Noah
'VERBETER DE WERELD, BEGIN BIJ JEZELF'
Vijftig jaar Bond zonder Naam
t naar
ultiiur
Dilemma's van paus Johannes Paulus II
'Atlas van het christendom' schitterend boek
;k
zaak-lefebvre heel moeilijke beslissing
UIT DE KERKEN
■ES BERLITZ
.1 I AKI.IS Bl Kil!/
ui? Ark van
noach
DE STEM
EXTRA VRIJDAG 20 ME11988
'erknoping
I De
Herkenning gereformeerden Acht Mei
Religieuzen willen verbod KLM-lijndienst
Hallewas president Lutherse synode
Kerken beginnen anti-alcohol campagne
Gereformeerden kritisch over IKV-nota
Donkere wolken boven De Hoop
nsportmiddel in de ge. i
i. Een enorm vaartuig I
rlevering een handvol'
uiin aan een wereldom-
sten te ontkomen.
de Turkse luchtmacht
hulden 30 kilometer ten
den van de Ararat een
le heuvel in bootvorm. De
netingen bleken zelfs ruw.
g overeen te komen met de
belse maten. In 1985 werd
:e versteende 'Ark' onder-
:ht met een moleculaire
quentiescanner. De eon-
isie was dat zich in de heu-
een groot gevaarte bevond
•t aanduidingen van ijzer
ïgs duidelijke lijnen.
Is dat de plaats van de
k? Of zijn er misschien
eerdere Arken geweest?
it is in ieder geval dat in
78 twee enorme stenen 'an-
rs' op de Ararat werden j
nden. Zowat drie meter1
og, anderhalve meter breed
aan de onderkant zestig
ntimeter dik. Hoe, als het
rhaal van de Ark een
ltje is, komen die daar dan i
recht? Een grootscheepse
.peditie zou misschien
aarheid kunnen brengen in
:t oeroude mysterie.
Een grote menigte volk op
Ararat zouden de Russen
hter weer niet leuk vinden,
sschien nog niet zozeer
anwege het spionage-argu-
ent. Een land dat de gods-
enst heeft uitgebannen zal
eel banger zijn dat er inder-
aad een Ark wordt gevon-
en. Maar ook voor de op bij-1
else leest geschoeide gods-
iensten zou de ontdekking
rel eens dramatisch kunnen I
itpakken. Want wat, als het|
;evonden schip van de Soe-
lerische held Utnapisjtim|
ou blijken te zijn?
karles Berlitz: 'Speurtocht naar
e Ark van Noah'. Uig. Van Hol-
ema Warendorf, prijs 29,90
Mil KitK il! \.V\R
T49
endomsidee werkt daarbij
>r tot op de dag van van-
rg. De verbinding tussen
•krachting en eigendoms-
ht lijkt duidelijk. „Het ab-
ute eigendomsrecht van de
der in de patrilocale maat-
lappij is model gebleven
>r relaties tussen mannen
hun' vrouwen". Ver
achting als vorm van so
le strijd wordt toegelicht
it een verhaal uit Wolters'
rt Amerikaans.
Verkrachting heeft niet te
iken met sexuele lust,
lar is een daad van haat.
e toont overeenkomst met
>ord, geprojekteerd op het
chtoffer, dat zichzelf Iet-
dijk of figuurlijk doodt. De
mier waarop mannen den-
n, schrijven, schilderen,
rdelen over verkrachte
ouwen in onze cultuur is
rhalve zeer verdacht.
idat Bal enkele boeken van
ench, Emecheta en Allende
keken heeft concludeert ze:
loewel de 'hysterica' die ik
>dig had om in de mannen-
isten de verdrongen erva-
igen van de vrouw te horen
deze vrouwenteksten
rdiept, staat in de vrou-
enteksten deze hechte ver
koping van vormen beeld-
raak met de culturele wer-
■lijkheid centraal". De cul-
irele werkelijkheid in No
rland is nog lang niet, m
gemene zin, gebaseerd op
lijkwaardigheid tussen
an en vrouw; ook niet wan-
rer het gaat over het beoor-
ilen van verkrachting. Het
>ek van Mieke Bal geeft te
inken. Waar kunst ook a'
Ded voor is!
