r
telsels
teriger
-naff
1SSEN BIJ JUMELAGE: MEER SAMENWERKEN MET BELGIË
Drukte bij vliegshow ondanks slecht weer
Middelburg bezingt de vier vrijheden
LEASIKG
CENTRUM
Cursus in solliciteren
POLITIERAPPORT
'Bressiaander uit VS'
krijgt onderscheiding
MAANDAG 6 JUNI 1988
LOSSE
FLODDERS
NTDEKKING
Primeur in
Apeldoorn
bij afval
inzameling
bromfietser gewond
eer Perkpolder
estremd voor
Tachtverkeer
Ongeval
VEEL 'HOOGHEDEN' BU UITREIKING FOUR FREEDOM AWARDS
Rillingen
'Dear Lord'
Parade Partner in
Autoleasing
Leasing Centrum B.V. Mechelaarstraat 11
4903 RE Oosterhout Tel. 01620-32953
DE STEM
VAN ZEELAND
T15
nt misschien te dik is om et
je jeans omheen te drager,
tor hem dat zijn kont even
k wordt als zijn pens (de
irwoording der fobiëen hiet
bruikt is niet Naff). Een
aff manier van overlijden is
erven aan een hartaanval
ider het joggen, Russische
ulette of botulisme. Tot
aff sex attributen behoren
indooms met pepermunts.
aak, uitgevoerd in de natio-
ale driekleur. Naff vacantia
>rden zijn Center Pares, Be-
edorm, Ibiza en een huis van
en kollega in Brussel geruim
:gen het uwe.
Tot Naff gedrag aan het
trand mag u rekenen: het
lid spreken van een vreemde
aal, six-packs bier drinken
een zandkuil om daarna
avelhoog in zee te waden en
aar stilstaande te urineren,
lentlemen zwemmen tijdens
iet urineren vier meter hei
n weer. Een Naff drankje
en blauwkleurig likeur i
iet is Naff om op luide toon in
en restaurant hapjes te he
itellen, als Alikrieken cot
:arne, Beierse bier sjiskebabs
>n Pietworstjes in oorworm-
laus.
De gids telt 256 bladzijden
en ik kan ze hier niet alle-
maal tot hun recht laten ko
men door voorbeelden. Er is
rouwens Naff gedrag dat u
nstinktief vermijdt, ook zon
der de gids, zoals: op middel-
Dare leeftijd vóór de stieren
uitrennen in de straten van
Pamplona of deelnemen aan
een hondensleetocht door dt
Gobi woestijn. Wordt u on
danks deze boekbespreking
an de gids toch nog geplaagd
door onzekerheid in zake u»
gedrag in het openbaar schal
u dan de gids aan waarvan dt
Nederlandse vertaling nog
niet uit is en die derhalv»
slechts bestelbaar is in
Engels bij Arrow Books Ltd
17-21 Conwaystreet, London
WIP. De juiste titel luidt: The
Complete Naff Guide by Dt,
Kit Bryson, Selma Fitzher-
bert and Jean, Luc Legris.
(fo/ui O
P) - Twee Nederlandse ster-
erenigde Staten verblijven,
ïlsels in het vroege heelal
nteriger waren dan nu. Dt
chtjaren van de aarde ver-
Het licht en de radiostralini
van de verre quasars heeft tus
sen de 5 en 10 miljard jaar no
dig om de ratiotelescopen of
aarde te bereiken. „Wij neme!
de objecten waar in een tijd dal
het heelal nog maar twintig
procent van zijn huidige leer
tijd had. Dat is de tijd gedu
rende welke de meeste sterren
stelsels zijn gevormd",
Marthel.
APELDOORN (ANP) -
eerste gemeente in Neder!
land gaat Apeldoorn bij all'
huishoudens en bedrijv®
het afval gescheiden inöj
melen.
Vanaf 1 januari van het N
mend jaar wordt bij biJlfl
54.000 huishoudens en bedfllj
ven het groente-, fruit-
tuinafval apart opgehaald.
Volgens de gemeente Af|
doorn zijn er in Nederland f
geen gemeenten die op zo gr'
schaal het afval gescheiden i'
zamelen.
