Algentapijt rukt steeds verder op
Akkoord kabinet over rug student
Russen willen top vooral zakelijk houden
MINISTER DE KORTE REKENT OP ZEVENHONDERD MILJOEN
WD-congres: Overheid
moet ook in toekomst
opkomen voor minima
Studiefinanciering
Syriërs snel weg uit Bayrut
BINNENLAND
HET WEER
itoonstelling
de Jong
)en Haag
DE STEM COMMENTAAR
Benoeming van
25 kardinalen
uit 18 landen
VOORAL LAGERE INKOMENS FORS GEDUPEERD
DE STEM BINNENLAND/BUITENLAND MAANDAG 30 ME11988
DEN HAAG (ANP) - Dit jaar heeft het kabinet
een belastingmeevaller van 700 miljoen gulden
geboekt.
NIEUWSOVERZICHT
Kokkelvisserij aanpakken
Invasie vogelgekken op Schiermonnikoog
Voordracht Cvk voor Overijssel
Zon en maan
Hoogwater
n, 20 en 22.30 u. L'Oeu-
oir.
.30 u. Babette's feest.
2.30 u. Wish you were he-
vie est un long fleuve
le.
Yeelen.
h e t i n g e n
lommaert - 14.30 u.
ng.
E
de Landbouw - 20 u.
(aarting.
MOE
eMoor - 15 u. schieting.
HAAG (ANP) - A.M.
mg, de schrijver van
aire boeken als Me-
Gijaen en De wereld-
n Bulletje en Boones-
was antimilitarist,
toonde de schrijver zich
ander van een actieve
iepolitiek: alleen een
preventieve oorlog kon
in zijn expansiedrift
ontwikkeling in het
i van De Jong wordt tot
aistus getoond op de ten-
Hing 'A.M. de Jong en
itimilitarisme: De ont-
ling van een landstorm-
n het Nederlands Letter-
Museum in Den Haag.
wordt de honderdste
van De Jong her-
allel n de tentoonstel-
Den Haag is tot 1 sep-
r in het A.M. de Jongmu-
in Nieuw-Vossemeer een
overzichtsexpositie
Jong te zien.
)plossing
iryptogram
ran zaterdag
s-l-s-b-z-p-z-
chuitje-waarom
h-s-a-r-y-p-g-
olt-poging-cel
p-e-e-g-z-
tokje-renderen
-r-ev-g-
■f
rellust-abcoude
v-fo-r-e
erj aren-opgave
■n—e—o-d—ke-
ief-relais-bulk
ï-b-i-n-t-e-1-
mdine-kruisj es
-s-k-n-s-k-t-n-
uaoqos 'dooun laqoueui
'Avnoui 'jjee> uba uappiui
o dooun 'spiui 'puejiaeex
17
OSLO/KOPENHAGEN
DPA) - De voor vissen en
andere zee-organismen do
delijke algen hebben zich in
het weekeinde verder uitge
breid langs de Scandinavi
sche kusten van de Noord
en Oostzee.
Volgens informatie uit Trond-
heim bereikte de gordel, die in
tussen enige honderden kilo
meters lang en 20 kilometer
breed is, zondag de grote fjor-
den ten zuiden van het Noorse
Bergen.
De gordel strekt zich nu uit
van de Zweedse westkust bij
Göteborg tot ver in het zuide
lijk deel van het Noorse deel
van de Noordzee. Wegens het
aanhoudend warme weer en de
nauwelijks veranderde wind
richting nam in het weekeinde
het gevaar toe dat de algen van
het type 'chrysochromulina po-
lylepis' binnenkort het cen
trum van de Noorse viskweke-
rijen bij Bergen zullen berei
ken. De viskwekers zijn hard
bezig de in grote kooien rond
zwemmende forellen en zalmen
met behulp van sleepboten
over te brengen naar be
schermde fjorden.
Volgens berekeningen van
Noorse onderzoekers verdub
belt het aantal algen zich onder
de huidige weersomstandighe
den met de dag. Naar metingen
uitwezen bevat een liter zee
water op sommige plekken 30
miljoen algen. Het warme, zon
nige weer stimuleert de groei
van de algen.
