'Een vers sinaasappeltje voor een job'
Kamer verdeeld over gezondheidszorg
Burgers mogen tanden in elkaar zetten
FNV: HER!
Tevrede
afblazen
START-akkoord ontmoet
nog tal van obstakels
Burgerlijk
Wetboek
150 jaar
DE STEM C
BANENPLAN VOOR JONGE FRANSE WERKLOZEN:
De rancune
-DESTEM-
DE STEM ACHTERGROND WOENSDAG 1 JUN11988
HANDHAVING VAN RECHTEN LEIDT TOT VERSTRAFFING BURGERLIJK RECHT
DE STEM BINN
AMSTERDAM - De v
ren met het kabinet
ken over het herstel
lonen in het bedrijfsle
lonen bij de overheid
andere kant.
Sovjet-woordvoerder Gerasimov: „De beide leiders
hebben elkaar niet kunnen overtuigen". - fotoap
kunnen uitoefenen op de
vanaf zee af te vuren kruisra
ketten. Die wapens liggen de
Russen wellicht nog het
zwaarst op de maag. Voor wat
betreft de kruisraketten is
Amerika de Sovjetunie in
technologische zin ver voor.
Vandaar dat de Russen
maar al te graag een kijkje
zouden willen nemen op de
Amerikaanse onderzeeërs die
voor het afvuren van kruisra
ketten geschikt zijn gemaakt.
De Amerikanen voelen daar
niets voor omdat een groot
deel van hun kernstrategie
juist op vanaf zee af te vuren
kruisraketten is gebaseerd.
Opnieuw Gerasimov: „Als we
dit wapentype niet in onze on
derhandelingen betrekken,
dan ontwijken we een eventu
eel START-akkoord en ko
men we dus geen stap ver
der".
De werkgroepen die zich in
Moskou aan de onderhande
lingstafel hebben geschaard,
hebben niettemin vooruit
gang geboekt zonder intussen
de belangrijkste obstakels uit
de weg te kunnen ruimen. De
werkgroepen sleutelen nog
aan een akkoord, dat Ame
rika en de Sovjet-Unie ver
plicht elkaar tevoren op de
hoogte te stellen als ze bij
wijze van oefening of proef
een raket gaan lanceren. Wel
licht kan daarover nog over
eenstemming worden bereikt,
waarna de ministers van Bui
tenlandse Zaken het akkoord
onverwijld zullen tekenen. Of
deze tegemoetkomingen een
START-akkoord echt dich
terbij zullen brengen, blijft
intussen de vraag.
Het ziet er op dit ogenblik
naar uit dat, wil een snelle
doorbraak aan het START-
front worden bereikt, Ame
rika het meeste water in de
wijn moet doen. Of Ronald
Reagan daartoe bereid is
moet nog worden afgewacht
Eigenlijk hopen de Amerika
nen op een soort onderhande-
lingswonder en als dat niet
gebeurd, dan hopen ze dat de
Russen, net zoals ze in decem
ber in Washington deden, be
reid zijn even voorbij te zien
aan obstakels als SDI.
Door Jo Wijnen
ALS ENIG geloof mag
worden gehecht aan de
verklaringen van de
hoogstgeplaatste voorlich
tingsfunctionarissen van
de Sovjet-Unie, dan wordt
er nog dit jaar en in ieder
geval nog tijdens de
ambtsperiode van presi
dent Reagan een Ameri
kaans-Russisch akkoord
gesloten over de halvering
van het aantal strategische
kernwapens (START).
In Moskou werd zelfs aange
geven, dat de ondertekening
van zo'n akkoord al in sep
tember zou kunnen plaatsvin
den.
De resultaten van de topge-
sprekken, die de Amerikaanse
president Reagan en Sovjet
leider Gorbatsjov op dit ogen
blik in Moskou voeren recht
vaardigen dat optimisme nog
niet. In feite wordt een
START-akkoord op dit ogen
blik nog tegengehouden door
reeds lang bestaande ver
schillen van mening over
Reagans nucleair verdedi-
gingsschild in de ruimte (SDI)
en de kwestie van de vanaf
zee af te vuren kruisraketten.
