Nagel aan doodskist van het voetbal
MASSALE POLITIEMACHT ZAL RUSTIG OPTREDEN:
ROBSON I-
SUPPORTERSGEWELD WERELDWIJD PROBLEEM
DE STEM van dinsdag 7 juni 1988
Energie
Leiding
Spel
Vraagbaken
'Neutraal"
iESTEM van dinsdag
Smet
Maatregelen
Door Jaap van Essen
KEULEN - De bezetting is sterker dan ooit en er
komt een recordaantal toeschouwers. Alles
lijkt klaar om van het EK een prachtig voetbal-
feest te maken. Zo zou de organisatie het graag
willen zien, maar toch is men er in West-duits-
land en bij de UEFA niet helemaal gerust op.
Al bij de loting in januari ontkwamen ook DFB-
voorzitter Herman Neuberger en UEFA-praeses
Jacques Georges tot hun grote misnoegen niet
aan het thema, dat diverse functionarissen nu al
twee jaar bezighoudt: de veiligheid. De angst
voor een EK vol gewelddadige confrontaties
tussen de fans zit diep, zeker vanaf het moment
dat Engeland en Nederland zich plaatsten.
Eén van de mensen, die al
ruim een j aar bij na dagelij ks
bezig zijn met de veiligheids
voorzieningen, is Winrich
Granitzka, Polizei-director in
Keulen en als zodanig verant
woordelijk voor alle groot
schalige politie-inzet in de
miljoenenstad. De 44-jarige
politieman geldt in heel
Europa als een absolute auto
riteit op het gebied van voet
balvandalisme en is dan ook
op alle mogelijke fronten in
geschakeld om het EK daad
werkelijk ongestoord te laten
verlopen.
Winrich Granitzka zou de
verpersoonlijking van het
door hem geschetste beleid
kunnen zij n. Ondanks zij n
uniform komt hij over als een
uiterst beminnelijke man.
Niet alleen zijn verschijning
is innemend, ook zijn woorden
hebben een verrassend tole
rante strekking.
Zo weigert Granitzka bij
voorbeeld - hoewel hij wel de
gelijk de ernst van de zaak in
ziet - de 'FuBball-Rowdies' als
misdadigers te zien. „Het is
slecht hen te criminaliseren.
Voor het overgrote deel gaat
het om j ongelui, die iets meer
energie hebben dan de gemid
delde bezoeker. Die jongens
moeten ook een beetje de
ruimte krijgen om zich uit te
leven."
Granitzka bekleedt bij de
politie in Keulen een functie,
die in de Nederlandse verhou
dingen vergelijkbaar is met
die van commissaris in Am
sterdam of Rotterdam. Hij is
direct verantwoordelijk voor
de inzet van alle geünifor
meerde manschappen en dat
zijn er in de Domstad zo'n
1600. Dat Granitzka de afgelo
pen maanden heel Europa
doorreisde om met veilig
heidsdeskundigen van alle
deelnemende landen te over
leggen, is eigenlijk een uit
vloeisel van zijn vorige func
tie. „Tot drie jaar geleden was
ik hoofd van het district waar
ook het stadion Müngersdorf
vanc' l.FC Köln ligt. Daar
werden we iedere twee weken
met de problemen rond voet
balsupporters geconfronteerd.
In West-Duitsland hebben
wij sinds een aantal j aren ook
met voetbalrellen te maken,
al is het nog niet zo erg als in
Nederland. Let wel, ik zeg nóg
niet zo erg. Het gaat namelijk
wel dezelfde kant op."
Ten bewijze dat de West-
duitse 'Randalierer' tegen
woordig ook een danig
woordje meespreken, haalt
Granitzka een boekje tevoor
schijn. Een product van huis
vlijt van Keulse voetbalsup
porters. Het blaadje is geheel
gevuld met verslagen van on
geregeldheden bij wedstrij
den en oproepen bij bepaalde
duels de tegenstanders (lees,
de fans) eens goed aan te pak
ken. De deelnemers aan de
rellen vertellen in eigen be
woordingen, die aan pure oor
logspropaganda doen denken,
over hun 'heldendaden' en
hebben eveneens een eigen
top-tien samengesteld. De
hitlij st vermeldt in dit geval
de clubs met de ergste fans
van West-Duitsland.