In het Deense deel van de
Noord- en Oostzee werden dit
weekeinde, net als eerder in
Noorwegen en Zweden, vlieg
tuigen ingezet om de richting
waarin de algengordel zich be
weegt in de gaten te houden. De
zee langs de zuidkust van
Noorwegen is vol met dode, op
gezwollen vis. De zeebodem
langs de westkust van Zweden
heet vrijwel levenloos gewor
den te zijn.
Ook in het weekeinde wezen
Scandinavische deskundigen er
weer op dat het algentapijt een
al lang voorspeld gevolg is van
de milieuvervuiling in de Oost
zee. Als sterkste vervuilings
bron gelden de stikstoffen en
fosfaten die via de landbouw
en het huishoudelijk afvalwa
ter in de natuur terechtkomen.
Kleine belastingmeevaller
)e aargasbaten daarentegen hebben een tegenvaller van
circa 800 miljoen gulden te zien gegeven. Minister De
Korte van Economische Zaken heeft dit zondag voor de
radio gezegd.
De minister zei nog niet te kun
nen zeggen of de meevaller kan
worden gebruikt voor belas
tingverlagingen voor de bur
gers. Het is nog niet bekend of
eze belastingmeevaller zich in
de komende jaren zal voortzet
ten.
Wat de aargastegenvaller
betreft is ook niets op langere
termijn bekend. Pas wanneer
er sprake is van een positief
saldo zou dit kunnen worden
gebruikt voor belastingverla
gingen, aldus De Korte.
Momenteel probeert het ka
binet de belastingtarieven om
laag te bregen naar 35 procent
voor het laagste tarief en naar
Van onze Haagse redactie
VELDHOVEN - Gelijk
waardigheid van alle men
sen en het accentueren van
de taak van de overheid om
op te komen voor de zwak
keren in de samenleving.
Dat uitgangspunt heeft het
WD-congres zaterdag vastge
steld bij het opstellen van het
nieuwe verkiezingsprogram
ma.
Met het vastleggen van die
punten sprak het WD-congres
uit, dat het toekomstrapport
van de commissie-Geurtsen, li
beraal bestek '90, onvoldoende
is vormt voor dat verkie
zingsprogramma. De program-
commissie Toxopeus kreeg van
het congres een groot aantal
bouwstenen, richtinggevende
uitspraken en aanbevelingen
mee, die afweken van liberaal
bestek.
Fractieleider Voorhoeve
stelde al na behandeling van
twee hoofdstukken - de 16 res
terende komen op 10 en 11 juni
HET TWEEDE KABINET-Lubbers heeft meer weg van een club
uitgeputte hordenlopers dan van een vastberaden, daadkrachtig
handelende ministersploeg. De veelvuldig opduikende hindernis
sen worden net gehaald, maar vraag niet hoe.
Door de door minister Ruding van Financiën strikt gehanteerde
bezuinigingsdiscipline groeit de onderlinge irritatie, en de bereid
heid om elkaar de helpende hand toe te steken is tot een mini
mum gedaald. De over het algemeen zeer loyale minister Van Dijk
van Binnenlandse Zaken bracht dat afgelopen week zeer treffend
onder woorden. Met zijn 'geen agenten voor studenten', gaf hij
overduidelijk aan dat de in financiële nood verkerende minister
Deetman van Onderwijs niet op zijn hulp hoefde te rekenen.
Ook de discussies over de ministeriële verantwoordelijkheid -
het tussentijds opstappen van bewindslieden - heeft de eenheid
in het kabinet geen goed gedaan. Het zelfvertrouwen van de als
brekebenen bekend staande bewindslieden (minister Van Eeke-
ten van Defensie en staatssecretaris Van der Linden van Buiten
landse Zaken), is er in ieder geval niet groter door geworden. Bo
vendien schaadt het de coalitieverhoudingen.
In deze sfeer van onderling wantrouwen en bezuinigingsmoe
heid is zelfs premier Lubbers iets van zijn glans aan het verliezen.
Zijn verbale woordkunsten zijn niet meer toereikend om de bar
sten in zijn kabinet te maskeren of om onvriendelijke besluiten als
acceptabel te doen overkomen.
Afgelopen weekend deed hij een poging om zowel de noodza
kelijkheid als de zegeningen van de gekozen oplossingen voor de
financiële problemen van minister Deetman uit te leggen. Het zou
overdreven zijn om te concluderen dat de minister-president in
aijn opzet is geslaagd.