Voor wat SDI betreft liet
Sovjet-woordvoerder Gerasi
mov weten: „De beide leiders
hebben elkaar niet kunnen
overtuigen". En hij voegde
daaraan toe: „De president
luistert te veel naar een be
paalde groep, maar er zijn ook
experts die niet geloven, dat
SDI technisch haalbaar is".
Vervolgens legde de woord
voerder omstandig uit, dat het
verder ontwikkelen van SDI
in Russische ogen nog steeds
een opvoering van de wapen
wedloop betekent. „Als dat
het geval is, heeft het geen zin
om een akkoord te sluiten, dat
voorziet in een halvering van
de strategische kernwapens",
aldus Gerasimov, die in dat
opzicht zonder meer de per
soonlijke visies van Michail
Gorbatsjov zelf vertolkt.
Even krachtig blijven de
Sovjets zich verzetten tegen
het feit, dat ze geen controle
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
f 24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. j 1,- per maand,
1,90 per kwartaal, 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. 1,25.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangenOnze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Gróte advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
T5
Door Bob van Huët
ENORME SINAASAP
PELS lijken neergeploft op
een aantal drukke pleinen
in Parijs en andere Franse
steden. Wie denkt aan een
nieuw project van de
weergekeerde cultuurmi
nister Jack Lang of een
promotiestunt van Jaffa
heeft het mis.
De grote oranje bollen zijn ge
plaatst door de Franse stich
ting 'Contact Orange', die op
spectaculaire wijze banen
zoekt voor jonge werklozen.
De half geopende 'vruchten'
worden bemand door jonge
ren tussen 16 en 24 jaar. Aan
geïnteresseerde voorbijgan
gers verkopen ze vers geper
ste sinaasappelsap voor tien
francs per bekertje. Maar be
langrijker dan de verfrissing
is dat de werkloze jeugd
vooral zichzelf moet verko
pen.
Volgens de bedenker van de
bollen, maatschappelijk wer
ker Jean Blettner (47) gaat het
erom contacten te leggen die
kunnen leiden tot een job.
De opzet van 'Contact
Orange' blijkt te werken. Van
de 900 jongeren die vorig jaar
in een van de 55 Parijse kios
ken hebben gestaan, vond
meer dan de helft een baan of
serieuze leerplaats. Een prima
resultaat, zeker als men be
denkt dat tweederde van de
sapverkopers als 'probleem
geval' bekend stond. Zoge
naamde 'randgroepjongeren',
die volgens Blettner normali
ter nauwelijks een kans heb
ben ergens aan de bak te ko
men.
Het idee voor de bemande
bollen ontstond in 1981. Jean
Blettner hield zich bezig met
gehandicapte jongeren. „Het
was de tijd dat Frankrijk voor
het eerst met massale jeugd
werkloosheid werd gecon
fronteerd. Vanuit mijn werk
wist ik hoe moeilijk het was
om bepaalde jongeren aan de
slag te helpen. 'Contact Oran-
ge' werd min of meer geboren
toen ik werkgevers hoorde
klagen over werkloze jonge
ren, die zich niet voldoende
zouden inspannen om werk te
vinden. Er was behoefte aan
gemotiveerde jongelui", ver
telt de maatschappelijk wer
ker. Blettner bedacht een in
het oog springende 'etalage':
de reuze-sinaasappel.
„In principe kan iedereen
bij ons beginnea Na een paar
instructiemiddagen wordt
van de aspirant-verkopers
verwacht dat ze hun kiosk
zelfstandig kunnen beheren.