Granitzka verrichtte bij de
l.FC Köln blijkbaar goed
werk, want hoewel de Keulse
aanhang een bar slechte re
putatie heeft, gebeurt er bij
thuiswedstrijden vrijwel
nooit iets. Toen Granitzka de
functie van Polizei-director
op het hoofdbureau kreeg,
bleef hij zich dan ook met de
supporters bezighouden. Niet
alleen bij voetbalwedstrijden
heeft hij de leiding, ook het
pausbezoek in Keulen werd
door hem in goede banen ge
leid en bij kraakacties leidt
hij de ontruimingen, die in
West-Duitsland meestal al
binnen enkele uren na de be
zetting plaatsvinden.
Granitzka is bij het EK in
eerste instantie natuurlijk
verantwoordelijk voor de
gang van zaken rond de wed
strijden Italië - Denemarken
en Nederland - Rusland, maar
ook over de wedstrijden in
andere steden praat hij een
danig woordje mee. Hij heeft
zitting in tal van veiligheids
commissies van de politie, het
ministerie en van de DFB, de
Duitse voetbalbond.
Over de Nederlandse situa
tie weet hij bijzonder veel,
want al j arenlang bezoekt hij
met enige regelmaat ons land
om zich op de hoogte te stel
len. Hij is zelfs persoonlijk be
vriend geraakt met Rob de
Bakker, de veiligheidman van
de KNVB. Hoewel hij tal van
Nederlandse wedstrijden be
zocht en de Hollandse fans
foto de gelderlander
Winrich Granitzka, Polizei-director in Keulen. Wij willen tijdens het EK een zo gunstig mogelijke indruk achter laten.
'Freundlich und Friedlich'
'even erg' als de Engelsen be
schouwt, blijft hij opmerke
lijk mild in zijn oordeel over
de supporters. Het beziet de
maatregelen die in Nederland
bij de verdeling van de kaar
ten worden genomen dan ook
met gef ronsde wenkbrauwen.
„Het merendeel van de jon
gens uit die beruchte suppor-
tersgroepen is rumoerig,
maar daarom nog geen mis
dadiger. Wanneer er bij Ajax
- Feyenoord wordt gevochten,
ziet dat er heel erg uit, maar
ik weiger te geloven dat ze
elkaar echt willen vermoor
den. Ze willen eikaars sjaals
stelen, elkaar aftroeven. Het
gaat er om zich te bewijzen,
beter te zijn dan anderen. Na
tuurlijk mag het niet, een
sjaal stelen is een overtreding,
iemand slaan is ook verboden.
Maar je moet het wel op de
juiste waarde schatten. We
hebben het niet over zware
criminelen."
„Het is een soort spel voor die
jongens. Hier in West-Duits
land is het bij voorbeeld ver
boden om met nazi-symbolen
rond te lopen. Wanneer wij
dergelijke zaken zien, treden
we ook op. Wanneer de fans
ons uitmaken voor 'Schweine'
of 'Bullenpack', halen we de
schouders op. Maar tegen ha
kenkruizen en dergelijke
moeten we gewoon iets doen.
Alleen al vanwege het verle
den Dus wat doen de fans
die dragen aan de ene kant
van de j as een symbool van de
Rote Armee Fraktion en aan
de andere kant een haken
kruis. Niet omdat die symbo
len hen iets zeggen, maar om
te provoceren, op te vallen. Zij
zien zichzelf als een soort to
neelspelers en de tribune als
de bühne."
„Wat de KNVB met die
kaartverdeling heeft gedaan,
ik weet het niet hoor
Eigenlij k moet U het maar
niet schrijven, maar neem
nou dat formulier dat Neder
landse fans moeten invullen.
