DE STEM
'Iemand als Dietrich
blijft onbereikbaar'
ALS
1ST
La Blonde
CLAUDIA CARDINALE MIJDT PUBLICITEIT
Afrika's 'sinkende skip' en kunst
'Hoger lager' beleeft zijn
tweehonderdste uitzending
Introvert
Oninteressant
DE MILDE GAULOISES
DONDERDAG 26 MEI 1988
Idee
Stil worden
Renée tachtig
Bevallig spel
A63
„Hoe onaantrekkelijk je het ook
maakt, de tendens blijft dat
jongeren liever zelfstandig blijven
wonen dan bij hun ouders
G. van Geneugten, St.
Studentenhuisvesting
T2
del in elektrotechnische artike
len. apparatuur voor de huishou
ding enz.
55117 C.D. Van der Linden Staal
B.V., Markweg Zuid 1-4,4794 SN
Heijningen. Het werkzaaam zijn
op het gebied van de inkoop, ver
koop prod, van staalprodukten
enz.
Breda, 20 mei 1988
I
Irkte,
I fdsteunen
brons getint glas
[oor onze correspondent
(jerard Kessels
SOME - Claudia Cardina
ls: „Ik weet niet waar ik
jet aan te danken heb,
maar ik wek kennelijk ge
voelens van sympathie op.
5i heb in nogal wat films
espeeld waarvan ik later
acht: nou, nou, dat was
niet veel bijzonders.
Haar de critici hebben mij
Is in bescherming ge
somen, ik ben nooit echt
afgekraakt. De pers heeft
mij altijd de hand boven
iet hoofd gehouden."
fraag een willekeurig iemand
relke Italiaanse actrices hij
ient. In negen van de tien keer
iomt er dit drietal uit: Sophia
toren, Gina Lollobrigida en
tlaudia Cardinale. Je ziet en
mort niet meer zoveel van ze,
naar de namen kunnen niet
apot. Drie symbolen van de
ia-oorlogse Italiaanse cinema,
vooral in de jaren zestig
aenig hart sneller deden klop-
Maar terwijl de inmiddels
Ktigjarige Gina Lollobrigida
n Italië voornamelijk nog op
iet scherm te zien is in een
weinig flitsende reclame voor
ien bekend merk frietpannen,
;aat het met 'La Loren' en
tlaudia Cardinale als met
«ede wijn. Hoe ouder, hoe be
ier. Sophia Loren schittert de
zer dagen in de (televisie)film
iamma Lucia', terwijl Clau
dia Cardinale lof geoogst heeft
voor haar opmerkelijke rol van
gouvernante in de film 'Blu
Bettrico' van de onbekende
Duits-Italiaanse regisseur El-
Me Gange.
„Het is de eerste film van El-
riede Gange. Zij heeft een
hitse vader en een Italiaanse
moeder. De film gaat waar-
ïhijnlijk meedoen aan het fes-
ival van Venetië in september.
Daarna komt hij in de roula-
ie."
tlaudia Cardinale, 49 jaar in
middels, zoekt de publiciteit
niet. Aan interviews heeft ze
eigenlijk een hekel. „Ik ben
heel introvert, ik houd niet van
praten." Deze middag heeft ze
een uitzondering gemaakt en is
ze in de Via della Mercede in
Rome neergestreken om met
een aantal buitenlandse corres
pondenten te praten over haar
carrière. Ze lacht veel en heeft
een sexy, enigszins doorge
rookte stem.
Dat ze met rasse schreden de
vijftig nadert is haar niet aan
te zien. Een vrouwelijke collega
wil dan ook prompt weten wat
haar 'geheim' is. Een dieet, een
stug gymastiek-programma
Ia Jane Fonda? „Er is geen ge
heim. Plezier in het leven. Ge
nieten van alles wat je doet.
Het bewust beleven van elk
ogenblik. Niet hier zijn en met
de gedachten elders. Dat is be
langrijk."
Terug naar haar laatste film
'Blu Elettrico'. Waarom kiest
een gevestigd actrice als Clau
dia Cardinale, die voortdurend
scenario's bij de post heeft,
voor de eerste film van een vol
strekte nieuweling in filmland?