Dat wil zeggen een beetje
boekhouding, opschrijven
hoeveel sinaasappels zijn in
gekocht en verkocht, de boel
schoonhouden en het belang
rijkste, het contact met de
klanten, want dat zijn ten
slotte allemaal potentiële
werkgevers. In de praktijk
blijkt het mes aan twee kan
ten te snijden. Degenen die
iemand in dienst willen ne
men, komen soms meerdere
keren in een kiosk kijken hoe
het allemaal loopt. Onze beste
verkopers zijn we binnen een
paar weken kwijt. Maar he
laas lukt het niet met ieder
een. De jongeren moeten echt
wel wat angst overwinnen
voordat ze op straat durven te
gaan staan om hun werkloos
heid te afficheren. 'Het is net
alsof ik op de slavenmarkt
sta', zei eens een meisje tegen
me. Het valt soms inderdaad
niet mee, maar de motivatie
geeft toch doorslag".
Anders dan de vele sinaas
appels in Parijs en elders
doen vermoeden kwam het
succes van 'Contact Orange'
niet uit de lucht vallen. Heel
wat administratieve hinder
nissen moesten worden over
wonnen door Blettner, die het
nu gesubsidiëerde project uit
leningen opzette. „Tja, de
Franse bureaucratie", zegt de
oprichter grinnikend. „Een
eerste probleem was het sta
tuut van de jongeren. Ze ver
kopen een produkt, werken
vier uur per dag, maar tege
lijk gaat het om een vorm van
sociale hulp". Na eindeloze
vergaderingen met allerlei in
stanties brachten de door de
vorige socialistische ge
creëerde 'TUC's' een systeem
van tijdelijke arbeidsplaatsen
voor jongeren de oplossing.
Vervolgens kwam het
plaatsen van de bollen. Een
„drama", zegt Blettner, die
bijna afhaakte, moe van alle
tegenwerking. Hij zucht nog
eens, alvorens van wal te ste
ken: „Voor elke kiosk heb je
dus toestemming nodig van de
politieprefect en van de bur
gemeester. Nu gaf Jacques
Chirac meteen groen licht, hij
vond het een interessant pro
ject. Alleen, Chirac wordt niet
gekozen door kleine midden
standers, wel de 20 arrondis
sementsburgemeesters van
Parijs. En die waren natuur
lijk wel gevoelig voor het ar
gument van kroegbazen die
schreeuwden dat we oneer
lijke concurrentie bedrevea
In een kroeg wordt nu een
maal gesproken, zo simpel ligt
het. Vaak moest ik dus per
bistro onderhandelen, want
om te mogen plaatsen hadden
we ook een akkoord nodig van
de drie omliggende cafes. Ik
heb uit die hoek wel wat sym
pathieke reacties gekregen,
maar de meeste waren toch
uitgesproken negatief. Zo van,
jullie verpesten mijn handel
en bovendien zijn die jonge
ren vaak vaak 'beurs' (tweede
generatie buitenlanders, red.).
Bij veel kroegbazen vind je
helaas de ideeën van Le Pen
terug. Een op de twee zaken
ben ik; zo uitgegooid. Sommige
cafés gebruikten 'Contact
Orange' als een soort hefboom
om van de gemeente vergun
ningen los te krijgen voor ter-
rasuitbreiding. Vorig jaar
wilde ik echt mee stoppen, ik
zag het niet meer zitten. We
hebben uitstel van betaling
Eén van de 'sinaxisappel-baanbollen' in Parijs.
aangevraagd. Maar plotseling
draaide de wind. Laat ik eer
lijk zeggen dat het nooit ge
lukt zou zijn als we niet mid
den in de verkiezingstijd had
den gezeten Niemand kan het
dan maken een wergelegen-
heidsproject af te kappen.
