BURGEMEESTER J. VAN REST EEN JAAR IN SAS VAN GENT Via Rilland en Sas burgemeester in Amerika OORDVOÏ 'Diamant' in DESTEM EXTRA WOENSDAG 1 JUN11988 BESTEM VAN ZEEL/ EEN BLIK in de agenda van de burgemeester. Vaste elementen: Het B en W overleg, vergade ring van de welstandscommissie, besprekingen met Openbare Werken. En tussendoor een 'groot scala van diverse afspraken'. Privacy Dorpshuis Kneuterig Onmisbaar Nijdig 'VALT ME TEGEN DAT WE NIET BRABANTS KUNNEN BLIJVEN' Verzet Studiebeurs Opstand Gevecht I Van onze verslaggever TERNEUZEN - Dow Jchemical in Terneuzen [laat zich 'in de gifva- H< Itenaffaire' vooralsnog m< [niet afschilderen als de [grote boosdoener. Harder bestuurslid XIBO overleden ...geen ijzer met handen breken... ...daarover valt niet te praten.. ...goed nijdig van worden... DEZE WEEK een jaar geleden werd het nieuws bekend. Sas van Gent had een nieuwe burgemees ter in de persoon van mevrouw J. van Rest. De re acties van de gemeenteraadsleden varieerden van 'afwachten' via 'vereerd' tot 'bijzonder blij'. Bij haar installatie, vier weken later, werd me vrouw Van Rest door een ex-fractiegenoot uit haar vroegere woonplaats Maassluis gekarakteriseerd als 'een vechtjas, die zich niet gauw gewonnen geeft'. Dat leek geen overbodige karaktertrek ge zien de gereserveerde opstelling van sommigen. Zo zei haar eigen partij, het CDA, nog wel even te moeten wennen aan een vrouw als burgemeester. De WD bood haar bij monde van C. Barbé 'de ruimte om er iets moois van te maken'. Heen en weer geslingerd tussen uitdaging en vooroordeel, zou het haar wel eens te kwaad kunnen worden, leek collega-burgemeester C. Ockeloen van Ter- neuzen te denken. 'XJ kunt bij ons hardop uithuilen' nodigde hij haar namens de Zeeuws-Vlaamse bur gemeesters uit. Van een vooroordeel heeft ze niets gemerkt, uit huilen is nog niet aan de orde geweest. De burge meester had trouwens wel andere dingen aan haar hoofd, zoals de brug bij Westdorpe, of de kabeltele visie, of het dorpshuis in Philippine. Daarover - onder meer - een gesprek. Door Ronald Verstraten Zo staat er voor die dag een gesprek met De Stem, een 55- jarige bruiloft en een receptie genoteerd. De dag erop vindt het driehoekoverleg met gemeenten, politie en jus titie plaats en wordt er gepraat met verschillende onder nemers. Het 'gewone werk' gaat natuurlijk steeds door: stukken bestuderen, de post tekenen, correspondentie doornemen. De afspraken liggen soms al maanden tevoren vast. Slechts een enkele keer wordt het strakke schema onderbroken. „Onverwachte dingen. Je krijgt bijvoorbeeld een telefoontje, omdat er ergens brand is of omdat er een dodelijk ongeval is gebeurd. Dat zijn dus meestal niet de leukste din gen". Leuker vindt ze: „Ko ninklijke onderscheidingen, concerten, jubilea. Of het uit reiken van verkeersdiploma's aan kinderen. Die evenemen ten die voor de burgers belang rijk zijn". Toch ziet ze zich - als variant op het verouderde 'burgervader' - niet als 'bur germoeder'. „Ik ben niet zo'n moederlijk type. Trouwens, burgervader vind ik niet meer passen in de geest van deze tijd. Het is zo'n patriarchaal begrip. Een gemeente is een bedrijf en dat moet 'gemanaged' worden. Als burgemeester zoek je het nieuwe evenwicht tussen zake lijkheid en zorgfunctie". De burgemeester ging in Phi lippine wonen. Haar tuinbou- wachtergrond is genoegzaam bekend, dus wekt het geen ver bazing dat ze bij voorkeur een woning met 'een flinke tuin' zocht. „Ik vind dat je ook als burgemeester recht hebt op rust en