s
p
c
I
I
DE BRITTEN LEREN KENNEN VIA EEN VOETTOCHTVAKANTIE
DE STEM
Op sokken in Holiday House
in het fraaie Lake District
S3
VRIJDAG 3 JUN11
S4
Wandelen op ruige ruggen
Door Gerard van Herpen
Wie van Engeland houdt, telt de
eigenaardigheden van dit land als
even zovele zegeningen. Tot de
eigenaardigheden, die bij nadere
Kennismaking toch een zegening
blijken te zijn, reken ik een wandel
vakantie in het zo luisterrijk mooie
Lake District, een gebied dat in het
noordwesten van Engeland ligt inge
klemd tussen de Ierse zee en de
grens met Schotland.
Wandelen kunt U natuurlijk overal,
maar in Engeland zijn wandelvakan
ties in allerlei gradaties verheven tot
een systeem, dat op een heel aan
trekkelijke wijze wordt gepresen
teerd in de HF (Holiday Fellowship>
vakantiehuizen of in de Countrywide
Holidays-Houses. Aan de groene
boorden van Derwentwater, een van
de zeven grote meren in het Engelse
Lake District, heb ik even mogen
proeven van een echte Engelse voet
tochtvakantie.
Onder leiding van Malcolm Nun-
wick, die alles van de streek weet,
beklimmen wij een dag lang de ruige
ruggen van The Catbells, The High
Spy en The Maiden Moor en vanuit
die hoogtes bewonderen wij het har
monieuze en ongerepte groene land
schap van Derwent Water. In de
wijde omgeving is geen mens te
zien. Soms komen andere groepjes
wandelaars omhoog of ze laten zich
zakken in de richting van de rotsen,
waar vroeger koper- en goudmijnen
hebben gelegen. In deze weldadige
omgeving praat ik met de andere
wandelaars, ik eet mijn sandwiches
die smakelijk zijn, ik drink de tea op
een boerenerf en ik vier mijn beke
ring tot een land dat om mijn schou
ders hangt als een nieuwe mantel die
mij onmiddellijk past.
GASTVRIJ
HF-Holidays is een van de twee
grootste Britse vakantie-organisaties
voor wandelvakanties. Zij beschik
ken in heel Engeland over vaak
prachtig gelegen oude Engelse land
huizen. De wandeltoerist vindt er een
goed, gastvrij, vriendelijk, maar ze
ker niet luxueus onderkomen. HF-
Holidays en Countrywide Holidays
beroepen er zich op dat de wande
laar geen behoefte heeft aan de af
standelijke luxe van dure hotels. In
de vakantiehuizen van HF valt het
accent op de aantrekkelijkheden van
een echte Britse vakantie tussen de
Britten. In die voorwaarden komt de
Nederlandse toerist vanzelf in aanra
king met de eigenaardigheden van
een echt Brits vakantiehuis, waar het
bed goed is, het eten degelijk, geva
rieerd en vooral puur Engels en waar
het uitzicht de toerist de illusie biedt
dat hij in het Lake District, in de
Highlands of in Wales landhuiseige
naar is.
PADDINGTON
In Nederland worden die bijzondere
Britse vakantiehuizen vertegenwoor
digd door 'Paddington' in Den Haag,
het reisbureau van Elizabeth Walter,
die onlangs voor haar bijzondere
Britse reis-activiteiten werd onder
scheiden met de British Tourism
Marketing Award 1987. De prijs is
haar op 11 mei j.l. overhandigd in het
Londense Park Lane Hotel door de
Countess Spencer, de moeder van
prinses Diana. „De beste manier om
Engeland te zien", zegt Els Walter
onderweg naar Derwentwater, „is
wandelen". Zij weet dat uit eigen er
varing, want zo heeft zij zelf ook de
landschappelijke schoonheid van
Engeland leren kennen. HF en CH
zijn de grootste organisaties op het
gebied van wandelvakanties in En
geland. Els Walter: „Drie jaar gele
den ben ik met een klein bureautje,
met een kleine klantenkring en met
een nog kleiner budget begonnen. Ik
had ook dure vliegvakanties in Grie
kenland kunnen gaan verkopen,
maar ik ben, mijn moeder is een En
gelse, erg op het land gesteld ge
raakt. Bovendien voel ik mij zeer
aangetrokken tot de vakantieformule
zoals die in de HF-Houses wordt ge
presenteerd. Niets hoeft, alles mag.