Ueke Bal: "Verkrachting ver'
eeld'. Uitg. Hes, prijs 19,75.
poor Jan Bouwmans
Over de illustratie van de 'Atlas van
het christendom' hoeven we het
verder niet te hebben, omdat die
doodeenvoudig schitterend is. De
vele foto's, kaarten en afbeeldingen
maken deze atlas een lust voor het
oog. Maar ze zijn veel meer dan dat.
Ze maken de geschiedenis van het
christendom zeer aanschouwelijk;
zijn dus zeer functioneel.
Om die geschiedenis gaat het verder.
Het is een waagstuk om twintig eeuwen
christendom in een boek van in totaal
225 bladzijden (weliswaar A4-formaat,
maar inclusief de 42 kaarten en 300 fo
to's en afbeeldingen) te willen beschrij
ven. Dan moet men zich uiteraard tot de
zeer grote lijnen beperken. Op het ge
vaar af, dat het geheel te oppervlakkig
blijft en het eindresultaat daardoor toch
weinig bevredigt. Aan dit gevaar nu
heeft de 'Atlas van het christendom' we
ten te ontsnappen. Geen geringe ver
dienste.
Ter plaatsbepaling: deze atlas hoort
thuis in de serie cultuurhistorische at
lassen, die uitgever Ago* uit Amster
dam op de markt brengt. Eerder ver
schenen al de Atlas van de Bijbel, de At
las van de Joodse Wereld, de Atlas van
het Oude Egypte, de Atlas van het Oude
Griekenland, de Atlas van het Romeinse
Rijk, de Atlas van de Middeleeuwen en
Atlas van Afrika. Deze atlassen zijn
echter van Engelse oorsprong. De Atlas
wan het Christendom is gemaakt door
geleerden van beroemde Engelse uni
versiteiten en hogescholen onder leiding
van Henry Chadwick, als theoloog ver
banden aan de universiteit van Cam
bridge, en Gillian Evans, docente in de
geschiedenis van de middeleeuwen in
Cambridge. Tot de medewerkers be
hoort Peter Hebblethwaite, die alge
meen beschouwd wordt als een groot
Vaticaandeskundige.
De atlas verdeelt de geschiedenis van
het christendom in vier grote stukken.
Allereerst de vroege kerk, vervolgens de
kerk in de middeleeuwen, de periode
van de reformatie en de contra-refor
matie en tenslotte de christelijke wereld
van nu. In dat laatste stuk worden ech
ter ook de andere wereldgodsdiensten,
het communisme, de moderne gesecula
riseerde wereld en de oecumenische be
weging besproken. Dat gebeurt op een
bondige en heldere wijze, de stijl van de
gehele atlas.
De chronologische geschiedenis wordt
in de atlas onderbroken voor de behan
deling van 26 speciale thema's, die even
wat dieper op zaken ingaan. Zo is er
apart aandacht voor iconen, voor de
kruistochten, de bedevaarten, de bis
schoppen van Rome, de kerk en de oor
log, de kerk in de stad, het religieuze le
ven. Maar ook voor het lidmaatschap
van de kerk, het exterieur van het kerk
gebouw, het interieur van het kerkge
bouw, de kerkmuziek en de christelijke
kalender. En er is apart aandacht voor
de christenen in het oude Rome, in het
middeleeuwse Constantinopel, in het
middeleeuwse Parijs. Maar evenzeer
voor de christenen in het Zuid-Afrika
van nu, in het Beiroet van nu, in het Po
len van nu, in het Italië van nu, in het
Latijns-Amerika van nu en in de Filip
pijnen van nu.
De aanpak van de grote lijn, afgewis
seld door intensieve aandacht voor een
serie bijzondere kenmerken en ver
schijnselen, en het relatief sterke accent
op de twintigste eeuw levert een eindre
sultaat op dat in zijn beknoptheid toch
aardig volledig aandoet. Het mag dan
ook een naslagwerk genoemd worden,
heel bruikbaar voor gewone mensen,
gelovigen en niet-gelovigen. De laatsten
vinden in de atlas de wortels van de he
dendaagse beschaving en cultuur. De
prijs van dit mooie boek is voor gewone
mensen minder geschikt, want het kost
ƒ82,50. Dat is jammer, maar gezien de
kwaliteit van de uitvoering hoogst-
waarschij nlij k onvermij delij k.