De huishoudens en bedrijf
krijgen de beschikking °V®1
een extra container voor het™
composteren afval. De
meente verwacht pér i3^[
20.000 ton aan groente-, ftffj
en tuinafval op te halen. Af*'
doorn wil met de geschei®
inzameling de hoeveelheid
storten afval verminderen,
de gescheiden inzameling'
betalen, moeten de reinigi"!
rechten wel omhoog.
'Stamtafel gemeentebesturen'
ran onze verslaggever
ITEKENE - Voordat hij door het
jndertekenen van een oorkonde de
umelage tussen Hontenisse en het
lelgische Stekene zaterdag een feit
laakte, pleitte burgemeester Kes-
jen van Hontenisse voor een 'stam-
afel' van Zeeuws-Vlaamse en Bel-
jische gemeentebesturen.
lij vroeg zijn Stekense collega Heyse de
jurgemeesters in het Waasland te polsen
of er belangstelling voor zo'n tafel is. In
gezamenlijk overleg moeten de gemeente
besturen in staat zijn in te spelen op ont
wikkelingen met een uitstraling over de
landsgrenzen heen, luidde Kessens bood
schap.
De burgervader zei dat in de kring van Zeeuws-
Vlaamse burgemeesters momenteel wordt ge
sproken over de mogelijkheden van samenwer
king met Belgische gemeenten, waarbij de eerste
gedachten uitgaan naar een 'gemeenschappe
lijke tafel'. „De ervaring leert dat vanuit een
dergelijk eenvoudig doch gestructureerd overleg
verdergaande samenwerkingsvormen ontstaan",
aldus Kessen.
Kessen wees tevens op het bestaan van sa
menwerkingsverbanden tussen grensgemeenten
in Noord-Brabant en Limburg. „In het gebied
Zeeuwsch-Vlaanderen en het Belgische Vlaan
deren is geen vorm van gestructureerd overleg
tussen Belgische en Nederlandse gemeenten
aanwezig. Ik betreur dat ten zeerste, gelet op de
historische en geografische banden tussen beide
gebieden".
„Want mijn inziens is samenwerking strikt
noodzakelijk", vervolgde Kessen. „Naarmate de
overheid immers steeds regulerender is gaan op
treden, is de betekenis van het afperkend ele
ment van landsgrenzen toegenomen, waardoor
de grens nadrukkelijk een scheiding tussen twee
naties is gaan vormen".
Er bestaat sinds 1986 een Benelux-overeen-
komst die het mogelijk maakt dat gemeenten
met elkaar samenwerken alsof er geen grens
tussen hen bestaat. In België heeft het parlement
deze overeenkomst nog niet bekrachtigd. Kessen
riep de Belgen op zich in te spannen om de over
eenkomst tot uitvoering te brengen. Dan pas kan
de overeenkomst met succes in de j umelage tus
sen Hontenisse en Stekene worden gebruikt.
In zijn weerwoord ging burgemeester A.
Heyse van Stekene in op Kessens ideeën. Hij was
het eens met zijn pleidooi voor regelmatiger con
tacten tussen de gemeentebesturen. Hij noemde
als voorbeelden voor economische verantwoorde
samenwerking het gezamenlijk gebruik van
nutsvoorzieningen, zuivering van afvalwater en
de infrastructuur.
Van onze verslaggever
GOES - De Gemeenschappelijke Medische
Dienst (GMD) stelt vanaf 1 juli aan haar cliënten
een dagdeelcursus solliciteren en werkzoeken
ter beschikking.
Voorafgaand aan de in
structiebijeenkomst kan
de cursist een handlei
ding doornemen, waarin
de problematiek van het
werk zoeken door men
sen met een bepaalde
handicap wordt ge
schetst. De cursist kan de
handleiding echter ook
als leidraad bij het solli
citeren gebruiken.
De GMD rekent het tot
haar taak om behulp
zaam te zijn bij het solli
citeren, maar benadrukt
dat ze geen pasklare op
lossingen kan bieden. Als
de cursist meedoet aan de
instructiebij eenkomst,
geeft de cursusleider een
verdere toelichting,
waarbij hij onder andere
gebruik maakt van vi
deobeelden. De bedoeling
is dat er een praktisch
programma met diverse
informatie, voorbeelden
en tips komt.