Wie alleen maar in de tuin wil zitten,
kijken naar het mooie landschap, is
even welkom, maar het accent ligt
wel op iets zelf ondernemen, je voe
ten gebruiken om aan de weet te ko
men wat voor een soort land Enge
land is. Het zijn vakanties voor men
sen die het land wandelend of fiet
send willen verkennen, die het willen
ondergaan, kijkend naar vogels, of
naar Engelse tuinen, die willen volks
dansen of met elkaar willen musice
ren, die in Engeland golf wil spelen
of die dat willen leren, die paard wil
len rijden of fotograferend willen kij-
--vTKv -
Ontspannen op pad, maar de gelten en schapen hebben voorrang In Engeland.
ken naar de schoonheid van het
Britse landschap. Special Interest
and Hobby Holidays in Britain noe
men ze die speciale formule van va
kantie vieren. De keten vakantiehui
zen, waar dat in een sfeer van
vriendschap en gezelligheid mogelijk
is, strekt zich over heel Engeland
uit".
BESTE CURSUS
Els Walter: „Het publiek selecteert
zichzelf. Het zijn over het algemeen
niet de mensen die drie weken of
langer op hun rug willen liggen. Het
zijn mensen die geïnteresseerd zijn
in Engeland. Als ze er eenmaal zijn
geweest, kan het in de meeste geval
len niet meer stuk. Dat komt vooral
doordat je in de huizen het gevoel
krijgt dat je onder goede vrienden
bent. Je bent niet de gast van kamer
232. De meeste gasten in de HF- of
CW-houses zijn Engels. Een Neder
landse leraar Engels heeft mij eens
gezegd, dat zo'n vakantie eigenlijk
de beste cursus Engels is die een
mens zich kan wensen".
Een wandelvakantie in Engeland.
Wie zijn fiets meeneemt of zijn auto
gaat meestal varen. Bij Paddington
boeken wandeltoeristen een volledig
arrangement. Met de overtocht per
boot, de treinreis in Engeland en de
volledige verzorging in een vakantie
huis inbegrepen, bedraagt zo'n va
kantie per persoon en per week ge
middeld 900.
ONTDEKKING
Wij varen naar Hull, of om precies te
zijn naar Kingston upon Hull. Om
half zes in de ochtend til ik het
knusse gordijntje van de patrijspoort
in mijn hut voorzichtig op, alleen
maar om te zien of de zee nu mis
schien het schip eindeloos om
spoelt. Dat vertellen mensen immers
altijd die veel hebben gevaren. „Op
een bepaald ogenblik is er aan alle
kanten om je heen water". Een
beetje zoals Noach dat te zien kreeg
toen het vele, vele dagen en nachten
had gesausd. Of nog iets langer. Tot
mijn grote verbazing zie ik aan de
horizon toch een heel verre lichtflits
en even later ontwaar ik zowaar een
donkere streep, die steeds scherper
op een strook land gaat lijken. Enge
land bestaat! Die grauwe kust in de
morgen moet Engeland zijn. Ervaren
Engelandvaarders kennen dat ge
voel natuurlijk helemaal niet meer,
maar voor mij is Engeland de groot
ste ontdekking sinds de oorlog, in
oktober 1944 kwamen Engelse sol
daten ons dorp bevrijden en een be
ter bewijs van het bestaan van Enge
land kon ik mij toen nauwelijks wen
sen. Nu het land dichterbij trekt, met
torens en weilanden, waar de zon bij
vlagen lichtgroene vlakken op tovert,
overvalt mij een heel ouderwets ge
voel van ontroering. De strook land
achter die lage vuurtoren moet het
land van mijn bevrijders zijn. John
Sharp uit Leeds, de eerste Britse sol
daat die ik in mijn leven zag, gaf mij
chocolade en een handje vol thee.
Nu ik om half zes in de morgen voor
het eerst in mijn leven een patrijs-
rond stukje Engeland zie, bespeur ik
dat het beeld dat ik van Engeland
heb bewaard toch nog altijd door die
oorlog wordt bepaald.
In Derwentwater ligt het HF-Holiday
House Derwentbank. Het is een oud
landhuis, met grote, deftige kamers
gelijkvloers. In die kamers zijn de
keuken, de eetzaal, de dans- en spel
letjeszaal, de bar en de lounge met
een antieke bibliotheek onderge
bracht. In de grote eetzaal eten wij in
groepsverband. De tafels zijn keurig
gedekt. De bediening is vriendelijk
dekken. Hij kiest voor 'the full
English breakfast'. Voor de hele dag
geldt dat een mens die een dag lang
op pad is ook recht heeft op een
goede maaltijd.