privacy. Een groot deel van de week ben je 'openbaar bezit', je bent een hele dag voor de gemeenschap bezig. Het had wat mij betreft ook Sas van Gent of Westdorpe kunnen worden, maar daar kon ik niet vinden wat ik zocht. In Philip pine was zo'n woning wel be schikbaar." Het voormalige vissersdorp heeft volgens haar een heel eigen karakter, totaal verschil lend van de industrieplaats Sas van Gent. „Vooral bij ouderen kun je het merken. Philippine ligt 10 kilometer van Sas, de band is niet sterk. Het mossel- gebeuren wordt natuurlijk wel zwakker. Dat kan ook niet an ders. Het dorp is nu al sinds be gin vijftiger jaren van de zee afgesloten. Het verschil zal er denk ik blijven, want Philip pine blijft een landelijk gelegen plaats. Ik vind dat niet erg: laat elke kern zijn eigenheid bewa ren". Of, en in hoeverre die eigen heid ook tot uitdrukking zal komen in een nieuw dorpshuis, blijft nog even onduidelijk. Vo rig jaar drong de Sasse ge meenteraad er unaniem bij het college op aan om nu maar eens stappen te ondernemen. Het dorp wachtte al te lang, vond de raad. Het college zegde toe in 1988 met een plan te komen. „En die belofte zullen we ook gestand doen. Het is in ontwik keling. Deze week weten we of het idee dat we nu hebben kan worden gerealiseerd. Anders moeten we terugvallen op een vorig scenario. Er wordt in Philippine veel over gepraat. Maar niet door héél Philippine. Het is een bepaalde groep die er druk achter zet. Daarin hebben ze natuurlijk groot gelijk, al leen, wij kunnen ook geen ijzer met handen breken". ...strikte hand aan vergaderorde... Ook voor humor is volgens Van Rest maar tot op zekere hoogte plaats. „Ik ben best in voor een lolletje, in tegenstelling tot burgemeesters die dat een raad onwaardig vinden. Maar het is niet de bedoeling om er een vrolijke boel van te maken en de vergadering 'aan het vrije spel' over te laten. Er worden per slot van rekening gewich tige zaken besproken die van groot belang zijn voor de ge meenschap en waarmee veel geld is gemoeid. Ik hecht daarom ook belang aan een ze kere vergaderstijl en uiterlijk vertoon. Niet dat men nu in jacquet moet komen, maar ik probeer me altijd stemmig te kleden. Ik denk dat dat belang- rijkis." Groot belang hecht de bur gemeester ook aan de ver keersveiligheid. Als voorzitter van een intergemeentelijke werkgroep - met Axel - waarin verder onder meer de rijkspoli tie zitting heeft en de Sasse WN een belangrijke rol heeft,, is ze nauw betrokken bij de Ac tie -25% Verkeersslachtoffers. „Het loopt heel goed", zegt ze en wijst op de verkeersmaatrege len die inmiddels op de kixii- singen met de Tractaatweg zijn getroffen. Vorige week hield de werkgroep een zctie bij de grensovergang. Ruim vijfhon derd autobestuurders werden van stickers en goede raad voorzien. Ze reageerden posi tief en zo komt de groep iets dichter bij haar doelstelling: het verminderen van het aan tal doden of ernstig gewonden. „Maar dat is niet het belang rijkste. Het gaat erom het to- tóle aantal ongevallen te ver minderen", aldus Van Rest. Het lijkt enigszins tegenstrij dig, maar de burgemeester is geen tegenstander van vier baanswegen in het Zeeuws- vlaamse. „Ik weet wel, dat be tekent een aanslag op het land schap. En we zijn het niet ge wend. Toch denk ik dat je met zorg een tracé kunt kiezen. Je kunt niet eisen dat de wegen 'kneuterig' blijven ten behoeve van toeristen. Met uitzondering misschien van die in West Zeeuwsch-Vlaanderen. Daar komen de toeristen er voor. Zo als ook de veerboot een