UITBLAZEN
Kok:'Geen sprake van verslonzen beginselen
'De Russen komen, de Russen komen'
I
Pyi
even
COLLEGEGEÜ
Oranje
puntjes
Strateeg Mitterré
DE STEM ACHTERGROND DINSDAG 14 JUN11988
DE STEM BINNENLAf
-DESTEM-
'REGEREN? JA, MAAR NIET TEGEN ELKE PRIJS'
SOVJET-INSPECTEURS GAAN AFBOUW RAKETTEN CONTROLEREN
Straffen
Rechter
Agenda
Blaren
Teveel
Haags
hoogstandje
DEN HAAG - De PvdA
man (Onderwijs) vandaag
in een nota van wijziging s<
van het door de coalitiepartij
over het collegegeld.
destemcomp
VERGEEFS heb ik in
de maandagkranten
gezocht naar de ware
oorzaak van Oranjes ver
lies tegen de Russen. Het
moet aan de shirts gelegen
hebben, aan de fantasie
bloesjes die het dames
voetbal misschien niet
zouden misstaan, maar die de
mannen in Keulen decadent
deden afsteken tegen de trouw
aan hun wit-zonder-meer ge
bleven Sovjets. Misschien dat
de designer een vlammend ef
fect heeft beoogd, maar in Keu
len vlamde het niet. Integen
deel, het oranje op de tribunes
moet de Russen meer schrik
hebben aangejaagd dan de
shirtjes, die de ldeur hadden
van door een te zuinige moeder
aangelengde ranja.
Ook de Duitsers waren me
al tegengevallen met hun zwart-
rood-gele banen. Duitse voet
ballers mag men zoiets niet
aandoen. Duitse voetballers
dragen een wit shirt boven een
zwarte broek en op de rug een
overmaats zwart cijfer met per
spectief. Zo hebben we ze leren
vrezen en haten en zo hadden
ze eruit moeten blijven zien. Ik
weet me gesteund door Willy
van de Kerkhof, tijdens de rust
op de televisie. Ook hij ver
wierp de willoze onderwerping
van het voetbalvolk aan de
mammon. Eerst de clubs en nu
ook de nationale teams. Alle
maal hebben ze hun traditio
nele krijgskleuren onderge
schikt gemaakt aan het be
drijfslogo, al zou ik zo gauw
niet weten welke bedrijven zich
vertegenwoordigd weten door
de Duitse kleurenbaan en de
verblekende oranjepuntjes van
Gulüt en de zijnen.
De Italianen en de Russen,
ze moeten hun ogen hebben
uitgekeken. Wie zijn dit? Bela-
nov naar de kant, even gauw
het programmaboekje gecon
troleerd. Het moet Holland
zijn. Hulpeloos kijkt hij naar
zijn coach. Is dit Holland? De
coach, die wel iets weg heeft
van Michels, vertrekt geen
spier. Doet'ie nooit. Hij geeft
Belanov een stroef knikje.
'Achter je.' Belanov kijkt om en
ziet de beroemde vedette uit
Milaan, met het rasta-haar.
Toch Holland. Gevallen voor
het kapitaal, constateert hij ge
rustgesteld. Hij loopt naar Rats
en zegt hem hoe hij het doen
moet. Slechts één man heeft het
door: ik.
Als voetbalkenner stel ik
niets voor, maar als voetballeek
kan ik aardig meekomen.
Dankzij mijn voorgevoel. Mijn
zoon, die met het bier van een
tweedaags hockeytournooi in
de benen, lichamelijk loom
maar geestelijk alert, toekijkt is
nog vol verwachting. Zijn maat
naast hem op de bank is in
slaap gevallen en snurkt af en
toe zachtjes. 'Ze moeten scoren
want de Russen doen dat min
stens één keer vandaag', zeg ik
tien minuten voor de rust.
Niets is er voorgevallen dat mij
langs logische weg tot die con
clusie heeft gevoerd. Ik voel het
gewoon. Mijn maag zegt het
me: de Russen scoren minstens
één keer vanavond. Tijdens de
rust, als Van de Kerkhof een
WIM KOCK
'sprankelende tweede helft en
Oranjedoelpunten' voorspelt,
wordt mijn onheilsgevoel alleen
maar sterker. Ik word er onrus-
tig van en overweeg zelfs de
tweede helft maar niet meer te
bekijken. Want ik leef wel mee.
