Psychiater contra natrium-complot
Novellen: doordringen tot de kern
Marguerite Duras blijft verrassend en vernieuwend
Maak zelf een
ei
Een dame op een fiets
andere prentenboeken
Prijs voor dier<
DAAN CARTENS, HANS PLOMP, RUDOLF GEEL ASTRID ROEMERS EN HANNY ALDERS
mm
DE STEM BOEKENGIDS ZATERDAG 21 ME11988
WALKER PERCY BLIJFT STRIJDEN TEGEN DE TIJDGEEST
Kinderen
jflSTEM GIDS 2
VERSCHENEN
Chanson
Verslag
Herschreven Hanny Alders FOTO
Monnik
G2
Door Marjan Mes
HOEWEL al enkele jaren de ze
ventig gepasseerd, blijft de
Franse romanvernieuwster Mar
guerite Duras in hoog tempo ver
rassen met nieuw werk. In het
zelfde tempo verschijnen ook de
vertalingen in het Nederlands.
Met de korte roman, 'Emily L.',
heeft zij een prachtige synthese
gevonden tussen haar nouveau
roman-achtige stijl uit de jaren
zestig en de lyriek van haar meer
recente bestseller 'De Minnaar'.
Deze nieuwe, wat toegankelijker
richting werd vorig jaar al aangekon
digd in de fascinerende roman 'Zwart
haar blauwe ogen'. 'Emily L.' gaat
over de onmogelijkheid van een grote
gepassioneerde liefde, die zo snel door
de tijd wordt ingehaald, dat de herin
nering eraan op een onwezenlijk
droombeeld lijkt.
Er over schrijven is, zoals de ik-fi-
guur - vermoedelijk een schrijfster -
ervaart, vrijwel ondoenlijk. Samen
met haar anoniem blijvende geliefde
observeert zij in een havenplaatsje bij
Le Havre een ouder Engels echtpaar.
Terwijl zij samen met haar (voorma
lige?) geliefde praat over het verdwij
nen van hun gevoelens voor elkaar,
prikkelt de aanwezigheid van de En
gelse zeekapitein en zijn bedeesde
echtgenote haar fantasie steeds meer.
Via een gefingeerde reconstructie van
het huwelijksleven van dit onbekende
paar, van wie zij slechts enkele ge-
spreksflarden opvangt, beleeft zij op
nieuw haar eigen mislukte liefdesge
schiedenis.
Emily L. zou een vrouw van aristo
cratische afkomst zijn, die tegen de
zin van haar ouders beneden haar
stand trouwde. Na de dood van haar
enige kind begon zij talentvolle ge
dichten te schrijven waardoor de
'Captain' zich buitengesloten voelde.
Het belangrijkste gedicht verdween
spoorloos. Het zou door de jaloerse
echtgenoot verbrand kunnen zijn,
maar misschien werd het ook wel
nooit geschreven.
Het vervagen van de herinnering
waardoor een andere werkelijkheid
ontstaat in het hoofd van de betrok
kene; daarover gaat ook deze prach
tige roman weer. Ook de herinnering
aan de eigen liefdesgevoelens ver
dwijnen op den duur, maar restanten
daarvan blijven bewaard, waardoor
de band tussen ex-geliefden nooit he
lemaal verdwijnt. De naamloze ver
telster leest het af aan gedrag en hou
ding van het Engelse paar, dat zij van
een afstand gadeslaat en herkent het
in haar eigen geschiedenis.
Duras' grote talent blijkt hier op
nieuw uit het met korte, heel concrete
zinnen, die vaak op zichzelf staan,
verschillende werkelijkheidsniveaus
te kunnen oproepen. Met één enkele
zin weet zij het heimwee of de herin
nering aan een voor haar zo kenmer
kende lokatie te treffen. Zo wordt in
deze roman de rivier de Seine vereen
zelvigd met de Mekong-delta uit haar
jeugdjaren in Indo-China. Het
boeiendste van deze schrijfster blijft
dat zij met een helder objectief taal
gebruik het raadselachtige, helemaal
niet zo heldere van de menselijke
geest in de kern weet te raken.
