiging van een theo
cratie: een staat waar oude
mannen met stokken tegen
vrouwenbenen meppen als de
rokken niet lang genoeg zijn
en waar ongesluierde vrou
wen zoutzuur in het gezicht
krijgen.
Voor Khomeiny en z'n vol
gelingen wordt het zwaard de
sleutel tot het paradijs. Vanaf
het begin van de jaren '80 ex
porteert de ayatollah de hei
lige oorlog. De boodschap is
eenvoudig: „Het is de oorlog
die de aarde reinigt". De isla
mitische theologie van Kho
meiny kent geen grijstinten.
De verzetsbeweging die nu
in Iran opereert, dateert uit
1965, toen de sjah nog regeer
de. Studenten in Teheran ver
zetten zich destijds tegen de
modernisering van Iran zoals
de sjah die aan de bevolking
oplegde. De studenten presen
teerden de ideologie van de
revolutionaire islam; ze wil
den de dictatuur van de sjah
inruilen voor een democra-
tisch-islamitische staat.
„Onze oorlog is geen strijd
om te onderdrukken, het is
een strijd om te bevrijden.
Wij vinden dat je een geloof
niet op kan leggen", aldus een
woordvoerder van het Iraanse
verzet in Nederland. Hij wil
zijn naam liever niet in de
krant. Immers de macht van
de ayatollah reikt ver.
Leider van de oppositie is
Masoud Rajavi. De sjah liet
hem ter dood veroordelen. In
ternationale protesten dwon
gen de sjah om die straf om te
zetten in levenslang.
In 1979 toen de sjah Iran
ontvluchtte werd Rajavi vrij
gelaten. Met de hulp van de
links georiënteerde islamiti
sche strijders van Rajavi kon
Khomeiny in 1979 aan de
macht komen. Toen bleek dat
de oude ayatollah een middel
eeuwse versie van de islam
nastreefde kwam het tot een
breuk.
„De sjah heeft bijna al onze
leiders vermoord. Toen kwam
Khomeiny. Als mujahedeen
hebben we gezegd: we willen
je helpen om de sjah te verja
gen. In ruil daarvoor eisten
we een democratische staat.
Khomeiny zei: Rajavi werk,
maar hij ensceneerde de oor
log met Irak. Wij gingen naar
het front en achter ons begon
nen de aanhangers van Kho
meiny op ons te schieten".
In 1981 ontvlucht Rajavi het
land. Hij vestigt zich in
Frankrijk en wordt zo de lei
der in ballingschap. De
Franse autoriteiten, die hem
zes jaar lang asiel hebben
verleend, gelasten in 1987 on
der druk van Teheran de slui
ting van het kantoor van de
mujahedeen even buiten Pa
rijs. Dit in ruil voor de vrijla
ting van negen Franse gijze
laars in Libanoa
De mujahedeen hebben de
gedwongen verhuizing uitge
legd als 'een nieuwe fase' in
de strijd tegen ayatolloh Kho
meiny. Het nieuwe hoofd
kwartier van de beweging is
gevestigd in de grensplaats
Gavaneh, in Iraaks Koerdis-
tan.
Het Iraans verzet beschikt
in Tawilah, op 20 kilometer
van de Iraanse grens
Iraaks Koerdistan, over een
militie van 2.000 man. Een
derde van het NLA-leger be
staat uit vrouwen. „Spelde-
prikken", zegt de Nederlandse
vertegenwoordiger van de
Mujahedeen over de strategie
van de NLA „we zitten al
honderd kilometer landin
waarts en sommige van onze
operaties strekken zich uit tot
in Teheran. Nee, bevrijde ge
bieden in stand houden doen
we niet, steden belegeren en
daar garnizoenen leggen,
doen we evenmin. Dat is een
te langdurige strategie".
„Het regime van Khomeiny
is gebaseerd op dwang. Het is
niet alleen de sluier voor de
vrouw. De Islam zoals Kho
meiny die predikt, is bepalend
voor het kleinste detail van je
leven. Het is net zoiets als het
sectarisch protestantisme in
Nederland. Als vrijheidsstrij
ders, de mujahedeen van Iran
willen we een Islam geba
seerd op democratie en indi
viduele vrijheid.