In een uur als dit is iedereen 'n
Hollander, zelfs hier beneden
de rivieren. Daarom was de
aanwezigheid van België nooit 5
een troost als we zelf op een s
tournooi ontbraken.
jf
Drie weken geleden zaten
we, op een hotelkamer in Enge-
land, te kijken naar de twintig
minuten durende samenvatting
van PSV-Benfica. Bobby EE
Charlton zat in de tv-studio om 2
de wedstrijd van commentaar
te voorzien. Hij vond dat PSV
de moeizaam behaalde winst
verdiende, maar waarschuwde S
er tegelijkertijd voor dat het
'Europese' voetbal in het alge- §j
meen, en het Nederlandse in
het bijzonder, niet moest wor-
den overschat. Hij benadrukte 5
dat PSV de Europacup had be-
haald met vijf gelijke spelen
achtereen. Dat wees volgens
hem op een gebrek aan besüs- j=
send penetratievermogen bij
PSV 'en daarom waarschijnlijk j§
ook bij het Nederlands elftal.'
Hoe kwamen we er eigenlijk
bij al bij voorbaat aan te nemen j=
dat Oranje in elk geval bij de
laatste vier zou komen? Zelfs
de altijd zo zwijgzame en
sphinx genoemde Michels tipte ij
zijn elftal als de toekomstige
Europese kampioen. Kwam dat
door de indrukwekkende zege- EE
reeks tegen Serooskerke (8-0), j§
Noordwijk (5-1), Kennemer-
land (13-2), Quick (8-1) en De
Treffers (10-0)? Of door de §j
winst op Roemenië, die trou-
wens moest worden wegge-
streept tegen het verlies van
Bulgarije, dat - alweer - een
Engelse commentator ertoe EE
verleidde de veronderstelling
uit te spreken dat de Hollan-
ders wel een toontje lager zou-
den gaan zingen? Het was daar
dus ook al opgevallen dat wij
ons hier met vereende krachten
- Gulüt, Michels, de kranten en 2
TROS-Sport - tot favoriet aan
het opblazen waren. De Britse
commentator haalde zijn geüjk
echter pas binnen toen Rats EE
opdook (zogenaamd 'uit het
niets', maar hij was de hele tijd
al op het veld geweest) en raak
schoot.
Daar stonden we, 40.000
man sterk, met onze oranje ge- EE
spoten haren en rood-wit- §j
blauw beschilderde gezichten,
onder de Dom van Keulen, te EE
kijken alsof we het er hoorde
donderen.
Maar alles is nog niet verlo- EE
ren. In de kranten van vanmor- EE
gen lees ik, heel geruststellend, §E
dat de Engelsen houten klazen
zonder voetbalhersens zijn en 5
dat Ieren al evenmin met hun
verstand spelen. Ik bedoel
maar: we geven de hoop niet
gauw op. EE
llliilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllin.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
j 24,90 per maand; j 71,85 per kwartaal of 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1per maand,
1,90 per kwartaal, 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. J1,25.
Service-afdeling atxinnementen: 9 076-236472, ma. t/m vrijd. 6.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Max de Bok
HIJ TOONT zich een beetje ver
baasd door de openingszet. Een
weinig verrassend rapport? Een
voor de hand liggende keus?
Wim Kok, de voorzitter van de
PvdA-strategiecommissie, begrijpt
maar al te goed dat vooral de be
kende vraag: 'Wie gaat straks met
wie?' de aandacht heeft getrokken.
„Er is ook alle reden voor om juist nu
meer dan gemiddelde aandacht
daaraan te besteden. Immers het ka
binet staat door de verhoudingen in
de coalitie onder steeds grotere span
ningen".
Weinig verrassend? Dat kan ook
komen doordat veel van wat in het
rapport is opgeschreven „een zekere
weerspiegeling is van de wijze
waarop we in de afgelopen jaren al
bezig zijn beleid te voeren. Voor een
deel is het dus een onderbouwde be
vestiging van lopend beleid".
De openingszet was ook ingegeven
door de reacties uit CDA-en WD-
kringen. Redelijk instemmend maar
wel met een ondertoon van: ze heb
ben hun lesje geleerd, nou mogen ze
weer meedoen.
„De reacties zijn wat zelfgenoeg
zaam. Alsof niet overduidelijk is ge
bleken dat het beleid van CDA en
WD er niet in slaagt een aantal
brandende vraagstukken op te los
sen. Er zit in dit kabinet niet alleen
een grote spanning vanwege een
aantal persoonlijke verhoudingen
binnen de coalitie, maar het beleid
vertoont ook weinig dynamiek en
vernieuwingsdrang meer.
De kiezers hebben dat ook door.
Niet voor niets zegt een voor de coa
litie onthutsend hoog percentage lie
ver het ongemak van nieuwe verkie
zingen te hebben dan door te moeten
gaan met deze ploeg".
