'Weinig scripts die me aantrekken'
Ik wil mijn onzin
serieus overbrengen'
[ARUSCHKA DETMERS EEN ZELFVERZEKERDE TOPACTRICE
'Hendrick de Keyser':
geen geld meer voor
grotere restauraties
WOMltM
Sex Hotlit
lEMEENTE
1ARDENBURG
GEMEENTE
AARDENBURG
Toneelprijzen in VS
voor musical
'Phantom of the Opera'
06-3203202]
DINSDAG 7 JUNI 1988
Iet begin van haar succes-
tory is inmiddels overbekend:
ten meisje uit Drente dat op
,8-iarige leeftijd 'au pair' naar
farijs vertrekt zonder een
Lord Frans te spreken. Ze
[aat studeren aan het 'Con-
gurs Florent' en wordt vervol-
ens ontdekt door regisseur
ean-Luc Godard die haar de
hoofdrol geeft in zijn 'Prenom
Carmen'.
Daarna gaat het plotseling
erg snel. Het meisje dat ooit in
Nederland werd afgewezen bij
een screentest voor 'Kort Ame
rikaans' krijgt plots rollen
aangeboden waar andere actri
ces alleen maar van kunnen
dromen. Zo werkt ze onder
meer samen met Marco Belloc-
chio in diens schokkende film
'Diavolo in Corpo' en speelt ze
in de VS met Robert Wagner in
een tv-serie.
Tijdens het afgelopen film
festival in Cannes was 'La Det-
mers' een van de belangrijkste
actrices. Regisseur Menahem
Golan noemde haar 'de nieuwe
Ingrid Bergman'. „Ze zal bin
nenkort zó beroemd zijn dat ik
zelfs niet meer met haar aan
één tafel zal kunnen zitten", al
dus Golan. Ze praat over haar
loopbaan, ovr Nederland en
over haar hoofdrol in Golans
oorlogsfilm 'Hanna's War'.
Imago
Nederland
0$.32032?9 P!REDASE STRIPMAKER JEROEN STEEHOUWER (21):
|06-320.322.9ig
Verbeelding
Tekstballonnetje
ERWET
ouder van Aardenburg ma. I
i van de Wet algemene be. I
bekend dat bij hen aan.l
i de Hinderwet zijn ingeko.
te Eede op 28 april 1!
de gehele wasserij omvat! I
op het perceel plaatselijk!
raat 25 te Eede;
lleghem-de Vreeze te Eede I
een nieuwe, de gehele in-1
rkoop van motorbrandstol. I
irgunning op het perceel I
Irieversstraat 31 te Eede.
ere ter zake zijnde stukken I
8 juni 1988 voor een ieder
tesecretarie, afdeling Alge.
ot 8 juli 1988 elke werkdag
en van 13.30 tot 16.30 uur,
avond van 17.00 tot 20.oij
bejaardentehuis Coensdike,
nburg.
atum tot het einde van
ïroep kan worden ingesteld I
an op de aanvragen kan een
bescheiden ter gemeentes*
i inzien van 09.00 tot 12.00
een mondelinge toelichting
verkregen.
ren kunnen tot 8 juli 1988
ege worden ingebracht. De.
irschrift indient, kan verzoe.
gegevens niet bekend te
m wordt verzocht (telefoon
6 of 17), wordt tot 1 juli 1
om gemotiveerde bezwa-l
brengen en over de aanvr*
i wisselen met het bevoegd
en eventuele overige aan.
r tenslotte op gevestigd dat I
ezwaren hebben ingebracht I
aven wijze en een ieder die I
oe redelijkerwijs niet in staal I
egenheid zuilen worden ge-1
i de ontwerp-beschikking in I
188
ter en wethouders
iburg,
eester,
dder, l.b.
is, J.M.W.H. Jansen
an Aardenburg maakt ter vol-l
paalde in artikel 19a, lid 4 van
itelijke Ordening bekend, dat
ini 1988 gedurende 14 dagenl
larie, afdeling Algemene Zal
bouwplannen liggen:
van Overloop voor het oprich-
anda aan het adres Beekman-
nburg;
Dhondt voor het oprichten I
aan het adres Verlorendorp-1
emd onder a. kan niet voldoen
ten van „Wederopbouwplan
<emde bouwplan kan niet vol-l
schriften „WederopbouwplanI
wethouders zijn voornemens!
van artikel 18a, lid 1 van del
ilijke Ordening vrijstelling van
pbouwplannen te verlenen,
nijn van terinzagelegging kan
Ie bezwaren tegen genoemde
iftelijk indienen bij burgemees-
van Aardenburg.