De cursus biedt geen
ruimte om in te gaan op
de vragen die bij een sol
licitant over zijn eigen
ervaringen leven. Ze sluit
echter wel aan bij de be
middelingsactiviteiten
van de arbeidsdeskundi-
gen van de GMD. Die
kunnen wel op het per
soonlijke vlak hulp ver
lenen, zoals dat ook kan
tijdens het zogenaamde
'open spreekuur' op de
GMD kantoren.
De GMD stelt dat ze de
cursus zo goed mogelijk
heeft afgestemd op haar
eigen cliëntele. De bij
eenkomsten zijn op het
kantoor in Goes.
an onze correspondent
tXEL - De bromfietser
R. uit Hulst raakte zater-
agmiddag bij een ver-
eersongeval in Axel ge
rond.
[ij is per ambulance overge-
racht naar het Elisabeth zie-
enhuis te Sluiskil. R. ver-
>ende op de kruising Kanaal-
ade-Oranj estraat-Kinderdij k
een voorrang aan een van
ver de Zuidsingel naderende
lersonenauto, bestuurd door
V. uit Sluiskil. Bij de botsing
rerden beide voertuigen licht
leschadigd.
fan onze verslaggever
'ERKPOLDER - In ver-
ind met dringende her-
Iwerkzaamheden aan de
anlegsteiger van de veer-
iven Perkpolder, is de
rverbinding met Krui-
gen van vrijdag 17 juni
im 23.30 uur tot maandag 20
Juni om 04.00 uur gestremd
oor vrachtwagens en per-
menwagens met caravans
f andere aanhangwagens.
et vervoer van personenau-
's zal gewoon doorgaan. De
utomobilisten moeten wel met
logelijke vertraging rekening
ouden. Rijkswaterstaat zal
et wegverkeer met borden op
hoogte stellen van deze
tremming.
Van onze verslaggever
AXEL - De contrasten in
de weersomstandigheden
waren even groot als die
in het drukke programma
van de vliegshow die de
Eerste Zeeuws-Vlaamse
Aero Club (EZAC) zater
dag hield boven het
zweefvliegveld Smits-
schorre in Axel. Toch be
zochten tienduizend beta
lende bezoekers het spek
takel. Genoeg voor de
EZAC om ruimschoots uit
de kosten te komen.
Zon, stortregen, bliksem,
wind en voortjagende wol
ken vormden het decor. In de
ochtenduren was de parasai-
ling-demonstratie afgelast
omdat het erop leek dat het
weer slecht zou worden. Ge
lukkig brak de zon door en
werden duizenden vlieglief-
hebbers naar de Smits-
schorre gelokt. Tussen een
geurenpalet van friet, saté,
hamburgers, bier en oliebol
len vermaakte menige met
verrekijker en fotocamera
omhangen vliegtuigfanaat
zich uitstekend.
Hoogtepunten in het mid
dagprogramma, dat verder
normaal doorgang zou vin
den, waren de viermotorige
Lockheed Orion van de Ko
ninklijke Marine, een viertal
NF-5 jachtbommenwerpers,
het grote AWACS radar
vliegtuig en vooral de vier
rood-wit-blauw geschilderde
'Grasshoppers'. Deze vier he
licopters haalden de wildste
Behalve met jachtbommenwerpers, grote Orions en Grasshopper-helicopters werd er
ook met bescheidener materieel gevlogenfotode stem cohj.de boer
capriolen uit die zelfs C. Ver
meulen, hoofd van de com
missie die het programma
opstelde, de schrik af en toe
om het hart deden slaan.
Even daarvoor pakten don
kere wolken zich samen bo
ven Axel. Plotseling stortte
het hemelwater met bakken
omlaag. Gelukkig duurde het
noodweer maar even, en kon
de show gewoon doorgaan.
Na de regen vlogen de deel
nemende vliegtuigen onder
een schitterende hemel, met
aan de ene kant de zon en
aan de andere kant een
zwarte hemel, af en toe ge
spleten door een bliksemflits.
Om 17.30 uur opende de
Formatie-vliegen boven
Axel.
foto de stem/cor j. de boer
Axelse burgemeester A.
Hack de door de EZAC-leden
zelf gebouwde hangar en
clubaccomodatie. Hij trok
een doek van het dak en ont
hulde zo de in witte letters
geschilderde frequentie van
de EZAC-radio. 's Avonds
was er een groot feest voor de
deelnemers en andere geno
digden.