„Tegen die achtergrond is het niet
zo vreemd dat er in commentaren
doorklinkt: nu mogen ze weer mee
doen. Maar de reacties geven ook aan
dat de vijandigheid tegenover de
PvdA en het welbewuste pogen tegen
ons te polariseren en ons te isoleren,
beginnen af te nemen. Een goede
zaak, die de kans op regeren door de
PvdA in 1990 of eerder aanmerkelijk
vergroot".
Een voor de hand liggende keus
voor CDA of WD omdat een linkse
meerderheid toch niet meer in zicht
is?
De gewiekste debater Kok: „Niet
meer in zicht? Ik kan me niet zo
scherp de momenten herinneren in
de afgelopen tien jaar dat-ie wèl in
zicht was. We constateren eenvoudig
dat een linkse meerderheid onder de
huidige omstandigheden niet zo di
rect voor de hand ligt.
Vanuit dat vertrekpunt zeggen we
dat je als grote progressieve partij
links van het midden goed moet na
denken hoe je je denkbeelden poli
tiek toch tot gelding kunt brengen als
dat naar alle waarschijnlijkheid niet
langs de lijn van een linkse meerder
heid kan".
„Er is wel de stemming van: in 1990
willen we er weer zitten. En overi
gens niet tegen elke prijs, laten we
dat goed vasthouden met elkaar. We
zullen een helder verkiezingspro
gram formuleren, dat op hoofdpun
ten goed aangeeft waarop de PvdA
herkenbaar wil zijn en waarvoor we
ons willen inzetten".
„De PvdA is een partij links van
het midden, een veranderingspartij,
een partij die van mening is dat er
goede mogelijkheden zijn om een
rechtvaardiger beleid te voeren en
tegelijk meer uit Nederland te halen
dan nu gebeurt aan ontplooing, eco
nomische ontwikkeling, investeren
in de toekomst.
We willen met een goede verkie
zingsuitslag als basis een regeerpro
gramma maken met één of meer an
dere partijen dat die uitgangspunten
zo goed mogelijk tot gelding brengt.
Maar een automatisme dat de PvdA
er in 1990 wel weer bij zal zijn, is er
niet".
„Ik zeg alleen dit: de vraag of CDA
en WD de meerderheid houden
mag, ook door de wijze waarop wij
ons in de campagne opstellen, niet op
voorhand bepalend zijn voor het wel
of niet doorgaan van de huidige coa
litie in 1990. Ook wanneer zij boven
de 75 zetels zouden uitkomen, lijkt
het mij voor de hand liggend dat er
in het licht van de verkiezingsuitslag
reële formatiebesprekingen komen,
waarbij de grootste partij - en
daarom is het zo belangrijk dat wij
straks de grootste partij zijn - het
initiatief kan nemen".
Nee, dat ligt nu heel anders dan in
1982 toen Van Kemenade voor de
vorm even informateur mocht zij a
Heel anders, want de verkiezings
strijd van 1982 werd gevoerd tegen de
achtergrond van de crisis in het ka
binet-Van Agt II, dat door de PvdA-
ministers verlaten was.
De PvdA-fractieleider wil zich in
afwachting van de nieuwe verkie
zingsprogramma's niet begeven in
een opsomming van verschilpunten
tussen de PvdA en CDA en WD.
Slechts dit:„ Het maakt op het so
ciaal-economisch vlak nogal wat uit
of je de uitlatingen van Bert de Vries
als maatstaf voor CDA-politiek moet
nemen of de opstelling van Ruding".
En wat de VVD betreft: „Het kan
wel zijn dat Liberaal Bestek in de
prullemand ligt, maar ook de WD
moet tegen de achtergrond van de
gevoerde discussies nog keuzes gaan
maken. Er is ook daar op hoofdpun
ten nog een aantal denkbare opties.
Het meer sociaal-liberale accent van
Voorhoeve of meer populistisch ge
formuleerde thema's die beter bij de
commissaris in Friesland (Wiegel)
passen".
Het ergert Kok dat in de commen
taren van CDA en WD op 'Bewogen
Beweging' de indruk wordt gewekt
dat die partijen al helemaal klaar
zijn en dat zij nu van de PvdA eisen
de open opstelling in het strategie
rapport ook maar eens waar te ma
ken in het verkiezingsprogramma.
„Feit is dat alle partijen nu moeten
gaan formuleren wat ze concreet in
een nieuwe periode van vier jaar
willen. Alle kaarten moeten nog op
tafel komen. Niet alleen bij ons".
Kok vindt het niet zo vreemd dat
het strategierapport kiest voor D66
als vaste coalitiepartner zonder te
weten hoe die partij concreet naar de
jaren negentig kijkt. D66 mag altijd
meedoen.