Afgezien van een paar
grote ondernemingen houdt
het bedrijfsleven in Frankrijk
de boor nog af voor wat be
treft sponsoring van de baan-
bollen, het laatste idee van
Blettner. „Ik hoor de mooiste
verklaringen waarom men
uiteindelijk niet met me wil
werken, maar de werkelijke
reden is natuurlijk dat 70 pro
cent van mijn jongeren 'im-
migré' is. Een buitenlander
komt niet overeen met de
'look' van de firma, heet dat
dan. Het is geen grapje als je
praat over Lepenisme. Ik heb
burgemeesters gehad die als
voorwaarde voor hun mede
werking stelden, dat er geen
buitenlanders in de kiosken
kwamen. Dat soort concessies
kan ik niet doea Die jongens
en meisjes zijn tenslotte ook
Fransen. Misschien dat er nu
een kentering komt nu ex
treem-rechts politiek minder
belangrijk wordt".
Hoopgevend vindt Blettner
toch de goede resultaten die
worden gehaald als de kios
ken er eenmaal staan. Daar
naast is er belangstelling uit
het buitenland. „In Italië wil
de groep Berlusconi misschien
iets gaan doen in de vorm van
sponsoring. Ook uit Spanje
heb ik dat soort reacties. In
België hebben we in Nivelles
een test gedaaa Daar kregen
we jammer genoeg te maken
met dezelfde problemen als in
Parijs. Uit Nederland heb ik
nog niets gehoord. Het is een
droom van me een Europees
orange-net op te zetten. Een
werkloze jongere in Parijs die
een paar weken stage kan lo
pen in Nederland. Of anders
om. Wat een geweldige moti
vatie kan dat voor zo'n
iemand zijn!"
Door Pieter Eggen
ZELDEN IS de uitkomst
van een debat in de
Tweede Kamer zo ongewis
als nu. De Tweede Kamer
praat vandaag en morgen
en volgende week nog twee
dagen over de ingewik
kelde en veelomvattende
voorstellen voor een her
vorming van de gezond
heidszorg. Kortweg, het
plan-Dekker.
De drie grote partijen in de
Tweede Kamer zijn het op be
langrijke onderdelen niet eens
met de voorstellen van staats
secretaris Dees (Volksgezond
heid), maar verschillen ook
onderling van mening. „Het is
maar de vraag of de kamer
over ook maar één onderdeel
eensgezind zal zijn", vat een
kamerlid de onduidelijkheid
samen.
Het kabinet stemde begin
dit jaar uiteindelijk in met de
meeste voorstellen die de
commissie-Dekker iets meer
dan een jaar geleden deed.
Dekker komt in grote trekken
neer op het volgende:
Een basisverzekering voor
iedereen in 1992. Het basis
pakket omvat 85 procent van
wat nu in het ziekenfonds zit
en de bejaardenzorg. Andere
voorzieningen, zoals de tand
arts, geneesmiddelen en de
fysiotherapeut moeten in een
aanvullende verzekering,
waarvoor iedereen zich vrij
willig kan verzekeren.
De premie voor de basisver
zekering wordt voor 80 pro
cent betaald als percentage
van het inkomen (zoals dat nu
voor het ziekenfonds geldt) en
voor 20 procent in de vorm
van een vast bedrag in gul
dens (nominaal) voor ieder
een. Voor (maximaal twee)
kinderen tot 15 jaar betaalt
iedereen een halve premie. De
vrijwillige verzekering wordt
geheel uit nominale premies
betaald.
Het verschil tussen particu
liere verzekeraars en het zie
kenfonds wordt geleidelijk
opgeheven. In 1990 moeten de
verzekeraars met Dekker be
ginnen en in 1992 moet het
nieuwe systeem ingevoerd
zijn. De verzekeraars moeten
met elkaar concurreren in de
jacht op patiënten (premiebe
talers). Ze kunnen dan doen
door goedkoop te werken en
zodoende een lage premie te
vragen voor de aanvullende
verzekering of het nominale
deel van het basispakket
Dekker en het kabinet gaan
ervan uit dat deze concurren
tie de gezondheidszorg binnen
Staatssecretaris Dees.
afzienbare tijd 2 miljard gul
den goedkoper maakt.