Dat kan ook moeilijk. Als captain van de ministersploeg kan hij
tevreden zijn. Geen enkele minister heeft extra hoeven in te leve-
fen en ook minister Deetman hoeft nauwelijks in eigen buidel te
tasten. Dat gedeelte van het probleem is opgelost; het kabinet
kan zijn aandacht op andere zaken - de rigoreuze verlaging van
be uitkeringen van werkloze jongeren bijvoorbeeld - gaan rich
ten.
Anders ligt het met de maatschappelijke aanvaardbaarheid van
be plannen. Het is bekend dat Lubbers een voorstanders is van
beperkter bezuinigen. Minister Ruding is echter onwrikbaar in zijn
standpunten. Hij wil geen achterstand oplopen bij het terugdrin-
Sen van het begrotingstekort.
Door te kiezen voor een boekhoudkundige benadering - in de
toekomst moeten studenten voor aanvullingen op de basisbeurs
«en lening bij banken afsluiten - wentelt het kabinet het tekort af
op de studenten. Het gevaar is reëel dat kinderen uit gezinnen
het lage inkomens niet voor hoger onderwijs kunnen kiezen.
Hiermee zweert het kabinet een belangrijk principe - voor ieder-
een gelijke toegankelijkheid voor het hoger onderwijs - af.
In de miljoenennota werd gesproken over verbetering van de
kwaliteit van onze samenleving. Het tegendeel wordt bereikt wan-
beer het onderwijs voor grote groepen minder toegankelijk wordt
gemaakt.
60 procent voor het hoogste ta
rief in het jaar 1990.
Dat is een aantrekkelijke
operatie die ook de belastingen
eenvoudiger maakt. Daarvoor
is nogal wat nodig, aldus De
Korte, en de belastingmeeval
lers zijn dan ook nodig om die
belastingoperatie te kunnen fi
nancieren.
De Korte zei groot voorstan
der van belastingverlagingen
te zijn. Want belasting- en pre
mie-verlagingen zijn goed voor
de koopkracht, aldus de minis
ter. Hij zei het beter te vinden
om mensen hun koopkracht te
laten behouden door de lasten
te verlagen dan door de lonen
te verhogea
in een nieuwe vergadering aan
de orde - vast, dat het WD-
schip weer op koers ligt.
De stemmen staakten over
een voorstel om niet verder te
bezuinigen op de minimum so
ciale uitkeringen. Geurtsen
verklaarde het met dat voorstel
wel eens te zijn, mits gelezen
mocht worden dat de minima
'onder gelijkblijvende econo
mische omstandigheden' ont
zien moeten worden. Die alles
en niets zeggende interpretatie
bleek voldoende om het oor
spronkelijke voorstel alsnog
zonder stemmen aanvaard te
krijgen.
Zwaar verdeeld bleek het
congres over de vraag of er na
1990 meer geld uitgetrokken
moet worden voor de bestrij
ding van de criminaliteit, zo
nodig ten koste van de andere
overheidsuitgaven. Met 505 te
genover 404 stemmen koos het
congres uiteindelijk voor meer
geld. Kort daarvoor had het
zich uitgesproken tegen meer
geld voor de politie.
Een gewapende Syrische soldaat probeerde zaterdag in Bayrut een huilend jongetje wat
op zijn gemak te stellen. De Syrische militairen trokken dit weekend verder de zuidelijke
buitenwijken van Bayrut binnen fotoap
Door onze correspondent
ROME - Paus Johannes
Paulus II heeft 25 nieuwe
kardinalen benoemd. Op
vallend is de benoeming
van de 77-jarige bisschop
van Essen Franz Hengsbach
tot kardinaal.
Hengsbach is in het kardi
naalscollege de opvolger van de
overleden aartsbisschop van
Keulen, kardinaal Höffner. Ge
zien zijn leeftijd kan Hengs
bach bestempeld worden als
een overgangsfiguur. Voor de
vacature Höffner was ook de
59-jarige bisschop van Aken,
Klaus Hemmerle, als een se
rieuze kandidaat genoemd.