Afbeelding van een Sacramentsprocessie in de vijftiende
eeuw.
luisteraars, U zult wellicht verbaasd zijn als ik U vanavond uitnodig
ibond op te richten met mij".
Zo richtte de priester Henri de Greeve zich op 2
april 1938 in zijn wekelijkse Lichtbaken tot de ra
io-luisteraars.
Izijn oproep om samen met hem een campagne van naas
tenliefde op touw te zetten, leidde tot de Bond zonder
die onlangs in Voorschoten het vijftigjarig be
staan vierde. De Bond heeft zijn bekendheid onder meer
jte danken aan de spreuk 'Verbeter de wereld, begin bij
die zo tot het Nederlands taaleigen is gaan beho-
en, dat zij een plaats heeft gekregen in de nieuwste uit
gave van Van Dale.
Elke maand ontvangen de
0 contribuanten van de
1 een 'hefboomspreuk', die
[t'lgens De Greeve als hefboom
t fungeren om „de wereld
lit het moeras te lichten". De
jjkeeve baseerde zich daarbij
een uitspraak van de
Jlriekse filosoof Aristoteles:
|Geef me een steunpunt en ik
"dit met een hefboom de we-
jtlduit haar voegen". De eerste
ipreuk was in september 1938
puim al je ruzies op'. Daarna
spreuken als 'Vanda-
enwerk is toch geen werk',
Polariseren, daar word je koud
'Elkaar zwart maken is
leuvervuiling' en 'Alles be
lt weten onwijs dom' bij me-
l rooms-katholiek huishou-
n de wand gesierd. De spreuk
wt juni, de 553e, vermaant:
zijn de mensen beter
b de nieuwsberichten'.
De Greeve wilde geen ver
liging met een fraaie naam en
i omvangrijk bestuur, maar
n grote groep mensen die zelf
s gingen ondernemen om de
in de wereld, volgens
Greeve vooral een gevolg
i het „alle kringen beheer-
8id egoïsme", de wereld uit te
elpen. Een uur na de uitzen
ding hadden zich al 69 rooms-
katholieken per telegram of
brief bij hem gemeld. Na drie
dagen kon De Greeve beschik
ken over 15.000 vrij willig(st)ers.
De Bond zonder Naam werd
in 1942 door de Duitsers verbo
den omdat het werk van de
bond niet meer iwdig zou zijn.
De Greeve werd gearresteerd
en in het gijzelaarskamp 'De
Ruwenberg' in St. Michielsges
tel geïnterneerd. Hij schreef er
het toneelstuk 'Het vierde
- beest', waarin hij alle 20 rollen
speelde. Na de oorlog heeft hij
ten bate van de bond en chari
tatieve doeleinden ruim 3000
voorstellingen van zijn toneel
stuk gegeven.
In 1945 kwam de Bond zon
der Naam opnieuw in actie. De
Greeve riep in oktober 1946 de
actie 'Ruiten Troef' in het le
ven. Hij vroeg de luisteraars
naar het Lichtbaken glas be
schikbaar te stellen om huizen,
die door de oorlog beschadigd
waren, te kunnen repareren.
Mensen haalden onder meer
glasplaten uit schilderijen en
verwijderden bij dubbele
beglazing het tweede glas.
Vooral het Westland en de Peel
hebben van de actie geprofi
teerd.
Henri de Greeve (r) op een foto uit 1973.
De Greeve moest in 1950 zijn
werk voor de KRO-radio stop
pen. Officieel om gezondheids
redenen, maar minstens zo be
langrijk is waarschijnlijk ge
weest dat hij de boosheid van
de bisschoppen had opgewekt
door zijn kritiek op het optre
den van de Nederlandse mili
tairen in Indonesië.
Op zijn
verzoek namen paters Mont-
fortanen - de eerste was P.
