Museum voor publiek 'open als een warenhuis' Raad van Kerken start met Pinksteren 'Conciliair Proces' examens VEEL onde: even._ UITBLAZEN Batterij zit meisjes bij natuurkunde tegen beurzen op drift Wat is de norm? BRANDPUNT IS GERICHT OP DE EERSTE NEDERLANDSE KERKENDAG IN 1989 Van den Nieu> koopt enkele b iDESTEMCOMr DESTEM ACHTERGROND ZATERDAG 21 ME11988 WIM KOCK _DE STEM- Vwo Havo Lbo/mavo TEM BINNENLAN UTRECHT (ANP) - Veel m baan solliciteren, krijgen noo over de afhandeling van de s< Vrouwelijke korporaals probleem DE redactieruimte van een krant onder scheidt zich van alle andere soorten kantoren door de slordige chaos die er heerst. Dat komt omdat journalisten geen kantoor- discipline kennen. Die is hen, zo hebben generaties van redactiechefs ervaren, ook niet bij te brengen (godzij dank). Journalisten zetten nooit een naslagwerk terug op zijn plaats. Woordenboeken zijn binnen een half jaar hun ruggen kwijt en vallen vervol gens langzaam in stukken. Het lijkt wel of journalisten balpen nen vreten. Bij de technische dienst kunnen de monteurs aan een ter reparatie aangeboden terminal of toetsenbord in één oogopslag zien of het apparaat van de redactie komt of van een van de andere afdelingen. Die van de redactie zijn zelden stuk. Alleen maar sterk ver vuild. Tabaksas, tabaksdraad jes, opgedroogde koffie, broodkruimels. Het verbruik van schrijfge rei is zeer hoog. Balpennen, fi- neliners, viltstiften en potloden. Dit hoge en vooral ook noncha lante verbruik vergt een grote voorraad en die zorgt er weer voor dat niemand de moeite neemt een zoek geraakte pen of stift te zoeken. Je pakt gewoon weer een nieuwe. Waar de zoek geraakten blijven is een raadsel. Het is ook gemakkelijk om je voorraad schrijfgerei thuis op peil te houden. Daar zit een rechtvaardig aspect aan want journalisten werken vaak ook thuis, maar hier begint de grens tussen zakelijk en particulier balpengebruik natuurlijk snel te vervagen. Welnu, die parti culiere balpennen uit de be drijfsvoorraad (denk hierbij vooral niet aan Parkers, Shaef- fers of Papermates) is dat ge stolen goed? Of is het een kwes tie van: wie appelen vaart die appelen eet? Ik vraag het maar even om dat het er op begint te lijken dat de kleine criminaliteit, waar we de laatste tijd de mond van vol hebben, door de hele sa menleving aan het woekeren is. Het wordt tijd dat u en ik ons ook eens afvragen of we zelf wel zuiver op de graat zijn. Waar begint criminaliteit pre cies? Bij de van het werk mee genomen Bic? In elk geval ben je de,.grens voorbij wanneer je na een inbraak bij de verzeke- stap zal zijn dat we onze post pakketten en aangetekende brieven zelf weg moeten bren gen, zodat er geen PTT-er meer aan kan komen. Natuurlijk: de PTT is een groot bedrijf en „in elk groot bedrijf komen mensen voor die niet met hun vingers van andermans eigendommen kunnen blijven". Toch schrik je even als je op de voorpagina van een serieuze krant de kop ziet: 'Steeds meer PTTers ver grijpen zich in Groningen aan brieven' (deze formulering moet zijn gekozen om grafische redenen, want het is natuurlijk niet zo dat er steeds meer PTTers naar Groningen gaan om zich daar aan brieven te vergrijpen en dat zou je er ook uit kunnen opmaken.) De verzekeringsmaatschap pijen laten het er niet bij zitten. Er zijn maatregelen aangekon digd die ertoe moeten leiden dat fraudeurs worden gepakt en vervolgens aan justitie over geleverd. Ook de PTT zegt: „Normvervaging, in welke vorm dan ook, wordt niet geto lereerd." De vraag is alleen: wat is tegenwoordig de norm?D Kim Philby in Friesland heeft bij het oplos sen van een groot aantal inbra ken ontdekt dat steeds meer slachtoffers