Ik vergelijk het steeds met de
onvoorstelbare papierwinkel,
die hier moet worden inge
vuld bij de ziekenfondsen",
merkt Granitzka duidelijk
geamuseerd op. „Het is een
hoop werk voor de bond en
voor de mensen die dat for
mulier moeten invullen. En of
het helpt, waag ik te betwijfe
len. De door de wol geverfde
supporters komen toch wel,
die laten zich door zoiets niet
weerhouden."
Zonder dat Granitzka het
met zoveel woorden zegt, is
het wel duidelijk dat de West
duitsers niet om de Neder
landse maatregelen als regi
stratie, Oranje-paspoorten en
verplicht groepsvervoer heb
ben gevraagd. Waar de Duitse
politie wèl om vroeg, is de
aanwezigheid van Neder
landse politie-agenten, in uni
form, bij de wedstrijden.
Maar waar ieder deelnemend
land al toezegde, daar is van
uit Nederland nog steeds geen
toestemming binnen.
„Wij hebben ieder land ge
vraagd om tien agenten in
uniform per wedstrijd. Wij
willen die mensen als vraag
baken voor de fans. Die Ne
derlandse agenten worden
echt niet ingezet, ze moeten
alleen maar herkenbaar zijn,
iets vertrouwds uitstralen.
Wij gaan van alles doen om de
supporters op een vriende
lijke manier te bejegenen. We
richten bij ieder stadion een
inf ormatiepost in, waar de
fans met hun problemen te
recht kunnen. Bij wedstrijden
van het Nederlands elftal zal
bijvoorbeeld personeel van de
ambassade aanwezig zijn om
Hollanders in nood te helpen.
In de binnensteden zullen we
folders uitdelen om duidelijk
te maken wat in ons land wel
en niet mag en wat belang
rijke adressen zijn."
„Op de speeldagen zullen
we massaal aanwezig zijn,
maar het zal in beginsel alle
maal Freundlich und Fried
lich gebeuren. De supporters
mogen zich echt wel uitlevea
Ze mogen drinken, schreeu-
wen, zingen, ga maar door.
We gaan echt niet bij het min
ste of geringste slaan, daar
hoeft niemand bang voor te
zijn. Wij willen tijdens hetEt
een zo gunstig mogelijke in-
druk achter laten. De suppor.
ters zijn tenslotte gasten"
Het lijkt er op dat er geen
vuiltje aan de lucht is, maar
Winrich Granitzka weet ook
wel beter. „Natuurlijk zullen
er ook kwaadwillenden onde
de supporters zijn Maar zij
zullen geen kans krijgen, da;
ben ik vrijwel zeker van.
Daarvoor zullen wij met te
veel mensen op de been zijn
Hoeveel? Dat mag ik U niet
precies zeggen. Maar om een
idee te geven: wij zetten hier
bij normale competitie-wed
strijden al veel meer politie
dan in Nederland (dat zijner
hooguit zo'n 250, red.). En bij
het EK zetten wij nog veel
meer mensen in dan bij ons
gebruikelijk is. Neem van mi]
aan dat er èrg veel politie op
de been zal zijn. Ik verwacht
geen oorlog van de Neder
landse fans, omdat het me
rendeel van hen dat niet wil
èn omdat ze er ook de kans
niet voor krijgen."
In West-Duitsland heeft met
de laatste maanden bij voort
during waarschuwingen vat
uit Nederland gekregen, dat
de fans massaal kaarten voor
de zogenaamd 'neutrale' vak
ken hebben aangeschaft. Gra
nitzka: „Wij worden daar
steeds voor gewaarschuwd,
maar het is niet te controle
ren. Bij de DFB kan men niet
zeggen of die verhalen klop
pen. Als U zegt dat de suppor
.ters de kaarten door West-
duitse relaties laten kopen,
zegt dat genoeg. Dan valt er
niet te controleren."
