Snel besluiten, anders is het te laat
De PvdA, het midden en de overheid
Bisschoppen houden handen volledig vrij
'RAAD HE
Onderhandelingen met
Antillen worden zwaar
ACHT-MEI-BEWEGING PUT OPTIMISME UIT VAGE SYMPTOMEN
DESTEMCOIV
-DESTEM-
DE STEM ACHTERGROND ZATERDAG 18 JUN11988
AANPAKKEN GEORGANISEERDE MISDAAD IN BRABANT:
pfiSTEM BINNENL/
den HAAG (ANP) - Het
Economische Raad (ser)
ontwikkeling, heeft gistei
kregen van de werkgever
de onafhankelijke deskum
De FNV heeft haar steun aan
getrokken.
Stern-lezers helpen i
DE ONDERHANDELIN
GEN die een Antilliaanse
regeringsdelegatie onder
leiding van premier Ma
ria Liberia-Peters vanaf
maandag in Den Haag
zal voeren, zullen niet
eenvoudig zijn. Dat is de
algemene indruk in poli
tieke en ambtelijke krin
gen in zowel Den Haag
als Willemstad. Liberia-
Peters komt met de Ne
derlandse regering pra
ten over omvangrijke be
dragen als begrotings-
steun voor de Antillen.
De vorige Antilliaanse rege
ring van premier Martina
had, vlak voor haar val in
maart, bij Nederland een
verzoek ingediend voor een
bedrag van 285 miljoen An-
tilliaans tot 1992. Het ge
vraagde bedrag zou nodig
zijn om de landsbegroting
en die van het eiland Cura
sao weer in evenwicht te
brengen.
Het nieuwe kabinet Libe
ria-Peters heeft het verzoek
om 285 miljoen gehand
haafd, maar aangekondigd
het op onderdelen te zullen
wijzigen, om het sanerings
proces dat aan het verzoek
ten grondslag ligt 'humaner'
te laten verlopen.
Het verzoek om extra be-
grotingssteun is onder
bouwd met plannen voor
een verregaande sanering
van het overheidsapparaat,
ontslag voor een kwart van
de ambtenaren, bezuinigin
gen en een pakket stimule
ringsmaatregelen voor de
economie. In 1988 zouden
circa 1.400 ambtenaren moe
ten afvloeien, waarvan
ruim 400 in het onderwijs.
De afgelopen twee jaren
hebben al ruim 1.500 mensen
de overheidsdiensten verla
ten via een wachtgeldrege
ling of natuurlijk verloop.
Bovendien kennen de amb
tenaren al enkele jaren geen
periodieke verhogingen
meer en zijn prijscompensa
tie en vakantietoeslagen af
geschaft.
Het drastische sanerings
plan was een van de voor
waarden die Nederland
heeft gesteld alvorens ge
sproken kon worden over
extra steun. Vorig jaar
vroegen de Antillen nog om
500 miljoen gulden Antil-
liaans,, maar r dat verzoek
was volgens Dé'Koning on
voldoende onderbouwd en
werd daarom niet in behan
deling genomen door de Ne
derlandse regering.
Hoewel het gevraagde be
drag van 500 miljoen nu is
teruggebracht naar 285 mil
joen verwachten ingewijden
in Den Haag dat ook dat be
drag niet haalbaar zal blij
ken. Temeer niet omdat een
belangrijk deel van de gel
den gevonden zal moeten
worden buiten de begroting
van het kabinet Neder-
lands-Antilliaanse en Aru
baanse zaken (KABNA) en
derhalve de goedkeuring
nodig is van minister Onno
Ruding van financiën.
Welk bedrag de Antillen
wel kunnen verwachten is
niet bekend, maar in ambte
lijke kring is wel eens het
bedrag van ongeveer 150
miljoen Nederlandse gul
dens genoemd. „Met mij kan
je altijd zaken doen, met
mijn collega van financiën
ligt dat wat anders, die is
pas echt taai", aldus De Ko
ning vorig jaar tegenover
Antilliaanse journalisten
toen die hem vroegen
waarom Nederland zo moei
lijk doet over het geven van
extra hulp.
