UITBLAZEN
Richtingenstrijd bepaalt verkiezingen in Iran
EG-ministers praten over gelijktrekken belasting
'We kunnen best Zeeuwen in Noord-Holland gebruiken'
Hopkins9
Holland
CVCÜ..L
BUITENLANDSE POLITIEK EN OORLOG MET IRAQ GEEN VERKIEZINGS ITEM
geen motie
Veerboot van
Vlissingen
naar Dover
Werkg evers
accepteren
taboe op
ontslagen
DE STEM achtergrond vrijdag 13 mei 1988
VERTREK DIRECTEUR-GENERAAL RIJKSWATERSTAAT VAN DIXHOORN DIT JAAR
pflSTEM binnenl
DEN HAAG - Minister Di
Wetenschappen) heeft opr
de Tweede Kamer op zijn j
keer behalve de oppositie
VVD meedeed - doorstaan.
DRIE weken geleden
verscheen in Enge
land het boek Hol
land, Its History, Paintings
and People van Adam
Hopkins. Een dag later
ontmoette ik, wat mij be
treft toevallig, de auteur
op Penshurst Place, het
kasteel van William viscount
De L'Isle (Uitbl. 21 en 22/4).
Een vriend van Nederland, een
bewonderende vriend zelfs, dat
stond na die vluchtige ontmoe
ting voor mij wel vast. Hopkins
die maar één exemplaar van
zijn boek op zak had, dat hij
ook anderen moest laten zien,
beloofde mij er een met de post
te sturen. Vorige week arri
veerde het. Zondag heb ik het
gelezen, lekker in de tuin geze
ten, terwijl ik eigenlijk heel an
dere dingen te doen had. Maar
zo gaat het met lezen zo dik
wijls.
Zou zo'n boek over Neder
land een min of meer belezen
Nederlander nog iets nieuws te
bieden hebben, had ik me afge
vraagd, behalve het oordeel van
een rondneuzende buitenlan
der, dat een Nederlander altijd
gaarne verneemt, al of niet zijn
instemming oogstend? Geheel
onverwacht echter was het zo
wel verrassing als een licht ge
voel van schaamte dat me aan
het boek gekluisterd hield.
Hopkins had me in Engeland al
verteld dat het de Nederlandse
schilderkunst was geweest die
zijn belangstelling voor ons
land had gewekt. De kennis die
hij daarover verzamelde, vooral
zijn kijk erop en de verbanden
die hij tamelijk overtuigend en
in elk geval meeslepend legt
met de maatschappelijke ont
wikkeling en de Nederlandse
aard, vormen voor mij de voor
naamste charme van het boek.
Dat komt ook omdat ik me
daar in mijn tuinstoel, bij hem
vergeleken, een cultuurbarbaar
begon te voelen. Vandaar ook
dat gevoel van stille schaamte.
„Ik wilde destijds een boek
kopen dat mij meer inzicht zou
verschaffen in de Nederlandse
samenleving, in samenhang
met de kunst en de architec
tuur", vertelde hij, „maar ik
kon er nergens een vinden en
daarom besloot ik er zelf een te
schrijven." Adam Hopkins (48)
wist waaraan hij begon. Hij
had eerder een boek over Kreta
geschreven; geïnspireerd door
de schoonheid van Minoïsch
aardewerk. Bovendien is hij
journalist van zijn vak en
werkte hij jarenlang bij The
Sunday Times, waarvoor hij
kunstkritieken en reisverhalen
schreef. Ook heeft hij een tele
visie-documentaire op zijn
naam staan over de invloed die
de Nederlandse cultuur heeft
uitgeoefend op de Britse sa
menleving. Dat was een op
dracht van de Britse Kunst-
raad, in het kader van het Wil
liam Mary-jaar. Een erkend
vakman dus, deze Adam Hop
kins.
In de afgelopen vijf jaar
bracht Adam Hopkins tien 4
vijftien (precies weet hij dat
niet meer) kortere en langere
bezoeken aan ons land. Hij ver
gat ook niet alle grensprovin
cies te bezoeken, van Middel-
WIM KOCK
T5
burg tot Maastricht en vandaar
tot Groningen. Ook voor de 5
Nederlander die zijn vader-
landse geschiedenis kent is
'Holland, its History, Paintings
and People' een boeiend boek.