„Wij zullen die supporters
met 'Duitse' kaarten gewoon
toelaten, wanneer ze zich ten
minste gedragen. Zo'n
Oranje-paspoort is een Hol
landse aangelegenheid, dat
mist hier iedere rechtsgrond
Hooguit vragen we er iemand
naar als hij al is opgepakt.
Wanneer straks bij Engeland
- Nederland blijkt, dat er
groepen Nederlanders en En
gelsen bij elkaar terecht ko
men, ben ik er zeker van dat
de collega's in Düsseldorf
daar wel raad mee weten."
„En ook al gebeurt er toch
iets, dan zal daar gauw een
einde aan worden gemaakt.
We zullen in beginsel heel
vriendelijk optreden, maar
wie iets uithaalt, kan er opre
kenen dat hij gelijk gepakt
wordt. We zullen door onze
massale aanwezigheid ieder
dreigend opstootje in de kien
kunnen smoren. Het is een
dóódsimpele waarheid: wan
neer er maar genoeg politie ik
gebeurt er helemaal niets. We
zullen alles doen om te ver
mijden, dat het juni lijkt op
een 'Polizei-EM', maar we
zullen er wel degelijk zijn"
Hetb
Door Ted van Leeuwen
LONDEN - Met de bes
alle acht deelnemers r
voor de eindronde van
de zes poule-wedstrijc
slechts één puntje ligg
alleen de Joegoslaaf
doelman Peter Shilton
Het superieure gevoel
gens al snel wortelt, li>
koortsthermometer, ir
tepunt echter een flinl
Dat gebeurde op woensdag 23
maart. Op die dag kwam
Oranje langs op Wembley en
maakte met het gelijke spel
van 2-2 meer indruk dan de
Engelsen hardop wilden toe
geven. Op 15 juni in het
Rheinstadion van Düsseldorf
staan beide landen weer te
genover elkaar, dan in de
broeierige context van het
EK.
„Ongetwijfeld wordt dat
een heel andere wedstrijd",
zegt bondscoach Bobby Rob-
son. „Op Wembley speelden
we ingehouden, maakten
nauwelijks overtredingen.
Niet bewust, het was "just a
friendly'. Maar ik heb me
verwonderd over de nega
tieve reacties van het publiek
en de Engelse pers. Hoe dan
ook was het een uitstekende
wedstrijd. Twee prima elftal-
Door Ted van Leeuwen
WEST-BERLIJN - In c
kapitalistische Steige
Berlijn slaat Michael
een glaasje pure wod
het merk Gorbatsjov,
met de tong, alvorens
het strakke gezicht dt
„Het heeft geen zin", zegt de
machtige secretaris van top
club Dynamo Kiev en mana
ger van het nationale elftal
van de Sovjet-Unie, „om de
wereld nog langer voor de
gek te houden, onszelf op de
eerste plaats. Onze topvoet-
ballers zijn altijd amateurs
genoemd. Onzin natuurlijk,
want ze zijn de hele dag met
sport bezig. Van dat gerom
mel willen we af, er moet
openheid komen. Ik hoop dat
we vanaf 1989 full-profs in d«
Sovjetunie hebben. Het is een
grote operatie, veel oude ban
den moeten doorgeknipt wor
den. Perestrojka! Jawel me-
DEN HAAG (ANP) - Het Hei-
zel-stadion tijdens de 'klassie
ke' bekerfinale in Brussel tus
sen Anderlecht en Standard
Luik was misschien wel de
meest wrange plaats om aan
de vooravond van het toernooi
om het Europees kampioen
schap in West-Duitsland het
vandalisme onder de loupe te
nemen.
Zaterdag 28 mei 1988. Het was
bijna op de kop af drie jaar
geleden, dat op dezelfde plek,
bij de Europa Cup 1-finale
tussen Liverpool en Juven-
tus, waarbij 39 doden en nog
veel meer gewonden vielen,
de eerste nagel aan de doods
kist van het voetbal werd ge
slagen.
De extreem hoge veilig
heidsmaatregelen bij de door
Anderlecht gewonnen beker-
wedstrij d geven aan, dat het
probleem nog niet is opgelost.