Vrouwen in de Islam. Hojo-
tolislam Rafsanjani, is de
woordvoerder van het Iraanse
parlement. Deze evenknie van
onze kamervoorzitter Dolman
heeft ooit beweerd dat de
vrouw minderwaardig is aan
de man omdat de vrouw min
der hersens heeft. Op 14 mei
heeft Rafsanjani een wet ge
tekend, die een straf van 74
zweepslagen oplegt aan vrou
wen die zich ongesluierd op
straat begeven. Rafsanjani in
een toelichting: „Dit wange-
Het Iraanse verzet beschikt over een militie van twee
duizend man. Een derde van het verzet bestaat uit vrou
wen. - FOTO MS V
drag verheugt onze vijanden.
Zij zien zulk gedrag als een
politiek gebaar".
En dan zijn collega-ayatol
lah Abdul Hussein Ghayb:
„Een man die z'n vrouwvolk
de sluier laat afleggen en toe
staat om make-up te dragen
zal zijn naam in het hemelse
boek terugvinden als een
hoorndrager, een bedrogen
echtgenoot, alvorens naar de
hel gebracht te worden, waar
hij zal roosteren tot het einde
der dagen".
De ayatollahs vechten op
twee fronten, tegen het verzet
en tegen Irak. De oorlog kost
Iran 30 miljoen gulden per
dag. Dat is meer geld dan er
aan de olie-uitvoer wordt
verdiend. De voedselvoorzie
ning in het land is nog geen
probleem, maar de prijzen
van importgoederen zijn ont-
betaalbaar. Een blik Nescafe
kost in Teheran 200 dollar.
De invloedrijke Rafsanjani
is er in geslaagd om de majlis
(het parlement) tot een be
langrijk machtscentrum te
maken, de tweede machtscon
centratie in het land naast de
coterie van mullahs die Kho
meiny omringt. Als voorzitter
van dit parlement beschikt
Rafsanjani over een prima
uitgangspositie voor het post-
Khomeiny tijdperk.
Ook Rajavi heeft z'n plan
nen klaar: na de val van Kho
meiny een overgangsregering
van zes maanden met de
NLA-voorman zelf als presi
dent. Aan het eind van die pe
riode moeten er dan verkie
zingen komen.
Rajavi en de NLA beschou
wen de club van ayatollahs
als een stuiptrekkend regime,
maar zeggen ze: zo lang dé
oude man leeft zal er geen
vrede zijn.
Hoe lang duurt het dan
nog? De Nederlandse NLA-
woordvoerder van „We noe
men geen datum, maar we
denken aan een korte termijn
Dat kan niet anders, want
Khomeiny voert zijn strijd
niet met wapens maar met
vlees en dat vlees moet een
keer op raken".
Door Wouke Geensen
CONGO, Guinee-Buissau,
Benin, Nigeria. Derde We
reld-landen die de laatste
maand in het licht van de
internationale schijnwer
pers staan. Niet vanwege
honger, droogte of burger
oorlogen, maar omdat de
westerse landen in het ge
niep chemisch afval ex
porteren.
Afval waarvan de verwer
king in Europa en in de Ver
enigde Staten handenvol geld
kost. Dumping in de straat
arme Afrikaanse landen kost
de chemische industrie slechts
een schijntje.
Het bekend worden van de
afvalexport heeft woede ge
wekt bij het publiek. Onder
die negatieve druk hebben
Guinee-Bissau de contracten
met de afvalexporteurs ver
broken. Benin ontkent dat er
contracten zijn en Nigeria gij
zelde een Noorse diplomaat
met de eis dat het gedumpte
afval terug zou gaan naar het
land van herkomst, Noorwe
gen.
Door deze acties ontstaat de
indruk dat de regeringen van
de Afrikaanse landen zich on
wetend lieten overvallen door
de afvalmafia uit de westerse
wereld en dat de dumpingen
van recente datum zijn. Een
indruk die wordt weggeno
men door de Groene Europar
lementariër Roelants du Vi-
vier die de contracten met de
Afrikaanse landen boven ta
fel kreeg en ze in de publici
teit bracht.
„Chemisch afval uit de
rijke landen gaat zeker al tien
jaar naar de Afrikaanse lan
den aan de westkust. Alleen
storten die in de publiciteit
komen worden tegengehou
den. Zoals dat tien jaar gele
den al gebeurde met de Ame
rikaanse exporten naar het
Caribisch gebied en Afrika".
Roelants du Vivier weet ze
ker dat al jaren tonnen en
tonnen chemisch afval naar
de Derde Wereld gaan. Pre-
ciese hoeveelheden zijn hem
niet bekend. „Jaarlijks produ
ceert de westerse wereld meer
dan 300 miljoen ton chemisch
afval. Een klein deel wordt
verwerkt in het westen, een
groter deel illegaal geloosd en
een groot deel wordt geëxpor
teerd naar de Derde Wereld",
geeft hij een indruk.