De 25 kardinalen zijn afkom
stig uit achttien landen. Bij de
nieuwe kardinalen is ook een
prominent behoudend theoloog,
de 83-jarige Zwitser Hans Urs
von Balthasar. Met deze benoe
mingen komt het aantal kardi
nalen op 161. Van hen hebben
er veertig geen stemrecht bij
het conclaaf omdat zij de leef
tijd van tachtig bereikt hebben.
Door Jo Wijnen
MOSKOU - „Wat zijn de
tijden toch veranderd", ver
zuchtte een Russische tele
visiecommentator toen de
Amerikaanse president Ro
nald Reagan gisteren de
Sint-Georgiuszaal van het
grote Kremlinpaleis in Mos
kou betrad.
„Enkele jaren geleden zou de
ontvangst van een man die er
zulke opvattingen op nahield
en zulke uitspraken deed ge
woon niet mogelijk zijn ge
weest", zo voegde de commen
tator daar verbaasd aan toe.
Misschien was verbazing ge
mengd met vriendelijke terug
houdendheid van de Russische
leider wel het duidelijkste ken
merk van de eerste dag van
Reagans vierde topgesprek met
Sovjet-partijleider Micha'il
Gorbatsjov. Ofschoon de Rus
sen er in de laatste uren voor
afgaande aan de ontmoeting
alles aan hadden gedaan om al
te hooggespannen verwachtin
gen in te dammen ontvingen ze
de Amerikaanse president met
een ongewone hartelijkheid. De
anders zo nurkse president
Gromyko was bij Reagans
aankomst op het Vnukovo-
vliegveld uiterst welbespraakt
en goedlachs.
Partijleider Gorbatsjov
drukte zich bij de officiële ont
vangst van de Amerikaanse
president in hartelijkheden uit,
maar hij kon het evenmin niet
laten nog even te verwijzen
naar het feit dat Reagan 'ons
land vaak heeft gebruikt en ge
noemd in zijn toespraken'. Na
deze hoffelijke opmerking over
Reagans uitspraak dat de Sov
jetunie eigenlijk 'het rijk van
het kwade' is zei Gorbatsjov:
„Het is beter één keer te zien
dan honderd keer te horen".
Toch lijkt het erop dat de
Russen het gebeuren dat vooral
voor Reagan van grote propa
gandistische en symbolische
waarde is vooral zakelijk wil
len houden. De Sovjet-woord
voerders waagden zich niet aan
voorspellingen. De officiële
woordvoerder van het Russi
sche ministerie van Buiten
landse Zaken, Gerasimov, zei
zelfs niet te verwachten dat de
beide leiders de komende da
gen een 'raamovereenkomst'
voor de halvering van de stra
tegische kernwapens zouden
produceren. Gerasimov twij
felde er zelfs aan of dat nog zou
kunnen gebeuren tijdens Rea
gans ambtsperiode die in ja
nuari van het volgend jaar af
loopt.
Bovendien leken de Russen
gisteren geenszins van plan te
zijn Reagan aan een al te ge
makkelijke propaganda-over-
winning te helpen. Tijdens de
ontvangst in het grote Krem-
lin-paleis nam en hield Gor
batsjov duidelijk het initiatief.
Hij poogde met succes Reagans
spreekwoordelijke charme te
overtreffen. Maar de Russische
hartelijkheid had ook grenzen.
Toen een Amerikaanse journa
list de 'vriendschap' tussen
Reagan en Gorbatsjov ter
sprake bracht, haastte Gerasi
mov zich te zeggen: „Je kunt de
relatie die de twee leiders heb
ben geen vriendschap noemen.
Het is een relatie die is geba
seerd op een goede onderlinge
verstandhouding."
Defensieminister Frank
Carlucci zei zondagavond in
Moskou dat er nog geen over
eenstemming bestaat over het
vraagstuk van de militaire
doctrine. De Russen beschou
wen defensieve inspanningen
van de Verenigde Staten als
'offensieve activiteiten', aldus
Carlucci. „In dat opzicht zijn er
geen grote veranderingen in
het Sovjet-denken zichtbaar.
Perestrojka is in ieder geval
nog niet werkzaam in de strijd
krachten van de Sovjetunie",
aldus Carlucci.