Marguerite Duras: 'Emily L.'. Vitg.
Van Gennep, prijs 24,50.
Marguerite Duras
FOTO ANP
Door Dirk Vellenga
DE nu 72-jarige Amerikaan Walker
Percy is een merkwaardige auteur.
Sommigen noemen hem even groot als
John Updike, John Cheever en Ber
nard Malamud, maar internationaal
hebben zijn
boeken nooit veel gedaan. In Neder
land is nu voor een eerst een vertaling
verschenen, het is 'Vorst der duister
nis', het boek van Percy dat vorig jaar
in de VS verscheen onder de titel 'The
Thanatos Syndrome'.
Walker Percy debuteerde in 1961 op 45-ja-
rige leeftijd met 'The Moviegoer' over een
handelaar in New Orleans, die zijn omge-
ving verafschuwt en steeds in de bioscoop
zit. Ook in de volgende boeken van Percy
gaat het om mensen die in onmin leven
met de Amerikaanse samenleving en strij
den tegen het morele verval om hen heen.
Ze zoeken koppig naar oplossingen voor de
problemen in de maatschappij en worden
door familie en kennissen als een beetje
vreemd beschouwd.
In 'Vorst der duisternis' hervat de psy
chiater Tom More zijn werk na door een
diep dal te zijn gegaan. Hij heeft te veel
gedronken en belandde twee jaar in de ge
vangenis na illegaal in peppillen gehan
deld te hebben. Hij houdt vast aan een
strak-Freudiaanse aanpak, maar merkt
dat zijn oude patiënten onlogisch op hem
reageren. Ze zijn verlost van hun angsten
en maken een slome indruk. Verder ma
ken ze schaamteloos seksuele toespelingen
en hebben ze een griezelig scherp geheu
gen voor details.
Tom voelt dat er iets met de patiënten
aan de hand is. Ook zijn vrouw blijkt op
eens dezelfde verschijnselen te vertonen.
Langzaam ontdekt hij dat collega's bezig
zijn met een experiment. Ze voegen na
trium toe aan het drinkwater, waardoor
bij de gebruiker de hersenschors wordt
aangetast, passiviteit optreedt en de sek
sualiteit afzakt naar een primitief niveau.
Het lijkt onmogelijk iets tegen dat mach
tige complot te doen, vooral omdat Tom
More zelf een verdacht verleden heeft en
alleen mag werken onder curatele van de
doktoren die zelf aan het hoofd van het
experiment staan. Kinderen van een
sportteam krijgen ook water met natrium
toegdiend en worden gebruikt door over
sekste volwassenen.
Het experiment zou veel moderne pro
blemen oplossen en afrekenen met agres
sie, criminaliteit, psychische stoornissen
en zelfs met aids. Het boek krijgt snel het
karakter van een toekomst-roman, een sf-
verhaal bijna, maar Percy slaagt erin de
sfeer tastbaar en werkelijk te houden. Hij
beschrijft zijn personen en het decor, Lou-
siana in het diepste zuiden, op een beel
dende, literaire wijze. De drinkwater-truc
brengt volgens de doktoren de geest van
het oude zuiden terug: de mensen worden
weer vriendelijk en fatsoenlijk en geven
hun gevoelsleven geen kans aan de opper
vlakte te komen.
Toch krijgt de strijd van Tom tegen de
doktoren een nogal potsierlijk karakter. In
eerdere werken bracht Percy nog wat iro
nie aan, maar nu lijkt zijn bitterheid over
Amerika en de morele waarden te groot
om frivool te doen. Via een getroebleerde
geestelijke legt hij een voorspelbare lijn
naar nazi-Duitsland, waar ook werd ge
tracht het gedrag van de bevolking che
misch te reguleren.