van inbraak via de verzekering een slaatje probe ren te slaan uit hun pech. Het verschil tussen geleden schade en het opgegeven bedrag üep soms op tot 'enkele duizenden guldens'. Sinds 1 mei moeten we op het postkantoor in de rij staan om onze girobetaalkaarten op te halen. Die komen niet meer over de post omdat ze op grote schaal uit de brievenbussen werden gevist door de uitzend krachten van helers. Nu lezen we weer in de krant dat het ste len bij de PTT in eigen huis al begint. De volgende logische NAAR aanleiding van wat ik eerder deze week schreef over de gestorven spion Kim Philby en diens Russische vrouw meldde zich een lezer met de mededeling dat Philby geen vrouw had, homofiel was en in het gezelschap van mannen leefde. Zonder dat laatste tegen te willen spreken: volgens de persbureaus was Philby ge trouwd met een Russin. Vol gens Time is Philby zelfs vier keer getrouwd geweest en had hij diverse affaires met vrou wen, onder wie Melinda Ma- clean, de echtgenote van zijn collega-overloper. In de tijd dat Philby nog voor MI6 werkte, genoot hij bij zijn collega's de reputatie van een stevige drin ker en een suksesvolle womani zer (rokkenjager), aldus Time. Dialecten DE komende twee weken ver schijnt déze rubriek niet. Hét is er niet meer van gekomen nog deze week een aflevering te plaatsen van de serie over onze dialecten. Er ligt nog een aantal brieven op afhandeling te wachten. Die komen ook aan de beurt. Dat is beloofd. Intus sen zou ik wat die serie betreft wel enigszins van onderwerp willen veranderen: van losse woorden als Jezusmerante en perreweps naar smakelijke uit drukkingen als (bijvoorbeeld): ze marten met de meid om ze on der de huif te krijgen. Als u zich zulke uitdrukkingen herinnert, stuur ze dan naar Even Uitbla zen, Postbus 3229, 4800 MB Breda. Tot over veertien dagen. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiininiiiiiiiiiiiiiiin Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v. Directie: drs. J.H.M. Brader. Hoofdredactie: H. Coumans-hoofdredacteur. A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda. Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda. 076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405. Centrale redactie Breda: Nieuwsdienst 076-236452. Sportredactie 076-236236. Telefax redactie 076-236309. Rayonkantoren: Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850. Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom. Breda, Nw. Ginnekenstr. 41, 236326. Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda. Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550. Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur. Goes, Klokstraat 101100-28030. Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes. Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751 Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst. Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957. Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout. Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150. Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal. Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920. Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910. Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen. Openingstijden: Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur; overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen: 24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of f 279,15 per jaar. Bij automatische betaling geldt een korting van resp. f 1,- per maand, 1,90 per kwartaal, f 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W. Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. f 1,25. Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur. Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses. Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor. Lezersservice: Centrale reclame-afdeling 076-2369f 1 Fotoservice 076-236573. Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur): Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882. Grote advertenties uitsluitend 076-236881 Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442. (Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911 Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447. NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738. Door Rinze Brandsma In de Verenigde Staten zijn musea, waar suppoos ten gewapend rondlopen. Een schrikbeeld voor onze museumdirecties èn voor kunstliefhebbers, die daardoor de sfeer verpest weten. Ook bij ons ver dwijnen steeds meer kunstschatten achter plexi- en pantserglas, in vitrines of achter de kluis deuren van de depots. Maar zelfs de beste sloten, alarminstallaties en de meest wakkere bewakers kunnen niet op tegen kunstrovers. Dat is al zo, zolang er kunstcollecties en musea zijn. Dat bleek ook in oktober 1985 in Parijs. Op klaarlichte dag stoven gewapende rovers het museum Marmottan binnen, dat een speciale tentoonstel ling rondom Claude Monet huisvestte. Negen kostbare impressionistische doeken na men ze mee, het waren ken ners, en tegen hun pistolen stonden de bewakers machte loos. Direct werd verondersteld dat het de kunstrovers niet te doen was om hun eigen mu ren te verfraaien of de doeken te verkopen, maar om het uit te loven tipgeld van de verze keraar, of om de verzekering te chanteren om een losgeld. Mogelijk een actie van de ter reurgroep Action Directe, werd verondersteld. Die tendens van terreuror ganisaties, die kunstroof zijn gaan zien als inkomstenbron voor acties, is een internatio nale. Zo werd een roof van 17 schilderijen in Ierland in mei 1986 (waarde meer dan 100 miljoen!) toegeschreven aan de IRA, voor 'fondsenwer ving'. Speculeren op het uit te lo ven tipgeld, via stromannen te incasseren, dat kan het enige doel van dat soort kunstroof zijn. Want een spe ciale sectie van Interpol brengt sinds zeker 10 jaar alle grote kunstroven nauwkeurig in kaart en werkt bij de op sporing zo intensief samen met de kunsthandel, dat dat systeem als 'sluitend' geldt: de kunstwerken zijn gesigna leerd en bekend en niet te verkopen. Leuren met gesto len topstukken is zinloos. Dat dat ook in eigen land werkt, bleek uit de 'Streng- holt-roof'. In maart 1986 wer den uit het hoofdkantoor van uitgeverij Strengholt in Naar- den 56 kostbare schilderijen gestolen. Ondanks de aanwe zigheid van een inbraak alarm, conciërge èn waak hond. Een ruitje in een ach terdeur, als enige niet bevei ligd, was ingeslagen. Etsen van Rembrandt, doeken van Appel, Mesdag, Van Meegeren en anderen, bij elkaar vele tonnen waard, waren ver dwenen. In augustus dat jaar doken ze op, teruggevonden in een loods bij Amersfoort, op de etsen van Rembrandt na. De kunst was in de verkoop gedaan als 'antiek'. Maar geïnteresseerde kopers ont dekten snel, dat het om schil derijen ging, afkomstig uit de collectie-Strengholt. Vaak duiken schilderijen na jaren ineens op. Omdat de onderwereld 'lekt': jaloezie, of met de onverkoopbare buit omhoog zitten. Of ze worden gewoon teruggevonden, zoals de Renoir, in november 1986 ontdekt aan de muur in een bordeel in Zürich. Bij toeval, na een politieinval in augus tus 1985 in Amsterdam bij een Een politieman zoekt de vensterbank af naar vingerafdrukken. FOTO ANP Britse drugshandelaar annex kunst- en antiekdief, interna tionaal gezocht, bleek op het toilet