1988
burgemeester voornoemd,
\.J. de Ridder,J.b.
De gelukkige winnaars van een 'Tony', v.l.n.r. Ron
Silver (beste acteur), Michael Crawford (beste acteur
zanger) en Joan Allen (beste actrice). - foto anp
NEW YORK (AP) - De musical 'The Phantom of the Opera' heeft
zondag maar liefst zeven Tony's in de wacht gesleept De van oor
sprong Britse produktie was de grote winnaar in het prijzenfesti
val van het Broadway seizoen 1987-1988.
x>r Johan van de Beek en Jo Cortenraedt
jlaruschka Detmers was het stralende middelpunt van
en speciale lunchparty in het strandpaviljoen van het
arlton-hotel in Cannes. Maruschka was door Canon
aas Menahem Golan naar het festival gehaald om de
jieuwe film 'Hanna's War' internationaal te promoten.
zich nog niet veel laten zien.
„Dat wil ik best, maar ik ga
niet in Amerika draaien, alléén
maar om te kunnen zeggen dat
ik daar ook succes heb. Als ze
me een goed script aanbieden,
wil ik daar zeker serieus over
nadenken".
i de Nederlandse actrice deed
iat professioneel. Vijf dagen
,ng wordt ze van persconfe-
jntie naar party gesleept, van
fcterview naar televisie-optre-
len. Op de Franse televisie was
op drie verschillende kana-
i te zien, maar ook de rest
i de wereldpers stortte zich
phaar.
in 'Hanna's War' speelt Det-
lers de joodse verzetsheldin
anna Senesh. Senesh werd in
121 geboren in Budapest en
ligreerde vlak voor de
iveede Wereldoorlog naar Pa-
sstina. In 1944 keert ze, na een
litaire training door de Brit-
n, als commando terug naar
Jongarije om daar vluchtrou-
voor RAF-piloten te orga-
eren en zoveel mogelijk jo
len uit het ghetto van Buda-
st te redden.
Ze wordt gevangen genomen
or de collaborerende Hon-
jaarse regering en vlak voor de
ievrijding zonder enige vorm
jan proces geëxecuteerd. De
kwekkendste gedeelten
jit de film zijn de scenes
aarin Senesh wordt gefolterd
or de Hongaarse nazi's.
„Ik heb me er niet speciaal
voorbereid", zei Maruschka
letmers. „Natuurlijk heb ik
(et als andere kinderen thuis
irhalen gehoord over de oor-
En op school heb ik er ook
pr gelezen. Echt verdiept heb
't me er echter nooit in. Maar
on ik het script voor 'Hanna'
is, voelde ik een emotionele
fend met dit meisje dat in Is-
jaël een nationale heldin is ge-
forden en daar net zo bekend
I als Anne Frank. Tegen regis-
|ur Golan heb ik toen gezegd:
Ik bén Hanna'."
[Detmers weigerde daarom
jok een echte screentest te doen
•or de film. In plaats daarvan
eg ze enkele gedichten van
nesh voor die Menahem Go-
tot tranen roerden. Det-
lers kreeg de rol.
haar hals draagt Ma-
ischka nu een Davidster die
t onlangs in Jeruzalem kreeg
van de Israëlische regering, als
eerbetoon voor haar filmrol.
Toch ziet ze haar vertolking
niet als een politiek 'statement'
en ze weigert ook te praten
over de politiek van de huidige
Israëlische regering. „Ik identi
ficeer me met een vrouw die
écht bestaan heeft. Het is een
waar gebeurd verhaal over de
strijd tegen onrecht. Het is een
pleidooi voor humaniteit".