Hoe het is onaangepast te zijn in het
conservatieve zuiden van Amerika, maakt
Walker Percy meer dan duidelijk, maar
dat deed hij ook al in zijn vijf eerdere ro
mans. Mogelijk heeft de Nederlandse uit
gever gedacht dat het toevoegen van sf-
achtige spanning een groter publiek rijp
zou maken voor de morele lessen van Per
cy. 'De vorst der duisternis' is met veel
overtuiging geschreven, maar schiet te
kort als thriller met een boodschap.
Walker Percy: "Vorst der duisternis'. Uitg.
Het Spectrum, prijs 39,90.
Walker Percy
Door Muriel Boll
DIT keer een aantal
prentenboeken in deze
rubriek, want er ligt
weer een hele stapel.
Quentin Blake is de be
kende illustrator van
Roald Dahls boeken; zel
den vullen de fantasti
sche creaties van twee
mensen elkaar zo ideaal
aan. Dat Blake ook in
zijn eentje in staat is een
boeiend geestig prenten
boek te maken, bewees
hij een paar jaar geleden
met 'Het verhaal van de
dansende kikker' en nu
met 'Mevrouw Hermi
tage op rolletjes'.
Mevrouw Hermitage is een
dun dametje van middel
bare leeftijd. Ze heeft een
dun brilletje op haar neus
en maakt graag fiets
tochtjes op het platteland
terwijl haar hond Rem
brandt naast de fiets mee
loopt. Rustig peddelend be
denkt mevrouw Hermitage,
een toepasselijke naam voor
dit wereldvreemde dametje,
van alles om haar fiets com
fortabeler te maken.Wat
deze fiets nodig heeft, is de
steeds weerkerende zin die
leidt tot uitbreiding van het
vehikel. Die begint met on
schuldige toeters maar loopt
uit op een soort wiebelige
zeilfiets en dat blijkt teveel
van het goede. Het bouwsel
stort in elkaar en is rijp
voor de sloop.
Wat mevrouw Hermitage
dan nodig blijkt te hebben
zit in de titel verstopt, maar
waar dat op uit zou kunnen
draaien komen we niet te
weten. Je kunt er wel naar
raden. Het blijft je verbazen
wat Blake met enkele rake
lijnen als terloops op het pa
pier tovert. Hij moet het
dunne dametje, de hond
Rembrandt, de hele sante-
kraam zijn ogen voorbij
zien fietsen, anders lukt het
niet om zo'n dwaas verhaal
te bedenken.
Brsicif 8pi
'Een cadeau voor Miki' is
een prentenboek van Yoriko
Tsutsui en Akiko Hayashi,
Japans dus. Japanse pren
tenboeken zijn vaak een
beetje braaf, erf lief en naar
mijn idee zouden ze soms
wat meer kleur kunnen ge
bruiken. Ook dit boek is in
pastelkleuren maar felge
kleurde origami-vouw-
blaadjes springen daar in
eens uit.
Het verhaal gaat over
Asa en haar jongere zusje
Miki die graag Asa's pop
Lola pikt om mee te spelen.
Nu ook weer terwijl Asa
juist met haar poppenwa
gen en Lola had willen spe
len! Plotseling wordt Miki
ziek en haar moeder gaat
met haar naar het zieken
huis, Asa blijft alleen ach
ter. Plotseling breekt er
noodweer uit met donder en
bliksem, Papa is nog niet
thuis maar gelukkig is Lola
er om onder het dekbed
troost bij te zoeken.
De volgende dag gaat Asa
met haar vader op bezoek
bij haar geopereerde zusje.
Ze heeft cadeautjes bij zich,
gevouwen vogeltjes en bloe
men èn een groot pak. „Asa,
je bent echt groot geworden,
en dat in één nacht", zegt
haar moeder.
Een warm verhaal over
een gebeurtenis die elk kind
weieens meemaakt. Hou
zouden kinderen zelfover
winning noemen? Niets
De omslagtekening van
'De trotse kraai'
van Bernadette.
waarschijnlijk, zoiets voel je
alleen maar.
