Afscheid schooldirecteur Van Hoek
PROVINCIE WIL CRUSONTERREIN SNEL SANEREN, MAAR:
DE BESTE FACTOR IN
DE SCHADUW.
Het ontstaan van
Sas van Gent
15'MMMMyk
Aufc
veii
inh<
Zuiveringsheffing gaat
pas vanaf 1990 omhoog
PLAATSELIJK NIEUWS
MARKTEN
Toneelstuk leerlingen Ravelijn-mavo Hulst
DE STEM VAN ZEELAND 4 VRIJDAG 17 JUN11988
SCHOONDIJKSE 'MEESTER' NA DERTIG JAAR IN VUT
OOSTBURG - Gedeputeerde Staten van Zeeland
willen nog dit jaar beginnen met de sanering van
het Cruson-terrein in Breskens.
Breskens
V'Tirrrrntfft
1 lüilllKI tl
Langzamerhand wordt het weer tijd voor zonnebrillen, strandtassen
en een goede beschermingsfactor.
En als de zon u toch 'n beetje te veel wordt, is er altijd een koel blikje
Grolsch. Want dat is de beste factor in de schaduw.
Grolsch-bier, al meer dan 300 jaar op natuurlijke en ambachtelijke
wijze gebrouwen.
VAKMANSCHAP IS MEESTERSCHAP
Vrees
Doodlopend
Eerste schip
Watergeuzen
T20
Van onze verslaggever
SCHOONDIJKE - Direc
teur K. van Hoek van de
protestants-christelijke ba
sisschool 'de Wegwijzer' in
Schoondijke neemt zater
dag 25 juni voorgoed af
scheid van het schoolbord,
de leerlingen en het onder
wijs.
Meester Van Hoek, die sinds
1958 verbonden was aan de
Schoondijkse basisschool
maakt gebruik van de moge
lijkheid om vervroegd uit te
treden.
Ter gelegenheid van zijn af
scheid wordt zaterdag 25 juni
in zaal Wijffels in Schoondijke
een feestmiddag gehouden.
Ook de leerlingen zullen bij dit
feest betrokken worden.
Van Hoek begon zijn onder-
wijscarrière bijna 40 jaar gele
den in Hardinxveld-Giessen-
dam, waar hij bleef tot 1953. In
dat jaar werd hij onderwijzer
in Oostendorp. Via nogmaals
Hardinxveld belandde hij uit
eindelijk in 1958 in Schoondij
ke.
Bij meester Van Hoeks
komst telde de p.c. basisschool
in Schoondijke slechts twee lo
kalen. Bij zijn vertrek zijn dat
er drie, een activiteitenruimte,
een gemeenschapsruimte en
een handenarbeidlokaal.
In 1985 vond er in het kader
van de invoering van het bas-
sisonderwijs een samenvoeging
met de plaatselijke p.c. kleuter
school plaats.
De opvolger van de schei
dende directeur is A. de Groote,
die voorheen al 16 jaar als ge
woon onderwijzer aan 'de
Wegwijzer' verbonden was.
Tevens is benoemd D. Waije-
rink.
Het afscheidsfeest in zaal
Wijffels vindt plaats tussen
15.00 en 17.00 uur. In de avond
uren wordt in dezelfde zaal een
receptie gehouden en wel van
17.00 tot 19.00 uur. Vanaf 18.00
uur bestaat er voor belangstel
lenden de gelegenheid om de
school in Schoondijke te be
zichtigen.
Oostburg houdt de boot af
Van onze verslaggever
Of het zo ver echter zal komen is nog maar de vraag. Het
gemeentebestuur van Oostburg denkt er niet over om het
sein voor de dure saneringsoperatie op groen te zetten,
voordat de provincie over de brug is gekomen met een
extra bijdrage.
