Afscheid schooldirecteur Van Hoek PROVINCIE WIL CRUSONTERREIN SNEL SANEREN, MAAR: DE BESTE FACTOR IN DE SCHADUW. Het ontstaan van Sas van Gent 15'MMMMyk Aufc veii inh< Zuiveringsheffing gaat pas vanaf 1990 omhoog PLAATSELIJK NIEUWS MARKTEN Toneelstuk leerlingen Ravelijn-mavo Hulst DE STEM VAN ZEELAND 4 VRIJDAG 17 JUN11988 SCHOONDIJKSE 'MEESTER' NA DERTIG JAAR IN VUT OOSTBURG - Gedeputeerde Staten van Zeeland willen nog dit jaar beginnen met de sanering van het Cruson-terrein in Breskens. Breskens V'Tirrrrntfft 1 lüilllKI tl Langzamerhand wordt het weer tijd voor zonnebrillen, strandtassen en een goede beschermingsfactor. En als de zon u toch 'n beetje te veel wordt, is er altijd een koel blikje Grolsch. Want dat is de beste factor in de schaduw. Grolsch-bier, al meer dan 300 jaar op natuurlijke en ambachtelijke wijze gebrouwen. VAKMANSCHAP IS MEESTERSCHAP Vrees Doodlopend Eerste schip Watergeuzen T20 Van onze verslaggever SCHOONDIJKE - Direc teur K. van Hoek van de protestants-christelijke ba sisschool 'de Wegwijzer' in Schoondijke neemt zater dag 25 juni voorgoed af scheid van het schoolbord, de leerlingen en het onder wijs. Meester Van Hoek, die sinds 1958 verbonden was aan de Schoondijkse basisschool maakt gebruik van de moge lijkheid om vervroegd uit te treden. Ter gelegenheid van zijn af scheid wordt zaterdag 25 juni in zaal Wijffels in Schoondijke een feestmiddag gehouden. Ook de leerlingen zullen bij dit feest betrokken worden. Van Hoek begon zijn onder- wijscarrière bijna 40 jaar gele den in Hardinxveld-Giessen- dam, waar hij bleef tot 1953. In dat jaar werd hij onderwijzer in Oostendorp. Via nogmaals Hardinxveld belandde hij uit eindelijk in 1958 in Schoondij ke. Bij meester Van Hoeks komst telde de p.c. basisschool in Schoondijke slechts twee lo kalen. Bij zijn vertrek zijn dat er drie, een activiteitenruimte, een gemeenschapsruimte en een handenarbeidlokaal. In 1985 vond er in het kader van de invoering van het bas- sisonderwijs een samenvoeging met de plaatselijke p.c. kleuter school plaats. De opvolger van de schei dende directeur is A. de Groote, die voorheen al 16 jaar als ge woon onderwijzer aan 'de Wegwijzer' verbonden was. Tevens is benoemd D. Waije- rink. Het afscheidsfeest in zaal Wijffels vindt plaats tussen 15.00 en 17.00 uur. In de avond uren wordt in dezelfde zaal een receptie gehouden en wel van 17.00 tot 19.00 uur. Vanaf 18.00 uur bestaat er voor belangstel lenden de gelegenheid om de school in Schoondijke te be zichtigen. Oostburg houdt de boot af Van onze verslaggever Of het zo ver echter zal komen is nog maar de vraag. Het gemeentebestuur van Oostburg denkt er niet over om het sein voor de dure saneringsoperatie op groen te zetten, voordat de provincie over de brug is gekomen met een extra bijdrage. B en W van Oostburg houden voorlopig vast aan hun stand punt om de saneringswerken in het centrum van Breskens pas in 1990 of nog later te laten uit voeren. „Kijk, wij willen niets anders dan een snelle sanering van dat terrein, maar momen teel beschikken we over onvol doende financiële middelen om ons aandeel in de sanering te bekostigen", zo stelde de Oost- burgse milieu-wethouder J. Thomaes gisteren. De complete operatie, waar bij zo'n 1600 kubieke meter met olie en zware metalen veront reinigde grond moet worden opgegraven en afgevoerd, gaat zeker twee miljoen gulden kos ten. Voor dat geld wordt ook een drainagesysteem aange legd waarmee matig tot sterk met aromaten vervuild grond water kan worden opgepompt. Thomaes is er echter van overtuigd dat het bedrag van twee miljoen ruimschoots zal worden overschreden. „Lang zamerhand heb ik wel wat er varing gekregen in het inschat ten van de kosten van derge lijke