een Jan van Goyen uit 1651 te staan, ingepakt voor verzending, 1 miljoen waard. Of het lukt door noest re cherchewerk. Zoals de in 1980 in Australië gestolen Renoir. Na een tip van de politie van Melbourne greep de politie in een hotel op Schiphol februari 1985 enkele mensen in hun kraag, die juist begonnen wa ren met de onderhandelingen over de verkoop van het doek. Een Westduitse kunstcriticus was bij de onderhandelingen betrokken. De Renoir was al 1 Vt jaar in ons land, in een Al melose bankkluis. Felbegeerd door criminele kunstliefhebbers is een door Rembrandt geschilderd por tret: in 1967 voor het eerst ge stolen, voorlopig voor het laatst voor de vierde maal in 1983 in Londen, in oktober 1986 teruggevonden in een ba- gagakluis op het station van Münster, na een tip. Voor de Amsterdamse bewakers, mu sea en kunstrovers van nu ter informatie: in Londen was de politie in 1983 binnen 3 minu ten na afgaan van het alarm ter plaatse, maar de dief was er met zijn Rembrandt al vandoor. Recente gevallen van kunstroof in eigen land von den vooral plaats bij galeries en particulieren. Zuidlimburg had vorig jaar een kennelijke voorkeur. Uit een woning in Kerkrade werden in augustus 1987 18 schilderijen van oude meesters weggeroofd, een buit van enkele miljoenen. In no vember waren er 17 van te recht, nadat de politie in het Westduitse Solingen een croupier schaduwde. De man had contacten met inwoners in Kerkrade, een reeks arres taties volgde. Eerder, 17 februari 1987, was het raak bij een kunstga lerie aan het Vrijthof in Maastricht. Ondanks elektro- nische beveiliging moeiteloos 9 topstukken gestolen. Daar- bij een Hobbema en een Wil- lem van der Velde, behorend tot de Europese 'toptien' van gestolen werken, een Brueg. hel de Jonge en een Renoir Verzekerde waarde ruim j miljoen, een 'meesterkraak'. Het gevaar voor onze kunstschatten dreigt niet al. leen 's nachts, als bewakers en waakhonden slapen en alarmsystemen zoemen.üs ze al werken. Als politie en bewakingsdiensten dol wor. den van loos alarm, vele tien- tallen malen per nacht. Musea presenteren hun schatten zo open als een wa renhuis: als het even kan moet het publiek er met de neus bovenop kunnen. Om zo- veel mogelijk mensen van de kunst te laten genieten moe- ten risico's genomen worden. Voor diefstal, maar ook voor beschadiging. Zoals in 1975 bij de Nachtwacht. Maar steeds meer kunst gaat schuil achter glas. Sommige topwerken ko men de enorme, als een on neembare kluis zo veilige de pots van de musea nauwelijks uit. Met het gevolg, dat ze wel onmogelijk te roven zijn, maar ook onzichtbaar voor het publiek En naar kunst moet je kunnen kijken, in het echt en niet via ansichtkaart of catalogus. Grote exposities onbetaalbaar en onhaalbaar, Om de gigantische verzeke ringspremies. En omdat par ticulieren en musea uit schrik voor diefstal weigeren nog uit te lenen of de kunst te laten reizen. Alleen als bijvoorbeeld regeringen de gigantische fi nanciële risico's dekken zijn tentoonstellingen van topcol lecties nog mogelijk Door Jan Bouwmans PINKSTEREN 1988 is in kerke lijk Nederland de officiële start van wat voluit het 'Conciliair Proces voor Vrede, Gerechtig heid en Behoud van de Schep ping' heet, maar normaal 'Conci liair Proces' wordt genoemd. Dit internationale gebeuren staat in ons land onder leiding van de Raad van Kerken, die er een speciale stuurgroep voor in het leven heeft geroepen. Het proces zal volgend jaar septem ber uitmonden in een nationale ker- kendag, de eerste die ooit in ons land wordt gehouden Internationaal hoogtepunt moet een wereldconfe rentie in 1990 worden, die met mede werking van het Vaticaan wordt be legd