„Als je spreekt over de optie van
een centrum-links is het een logisch
vertrekpunt. Het zou wat wonderlijk
zijn als in een kabinet van een derge-
lij ke signatuur D66 zou ontbreken.
We hebben het nu opgeschreven
omdat we er ook mee willen aange
ven dat D66 niet pas interessant is als
coalitiepartner als we ze nodig zou
den hebben voor de vorming van een
meerderheidskabinet. Het is niet een
kwestie van 'ze mogen meedoen'. Dat
maken ze altijd nog zelf uit. En de
kiezers".
Kok zegt zich niet te kunnen voor
stellen dat er PvdA-leden en -kiezers
zijn die op het strategierapport met
wantrouwen reageren. Wantrouwen
omdat ze, na tien jaar 'opgevoed' te
zijn in polarisatie-denken en -han
delen, nu een andere koers krijgen
voorgeschoteld en misschien wel een
PvdA die op stap is gegaan naar het
midden.
„Als dat wantrouwen er al is, dan
is het op een verkeerd beeld geba
seerd. Ze zijn niet tien jaar opgevoed
in het polarisatiemodel. Integendeel.
Wat nu in het rapport staat over de
houding van de PvdA ten opzichte
van andere partijen is een bevesti
ging zwart op wit van de lijn die al
sinds 1982 bestaat.
Als we nu eens even heel reëel kij
ken naar de wijze waarop de PvdA
politiek bedrijft, zich positioneert in
het krachtenveld, dan kan toch nie
mand in redelijkheid zeggen dat nu
opeens met een schok moet worden
vastgesteld dat er 'overnight' van een
polarisatiekoers wordt afgestapt en
we nu ineens van polarisatie naar
samenwerking gaan".
„We zien door de jaren heen de
PvdA als een partij links van het
midden, niet als een van de vele niet
van elkaar te onderscheiden midden
partijen, met beginselen en pro
grammapunten zoals men die van
ons kent, een nadrukkelijke poging
doen om op grond van argumenten
en alternatieven te laten zien
waarom het huidige beleid niet deugt
en op een aantal belangrijke punten
vastloopt.
Maar ook pogingen om te laten
zien hoe het anders kan. Bovendien
ziet men dat de PvdA daarbij realis
tisch genoeg is om ervan uit te gaan
dat, hoe goed de uitslag van de ko
mende verkiezingen ook zou zijn, zij
nooit, niet met D66 en ook niet met de
kleine linkse partijen in staat zal zijt
een totaal links alternatief te presej
teren. Daarvoor lijken de polities
basis en het draagvlak niet aanwezig
op korte en middellange termijn
Dus is de PvdA aangewezen o«|
coalitievorming vanuit een zo sterk
mogelijk eigen uitgangspunt. Dat!
kan best bij een enkeling zorgen op.
roepen in de trant van: Wacht eer
even, als dat de koers wordt dan is|
het nog maar één stap verder of J|
gaan een aantal belangrijke politiekeI
uitgangspunten minder serieus ne]
men; want we willen zo graag rege
ren dat we alles wel willen inleve-f
ren", alduS Kok.
„Dan zeg ik: juist omdat we dij
drie miljoen mensen die op ons stem.
men maximale zekerheid willen ge.
ven dat we alles zullen doen om M
opvattingen, ideeën en idealen in re-
geringsverantwoordelijkheid tot uit
drukking te brengen, hebben wee-
belang bij de punten waarop we kie
zers aan ons willen binden helder te j
formuleren.
Kijk, als we zeggen een helder
beknopt verkiezingsprogramma
is met beknopt niet bedoeld waag]
halfzacht, verslonsd. Er is ge®
sprake van dat onze uitgangspunt®]
zullen verwateren. Ik zou daarop
geen enkele wijze verantwoordelijk
voor willen zijn".
Moet de grootste partij de minis
ter-president leveren? Hij behandelt
de vraag als een nog-ver-van-m]
bed-vraag. Hij heeft dat item niet
verzonnen. Dat deed Lubbers en hel
CDA onlangs op de CDA-partijraai
Kok heeft nog geen zinnig argument
gehoord waarom de regel, dat de
grootste partij de premier levert, niet
zou hoeven te gelden.
Zitten we dan, als de PvdA d]
grootste partij wordt en als de PvdA
tot het nieuwe kabinet toetreedt, te]
genover de nieuwe premier?
„Dat zijn een heleboel alsen t(
lijk", zegt hij en voegt er nog
paar aan toe. „Als het congres mij toll
lijstrekker kiest, als ik daarvoor be]
schikbaar ben, als de PvdA de groot-1
ste partij wordt en als dat er med]
toe kan leiden dat er een coalite
komt waar wij deel van uitmaken, j]
dan ben ik ook voor die functie be]
schikbaar".