Integendeel. Het supporters-
geweld is niet slechts een En
gelse of Italiaanse aangele
genheid, laat staan een Belgi
sche. Van China tot in de
Sovjetunie en van Libië tot in
Zuid-Amerika, het voetbal
vandalisme heeft overal toe
geslagen.
West-Duitsland is klaar voor
de strijd tegen het vandalisme.
Niets wordt aan het toeval
overgelaten. Zoals in Düssel
dorf, waar zogeheten 'paniek
poortjes' zijn gemaakt, zodat
toeschouwers in geval van
nood het veld op kunnen
vluchten. - fotoanp
Na bet rieizel-drama wer
den de Engelse clubs door de
Europese voetbalbond,
UEFA, uit de Europa Cup
toernooien gezet, tot ze heb
ben aangetoond het probleem
in de hand te hebben. Een te
rugblik over het huidige sei
zoen, vlak voor het begin van
het EK - waar Engeland met
zijn gevreesde aanhang zal
verschijnen - leert al snel, dat
er van rust aan het front nog
lang geen sprake is.
Engeland - Schotland, een
week voor de finale in België,
nauwelij ks meer dan een
oefenwedstrijd, gaf het
trieste resultaat van één do
de, 90 gewonden en 223 arres
taties. Ongeveer een maand
voordat het bestuur van de
UEFA zal beslissen over de
eventuele terugkeer van de
Engelse clubs in de Europa
Cup-toernooien, sloegen de
stoppen door bij de promo
tie/ degradatie-wedstrfj d
Chelsea - Middlesborough:
100 arrestaties, 30 gewonden.
Maar de internationale voet
balwereld houdt ook Neder
land in het oog, waar het
bom-incident in Rotterdam
op 20 oktober vorig jaar tij
dens het duel met Cyprus
Europa deed opschrikken. De
wedstrijd werd, zonder pu
bliek, in Amsterdam overge
speeld. Oranje plaatste zich,
maar de smet bleef. Later in
het seizoen moest Aj ax, na
herhaalde rellen, de thuis
wedstrijd tegen Haarlem
zonder toeschouwers spelen.
Den Haag, bevreesd vanwege
zijn aanhang, kreeg voor het
duel met Feyenoord een
zelfde straf, maar ontsnapte
via de beroepscommissie van
de KNVB. Evenals Cambuur
in Leeuwarden. Voetbalvan
dalisme is vlak voor 'West-
Duitsland' allang geen exclu
sief Engels probleem meer.
In Italië, waar de klap van
het Heizel-drama het hardst
aankwam (de meeste slacht
offers waren immers Italia
nen), is de toestand relatief
rustig. Het voetbalmaffe
land, over twee jaar het decor
van de strijd om het wereld
kampioenschap, heeft het
laatste seizoen nauwelijks
opzien gebaard door suppor-
tersvandalisme. Zelfs niet in
een kritiek gebied als Napels,
waar Maradona cs. de titel
verspeelden aan AC Milan.
In andere Zuideuropese
landen ligt het anders. In
Spanje werd de international
Michel (bij Real Sociedad)
van landskampioen Real Ma
drid door een van de tribunes
geworpen voorwerp gewond.
Zijn ploeggenoot Sanchez
overkwam eerder in het sei
zoen hetzelfde. Bij de finale
van het Europees kampioen
schap voor jeugdteams, in
mei in Athene tussen Grie
kenland en Frankrijk, werd
de orde verstoord door enkele
tientallen toeschouwers. Bij
een onbeduidend duel tussen
twee jeugdploegen in Italië
werden de spelers zonder
aanwijsbare redenen tijdens
de warming-up door even
eens j eugdige toeschouwers
I belaagd met honkbalknup
pels. En wat te denken van de
competitie-wedstrijd tussen
Dynamo Kiev en Spartak
Moskou, in september van
het vorig jaar, waar op de tri
bunes de Russen en de
Oekraïniërs elkaar fors te lijf
gingen.