Dat komt omdat Hopkins de
geschiedenis consequent ver-
weeft met de schilderkunst -
van Jan van Eyck tot Piet Mon-
driaan - en tegelijk ook met het
hedendaagse Nederland. Dat
levert verrassende doorkijken
op. „Meer dan historische uit-
leg en sociologisch onderzoek
lijken de zeventiende eeuwse
schilders het moderne Neder-
land begrijpelijk te maken, als S
een uitbreiding en voortzetting j§
van wat zij zelf zo helder wisten 5
te verbeelden", schrijft hij er-
gens.
Hopkins' bewondering voor
onze, volgens hem, goed inge-
richte samenleving (arbeiders-
huizen die in andere landen als
middle class zouden worden be-
schouwd), tolerantie, plurifor-
miteit, handelsgeest enz. enz.,
wordt slechts overtroffen voor =j
verwondering. Soms is dat een
wat kinderlijke verwondering, E
bijvoorbeeld wanneer hij door S
Amsterdams rosse buurt loopt,
maar vaker is het de verwonde-
ring van een man die werkelijk
iets nieuws, iets unieks meent
te hebben ontdekt. Hij verbaast E
zich voortdurend over de E
vreemde mengeling van radica-
lisme en conservatisme, de am-
bi tie waarmee in Nederland E
diepgaande publieke discussies
worden aangegaan en tot het
bittere einde worden uitge- E
praat. En wat hem het meest E
frappeert is dat iedereen hier
als kind met de paplepel krijgt
ingegoten dat hij vooral nor- E
maal moet zijn, maar dat des-
ondanks Nederlanders in staat
zijn tot 'zeer idealistisch en in-
dividueel gedrag'.
Er zijn natuurlijk ook zaken
die Hopkins niet zo leuk vindt.
Voor de wijze waarop wij soms
met elkaar omgaan gebruikt hij
het Nederlandse woord bot. E
Nederlanders drukken zich
nogal direct uit, met gebrek aan
fijngevoeligheid. Ze bedoelen E
er meestal niets kwaads mee en
ze zijn verbaasd als een buiten-
lander niet op dezelfde directe E
toon terugpraat. Buitenlanders
die zich beleefd en hoffelijk op-
stellen worden voor neuroten
of schijnheiligen versleten, E
meent de schrijver en hij is niet
de eerste buitenlander die dit
over ons opmerkt. E
Adam Hopkins vertelde me
dat hij niet dacht dat zijn boek E
in het Nederlands zou worden
vertaald. Dat is erg jammer.
Maar ja, iedereen hier heeft na E
tuurlijk al een boek over Ne-
derland.
Holland, its History, Paintings E
and People. Adam Hopkins. Fa-
ber and Faber. £6,95. Impor-
teur Nilssen en Lamm.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMMIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIn
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans- hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of f 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1,- per maand,
1,90 per kwartaal, 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. 1,25.
Service-afdeling atxinnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
DE PARLEMENTSVER
KIEZINGEN in Iran,
waarvan de tweede ronde
op vandaag plaatsvindt,
staan geheel in het teken
van een richtingenstrijd
tussen de twee belangrijk-
1 ste fracties van het regime
van ayatollah Ruhollah
Khomeiny.
De 'radicale' hervormingsge
zinde stroming die bestaat uit
geestverwanten van de zoon
van Irans geestelijk leider
Khomeini, hojatoleslam Ah
med Khomeini, neemt het op
tegen de behoudende fractie.
Deze is er tot op heden steeds
in geslaagd talrijke hervor
mingen, zoals de landverde-
ling, tegen te houden.
Inzet van de strijd is de
binnenlandse politiek. De oor
log met Iraq en de buiten
landse politiek, met name de
betrekkingen met het Westen,
zijn geen onderwerp van dis
cussie. Volgens de officiële re
sultaten van de eerste ronde
van 8 april is tweederde van
de 270 afgevaardigden geko
zen. De radicalen, die zich in
Teheran presenteren onder de
naam 'Coalitie van de onder
drukten en de achtergestel-
den', hebben talrijke zetels
gewonnen.
Hun lijst wordt onder
steund door de 'strijdbare
geestelijken van Teheran', een
organisatie die aan de voor
avond van de verkiezingen
werd opgericht en die volgens
waarnemers veel invloed uit
oefent. De organisatie bestaat
onder meer uit geestelijken,
ministers of vertegenwoordi
gers van de imam Khomeini
en uit islamitische studenten
bewegingen en arbeidersra
den. De invloed van de behou
dende stroming is echter niet
te verwaarlozen. Zij heeft in
de eerste ronde vooral veel
stemmen uit de provincie ge
kregen.