„Ik wil alleen nog in een film
spelen als ik er voor honderd
procent door gegrepen word.
Gebeurt dat niet, dan blijf ik
veel liever bij mijn kinderen.
'Blu Elettrico' heb ik gedaan
omdat de film over de een
zaamheid van kinderen gaat.
Een onderwerp dat me zeer
aanspreekt. De ouders zijn aan
het werk of hebben andere an
dere dingen aan hun hoofd en
ze laten de kinderen thuis maar
aan hun lot over onder de
hoede van een familielid of
iemand anders. Het is een film
over kinderen die wanhopig op
zoek zijn naar liefde. Een heel
gevoelig verhaal."
„Draaiboeken die weinig van
doen hebben met de werkelijk
heid zoals ik die zie, weiger ik.
Dat is niet altijd even gemak
kelijk, ook al kan ik het me
permitteren."
In de jaren zestig, de hoogtijda
gen van Cardinale en van de
Italiaanse film, onbrak het niet
aan superlatieven voor de in
Tunesië geboren Italiaanse.
„De ideale vrouw", zwijmelde
regisseur Federico Fellini. „Een
spinnende, getemde kat",
meende collega Visconti.
Schrijver Alberto Moravia
hield het op 'de nieuwe godin
van de liefde'. Zelf ziet ze zich
niet als een van de mooiste
vrouwen uit de geschiedenis
van het witte doek. „Beslist
niet nee. Als schoonheid zal
iemand als Mariene Dietrich
altijd onbereikbaar blijven."
Toen de hausse van de Ita
liaanse film voorbij was,
speelde ook Cardinale zich in
ternationaal minder in de kij
ker. Toch ging ze stug door met
films maken. Inmiddels heeft
ze in ruim negentig rolprenten
gefigureerd. Haar films met
regisseurs als Fellini ('Acht en
een half') en Visconti vestigden
haar roem definitief. „Met Vis
conti", zo analyseert ze, „heb ik
een plaats in de geschiedenis
van de film gekregen".
„Ik ben niet iemand die boe
ken leest op zoek naar een goed
filmscript en daar dan mee
naar een regisseur gaat. Ik heb
nog nooit een vinger verroerd
om een film te maken. Ik heb
altijd gewacht op datgene wat
mij werd aangedragen. Mis
schien is dat fout."
„Ik houd niet van de Ameri
kaanse film. Ik heb hele goede
aanbiedingen uit Amerika ge
kregen die ik allemaal heb af
gewezen. Ik beschouw me zelf
als een Europese actrice."
Al te sexy rollen heeft Claudia
Cardinale steeds van de hand
gewezen. „Ja. Ik heb altijd ge
vonden dat een vrouw iets
mysterieus moet hebben. Dat
wordt in die films volkomen
ontkend en daarom vind ik ze
totaal oninteressant. Afgezien
van het feit ik er nu ongeschikt
voor zou zijn."
„Ik ben in de jaren zestig be
gonnen, dat was een gouden
tijd voor de Italiaanse film. De
huidige situatie is nogal triest.
Goede jonge regisseurs zijn er
nauwelijks. Er is een gebrek
aan goede ideeën en de produ
centen willen alleen maar op
zeker spelen. Toch ben ik niet
c, TWo-tone zwart/grijs
/grijs metallic. Als u uzelf
t doen, haast u dan naar
r voor een kennismaking
TVend. Het kon wel-
<ingCab, Patrol, Vanette, Urvan eri Cabstar-
tnsen, Baljuw Veltersweg 1,
Automobielbedrijf Moret,
pessimistisch voor de toe
komst."
„Ik ben politiek zeer geïnte
resseerd. Ik probeer op de
hoogte te blijven. Het femi
nisme is belangrijk voor mij. Ik
heb steeds doelbewust de zijde
van de vrouwen gekozen. Ik
heb aan demonstraties meege
daan, maar moest me terug
trekken. Ik werd steeds gefoto
grafeerd en gefilmd en dat
wilde ik niet. Ik wilde een van
de vele vrouwen zijn. Dat ik als
actrice invloed kan hebben op
de vrouwenbeweging geloof ik
niet. Ik weet niet wat ik me
daar bij voor moet stellen."