Aan zowel Antilliaanse
als Nederlandse kant wordt
verwacht dat de komende
onderhandelingen „enkele
pittige discussies" zullen op
leveren. Nederland zal, zo
verluidt in gezaghebbende
kringen, niet zomaar geld
ter beschikking stellen. Zo
er een bedrag uit de onder
handelingen komt rollen,
zal het bij stukjes en beetjes
worden gegeven en boven
dien worden gekoppeld aan
een „strak tijdpad en ijk-
punten" om de voortgang
van het saneringsproces te
controleren. „We gaan geen
geld in een bodemloze put
gooien" zo wordt in Den
Haag gezegd.
Van Nederlandse kant zal
diepgaand worden ingegaan
op de wijzigingen die de
nieuwe regering in het oor
spronkelijke plan van het
kabinet Martina wil aan
brengen. Veel duidelijkheid
daarover bestaat overigens
niet, in Willemstad noch in
Den Haag. De nieuwe rege
ring heeft geen exacte becij
fering vrijgegeven van de
consequenties van de veran
deringen. Slechts is meege
deeld dat men binnen het
„raamwerk van cijfers" wil
blijven dat de vorige rege
ring heeft gepresenteerd.
Dit ontlokte de ex-pre-
mier Martina de opmerking
dat het verschil tussen de
nieuwe regering en die van
hem „het verschil is tussen
Pepsi-Cola en Coca-Cola".
Liberia-Peters zei bij haar
aantreden dat ze het sane
ringsproces in tegenstelling
tot de vorige regering 'hu
maner' wil laten verlopen.
Daarom wil zij eerst de 'on-
produktieve' ambtenaren
afvloeien terwijl de overige
werknemers kunnen opte
ren voor een uitkering in
eens of voor een wachtgeld-
rejgeling.Als dat nog niet
helpt sluit ook zij gedwon
gen ontslagen niet uit als
mede de invoering 'van een
zogeheten 'solidariteitshef-
fing' voor ambtenaren. De
hoogte van deze heffing
hangt af van het aantal
ambtenaren dat intussen
vrijwillig is afgevloeid.
Maar het is juist deze on
zekerheid over de solidari-
teitsheffing, de hoogte daar
van en de cijfermatige on
dergrond daarvoor, die een
belemmering kan vormen
voor een positief resultaat
van de gesprekken. Aan Ne
derlandse kant is men zeer
beducht voor 'gaten' in de
plannen waardoor het eind
resultaat - evenwichtige be
grotingen in 1992 - niet
wordt bereikt en er opnieuw
om hulp zal worden aange
klopt.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen-adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie®076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1,- per maand,
1,90 per kwartaal, 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. 1,25.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice*
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Paul de Schipper
HET LIJKT op het verhaal
van de brandnetel. Boven
gronds zichtbaar, onder
gronds niet, maar wel on
grijpbaar snel vertakkend.
Dat er netels bloeien in ons
maatschappelijk tuintje we
ten we, maar een recente, ge
computerde misdaad-analyse
van de Centrale Recherche
Informatiedienst(CRI) heeft
Nederland toch wakker doen
schrikken.
Het wordt tijd om te wieden,
anders is het te laat. Justitie
en politie vragen om gereed
schap: geautomatiseerde in
formatie, regionale recher
cheteams en regionale crimi
nele informatiediensten.
Volgens de Centrale Re
cherche Informatiedienst zijn
in ons land 200 tot 250 crimi
nele groeperingen actief. De
regio's Amsterdam en Eind
hoven scoren het hoogst met
50 tot 82 vormen van georga
niseerde criminaliteit. Mid
den- en West-Brabant zitten
daar direct achter met 35 tot
39 criminele organisaties.
Over die georganiseerde
criminaliteit een gesprek met
de Bredase Officier van Justi
tie mr. W. Tielkemeijer en R.
F. D. Gerrand, commissaris
van de gemeentepolitie in Til
burg en tevens voorzitter van
de recherche-chefs van Mid
den- en West-Brabant.
Eerst nog enkele kenmer
ken die volgens het CRI-rap-
port van toepassing zijn op
georganiseerde criminaliteit:
een hiërarchische structuur
met vaste taakverdeling;
intern sanctie-systeem met
toepassing van geweldsdrei-
ging;
het witwassen van door
misdaad verkregen gelden;
het intimideren en omkopen
van overheidsautoriteiten en
functionarissen uit bedrijfsle
ven;
het plegen van een grote va
riatie aan delicten.