operaties. Bij de sanering van het terrein aan de Zinnia straat in Breskens kwamen de werkelijke kosten ook ruim bo ven de begrote te liggen. Ik, en met mij de andere collegeleden, schatten de werkelijke kosten van deze operatie rond de drie miljoen gulden. Uitgaande van een gemeentelijke bijdrage van 10 procent gaat dat ons dus tus sen de twee en drie ton kosten. Dat geld hebben we niet en om die reden willen we de sanering dan ook enkele jaren uitstel len", verduidelijkte hij. De intentie om de saneren blijft volgens het collegelid ge woon bestaan. „Als we het doen willen we het goed doen. Het terrein kan dan vervolgens worden ingeplant met bosscha ges. Op langere termijn denken we aan woningbouw op de vrijgekomen plaats of de bouw van een openbare voorziening, bijvoorbeeld een sporthal. Voorlopig gaan we echter uit van groenvoorzieningen, om dat Breskens nu een wat beton- achtig indruk achterlaat. Over pakweg twee, drie jaar denken we de sanering te kunnen uit voeren," aldus Thomaes. Dat het provinciaal bestuur het voormalige fabrieksterrein snel op de schop wil nemen laat Thomaes enigszins koud. „Als GS willen dat er nu afgegraven wordt, dan moeten ze maar over de brug komen met een extra financiële bijdrage. Dan valt er over saneren dit jaar te praten," benadrukte Thomaes. Gepraat worden over het Crusonterrein zal er dan ook. Gemeentebestuur en GS over leggen nog voor 1 juli over de kwestie. KAARTING - De kaarting van 17 juni in de kantine van de Arjaonbolbaan is, van wege het Europees kam pioenschap voetbal, uitge steld naar 1 juli. Aanvang 19.30 uur. KERKDIENST - Tijdens de kerkdienst van zondag 19 juni geeft Frits ter Kuile in de rk kerk een uiteenzetting over zijn reis naar de Nevada- woestijn. Ter Kuile is bew geworden als vredeswacht in Woensdrecht en hij is r. een half jaar weggeweest samen met anderen te b en te vasten tegen de proeven, die nog steeds VS uitgevoerd worden, kernbewapening. Met wil hij getuigen van zijn^ des-verblijf in de Neva- woestijn. De dienst begint 10.00 uur. AMSTERDAM, 16 juni - In bintje 40-50mm, oogst 1988, werden 6 contracten verhandeld voor leve ring april tegen ƒ20,00. De stem ming was kalm. In bintje 50mm, oogst 198, werden 3 contracten verhandeld voor levering juni bij een prijs van ƒ20,00. De stemming was ook hier kalm. In bintje 50mm, oogst 1988, werden 611 contracten verhandeld voor leve ring april bij een prijs van ƒ45,00 tot ƒ44,00. De stemming was nau welijks prijshoudend. KAPELLE, 16 juni - Golden De licious, 11.700 kg: kl. 1 60/70 0,54- 0,55, 70/80 1,09-1,12. Kl. 2 60/70 0,42-0,45,70/80 0,80. Jonagold M kg: kl. 2 65770 0,85-0,97,70/801 1,20. Aardbeien natuur kg Wt kl. 2 2,10-2,40. Aardbeien'natj ds. a 200 gr., 40 ds.: kl. 1 A 0,48 0,43. Elvira natuur kg, 240 2 2,30-2,60, A 2,50. Elvira ds a 500 gr., 50 ds.kl. 1A 1,30,'j rona natuur kg, 480 kg: kl, 223 3,30, A 2,60. Rode bes doos x 2 gr., 490 ds.: kl. 1 2,00-2,80. Fra- bozen doos x 200 gr., 10 ds.: li 1,80. Glen Glova doos x 2O0 in 570 ds.: kl. 1 2,00-2,90. Frambi glas doos x 150 gr., 210 ds,: kl 1,70-1,80. Rode bes doos x ijl). 350 ds.: kl. 1 1,30. Totaal aas colli: 1700. Het Cruson-complex in het centrum van Breskens werd vorig jaar bij een brand nog zwaar beschadigd FOTO DE STEM COR J. DE BOER Van onze verslaggever TERNEUZEN - Het water schap De Drie Ambachten gaat pas vanaf 1990 toe groeien naar een constante zuiveringsheffing van 83 gulden per vervuilingseen heid. Voor 1989 is dat nog niet nodig en blijft de hef fing steken op 66 gulden per inwonerequivalent (i.e.). Vanaf 1990 tot en met 1993 gaat de heffing jaarlijks met vier gulden omhoog, vanaf 1994 met een gulden totdat het heffings bedrag van 83 gulden is be reikt. Het waterschap De