Van Japan naar Zweden,
waar 'Ik wil niet mee!' van
daan komt dat gemaakt
werd door Siv Widerbergen
Cecilia Torudd. Een meisje,
ze heeft geen naam, wil op
een dag niet mee naar de
crèche. Alles zit dan tegen,
haar sokken willen niet aan
haar voeten blijven, de kaas
valt van haar boterham
men, de chocolade krijgt een
dik vel en de beker valt nog
om ook.
Buiten willen haar voeten
nog steeds niet naar de crè
che, ze blijven treuzelen en
gaan de verkeerde kant op.
Eindelijk op de crèche
draait ze bij. Sterker, ze
heeft het daar zo naar haar
zin dat ze niet naar huis wil
als haar moeder haar komt
halen.
Dan krijg je van hetzelfde
laken een pak, maar in spie
gelbeeld. Een leuk bedacht
verhaal; de tekeningen vind
ik niet bijzonder mooi maar
ze zijn wel grappig. Op de
gezichten kun je goed zien
hoe het meisje en haar
ouders zich voelen: kwaad,
slaperig, ongeduldig.
Ik eindig met een heel
mooi prpentenhoek van,
Bernadette^'De trotse kaai',
De kraai in het grote bos is
jaloers op de kanari in de
stad. Die heeft een gouden
kooi! Aan de wijze uil
vraagt kraai waarom hij
genoegen moet nemen met
alleen maar een tak Uil
verwijst hem naar Sint
Franciscus die in de tuin ap
pelen aan het plukken is. De
heilige zegt niets maar geeft
kraai een kooi en brengt
hem dagelijks eten Op een
dag wil kraai zijn vleugels
strekken maar dat lukt niet
Hij krijgt heimwee naar het
grote bos. Een musje heeft
medelijden met hem en
vraagt Franciscus of hij het
kraai mag ruiken Vrij in
het bos vliegend ontdekt
kraai dat hij dom en jaloers
is geweest. Dankbaar be
looft hij Franciscus dat hij
voortan het kleine musje zal
beschermen in het bos. Ber
nadette heeft haar penteke
ningen warme Toscaanse
kleuren gegeven. Franciscus
lijkt zo uit een Giotto-schil-
dering weggelopen te zijn.
Een sfeervol prentenboek!
Quentin Blake: "Mevrouw
Hermitage op rolletjes1.
Uitg. Querido, prijs 19,90.
Yoriko Tsutsui en Akiko
Hayashi: "Een cadeau voor
Miki'. Uitg. Gottmer prijs
18,50.
Siv Widerberg en Cecili»
Torudd: 'Ik wil niet mee!'
Uitg. Gottmer: prijs 17,50.
Bernadette: 'De trotse
kraai'. Uitg. Christofoor,
prijs 20.
26
IEDEREEN wil tegenwoordig
jijn eigen weer voorspellen.
Een barometer kun je daar
goed bij gebruiken en die is
simpel en snel te maken. Je
hebt nodig: een leeg conser
venblik, grote ballon, stevig
elastiek, lijm, rietje, papier,
punaises, schaar.
Knip het bovenstuk van de
ballon en trek dat strak over
de open kant van het blik.
Draai er elastiek omheen, zo
dat het strak blijft zitten,
plak een stukje van het rietje
in het midden op het ballon-
nenvel. Zet het blik op een
kastje tegen de muur, als de
lijm droog is. Prik een vel pa-
Pi
ui
ri
Pt
gt
Lr
dc
al
dr
dz
ru
gt
he
da
m
lu
zo
di
HELP je in je vrije tijd pad
den overzetten of maak je het
asiel schoon? Dan kun je
meedoen aan een wedstrijd
van de Dierenbescherming.
Die heeft de Poespasprijs in
gesteld voor jongeren van
acht tot achttien jaar die re
gelmatig iets voor dieren
doen. Zo wil de dierenbe
scherming bereiken dat meer
kinderen aandacht voor die
ren krijgen, want nog steeds
zijn er kinderen die dieren al
dan niet bewust mishandelen.