Voldoet een organisatie aan
al deze voorwaarden, dan is er
sprake van een mafia-achtige
opzet.
Vraag aan de Tilburgse
commissaris: strookt de defi
nitie met uw ervaringen?
Gerrand: „In die zin niet,
dat we dit moment in Brabant
dit soort vormen van georga
niseerde misdaad niet ken
nen, maar er zijn al organisa
ties die aan drie of vier voor
waarden voldoen. Het is dui
delijk aan het groeien".
Als u over bende-vorming in
Brabant spreekt, wat betekent
dat concreet?
Gerrand: „Dat zijn groepen
die zich bezighouden met
handel in verdovende midde
len, overvallen, autodiefstal
len en allerlei andere vormen
van criminaliteit".
Om hoeveel mensen gaat het
in Midden- en West-Brabant?
Gerrand: „Laten we zeggen;
over een ruime hoeveelheid
tientallen. Dan heb ik het over
kopstukken".
Wat merkt de burger er
van? Mr. Tielkemeijer: „Bij
autodiefstallen is het heel
zichtbaar, bij drugshandel is
het indirecter. Op het moment
dat er een kilo heroïne wordt
verhandeld, heeft niemand
daar direct pijn van. Het
hangt een beetje van het type
delict af".
Een praktijk-voorbeeld van
georganiseerde criminaliteit.
Gerrand: „Een groep mensen
in het Tilburgse begint met de
produktie van amfetamine op
kleine schaal. Dan zien ze dat
er flink mee te verdienen valt.
Het uiteindelijke resultaat is
een aanzienlijke groep lieden
die zich met allerlei criminele
aktiviteiten bezighoudt met
dwarsverbindingen waarvan
lang niet alle leden van de or
ganisatie op de hoogte zijn.
Een deel houdt zich bezig met
de inkoop, anderen doen de
produktie en weer anderen
verzorgen de afzet.
Mr. Tielkemeijer (links) en R. Gerrand
En, op een gegeven moment
heeft die organisatie een om
zet van 1 miljoen gulden. Toen
het zulke grote vormen aan
ging nemen kregen we pas
aanwijzingen dat er wat aan
de hand was. Toen. was het al
bijna twee jaar aan de gang".
Tielkemeijer: „Dat kun je
verklaren uit het feit dat er in
de drugshandel geen directe
aangiftes zijn. Bij een bank
overval gebeurt dat wel, dan
kun je meteen gaan recher
cheren".
Hoe ziet zo'n bende eruit?
Tielkemeijer: „Er is een be
sluit van een paar mensen om
bijvoorbeeld een bankoverval
te doen. Dat lukt dan. Ze wor
den niet gepakt. In no time
hebben ze weer geld nodig.
Geld trekt personen aan. De
potentiële bendeleden ont
moeten elkaar wel in het mi
lieu".
„Wat je ook krijgt zijn so
ciale codes", zegt Tielkemeij
er. „Naarmate je er langer in
zit kom je er moeilijker uit,
ondanks, fragmentarisch, in
grijpen van politie en justitie.
Het heeft met status en inko
men te maken. Dat patroon
van geld en aanzien zorgt dat
je een soort carrière kan ma
ken binnen de groep".
Gerrand: „Als door de han
delingen van die groep een
bepaald inkomen gegaran
deerd wordt en dat het ook
gegarandeerd wordt dat als je
gepakt wordt, dat in elk geval
je gezin onderhouden wordt
en dat je kan rekenen op juri
dische bijstand, dat ze je niet
in de steek zullen laten, dan is
dat een belangrijke sociale
voorwaarde".
Tielkemeijer: „Naarmate je
er eerder bij bent zijn die ont
wikkelingen minder sterk.
- FOTO DE STEM JOHAN VAN GURP
Grijp je te laat in, dan ont
staat er steeds meer ervaring.
Dat betekent dat de poppetjes
sneller overeind komen en op
nieuw beginnen als de politie
een keer enkele mensen pakt".
Gerrand: „U hoort mij niet
zeggen dat de zaak volstrekt
onbeheersbaar is. Maar als er
groepen criminelen zijn die op
deze manier langdurig hun
gang kunnen gaan zonder dat
ze tegen de lamp lopen, dan
loop je zeker het risico dat er
een sterke groepsbinding ont
staat, dat er een taakverde
ling komt en dat je leiders
krijgt en dat er gerichte acti
viteiten gaan plaatsvinden.