Omdat sponsors het aller
grootste deel van de kosten
van de show al op zich had
den genomen, had de EZAC
aan tweeduizend betalende
toeschouwers voldoende om
uit de kosten te komen. De
extra inkomsten gaan in een
pot waaruit de club de aan
schaf van nieuwe zweef
vliegtuigen hoopt te betalea
Geweld
OOSTBURG - Zaterdag
avond meldde zich op bij de
rijkspolitie te Oostburg een
zeker F.J.R. uit Aardenburg
met de mededeling dat hij op
Bakkersdam iemand had
aangereden, die daar op de
weg zou liggen. R's auto bleek
inderdaad beschadigd te zijn.
De politie ging vervolgens
naar Bakkersdam, waar in
derdaad de auto van E. van S.
uit Waterlandkerkje half in
de sloot lag. Van S. ver
klaarde dat hij door R. ge
dwongen was te stoppen,
waarna hij door R. met een
dopsleutel zou zijn bedreigd.
Van S. was hierna weer in
zijn auto gestapt, waarna R.
met zijn wagen opzettelijk op
hem ingereden zou hebben,
met het vermelde resultaat.
Aanleiding tot dit alles
bleek een erdere woorden
wisseling in een plaatselijk
café te zijn geweest. Beide
mannen bleken bovendien
onder invloed te zijn. R. is in
gesloten en zijn auto en rijbe
wijs zijn in beslag genomen.
Tegen hem wordt proces-ver
baal opgemaakt wegens
openlijke geweldpleging.
Inbraken
GOES - bij twee inbraken in
woningen te Goes is zater
dagmiddag voor ongeveer
8500 gulden aan sieraden ge
stolen. Verder nam men een
geldbedrag mee van ruim
1000 gulden. In beide gevallen
kwam men de woning binnen
door het forceren van de ach
terdeur. De benadeelden wo
nen aan de Graaffstraat en de
Scheldestraat.
Schade
AARDENBURG - In de auto
van E.G. de C. uit Aarden
burg die in de Landstraat
stond, is gepoogd in te breken.
Men heeft het koffierdeksel
en de portieren geforceerd
doch men heeft geen toegang
tot de auto kunnen krijgen.
Er is wel 600 schade voor de
braakpogingen.
Strandpost
AXEL - Bij een verkeerson
geval op de Kinderdijk te
Axel werden zaterdagmiddag
drie personenauto's bescha
digd. Niemand liep letsel op.
De automobilist G. van D. uit
Koewacht reed in de richting
van de verkeerslichten. Door
onbekende oorzaak botste
H. N. uit Philippine, die in de
zelfde richting reed, tegen het
voertuig van Van D aan. Het
in de berm langs de weg ge
parkeerd staand voertuig van
E. W. uit Hulst werd als ge
volg van de botsing aangere
den.
NIEUWVLIET - Op de
strandpost bij Nieuwvliet aan
de Zwartepolder is ingebro
ken. J.P. ten B. uit Schoondij-
ke, die deze strandpost onder
toezicht heeft, heeft hiervan
aangifte gedaan.
De inbraak
moet zijn gepleegd in de pe
riode 29 mei tot 4 juni. Vier
ruiten zijn er vernield. Men is
ook in de strandpost binnen
geweest, doch daar wordt
niets vermist.
Verkeersbord
SLUIS - Op de Heilekruising,
nabij de Nieuwstraat is door
onbekenden een verkeersbord
omver gereden. Hiernaar
wordt nog een nader onder
zoek ingesteld.
William vanden Heuvel wordt gefeliciteerd door
commissaris der koningin Boertien en zijn vrouw.
- foto willem mieras
MIDDELBURG - De 'Amerikaanse Bressiaander'
William J. vanden Heuvel, president van het
ranklin en Eleanor Roosevelt Institute, is zaterdag
Nassau^ ^ommanc'eur 'n de orde van Oranje
P* onderscheiding werd
hem in het Abdij complex
uitgereikt door commissa
ris der koningin dr. C.
öoertien. Dat gebeurde na
oe jaarlijkse uitreiking van
de Four Freedoms Awards,
waarvoor Middelburg dit
laar weer gastgemeente
was.