Vraag: Als je nu kijkt naar
het optreden van de Franse po
liticus Le Pen tegen minderhe
den, zie je dan niet overeen
komsten met de onderdrukking
van de joden in de tweede we
reldoorlog?
Maruschka Detmers: „Daar
kan ik niet op antwoorden. Ik
speel een bepaalde rol, en die
speel ik met overgave. Alles
wat ik heb, leg ik daarin. Maar
verder ga ik niet praten over
politieke principes. Dat wil ik
niet. In die zin heb ik geen
idealen. Maar als je je hart
volgt, kun je geen fouten ma
ken. Ik heb bepaalde ideeën
over het leven, de maatschap
pij, maar ik wil er niet mee te
koop lopen. Ik wil veel van an
deren leren. En ik geloof in
God, maar niet in een bepaald
geloof. Dat is onbelangrijk".
Maruschka Detmers maakt
welsiwaar een zelfverzekerde
indruk maar stelt zich dikwijls
ook kwetsbaar op. Over elke
vraag denkt ze lang na. Ze lijkt
steeds weer haar uiterste best
te doen een zo eerlijk mogelijk
antwoord te geven en cliché's te
vermijden. Bovendien geeft ze
toe dat ze nog erg veel moet le
ren.
„Een probleem voor mij is
dat er maar weinig scripts zijn
die me aantrekken en waar ik
ook mijn nek voor wil uitste
ken. Ik zit nu in een positie dat
ik veel interressante aanbie
dingen krijg, maar het is ook al
gebeurd dat ik een jaar lang
geen enkel script onder ogen
kreeg dat de moeite waard was.
In zo'n geval werk ik liever he
lemaal niet".
Voor de rol van Hanna zocht
Maruschka Detmers: „Degenen die zeker na 'Hanna' nóg denken dat ik een sekssymbool
ben, hebben nooit iets van mij of m'n films begrepen." - foto guy van grinsven
regisseur (en Cannon-baas)
Menahem Golan de hele wereld
af. Eerst in Israël, omdat hij
vond dat een jodin de rol moest
spelen. „Maar ik vond niemand
die geschikt was", zei Golan.
„Daarna heb ik in Amerika ge
zocht, tevergeefs. Zes weken
voor het begin van de opnames
vond ik Maruschka. Het waren
voor mij gelukkige dagen toen
ik merkte met hoeveel tempe
rament zij de rol van Hanna
naar zich toetrok. Ze was zó in
tens.
Toen de film klaar was kwa
men we tot de gruwelijke ont
dekking dat er in het laborato
rium iets mis was gegaan met
de sterfscène van Hanna. Die
moest dus opnieuw worden op
genomen. Ik heb Maruschka
moeten smeken terug te ko
men. 'Ik kan maar één keer
sterven', zei ze. Het heeft me
vier dagen gekost haar zo ver
te krijgen dat ze de sterfscène
opnieuw deed. Maar toen deed
ze het dan ook met evenveel
emotie als de eerste keer".
Maruschka wordt door het
Franse publiek gezien als een
Franse actrice. Ze is enorm po
pulair en wordt in een adem
genoemd met Isabelle Adjani
en Nastassia Kinski. Dit najaar
beginnen in Frankrijk de op
names voor de film 'Deux'
waarin Detmers de hoofdrol
speelt, samen met Gerard De-
pardieu. Ook in Italië geldt ze
als topactrice en gaat ze met
Marco Ferreri 'Oh, how good
are the whites' maken. Alleen
in Amerika heeft Maruschka
Acteurs en actrices krijgen al
snel een imago opgespeld. Ro
bert Redford als intelligente
lover, Clint Eastwood als harde
revolverheld. Maar net zoals
dat beeld bij deze twee Ameri
kanen niet helemaal overeen
komt met de werkelijkheid, zo
is het ook bij Maruschka het
geval.