De Sovjetrussische kranten
zijn waren als reactie op Rea
gans beschuldigingen met be
trekking tot de mensenrechten
een krachtig offensief begon
nen. De Pravda bracht bijvoor
beeld niet alleen het gebruike
lijke tegenargument in stelling
dat de Verenigde Staten mil
joenen werklozen en daklozen
hebben, maar voerde ook aan
dat zich ongeveer 100 politieke
gevangenen in Amerikaanse
cellen bevinden. De krant
noemde enkele gedetineerde
Indianen met naam en toe
naam.
HARLINGEN (ANP) - Met het bevriezen van de mechanische
kokkelvisserij in de kustwateren wil minister Braks van land
bouw en visserij aanslagen op de natuur in de Waddenzee ver
minderen. Dat stelde directeur Pieters van Milieu- Natuur- en
Faunabeheer zaterdag tijdens de algemene jaarvergadering
van de Landelijke Vereniging ter Behoud van de Waddenzee in
een rede die hij namens Braks uitsprak. De minister kon zelf
wegens een kabinetsberaad niet naar de vergadering in Har-
lingen komen. Braks zal na overleg met het betreffende pro-
duktschap spoedig met voorwaarden voor de mechanische
kokkelvisserij komen. Door het vissen op kokkels wordt de
zeebodem omgewoeld en die herstelt zich slechts langzaam. De
minister overweegt een minimummaat voor de op te vissen
kokkels en een beperking van het aantal toegestane visdagen.
Ook wil hij bezien of bepaalde gebieden permanent van de
kokkelvisserij en de mosselzaadvisserij uitgesloten moeten
worden.
SCHIERMONNIKOOG - Op het waddeneiland Schiermonnik
oog heeft het afgelopen weekeinde een complete invasie plaats
gevonden van vogelliefhebbers uit heel Nederland. Doelwit
van deze massale toeloop was de bonte tapuit. Deze vogel, die
zaterdagmorgen voor het eerst werd gesignaleerd, is nog nooit
eerder in Nederland waargenomen. Dit in tegenstelling tot de
gewone tapuit.
Zaterdagmiddag al dromden de toegesnelde ornithologen sa
men op de Schierse duintoppen, gewapend met kijkers, came
ra's en telelenzen, in de hoop een glimp van de zeldzame gast te
kunnen vastleggen. De tapuit liet zich maar heel af en toe even
zien.
Met de boot van zondagochtend 10 uur kwam een tweede
stroom op het eiland aan. Tientallen liefhebbers, met appara
tuur om de nek en statieven op de schouders, stormden jui
chend van de boot, op weg naar de bonte tapuit.
DEN HAAG (ANP) - De directeur-generaal binnenlands be
stuur van het ministerie van binnenlandse zaken, de CDA-er
mr. J.A.M. Hendrikx, wordt bij de Kroon voorgedragen voor
benoeming tot de nieuwe commissaris van de koningin in
Overijssel. Dit is zaterdagmorgen besloten door het kabinet,
aldus een bekendmaking van een woordvoerder van het minis
terie van binnenlandse zaken. De 47-jarige Hendrikx wordt de
opvolger van mr. J.L.M. Niers, die de pensioengerechtigde leef
tijd heeft bereikt. Hij was onder meer gedeputeerde van de
provincie Gelderland (1974-1981) en burgemeester van Wijchen
(1981-1985).
IN EUROPA
Amsterdamregenbui16 gr
Eindhovenregenbui17 gr
Vlissingenregenbui16 gr
Aberdeenregen14 gr
Athenenietontv-gr
Barcelonazwaar bew25 gr
Berlijnzwaar bew26 gr
Budapestzwaar bew25 gr
Bordeauxzwaar bew17 gr
Brusselhalf bew17 gr
Dublinzwaar bew14 gr
Frankfurtzwaar bew18 gr
Genèvezwaar bew15 gr
Helsinkionbewolkt27 gr
Innsbruckhalf bew23 gr
Klagenfurtzwaar bew22 gr
Kopenhagen onweer23 gr
Lissabonlicht bew20 gr
Locarnoonbewolkt16 gr
Londenregenbui16 gr
Luxemburglicht bew16 gr
VANDAAG/ Zon op: 05.27. Zon onder: 21.48. Maan op: 21.28. Maan onder:
04.12. MORGENZon op: 05.26. Zon onder: 21.50. Maan op: 22.48. Maan on
der: 04.40.