Claudia Cardinale: „Ik ben heel introvert, ik houd niet
van praten." fotofederichamecourt
Van onze RTV-redactie
Het BRT-spelletje 'Hoger lager' krijgt vanavond een
feestelijk tintje. Het meest bekeken en populairste
spelprogramma van de Belgische televisie viert dan
namelijk zijn tweehonderdste uitzending.
'Hoger lager' is al vijf jaar
lang elke donderdagavond
op de Belgische televisie na
het eerste journaal te zien.
Alleen in de zomermaanden
komt het ook in Nederland
veel bekeken BRT-pro-
gramma niet op het scherm.
Presentator is vanaf het
begin Walter Capiau. Hij
ontvangt in aflevering 200
geen speciale gasten, geen
ministers zoals bij vorige
specials, maar het type kan
didaten dat ook in de ge
wone uitzendingen aan bod
komt.
Het idee voor het spelpro
gramma met de kaarten
kwam zes jaar geleden van
de Belg Eduard Vervey, die
het aan de BRT verkocht. De
opzet is even bekend als
simpel: de kandidaten moe
ten een raden of de waarde
van een omgekeerde spel
kaart hoger of lager is dan
die van een eerder getoonde.
De produktie van het pro
gramma is steevast in han
den van Guido Depraetere,
die van plan ook komend
seizoen met 'Hoger lager'
door te gaan.
Depraetere zocht destijds
voor de presentatie Walter
Capiau aan, die toen reeds
een lange loopbaan als tv-
en radiofiguur achter de rug
had. Capiau heeft in België
jeugdprogramma's gepre
senteerd en was enige tijd
betrokken bij het zondagna
middagprogramma 'Binnen
en buiten'. Ook prsenteerde
hij de vroegtijdig gestopte
'Gongshow'. Vooral door het
radioprogramma Capriola
van BRT 2 Omroep Brabant
verkreeg Capiau in heel
Vlaanderen bekendheid. In
dit telefoonspel haalde Ca
piau grappen uit met niets
vermoedende Vlamingen.
Dat het programma na
vijf jaar aan populariteit
nog niets heeft ingeboet, be
wijzen de Belgische kijkcij
fers nog maandelijks: de ge
middelde kijkdichtheden
van de voorbije jaren gaan
van 34.1 tot 37.9 oftewel ge
middeld zo'n 1.800.000 kij
kers, met pieken tot twee
miljoen kijkers. Bovendien
blijkt uit de vele brieven uit
Nederland dat ook daar het
BRT-programma druk be
keken wordt.
Om 'n sinkende skip blou
te verf. Schouwburg Til
burg. Open: ma.-za. 11.00-
18.00 en 19.00-21.30 uur en
zo. 12.00-17.00 uur. Tot 26
juni.
Een beeldende-kunstexpo-
sitie naar aanleiding van de
Apartheid. De vraag of kunst
een boodschap kan/moet heb
ben, is al vaak gesteld. In deze
dagen van autonome kunst
werken als reactie op de
geëngageerde kunst wordt
daarop verschillend gerea
geerd. Maar, mijns inziens,
bestaat het puur autonome of
waardevrije kunstwerk niet.
Er kan alleen van een ver
warring van waarden ge
sproken worden, wanneer de
ene waarde met de andere
verward wordt of vervangt.
Het doel kan de middelen niet
heiligen. Op deze tentoonstel
ling krijg ik ook niet de in
druk dat dit gebeurt. Over het
algemeen is de plastische
waarde van de kunstwerken
goed. Zeventien kunstenaars
uit het hele land geven uit-
drukking aan hun gevoel ten
aanzien van rassenhaat en
discriminatie.
Dat gebeurt met recht
streekse beelden van situa
ties, met indirect commentaar
of emotionele reacties op ge
beurtenissen of maatschap
pelijke houdingen. Van Paul
Babeliowsky hangen er raak
geschoten foto's uit Zuid-
Afrika. Willem van Duimen
Krumpelman maakte bij fo
to's krantenarchieven, die
door brand zijn aangetast. De
communicatievraag. Heel
summier geeft Marlyn Don
ker in conté de aangevreten
mens expressief weer.