door de Wereldraad van Ker ken. Tussen beide manifestaties in wordt een Europese conferentie ge houden die eendrachtig op touw wordt gezet door de Europese Bis schoppenconferentie en de protes tantse Konferentie van Europese Kerken (KEK). Conciliair Proces: de term is al wat gaan rondzingen in kerkelijk Nederland en zelfs een beetje daar buiten. Het heeft zijn schaduwen ook al wat vooruit geworpen in al lerlei publikaties, op agenda's van kerkelijke vergaderingen en in con ferenties en studiedagen, al dan niet in samenwerking met de milieube weging. Maar echt vertrouwd zal velen het Conciliair Proces en wat het beoogt nog niet zijn. Het idee is afgekeken van de Duitse theoloog Dietrich Bonhoeffer, die in 1945 door de nazi's terecht werd gesteld. Hij had al voor de oor log alle christelijke kerken opgeroe pen samen een vredesconcilie te houden, waarop allen 2Ïch tot vrede zouden verplichten. Hij zag dit toen als nog de enige mogelijkheid om een oorlog te voorkomen. Want, zo was zijn gedachte, als christenen, die weliswaar tot vele volken behoren maar dezelfde God en hetzelfde evangelie belijden; ais die niet in staat zijn zich tot overbrugging van tegenstellingen te verplichten, wie dan nog wel? Dit kernidee bracht de Oostduitse Evangelische kerk in herinnering op de wereldassemblee van de Wereld raad van Kerken, die in 1983 werd gehouden in het Canadese Vancou ver. Dit keer met het oog op onhoud baar geworden oost-west-tegenstel- ling, die de hele wereld in zijn greep leek te hebben gekregen en samen met de dreiging van de atoomwa pens het voortbestaan van de wereld zelf op het spel had gezet. De derde wereldkerken voegden aan de abso lute noodzaak van vrede hun le vensbedreiging toe: de dodelijke noord-zuid of arm-rijk-tegenstel ling in de wereld, die schreeuwde om gerechtigheid. En in het rijke westen groeide het bewustzijn dat de rijk dom in het westen zich tegen het westen zelf begon te keren, omdat de rijkdom de bron van het leven zelf begon aan te vreten: het natuurlijk leefmilieu namelijk. Het voortbestaan van de aarde zelf was in het geding inzake vrede, gerechtigheid en behoud van de schepping. Als christenen, overal ae hele aarde verspreid, niet tot inkeer en ommekeer bij machte zouden zijnNee, christenen behoren elk aar ertoe te verplichten en zij ken nen daar vanouds een weg voor: een algemeen concilie, waarvan .de uit komsten allen bindt. Zo'n verplich tend orgaan op wereldschaal kent alleen de christenheid. De situatie is ernaar dat dit middel, over alle kerktegenstellingen heen in het ge weer wordt gebracht. Dat was de wind die in Vancouver in 1983 op stak. Goed, het Vaticaan kon niet in stemmen met het gebruik van het woord 'concilie' (competentiekwes tie). Het werd Conciliair Proces. Het verplichtende karakter van afspraken: dat verlangen is van het begin af aan een probleem. De We reldraad kan de aangesloten kerken immers tot niets verplichten. Een wereldvredesconcilie-zoals de we reldconvocatie aanvankelijk werd genoemd-waarbij alles van bo venaf zou worden gedicteerd, leek geen kans van slagen te hebben. Daarom werd de af te leggen weg omgekeerd. Christenen moeten zich zelf en elkaar tot vrede, gerechtig heid en behoud van schepping ver plichten in hun eigen dorp, stad, land. Dan bevestigt een wereldbij eenkomst slechts wat tot stand is ge komen. Dicht bij eigen huis beginnen en niet vrijblijvend: dat leerproces wordt op Pinksteren in Nederland in gang gezet. Het moet gebeuren in en tussen gemeenten en parochies. Daar moet ontdekt worden wat ieder individueel en wat samen con creet gedaan moet worden om vrede, gerechtigheid en behoud van de schepping te realiseren. En