Drie Ambachten schrijft dat in de begroting waterkwaliteit voor 1989. De verhoging kan nog een jaar worden tegengehouden omdat de exploitatieresultaten over 1986 meevallen. „Dasrd kan er een meer geleideli stijging tot het maximale tai van 83 gulden worden raamd", aldus het bestuur in de stukken. De verhoging van de ringsheffing heeft te met de bouw van de niet rioolwaterzuiveringsinstallj (rwzi) bij Terneuzen. Met bouw daarvan wordt nog 1 zomer begonnen. De uitte ding aan de onderneming). Nul uit Aalst (Belgie), voori bedrag van ruim 10 gulden (inclusief btw) is langs gebeurd. Begin maand is het offciele starts voor de bouw gegeven. Het algemeen bestuur het waterschap komt dont dag 30 juni bijeen in hetCti chili Hotel in Terneuzen vergadering begint om Van onze correspondente HULST - De leerlingen en leraren van de mavo 'Het Ravelijn' in Hulst hebben heel wat uurtjes vrije tijd opgeofferd om het stuk 'Het Witte Paard' in te studeren. Deze week wordt het kunst stuk opgevoerd in het ge meenschapscentrum 'Den Dullaert. Vanavond om 19.45 uur voor de derde en laatste keer, voor leerlingen die met diploma afzwaaien, ouders en genodigden. Na de kerstvakantie begonnen de zestien spelers met het in studeren. Na een inleving van de rollen en een perfect van buiten leren van de tekst leerde leraar en regisseur Arnold Coenen hen de nodige acteerk- neepjes. Hij is een man met to neelervaring en de instudering en opvoering van 'Het Witte Paard' was een oude wens. „Bij de Transfiguratie spreekt men steeds met veel plezier en waardering over dit werk. Ik wilde dit dus eens met leerlin gen op de planken zetten", al dus Coenen. Het stuk is boven dien zeer geschikt voor jeug dige acteurs en actrices want veertien rollen zijn voor jonge mensen. De twee oudere heren worden vertolkt door de lera ren de Nijs en Goethals. Het Witte Paard, een libretto voor een operette, speelt zich af in een Oostenrijks dorp dat veel toeristen trekt. Als het doek opengaat wordt het pu bliek geconfronteerd met een prachtig decor. Een stemmig landschap van zeventig vier kante meter dat ontworpen en gemaakt is door de leraren R. Mahu en R. van Duyse. Tijdens het stuk zien de belangstellen den een nors mopperende Wil helm Giesecke die een zeer sombere kijk op de wereld heeft. Niets deugt en niets is mooi tot dat de liefde om hem heen ontluikt. Natuurlijk gaat er het een en ander mis en wor den vele zaken niet goed begre pen. Tenslotte komt zoals in elk sprookje alles op zijn pootjes terecht. J ADVERTENTIE) ER ZIJN IN ons gewest plaatsen die een eerbied waardige ouderdom hebben zoals Aardenburg, dat kan bogen op een Romeins verle den. Er zijn er ook die nog be trekkelijk jong zijn zoals Eede dat rond 1650 is ont staan of Hoofdplaat dat pas na 1778 werd gesticht. De meeste steden en dorpen ech ter ontstonden tussen 1100 en 1300 toen de bedijkingen plaatsvonden. Onder de jon gere plaatsen kunnen we ook Sas van Gent rekenen. Aanvankelijk was hier niets anders dan een vaart die doodliep tegen de Graaf Jansdijk of Landdijk. Sas van Gent, de naam zegt het al, het sas of de sluiskolk of schutsluis van Gent, heeft zijn bestaan te danken aan de stad Gent. Deze belangrijke handelsstad was in de Mid deleeuwen zelfs de grootste stad van de Nederlanden, wat het aantal inwoners betreft. Gent was vooral bekend om zijn lakennijverheid, later als centrum van de graanhandel en had voor zijn handel een verbinding nodig met de zee. De havens van de stad hadden aanvankelijk een verbinding met de Wester- schelde, de eerste tijd via de Schipgracht en de Bruggra- venstraat, welke laatste ge graven was voor het vervoer van turf, later via de Otto- gracht en De Lieve. Deze wa terwegen waren evenwel van