Loop - het Lichtbaken en de
leiding van de Bond over. In
1952 stichtte Loop het fonds
'Mensen in Nood', dat nog altijd
bestaat en hulp biedt aan men
sen die bij allerlei instanties
geen gehoor voor hun finan
ciële problemen hebben gevon
den. Door middel van een kaar
senactie werd en wordt nog
steeds gepoogd geld voor het
fonds bijeen te krijgen. Een an
dere actie was DDD (Duizend
Dienstmaagden Divisie): „Een
leger van dames, dat duizend
maanden hulp aan de overbe
laste huismoeders zal bren-.
gen". Voorts was er de anti-
honger campagne. Vele bak
kers verkochten in het kader
van deze actie speciale rogge
broodjes met een toeslag van 15
cent. Leerlingen van huishoud
scholen bakten oliebollen en
verkochten deze op straat ten
bate van de hongerigen in de
wereld.
- FOTO ARCHIEF DE STEM
De Bond wilde voorts dat het
Onze Vader meer bij de gelovi
gen ging leven. Drie volledig
toegeruste wagens trokken
door het hele land om een film
over het Onze Vader te verto
nen, meestal in de openlucht.
In de jaren zestig waren er
acties voor bij voorbeeld de ne
gers in de Verenigde Staten, de
weerloze mensen in Zuidafrika
en de mensen die om geloofsre
denen in de Oosteuropese lan
den gevangen zaten.
In 1963 ontnam de KRO het
Lichtbaken aan de Bond zon
der Naam. Vier jaar later werd
de Bond een zendgemachtigde,
die zich via de radio en tot 1972
ook via de televisie tot de Ne
derlandse bevolking kon rich
ten. De Bond had in 1967 350.000
begunstigers.
Een zeer belangrijke activi
teit zijn in de loop der jaren de
vakanties voor bejaarden en
minder validen geworden. In
1972 liet de Bond in Cubellas, 50
kilometer ten zuiden van Bar
celona het hotel Sin Nombre
bouwen, dat volledig was aan
gepast voor bejaarden en min
der validen. Het werd geopend
door De Greeve die er een beeld
van hemzelf onthulde. In
Haarlem verrees begin 1970 het
hotel Land en Bosch. Beide ho
tels werden in 1980 verkocht,
toen de Bond met ernstige fi
nanciële problemen kampte.
Maar een jaar later kon weer
worden begonnen met vakan
ties voor bejaarden. Er werden
toen vier bootreizen over de
Rijn georganiseerd. In 1982
konden bejaarden en minder
validen weer met de Bond naar
Spanje. Tegenwoordig organi
seert de Bond tal van reizen,
zowel binnen als buiten Neder
land.
Ter gelegenheid van het 50-
jarig bestaan is onder meer het
boek 'Bij wijze van Spreuken'
uitgebracht, waarin alle 551
spreuken van september 1938
tot en met april dit jaar worden
weergegeven. De bond heeft
ook aan heel Nederland een ju
bileumgeschenk gegeven. Elke
provincie krijgt 50.000 gulden
voor projecten die bijdragen
aan de verbetering van de si
tuatie van de armen. De Com
missaris der Koningin in elke
provincie heeft een of meer
projecten hiervoor aanbevolen.
Daarvan zijn er 34 definitief in
aanmerking gekomen voor een
bijdrage uit de jubileumactie.
(ANP)
«>r Walter Goddijn
PIS oktober van dit jaar is
«tien jaar geleden, dat de
(artsbisschop van Krakau,
arol Wojtyla, tot paus
pd gekozen. Na het dra
stisch overlijden van zijn
fWganger, die slechts 33
"agen paus was, kreeg hij,
het wat te liberaal
jachte beleid van paus
Mus VI, de zware taak
11 de kerk te leiden,
nieuwe lijn was gericht op
herstel van het gezin, het
Feuw stimuleren van pries-
«roepingen en een betere om-
[Wng van de orthodoxie. In
tie van dit beleid volgde
niet alleen in ons land,
aar ook daarbuiten, een be-
pide politiek van bisschops-
•noemingen. Hij maakte wel
van zijn alleenrecht ge
nii? en legde adviezen van
f aatselijke organen, zoals ka-
naast zich neer. Even
Hal als het benoemen van
J%rneesters door een kaW-
F'en door de kroon, ondanks
pen van vertrouwenscom-
"®es. De huidige paus kreeg
'mage van een uiterst be
ttende figuur. De vraag is of
L„ 6611 kentering is geko-
paus staat dit voorjaar
feu moeilÜke
l tanSt van zijn keuze af of
Etu centralisering van
(an klu'd en het ondersteunen
ftï™udende krachten, ook
wnnen de katholieke kerk
B. mentalisme genoemd, in
f nieuw decennium zullen
11 voortgezet. Een heel
eenvoudige vraag moet bij
voorbeeld worden beantwoord:
wie gaat de prominente bissch-
opeetel van Keulen bezetten?