B en W van Oostburg houden
voorlopig vast aan hun stand
punt om de saneringswerken in
het centrum van Breskens pas
in 1990 of nog later te laten uit
voeren. „Kijk, wij willen niets
anders dan een snelle sanering
van dat terrein, maar momen
teel beschikken we over onvol
doende financiële middelen om
ons aandeel in de sanering te
bekostigen", zo stelde de Oost-
burgse milieu-wethouder J.
Thomaes gisteren.
De complete operatie, waar
bij zo'n 1600 kubieke meter met
olie en zware metalen veront
reinigde grond moet worden
opgegraven en afgevoerd, gaat
zeker twee miljoen gulden kos
ten. Voor dat geld wordt ook
een drainagesysteem aange
legd waarmee matig tot sterk
met aromaten vervuild grond
water kan worden opgepompt.
Thomaes is er echter van
overtuigd dat het bedrag van
twee miljoen ruimschoots zal
worden overschreden. „Lang
zamerhand heb ik wel wat er
varing gekregen in het inschat
ten van de kosten van derge
lijke operaties. Bij de sanering
van het terrein aan de Zinnia
straat in Breskens kwamen de
werkelijke kosten ook ruim bo
ven de begrote te liggen. Ik, en
met mij de andere collegeleden,
schatten de werkelijke kosten
van deze operatie rond de drie
miljoen gulden. Uitgaande van
een gemeentelijke bijdrage van
10 procent gaat dat ons dus tus
sen de twee en drie ton kosten.
Dat geld hebben we niet en om
die reden willen we de sanering
dan ook enkele jaren uitstel
len", verduidelijkte hij.
De intentie om de saneren
blijft volgens het collegelid ge
woon bestaan. „Als we het doen
willen we het goed doen. Het
terrein kan dan vervolgens
worden ingeplant met bosscha
ges. Op langere termijn denken
we aan woningbouw op de
vrijgekomen plaats of de bouw
van een openbare voorziening,
bijvoorbeeld een sporthal.
Voorlopig gaan we echter uit
van groenvoorzieningen, om
dat Breskens nu een wat beton-
achtig indruk achterlaat. Over
pakweg twee, drie jaar denken
we de sanering te kunnen uit
voeren," aldus Thomaes.
Dat het provinciaal bestuur
het voormalige fabrieksterrein
snel op de schop wil nemen laat
Thomaes enigszins koud. „Als
GS willen dat er nu afgegraven
wordt, dan moeten ze maar
over de brug komen met een
extra financiële bijdrage. Dan
valt er over saneren dit jaar te
praten," benadrukte Thomaes.
Gepraat worden over het
Crusonterrein zal er dan ook.
Gemeentebestuur en GS over
leggen nog voor 1 juli over de
kwestie.
KAARTING - De kaarting
van 17 juni in de kantine van
de Arjaonbolbaan is, van
wege het Europees kam
pioenschap voetbal, uitge
steld naar 1 juli. Aanvang
19.30 uur.
KERKDIENST - Tijdens de
kerkdienst van zondag 19 juni
geeft Frits ter Kuile in de rk
kerk een uiteenzetting over
zijn reis naar de Nevada-
woestijn. Ter Kuile is bew
geworden als vredeswacht
in Woensdrecht en hij is r.
een half jaar weggeweest
samen met anderen te b
en te vasten tegen de
proeven, die nog steeds
VS uitgevoerd worden,
kernbewapening. Met
wil hij getuigen van zijn^
des-verblijf in de Neva-
woestijn. De dienst begint
10.00 uur.
AMSTERDAM, 16 juni - In bintje
40-50mm, oogst 1988, werden 6
contracten verhandeld voor leve
ring april tegen ƒ20,00. De stem
ming was kalm. In bintje 50mm,
oogst 198, werden 3 contracten
verhandeld voor levering juni bij
een prijs van ƒ20,00. De stemming
was ook hier kalm. In bintje
50mm, oogst 1988, werden 611
contracten verhandeld voor leve
ring april bij een prijs van ƒ45,00
tot ƒ44,00. De stemming was nau
welijks prijshoudend.