wezen lijk onderdeel van hun vakan tiebeleving vormt. Ik kan me dan ook voorstellen dat als de WOV erg oostelijk komt, het 'westen' ook om die reden op teert voor handhaving van de veerverbinding." ...we moeten realistisch zijn... Via de WOV en de veren naar de werkgelegenheid. Sas van Gent heeft vorig jaar een flinke domper te verwerken gehad toen de CSM-vestiging zijn deuren sloot. Enige tijd la ter leidde dat tot een conflict rondom de burgemeester. Een interview in een huis-aan-huis blad werd haar door een groep oud werknemers niet in dank afgenomen. „Er is toen een heel ander gewicht aan mijn woor den gegeven dan ik zelf had ge daan. Ik heb toen gezegd dat het meevalt, maar er duidelijk bijgezegd: gelet op de lande lijke werkeloosheid. Nogmaals, voor elke werkeloze is zoiets een persoonlijk drama. En het heeft natuurlijk ook zijn neer slag op anderea" Als de sombere, naar hij zei 'realistische' toekomstvisie van de scheidende directeur van de andere suikerfabriek, de Sui ker Unie, bewaarheid wordt, staat voor Sas binnen afzien bare tijd nog een drama op sta pel. Als de EG in de negentiger jaren de suikerquota verlaagt, moet misschien ook die vesti ging er aan geloven. „Dat zou heel, heel erg zijn, temeer gelet - toto's de stem coh j de boes op het héle uitstralingseffect. Vooral VOor oudere werkne mers zal het dan niet zo ge makkelijk zijn om nog aan de slag te komen", aldus Van Rest. Ze ziet echter nog wel moge lijkheden. „Een aanvoerpunt voor suikerbieten is hier on misbaar. De bietenteelt zal zich hier blijven concentreren, want daarvoor is zowel de grond als het klimaat in Zeeuwsch- Vlaanderen bij uitstek ge schikt. Ik kan me niet voorstel len dat er geen mogelijkheden zijn voör 'uitruil' van het CSM- deel van de suikerbieten in Zeeuwsch-Vlaanderen. Het is moeilijk vooruit te zien, maar het moet mogelijk zijn om ook bij lagere quotering de proble men vóór te zijn door samen voeging." moet je er begrip voor hebben dat ze zich niet kunnen binden aan de data. Maar het is wel er gerlij k: bij de overeenkomst was afgesproken dat ze in maart met de aanleg zouden starten. Die datum is steeds verder weggeschoven. Nog er gerlijker is dat we drie weken na een gesprek met de maat schappij een brief kregen en daarin bleek dat er wéér sprake was van uitstel. Daar kun je goed nijdig van worden. Maar helaas hebben we geen mogelijkheid tot sancties, dus zit er niets anders op dan te wijzen op de afspraken en las tig te zijn. De burgers hebben daar recht op." Lastig zijn. Als het daarom gaat, zijn de dames en heren in Middelburg en Den Haag bij voorbaat gewaarschuwd. We hebben het dan over de terug bij Sas. Een verbinding die on ontbeerlijk is voor het verteer en de contacten tussen Sas van Gent en een van haar kernen: Westdorpe. Nog vóór er daad werkelijke plannen zijn, trekt de gemeente aan de bel: de brug mag niet verdwijnea Aanleiding vormt het provin ciale 'Onderzoek naar de gevol gen van passages en bruggen voor weg- en waterverkeer* dat begin dit jaar verscheea Van Rest: „Daarin wordt gesteld dat het Tonend zou zijn' als er een 'conflictvrije verbinding' (een tunnel -red.) zou komen onder het kanaal van Gent naar Terneuzen. Het staat er met niet zoveel woorden in, maar de strekking is dat de verbinding bij Sas moet ver dwijnea Dat is wat ons betreft volkomen onmogelijk. Daar valt niet over te praten!" Wordt het college enerzijds ge houden aan een belofte, ander zijds zullen B en W hetzelfde doen waar het gaat om de ka beltelevisie. „Niet