„Na 'Diavoli in Corpo' zagen
sommige mensen me als een
sekssymbool. Daar kan ik al
leen maar om lachen. Ik werk
met alle energie en liefde aan
een rol. Mensen die me dan een
bepaald stempel wil opdruk
ken, begrijpen me niet. En de
genen die zeker na 'Hanna' nóg
denken dat ik een sekssymbool
ben, hebben nooit iets van mij
of m'n films begrepen. Jammer
voor hen".
Detmers komt nog maar zelden
in Nederland. Af en toe bezoekt
ze haar moeder. Toch voelt ze
allerminst 'te goed' voor een rol
in een vaderlandse film. Maar
de kans dat het er ooit van zal
komen, acht ze gering.
„Tot nu toe zijn er maar wei
nig Nederlandse films gemaakt
die me aanspreken. Maar dat
kan natuurlijk veranderen.
Voor het overige maakt het me
niet uit waar ik werk, of dat nu
in Nederland is of in Timboek-
toe."
Ze is bijna constant op reis.
Mist ze niet een plek waar ze
zich thuis voelt?
„Ik ben op zoek naar een
soort thuisland. Ik heb afwisse
lend in Frankrijk, Italië, Joego
slavië en Mexico gewoond, en
daar heb ik goede vrienden.
Maar mijn ware thuis heb ik
nog niet gevonden. Nederland
is dat in ieder geval niet, daar
ben ik al te lang voor wegge
weest. Ik leid in feite een soort
zigeunerbestaan, en daar voel
ik me niet slecht bij
'Phantom' kreeg een
Tony in de categorie
beste musical, maar ook
hoofdrolspeler Michael
Crawford, regisseur Ha
rold Prince en actrice
Judy Kaye vielen in de
prijzen. Voorts waren
ook drie Tony's wegge
legd voor de technische
uitvoering van de musi
cal. Andrew Lloyd Web
ber componeerde de mu
ziek voor 'The Phantom'.
In de categorie toneel
stukken kreeg 'M. But
terfly' van David Henry
Hwang een Tony. Dit
ware verhaal over de
verhouding van een
Franse diplomaat met
een travestiet-zanger
van de Opera van Beijing
sleepte in totaal drie prij
zen in de wacht.
Ron Silver werd uitge
roepen tot de beste tonee
lacteur voor zijn rol in
David Mamet's 'Speed-
the-Plow'; Joan Allen
viel deze eer te beurt in
de categorie actrices voor
haar rol in Lanford Wil
son's 'Burn This'.
Het Broadway seizoen
1987-1988, dat op 29 mei
afliep, was een van de
beste in lange tijd, on
danks een daling in het
totaalaanbod van toneel
stukken en musicals. Er
werd voor ruim 253 mil
joen dollar aan kaartjes
verkocht, een nieuw re
cordbedrag. Het aantal
bezoekers steeg met bijna
17 procent van iets min
der dan zeven miljoen
naar 8,1 miljoen.
BLOKZIJL (ANP) - De Vereniging Hendrick de Keyser
heeft besloten alleen nog monumenten te kopen die in re
delijk goede staat verkeren. De vereniging is hiertoe over
gegaan omdat er nauwelijks nog geld beschikbaar is voor
grote restauraties. Het nieuwe aankoopbeleid heeft tot ge
volg dat panden waaraan veel moet worden opgeknapt,
niet meer worden gered.
De vereniging heeft de reani-
matie-taak verloren. Mr. P.
van der Laan, voorzitter van de
Vereniging Hendrick de Key
ser, heeft dit in Blokzijl ver
klaard toen hij namens deze
vereniging de Monumenten-
prijs van het Prins Bernhard-
fonds in ontvangst nam. De
vereniging Hendrick de Key
ser, die over heel Nederland 265
monumenten bezit, heeft deze
prijs, groot 100.000 gulden, ge
kregen voor haar stimulerende
invloed op andere eigenaren
van monumenten.
Het gebrek aan geld voor
monumentenzorg kan volgens
Van der Laan 'desastreuse ge
volgen hebben'. Hij verwacht
evenmin een gunstige uitwer
king van de decentralisatie van
het monumentenbeleid. Dit be
leid komt er in zijn ogen op
neer dat 'de prioriteitenlijsten
voor restauratie worden vast
gesteld op 800 plaatsen door
niet-kunsthistorisch opgeleide
burgers. Het gevolg zal zijn dat
niet zelden nostalgische gevoe
lens van de burgerij zwaarder
wegen dan wetenschappelijke
en artistieke argumenten.'