De Afrikaanse acceptatie
van het welvaartsafval ver
klaart de Europarlementariër
uit de enorme armoede in de
Derde Wereld waardoor wes
terse valuta tegen iedere prijs
worden binnengehaald en uit
de corruptie die binnen dicta
turen vaak voorkomt. Rege
ringen zouden weten van het
afval en van de contracten.
Persoonlijk gewin van hoge
ambtenaren of regeringslei
ders spelen een doorslagge
vende rol. Zo zou chemisch af
val in Benin op grond van de
broer van de president wor
den gestort. De Nederlandse
Euföparlementariër Mun-
tingh voegt daaraan toe dat
dictaturen nimmer de neiging
hebben het belang van de be
volking voor ogen te houden.
De aan het licht gekomen
exporten zijn niet meer dan
het topje van een ijsberg.
Daarvan is niet alleen het
Europarlement maar ook de
milieu-organisatie Green
peace overtuigd. Dat verbor
gen blijven van afvalexporten
is vreemd. Immers, export
van chemisch afval is door
een geen enkele wet verboden.
Export is legaal.
Waarom verstoppen indu
strie en transporteurs zich
achter die brievenbusbedrij-
ven in Lichtenstein, Gibraltar
en het eiland Man. „Ze zijn
bang voor hun image en voor
de negatieve publieke opinie",
constateert Roelants du Vi
vier. „Daarom gaan ze als de
mafia te werk. Al maanden
speuren journalisten en ande
ren naar de bedrijven die af
val naar de Derde Wereld ex
porteren, zonder enig resul
taat".
„Het loont over chemisch
afval te zwijgen. "Spreken
wordt gestraft. Dat werd nog
eens duidelijk na de Seveso-
giframp in Italië. Een ver
dachte werd in de gevangenis
gezet maar bleef zwijgen.
Nooit heeft een arrestatie
naar andere schuldigen ge
leid", zegt Roelants du Vivier.
„Maar ooit zullen we ze te
vinden. Er zijn teveel contrac
ten in omloop. En dan zal blij
ken dat alle westerse landen
zich schuldig maken aan ex
port. Ook de Nederlandse be
drijven".
Muntingh noch Roelants du
Viviers hechten waarde aan
de hardnekkige ontkenning
van de Nederlandse industrie
dat zij het afval naar de
Derde Wereld exporteert. „In
dustrie is niet immoreel maar
wel amoreel. Als overheden
niet dwingend optreden, zul
len bedrijven niet uit zichzelf
voor dure verwerking kiezen.
Het gaat altijd weer om het
opvoeren van de winsten, dus
om de goedkoopste manier om
van het afval af te komen. Dat
geldt even goed voor de Ne
derlandse bedrijven."
De milieucommissie van
het Europese Parlement eist
daarom een EG- maar ook
wereldwijd verbod op export
van chemisch afval. Een Ne
derlands verbod zoals minis
ter Nijpels (Milieu) dat wil, is
volgens de commissie zinloos.
„Dan gaat het afval bij voor
beeld naar Antwerpen en
vandaar naar de Derde We
reld".
Aan een exportverbod moe
ten strenge voorwaarden
worden verbonden. Bij voor
beeld dat afval alleen mag
worden geëxporteerd naar
landen die dezelfde kennis en
technische mogelijkheden tot
verwerking hebben als de
landen binnen de EG.
Zo wordt ook een einde ge
maakt aan de export van al-
val naar landen als Turkije,
Roemenië en Marokko. De
rijke landen, vinden Mun
tingh en Roelants du Vivier,
moeten daarnaast hun kennis
en techniek beschikbaar stel
len aan de arme landen. Hoe
verwerk je afval, hoe contro
leer je het?
Die uitwisseling van kennis
is bitter nodig. De landen die
al jaren worden opgescheept
met ons chemisch afval kun
nen vaak niet eens met hun
eigen huishoudelijke afval uit
de voeten. Afval uit de rijkere
wijken in de grote steden
wordt bijvoorbeeld in de slop
penwijken gekieperd Dit
voorbeeld toont haarscherp
aan hoe in arme landen wordt
omgegaan met het veel en
veel gevaarlijker chemisch
afval.