HET OPSCHRIFT van de
bedrijfskrant van de Ame
rikaanse raketfabrikant
Hercules klonk als een
hulpkreet: 'De Russen ko
men, de Russen komen'.
Het blad doelde op de Sov-
jetrussische inspecteurs
die na de inwerkingtre
ding van het INF-akkoord
hun intrek zullen nemen in
de bescheiden onderko
mens die in korte tijd zijn
opgetrokken voor de poort
van de fabriek in Magma
(Utah).
Dertien jaar lang zullen
maximaal 30 controleurs uit
de Sovjetunie daar gestatio
neerd zijn om erop toe te zien
wat zoal het bedrijf verlaat.
Maar dat is nog niet alles. De
komende weken en maanden
zullen Sovjet-inspecteurs zich
verspreiden over 14 Ameri
kaanse en 12 Westeuropese
bases, waar Pershings-II en
kruisraketten opgesteld staan
of opgesteld hadden moeten
worden.
De controleurs - volgens de
Amerikanen het puilde van
de militaire inlichtingen
dienst GROe - zullen de mid-
dellange-afstandsraketten
tellen om later in Texas en
Colorado te bekijken hoe deze
overeenkomstig het INF-ver-
drag zullen worden vernie
tigd.
Omgekeerd bereiden Ame
rikaanse deskundigen zich
voor op hun reis naar de Sov
jetunie, de DDR en Tsjecho-
slowakije. Een aantal van hen
zal, gewapend met meet- en
röntgenaparatuur, 13 jaar
lang geposteerd worden bij de
poorten van een raketfabriek
in Votinsk, op 900 km ten oos
ten van Moskou. In die fa
briek zou de Sovjetunie onder
meer de SS-25-raketten voor
de lange afstand fabriceren.
Deze raket lijkt sterk op de
SS-20-raketten voor de mid
dellange afstand, die als ge
volg van het INF-verdrag
moeten worden ontmanteld.
Amerikaanse rakettentel-
lers zullen uitzwermen naar
133 bases in de Sovjetunie, de
DDR en Tsjechoslowakije.
Weer anderen reizen vervol
gens naar de zeven plaatsen
waar de Sovjets hun raketten
zullen vernietigen. Dat ge
beurt onder meer bij Saijozek
in de buurt van de Sovjet-
Chinese grens.
Met het oog op de controle
op de naleving van het INF-
verdrag hebben de Amerika
nen een speciaal inspectiebu
reau in het leven geroepen,
dat onder leiding staat van
brigade-generaal Roland La-
joie. Lajoie was onder meer
hoofd van de Amerikaanse
militaire missie in Potsdam.
Het bureau beschikt voor dit
jaar over een budget van 83
miljoen dollar. De 300 manne
lijke en vrouwelijke mede
werkers zijn weggehaald bij
het ministerie van defensie en
andere departementen. Lajoie
geeft toe dat zich onder hen
niet alleen deskundigen op
het gebied van de Sovjetunie
en de logistiek bevinden,
maar ook mensen die gespe
cialiseerd zijn in contraspi
onage.
Lajoies mensen hebben zich
de afgelopen maanden voor
bereid op alle denkbare even
tualiteiten. Alle Amerikaanse
controleurs is ingeprent dat
zij zich nauwgezet aan de ver
dragsbepalingen moeten hou
den en zich altijd correct en
vriendelijk dienen te gedra
gen. Er is geoefend op een si
tuatie waarin een Sovjet-in
specteur in de Verenigde Sta
ten overloopt.
De Amerikaanse inspec
teurs in Votinsk wacht vol
gens Lajoie geen gemakke
lijke tijd. De temperatuur kan
in de zomer oplopen tot 40
graden, maar in de winter da
len tot 35 graden onder nul. In I
ruil voor deze ontbering®
krijgen de Amerikaanse
kundigen het heiligste van het I
heiligste te zien. Zelfs in dtl
Sovjetunie zijn maar weinigI
mensen die een blik hebben I
mogen werpen op het super-
geheime complex in VotkM|
zo zegt Lajoie.
Het plutonium uit de kern-I
koppen wil de Sovjetunie ge-l
bruiken in haar kerncentra-1
les. Het goud, zilver en platina I
uit de geleidingssystemen var,l
de raketten krijgt een com-l
merciële bestemming. Del
circa 1000 vrachtauto's!
waarop de lanceersystemerl
zijn gemonteerd, zullen ge-l
schikt worden gemaakt vocrl
het transport van boomstam-f
men en buizen.