Ik probeer net wei, maar het gaat me
toch moeilijk af om U precies te om
schrijven hoe specifiek Engels de
sfeer in dit vakantiehuis is. Er zijn
geen Europese vergelijkingen voor
handen. In die vergelijkingen passen
zeker niet de natuurvriendenhuizen,
jeugdherbergen of volkshogescho
len. De sfeer wordt er bepaald door
de vriendelijkheid en door een soort
attente en persoonlijke aandacht.
De wandelgasten in het Lake Dis-
en geduldig. Het ontbijt, de lunch en
het diner zijn echt Engels. Joanna
Whitehall, de 28-jarige pittige p.r.-
vrouwe van HF, weet dat het imago
van de Engelse keuken op het conti
nent niet zo best is. „Wie de echte
Engelse keuken wil leren kennen,
met alle variëteiten, van Steak and
Kidney Pie, met Parsley potatoes and
ratatouille, met roast lamb, green be
ans, Trifles and Cheese with biscuits,
well, die wordt in de HF-Houses niet
teleurgesteld. „The food is whole
some and plentiful", citeert zij. Ik
knik instemmend, want mij was het
menu, een Engels ontbijt, een warme
lunch, een aangeklede tea en een
uitgebreid diner, soms wel iets te
veel van het goede in dit typical me
nu. „You can have continental
breakfast, if you prefer", zegt kittige
Joanna vriendelijk, maar continental
Gerald is hier om Engeland te ont-
trict mogen alleen met goede berg
schoenen de bergen in. De bergen in
de buurt van Derwent zijn niet zo
schrikwekkend hoog, ze varieren
van 500 tot 800 meter, maar ze zijn
tamelijk steil en boven en onder de
toppen ook tamelijk ruig, met vele
rotsblokken bezaaid. Dat wandelend
ontdekken van de streek veroorzaakt
in het huis al een eigen en bijzonder
sfeertje.
Over waar je bent geweest, hoe
hoog en wat je hebt gezien, wordt
natuurlijk uitvoerig gepraat. De gid
sen van A. Wainwright, door hem zelf
getekend en geschreven, vormen de
vaste leidraad in die gesprekken. Ik
vind zelf heel tekenend voor de sfeer
in het huis dat alle mensen er op hun
sokken lopen. Dat geeft aan het hui
selijke verkeer iets gemoedelijks, iets
dat haastigen tempert en tot kalmte
maant. Ook de meest driftige hanen
Even rusten op de top van de The Catbells. Helemaal links, de ervaren
wandelglds, Malcolm Nunwlck.
hebben hun schoenen uit! Dat ver
andert de samenleving al een heel
eind. „Nee, de deuren van je eigen
kamers hoeven ook niet op slot",
zegt mij Johanna Whitehall. „Je
eigendommen zijn hier veilig". Onze
slaapkamer lijkt nog het meest op
een koninklijke wachtkamer in een
Victoriaans station. De bedden zijn
uitstekend, er zijn voldoende laden-
en hangkasten, maar een douche en
een toilet bevinden zich op de gang.
„Die voorzieningen komen nog wel",
gelooft Johanna Whitehall. Hoffelijk
als ik ben geworden, zeg ik haar
naar waarheid dat ik ook zonder die
faciliteiten goed heb geslapen en dat
ik ontroerd ben door de aanwezig
heid van alle apparatuur, die nodig is
om 's morgens bij het opstaan zelf
thee te zetten.
Ik vertel haar ook dat een geheimzin
nige, maar vriendelijke hand iedere
avond voor het slapen gaan voor
mijn vrouw een paar crackers met
kaas en fruit klaar zet. Bij zoveel
vriendelijkheid van het huis, zeur ik
niet over de stomme hangertjes in de
kast of over het stopcontact onder
het bed. De verwende aap die, op
reis naar Oostenrijk, altijd graag een
kleuren-tv en een barretje op zijn ka
mer wenst, voelt het als een soort
verademing dat er in dit huis, in
plaats van al die moderne verwor
venheden, een relaxed, belangstel
lend en huiselijk sfeertje heerst,
ledereen wenst ons een 'very nice
day' toe. In het prille begin schrok ik
van die vriendelijkheid en diep in
mijn boosaardige gemoed hield ik er
rekening mee dat al die vriendelijke
groeters en good morning-wensers
mij met hun Britse vriendelijkheid be
lazerden. Weer thuis, begin ik mij nu
toch langzamerhand af te vragen of
de Britten misschien niet toch echt
aardige mensen zijn. Precies zoals
John Sharp aardig was en vriende
lijk, toen hij mij in 1944 van zijn sol
daten-ellende nog een handjevol tea
en chocolate for mammy gaf.