Madridhalf bew24 gr
Malagaonbewolkt30 gr
Mallorcaonbewolkt26 gr
Maltahalf bew28 gr
Moskouonbewolkt23 gr
Münchenonweer22 gr
Nicezwaar bew18 gr
Oslozwaar bew24 gr
Parijsregenbui17 gr
Praagonweer26 gr
Romezwaar bew22 gr
Splitnietontv-gr
Stockholmonbewolkt26 gr
Warschauhalf bew26 gr
Wenenhalf bew25 gr
Zurichzwaar bew18 gr
Cyprusonbewolkt27 gr
Istanbulniet ontv- gr
Las Palmaslicht bew25 gr
Tel Avivonbewolkt28 gr
Tuniszwaar bew31 gr
VANDAAG/ Bath: 03.19-15.41. Hansweert: 02,51-15.14. Terneuzen: 02.20-
14.42. Vlissingen: 02.01-14.22. Wemeldinge: 03.41-16.06. MORGEN/ Bath:
03.58-16.20. Hansweert: 03.29-15.52. Terneuzen: 02.57-15.19. Vlissingen:
02.37-14.59. Wemeldinge: 04.21-17.46.
Door Ad Burger
DEN HAAG - Premier
Lubbers kan tevreden zijn.
De financiële problemen
van minister Wim Deet
man (Onderwijs) zijn op
gelost zonder dat een en
kele minister er veel onder
hoeft te lijden.
Deetman zelf hoeft nauwe
lijks op te draaien voor de
ruim 500 miljoen gulden die
jaarlijks teveel worden uitge
geven aan het stelsel van stu
diefinanciering, zijn collega's
hoeven er evenmin diep voor
in de portemonnee te tasten.
Alleen voor dit jaar moeten
bijna alle ministers, die van
Defensie en Ontwikkelingssa
menwerking uitgezonderd,
enkele miljoenen bijdragen
om het laatste restantje tekort
op Deetmans begroting aan te
zuiveren. Maar omdat dat
volgens de minister-president
voor zijn ministers 'makkelijk
overzienbaar' was, hadden die
er geen enkele moeite mee.
Voorwaar een staaltje van
creatief boekhouden. Iedereen
in het kabinet is tevreden.
Deetman omdat hij niet hoeft
toe te geven aan die 'stomme
regel in het regeerakkoord',
zoals hij het zelf in zijn in
middels beruchte krante-in-
terview noemde, dat elke mi
nister voor zijn eigen tekort
moet opdraaien. En de andere
ministers kunnen blij zijn
omdat zij evenmin hoeven op
te draaien voor de problemen
op Deetmans begroting, ont
staan door een explosieve
groei van het aantal studen
ten.
Premier Lubbers toonde
zich na afloop van het kabi
netsberaad uitermate tevre
den over het bereikte ak
koord. En dat kan natuurlijk
niemand hem kwalijk nemen.
Het gat van ruim 500 miljoen
gulden voor dit jaar dekt het
kabinet door een aantal inci
dentele maatregelen, het gat
voor 1989 en volgende jaren
vult het kabinet door het
complete stelsel van aanvul
lende lening en beurs onder te
brengen bij een of meerdere
banken. Het levert volgens
Lubbers in één klap een be
sparing van ongeveer 700 mil
joen gulden op; ruim vol
doende om Deetmans finan
ciële nood op het gebied van
studiefinanciering te lenigen
en om de komende jaren te
kunnen inspelen op de ver
wachte groei varf leerlingen
in andere vormen van onder
wijs. Kortom: de financiële
problemen van minister Deet
man lijken (zeker weten doet
men het bij deze minister
nooit) voor de komende jaren
structureel opgelost.
Tegen die achtergrond is
ook de tweeslachtige reactie
van de regeringspartijen CDA
en WD te begrijpen. De res
pectieve fractievoorzitters De
Vries en Voorhoeve tonen zich
weliswaar verheugd over het
bereikte akkoord en het voor
uitzicht op enige rust in de
tent, maar hebben daarnaast
grote twijfels over de manier
waarop het kabinet zijn fi
nanciële problemen afschuift
op de studenten.