Grote olieverven van Rob
Kars stellen duidelijk en mo
numentaal de Apartheid; het
geen Jan van Reeven met
pastel op een anecctetische
manier doet. Het duo Gub-
bels/Kerkhof s maakte in
zeefdruk en litho series die op
een grafisch-plastische ma
nier de maatschappij aan
klaagt die voeding geeft aan
discriminatie. Dichter bij
huis haalt José Melo de
Apartheid met foto's over zi
geuners in Nederland.
Bij Trudi van Tilborgh
druipt het sarcasme van de
affiches, die inhaken op de
vooroordelen bij Nederlan
ders over allochtonen met als
reactie: kijk naar jezelf. Je
bent net zo! Er is een catalo
gus met enkele goede teksten
over deze manier van hande
len in de kunst Een tentoon
stelling die aandacht ver
dient, niet alleen om de bood
schap, maar zeker ook om de
artistieke dragers ervan.
H.E.
Pieter van Unen, schilde
rijen. Stalker, Klooster
laan 138, Breda. Open: do.-
zo. 13.00-17.00 uur. Tot 12
juni.
Wat is een schilderij? Dat
weet toch iedereen! Een vier
kant ding met een of andere
voorstelling. Pieter van Unen
is al geruime tijd bezig die
vanzelfsprekendheid, dat cli
ché, gevoelsmatig te doorbre
ken. Het vierkante stuk lin
nen, met een lijst, is hem gaan
obsederen. Een geheimzinnig
vlak dat zijn ruimte nog moet
prijsgeven. Het lukt een
schilder soms dat te doen.
Niet door er verf op te smeren
omdat je nu eenmaal toch er
gens op moet schilderen,
maar door heel subtiel (in het
geval van Pieter van Unen)
de gegeven oppervlakte af te
tasten door middel van kleine
en grote vormen.
Bij hem zijn dat ronde of
grillige eigele vlakken. Deze
volumen verraden, denk ik,
nog iets van zijn beeldhouw-
kundige achtergrond. Ze
staan zo in het vlak dat het
bruine linnen zich telkens op
een andere manier moet be
palen ten aanzien van deze
'indringer'. Soms ontstaat er
harmonie en dan weer strijd.
Maar dat heeft dan ook weer
te maken met de manier
waarop de beschouwer kijkt.
De werkelijkheid is telkens
anders of onwerkelijk of
nieuw. De tekens kunnen
gaan werken - in al hun
ogenschijnlijke eenvoud - als
hallucinerende, meditatie-
punten, als ruimteschepen of
momenten van rust. En tel
kens blijft er dat bruine lin
nen, dat vierkante vlak dat
immers zo'n cliché was (ver
leden tijd). Ik ben heel
nieuwsgierig naar het ver
volg van dit 'onderzoek',
waarvan nu bij Stalker een
aantal intrigerende 'resulta
ten' hangt.
H.E.
Overzichtstentoonstel
ling Renée. Gemeentemu
seum, Aardenburg. Open:
zo.-ma. 14.00-17.00 uur, di.
t/m vr. 10.00-12.00 en 14.00-
17.00 uur. Za. gesloten. Tot
4 juni a.s.
Ter gelegenheid van de
tachtigste verjaardag van de
schilderes Renée van Jelger-
huis Van Rooyen, die haar
werk alleen met haar voor
naam pleegt de signeren,
richtte het gemeentemuseum
van Aardenburg, het
Zeeuwsvlaamse stadje waar
zij met onverminderd en
thousiasme voor de atmosfeer
die er heerst, al weer jaren
woont, een overzichtstentoon
stelling van haar schilderijen
in.
Na haar creatieve drang in
vroeger jaren te hebben uit
geleefd in het maken van kle
ding en hoeden naar eigen
ontwerp, begon zij op haar
zestigste jaar, zonder ooit
enige opleiding te hebben ge
noten, te schilderen en ont
wikkelde zich in de loop van
de laatste kwart eeuw autodi
dactisch verder. Niet alleen
wist zij op die wijze een verf-
behandeling en penseelstreek
te bereiken, die nauwelijks
nog de zondagsschilderes ver
raadt, maar tegelijk met haar
toenemend technisch vermo
gen breidden zich ook haar
onderwerpen uit en kreeg
vooral haar visie daarop een
steeds uitgesprokener per
soonlijk karakter.