Als je denkt dat wat jij doet
belangrijk genoeg is geef dat
dan door.
pic
da
wf
lef
da
Al
vo
ko
ge-
ter
scl
po
Hc
be
„Het is echt om gek van te
worden", zegt André Bakker
van het LAKS (Landelijk Ak-
tie Komitee Scholieren). Het
LAKS heeft dit jaar voor het
eerst een lijn ingesteld waar
scholieren hun klachten over
de examens kwijt kunnen. De
klachtenlijn is ingesteld om
dat de examens niet altijd
verlopen zoals gewenst is.
Als je je examen, waar je
twee jaar hard voor hebt ge
werkt, verknalt doordat er
ie
lil
P
te
te
te
(tekening David Levine)
Bill Flanagan: "Recht uit het
hart'. Uitg. Luitingh, prijs
34,90. Interviews met Mick
Jagger, Bruce Springsteen, Bob
Dylan, Bono, Sting, Paul Simon
en vele anderen. Niet alle ge
sprekken zijn onthullend en de
schrijver schermt wat vaak
met zijn persoonlijke opvattin
gen, maar de verzameling kan
beschouwd worden als een aar
dig naslagwerk. Vreemd is al
leen het idee een interview van
Hans van den Heuvel met
George Kooymans op te nemen.
Daar kan Flanagan toch niet
blij mee zijn.
Stephen Hawking: 'Het
heelal'. Uitg. Bert Bakker,
prijs 29,90. De invalide na
tuurkundige Hawking vere
nigt de quantummechanica
en de relativiteitstheorie
van Einstein.
John Wareham: "Profiel
schetsen van managers'.
Uitg. Bruna, prijs 27®
Schetsen van verschillen'
'bazen' met hun sterke p®
ten en hun zwakheden.
Shirley Conran: 'Jrtj
Uitg. Luitingh, prijs 37
Vijf vrouwen proberen
overleven in het oerwoud
dit verhaal van Shirk
Conran, de schrijfster vi
'Kant' ('Lace').
David Morrelt: 'Vei
van Nacht en Nevel'.
Luitingh, prijs 26,90.
nieuw- avontuur van de n®]
den uit 'Broederschap
de roos' en 'Genoots®8
van de steen'.
Ton Regtien: 'Springt
herinneringen aan de F
zestig*. Uitg. Het Wem
venster, prijs 29,90. Desw
dentenleider van
houdt zich bezig met dem
rige 'sixties' en wisselt n®
inneringen af met imP1®
sies van het heden.
bestaan daar etc. Onderhou
dende vertelling.
Rudolf Geel schreef een no-
vellee met als titel een chan
son van Juliet Greco op tekst
van Prévert 'Les feuilles
mortes', 'Dode bladeren'. De
natuur en het leven van de
mens daarin zitten vol cycli.
In het verhaal worden de le
vens van een vader en een
zoon in relatie gebracht met
dezelfde vrouw, Thérèse. Op
19-jarige leeftijd wordt hij
door zijn vader met haar naar
Parijs gestuurd, om tegen zijn
zin vertrouwd te raken met
het zakenleven.
Zowel met de zoon als de
vader en blijft haar relatie
steken een wederzijdse on
duidelijkheid. 'Vreemd en on
begrijpelijk is het toeval,
naar mijn weten, altijd; zelfs
het voorspelbare heeft maar
al te vaak zijn onthutsende
kanten. Dan is er nog iets an
ders: het treft mij diep dat
wij elkaar hier tegenkomen.
Maar op hetzelfde moment is
deze ontmoeting niet onbe
grijpelijk en evenmin toeval.
Met onzichtbare inkt krassen
de gebeurtenissen in ons le
ven tekens in het geheugen.
Soms lijkt er sprake van een
ijzeren consequentie die ze uit
de vergetelheid terughaalt'.