De 'strijdbare geestelijken'
hebben de laatste tijd talrijke
verklaringen uitgegeven
waarin zij aandringen op een
reeks hervormingen. Zo eisen
de radicalen onder meer de
verdeling van land, herzie
ning van de arbeidswet en een
grotere invloed van de staat
op de economie en buiten
landse handel. Deze hervor
mingen werden echter steeds
geblokkeerd door de - conser
vatieve - Raad van Wachters
van de grondwet met het ar
gument dat zij tegen de wet
ten van de islam zouden in
druisen.
De raad van zes geestelij
ken en zes juristen had tot
voor kort de bevoegdheid zich
als laatste en beslissende in
stantie uit te spreken over
wetsvoorstellen. Tot vorig
jaar juli had de raad ongeveer
50 procent van alle door het
parlement aangenomen wet
ten afgekeurd. Bijna geen en
kele van de wel aanvaarde
wetten was van enig wezen
lijk belang.
De wachters, die kunnen
rekenen op 100 van de 270 par
lementszetels, beschikken
over veel invloed in het
Iraanse politieke leven. Zij
staan ook bekend als de be
schermheren van de bazari's,
de particuliere kooplieden. De
bazari's zeggen dat een al te
grote invloed van de staat op
's lands economie niet in over
eenstemming is met de heilige
wetten van de islam. Volgens
deskundigen bedoelen zij
daarmee slechts aan te geven
dat zij de overheid als potte-
kijker bij hun handel en wan
del slecht kunnen gebruiken.
Parlementvoorzitter Rafsanjani, 'sterkste man na Kho
meini'. FOTO AP
De tegenwerking van onder
anderen de Raad van Wach
ters bij het tot stand komen
van hervormingen was in ja
nuari voor Khomeini aanlei
ding tot een persoonlijk in
grijpen. De 'gids van de revo
lutie' liet in een brief weten
dat de regering vergaande be
voegdheden heeft. De rege
ring, aldus Khomeini, 'stamt
af van de absolute macht van
de profeet Mohammed'. Vol
gens waarnemers sprak Kho
meini zich daarmee uit tegen
die groepen, die de invloed
van hervormers binnen de re
gering en het parlement
trachten in te dammen.
Kort hierop maakte de 86-
jarige ayatollah de instelling
bekend van een nieuwe raad,
die met meerderheid van
stemmen knopen moet door
hakken in kwesties waarin
regering en parlement ener
zijds en Raad van Wachters
anderzijds het niet met elkaar
eens kunnen worden. Daar
mee werd de macht van de
Raad van Wachters definitief
aan banden gelegd en maakte
Khomeini volgens deskundi
gen de weg vrij voor meer
hervormingsgezinde politici.
In de nieuwe raad zitten
president Ali Khamenei, par
lementsvoorzitter Ali Akbar
Rafsanjani, premier Mir-
Hossein Moussavi, opperrech
ter Musavi Ardebili, het hoofd
van het bureau van Khomei
ni, hojatoleslam Mohammad
Tavasoli en procureur-gene
raal Mohammad Khoeyniha.
Als zevende is de zoon van
Khomeini, Ahmed, aangewe
zen. Deze heeft rechtstreeks
toegang tot zijn vader en kan
dus niet alleen de resultaten
van de besprekingen snel
overbrengen maar ook 'sug
gesties' van de ayatollah zelf
naar voren brengen.
Binnen de politieke orga
nen van Iran duikt bijna
voortdurend de naam op van
Rafsanjani. De parlements
voorzitter beschikt volgens
veel kenners momenteel over
de meeste macht na Khomei
ni, met wie hij overigens via
huwelijk geparenteerd is. De
53-jarige Rafsanjani is op alle
politieke fronten actief en
weet zich bij voorbaat verze
kerd van de steun van de
meeste parlementsleden.
Volgens officiële gegevens,
gepubliceerd door het Iraanse
dagblad Etelaat, hebben in de
eerste ronde 16,9 miljoen Ira-
niërs hun stem uitgebracht,
van wie 1,6 miljoen in Tehe
ran. Meer dan 35 procent van
de. stemgerechtigden in Iran
zou niet hebben gestemd. In
Teheran lag het percentage
wegblijvers zelfs boven de 50
procent. Dit wordt in verband
gebracht met de stedenoorlog
die op 8 april hevig woedde.
Het is de derde keer sinds
de islamitische revolutie van
1979 dat er verkiezingen voor
het Iraanse parlement, dat
één kamer telt, zullen worden
gehouden. Verkiesbaar staan
slechts die kandidaten, wier
voordracht reeds is goedge
keurd door de gouverneurs
van de provincies en de ste
den. Op vijf personen na zijn
alle afgevaardigden islamie
ten, van wie ongeveer de helft
een actieve functie als geeste
lijke bekleedt.