KAPELLE, 16 juni - Golden De
licious, 11.700 kg: kl. 1 60/70 0,54-
0,55, 70/80 1,09-1,12. Kl. 2 60/70
0,42-0,45,70/80 0,80. Jonagold M
kg: kl. 2 65770 0,85-0,97,70/801
1,20. Aardbeien natuur kg Wt
kl. 2 2,10-2,40. Aardbeien'natj
ds. a 200 gr., 40 ds.: kl. 1 A 0,48
0,43. Elvira natuur kg, 240
2 2,30-2,60, A 2,50. Elvira
ds a 500 gr., 50 ds.kl. 1A 1,30,'j
rona natuur kg, 480 kg: kl, 223
3,30, A 2,60. Rode bes doos x 2
gr., 490 ds.: kl. 1 2,00-2,80. Fra-
bozen doos x 200 gr., 10 ds.: li
1,80. Glen Glova doos x 2O0 in
570 ds.: kl. 1 2,00-2,90. Frambi
glas doos x 150 gr., 210 ds,: kl
1,70-1,80. Rode bes doos x ijl).
350 ds.: kl. 1 1,30. Totaal aas
colli: 1700.
Het Cruson-complex in het centrum van Breskens werd vorig jaar bij een brand nog zwaar beschadigd
FOTO DE STEM COR J. DE BOER
Van onze verslaggever
TERNEUZEN - Het water
schap De Drie Ambachten
gaat pas vanaf 1990 toe
groeien naar een constante
zuiveringsheffing van 83
gulden per vervuilingseen
heid. Voor 1989 is dat nog
niet nodig en blijft de hef
fing steken op 66 gulden per
inwonerequivalent (i.e.).
Vanaf 1990 tot en met 1993 gaat
de heffing jaarlijks met vier
gulden omhoog, vanaf 1994 met
een gulden totdat het heffings
bedrag van 83 gulden is be
reikt.
Het waterschap De Drie
Ambachten schrijft dat in de
begroting waterkwaliteit voor
1989. De verhoging kan nog een
jaar worden tegengehouden
omdat de exploitatieresultaten
over 1986 meevallen. „Dasrd
kan er een meer geleideli
stijging tot het maximale tai
van 83 gulden worden
raamd", aldus het
bestuur in de stukken.
De verhoging van de
ringsheffing heeft te
met de bouw van de niet
rioolwaterzuiveringsinstallj
(rwzi) bij Terneuzen. Met
bouw daarvan wordt nog 1
zomer begonnen. De uitte
ding aan de onderneming).
Nul uit Aalst (Belgie), voori
bedrag van ruim 10
gulden (inclusief btw) is
langs gebeurd. Begin
maand is het offciele starts
voor de bouw gegeven.
Het algemeen bestuur
het waterschap komt dont
dag 30 juni bijeen in hetCti
chili Hotel in Terneuzen
vergadering begint om
Van onze correspondente
HULST - De leerlingen en
leraren van de mavo 'Het
Ravelijn' in Hulst hebben
heel wat uurtjes vrije tijd
opgeofferd om het stuk 'Het
Witte Paard' in te studeren.
Deze week wordt het kunst
stuk opgevoerd in het ge
meenschapscentrum 'Den
Dullaert. Vanavond om
19.45 uur voor de derde en
laatste keer, voor leerlingen
die met diploma afzwaaien,
ouders en genodigden.
Na de kerstvakantie begonnen
de zestien spelers met het in
studeren. Na een inleving van
de rollen en een perfect van
buiten leren van de tekst leerde
leraar en regisseur Arnold
Coenen hen de nodige acteerk-
neepjes. Hij is een man met to
neelervaring en de instudering
en opvoering van 'Het Witte
Paard' was een oude wens. „Bij
de Transfiguratie spreekt men
steeds met veel plezier en
waardering over dit werk. Ik
wilde dit dus eens met leerlin
gen op de planken zetten", al
dus Coenen. Het stuk is boven
dien zeer geschikt voor jeug
dige acteurs en actrices want
veertien rollen zijn voor jonge
mensen. De twee oudere heren
worden vertolkt door de lera
ren de Nijs en Goethals.