Het ongewisse van de schijn
bare tegenstrijdigheden zijn
door Rudolf Geel in deze no-
- CHRIS VAN HOUTS
kind/puber Godschalk verzet
zich. Tevergeefs, zodat hij
toch monnik wordt. Hij wordt
een zwervende monnik, die
zich verdiept in het theologi
sche vraagstuk van de dub
bele predestinatie. Hij wordt
verketterd.
Het is een tragisch verhaal
dat waarschijnlijk een aardig
beeld geeft van Middeleeuwse
kloosterpraktijken, waarbij
persoonlijke vetes, theologi
sche vraagstukken en opko
mende machtstructuren met
elkaar vermengd werden. Het
is goed te bedenken, dat wij
er tegenaan kijken vanuit de
20e eeuw. Het is Hanny Aal-
ders gelukt er een mooi ver
haal van te maken in een taal
die minder hoekig is dan haar
Non Nobis.
Daan Cartens: 'Servus'. Uitg.
Conserve, prijs 13,75.
Hans Plomp: "Revolvers lijkt
me overdreven'. Uitg. Conser
ve, prijs 19,75.
Rudolf Geel: 'Dode bladeren'.
Uitg. Conserve, prijs 12,50.
Astrid Roemer: "Waarom zou
je huilen'. Uitg. Conserve,
prijs 15.
Astrid Roemer: 'De orde van
de dag*. Uitg. Conserve, prijs
12,50.
Hanny Alders: "Waarom
vraag je me te zingen?'. Uitg.
Conserve, prijs 22A0.
Door Henk Egbers
ER is belangstelling voor
het nogal dure boek; er is
belangstelling voor het
kleine boek. Uitgeverij
Conserve speelt op dit
laatste in met een reeks
kleine, goede novelles. Na
Ton van Reen, Maurits
Mok en Jos Vandeloo, vra
gen nu de auteurs Daan
Cartens, Hans Plomp, Ru-
dolf Geel, Astrid Roemer
en Hanny Alders om aan
dacht.
De uit Breda stammende
Daan Cartens schreef de no
velle 'Servus'. Als je zegt een
kleine roman klinkt dat wel
helderder. Na zijn beide ro
mans 'God weet hier niets
van' en 'Kent u Marlon Bran
do?' - beide toch ook geen
grote turven - denk ik dat de
gecondenseerde vorm - de
kleine roman - Daan Cartens
dwingt om geserreerd tot de
kern door te dringen. In Ser
vus 'behandelt' hij de identi
teitscrisis van een jongeman
in relatie met de vaderfiguur.
Als je de verpakking eraf
pelt dan gaat het om de
vraag: hoe kan een zoon zich
bevrijden van het vaderbeeld
dat hij met zich meedraagt?
Een universeel thema, dat
overigens in deze novelle een
interessante achtergrond
meekrijgt. Een context die te
vens wat vervreemdend
werkt, want het gaat om een
jongen in Italië en dat is niet
zo wezenlijk voor het ver
haal; wel het deel dat in Ber
lijn speelt.
Brunu Caligari woont met
zijn moeder in Rome. Zijn va
der verdween en stierf, aldus
de mededeling, in Berlijn.
Zijn moeder legt beslag om
hem, maar hij weet zich
daarvan los te maken. Het
beeld van zijn vader blijft
hem obsederen. Als redacteur
van een krant komt hij in
Berlij n en gaat op zoek. In een
wereld waar het heden geob
sedeerd is door het oorlogs
verleden neemt hij afscheid
van zijn vader-identificatie.
'Sagen wir beim Abschied
endlich Servus?' Een trefze
ker verhaal.
Hans Plomp reisde in 1982
met een groep Nederlandse
dichters door de Verenigde
Staten. Het waren behalve
Plomp, Bernlef, Remco Cam-
Daan Cartens
pert, Jules Deelder, Judith
Herzberg, Bert Schierbeek,
Simon Vinkenoog en Leo van
der Zalm. Verder waren na
mens One World Poetry Benn
Posset, Paul de Bruin en Rob
van Tour aanwezig. Karei
Appel en Leo Vroman namen
deel aan enkele van de zestien
optredens in twintig dagen.