Op dat moment ben je eigen
lijk al te laat. Waar we nu
mee zitten in Brabant is dat
we constateren, aan de hand
van die analyse, dat zich dit
soort dingen aan het ontwik
kelen zijn, maar dat het mo
gelijk is om er een eind aan te
maken. Als je het bijtijds aan-
pakt".
Noch voor justitie, noch I
voor de politie is de CRI-mis.
daadanalyse een verrassing
Mr.Tielkemeijer: „Het is een
landelijk beeld. Het overzicht
is nieuw. Het beeld was totnu
toe meer versnipperd".
Wat gaat er nu gebeuren?
Gerrand: „Wij als politie heb. I
ben ons gerealiseerd dat et
erg veel informatie is bij
opsporingsdiensten. In de vit.
tenschap dat misdaad mobie]
is en zich niet houdt aan g
meentegrenzen, is er behoefte I
gekomen aan bundeling. Tot
voor kort kenden we een
schriftelijke uitwisseling van
informatie. Dat betekende dat
je wel contacten had met je
buurkorps als een zaak zich
buiten het eigen gebied uit
strekte. Door de automatise
ring, door dit rapport kunnen
we ook dwarsverbanden
zichtbaar maken".
Bij de oplossing van be.
langrijke criminele zaken
heeft de Brabantse politie de
afgelopen twee jaar regelma
tig met ad hoc-teams
werkt. Daarbij ging het i
een samenwerking van koi.
sen die zelf belang hadden bij I
een bepaalde zaak. De nieuwe
aanpak met de regionale re
chercheteams betekent dat de
korpsen wel speurkracht le-
veren, terwijl ze niet alt
een direct belang hebben".
Tielkemeijer: „Wat niet
van direct eigen belang is, k
het op langere duur wel wor-
den. Het gaat nu om een lai
termijn denken in plaats van
een denken dat ophoudt bij de
grenzen van het eigen werk
gebied".
Automatisering, bundeling
van informatie en van recher
che-mankracht als wapens.
Gerrand: „Ik ben ervan over
tuigd dat we daarmee niet al
leen deze grote criminaliteit
kunnen beheersen, maar zelfs
terugdringen. Dan moet
besluitvorming wel op korte
termijn gebeuren. Lukt
niet, dan laat je de groep die
nu al actief is, z'n gang ga
Dan is het te laat".
Door Max de Bok
HIJ VROEG het met nau
welijks verholen afschuw
in zijn stem. Hij, die niet
gezien kan worden als een
aanhanger van de PvdA.
Leg me nou eens uit
waarin de PvdA nog van
het CDA verschilt. Wat
maakt het straks nog uit
op welke partij ik stem?
Reacties uit uiteenlopende
richtingen op het vorige week
zaterdag publiek gemaakte
rapport 'Bewogen Beweging'
van de commissie-Kok maken
duidelijk dat ook anderen het
spoor een beetje bijster zijn
geworden.
De PvdA die de polarisatie
afzweert? Dat is nog tot daar
aan toe. Want sinds 1982 was
er van echte polarisatie al niet
veel meer te merken, zij het
dat het beeld nog wel aan
haar kleefde. De PvdA die
haar wortels in de bonte sa
menleving probeert te hervin
den? 't Is haar geraden ook.
Maar toch lijkt de allesover
heersende indruk - al bewe
ren Kok en de zijnen om strijd
het tegendeel - dat de PvdA
naar het midden aan het op
rukken is en dat deze opmars
gepaard gaat met verwate
ring van sociaal-democrati
sche principes.
Te vrezen valt dat een mis
verstand hierbij een rol
speelt. Het misverstand dat de
noodzaak, die er voor de PvdA
evenzeer is als voor de andere
grote politieke stromingen in
ons land om kiezers te winnen
in het midden per definitie
zou moeten leiden tot een
middenkoers. Het begrip mid
denkoers wordt in ons land
vrijwel automatisch vereen
zelvigd met CDA-beleid. Dat
heeft alles te maken met het
feit, dat het CDA (KVP) zich
al sinds mensenheugenis in
het centrum van de macht
heeft weten te nestelen.