Het Witte Paard, een libretto
voor een operette, speelt zich af
in een Oostenrijks dorp dat
veel toeristen trekt. Als het
doek opengaat wordt het pu
bliek geconfronteerd met een
prachtig decor. Een stemmig
landschap van zeventig vier
kante meter dat ontworpen en
gemaakt is door de leraren R.
Mahu en R. van Duyse. Tijdens
het stuk zien de belangstellen
den een nors mopperende Wil
helm Giesecke die een zeer
sombere kijk op de wereld
heeft. Niets deugt en niets is
mooi tot dat de liefde om hem
heen ontluikt. Natuurlijk gaat
er het een en ander mis en wor
den vele zaken niet goed begre
pen. Tenslotte komt zoals in elk
sprookje alles op zijn pootjes
terecht.
J ADVERTENTIE)
ER ZIJN IN ons gewest
plaatsen die een eerbied
waardige ouderdom hebben
zoals Aardenburg, dat kan
bogen op een Romeins verle
den. Er zijn er ook die nog be
trekkelijk jong zijn zoals
Eede dat rond 1650 is ont
staan of Hoofdplaat dat pas
na 1778 werd gesticht. De
meeste steden en dorpen ech
ter ontstonden tussen 1100 en
1300 toen de bedijkingen
plaatsvonden. Onder de jon
gere plaatsen kunnen we ook
Sas van Gent rekenen.
Aanvankelijk was hier niets
anders dan een vaart die
doodliep tegen de Graaf
Jansdijk of Landdijk. Sas
van Gent, de naam zegt het
al, het sas of de sluiskolk of
schutsluis van Gent, heeft
zijn bestaan te danken aan de
stad Gent. Deze belangrijke
handelsstad was in de Mid
deleeuwen zelfs de grootste
stad van de Nederlanden, wat
het aantal inwoners betreft.
Gent was vooral bekend om
zijn lakennijverheid, later als
centrum van de graanhandel
en had voor zijn handel een
verbinding nodig met de zee.
De havens van de stad
hadden aanvankelijk een
verbinding met de Wester-
schelde, de eerste tijd via de
Schipgracht en de Bruggra-
venstraat, welke laatste ge
graven was voor het vervoer
van turf, later via de Otto-
gracht en De Lieve. Deze wa
terwegen waren evenwel van
beperkte omvang en in de
loop van de tijden verzand
den ze, zodat er uiteindelijk
alleen nog via de Schelde een
verbinding met zee was.
Toen in het begin van de zes
tiende eeuw Antwerpen als
havenstad in opkomst was,
vreesde Gent, dat toen al te
kenen van verval vertoonde,
geheel achterop te geraken.
Daarom begn men weer te
zoeken naar een recht
streekse verbinding met de
Westerschelde. Als basis kon
den de oude verzande water
lopen dienen: van Gent tot
Langerbrugge de Burggra-
venstroom, van Langer
brugge tot Rodenhuizen de
Moervaart en van Roden-
huize tot Zelzate de Schip
gracht. Van Zelzate naar het
noorden bestond er geen wa
terloop, maar de afstand tot
de Graaf Jansdijk besloeg
slechts enkele kilometers. Het
land hier bestond uit on
vruchtbare heide- en veen
grond.
Op 3 februari 1547 werd
door de Gentenaren een ver
zoekschrift gericht aan de
landvoogdes Maria van Hon
garije, zuster van Karei V,
om een scheepvaartverbin
ding tot stand te mogen bren
gen tussen Gent en open wa
ter. Naar aanleiding hiervan
werd een commissie van des
kundigen samengesteld. Als
gevolg van de bevindingen
van die commissie en langdu
rige onderhandelingen ver
leende Karei V op 26 mei 1547
een octrooi, waarin de be
staande waterloop tussen Ro
denhuizen en Zelzate diende
te worden verbreed en uitge
diept. Vanaf Zelzate tot de
Graaf Jansdijk moest een
nieuwe vaart worden gegra
ven en buiten de dijk diende
een haven te worden aange
legd.