Hans Plomp geeft in de
Conserve-bundel 'Revolvers
lijkt me overdreven' een
schriftelijk verslag en reflec
tie op deze toernee. „Het
wordt me duidelijk dat ieder
een een ander Amerika be
leeft, dat iedereen ziet wat hij
eruit haalt." Het is een ruzie
makende, lol-schoppende en
zuipende club, die verder
plichtmatig voldoet aan de
opdracht. Daarbij speelt de
bundel 'Nine Dutch Poets' een
controversiële rol in verband
met een daarin opgenomen
artikel van Constandse. De
toen vermaleledijde en gepre
zen Hollanditis is daarbij in
het geding. Judith Herzbergh
loopt boos eerder weg. Leuk
om daar nu op afstand naar
te kijken. Verder vertelt
Plomp 'aardige' dingen over
het Amerikaanse systeem,
Amerikaanse auteurs ('Juist
de VS hebben een aantal kun
stenaars voortgebracht dat
aantoont dat verslaafden niet
automatisch criminele mis
lukkelingen zijn'), de conven
tionele jeugd, de gecontro
leerde media, het emotieloze
- FOTO ARCHIEF DE STEM
veile mooi verwerkt, maar
niet sterk uitgewerkt.
Van Astrid Roemer werd een
herschreven versie van een in
1976 in beperkte oplage ver
schenen novelle 'Waarom zou
je huilen, mijn lieve, lieve...'
in de Conserve-reeks opgeno
men. Het verhaal is in Para
maribo geschreven en ademt
helemaal de sfeer van deze
stad. Het gaat over een oude
lotenventer, die zelf wint
maar door mens en (vooral)
dier onderuit gehaald wordt.
Hoe armer een land, hoe min
der de sociale voorzieningen,
hoe groter het aantal loten-
venters en vooral -ventsters
om anderszins de kost te ver
dienen. Diep in him hart zijn
de lotenventer en zijn vrouw
gelukkig, maar armoe en
ziekte ondergraven dat. Het
leven: een lot! Een ontroerend
en effectief geschreven ver
haal.
Een tweede uitgave van
Astrid Roemer in deze reeks,
'De orde van de dag' is dertien
jaar later geschreven in Den
Haag. De taal is gespierder en
vooral beeldrijker geworden,
maar ook cryptischer. We
kenden 'De orde van de dag'
als het toneelstuk 'Een vrouw
van een man', dat in 1984 in de
schouwburg van Arnhem zijn
première beleefde. Dat stuk
was geïnspireerd door deze
nu voor het eerst uitgegeven
novelle. Het gaat over een
dictator 's nachts met zijn
vrouw in de slaapkamer.
Angst beheerst de scène. Een
dictator is ook maar een
mens. Het is een hard stuk:
„Tranen dropen reeds in mijn
kraag toen ik hem hoorde
steunen: mijn land heeft geen
militairen nodig: mannen
hebben onze vrouwen nodig
met hun professie tussen de
benen." Bij het toneelstuk
moesten velen denken aan de
bevelhebber in Paramaribo;
de novelle laat meer ruimte
aan de lezer (zonder regis
seur) en stelt de problematiek
neutraler. Persoonlijk geef ik
de voorkeur aan het toneel
stuk; ook als taai-fenomeen.
Weliswaar niet in genoemde
novellenreeks, maar een ge
lijkwaardige uitgave is het
boekje dat Conserve ver
zorgde 'Waarom vraag je me
te zingen...?', geschreven door
Hanny Alders. Die debu
teerde vorig jaar succesvol
met de historische roman Non
Nobis. Hier luidt de ondertitel
'Een levensgeschiedenis'. Het
gaat over een 'puer oblatus',
een kind dat God geofferd
werd in een klooster, een
Middeleeuws gebruik. Het