erg plezierig allemaal", zegt mevrouw Van Rest. „We zitten natuurlijk met een aantal gemeenten in de NKM (Nederlandse Kabelex ploitatie Maatschappij). Dan „In '70 zijn Sas en Westdorpe samengevoegd. Er is een een heid gegroeid, terwijl de afzon derlijke dorpen toch ook hun eigenheid hebben behouden. Je kunt toch niet zomaar een stuk van Sas van Gent 'afsnijden'? Dat zou een regelrechte ramp betekenea Landbouwers, scho lieren, burgers die in Sas inko pen willen doen, moeten dan via Sluiskil of via Zelzate. Het kan toch niet de bedoeling van de Nederlandse overheid zijn Door Joyce Ernest TOT 1400 zijn ze nog te traceren, de Van Eeke- ren's. Ze werden geboren, trouwden en stierven in Bergen op Zoom. Ze wa ren er hovenier of lood gieter. Pas deze eeuw brak de 65-jarige Dr. Wim van Eekeren als eer ste de traditie. Journalis tiek werk voor kranten en Wereldomroep voer den hem van Bergen op Zoom, via Rilland en Sas van Gent naar Amerika. Hij doceerde er aan uni versiteiten en was staats secretaris voor het ge vangeniswezen in de staat New York. Bij zijn pensionering wilde hij kinderboeken gaan schrijven. Maar de inwo ners van het dorpje Scho harie kozen hem tot bur gemeester. Soms keert hij met zijn vrouw terug in Bergen op Zoom. Neder land ontgroeid, maar niet vergeten. kreeg dat voor elkaar en werd executive, de uitvoe rende man, van een vijfhoof- dige commissie, die het werk voor een minister deed. OOK na indringend bellen gaat de deur niet open. Het is alsof hij telepatisch zegt, ik kom nog wel. Je wacht een kwartier onder een druipende luifel. Dan nadert een forse gestalte en je weet: Wim van Eekeren. Ook al heb je hem nooit ontmoet. Het is veranderd, zijn Neder land. De cafés zijn bars ge worden. De winkels shops. En dan het gebruik van vuile woorden. Dat je op tv 'ben je besodemieterd' hoort in die nagemaakte St. Elsewhere. „Mijn god, dat zouden ze bij ons nooit doen. Het valt me tegen, dat wij niet Hollands, kunnen blijven". Hij en zijn vrouw blijven in Schoharie wonen. Sinds zijn pensioen is hij er burgemees ter. Drieduizend inwoners, een handvol personeel om de wegen sneeuwvrij te houden. Het dorp ligt in de staat New York in een landschap, dat op Beieren lijkt. Nog veel in de streek herinnert aan de eerste Nederlandse emigranten. Ge vels, gebouwen, plaatsen als Ganzevoort en Kinderhoek en een mannenclub die Fort Oranje heet. Na de middelbare school in Bergen op Zoom wilde hij graag studeren. Het waren crisisjaren. Er was geen geld. Je greep het werk dat voor de voeten kwam. Ook al was het een baantje op de gemeente secretarie in Rilland Bath voor vier gulden per maand. De dag waarop de Duitsers binnenvielen, reed hij op de fiets naar Breda om gekeurd te worden voor de PTT. Ze plaatsten hem in Sas van Gent. Het werd hem er te heet onder de voeten, toen de Ge stapo hem zocht. In Bergen op Zoom was hij veiliger. Als •bijloper van het verzet' deed hij typewerk voor de Bergse verzetsmensen als Wout van de Boom en de drukkersfami lie Juten, waarbinnen hij verkering had. Juten gaf de Avondster uit, de oudste katholieke krant van Nederland. „Zeer anti- Duits. Ze schreven in '41 een open brief aan Seys Inquart: 'salamander op'. De krant werd onmiddellijk gesloten. Ome Toon Juten, die er veel in schreef, was door de Duit sers opgepakt. Piet Juten, die redacteur zou worden, was doodgeschoten. Zo kwam ik er in '45 bij. Aan zo'n baan had ik nooit gedacht. Op het eindexamen van de HBS had ik een drie voor opstel". Hij deed van alles. Hoofd