Om de vaart een beetje in
de realisering van Dekker te
houden wil Dees deze en vol
gende week de kamer al zover
krijgen vanaf 1 juli van dit
jaar al een nominale premie
voor ziekenfondspatiënten in
te voeren. Maar nu is al dui
delijk dat CDA en PvdA (een
ruime kamermeerderheid)
dat plannetje zullen dwarsbo
men. Invoering van die nomi
nale premie zal niet eerder
dan per 1 januari kunnen ge
schieden En dan alleen als de
negatieve gevolgen voor de
positie van de laagstbetaalden
- FOTODESTEM/JOHANVANGURP
'worden teniet gedaan. Invoe
ring van een nominale premie
en de daarbij horende kinder
premies heeft vooral voor
mensen met een kleine beurs
grote gevolgen.
In de Dekker-voorstellen
loopt een gezin met een mini
muminkomen en twee kinde
ren behoorlijke averij op; in
komensverlies van 5 procent.
Ook ambtenaren moeten be
talen, want zij verliezen hun
zwaar gesubsidieerde verze
kering.
Om aan de achteruitgang
in inkomen iets te doen, staan
de politiek twee wegen open.
Het kabinet bewandelt de ene
weg en wil via een geleide
lijke verhoging van de kin
derbijslag de pijn verzachten.
Het nadeel van deze maatre
gel is dat het kabinet geen ze
kerheid kan geven over de si
tuatie na 1990. Daarover is in
de plannen niets geregeld.
De andere mogelijkheid is
minder nominale premie. De
FNV presenteerde twee
maanden geleden een plan
voor een 100 procent volks
verzekering.
In Den Haag staat de PvdA
het dichtst bij dit voorstel,
hoewel de sociaal-democraten
eerder al afstand namen van
de volksverzekering. De
volksverzekering biedt geen
uitzicht op bezuinigingen en
doelmatiger gebruik van de
voorzieningen in de gezond
heidszorg. Het CDA is het
eens met het kabinet. De WD
wil de concurrentie sterker
bevorderen dan het kabinet
en wil een verdeling in pro
centuele en nominale premies,
die bijna aansluit op wat nu
in de particuliere markt geldt.
Achter die wens gaat een
stevige lobby vanuit de parti
culiere verzekeraars schuil.
Die vrezen aan te veel regels
te worden gebonden door de
basisverzekering. De WD
heeft tot nu toe de Dekker-
voorstellen erg koel benaderd.
De liberalen zouden het liefst
die ene basisverzekering hele
maal niet willen. Over 1992
zijn de liberalen zeer wazig.
Daarbij wordt de WD gehol
pen door het kabinet dat met
het probleem zit in 1990 af te
zwaaien. Wat daarna met
Dekker moet gebeuren, ma
ken de politieke partijen dan
wel uit, heet het in liberale
kring.
De enige reden waarom de
WD Dekker nog niet hele
maal heeft afgeschoten, ligt
aan het feit dat uitgerekend
staatssecretaris Dees een
WD'er is en zelf overtuigd
Dekkeriaan.
Het CDA daarentegen zal
vooral hameren op afspraken
nê 1990. De christen-democra
ten willen de volksgezondheid
wel overhoop halen, maar dan
ook wel voor iedereen. Dus
ook voor de particuliere ver
zekeraars en- verzekerden.
Maar ook het CDA is intern
verdeeld. De christen-demo
craten blijken eveneens het
mikpunt van uitvoerig gelob
by. De rechtervleugel van de
CD A-fractie blijkt gevoelig
voor de argumenten van de
particuliere verzekeraars,
terwijl de linkervleugel zijn
oor te luisteren legt bij de zie
kenfondsen en een deel van de
vakbondea
Door Jan van de Ven
BURGERS MOGEN de
tanden in elkaar zetten.