JACQUES Wallage is één van
die kamerleden waar de am
bitie van af druipt. Deze on
derwij sspecialist van de
PvdA ziet zichzelf als dé man
die minister Deetman moet
opvolgen, als de PvdA ten
minste in het volgende kabi
net komt. En daar gaan de so
ciaal-democraten al op voor
hand van uit.
Om zich op de post van on
derwijsminister te kunnen
manoeuvreren is enige be
schadiging van Wim Deet
man wel gewenst, hoewel
Deetman zelf het beste sloop
werk verricht. Verleden week
besprak de Tweede Kamer
het wetsvoorstel voor de har
monisatie van de collegegel
den; een fraaie omschrijving
voor een verhoging van het
entreebewijs voor hoger on
derwijs. Deetman wilde stu
denten die langer dan zes jaar
studeren flink meer laten be
talen voor de studie.
CDA en WD hadden ach
ter de gordijnen al een ak
koord gesloten. De langstu-
deerders worden wat ge
spaard en de pijn wordt gelij
kelijk verdeeld. Manhaftig
kondigde Wallage aan de mi
nister te zullen dwingen het
akkoordje van de regerings
partijen zelf in een nota van
wijziging om te zetten. De mi
nister zou dan alleen nog
maar de uitvoerder van het
beleid worden, niet meer de
bedenker.
Maar Wallage liet zijn
harde aanpak achterwege.
Reden voor PPR-kamerlid
Lankhorst om Wallage een
politiek oordeel over Deet
man te vragen. Toen Wallage
wel erg snel zei dat Deetman
„natuurlijk weg moet", wilde
Lankhorst weten of dat ook
inhield dat Deetman in een
kabinet met de PvdA niet
mocht zitten. Wallage voelde
nattigheid en hield zich
angstvallig op de vlakte, hoe
fel Lankhorst ook aandrong.
Een oordeel over Deetman
kwam niet meer over zijn lip
pen. Waarop WD-onder-
wijs woord voerder Franssen
zei: „Ja maar, het is ook lastig
als je de ene kandidaat-mi
nister over de ander moet la
ten oordelen". Toen was Wal
lage door zijn tekst.
VERLEDEN week praatten
de minister van de 19 Eureka-
landen in Kopenhagen over
nieuwe technologische vond
sten van Europese bedrijven.
Ook de Nederlandse minister
Rudolf de Korte (Economi
sche Zaken) was van de par
tij. Hij vloog donderdagoch
tend in alle vroegte naar Ko
penhagen om het slot van de
conferentie bij te kunnen wo
nen en ging begin van de
middag weer spoorslags naar
Den Haag om de gesprekken
met de sociale partners bij te
kunnen wonen.
De Korte liet zich met een
kleine zakenjet naar en van
Kopenhagen vliegen. Op de
heenweg raakte de jet per on
geluk in de slip-stream van
een Jumbo verstrikt Het toe
stel begon heftig te bungelen
en te zwabberen, zozeer zelfs
dat op gegeven moment de
minister in zijn riemen tegen
het plafond van het jetje hing.
Hij kwam er met enkele but
sen en de schrik van af.
„HET maakt volgens mij toch
enig verschil of je een oorlog
om de Falkland-eilanden niet
ziet aankomen of dat de lijm
aan het plastic van het pas
poort niet goed plakt".
(Minister Van Eekelen van
Defensie verdedigt zichzelf).
ALLE burgers van Nederland
moeten goed begrijpen dat
het 'Niet Fair' is. Minister
Wim van Eekelen krijgt maar
steeds de schuld van affaires
waaraan hij part noch deel
heeft. In een interview met
het weekblad Vrij Nederland
zet hij het nog eens allemaal
op een rij.
„Ik houd staande dat het
beeld dat ik een slecht mana
ger zou zijn, niet klopt. PvdA-
leider Wim Kok is destijds
begonnen dat beeld te ver
spreiden. De RSV, de Walrus
(-onderzeeër), de termijndol
lars, de paspoorten - het is
steeds dezelfde riedel", zegt
een verongelijkte bewinds
man.
Bij de vier zaken - RSV,
Walrus, termijndollars en
paspoorten - is volgens Van
Eekelen in 'drie-en-een-half
van de gevallen' hem onte
recht de schuld in de schoe
nen geschoven. „Alleen bij
RSV heb ik fouten gemaakt".
En voor RSV is Van Eekelen,
zo herinnert hij zich, niet al
leen verantwoordelijk ge-
Wallage
.geen tekst.