De oerconservatieve bisschop
van Fulda, J. Dyba, die er nog
steeds prat op gaat, dat hij de
bisschoppen Gij sen en Simonis
heeft „benoemd", toen hij in
Den Haag de rechterhand was
van mgr. Felici Of de beschei
den bisschop Lettmann van
Münster of de hoogst intelli
gente Hemmerle van Aken?
Naarmate de invulling van
deze vacature langer duurt,
kan men zich indenken wat er
Proaal samenhangt met deze
eming, die van grote sym
bolische betekenis genoemd
kan worden voor het toekom
stig beleid.
De paus zal zich ook zeer
binnenkort moeten uitspreken
over de zogenaamde laatste
proposities van de synoda over
de leek. Recent zijn alle voor-
stellas van de bisschoppen, in
de voorgaande fasen van de sy
node, uitgelekt en door de be
kende Vatikanist Hebbleth
waite gepubliceerd in een
Amerikaans weekblad. Voor
stellen over de gelijkwaardige
positie van de vrouw in de
kerk, over een studie om tot
vrouwelijke diakens te komen
en het officieel goedkeuren van
meisjes/vrouwen als altaar-as
sistenten zijn blijkbaar onder
de tafel gewerkt. Dat geldt ook
Paus Johannes Paulus U.
- FOTO AP
voor de wijd verbreide kritiek
op de zogenaamde nieuwe reli
gieuze bewegingen, zoals Opus
Dei en Communione e Libera-
zione. Deze bewegingen hebben
een fundamentalistisch karak
ter, zijn tegen bevrijdingstheo
logie en basisgemeenschappen,
zijn sterk paternalistisch, bin
den hun leden aan „totale over
gave", leggen nadruk op Ma-
ria-cultus en op trouw aan de
paus van Rome.
De paus heeft zich in de laat
ste fase van zijn beleid positief
uitgesproken over de basis-ge
meenschappen, die vooral in de
Derde Wereld, waar veruit het
grootste deel van de katholieke
kerk gevestigd is, verspreid
zijn. In Brazilië groeide him
aantal van ongeveer 50.000 in
1978 tot 150.000 tegenwoordig.
Ze zijn ook sterk verpreid op de
Phillipijnea Mgr. Julio La-
bayen zei daar: „De basisge
meenschappen zijn voor het le
ven van de kerk even belang
rijk als de beslissing van het
concilie van Jeruzalem om
voortaan de heidenen tot de
kerk toe te laten („The Tablet",
16 april). Waarvoor moet de
paus kiezen Voor de nieuwe
religieuze bewegingen, die hij
onder eigen jurisdiktie kan
houden, eventueel tegen de bis
schoppen in Of voor de basis
beweging
Het grootste dilemma voor
de paus is de zaak Lefebvre, die
genoegzaam bekend is. Zal de
paus de breuk met deze oud
missiebisschop van de Paters
van de H. Geest herstellen of
niet Doet hij het wél, dan valt
hij zijn voorganger paus Pau
lus VI af, die Lefebvre op 24
juli 1976 suspendeerde. Hij zal
bovendien heel wat bisschop
pen, die achter Vaticanum II
staan, van zich vervreemden en
met name het Franse episco
paat.