Uit onderzoek naar het ge
drag en de motivatie van kie
zers is gebleken dat bij de
verkiezingen van 1986 de af
stand van de PvdA tot het
maatschappelijk midden te
groot was om met de PvdA
sympathiserende weifelaars
over de streep te trekken. Er
was een grote groep kiezers
die van plan was PvdA te kie
zen (44 procent), maar uitein
delijk toch voor het CDA koos
(92 procent). Een belangrijke
rol in him stemkeuze heeft
gespeeld het vertrouwen in de
beheers-en regeerkwaliteiten
van partijen en de daarmee
samenhangende mogelijkhe
den regeringsdeelname te
verwerven. Kennelijk hadden
die kiezers wat dat betreft dus
meer vertrouwen in het CDA
dan in de PvdA. Dat zegt op
zichzelf dus niets over de in
houdelijke koers van die par
tijen. Het moeten vooral de
gang van zaken in het mach
teloze kabinet-Van Agt II
(CDA, PvdA, D66), de oposi-
tierol sinds 1977 en de houding
van andere partijen tegenover
de PvdA (de polarisatie van
rechts) geweest zijn, die het
vertrouwen in de bestuurs-
mogelijkheden en -kwalitei
ten van de PvdA hebben on
dermijnd.
Dit maakt aannemelijk dat
de PvdA er buitengewoon on
verstandig aan zou doen op de
links-rechtsschaal inhoude
lijk dichter naar het centrum
toe te kruipen. Even onver
standig zou trouwens een be
weging naar de andere kant
van de schaal zijn.
Dat wil niet zeggen dat het
parool moet zijn: op de plaats
rust. Eén ding is duidelijk.
Van rust kan in de PvdA niet
gesprokén wórden. "Eerder
lijkt alles in beweging te zijn.
Met 'Schuivende panelen'
(programmatisch), 'Politiek a
la carte' (partijorganisatie) en
'Bewogen Beweging' (strate
gie, partijpolitiek en maat
schappelijk) is de discussie op
gang gebracht. Er is tenmin
ste één opvallende overeen
komst tussen die raporten.
Allen breken ze met dat ver
lammende kenmerk van de
PvdA sinds 1982: een in zich
zelf gekeerde partij, die geen
raad meer leek te weten met
de haar omgevende buitenwe
reld.
Naast die drie discussierap
porten viel er deze week nog
een op tafel. 'De samenleving
verandert de overheid' van de
hand van de secretaris van de
PvdA-fractie in de Tweede
Kamer, Hans Alders, en zijn
medewerkster Ella Kalsbeek
Een intrigerende titel. Ze be
antwoordt namelijk niet aan
het bijna onverwoestbare
stempel dat de PvdA, niet ge
heel zonder haar medewer
king, kreeg opgedrukt. Het
stempel van de partij die alle
heil van de overheid ver
wacht, die de samenleving
maakbaar acht. Bij dat beeld
zou beter de omgekeerde titel
hebben gepast: 'De overheid
verandert de samenleving'.
Wie alleen op de titel van
het rapport afgaat zou ge
makkelijk in de verleiding
kunnen komen te veronder
stellen dat ook de PvdA nu
kiest voor het, afhankelijk
van ieders politieke overtui
ging, zo geroemde dan wel ge-
smaade idee van-de terugtre
dende overheid.
Dat brengt ons terug bij de
vraag van hef begin van dit
verhaal.
Het CDA bracht in oktober
1987 de discussienota over de
verantwoordelijke samenle
ving uit. Daaraan was vooraf
gegaan het raport 'Van ver
zorgingsstaat naar verzor
gingsmaatschappij', waarin
nog gesproken werd over de
zorgzame samenleving. Het
CDA wilde en wil een over
heidsbeleid dat aansluit op de
verantwoordelijkheid van
mensen en maatschappelijke
verbanden.
De discussie over dat uit
gangspunt werd vertroebeld
door de praktijk van het kabi
netsbeleid. De nieuwe visie
van het CDA op de rol van de
overheid, het item van de
zorgzame samenleving, het
accentueren van de eigen ver
antwoordelij kheid van men
sen en organisaties vormden,
in elk geval optisch, de hand
vatten voor het grote bezuini
gen. Het concept van de zorg
zame samenleving kreeg de
geur van burenhulp en caritas
uit veel vroeger jaren. Indivi
dualisering werd op één hoop
gegooid met het 'ik-dom'.