De Amerikanen willen 1
meeste onderdelen die ni
hoeven te worden vernietig: I
voor andere militaire doelein-f
den gebruiken. (DPA)
MINISTER Korthals Altes
(WD, Justitie) staat bekend
als een bedachtzaam pratend
man. Doorgaans zegt hij, ad
vocaat van huis uit, geen
woord teveel. Tot hij ergens
kwaad over wordt. Dan zijn
de snieren en suggesties niet
van de lucht. Een onvertogen
woord komt er ook dan niet
uit, maar voor de goede ver
staander is de boodschap des
ondanks duidelijk.
De vaste Kamercommissie
voor Justitie kreeg daar vo
rige week weer enkele mooie
staaltjes van mee in een debat
over het cellentekort. Daar
kwam onder meer de vraag
aan de orde wat zware crimi
naliteit is. Korthals Altes be
dacht zich geen moment en
somde een lijstje zaken op die
volgens hem rijp zijn voor
zware en langdurige gevan
genisstraffen.
„Moord, ontvoering, be
dreiging, drugscriminaliteit
en fraude, voor zover dat
laatste tenminste nog tot ver
oordeling leidt". Daar kan het
gerechtshof in Den Bosch het
mee doen. Dat sprak een dag
eerder de heren Masson, Van
Zon en Hemmes vrij van
fraude in de geruchtmakende
ABP-affaire. In hoger beroep
nog wel.
DE rechterlijke macht heeft
het de laatste tijd toch al ver
bruid bij de minister van Jus
titie. Vooral de magistraten
uit de hoofdstad kunnen geen
goed meer doen. Die zijn er in
de ogen van de bewindsman
de oorzaak van dat hij in Am
sterdam kampt met een te
kort aan cellen voor crimine
len. Zijn er zelfs de oorzaak
van dat criminelen naar huis
worden voor de dames en he
ren volksvertegenwoordigers.
Maar dat biedt het voordeel
dat ze de daarop volgende
twee maanden vakantie wel
verdiend kunnen noemen.
Dolman
.voorspelling
worden gestuurd in plaats
van opgesloten.
De woede van de minister
komt voort uit een besluit van
Amsterdamse rechters dat
politiecellen niet geschikt zijn
om mensen in voorlopige
hechtenis te houden. De cellen
zijn daarop niet berekend, er
is vaak geen tijd en personeel
om 'gevangenen' te luchten en
de bezoekregelingen kloppen
niet. Steeds vaker besluiten
reehters-commissarissen om
verdachten naar huis te stu
ren als justitie geen andere
cel dan een politiecel kan
aanbieden.
Korthals Altes is dat een
doorn in het oog want de
Tweede Kamer blijft maar
roepen dat hij er nu eindelijk
eens voor moet zorgen dat
criminelen worden opgeslo
ten. De minister heeft dit pro
bleem in Amsterdam op tafel
gelegd, maar heeft nul op re
kest gekregen bij de rechters.
Ze lieten zich niet vermur
wen. Als hij mensen wil op
sluiten moet hij ook maar
voor voldoende echte cellen
zorgen, vinden ze daar te
recht.
Voor cellen heeft Korthals
EINDREDACTIE
PIETER EGGEN
Altes echter geen geld. En
daar komt nog bij dat dat in
Amsterdam ook niets oplost.
Want als er extra celruimte
bijkomt wordt die gebruikt
om de mensen op te sluiten
die nu in afwachting van hun
proces naar huis worden ge
stuurd. Aan opsluiten van
mensen die al zijn veroor
deeld komt het openbaar mi
nisterie dan alweer niet toe.
De minister zit nu met de
gebakken peren, al weet hij
de schuld voor zoveel ongerief
goed van zich af te schuiven.
Want wat zei hij vorige week
toen CDA-Kamerlid Gual-
thèrie van Weezei (bekend
van de roep om recht, orde en
meer cellen) zich erover be
klaagde dat er nog steeds
mensen zomaar naar huis
worden gestuurd? „Daar
moet u mij niet op aanspre
ken. Daar hebben we in dit
land nog steeds de onafhan
kelijke rechter voor. Geluk
kig maar zou ik zeggen".
„DE Kamer moet het zelf we
ten, maar dan moet ze wel
voor lief nemen dat ze straks
op de blaren komt te zitten".
Die woorden sprak Kamer
voorzitter Dolman een goede
maand geleden toen de kamer
besloot de toen geagendeerde
behandeling van een aantal
Korthals Altes
.snieren.
wetsontwerpen voor zich uit
te schuiven. Dolman waar
schuwde ervoor dat de Kamer
aan het eind van haar verga
derjaar met een propvolle
agenda te maken zou krijgen.