De Franse bisschoppen zijn
in meerderheid toch al gepi
keerd op het Vatikaan, omdat
hun catechismus 'Pierres Vi-
vantes' werd afgekeurd. Nu
zou hun aartsvijand Lefebvre,
die tot geweldadige parochie
bezettingen aanleiding gaf en
met wie ze al tien jaar discus
siëren over liturgie, gerehabili
teerd worden Met groot onge
noegen hebben ze gezien hoe de
Franstalige Canadese kardi
naal Gagnon tot bemiddelaar
werd benoemd. Ze kozen niet
de paus-favoriet kardinaal
Jean-Marie Lustiger van Pa
rijs tot voorzitter van de
Franse bisschoppenconferen
tie, maar de aartsbisschop van
Lyon, Albert Decourtray, die
meer dan 300 pastorale assis
tenten heeft in zijn bisdom,
waarvan tweederde vrouwen!
De 82-jarige Lefebvre wil
zijn priesterbroederschap Pius
X voortzetten en veilig stellen
door bisschoppen te wijden.
Doet hij dat, dan wordt dat de
breuk. Hij heeft inmiddels 260
priesters gewijd en heeft bijna
300 seminaristen. Op diocesane
seminaries heeft héél Frank
rijk er slechts 1.287!
Het blad 'L'actualite reli-
gieuse' uit Parijs wijdde on
langs een heel dossier aan de
affaire Lefebvre. Het blad
heeft nog niet de recente brief
van de paus aan het hoofd van
de Geloofscongregatie, J. Rat-
zinger, kunnen verwerken.
Daarin kiest de paus voor het
eerste positie, in die zin, dat hij
niet alleen het „progressisme"
veroordeelt, maar ook het
overdreven integralisme,
waaraan de groep van Lefeb
vre, maar ook menige ander
traditionele groep zich schuldig
maakt. Vatikaan II, schrijft hij,
heeft duidelijk vernieuwing
toegelaten. Dat leidde soms tot
excessen. „Maar", zo staat er
letterlijk "indien men wegens
dergelijke excessen elke ge
zonde 'vernieuwing', conform
het onderricht en de geest van
de kerk weigert, dan kan een
dergelijke houding bijdragen
tot een andere afwaling, die
ook in tegenstelling is met het
principe van de levende tradi
tie, van de gehoorzamende
kerk aan de geest van de waar
heid" (Kath. Nieuwsblad", 12
april).
Wie het dossier Lefebvre
leest komt het ene exces na het
andere tegen. Johannes XXIII
heeft volgens Lefebvre de
schaapstal van de kerk ge
opend voor de wolven. Paulus
VI was humanist, „de eerste
paus met twee gezichten", die
het altaar omdraaide en het
heiligdom heeft geprofaneerd.
De huidige paus is voor de
rechten van de mens en is veel
te oecumenisch en hij heeft
meegedaan aan die vertoning
in Assisië, waar alle godsdien
sten bijeenkwamen. Het wordt
een moeilijke keuze voor de
paus. Maar misschien staan we
op een keerpunt.
LEUSDEN (ANP) - „Een schok van herkenning". Die heeft de
taakgroep Reformatie - Rome van de Gereformeerde Kerken
in Nederland ervaren in gesprekken met vertegenwoordigers
van de Mariënburgvereniging en de Acht Mei Beweging, twee
organisaties binnen de Nederlandse R.K. Kerk. Maar het blijft
de vraag of de gereformeerden beide organisaties werkelijk
van dienst kunnen zijn. „Ze hebben hun handen vol aan hun
positie binnen hun eigen kerk. Intensieve oecumenische con
tacten kunnen die positie nog kwetsbaarder maken", aldus ds.
H. Eikelboom van de taakgroep in het werkverslag van het de-
putaatschap Oecumene Binnenland van de Gereformeerde
Kerken, waarbinnen de taakgroep functioneert. Volgens ds. I.
de Jong uit Delft, lid van de taakgroep, hadden de gesprekken
plaats op verzoek van de taakgroep.