Elkaar het vel over de neus
halen zelfs, als zij daar
voor van de rechter toe
stemming krijgen. „De
tanden van ons privaat
recht zijn vlijmscherp ge
worden", meent bedrijfs
jurist R. Blaauw. „Zijn
handhavende kracht is
sterk toegenomen".
Blaauw is van het vredelie
vende soort. Hij moet niet veel
hebben van mogelijkheden
om elkaar het vel over de neus
te halen. Kort gedingen,
dwangsommen, gijzelingen;
de verstraffing van de spelre
gels voor burgers onderling,
het privaatrecht, stuit hem te
gen de borst. En geen rege
laar, schrijft hij verwijtend,
die op het idee komt de ver
straffing van het recht tegen
te gaan.
Op de oorzaak en de onaf
wendbaarheid van die ver
straffing gaat Blaauw niet in.
Het ligt zo voor de hand. Bur
gers zijn mondiger geworden,
komen meer voor zichzelf op.
Zij hebben dus instrumenten
nodig om hun recht geldend te
maken. Kan langs de weg van
de redelijkheid tussen par
tijen niet tot een vergelijk
worden gekomen dan maar
aan te vechten gedrag met
geoorloofd zwaar geschut
aangepakt.
Actueel en spraakmakend
voorbeeld: het predikante
nechtpaar Goeree geselt in
woord en geschrift personen,
die in zijn ogen de christelijke
leer overtreden. De publieke
afranseling heeft een aidspa-
tiënt onlangs een rechterlijke
stok achter de deur opgele
verd. Hij mag per schoffering
van het echtpaar een dwang
som opeisen of het paar zelfs
laten opsluiten (gijzelen). Het
vonnis heeft zoveel indruk ge
maakt op de evangelisten, dat
zij angstig zijn ondergedoken.
Eerdere, milde veroordelin
gen hebben op de Goerees
geen uitwerking gehad. Tel
kens weer brachten zij een
slachtoffer leed toe. Na iedere
veroordeling vervielen zij in
de rol van inquisiteur. Nu ein
delijk past de rechter op de
twee een indrukwekkend
dwangmiddel toe, dat gezien
de uitwerking de evangelisten
tot meditatie stemt.
De Goerees zijn geen uit
zonderingen als het gaat om
zelfgenoegzaam het recht in
eigen hand nemen. Ook ande
ren hebben, minder opval
lend, lak aan rechten van de
medemens. Verzekerings
maatschappijen bijvoorbeeld
betalen geen door een cliënt
veroorzaakte (verkeers)
schade als een particuliere te
genpartij zelf het handje op
houdt. Er moet (juridische)
druk achterzitten om ieder
het zijne te laten krijgen.
Twee leken in het recht ko
men er wel uit. De aidspatiënt
daagde simpelweg het echt
paar Goeree voor de rechter.
Moeilijker wordt het als de
enkeling het wil opnemen te
gen een groot bedrijf of een
Op de scheidslijn van oud
en nieuw Burgerlijk Wet
boek bestaat de oude wet
150 jaar. Reden voor
Leidse juristen een ge
denkboek te schrijven:
Recht vooruit. Recht voor
uit op de oude voet, want
het nieuwe recht verschilt
weinig van het oude. Wat
socialer, maar de vernieu
wing veroorzaakt zeker
geen breuk in de rechtsze
kerheid
organisatie. De laatste heeft
de beschikking over een jurist
of een juridische staf en veel
geld om een procedure sle
pend te houdea Hét krijgen
van recht duurt dan wat lan
ger. Ook al heeft de enkeling
gelijk; hem kost het proces
meer, aan energie en geld.
Verharding van het om
gaan met elkaar vraagt om
straffer toepassen van de on
derlinge spelregels. Vandaar,
dat bedrijfsjurist Blaauw
verstraffing van het privaat
recht constateert. Tot zijn
schrik zal het nieuwe burger
lijke wetboek als nieuw ele
ment een 'pluk ze'-artikel be
vatten. Niet terecht verkregen
winst dient bij het indienen
van een schadevergoedings
actie aan een benadeelde te
worden overgedragen.