De woorden van Dolman
blijken nu profetisch. De ko
mende drie weken die de ka
mer nog tot van zomerreces
scheiden, heeft het parlement
meer dan voldoende omhan
den. Voor de komende twee
weken staan onder meer op
het programma een staartje
van het Dekker-debat, de be
handeling van de wet harmo
nisatie collegegeld en de jong
ste voorstellen van minister
Deetman (Onderwijs) over de
studiefinanciering. De laatste
week voor het reces zal voor
het grootste deel worden ge
spendeerd aan de Voorjaars
nota van het kabinet. En dat
zijn dan nog maar de politiek
zware onderwerpen. De
agenda vermeldt verder een
twintigtal kleinere voorstel
len, waarvan de behandeling
alles bij elkaar toch ook een
flink aantal uren zal opslok
ken.
Het zullen de komende drie
weken lange vergaderdagen
DE Tweede Kamer debatteert
deze week met Deetman over
verhoging van de collegegel
den en zij rondt af de verle
den week begonnen discussie
over de financiering en struc
tuur van de volksgezondheid.
De Eerste Kamer behandelt
vandaag de wet op de lijkbe
zorging, die zeventien jaar
geleden door het kabinet De
Jong werd ingediend. Die wet
dreigt opnieuw te worden
verworpen, omdat de senaat
het maar niet eens kan wor
den met de regering over het
behoud van een graf: tien of
twintig jaar. Volgens de sena
toren is de ontruimingster
mijn niet helder geregeld. Als
de wet wordt verworpen
heeft dat onder meer tot ge
volg, dat de ontbinding van
lijken in toenemende mate
een probleem wordt. De over
heid krijgt dan niet de moge
lijkheid om eisen te stellen
aan de vervaardiging van
hoezen en lijkkisten. Die zijn
nu vaak van kunsstof ge
maakt en bemoeilijken het
ontbindingsproces. Ook
neemt de Eerste Kamer van
daag het beleid van de be
windslieden van WVC onder
de loep.
WAT doe je als een krant of
weekblad je ergens valselijk
van beschuldigt?" Dan stap je
naar de rechter en vraag je
om rectificatie van de publi
catie. Als het medium onzorg
vuldig heeft gehandeld (bv.
verzuimd heeft het lijdend
voorwerp een weerwoord te
geven), dan zal de rechter del
publieke rechtzetting ook op-1
leggen.
Tot zover bewandelde heil
WD-Tweede Kamerlid Eritel
Terpstra de gangbare wegl
toen het weekblad 'De Groene I
Amsterdammer' verleden I
week het bericht bracht datl
Erica Terpstra twee be-l
vriende computerbedrijven!
eind februari tipte over del
toen naderende afschaffinil
van de WIR (subsidie voor|
bedrijven).
De rechter in Amsterdam
stelde Terpstra in het
en 'De Groene' moet rectifier-1
ren. Maar de rechter kon niel
vaststellen of het verhaal
klopte, want de redactie vatl
'De Groene' weigert te zeggej
wie de bron is van het ver-f
haal.
Wat Terpstra daarna d«
was niet echt verstandig.
wil hoe dan ook weten wiedel
bron is en wil nu de rechte: I
de complete redactie van '1*1
Groene' laten uithoren. He]
•Kamerlid verwacht dat de re-I
dacteuren dan wel hun bror.i
prijsgeven. Daar kan ze Ml
op wachten, want journal^I
ten verklappen hun brf|
nooit. Terpstra zei tot
besluit te zijn gekomen „o®
dat ik me gekwetst voel. Er dj
me een klotestreek geleverd
Te verwachten is dat ze doc<|
te blijven roeren in deze P:'-l
ze de aandacht op het natuur-1
lijk onjuiste 'Groene'-verha'l
(zo weet heel politiek D4"!
Haag) nog een tijdje
houdt.
„Er mogen alleen offers f I
vraagd worden. We zijn
masochistisch volkje". I
(Jan de Koning - minister 5>|
ciale Zaken - over crisis
Van onze Haagse redactie
nEN HAAG - De Tweede
Kamer wil 50 miljoen gul
den extra voor de bejaar
denoorden. Er hoeven dan
minder verzorgingsplaatsen
te verdwijnen.
Het extra geld kan dit jaar
eventueel worden gehaald uit
de belastingmeevaller en in de
komende jaren in de begroting
van WVC worden verwerkt.
yvd-Tweede Kamerlid Erica
Terpstra diende samen met
hai
mo
sch
Bri
nie
tie,
kat
T
Van onze Haagse redactie
De PvdA zet zich daarmee af
CDA- en WD-Kamerleden er
premier Lubbers anderzijds af gel
meel overleg overeenstemming i
ben bereikt.