In Oost en West breken de
autoriteiten zich het hoofd
over veiligheidsmaatregelen,
die keer op keer niet af
doende blijken te zijn. Enge
land zette in een voetbal-
weekeinde in j anuari 4.488
politie-agenten in voor een
normaal verloop van de wed
strijden in de vier prof-divi
sies, offerde over het hele sei
zoen genomen 55.000 werkda
gen voor agenten op en ver
richtte de laatste competitie
3.716 arrestaties voor, tijdens
en na voetbalwedstrijden.
Het mocht niet baten. Een
verbod op verkoop van alco
hol in en rond de stadions,
geen kaartverkoop op wed
strijddagen, een intern video
circuit om de raddraaiers in
het oog te houden, een strikte
scheiding tussen de vakken
van de verschillende suppor-
tersgroepen, infiltraties van
agenten in geweldadige groe
pen 'hooligans', het geweld in
Engeland rond de velden
wilde er maar niet minder op
worden. Na de rellen rond
Engeland - Schotland op
Wembley wordt vooral de
wedstrijd Engeland - Neder
land, op 15 juni in Düsseldorf,
door de autoriteiten met
spanning - of liever gezegd
met angst en beven - tege
moet gezien.
De radicale maatregelen ii
Engeland hebben dus niet oi
nauwelijks geholpea Deson
danks heeft Spanje ze groten
deels overgenomea Daar zij»
zelfs particuliere beveili
gingsdiensten ingeschakeld
Italië ziet er eveneens op toe,
dat de supportersgroepen in
en buiten het stadion strikt
gescheiden blijven en Neder
land heeft, zoals bekend, zelfs
een Centraal Informatiepunt
Voetbalvandalisme in
Utrecht. Daar staan ongevee
duizend vandalen geregi
streerd, die geen toegangs
kaarten voor de wedstrijden
van het Europees kampioen
schap konden kopea Maar
afdoende is het vooralsnog
niet.
Desondanks is West-
Duitsland klaar voor de
strijd tegen het vandalisme,
die mogelij k de strij d om de
punten gaat overschaduwen.
De organisatoren van het
toernooi om het Europees
voetbalkampioenschap laten
bij de poorten van de stadions
uitgebreid fouilleren, hebeen
politie-honden langs en aan
de lijn, installeren video-cir
cuits in de vakken en verbie
den de verkoop van alcohol.
Maar vooralsnog wordt
kaartverkoop op wedstrijd
dagen, tot groot ongenoegen
van de Engelse voetbalbond-
toegestaan. Niettemin zijn de
voorzorgsmaatregelen, zo
verzekeren deskundigen,
praktisch optimaal. Er kan
worden gevoetbald.
Michael Oshemkov: We
zullen nooit meer op buitenspe
spelen, hahaha.
- foto de gelder lande!
Door Ted van Leeuwen
WEST-BERLIJN - He
het Europees voetbal
uit zeven kanshebbei
acht vol te maken: Ie
Hoewel de bondscoa
voor het eerst in de g
eindronde deelneem)
onderschrijft, zijn de
on Nederland nog nic
halve over geharde p
over de meest unieke
coaches. Jack Charlt
iiJack Charlton", zegt tv-
commentator Martin Tylor
van ITV en Sky Channel, „is
sen van de grootste 'charac
ters' uit het Engelse voetbal.
Hij doet net of het hem alle
maal niks interesseert en
soms denk ik dat dat ook zo
js. Jack lacht iedereen uit. Hi
Is van het voetbal afhan
j^lijk- Jack heeft zijn eigen
opdrijf, hij verhuurt zichzelf
Bijvoorbeeld als 'after-din
ner speaker', dat schijnt hij
briljant te doen."
„We hebben hem een paar
^eer als gastcommentator ge
had", gaat Tyler verder. „Ik
schaamde me dood. Hij ver
draait namen. Onbegrijpelij
voor een insider en dodelijk
bij een rechtstreekse tv-uit-
zending. Zo noemde hij Ray