Een pittige discussie had de taakgroep met de hoogleraren
Ambaum en Janssens van het grootseminarie van het bisdom
Roermond in Rolduc over de katholieke catechismus 'De ge
loofsbelijdenis van de kerk', die zij uit het Duits in het Neder
lands hebben vertaald. De taakgroep vindt het positief dat de
catechismus de traditionele kerkleer in een meer bijbels en
heilshistorisch kader onderbrengt, maar verder bevat de cate
chismus weinig nieuws en kan hij de Nieuwe Catechismus van
1966 niet doen vergeten, meent de taakgroep. Eikelboom con
stateert dat het Tweede Vaticaans Concilie in de R.K. Kerk
steeds meer als een „voortdurend korter wordende maatlat"
gaat fungeren.
OEGSTGEEST (ANP) - Het Centraal Missionair Beraad reli
gieuzen (CMBR) wil dat de Nederlandse regering de KLM-lijn
dienst op Zuidafrika verbiedt en het luchtvaartverdrag met
dat land opzegt. Het CMBR (het beleidsorgaan van de reli
gieuze orden en congregaties op het gebied van de missie) wijst
er in een brief aan minister Van den Broek van buitenlandse
zaken op, dat elke vorm van druk van Nederlandse zijde op
Zuidafrika veel indruk maakt. De organisatie herinnert ook
aan de afspraak in Europees verband, dat geen Europees be
drijf mag profiteren van de Amerikaanse boycot van lijndien
sten met Zuidafrika. Volgens de CMBR is het de vraag of de
KLM deze afspraak niet schendt. De CMBR meent dat op
schorting van het luchtvaartverdrag een zeer goede vorm van
selectieve sanctie is die nagenoeg uitsluitend het blanke deel
van de bevolking treft. De organisatie heeft de besturen van
alle religieuze orden en congregaties gevraagd zo min mogelijk
met de KLM te reizen zolang deze luchtvaartmaatschappij op
Zuidafrika blijft vliegen. Het Centraal Missiecommissariaat
(CMC) heeft eerder dit jaar al bij de regering aangedrongen op
een verbod van de KLM-lijndienst naar Johannesburg. De Ne
derlandse Hervormde Kerk wil binnenkort actie gaan voeren
tegen de KLM, zo verklaarde de vroegere synodepraeses ds. H.
Huting onlangs.
BENNEKOM (ANP) - Drs. C.F.G.E. Hallewas is gekozen tot
president van de Evangelisch-Lutherse Synode. Hallewas
volgt daarmee ds. A. Burghoorn op die sinds 1984 synodevoor-
zitter was. De 45-jarige Hallewas is predikant te Rotterdam.
Eerder stond hij in Nijmegen en Haarlem. Hallewas was in het
verleden al vice-president van de synode. Tot vice-presidenten
werden gekozen ds. H. Mudde, predikant in Zwolle, en J. van
der Sluis-Reuvers. Laatstgenoemde werd herkozen.
LEUSDEN (ANP) - De Raad van Kerken in Nederland heeft
een grootscheepse anti-alcohol campagne op stapel staan. In de
6000 plaatselijke gemeenten en parochies van de negen lidker
ken van de raad komen, als de plannen worden goedgekeurd,
het volgend seizoen affiches te hangen die de kerkgangers
waarschuwen tegen te vanzelfsprekend drankgebruik. „We
streven niet naar geheelonthouding", aldus dr. J.W. van der
Molen, secretaris van de sectie dienst van de Raad. „We willen
alleen dat mensen nadenken over waarom en wat ze drinken."
De Raad wil bereiken dat in de Vastentijd (de veertig dagen
voor Pasen) elk alcoholgebruik wordt gestaakt. De campagne,
waaraan het ministerie van WVC 50.000 gulden bijdraagt,
voorziet naast de affiches ook in publikaties over het onder
werp, een speciale krant voor jongeren en catechesemateriaal.
De sectie dienst is er nog niet zeker van dat de plannen door
gaan. Een aantal kerken had moeite met de actie omdat de
plaatselijke kerken al worden overspoeld met materiaal van de
landelijke bureaus. Zeker is al wel dat bisschop Gij sen van
Roermond weigert aan de anti-alcoholactie mee te doen, omdat
het om een campagne van de Raad van Kerken gaat.