Uitdrukkelijk werd bepaald
dat de dijk niet mocht wor
den beschadigd. Hij zou ver
sterkt worden en de nieuwe
vaart moest vijftien meter
van de dijk ophouden. In sep
tember 1547 werd al met de
werken begonnen. Ze gingen
echter met grote moeilijkhe
den gepaard. Door gebrek
aan ervaring lieten veel on
dernemers hun werk in de
steek, moesten nieuwe aan
bestedingen plaatsvinden en
gingen veel werklieden er
tussentijds vandoor. De kos
ten liepen hoog op en er be
gonnen zich financiële moei
lijkheden voor te doen. Begin
1549 was het werk eindelijk
klaar. Het had 46.000 Caro-
lusgulden gekost. Gent had
zijn verbinding met de zee:
een doodlopend kanaal, een
dijk en een overslag. Dit was
het begin van Sas van Gent.
Het ontschepen van de goe
deren, ze van open water over
de dijk dragen en aan de an
dere kant in kleinere schepen
in het kanaal overladen, was
een zwaar, tijdrovend en
kostbaar werk. Daarom be
sloot het stadsbestuur van
Gent al hetzelfde jaar de
landvoogdes te vragen de
Graaf Jansdijk te mogen
doorsteken en sluizen te mo
gen bouwen. De hogere over
heid stond niet onwelwillend
tegenover deze plannen,
maar concurrent Antwerpen
verzette zich hevig. Ondanks
Antwerpens verzet en de
vrees voor overstromingen
kreeg Gent zijn octrooi.
Er zouden twee sluizen ko
men met daartussen een
schutkolk, een sas. De sluis
naar open water noemde men
de Zoute Speye, die naar de
kant van het kanaal de Zoete
Speye. De schutkolk, het sas,
diende vóór de dijk te komen.
We moeten hierbij opmerken
dat ten noorden van de Graaf
Jansdijk een open verbinding
was met de Westerschelde,
die later het Sasse Gat werd
genoemd.
Na langdurige beraadsla
gingen werd 19 augustus 1551
door de eerste schepen van de
stad Gent, ridder Antoon de
Baenst, de eerste steen gelegd
voor de Zoute Speye. Door
verschillen van inzicht en een
chronisch gebrek aan geld
middelen stagneerde het
werk. Het duurde liefst negen
jaar voordat de sluis was vol
tooid. Pas op 8 mei 1561 werd
de eerste steen gelegd voor de
tweede sluis, de Zoete Speye,
door Adolf van Bourgondië
en hoogbaljuw Jan van Pot-
telsberghe, tweede schepen
van de stad Gent.
Nu werd er met man en
macht gewerkt, 's Nachts
werd men bijgelicht door
vuurpannen. In minder dan
twee jaar was het werk vol
tooid. Op 4 april 1563 kon het
eerste schip, komende van
Dordrecht, worden geschut
en kon het zijn weg naar
Gent vervolgen.
Tijdens de graafwerk
zaamheden en de bouw van
de sluizen was het op de
plaats waar thans Sas van
Gent ligt een en al bedrijvig
heid en vormde zich een ne
derzetting. De eerste bewo
ners waren kaaimeesters en
kaaigezellen, winkeliers en
herbergiers. In 1559 waren er
al 45 huizen. Voordien waren
er al meer geweest, maar een
achttal was verdwenen. Het
is begrijpelijk dat, waar vo
gels van diverse pluimage
waren neergestreken of pas
seerden, ruzies en vechtpar
tijen niet konden uitblijven.