De Vereniging Hendrick de
Keyser wil dat de Monumen
tenwet flink wordt gewijzigd.
Zo moet er in die wet komen te
staan dat de eigenaren van mo
numenten verplicht zijn tot on
derhoud en dat ze een verzeke
ring moeten afsluiten die voor
ziet in de vergoeding van res
tauratiekosten na bijvoorbeeld
brand. Bovendien dient de be
scherming van het complete in
terieur van monumenten beter
te worden geregeld. Nu komt
komt het nogal eens voor dat
delen van een interieur worden
verkocht om onderhoud van
het gebouw te financieren, zo
signaleert Hendrick de Keyser.
I ji/ei
50 ct. p/m I
50c p/m
VERTELLER vertelt het
ast. Dat'ie heel aardig kan
kenen is onontbeerlijk maar
de hoofdzaak, vindt hij.
pn uitgewogen combinatie
i woord en beeld is voor hem
allerhoogste wat de vertel-
nst de lezer te bieden heeft.
Par kan geen leesboek tegen-
-aaar kan geen kampvuur-
Tnaal aan tippen.
maakte strips veel meer zijn dan
een verzameling plaatjes met tek
sten. Dat komt omdat in Nederland
de prent altijd ondergeschikt is ge
weest aan het woord. Dat is er inge
pompt, op school al. Boeken lezen,
dat is pas goed voor je ontwikkeling
zeggen ze, strips lezen is plaatjes
kijken. Bij het woord aap hoort de
tekening aap, maar het beeld is on
dergeschikt. Slechts gemaakt om
het woord te verduidelijken. Weinig
mensen ook, en dat zit er al vroeg in,
kunnen niet echt goed kijken naar
een tekening. Dat hebben ze nooit
geleerd. Lezen kunnen ze allemaal
wel."
Oe heetste lijn tu-j
Moskou en Washing
50 ct Pj
'aAaar Jeroen Steehouwer, 21
il ge'e<?en geboren in Klundert, is
arschijnlijk Neerlands jongste
fcowr"?6'6 stripmaker ('noem me
F eft geen striptekenaar'). Hij
u,er uet van leven. Maar er gloort
F/f als een doorbraak, nu het be-
e stripblad 'Sjors en Sjimmie'
'lee*t Bekocht. Het ver-
L em zeer maar verwondert
fl'laawehjks. Hij krijgt immers
|vande beste van Nederland.
®ehouwer heeft een uitgespro-
over stripverhalen,
lal h m.n'et aan met het ver-
Li zo vreselijk
I kunnen zijn, alleen
J'°?r schoolkinderen. „Veel
oeseffen niet dat goedge-
Jeroen Steehouwer: „In Neder
land is de prent nog altijd onder
geschikt aan het woord."
- foto's os stem/johan van gurp.
„Het woord, daar gaat het de docen
ten om. Zelfs bij het voortgezet on
derwijs is Maarten Toonder als lite
ratuurkeuze nog een beetje taboe.
Bij het lezen van een goed boek
gaan je gedachten beelden vormen.
Die woorden prikkelen je fantasie
en je bouwt situaties, beelden, een
zichtbare wereld op. Dat kan heel
prachtig zijn. Maar heb je er wel
eens bij stilgestaan dat het ook an
dersom kan? Dat het bekijken van
een goede tekening woorden in je
verbeelding kan oproepen? Dat kan
ook, weetje."
„Mijn bezwaar bij die vertellin
gen is dat ze niet absoluut duidelijk
zijn. Duidelijkheid krijg je alleen
door woord en beeld te combineren.
Minder ruimte voor de verbeel-
Een fragment van het verhaal
dat in september in Sjors en
Sjimmie wordt gepubliceerd.