niet vrij blijvend: vrede, gerechtigheid en be houd van de schepping verplichten tot een andere leefstijl. Christenen behoren hiervoor niet naar anderen te wijzen, maar zichzelf ertoe te ver plichten, in de hoop dat het overge nomen wordt. Het is echter, zoals ds. W. van de Zee van de Raad van Ker ken beklemtoont, een weg van gebed en beraad; niet een van beide. Het Conciliair Proces is in wezen derhalve ontzettend ambitieus. Want op elk hoger niveau moet het ook tot concrete daden leiden. Op nationaal niveau bijvoorbeeld tot concrete politieke voorstellen tegen de nieuwe armoede, een rem op mi lieuverontreiniging, een halt aan de uitputting van grondstoffen en be vordering van ontspanning en ont wapening. De Raad van Kerken heeft de visie en bedoelingen nog eens neergelegd in een geloofsbrief onder de titel 'Een verbond voor het leven'. Deze brief moet zijn weg via de kerken naar de gelovigen vinden In Nederland lijkt het Conciliair Proces aan te gaan slaaa Maar el ders? Daar ligt wellicht de grote zwakte. Het heeft er veel van weg dat het enthousiasme zich tot nu toe beperkt tot enkele landen van Noordwest-Europa. De wereldbij eenkomst in 1990 is beslist geen eindpunt, heeft secretaris-generaal Emilio Castro van de Wereldraad van Kerken dan ook al beklemtoond. Inderdaad kunnen de verwach tingen beter niet te hoog worden ge steld. Maar er zullen zeker dingen gebeurea Om even op het katho lieke erf van Nederland en de daar bestaande tegenstellingen te blijven. Op de recente landelijke manifesta tie van de Acht-Mei-Beweging in i Utrecht zei de feministische theo loge Catharina Halkes over behoud van de schepping: „Ik denk dat we ons opnieuw bezig moeten houden met de scheppingstheologie. Deze is te lang verwaarloosd geweest". Pre cies hetzelfde constateerde twee jaar eerder prof. dr. Groot Wassink, de voorzitter van de Stichting Contact Rooms Katholieken (CRK), de be houdende tegenvoeter van Acht Mei, Een aanknopingspunt tot overbrug ging van tegenstellingen Door Frits Stommels Bij het natuurkunde-exa- men voor havo was de ze vende en laatste opgave - over een batterij - zeker niet vrouwvriendelijk. Op het St. Ludgercollege in Doetinchem maakte niet één meisje de opgave goed tegen de helft van de jon gens. De meisjes vormden daar toch ruim eenderde van het aantal kandidaten natuurkunde. Volgens docent Ivens hebben ook de opstellers moeite met de batterij gehad. Dat bleek uit het schema dat ze erbij hadden getekend. In de tekst stond duidelijk dat er drie cellen waren, maar in het schema werd er maar één ge tekend. De andere opgaven bij na tuurkunde voor havo betrof fen het reuzenrad, de wet van Boyle, inductie, radioactivi teit, de lens en de metro. Bij vwo vonden veel kandida ten - dit in tegenstelling tot de docent - het examen na tuurkunde niet moeilijk. Dat gold met name de eerste twee opgaven. De eerste betrof 'het springende poppetje', een stukje speelgoed dat bestaat uit een zuignap, een voet, een veer, een stangetje en een hoed. Zo'n speelse openings vraag geeft de kandidaat de nodige steun. Echt natuurkundig en ook wat serieuzer van aanpak was een vraag over het meten van de maaswijdte van roos ters. Het was een goed voor beeld van het toepassen van verschillende technieken om dezelfde grootheid te bepalen. Een ouderwets onderwerp als een fotomultiplicatorbuis was niet zo gelukkig gekozen. Leuk was de laatste en te vens de moeilijkste vraag over het aardmagnetisme en het ontstaan poollicht. De do cent vond het al met al een redelijk maar niet eenvoudig examen, waarbij menig zweetdruppeltje zal zijn gela ten. Maar veel kandidaten, onder wie woordvoerder Rienk, hadden er niet zoveel