Met name kwamen ruzies
tussen schippers onderling en
verzet tegen het gezag van de
sluismeesters nogal eens
voor. Dit had tot gevolg dat
de schepenen van Gent met
een van de stadspensionaris
sen drie keer per jaar in het
Sas kwamen rechtspreken.
Een uitvloeisel daarvan was
dat in 1562 op de strekda:
aan de haven een galg wen
opgericht en in 1563 bij 4
sluizen een stadhuisje inge
richt werd.
Gent zorgde er ook vooi
evenals Brugge dat voordiei
met Sluis had gedaan, dat het
Sas zich niet verder kon ont
plooien. Het was streng ver
boden om rond het Sas e«
langs de vaart handel te drij
ven of koopwaar op te
In 1564 bleek een deel van 4
Zoute Speye te zijn ingestort
Er werd toen besloten achter
waarts een nieuwe buiten-
sluis te bouwen omdat hetsas
te groot bleek te zijn. Op 2
juli 1567 kon de nieuwe Zout
Speye plechtig worden
opend.
In de avond van 21 mei 15!
kreeg Sas van Gent bez:
van de watergeuzen, die
lelijk huishielden. Huizen
bruggen werden in brand ge
stoken en de sluizen waar te
schadigd. Toen de balans
werd opgemaakt bleken vi
de 46 huizen er 25 afgebran-'
te zijn, terwijl 19 pandend'
het verst van de sluizf
warne gelegen, het
overleefd.
In 1576 schonk de stad Ge-
Sas van Gent aan prins V'
lem van Oranje, die veel vJ
zijn bezittingen had o|
ferd om de veldtochten vte
de bevrijding van de Neder
landen van de Spaanse over
heersing te bekostigen. 5'
geschiedde tijdens de Tad
tigjarige Oorlog (1568
toen muitende Spaanse trte
pen moordend en plunderen1
door Vlaanderen trokk»
Gent had een beroep op
len van Oranje gedaan bij
belegering van de citadel s*
zijn Spaanse garnizoen.
Willem van Oranje had
steeds op aangedrongen
nieuwe landvoogd Don Ju!
niet te erkennen, wanw*
geen gevolg werd gegeve
aan de afbraak van de ei®
dels in de verschillende-*
den van waaruit de Spaa®
garnizoenen opereerden.
bevolking ondervond
veel last van.
s
Door Jack Arefl
Bijna vijf miljoen
hun zomervakarj
tenland doorbij
toeristen (ruim
de ANWB) zuller
naar de vakantil
Vooral op de we
land, Frankrijk,!
Oostenrijk, ZwitJ
en Griekenland
derlanders te vin
De 'uittocht'
brengt ieder jaar
op schade met
de wegen, lanc
kende verkeersrl
heid met de vq
aan de basis van
onderweg kan te
Ook de gedrl
kantielanden ku|
zijn dat men pl<[
de, heel onbeg
sende situaties I
dan ooit vereist
kantiereis een
op hetgeen merj
ten kan staan.
DUITSLAND
Als mem via del
op reis gaat, de
mee worden gehj
scherp gaat con
ding van auto's
naast heeft de|
aangekondigd
een maximum sn
extra gecontrc
Forse geldboetd
afgerekend mof
de overtreders
eerst dit jaar gasl
tie ook jacht mq
die te dicht op
den.
CAMERA'S
Op een groot ae
de Westduitse pi
deo-camera's
vooral de bewej
mobilisten op de
gaten worden g|
heeft de Westd
de afgelopen m
king gekregen
opvallende pofl
een video-camq
Wanneer men tq
ganger rijdt of 1
len, wordt dit
camera geregistJ
Op de eers
plaats krijgt de|
keersovertreding
minstens een
Wanneer de ove
is, kan zelfs het 1
den ingetrokkeil
snelheden waar
publiek op de ai
reden, hoort tq
dicht op een vc
Duitse verkeersj
zware overtredir
Niet minder
naar de mening