Bij het uitbrengen van de
definitieve versie van de dis
cussienota bleek het partijbe
stuur de kritiek niet naast
zich te hebben neergelegd. Er
werd wat afstand genomen
van de terugtredende over
heid. Bestrijding van de cri
minaliteit, beheer van het mi
lieu, medische technologie, het
leggen van materiële vloeren
voor financiëel zwakkeren en
van immateriële vloeren voor
alle--burgers (rechtsbescher
ming, onderwijs) - werden in
de, definitieve versie van de
nota essentiële taken van de
overheid genoemd.
Wanneer men nu de nota-
Alders/Kalsbeek legt naast
het bijgestelde CD A-concept
dan ziet men zeker belang
rijke verschillen.
Een niet onbelangrijk ver
schil zit in de benadering van
de maatschappelijke trend
van de individualisering. In
de CDA-visie blijft die onder
belicht, zij het dat de kritiek
op de individualisering al
lengs is afgenomen.
Maar het CDA kiest toch
liever voor wat in die kring
heet de 'vermaatschappelij
king'. Daaronder wordt ver
staan het proces waarbij
maatschappelijke verant
woordelijkheden weer door de
burgers zelf en hun maat
schappelijke verbanden wor
den beleefd. Alders laat in
zijn nota zien dat individuali
teit en solidariteit elkaar niet
(hoeven te) verdringen. Hij
toont aan dat in de sociaal
democratische traditie steeds
individualisering - anders be
noemd: ontplooiing, zelfstan
digheid en vrijheid van knel
lende sociale banden - doel
stelling is geweest.
Dat brengt hem op een es-
sentiëel verschil met het CDA.
„Naar de mening van de
PvdA mag de overheid niet zo
ingrijpen in het persoonlijk
leven van mensen dat ze tot
solidariteit gedwongen wor
den. Op het eerste, het per
soonlijke niveau, is geen taak
weggelegd voor de overheid
Het CDA vindt dat de over
heid de mensen wél mag aan
spreken op hetgeen ze in het I
persoonlijke vlak voor men-|
sen doen."
Even verderop schrijft hij: I
„De maatschappelijke en re-1
lationele individualisering die I
mensen ontegenzeggelijk
meer vrijheid en ontplooi
ingskansen biedt, vindt zijn
tegenhanger in een noodzake-1
lijke anonieme solidariteit. De
overheid dient borg te
voor de anoniem georgani-|
seerde solidariteit waar i
persoonlijke spontane
riteit niet voldoende is. Als er I
geen of onvoldoende maat-T
schappelijke initiatieven zijn
die de solidariteit gestalte ge-1
ven dan moet de overheid dal
doen."
Binnen het bestek van d
kolommen kan nu niet verder I
ingegaan worden op de ver-
schillen en overeenkomsten» j
denken over de taak van dt I
overheid. CDA en PvdA lijk® I
in hun uitgangsstelling® I
over de positie van en de kri- f
tiek op het functioneren var I
de overheid naar elkaar toe-f
gegroeid te zijn.
Beiden zien voor de over-1
heid een belangrijke
weggegelegd bij het bevorde I
ren van een rechtvaardig' I
verdeling en handhaving vail
de rechtstaat. Maar meer dar I
het CDA ziet de PvdA het als I
een blijvende taak voor de|
overheid voorwaarden t
scheppen voor ontplooiing»
zelfstandigheid van menffl|
waardoor ieder de kans 1
het eigen leven naar eigen i»
zicht gestalte te geven in vrij-l
heid en gelijkwaardigheidI
Dat kan in het concrete belet
meer dan een gradueel
schil uitmaken.
Door Jan Bouwmans
Enige opluchting en voor
zichtig optimisme: dat
spreidden leden van de de
legatie van de Acht-Mei-
Beweging donderdag
avond ten toon na afloop
van het derde gesprek met
de vijf man sterke bis-
schoppendelegatie (Simo-
nis, Ernst, Bar, Bomers en
De Kok). Hebben drie ge
sprekken inderdaad het
perspectief geopend op een
voortgezette dialoog van
de bisschoppen met de
Acht-Mei-Beweging?