Met de clown Fanteasy als hoofd
persoon.
dingskracht van de lezer, maar wat
de verteller te zeggen heeft komt
spijkhelder over. Woord en beeld,
dan heb je een strip. Goed gemaakt
het hoogste wat de vertelkunst te
bieden heeft. Het bezwaar is na
tuurlijk dat er zo ontiegelijk veel
troep op de stripmarkt is. Dat ver
stevigt het imago van de strip als
ondergeschikt, onbenullig en opper
vlakkig medium alleen maar."
Sprookjes vormen de basis voor
het werk van Steehouwer. Dat zijn
pure verhalen, met een duidelijke
lijn, goede verhaaltechniek, soms
keihard, maar altijd wonderlijk.
Die wereld zoekt hij. Ook in zijn
door Sjors en Sjimmie gekochte
verhaal Big City Blues, de beleve
nissen van de clown Fanteasy. Het
is niet helemaal zijn eigen werk,
eigenlijk meer een co-productie.
Zijn leraar en idool Fred Julsing
(bekend van 'Ukkie' op de achter
kant van het damesblad Margriet)
helpt hem ermee. „Dan duiken Fred
en ik een kroeg in, praten een tijd
heel fel op elkaar in en dan blijkt er
na een uur of zo ineens een verhaal
te zijn. Fred stuurt me dan later
schetsen die ik uitwerk. Zo is Fan
teasy geboren. Het interessante is
nu om dat karakter uit te gaan bou
wen."
Steehouwer heeft les gehad op de
kunstacademie in Breda, maar is er,
zegt hij zelf, afgeschopt. „Daar lie
pen ze steeds met potten en verf,
terwijl ik hele dagen mannetjes met
grote neuzen tekende." Het eerste
verhaal telt twaalf strippagina's
waaraan hij per stuk wel drie we
ken heeft gewerkt. In september
wordt het gepubliceerd. Het streven
daarna wordt het album, de kroon
op het werk van elke stripmaker.
De klassiek fout in de strip is voor
Steehouwer het plaatje van de
hoofdpersoon met daarboven in een
tekstbalonneije zijn gedachten.
„Soms staan er hele lappen tekst in
en dan schiet de tekenaar in de
stripmaker tekort, vind ik. Dan kun
je beter een leesboek schrijven. Nee,
je kunt tekenen wat zo iemand
denkt In de sfeer van het plaatje, In
de details. Hetzelfde wat ik bedoel
met tekeningen in het brein van de
lezer omzetten in woorden. Een
mannetje die in de regen staat, daar
kun je in woorden bovenzetten da
t'ie zo ontzettend depressief wordt
van dat kloteweer. Je kunt dat de
pressieve ook uit de tekening laten
ademenen. In de tekstballon zet je
dan alleen maar Pfffff... Of zoiets."
Wereldberoemde stripalbums (zoals
Asterix) zijn gemaakt door koppels.
Een tekenaar en een tekstbedenker
maken samen het boek. Steehouwer
vindt geen van beiden een echt ver
teller. Slechts met elkaar vormen ze
het ambacht Steehouwer noemt
zich daarom bij voorkeur een strip
maker. Hij bedenkt en ontwerpt. Nu
nog met zijn leraar, straks op eigen
houtje.
Hij behoort tot de nieuwe genera
tie Nederlandse stripmakers. „Als je
me in een hokje wilt plaatsen zou je
mij een lid van de nieuwe romantici
kunnen noemen", zegt hij peinzend.
Dan, kennelijk in een poging die se
rieuze indeling te relativeren, volgt
een enthousiast betoog over Ierse
beroepsvertellers van vroeger die
staande op een heuvel soms wel we
kenlang de mensen vermaakten en
boeiden met hun verhalen.
„Ik doe dit omdat ik denk dat ik
iets te vertellen heb. Niet dat ik zin
nige dingen te melden heb, maar
ook mijn onzin wil ik serieus over
brengen. Heb je Alice in Wonder
land weieens gelezen? Zo bedoel ik
het nou. Die verteller vertelt ver
schrikkelijke onzin, maar zo serieus
dat als je het leest, je er in verdwijnt
en je houdt er een fantastisch gevoel
aan over. Zo wil ik vertellen."