beperkte omvang en in de loop van de tijden verzand den ze, zodat er uiteindelijk alleen nog via de Schelde een verbinding met zee was. Toen in het begin van de zes tiende eeuw Antwerpen als havenstad in opkomst was, vreesde Gent, dat toen al te kenen van verval vertoonde, geheel achterop te geraken. Daarom begn men weer te zoeken naar een recht streekse verbinding met de Westerschelde. Als basis kon den de oude verzande water lopen dienen: van Gent tot Langerbrugge de Burggra- venstroom, van Langer brugge tot Rodenhuizen de Moervaart en van Roden- huize tot Zelzate de Schip gracht. Van Zelzate naar het noorden bestond er geen wa terloop, maar de afstand tot de Graaf Jansdijk besloeg slechts enkele kilometers. Het land hier bestond uit on vruchtbare heide- en veen grond. Op 3 februari 1547 werd door de Gentenaren een ver zoekschrift gericht aan de landvoogdes Maria van Hon garije, zuster van Karei V, om een scheepvaartverbin ding tot stand te mogen bren gen tussen Gent en open wa ter. Naar aanleiding hiervan werd een commissie van des kundigen samengesteld. Als gevolg van de bevindingen van die commissie en langdu rige onderhandelingen ver leende Karei V op 26 mei 1547 een octrooi, waarin de be staande waterloop tussen Ro denhuizen en Zelzate diende te worden verbreed en uitge diept. Vanaf Zelzate tot de Graaf Jansdijk moest een nieuwe vaart worden gegra ven en buiten de dijk diende een haven te worden aange legd. Uitdrukkelijk werd bepaald dat de dijk niet mocht wor den beschadigd. Hij zou ver sterkt worden en de nieuwe vaart moest vijftien meter van de dijk ophouden. In sep tember 1547 werd al met de werken begonnen. Ze gingen echter met grote moeilijkhe den gepaard. Door gebrek aan ervaring lieten veel on dernemers hun werk in de steek, moesten nieuwe aan bestedingen plaatsvinden en gingen veel werklieden er tussentijds vandoor. De kos ten liepen hoog op en er be gonnen zich financiële moei lijkheden voor te doen. Begin 1549 was het werk eindelijk klaar. Het had 46.000 Caro- lusgulden gekost. Gent had zijn verbinding met de zee: een doodlopend kanaal, een dijk en een overslag. Dit was het begin van Sas van Gent. Het ontschepen van de goe deren, ze van open water over de dijk dragen en aan de an dere kant in kleinere schepen in het kanaal overladen, was een zwaar, tijdrovend en kostbaar werk. Daarom be sloot het stadsbestuur van Gent al hetzelfde jaar de landvoogdes te vragen de Graaf Jansdijk te mogen doorsteken en sluizen te mo gen bouwen. De hogere over heid stond niet onwelwillend tegenover deze plannen, maar concurrent Antwerpen verzette zich hevig. Ondanks Antwerpens verzet en de vrees voor overstromingen kreeg Gent zijn octrooi. Er zouden twee sluizen ko men met daartussen een schutkolk, een sas. De sluis naar open water noemde men de Zoute Speye, die naar de kant van het kanaal de Zoete Speye. De schutkolk, het sas, diende vóór de dijk te komen. We moeten hierbij opmerken dat ten noorden van de Graaf Jansdijk een open verbinding was met de Westerschelde, die later het Sasse Gat werd genoemd. Na langdurige beraadsla gingen werd 19 augustus 1551 door de eerste schepen van de stad Gent, ridder Antoon de Baenst, de eerste steen gelegd voor de Zoute Speye. Door verschillen van inzicht en een chronisch gebrek aan geld middelen stagneerde het werk. Het duurde liefst negen jaar voordat de sluis was vol tooid. Pas op 8 mei 1561 werd de eerste steen gelegd voor de tweede sluis, de Zoete Speye, door Adolf van Bourgondië en hoogbaljuw Jan van Pot- telsberghe, tweede schepen van de stad Gent. Nu werd er met man en macht gewerkt, 's Nachts werd men bijgelicht door vuurpannen. In minder dan twee jaar was het werk vol tooid. Op 4 april 1563 kon het