problemen mee. De laatste opgave vond ook Rienk de moeilijkste. Frans voor vwo in de mid daguren bestond uit een aan tal vrij lange en lang niet ge makkelijke teksten. Dat gold met name de eerste tekst (Va- cances: finis les routards). Daarin wordt een vergelij king gemaakt tussen de reis lust van de studenten in de beginjaren zeventig en die van de huidige student. De idealistische wereldhervor mer op zoek naar sociale pro blemen lijkt voorgoed ver dwenen te zijn. De tweede tekst (Enfin, de l'autre cóté de la dictée!) be trof het genoegen van een schrijver die eindelijk eens 'aan de andere kant van het dictee' staat. Zoals hij zich vroeger het sadistische ge noegen van de ieraar moest laten welgevallen zo proeft hij nu hetzelfde 'geluk' als hij in een radiostudio aan lera- ren en andere 'intellectuelen' een dictee moet opgeven in het kader van de kampioen schappen spelling. In de tekst 'La solitude n'est plus ce qu'elle était' ging het over de manier waarop men vroeger tegen eenzaam heid aankeek en welke me ning men er nu over heeft. 'Dépassee, la géographie?' be trof de inspanning van een aardrijkskundig genootschap om via conferenties interesse voor het in de versukkeling geraakte vak te kweken en 'La politesse chinoise' sprak van de spreekwoordelijke Chinese beleefdheid. De eerste en de derde tekst waren het meest ingewikkeld en in verband daarmee ook het moeilijkst te maken. De meeste havo-kandidaten hebben Engels, dat gistermid dag op het programma stond, als zeer moeilijk ervaren, een mening die niet werd gedeeld door de docent. Toch merkte deze op dat sommige kandi daten in de problemen kon den komen door moeilijke woorden. Dat kan met name het ge val geweest zijn in de eerste en vijfde (beide titelloos) tekst. Wat de derde tekst (The struggle against disorganiza tion) betreft was een enkele vraag aan de pittige kant. De twee andere teksten (Cause for concern in the party ranks en A wind of change for nuclear policy) riepen wat minder problemen op. Het examen natuurkunde voor het lager technisch on derwijs bestond uit twintig meerkeuzevragen en tien open vragen. Bij de meerkeu zevragen waren onderwerpen aan de orde als de valversnel- ling, de eenparig versnelde beweging van een motorfiets, een hijskraan en duikklok. Bij de open vragen ging het onder andere over een cam pinggasbrander, de positieve lens en de achterlampen van een auto (op een achterlamp staat 12 V 30 W. Bereken hoe groot de stroomsterkte door één achterlamp is, als deze lamp op de juiste spanning brandt.) De verschillende onder werpen waren aardig over de examenstof verdeeld en de kandidaten hadden er niet al teveel moeite mee. Natuurkunde voor het la ger landbouwonderwijs was lang van stof in die zin dat alle onderwerpen aan bod kwamen, terwijl het examen ln voorgaande jaren bleef be perkt tot twee onderwerpen, De kandidaten hebben met name nogal moeten stoeien met omzetten van grotere naar kleinere eenheden. Vol gens een docente van de land en tuinbouwschool kan ge sproken worden van een ver zwaring van de examenstof Het natuurkunde-examen voor mavo met onderwerpen over warmte, elektriciteit, mechanica en optica, was over het algemeen erg ge makkelijk. Dat zou wellief iets te maken kunnen hebben met het feit dat dit examen voor mavo D precies het zelfde is als dat voor het leao (lager economisch en admini stratief onderwijs) en lhno (lager huishoud- en nijver heids onderwijs). Toch waren er nog enkele addertjes onder het gras. Het betrof opgaven over een ko peren leiding en over een lichtstraal door een glasplaat Ook Frans voor mavo in de middaguren was gemakke lijk. De teksten (onder andere over de voornaam