Van den Heuvel, in 1930
geboren als zoon van
reeuwse ouders die in 1923
wt Breskens naar Amerika
migreerden, kreeg de on
derscheiding omdat hij een
groot aandeel had in de tot
standkoming van het Roo-
MMri iKtudie Centrum in
Middelburg. Dat centrum is
een tastbaar bewijs van de
speciale band tussen Zee
land en de familie Roose
velt. De voorouders van
president Franklin D. Roo
sevelt trokken in de zeven
tiende eeuw vanuit Tholen
de Atlantische Oceaan over.
Van den Heuvel, voor
malig Amerikaans ambas
sadeur bij de Verenigde
Naties in Genève, vond
sponsors voor het studie
centrum. Ook was hij een
van de initiatiefnemers
voor de jaarlijkse uitrei
king van de Four Freedoms
Awards, ontleend aan een
toespraak van Roosevelt uit
1941.
'TJONGE, wat een hote
metoten. De Middelbur
ger, die waarlijk toch wel
wat koninklijke en andere
hoogheden gewoon is, kijkt
z'n ogen uit. Hij vangt
slechts een glimp op van
prinses Juliana en prins
Bernhard met gevolg, die
door het poortje - te laat -
het Abdijplein opsjezen.
Daar staat het al bol van
de dikke auto's. De Middel
burger moet een veilige af
stand bewaren. Er is zater
dag in z'n woonplaats een
plechtigheid waarvoor de
Hermandad een vuist
maakt: de uitreiking van
de Four Freedoms Awards,
een plechtigheid voor een
select gezelschap. De ge
wone Middelburger heeft
niet de vrijheid het mee te
maken. Maar deze 'topont
moeting' is voor Zeeland
dan ook enig in z'n soort. In
een internationaal koor be
zingt Middelburg de vier
vrijheden, die Franklin
Delano Roosevelt 'essen
tieel voor de democratie'
noemde.
Door Jan Jansen
HET PRINSELIJK paar, een
stuk of wat Roosevelts, een
Churchill, Dolman, Dees, Van
Eekelen. Langzaam raakt het
vol op de voorste rijen, waar
commissaris der koningin dr.
C. Boertien als enige Zeeland
mag vertegenwoordigen. Nou
ja, Paul van Belzens koperen
semble en het Zeeuws jongens
koor tellen ook mee. Zij leveren
hun muzikale bijdrage op een
podium voor de kansel in de
Nieuwe Kerk, waar de 'win
naars' in de bloemen zitten.
Helmut Schmidt, klein, grij
zend, onverstoorbaar, hoofd
persoon vandaag.
De eerste Duitser die de
'hoofdprijs' krijgt. Hij beseft
zelf ook dat dat opmerkelijk is.
Want de Amerikaanse presi
dent Franklin D. Roosevelt
noemde de vier vrijheden,
waaraan de onderscheidingen
zijn opgehangen, in een histori
sche toespraak tot het congres
in 1941. „Ik was bij de jonge
Duitse soldaten die toen opruk
ten naar Moskou," zegt
Schmidt. Maar de 'toewijding
aan de democratie en de visie
op een nieuw Europa' die hij
sindsdien ten toon spreidde,
zijn voldoende reden om hem
de onderscheiding te gunnen.
Hij is o..l: jerd, zegt hij, 'omdat
dit gebeurt door Amerikanen,
aan een Duitser, op Neder
landse bodem, samen met een
Israëlische jood'. Daarbij doe
lend op Teddy Koliek, burge
meester van Jeruzalem, die de
Vrijheid van godsdienst-award
krijgt.
Krakend heeft de stem van
de - samen met zijn vrouw
Eleanor - bijna als een heilige
vereerde president dan al door
de Nieuwe Kerk gegalmd: die
band gaat nooit verloren. Die
speech had grote gevolgen: de
Universele Verklaring van de
Rechten van de Mens, in 1948.
Dr. Boertien, gastheer omdat
de Roosevelts nu eenmaal uit
Zeeland naar Amerika emi
greerden, benadrukt de actua
liteit ervan. Prof. Arthur
Schlesinger zegt het hem na, en
De laureaten van de 'Four Freedom Auxirds (met tweede van rechts oud-bondskanselier
Helmut Schmidt), in gezelschap van onder anderen prinses Juliana en prins Bernhard
haakt aan bij hedendaagse ge
beurtenissen. De topontmoetin
gen, Europa op weg naar 1992.