Tegenover het voorzichtige
optimisme aan Acht-Mei zijde
staat de uitspraak van bis
schop Bar donderdagavond
dat de drie gesprekken niet
geleid hebben tot enige echte
toenadering tussen de partij
en. En van nog meer gewicht
is het gegeven dat de bis-
schoppendelegatie de handen
wat betreft toekomstig con
tact volledig vrij heeft gehou
den.
Goed, van het begin af aan
was door de bisschoppen
vastgesteld, dat hun delegatie
drie gesprekken zou voeren
met de afvaardiging van de
Acht-Mei-Beweging. Na deze
drie gesprekken zouden de
bevindingen worden gerap
porteerd aan de voltallige
Bisschoppenconferentie. Die
zou beslissen of, en zo ja, welk
vervolg dan aan de gevoerde
gesprekken gegeven zou moe
ten worden. In zoverre is er
niets aan de hand, dat de bis-
schoppendelegatie deze week
geen vervolg heeft toegezegd.
Maar het is in dit soort ver
kenningsbesprekingen niet
ongebruikelijk dat een dele
gatie laat merken hoe haar
opstelling zal zijn in de uit te
brengen rapportage. Of zij
zich bijvoorbeeld sterk zal
maken in de Bisschoppencon
ferentie voor verdergaande
gesprekken met Acht-Mei.
Het is juist op dit punt dat de
bisschoppen van de delegatie
zich donderdag geheel op de
vlakte hebben gehouden, hun
handen strikt vrij hebben ge
houden.
Delegatieleden van de
Acht-Mei konden althans
geen concrete indicaties noe
men die overtuigend wezen op
bisschoppelijk verlangen naar
voortzetting van de bespre
kingen. Uitspraken waaruit
zij voorzichtig optimisme put
ten, blijken op de keeper be
schouwd steeds voor tweeërlei
uitleg vatbaar. Zo bijvoor
beeld de erkenning aan bis
schoppelijke zijde in het derde
gesprek dat Acht-Mei een ge
wichtige zaak is. Dit opvatten
als een stukje erkenning van
Acht-Mei, zoals gebeurde,
lijkt echter eerder de wens tot
vader van de gedachte maken.
Want het gewichtige van de
zaak kan voor bisschoppen
even goed, zo niet eerder gele
gen zijn in het gegeven dat
onbehoedzaam opereren van
hun kant tot flinke brokken
kan leiden, gezien de aanhang
van Acht-Mei. Het bisschop
pelijke gewicht is dan met an
dere woorden een kwestie van
strategie: hoe het Acht-Mei-
probleem naar bisschoppe
lijke voege op te lossen, zodat
de hele beweging het liefst als
een nachtkaars uitgaat.
Gesprekken zoals tussen
bisschoppen en Acht-Mei
kunnen het karakter hebben
van onderhandelingen waar
bij partijen tot een vergelijk
proberen te komen. Daar
neem je dan ook de tijd voor,
desnoods heel veel tijd. Acht-
Mei lijkt deze koers te varen.
Binnen deze koers past haar
uitdrukkelijke vraag aan de
Bisschoppenconferentie om
met elkaar in gesprek te blij
ven, „al is het maar een of
twee keer per jaar".
Het is echter hoogst on
waarschijnlijk dat de bis
schoppen de gesprekken met
Acht-Mei ooit hebben willen
zien als onderhandelingen.
Voor hun valt er niks te on
derhandelen, het is een disci
plinaire aangelegenheid. Niet
voor niets wordt steeds het
leergezag in stelling gebracht
Het mag dan ook niet verba
zen wanneer op de Bisschop
penconferentie in augustus
vooral de vraag centraal staat
of voortzetting van de ge
sprekken aan Acht-Mei niet
enige vorm van erkenning e'
legitimiteit zal geven, min-1
stens in de ogen van het gi
publiek en zeker naarmate er
meer tijd overheen zal ga
Het zal een meerderheid in de
Bisschoppenconferentie zijn
die deze schijn absoluut wü
vermijden. Maar of die meer
derheid, als ze brokken ma- j
ken beslist wil voorkom®
ook een redelijk alternatief
heeft, is een even grote vraag
Misschien is dat nog de besje
grond voor voorzichtig o]''
misme voor Acht-Mei.