FOTO'S DE STEM/J0HAN VAN GURP
Van Eekelen
.wazig.
weest, ook toenmalig minister
Van Aardenne en de Kamer
zelf.
De kostenoverschrijding
bij de bouw van de Walrus
onderzeeboot was - zegt Van
Eekelen - eigenlijk de schuld
van minister Van Mierlo en
zijn staatssecretaris Stemer-
dink. Wijselijk zwijgt de mi
nister over zijn huidige
staatssecretaris die ten tijde
van Van Mierlo ook staatsse
cretaris was.
De kwestie van de termijn
dollars, die voor een te hoge
koers op Defensie werden in
geslagen, is voor verantwoor
delijkheid van toenmalig mi
nister De Ruiter. Zegt Van
Eekelen: „De Ruiter had het
moeten weten. Het was niet
mijn fout toen ik er later mee
werd geconfronteerd".
En de paspoorten waarover
tot verbazing van het grote
buitenland zoveel te doen is
in Nederland? „Ik houd vol
dat er met het paspoort in
mijn periode niets is misge
gaan", aldus Van Eekelen die
daarna verhaalt van de strijd
tussen de departementen van
Binnenlandse en dat van Bui
tenlandse Zaken.
Van Eekelen drukt zich
vervolgens wat wazig uit als
hij de ene keer staatssecreta
ris Van der Linden verant
woordelijk noemt voor het
paspoortdebacle, de andere
keer minister Van den Broek.
Minister en voormalig staats
secretaris Van Eekelen - „Ik
heb er een hekel aan verant
woordelijkheid op anderen te
schuiven" - weet het blijk
baar zelf niet meer. Het is ook
moeilijk.
NIEUWE Tweede-Kamerle
den worden genadeloos voor
de leeuwen geworpen. Niet
alleen worden zij in de Kamer
nadrukkelijker dan ooit door
politieke tegenstanders voor
de voeten gelopen, ook colle
ga's van eenzelfde partij kun
nen het de nieuwelingen knap
moeilijk maken.
Het uit Limburg afkom
stige CDA-parlementariër
Leon Frissen heeft zich sinds
zijn kamerlidmaatschap in
1986, zoals hij het zelf om
schreef, in het begin „rustig
gehouden" en afgewacht
welke politieke taartpunt
voor hem zou worden afge
sneden.
Nadat zijn CDA-collega
Hennekam na jarenlange de
batten over Eurocontrol die
fakkel uiteindelijk aan Fris
sen overdroeg, leerde Frissen
in korte tijd alle politieke en
technische wetenswaardighe
den hierover uit zijn hoofd,
van flight-level tot integratie,
van concentratie tot CANAC-
systeem.
Tijdens de onlangs gehou
den kamervergadering over
Eurocontrol zat Frissen dan
ook in de startblokken. Tot
verbazing van vriend en vij
and at de voorzitter van de
vergadering, de CDA'er Van
Vlijmen, zijn fractiegenoot
Frissen echter zonder blikken
of blozen de kaas van het
brood.
De voorzitter van de verga
dering, eveneens luchtvaart-
woordvoerder van het CDA,
nam zelf het woord, voerde
alle voor- en tegenargumen
ten op die het CDA had kun
nen verzinnen en liet een I
steeds onrustiger op zijn stoel
schuivende collega Frissen
nog een paar krenten na.
De onthutste Frissen le_
zich er na afloop teleurgesteld I
bij neer: „Ach, wat moet Ik J
daar nu van zeggen. Van Vlij
men is inderdaad ook lucht
vaart-woordvoerder en dan I
kunnen dit soort dingen
blijkbaar gebeuren. Laten
we, eh, hier maar niet verder
op doorgaan, goed
HET plan van minister Deet
man (Onderwijs) om studen
ten voor hun aanvullende
studiefinanciering door te
verwijzen naar banken, is
deze week het belangrijkste
onderwerp voor de Tweede
Kamer. De vraag is of de dis
cussie over Deetmans plan
nen veel concreets zal opleve
ren. Niemand - zelfs de mi
nister niet - weet namelijk
nog hoe die nieuwe structuur
er precies komt uit te zien. D«
definitieve wetsvoorstellen
worden pas in het najaar ver
wacht.
De Kamer spreekt verder
onder meer over de invoering
van ƒ1030 lesgeld voor bet
voortgezet speciaal onder
wijs, de nieuwe financie
ringsstructuur van de We'
Sociale Werkvoorziening
(WSW) en het plan van
staatssecretaris Ginjaar-
Maas (Onderwijs) om voor
het komend jaar geen extra
leerkrachten in het speciaal
onderwijs aan te stellen
De Senaat houdt zich u
deze week doende met v
technische aanpassingen van
de begrotingen van een a:
tal ministeries.