Komt deze regel dan zo
maar uit de lucht vallen? Nee.
Hij leeft al langer in de vorm
van onterechte verrijking.
Verrijking ten koste van een
ander heeft in de voorbije ja
ren ruime aandacht en uitleg
gekregen. Particulier en ge
meenschap behoeven niet te
lijden onder onverschilligheid
of zelfs gewetenloosheid van
een tegenpartij. Deze ge
dachte krijgt dus wat meer
nadruk in het privaatrecht en
ook in het strafrecht, omdat
beide vormen van recht deel
uitmaken van eenzelfde
rechtssysteem.
Benadeelt een enkeling een
individu en levert die benade
ling winst op dan helpt de on
terecht verkregen winst een
beeld te krijgen van scha
deomvang, waar de bena
deelde een claim op kan leg
gen. Hetzelfde en meer tot de
verbeelding sprekend is winst
uit verkoop van drugs.
Iemand verrijkt zich ten koste
van de samenleving. Logisch
dat zo'n wandaad niet tot be
houd van winst mag leiden.
Te lang heeft de uitdrukking
'misdaad loont' opgeld ge
daan. Misdaad behoort niet
lonend te zijn, aldus een
gangbare opvatting. Kan het
ook niet als de slachtoffers er
van weer op de been moeten
worden geholpen.
Blaauw beschouwt het af
nemen van niet terecht ver
kregen winst als een strafbe
paling in plaats van een vorm
van schadevergoeding. Zeker
bij toepassing van het Bur
gerlijk Wetboek behoort, zo
luidt zijn mening, alleen in
geval van schade mogelijk te
zijn. Een theoretisch gegoo
chel met woorden in het voor
deel van dader en niet van
slachtoffer. Zou de redenering
in het voordeel van bena
deelde worden opgezet dan
volgt een eenvoudiger en voor
iedereen te volgen uiteenzet
ting. Kortweg: wie wordt ge
plukt dient zijn veren terug te
krijgen of de prijs waarvoor
ze zijn verkocht.
Waar normbesef is verdwe
nen zullen wet of rechtspraak
respect voor lijf en goed van
de medemens moeten afdwin
gen. Ook als een rechterlijk
dwangmiddel leidt tot *ver-
mogenrechtelijke doodstraf',
zoals Blaauw citerend ty
peert. Een dwangsom kan in
derdaad mensenlevens ruïne
ren. „De mogelijke tegenwer
ping, dat de veroordeelde het
in zijn macht heeft dwang-
somverbeurte te voorkomen,
is nauwelijks een weerlegging
waard", aldus Blaauw.
„Zij zou ook het stellen van
de doodstraf op wanprestatie
rechtvaardigen. Ondanks de
Romeinsrechtelijke oorsprong
een weinig respectabel execu
tiemiddel". Pleit Blaauw ver
volgens voor bezinning op
ontwikkelingen in het pri
vaatrecht dan laat hij ge
makshalve de maatschappe
lijke evolutie buiten schot. Uit
verharding in het denken
over elkaar volgt verstraffing
van de wetgeving.
In betrekkelijk korte tijd,
gemakshalve: na de tweede
wereldoorlog, heeft een bena
deelde vele mogelijkheden om
zijn belangen veilig te stellea
Een achtervolgde vrouw
bereikt met een straatverbod,
dat zij zich in en om huis vei
lig kan voelen. Een in zijn pri
vacy aangetaste aidspatiënt
zet ermee een evangeliste-
nachtpaar de pin op de neus.
Consumentenman Frits Bom
en met zijn organisatie verge
lijkbare clubs zorgen er al of
niet via de rechter voor, dat
de 'kleine man' niet wordt
platgewalst onder het geweld
van ogenschijnlijk ongrijp
bare instellingen.