„Deze zaak is te belangrijk om wor|
op een achternamiddag in het l
Torentje van de premier te re- door
gelen", aldus PvdA-woord- schc
voerder Wallage. „Het is ken- van
nelijk een zeer goed uitgewerkt mak
compromis. Ik voel er weinig voor]
voor om eerst omvangrijk over aa
het oorspronkelijke wetsvoor
stel van Deetman te praten om van
tenslotte geconfronteerd te bercj
worden met dat WD-CDA-
compromis". negë
Volgens de PvdA'er hoeft nog
een dergelijke nota van wijzi- stud
ging niet tot verder tijdsverlies maa
te leiden. De verwachting is dat wild
CDA en WD een PvdA-ver- jaarl
zoek om nadere uitleg deson- zwa
danks niet zullen steunen. T4
Het compromis bestaat er uit ter
dat het collegegeld voor stu- wet:
denten aan universiteiten en kon
hogescholen naar ƒ1750 per vend
jaar gaat, in plaats van naar Deel
1600, zoals Deetman eerst wil- een
de. Studenten die langer dan bet:
zes jaar over hun studie doen, krad
gaan 2450 per jaar betalea In
Deetmans officiële plannen be- satid
taalt een student in het zevende stelö
jaar 3000, in het achtste 4000 te tej
en in het riëgehdê 5000.
Het compromisvoorstel le- CD/
vert de eerste jaren nog niet mis
hetzelfde op als de officiële Deetj
plannen van Deetman, die voor afge
165 miljoen per jaar staan in- het
geboekt. De tekorten - tussen dent;
de 20- en 30 miljoen - moe- groti
ten voorlopig worden opge
bracht door de universiteitea die
De Vereniging van Samenwer- nan<]
kende Nederlandse Universi- krijg
teiten (VSNU) verwerpt die betel
suggestie resoluut. „Een pure extra
bezuiniging. De universiteiten beu
rijn de afgelopen jaren al tot een 1
het bot gegaan. Het moet maar toch
eens afgelopen zijn". sitie
Studenten die langer dan zes het 1
jaar studeren verliezen ook in
het compromis-voorstel in der
principe het recht op studiefi- tijde
nanciering. Studenten die bui- het
ten hun schuld om langer dan waal
zes jaar moeten studeren, moe- tie 1
ten aanspraak kunnen maken ger
°P een noodfonds. Dat fonds pron
DE FRANSE KIEZERS maken het de
eerft een socialistische president - Mi
parlementaire meerderheid te hebben
maal geweigerd om aan één enkele p
neid in het parlement te gunnen. De ve
nl hebben geleid tot een patstelli
een 276 van de 577 zetels en de een
1 i-t ^erder dan 271 zetels in de Nation:
ni h voorzichtige reacties blijkt dat
'cA ifaad weten met deze vrij unieke
Ho lsten Erangois Mitterrand heeft
Presidentsverkiezingen niet kunnt
ch.'te meerderheid in het parlement -
9e. Zij beseffen terdege dat zij zonder
mgeren.
Die constatering legt de kern van het
socialisten kunnen niet zonder p;
worden is de grote vraag,
jen met de communisten van Gei
nnw ike vooruitzichten. Marchait
n.atempel moet niets hebben va
n Mitterrand, Hij verzet zich tegen
Mar^K™ nie' er9 waarschijnlijk dat de
Fn/Ü -s tot re9eringsverantwoordelijk
minH ^hgaande dat Mitterrand het avo
ianHo dskabinet niet aandurft, blijf
man over öan samenwerking zoeker
zal nW° n dat Mitterrand de huidige
tafnreven om een nieuwe regeringsplc
litian meren- De grote kunst voor hem z
DpS uit het URC-blok los te wek
van h uan tacticus Mitterrand heeft s
sche hLMdige situatie rekening gehot
sprak
dat Fi
Voortt
antwo
heraten haJ?and ®r f'jn tanden in
zich h I] be9innen tekenen van onru
iiin.fZ ?p a' of het wel zo onmogelijl
s duidelijk te I
lDeat"l"c"schuiven-
sen h !r91sche zetten van politiek gro
lheidskIl.U rkin9 niet- De kans dat hi
Jeacht '0t stand te brengen,
SCho a °,,UQ"C 'crvrnuiy yenu(_
SDrai, Partligenoten droomden van ee
dat Fr verzoenende taal. Volgens M
Vonrtn ri'k door één politieke stror
anrJÜ?UI?nd heeft hij centrumrechts d
heeft nndei'!kheid' de 'ouverture
moer
Iciaiklr:^ a' OT nel wel zo onmogelijk
on ta 11 duidelijk te kennen geven
f ie wiiien schuiven