EINDREDACTIE
PIETER EGGEN
SCHIPHOL (ANP) - Het
blijkt voor vreemdelingen
(be verblijven in het op
vangcentrum op Schiphol-
00st niet erg moeilijk hun
gedwongen verblijf daar te
beëindigen.
pe laatste vier maanden heb
ben ongeveer 50 asielzoekers
(jie wachten op uitzetting nadat
jjun asielaanvraag voor ons
land was afgewezen, of buiten
landers van wie de asielaan
vraag in behandeling was,
kans gezien dit gesloten op
vangcentrum te verlaten. Het
afgelopen weekeinde ontsnap
ten zeven asielzoekers uit het
Bon
Zo reageert de Federatie van
ONS één van de grootste schip
over de financiële vergoeding c
(verkeer en waterstaat) Grana
vrede onder de schippers.
Bovendien is in schipperskrin-
gen en onder de vertegenwoor-
I digers die het overleg met de
minister hebben gevoerd, on
duidelijkheid over de inhoud
van de regeling. De minister zei
zaterdagavond, dat Granaria
het verschil krijgt bijgepast
tussen de kosten van het ver
voer volgens de oude vergun
ning en die volgens het nieuwe
regime, waarbij Granaria moet
beschikken over eigen duwbo
ten en eigen personeel. Dit zou
op jaarbasis nog geen honderd-
duizend gulden zijn.
De onderhandelaars zijn er
van uitgegaan dat Granaria fi
nanciële compensatie krijgt
voor het feit dat het zijn ver
gunning, die nog vierenhalf
jaar geldig was, teruggeeft en
dus geen gebruik meer kan
maken van de oude constructie,
waarbij de bakken met ge
huurd motorvermogen en per
soneel werden vervoerd.
AMSTERDAM (ANP) - Het
aantal verdachten dat we
gens cellengebrek noodge
dwongen wordt heengezon
den, is dit jaar in Amster
dam gestegen tot boven de
50 procent. Vorig jaar ging
het nog slechts om ruim 30
procent.
Sen van de oorzaken is naast
-'en toename van de criminali
teit het terugbrengen, begin dit
jaar door de rechters-commis-
Saris in Amsterdam, van de
maximale termijn die verdach
ten in een cel op de politiebu
reaus mogen doorbrengen.
nar
rictl
sub.
schl
ons
gaa
een
der
ciël
geei
gest
nist
schi
Bov
of I
doo:
ver'
nari
baa,
Dl
ovei
met
„Dili
ton
sidifl
en h
meel
dat I
valt;
Luijl
Zate
een
houJ
worfl
vfl
de a.
nisti
wezi
ben
de i
op Cl
nari
Ook
bonc
zen
leest
gani
van
flexi
verli
akko
zo vi
iitieke apartheidssysteem.
l"6, Nederlandse minister van Buit«
km iJ~leef? 'n de zaak Sharpeville ee
uid en is maanden in de weer gew<
n krachtige actie tegen Pretoria
te mII minister de affaire aan bij 2
Iratio <- "dse re9ering drong hij ven
li tu'' 'humanitaire overwegingei
eetP d .e minister overleg met zijn elf
Inn nk? eke Samenwerking teneinde
Lt t te roepen de Sharpeville-verdoi
annin" overleg: de Westduitse ami
IrrwJ de zaak opnemen met p
1 Den*?? daarna nog eens de Zu
erinn 9 om de ernstige bezorgdhe
7 v.k?nbaar1e maken.
hJJAWka heeft alle verzoeken omi
it no hooghartig naast zich neerg
irun a?P!?"ende stap van West-Duits
ratn doodvonnissen worden vc
et vnn le varh°gen. Ook andere EG-I
iet e'd van Bonn te volgen. N<
iet nn!ef' Minister Van den Broek hei
lsnnnP9,e9®ven dat h'j met enig stil gev
es nnn 'n e' kan bereiken. Als de n
est n? P'oduktief zijn (in de zaak-De J
in rirïii i er vooral mee doorgaan,
ilopn o nie' bereikt, moet Nederland
eh m^,nu0nverwiild z'in ambassadeur
linst tun ?'l dan verder gaan en de dip
st tijdelijk, verbreken.