Weerlozen krijgen in het
huidige en het toekomstige
recht voldoende middelen om
de brutalen van het lijf te
houden.
Serie met afleveringen op l, 2 en S
juni.
Van onze verslaggever
RIJSWIJK - Aspirant
automobilisten die opnieu\
een gooi naar het rijbewi;
doen maken meer kans or
vóór hun zomervakantie he
begeerde roze papiertje i
hun bezit te krijgen.
Door de inzet van 86 parttime
examinatoren en overwerk c
zaterdag is de wachttijd voc
de herexamens momenteel m<
twee tot drie weken bekor
Een woordvoerder van hi
Centraal Bureau Rij vaardig
heidsbewijzen (CBR) in Rijf
wijk heeft dat gisteren desgi
Van onze Haagse redactie
Volgens voorzitter Stekel,
federatie zelfs bereid ee
spreken waarmee de lor
omhoog mogen volgend j
moet dan bereid zijn de
keringen met hetzelfde
Hoeveel de lonen zouden
gen stijgen wilde StekelenbL
gisteren op een persconferen
in Amsterdam niet zeggen: i
hangt af van de inflatie en
komende miljoenennota v;
het kabinet. Verwacht woi
dat men ergens tussen 0,5 en i
procent uitkomt.
De lonen bij overheid en b
drijfsleven zijn nu ook al a;
elkaar gekoppeld. Dat is ger
geld in de Wet Aanpassingsm
chanismen (WAM). Maar c
wet is slechts één keer gebrui
en daarna voorgoed in de i;
kast gezet. Het kabinet vindt
WAM te duur. De overhe
heeft de ambtenarensalariss
en de uitkeringen de laatste j
ren steevast bevroren of zei
verlaagd, terwijl de lonen in
bedrijven wel stegen.
Het nieuwe FNV-voorstel
een compromis tussen het ou
FNV-standpunt en het stan
punt van het kabinet. De FT>
krijgt haar directe koppelir
terwijl de overheid niet ba
hoeft te zijn dat de lonen
pan uit rijzen omdat er vooi
afspraken worden gema
met de bonden.
Los van de koppeling
Stekelenburg komende wel
bij het kabinet ook zijn Del
plan voor de bestrijding van
langdurige werkloosheid
spreken. Dat plan zou door
MOERDIJK - Er heers
niet doorgaan van de e
de haven van Moerdijk
De aankondiging van dire
teur Looyschelder van V
Santen dat zijn bedrijf zi
uit het project zal terugtre
ken, is bij ambassadeur Ai
broise Gambouele in goe
aarde gevallen.
„Ik ben blij dat Van Sa
ten er van afziet", zo zei h
„Hoewel je mensen het dr
men natuurlijk niet ku
verbieden". Maar zi
vreugde is niet onverdee
„Je weet niet waar ze het i
nu willen dumpen", aldus
ambassadeur in een reacti
Ook politiek heerst er o
luchting. Een woordvoerc
GERRIT BROKX loopt niet o
"ge staatssecretaris van Vc|
met zichzelf kunnen vinden.
Deze van eigen kwaliteite
gekwetst toen hij indertijd o|
Ier Bert de Vries vroegtijdig
tlng moest opstappen. Blijkl
zich meegedragen en hoop
langer als ambteloos burger
Het is dan ook geen toev.
burgemeester van Tilburg
boen zien waarin hij stoom
Op zich is er niets op teg
doeken doet hoe een bep
voorwaarde is echter wel dt
'evert of met eventuele spei
gen.
In 'Naschrift van een Ge
Het is in feite niet meer dan i
Bert de Vries en zijn eigen pi
De zo fel geattaqueerde
fijntjes: De beschuldiginge
bet boek dan over de feitelij
vechter' Brokx het voorlopic
In zijn installatierede in TÏ
lelies die hij met de Haags:
dat na het verschijnen van I
s dat Gerrit Brokx er zijn si
Qenzin hebben geacceptee
V
I