Er is ook een spelletjeszaal. Er
staat een piano, 's Avonds zie ik mijn
vrouw ontspannen aan square dan
cing doen en er is een tafeltennis-
competitie, die de Engelsen, oh zo
beleefd, door een Nederlandse jour
nalist laten winnen.
STAART
We zijn voor het wandelen gekomen.
Er zijn drie mogelijkheden om de
bergen in de omgeving te verken
nen, three levels, the low level, the
middle level and the high level. „De
middelste", denk ik, „zal nog wel
Het landhuis en de tuin van Derwent Bank. Achter het hoge raam met het sierlijke boogje bevond zich onze
slaapkamer.
gaan". Voor al die afstanden is er
een vrijwillige leider. Malcolm Nun-
wick, een tanige lange man uit
Yorkshire, voert ons door een schit
terend berglandschap. Het is een
tocht van twintig kilometer, over drie
bergruggen en er weer af, heel pittig,
zo pittig dat ik regelmatig achter in
de staart van het peloton te vinden
ben. Malcolm komt soms kijken hoe
het met mij is gesteld en soms stuurt
hij een ander, Martin Newmarch bij
voorbeeld uit Bolton. Het gezelschap
bestaat voor het overgrote deel uit
Engelsen. Terwijl ik klim, hijg, puf en
geniet, schuiven iedere keer andere
mensen uit het huis naast mij voor
een praatje.
Een vrouw is met een Poolse soldaat
getrouwd geweest. We vinden elkaar
over dat thema in grote eenstemmig
heid, want de stad waar ik woon, is
bevrijd door de Polen. De andere
wandelaars zijn, zoals een goed En
gelsman betaamt, hoffelijk, vriende
lijk en bloed-nieuwsgierig. Of wij ook
sensatiekranten kennen, zoals The
Sun of The Daily Mirror, of we dis-
trictsgewijze verkiezingen kennen,
wat wij van de apartheid vinden, of
het waar is dat de Boeren Duits zijn
of toch Nederlands, of de katholie
ken de protestanten haten in de
zelfde mate als in Noord-lerland en
wat te denken van de Falklandoor-
log? Een jongen, die grote hand
schoenen draagt, omdat hij kennelijk
veel kou in de bergen had verwacht,
komt naast mij lopen en doet won
derlijk goed de stem van Maggie
Thatcher na.
HONGERWINTER
Martin Newmarch heeft de BBC-uït-
zending over de hongerwinter ook
gezien en, terwijl ik in 1944 toch ben
bijgevoed door Engelsen en Cana
dezen, schiet van binnen weer iets
jankerigs in mij los, alleen maar om
dat nu een Engelsman mij over de
hongerwinter onderhoudt of is het
toch omdat ik alleen daarom al van
dit aardige volk ben gaan houden.
Op de top van de High Spy staat The
Summit, een toren van keien, waar
iedere wandelaar die de top heeft
bereikt er nog een steentje bij sta
pelt. In een glooiing van die top rus
ten we, eten we en genieten we van
het prachtige dal beneden ons. „It
must be something like this in Hea
ven", schrijft Wainwright in zijn gids
en ik denk dat eigenlijk ook. Dalend
van de Maiden Moor zien we twee
buiten gebruik geraakte kopermij
nen, the Yewthwaite Mine en de
Gold Scope Mine die in 1864 is ge
sloten, maar die in de zeventiende
eeuw nog eigendom was van een
Nederlander, die met Willem III, King
of Orange, naar Engeland was mee
gekomen. Veel rijker is het volk hier
niet van de goud- en kopermijnen
geworden, want iedere mijn waar
goud gevonden werd, behoorde im
mers automatisch aan de Engelse
Koningin toe.
WEKEN
Hoe heet dat ook weer? Moe maar
voldaan keert Van Herpen weer. Mal
colm heb ik uitgedaagd voor een
partij tafeltennis. Hij heeft op mij ge
wacht, maar ik geef mij gewonnen.
The middle level-walker strompelt
naar the lounge. Daar wacht hem de
troost van de tea. Of was het toch
Bitter?
Het afscheid in Derwent Bank
geeft mij het gevoel dat we hier we
ken zijn geweest. Engeland is door
mij ontdekt. Het is mijn Special Inte
rest geworden en volgend jaar ko
men wij er zeker weer terug. Pad
dington, die nieuwsgierige beer van
Els Walter, heeft ons op een Engels
spoor gezet.
Ber