Vooral studenten uit gezin
nen met lage inkomens lopen
het risico de dupe te worden
van de maatregelen, zo vrezen
de regeringspartijen. Zij zul
len minder snel geneigd zijn
hoger onderwijs te volgen,
omdat dat er voor hen om een
aantal redenen bepaald niet
aantrekkelijker op wordt:
Studenten die niet genoeg
hebben aan de basisbeurs van
ongeveer 600 gulden per
maand en voor wie de ouder
lijke bijdrage te laag ligt,
kunnen nu nog aanspraak
maken op een aanvullende le
ning bij de overheid. Ze lenen
dat geld tegen een relatief
lage rente en hoeven de lening
pas na hun studie af te lossen
als ze een betrekkelijk hoog
inkomen genieten.
In de toekomst zullen stu
denten moeten lenen bij een
bank. Dat zal gebeuren tegen
een hogere rente dan nu het
geval is; banken zijn nu een
maal geen charitatieve instel
lingen. Studenten zouden door
die hogere rente kunnen wor
den afgeschrikt. Ook al omdat
banken vanaf het moment dat
de lening wordt aangegaan,
rente zullen berekenen, zal
een student gemiddeld 25 pro
cent meer moeten aflossen, zo
heeft PvdA-fractiespecialist
Wallage uitgerekend.
Bovendien zijn minister
Deetman en de banken nog
immer in onderhandeling
over de vraag hoe het moet
met de in de wet studiefinan
ciering opgenomen onthef
fingsbepalingen voor terug
betaling. Banken zijn van na
ture veel minder bereid om
debiteuren die niet in staat
zijn de schuld snel terug te
betalen, net zo soepel te be
handelen als de overheid nu
doet. Ter illustratie: de staat
heeft momenteel maar liefst
4,5 miljard gulden aan vorde
ringen op studieschuld uit
staan.
Nog groter worden de pro
blemen voor studenten uit ge
zinnen met lage inkomens.
Die krijgen, bovenop de basis
beurs en de aanvullende fi
nanciering, nog een gratis
aanvullende beurs van ge
middeld 1000 gulden per jaar.
Die vervalt in het nieuwe sce
nario. De aanvullende beurs
wordt, als deel van de lening
ondergebracht, in de aanvul
lende financiering. En dat
heeft grote financiële conse
quenties: een student die geen
ouderlijke bijdrage ontvangt
omdat zijn ouders het mini
mum-inkomen verdienen en
nu nog een jaarlijkse aanvul
lende beurs van rond de 3000
gulden krijgt, bouwt zo zelfs
een studieschuld van 60.000
gulden op, zo heeft de Lande
lijke Studenten Vakbond
(LSV) uitgerekend. En een
student zal zich om die reden
twee keer bedenken voordat
hij met een studie begint.
Premier Lubbers ziet de
problemen kennelijk niet zo.
Volgens hem is er hoogstens
sprake van een 'mentale ver
hoging' van de toegankelijk
heid van het hoger onderwijs.
Studenten die weten dat ze na
hun studie uitzicht hebben op
een meestal riant betaalde
baan, zullen zich niet door een
half procentje meer of minder
rente laten weerhouden om
naar de universiteit of hoge
school te gaan.
WD-fractievoorzitter Jo
ris Voorhoeve verwacht dat
studenten uit gezinnen met
een laag inkomen beter over
de keuze van hun studierich
ting zullen nadenken.
„Iemand met een rijke vader
kan nog wel een studie Egyp-
tologie gaan volgen, omdat
zijn vader toch betaalt.
Iemand die moet lenen, zal
daarentegen veel meer oog
hebben voor de kansen die
een studie op een goede baan
biedt", aldus de WD-voor-
man. Als het een beetje mee
zit, gaat van de nieuwe maat
regel zelfs 'een maatschappe
lijk nivellerende werking uit',
grapte Voorhoeve tijdens het
afgelopen weekeinde gehou
den WD-congres in Veldho
ven.
Die ontwikkeling lijkt ech
ter onwaarschijnlijk. Veel
aannemelijker is dat kinderen
uit gezinnen met lage inko
mens, alle sussende bewerin
gen van premier Lubbers ten
spijt, minder snel hoger on
derwijs zullen gaan volgen.
Nog geen twee jaar na de in
voering wankelt dus de be
langrijkste pijler onder het
systeem van studiefinancie
ring, de voor iedereen gelijke
toegankelijkheid van het ho
ger onderwijs.
V