Van onze Haagse redactie
dEN HAAG - Het kabinet
obeert niet meer om op
centraal niveau afspraken
te maken met werkgevers
en werknemers over de be
strijding van de werkloos
heid.
Volgens premier Lubbers wil
len de werkgevers daar niets
meer van weten. Voor het ka
binet is dat voldoende om af te
zjen van verdere pogingen om
nog op centraal niveau (tussen
kabinet, vakcentrales en werk
geversverenigingen) iets te re
gelen.
Voor de toekomst houdt het
kabinet het op afspraken die op
deelterreinen kunnen worden
gemaakt. Daarbij mikt de re
gering op invoering van het
Fm
Aanvankelijk steunden de ver
tegenwoordigers van de FNV
in de voorbereidingscommissie
het ontwerp-advies, maar de
federatieraad van de vakcen
trale floot hen begin deze week
terug door het advies van tafel
te vegen.
Achterdocht is volgens FNV-
voorzitter Stekelenburg de
achtergrond van de afwijzing
door de voorzitters van de
FNV-bonden. Achterdocht,
omdat het kabinet in het zoge
noemde Paaspakket het beleid
voor de komende jaren al heeft
vastgelegd en de SER er dus
geen wezenlijke invloed meer
op kan uitoefenen. Het kabinet 2
kan aan de haal gaan met din
gen die toevallig goed in zijn
straat te pas komen, maar trekt
zich overigens niets van de
SER aan, zo citeerde Stekelen
burg een bondsvoorzitter.
De brede kritiek van de FNV
op het voorstel spitst zich toe op
de aanbeveling uit het advies
dat allerlei subsidies en aftrek
posten voor de belasting moe
ten worden verminderd bij ge-
lijktijdige belastingverlaging.
De FNV is bang dat dit ten
koste van de laagstbetaalden
gaat en dat vooral hogere inko
mens van zo'n ruiloperatie zul- 1
len profiteren.
Overigens worden in het ad
vies geen concrete voorstellen
voor afschaffing van subsidies
en aftrekposten gedaan en
evenmin andere concrete be
leidsaanbevelingen. Enkele
EEN TAAI, eeuwenoud indianenvo
op sterven na dood. Met de Chole
de precolombinaanse tijd - de Ze
verwant aan de Mayabevolking var
alle stormen van de geschiedenis
en met de bloedige furie van de
ontembaar natuurgeweld tot en me
De indianen van Tehuantepec, fie
dans laat dicteren door de grillen
maanden met de moed der wanh
gersnood. De regens aan de zuidf
maiïsoogsten zijn twee keer achte
2|jn uitgeput.
Noodhulp is nodig. Duizenden ind
^n, tenzij gulle mensen in het West
De Stichting Mensen in Nood heel
benaderd - het bisdom Breda onde
Mexicaanse bisdom Tehuantepec
de lezers te houden. Mensen in 1
vierhonderdduizend gulden bijeen
volkeren te redden.
Hoewel wij hulpacties als ondert
scepsis benaderen, hebben wij zon
f ^e9d tegen het verzoek van Men:
en ®erste Plaats krijgen de krepe
i'j} de goede vorm. Als het geld
hre een Paar da9en later
®,n9' °P dat moment een bezoe
nen (voedsel)hulp ter plekke wort
n met de gelden projecten gaan
ders mislukken.
Natuurlijk kan men tegenwerpen d
hpt a de en onwillende Mexicaas
nrnn!Lwaarschiinl'ik °°k waar dat
2 hl pZltters' indirect zullen prof
vamfenkin9en zijn er meer, m
wiiiln jr,vja'iteiten als we de directe
honn ni9en- Het is heel simpel: w.
9» omkoren, moet iets geda
een 7e,perkje bliksemactie van Mer
stin„h alin9 hebben in Mexico,
dg jn^ar® ZLJHan gaan nadenken ovi
honnp' moment dat wanhopige mt
I dp m moeten we maar niet al te
Ratin ?"le' kiiken-
nooit 8 bedenkingen en argume
I s,m °nze c°mpassie met een be
Isterrwi 9|r°otje 1111222 Mensen
I xicn ,"9ezin vijf gulden overmaakt, I
lomnn-°f n overgemaakt. In feite
I unieke volkeren en hun kostbare