De resterende zetels zijn
bestemd voor vertegenwoor
digers van 'erkende' reli
gieuze minderheden: een jood,
drie christenen en een aan
hanger van de leer van de
profeet Zarathustra, de stich
ter van een oud-Iraanse gods
dienst. De religieuze minder
heden hebben hun afgevaar
digden al gekozea De verte
genwoordiger van de joodse
gemeenschap, Manouchehr
Nikrouz, werd met 7.801 op
een totaal van 7.972 stemmen
gekozen.
Volgens de commissie van
toezicht op de verkiezingen,
die door de Raad van Wach
ters is benoemd, is de eerste
ronde niet vlekkeloos verlo
pen. De commissie wil dat de
stemmen in 300 stemlokalen
in Teheran opnieuw worden
geteld. Minister van Binnen
landse Zaken, hojatoleslam
Ali Akbar Mohtachami, wei
gert hiervoor toestemming
aan de commissie. Volgens de
bewindsman, die lid is van de
radicale 'strijdbare geestelij
ken van Teheran' en die dicht
bij Ahmed Khomeini staat, is
de commissie erop uit de
stembusuitslag te verval-
sen.(ANP)
DE MINISTERS van fi
nanciën van de EG plus le
den van EG-Commissie
praten vanavond en mor
gen in het Duitse Trave-
münde over het aandeel
dat zij moeten leveren in
de creatie van de volledig
vrije Europese markt die
er eind 1992 moet zijn.
Die grote open markt kan er
niet komen als het kapitaal
verkeer in Europa niet volle
dig vrij wordt en indien de in-
direkte belastingen niet op
ongeveer hetzelfde niveau
worden gebracht. Sterk uit
eenlopende belastingtarieven
belemmeren namelijk de vrije
concurrentie. Ze verhinderen
bovendien dat de grenscon
troles verdwijnen. Die grens
controles kosten het Europese
bedrijfsleven volgens de jong
ste ramingen jaarlijks zo'n 18
miljard gulden aan admini
stratiekosten en vertragingen.
Daar komt nog eens 10 tot
ruim 30 miljard gulden bij
aan gederfde afzet.
Het Europese kapitaalver
keer is voor een deel al vrij
gemaakt. Maar de liberalise
ring van de financiële dienst
verlening moet nog verder ge
completeerd worden wil er
een situatie ontstaan waarbij
een Nederlandse consument
volkomen vrij, bijvoorbeeld
een hypotheek kan afsluiten
bij een Westduitse bank, aan
delen op de Londense beurs
kan kopen, een verzekerings
polis van een Italiaanse maat
schappij in huis kan halen en
er een spaarrekening in De
nemarken op na kan houden;
kortom zijn financiële dien
sten kan kopen waar het hem
het beste uitkomt.
Een van de problemen die
de liberalisering opleverd is
dat de er grotere mogelijkhe
den tot belastingontduiking
ontstaat. Wie vrij is om een
bankrekening in het buiten
land aan te houden zal minder
geneigd zijn de rente daarvan
voor de belasting op te geven
indien er geen controle op is.
In Nederland heeft minister
van Financiën Ruding enige
tijd geleden met de banken
afspraken gemaakt over het
geven van inlichtingen aan de
fiscus. Maar internationaal is
dat veel moeilijker te regelen,
als staat Ruding op het stand
punt dat het toch zal moeten.
Aan een regeling voor het ge
ven van inlichtingen geeft hij
de voorkeur boven een bron
heffing zoals die bijvoorbeeld
in België bestaat. Zo'n bron
heffing verplicht de banken
onmiddelijk 25 procent van
rente-opbrengsten af te dra
gen aan de schatkist.
De EG-Commissie heeft het
gevaar van de belastingont
duiking wel degelijk onder
kend. Maar zij heeft er geen
waterdichte oplossing voor
kunnen ontwerpen. Hoe doel
treffender maatregelen tegen
belastingontduiking, hoe gro
ter de kans dat er kapitaal uit
de gemeenschap naar derde
landen vlucht, aldus haar
conclusie. Een goede oplossing
van het probleem is alleen
maar mogelijk via uitge
breide internationale over
eenkomsten, bijvoorbeeld
over, een algemene toepassing
van een bronheffing, ofwel
via een zeer nauwe samen
werking van de belasting
diensten, aldus de Commissie.