DEN HAAG/LEUSDEN (ANP) - Gereformeerde deputaten
voor oorlog en vrede hebben kritiek op de concept-nota van het
Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) over het Conciliaire Proces
voor gerechtigheid, vrede en de heelheid van de Schepping. „De
rol van de IKV-kernen wordt zozeer onderstreept, dat de vraag
rijst of wel voldoende rekening wordt gehouden met activitei
ten van organisaties als het Interkerkelijk Comité Tweezijdige
Ontwapening (ICTO). Als de IKV-leden hier niet voor open
staan, dan treedt al in de beginfase van het proces polarisatie
op", zo waarschuwen de deputaten in een brief aan het IKV.
Volgens de deputaten zouden de plaatselijke diaconieën
meer bij de aptiviteiten moeten worden betrokken. Verder is de
concept-nota te uitgebreid en te detaillistisch om niet-IKV'ers
te boeien en wordt bijna uitsluitend ingegaan op de huidige in
ternationale situatie, terwijl het conciliaire proces meer na
druk legt op problemen die op wat langere termijn de mens
heid bedreigen. Ook wat de onderlinge samenhang tussen de
drie thema's betreft levert het IKV volgens de deputaten half
werk. In zijn analyse van de Noord-Zuid-relatie is het IKV
voorts te ongenuanceerd.
Ook de Basisbeweging van kritische groepen en gemeenten
in Nederland is nog niet enthousiast over de concept-nota van
het IKV. „Het vredesberaad doet of het er in Europa en Neder
land alleen voor staat. Geen enkele keer wordt verwezen naar
de talloze bondgenoten hier." Voorts mist de basisbeweging
aandacht voor de armoede in Nederland. Juist daar kan aan de
opdracht van de Wereldraad van Kerken worden voldaan om
je ter plekke in te zetten voor het conciliaire proces.
Centraal in de IKV-nota staat de demilitarisering van inter
nationale relaties. Concrete doelstellingen in Europa zijn ont
spanning van onderop, stopzetting van iedere modernisering
van de kernbewapening, meer nulopties, verlaging van de mi
litaire uitgaven en geleidelijke terugtrekking van vreemde
troepen uit Centraal-Europa. Met betrekking tot de problemen
in het Midden-Oosten, Midden-Amerika en de Pacific bepleit
het IKV steun voor het vredesplan 'Esquipulas', terugtrekking
van Israëlische troepen uit de bezette gebieden en steun voor
de strijd voor zelfbeschikking in de Pacific.
Het initiatief in het conciliaire proces wil het IKV overlaten
aan de kerken. Gemeenten zouden een stuurgroep moeten in
stellen die het proces op plaatselijk niveau ondersteunt. De
IKV-kernen kunnen hun diensten dan aanbieden.
DORDRECHT (ANP) - „Instellingen als het evangelisch cen
trum voor verslaafden De Hoop in Dordrecht dreigen door het
huidige overheidsbeleid tussen wal en schip te geraken. Bezui
nigen lijkt belangrijker dan zorgzaamheid." Dit zei directeur
Stortenbeker van De Hoop bij de officiële presentatie van het
jubileumboek 'Afkicken moet, geloven mag', dat ter gelegen
heid van het 12,5-jarig bestaan van De Hoop is verschenen.
Volgens Stortenbeker is De Hoop een typisch voorbeeld van de
zorgzame samenleving. Geboren uit een particulier initiatief
van een groep christenen, begon de stichting in 1976 met behulp
van giften uit kerken en van vrienden met vijf formatieplaat
sen. Nu is de opnamecapaciteit vijftig verslaafden, verdeeld
over het opvangcentrum, de therapieboerderij en de begeleide
kamerbewoning. In de afgelopen 12,5 jaar is aan ongeveer 500
verslaafden hulp verleend. Ruim dertig procent van hen is vol
strekt gezond teruggekeerd in de maatschappij. Stortenbeker
sprak er zijn teleurstelling over uit dat de landelijke overheid
zo weinig financiële hulp heeft gegeven. Volgens hem is uit
breiding van de subsidie de enige reële weg voor de overheid.
Maar het tegenovergestelde is waar. Zelfs de tien nu gesubsi
dieerde plaatsen dreigen per 1 januari volgend jaar te verdwij
nen. Volgens Stortenbeker maakt dat de komende 12,5 jaar van
de stichting De Hoop onzeker.