artikelen, raadsverslagen, ge dichten, paas- en kerstverha len. Bij het trouwen van ko ningin Elisabeth zat hij naast de radio, vertaalde en gaf al dus een ooggetuige-verslag. Een keer, vlak na de oorlog, zond de krant hem naar En geland, waar Bergen op Zoom een sportuitwisseling had met het Engelse Boston. Het was om de internationale good will te bevorderen. Zijn moeder had hem altijd voorgehouden 'waar een wil is, is een weg'. „Het duurde tien jaar voor ik de weg vond om in Amsterdam te gaan studeren. Ik werkte inmid dels bij een krant in Hoorn en later bij de Tijd en de Engelse sectie van de Wereldomroep. Ik volgde geen colleges, maar had de wijsheid uit boeken. Zo haalde ik mijn kandidaats rechten". Niet lang daarna werd Wim voor een studentenuitwisse ling naar Amerika gestuurd met een studiebeurs voor journalistiek. In die tijd zeer ongewoon. Hij vloog in ne gentien uur naar New York. Voordat hij in Oregon op de universiteit werd geplaatst, maakten ze hem in Californië in drie weken aan de Ameri kaanse mentaliteit gewend. Na een jaar had hij zijn mas- tergraad in de journalistiek met een proefschrift over de Wereldomroep. Zijn stelling: de mensen van de Wereldom roep in Nederland weten niet goed wat de Amerikaanse luisteraars willen. Er volgden meer studie beurzen. Van Eekeren, nog steeds van plan terug naar Nederland te keren, koos nu de Oostkust. Aan de Jezuïten- universeit in Georgetown studeerde hij als doctor af op een proefschrift over de KVP (Katholieke Volkspartij). Nij- hof wilde het als boek uitge ven voor de kaderopleiding van de KVP. Na Van Eeke- Wim van Eekeren: troubleshooter- foto de stem ben steffen ren's conclusies was daarvan geen sprake. De kritiek was te groot. Van Eekeren vond dat de bisschoppen zich niet met de partij moesten be moeien. En, het was halver wege de jaren vijftig, het was tijd voor een fusie van de ver schillende christelijke partij en. De Amerikaanse overheid gaf hem meteen toestemming om te immigreren, want er was gebrek aan professoren aan de universiteit. Hij doceerde volkenkunde en Amerikaanse staatskunde in Maryland en later in West Virginia zijn eigenlijke vak politieke filo sofie. Hij bleef lang radio commentator. Na een meningsverschil op de universiteit zocht hij zijn heil als hoofd van een asso ciation (vakbond) voor aan nemers. Tot '66 voerde hij voor hen de onderhandelin gen met de union (vakbond voor arbeiders). Nelson Roc kefeller, toen nog gouverneur, kreeg hem in de gaten en strikte hem voor een prqject om drugsverslaafden te laten afkicken. Binnen zes maan den moesten in de staat New York inrichtingen voor ze venduizend bedden van de grond komen. Van Eekeren Na onenigheid in de commis sie wilde Van Eekeren op stappen. „Maar Rocky zei, Wim, ga niet. Dadelijk heb ik je misschien voor iets anders nodig. Want ik was een trou ble-shooter. Ik werd toen in de staat New York staatsse cretaris voor de herbouw van het gevangeniswezen, dat was gelijk aan minister. Ik begon in '71, vier maanden la ter brak in een van de gevan genissen, Attica, een grote op stand uit. Drieënveertig men sen kwamen daarbij om. De onderhandelingen waren mislukt. We moesten binnen vallen. De hervormingen wa ren niet snel genoeg gegaan". Van Eekeren is republikein. Het voortdurende gevecht met de democraten kostte hem de kop. Twee jaar voor zijn pensioen werd hij ontsla- gea Hij had geen bal te doen. De verkiezing tot burgemees ter kwam als geroepen. Hij wil nog een keer een periode van twee jaar vol maken. Dow ^Burgervader noch burgermoeder'l (7at er in het verleden op ml verschillende stortplaatsen dr aan chemisch afval is ge- va dumpt, is veelal gebeurd met vergunningen. Dat kan niet alleen Dow wor- m den aangerekend. In die da om haar burgers via Belgisch i grondgebied te laten reizen? fj Het college is zeker niet 1 een tunnel, maar waar moetl die komen? De eerste plaats dit i j in aanmerking komt is dan Sasb van Gent zou ik zeggea Maaij we moeten realistisch zij a Zo'tl tunnel dient niet alleen hetï Sasse belang. Die wordt echtl niet gebouwd voor Sas var. ij Gent of Westdorpe. Ik vraag me zelfs af of die zou worden gebouwd voor Zeeuwsch- Vlaanderen. Het is tenslotte [jj een onderdeel van het landelijk!] wegennet." Volgens Van Rest kan het tracél van een eventuele tunnel pas worden vastgesteld als bekend is waar de WOV komt, want dat dié er komt is haar vaste overtuiging. „Pas dan kan wor den nagedacht over de plaat! van een tunnel. We hebben eet begin van een studie gemaakt want als Sas' college hebben w heel vroeg willen reageren et' een signaal laten uitgaan' Trouwens, over signalen sproken: „Ik vraag me wel e af of de 'Zeeuwse lobby' in I Haag hard genoeg is. Als je zietl wat de noordelijke provincies maar ook Limburg, allemaal voor elkaar krijgen! Dan denk ik dat Zeeland vaker en harde: in Den Haag moet attaqueren Met name als je ziet wat voor houding Den Haag ten opzichte j van onze regio inneemt." In de Sasse raadsvergade-l ringen wordt sinds Van Rests intrede minder hard, en minder vaak persoonlijk geattaqueerd „Op het ogenblik is de onder linge geest tussen de verschil-| lende fracties er een in de g« van Teven en laten leven'. „Het| gaat er niet meer zo hard aai toe als van daarvóór wel hel gehoord. Ik sta ook niet toe daljj er persoonlijke conflicten wor-L den uitgevochten. Daar is zo't| vergadering niet voor, dat da ze daarna maar. Het is zaal strikte hand te houden aan c vergaderorde. Als je de raads-| leden steeds via de voorzitt laat spreken zorg je voor i 'dempend effect' en dat kom| de beraadslaging ten goede." Het echtpaar De Krijger. Van onze correspondent BIERVLIET - Gisteren vie Krijger-Dierick het diamanti De heer Krijger was daags daar echtgenote is 81. Beiden genieh heid. De Krijger werd geboren vrouw het levenslicht in Hoofdf zijn zeven kinderen geboren. E: vijftien achterkleinkinderen. Metselaar was het hoofdben daarbij runde hij samen met zi Biervliet een café annex winkel Tweede Wereldoorlog opgeheve ter. Mevrouw De Krijger maakt zelf; zo ook de japon die ze droeg Maar ook haar man heeft iets op zijn leeftijd hem nadoen. Hi kampioen van Biervliet. Een sp De krulbolbaan ligt bovendie Walle in Biervliet, waar het ec geleden zijn intrek nam. Na een door de familie verz Katholieke kerk trok men gist De Landbouw voor een etenlje samenzijn. Daar kwam in de muziekvereniging het diamant geven. Eerder op de dag kwam1 J. van Rooijen van Terneuzen stuur zijn felicitaties aanbieden. Wan onze verslaggever rERNEUZEN In zijn Woonplaats Terneuzen is naandag plotseling be- Ituurslid van de afdeling Terneuzen van de Katho- put) ^tionale Bond voor EHBO W. Leenhouts over- den. -nhouts, die in zijn dagelijks even brigadier bij de gemeen- epolitie Terneuzen was, is 42 aar geworden. De overledene vordt vrijdag 3 juni om 14.15 uur naar zijn laatste rustplaats op de Zuiderbegraafplaats in 'Terneuzen gebracht. Vooraf pand is een rouwdienst in de Jpstandingskerk. Deze begint om 13.30 uur.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 16