„We staan voor dramatische,
historische veranderingen."
Het is niet alleen Helmut
Schmidt die z'n aandeel lever
de. Ellen Johnson Sirleaf krijgt
ook een onderscheiding, omdat
ze blijft vechten voor de vrij
heid van meningsuiting in haar
geboorteland Liberia. Ze
draagt de award op aan ieder
een die het zwijgen is opgelegd,
aan Steve Biko, aan Nelson
Mandela.
Vrijheid van godsdienst. Als
iemand er z'n levenswerk van
maakt en een onderscheiding
verdient, is het Teddy Koliek,
burgemeester van Jeruzalem,
die in dat kruitvat moet probe
ren joden, christenen en mos
lims vreedzaam naast elkaar te
laten leven. Een man ook die in
1939 een deal maakte met Adolf
Eichmann en zo 3000 jonge jo
den redde van de concentratie
kampen.
Hij is een net zo bescheiden
winnaar als dr. Halfdan Mah
ler, Deens directeur-generaal
van de WHO, de Wereldge
zondheids-organisatie. Voor
'vrijwaring van gebrek' krijgt
hij de hoge onderscheiding,
waaraan hij een optimistische
voorspelling verbindt: in het
jaar 2000 is polio de wereld uit.
De mensen die de eretekenen
omgehangen krijgen, kunnen
rekenen op daverend applaus
dat de Nieuwe Kerk tot de nok
- foto willem mieras
toe vult. Maar het blijft een
doodernstige plechtigheid. De
vier vrijheden, mensenrechten,
daar valt niet om te lachen. Tot
dr. Armand Hammer aan de
beurt is. Hammer (90), kunst
verzamelaar, filantroop, indu-
striëel en privé-diplomaat,
gaat niet gebukt onder valse
bescheidenheid.
Sinds 1920 heeft hij zowat
alle groten van de wereld per
soonlijk ontmoet, met uitzon
dering dan van Stalin, die hij
niet onder ogen wilde komen.
Hij was een huisvriend van de
Roosevelts en maakte vorige
week nog de top in Moskou
mee, waarvan hij 'een door
braak' verwacht. Hammer ver
scheepte graan naar Rusland,
na een ontmoeting met Lenin.
„Ik ben de enige nog levende
mens op aarde, die Lenin heeft
gekend." Het bralt een beelje,
maar de anecdotes brengen een
glimlach in de kerk.
'Socialisme werkt niet', zei
Hammer in een gesprek met
Gorbatsjov, 'of je moet het doen
op de manier van Kédér (Hon
garije, red.), een mix van socia
lisme en kapitalisme.' Toen hij
later die opmerking ook voor
legde aan (de inmiddels afge
zette) Kédêr, protesteerde deze:
'Ik hou geen rekening met het
kapitalisme, maar met de men
selijke natuur'. Hammer had
het laatste woord: 'Wat is het
verschil?' Eten lachsalvo in de
Nieuwe Kerk.
Als de onderscheiding voor
'vrijwaring van angst' rond
Hammers nek hangt, staat
Franklin D. Roosevelt junior
achter het spreekgestoelte. Hij
praat niet over Franklin sr. en
over moeder Eleanor. Nee, jr.
roep de 'dear Lord' aan; Hem
moeten we bedanken. Daar
voor vraagt hij even stilte,
maar hij krijgt applaus en Paul
van Belzens koperklanken over
zich uitgestrooid.
De nationale hymnes zijn ge
speeld en vooral ook meegezon
gen, als het publiek de kerk
uitschuifelt en hoort dat een
vrolijke steelband de ernstige
orgelmuziek verdringt. Een be
zoeker heeft de plechtigheid
bezien met een mengsel van
scepsis en waardering. Hij
wijst op het langzamerhand in
drukwekkende aantal be
roemdheden dat al op het lijstje
met de Four Freedoms Awards
prijkt: van Harry Truman, via
John F. Kennedy tot Olof
Palme en Helmut Schmidt.
„Straks zitten ze er doorheen,
door de bekende namenHij
aarzelt. „Nou ja, ze hebben
Reagan en Gorbatsjov nog na
tuurlijk."