Wat het landschap betreft
gaat haar grote liefde uit
naar zee en duinen, waarmee
ze al sinds haar vroege jeugd
in de omgeving van Scheve-
ningen vertrouwd was, maar
ook haar dagelijkse omge
ving, waarin bloemen en
planten een belangrijke rol
spelen, inspireert haar tot
stillevens, die evenals vele
doeken van Pierre Bonnard
dikwijls een open venster op
het landschap tot achter
grond hebben.
Al deze dingen, landschap,
bloemen, planten en ook ge
zichten en koppen schildert
Renée niet naar de zichtbare
werkelijkheid, doch naar het
beeld dat zij van de eenmaal
waargenomen realiteit vaak
overtogen is met een glans
van blijdschap, melancholie
of geheimnis, die ze maken
tot meer dan ze ogenschijnlijk
zijn.
Dat betekent ook dat de
hier bijeengebrachte oogst
aan werk hetzelfde meisjes
achtig onbevangene, tot be
wondering geneigde en een
door diepten gegane levens
ervaring weerspiegelt als de
blik van haar, die het maakte.
Een in alle opzichten vitale
expositie van een vitale tach
tigjarige, die natuurlijk de
aandacht van Zeeuwsvlamin
gen, maar zeker ook die van
niet-Zeeuwsvlamingen ver
dient!
W.E.
Elisabeth van den Akker en
Annet Gaaikema, wands-
culpturen en objecten. Katha-
reze, expositieruimte voor
textiele kunst, Nieuwland-
straat 31 in Tilburg, open
donderdag, vrijdag en zater
dag van 13.00 tot 17.30 uur,
t/m 25 juni.
Het idee om gebruiksklare
materialen te gebruiken is in
verschillende stromingen uit
gewerkt en het werk van deze
twee kunstenaressen zou een
afgeleide genoemd kunnen
worden van Minimal Art met
de nadruk op afgeleide omdat
hier nog wel het nylon gaas in
al zijn eenvoud aanschouwd
kan worden, maar het vooral
een middel is om tot ongewo
ne, fraaie, en decoratieve vor
men te komen.
Voor Annet Gaaikema
biedt het materiaal haar de
gelegenheid schalen en vazen
te maken. Stijf en dapper
priemen haar tulpen kaars
recht de lucht in vanuit grap
pige vaasjes, alles van horre-
gaas en ijzerdraad en een
zweempje verf. Het lichtge
wicht materiaal heeft ook
aanleiding tot het maken van
zwevende vormen.
Veel meer nog verwerkt
Van den Akker andere mate
rialen in haar gazen, die be
halve als voornaamste vorm
element ook dienen om de an
dere gebruikte materialen te
verhullen.
Door de dubbele gelaagd
heid van het werk zou gesteld
kunnen worden dat Van den
Akker meer op inhoud en
minder op vorm gericht is
dan Gaaikema. Deze laatste
maakte, zonder er doekjes om
te winden, een bevallig spel
met vormen van. Door de
verschillende opvattingen is
zo een interessante tentoon
stelling ontstaan van inhou
delijk en formeel elkaar aan
vullend werk.
L.R.
Dit is 'Proef in organza, rubber en lurex (20.5x25.5 cm)
van Anja de Roos uit de collectie van het Nederlands Tex
tielmuseum in Tilburg. Het wordt getoond binnen het ka
der van een keuze uit de collectiue hedendaagse kunst van
dit museum op de onlangs opengestelde tweede verdie
ping. Tot 5 juni is daar werk te zien, dat zowel technisch
als artistiek verschillende uitgangspunten heeft binnen
het kader van de collectionering van een textielmuseum.
Onder anderen zijn er vertegenwoordigd: Désirée Schol
ten, Madeleine Bosccher, Anna Verwey, L.A.M. de Wold,
Danielle Keunen, Maryan Geluk, Marieke Aukes, Harry
Boom en Cornelius Rogge. Open: di.-vr. 10.00-17.00 en za.-
zo. 12.00-17.00 uur.