eerste schip, komende van Dordrecht, worden geschut en kon het zijn weg naar Gent vervolgen. Tijdens de graafwerk zaamheden en de bouw van de sluizen was het op de plaats waar thans Sas van Gent ligt een en al bedrijvig heid en vormde zich een ne derzetting. De eerste bewo ners waren kaaimeesters en kaaigezellen, winkeliers en herbergiers. In 1559 waren er al 45 huizen. Voordien waren er al meer geweest, maar een achttal was verdwenen. Het is begrijpelijk dat, waar vo gels van diverse pluimage waren neergestreken of pas seerden, ruzies en vechtpar tijen niet konden uitblijven. Met name kwamen ruzies tussen schippers onderling en verzet tegen het gezag van de sluismeesters nogal eens voor. Dit had tot gevolg dat de schepenen van Gent met een van de stadspensionaris sen drie keer per jaar in het Sas kwamen rechtspreken. Een uitvloeisel daarvan was dat in 1562 op de strekda: aan de haven een galg wen opgericht en in 1563 bij 4 sluizen een stadhuisje inge richt werd. Gent zorgde er ook vooi evenals Brugge dat voordiei met Sluis had gedaan, dat het Sas zich niet verder kon ont plooien. Het was streng ver boden om rond het Sas e« langs de vaart handel te drij ven of koopwaar op te In 1564 bleek een deel van 4 Zoute Speye te zijn ingestort Er werd toen besloten achter waarts een nieuwe buiten- sluis te bouwen omdat hetsas te groot bleek te zijn. Op 2 juli 1567 kon de nieuwe Zout Speye plechtig worden opend. In de avond van 21 mei 15! kreeg Sas van Gent bez: van de watergeuzen, die lelijk huishielden. Huizen bruggen werden in brand ge stoken en de sluizen waar te schadigd. Toen de balans werd opgemaakt bleken vi de 46 huizen er 25 afgebran-' te zijn, terwijl 19 pandend' het verst van de sluizf warne gelegen, het overleefd. In 1576 schonk de stad Ge- Sas van Gent aan prins V' lem van Oranje, die veel vJ zijn bezittingen had o| ferd om de veldtochten vte de bevrijding van de Neder landen van de Spaanse over heersing te bekostigen. 5' geschiedde tijdens de Tad tigjarige Oorlog (1568 toen muitende Spaanse trte pen moordend en plunderen1 door Vlaanderen trokk» Gent had een beroep op len van Oranje gedaan bij belegering van de citadel s* zijn Spaanse garnizoen. Willem van Oranje had steeds op aangedrongen nieuwe landvoogd Don Ju! niet te erkennen, wanw* geen gevolg werd gegeve aan de afbraak van de ei® dels in de verschillende-* den van waaruit de Spaa® garnizoenen opereerden. bevolking ondervond veel last van. s Door Jack Arefl Bijna vijf miljoen hun zomervakarj tenland doorbij toeristen (ruim de ANWB) zuller naar de vakantil Vooral op de we land, Frankrijk,! Oostenrijk, ZwitJ en Griekenland derlanders te vin De 'uittocht' brengt ieder jaar op schade met de wegen, lanc kende verkeersrl heid met de vq aan de basis van onderweg kan te Ook de gedrl kantielanden ku| zijn dat men pl<[ de, heel onbeg sende situaties I dan ooit vereist kantiereis een op hetgeen merj ten kan staan. DUITSLAND Als mem via del op reis gaat, de mee worden gehj scherp gaat con ding van auto's naast heeft de| aangekondigd een maximum sn extra gecontrc Forse geldboetd afgerekend mof de overtreders eerst dit jaar gasl tie ook jacht mq die te dicht op den. CAMERA'S Op een groot ae de Westduitse pi deo-camera's vooral de bewej mobilisten op de gaten worden g| heeft de Westd de afgelopen m king gekregen opvallende pofl een video-camq Wanneer men tq ganger rijdt of 1 len, wordt dit camera geregistJ Op de eers plaats krijgt de| keersovertreding minstens een Wanneer de ove is, kan zelfs het 1 den ingetrokkeil snelheden waar publiek op de ai reden, hoort tq dicht op een vc Duitse verkeersj zware overtredir Niet minder naar de mening

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 12