Maruschka en geweld dat geweld op roept) waren korter dan in de afgelopen jaren gebruikelijk is. Ze lagen bovendien dient bij de belangstellingssfeer van de kandidaten. Dat gold ook de advertentieteksten over dingen als vakantie en sport. BREDA (ANP) - J. van den fjieuwenhuyzen, die al eer der optrad als redder van bedreigde bedrijven zoals de Helmondse machinefa briek Begemann, gaat sa men met Rosval BV Alumi nium- en Staalbouw Maat schappij Rewa Budel, Rewa Staalbouw in Hamont- Achel en Rewa Montage overnemen. ne drie bedrijven, die samen eoed zijn voor een omzet van f 15 miljoen en 70 mensen in dienst hebben, hebben sinds 4 mei uitstel van betaling. Vi heef de sc mei, van ring gewE Oc che waa wen bedr 2,5 ii in d: bedr derd dust tuur Sollic Als dat al gebeurt, ontbreekt veel zing of gebeurt dat op oneigenli komt te voorschijn uit de vele telt vakcentrale CNV vrijdag heeft lijke klachtendag sollicitanten'. Van de opbellers blijkt het me rendeel zonder werk te zitten. Een man meldde dat hij de af gelopen jaren 400 sollicitaties heeft verstuurd. De meeste klachten hebben betrekking op de afhandeling van de sollicitatieprocedure: het uitblijven van antwoord of afwijzing zonder reden of op oneigenlijke gronden. Discriminatie op grond van leeftijd, geslacht en huidskleur scoort ook hoog. Vooral in het bankbedrijf blijken nogal eens advertenties te worden ge plaatst terwijl de baan al in tern is opgevuld. Een opvallende uitkomst is volgens CNV-bestuurder Wes- erlaken dat bijvoorbeeld in de ïoreca voor een vacature kan didaten een aantal weken op proef moeten werken zonder laarvoor betaald te krijgea Ook komt het yoor dat mensen aa een proefperiode een bedui- iend lager salaris krijgen uit betaald dan was afgesproken. het opei klac onti der, vini ond V leer Uit rea< ken peli ma£ pral visi pers spoi solli dus V dag in c ovei pers Ir bep) rich orgc bele nen solli lijk! doer deli: Ir Raa oph bevt ving lake Tel Van Hf veilig i ons eel DEN HAAG (ANP) - De komst van vrouwelijke kor poraals bij de strijdkrach ten verloopt niet geheel zonder problemen. De voorzitter van de Lande lijke Korporaals Vereniging, Bongers, sprak hierover tijdens de jaarvergadering van de LKV. Bongers vindt het prachtig dat de krijgsmacht vrouw vriendelijk wordt, maar als men ervan uitgaat dat mannen en vrouwen in dezelfde kazer nes worden gelegerd moeten daar ook voorzieningen voor worden getroffen. In grenskazernes - Ede, Gar neren, Oirschot, de Witteberg - en in het zuiden van het land, nopt niet alles op rolletjes. fJF" effectenbeurzen lijkt geen lar a keken beleggers deze week v ia'w e maandelijkse gegevens over de verenigde Staten. Deze grillige st; "arkten al vanaf oktober vorig jaar in d net maartcijfer bleek geweldig mee n opzichte van februari met meer dan tot minder dan tien miljard, bnnut? nieuws, zou je zeggen. Maa t/aii o Dow Jones index, de graadm irens reet' na 9eruime weer °nde De beurzen zijn in een onzekere, de 'oes'and zijn beleggers bevattelij jltggl^euws. En dat laatste wordt zo n erwf orT1slaan van de handelsstrome „gunste van de uitvoer geeft voedse aanse economie te hard van stapel g ikaa mt bii dat de toch al ho9e be; bero 5 'Hbusthe opnieuw is gesteger imr, bmaien, willen de lonen en de c Jmhoog gaan. i||„2 dÜn is daar weer hef n°9 lan9 r leien schaduw daarvan is al gem p99ers in de gordijnen te jagen. w SCOnOmior'ho o+i li irli ii nlnor- teren economische stuurlui staan voc ze te hard, dan veroorzaken zt ,0,nlzen ze te veel vaart, dan drijft de Ven evenm'n te overzien, raarn de iuis,e koers is veel geluk en °P veel beleggers durven rekenen

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 2