Aan het op een lijn brengen
(harmoniseren) van de indi-
rekte belastingen is nog vrij
wel niets gedaan. En juist dat
is nodig om de tijd- en geldro-
vende grenscontroles te laten
verdwijnen. Het is namelijk
de fiscus die het meeste be
lang heeft bij die controles.
Elke keer als er goederen van
het ene naar het andere land
gaan willen de belastingdien
sten de toekomende btw en
accijnsrechten kunnen innen.
Deze grenscontroles kunnen
vervallen als de btw-tarieven
en de accijnzen in alle EG-lid-
staten ongeveer dezelfde zijn.
De EG-Commissie heeft
/oor die harmonisatie vorig
aar voorstellen gedaan die in
le eerste plaats een stand-
itill-beginsel omvatten: lid
staten zouden hun btw-tarie-
/en niet meer mogen wijzigen
enzij ze daardoor dichter bij-
ïen zouden komen te liggen.
\'u liggen ze vaak nog ver uit
jen. In ons land zijn er maar
twee tarieven van respectie
velijk zes en twintig procent.
Maar sommige lidstaten heb
ben wel vier verschillende ta
rieven. Ook de hoogte ervan
loopt nog ver uiteen. Zo ken
nen bijvoorbeeld Griekenland
en Italië tarieven van respec
tievelijk 36 en 38 procent, ter
wijl er in het Verenigd Ko
ninkrijk en Ierland nul-tarie
ven bestaan voor de eerste le
vensbehoeften. De EG-Com-
missie heeft wel ingezien dat
een Europees btw-stelsel met
maar een tarief een volstrekt
onhaalbare kaart is. Maar
meer dan twee tarieven vindt
ze niet acceptabel.
Die twee tarieven behoeven
niet in alle lidstaten dezelfde
te zijn. In de Verenigde Staten
is bijvoorbeeld gebleken dat
lichte belastingverschillen
(van maximaal zo'n vijf pro
cent) geen echt verstorende
invloed op de handel hebben.
De EG-Commissie heeft
daarom twee groepen van ta
rieven voorgesteld. Er moet
een verlaagd tarief komen dat
geldt voor eerste levensbe
hoeften zoals bijvoorbeeld
voedingsmiddelen, energie
voor verwarming en verlich
ting, drinkwater, farmaceuti
sche produkten, boeken,
kranten en tijdschriften en
reizigersvervoer.
Voor dat verlaagde tarief
mogen de lidstaten kiezen uit
een percentage dat ligt tussen
de vier en de negen. Daar
naast moet er een standaard
tarief komen. Daarvoor kun
nen de lidstaten kiezen uit een
percentage liggend tussen de
veertien en twintig.
Over deze voorstellen van
de EG-Commissie hebben de
ministers van financiën al
forse twistgesprekken ge
voerd. Minister Ruding bij
voorbeeld zei medio april wel
iswaar dat hij voorstander is
van snel besluiten maar hij
opperde tegelijkertijd bezwa
ren tegen het Commissie
voorstel. Ruding vindt dat er
per groep uit teveel tarieven
gekozen kan worden waar
door het gevaar van concur
rentieverstoring te groot
blijft. Het Verenigd Konink
rijk en Ierland hebben er op
hun beurt de grootste moeite
mee dat het nul-tarief zou
moeten verdwijnen.
Minstens de helft van de
twaalf EG-landen heeft grote
bezwaren tegen de Commis
sie-voorstellen. Denemarken
bijvoorbeeld heeft uitgere
kend dat als de voorstellen in
hun huidige vorm worden
aangenomen de btw-inkom-
sten in dat land met elf mil
jard gulden per jaar zullen
dalen. Dat zou dan opgevan
gen moeten worden met een
verhoging van de inkomsten-
be1 asting waardoor het hoog-
"te tarief van die belasting
stijgt tot tachtig procent.
De Italiaanse regering
heeft uitgerekend dat de
schatkist ongeveer een pro
cent van het bruto nationaal
produkt minder zal ontvan
gen. In Ierland wordt het ver
lies zelfs op twee tot 2,5 pro
cent van het BNP geraamd.
Na alle negatieve reacties in
de vorige ministersbijeen
komst zei Lord Cockfield, de
Europese Commissaris voor
de interne markt, dat er nu
nog maar een oplossing is: de
grenscontroles laten verval
len zonder de belastingen te
harmoniseren. De dan ont
stane vrije markt zal de hoog
ste tarieven vanzelf omlaag
en de laagste omhoog stuwen,
aldus de Brit.
Niet alleen voor de btw
maar ook voor de accijnzen
heeft de EG-Commissie voor
stellen gedaan. Ook die ac
cijnzen wil ze harmoniseren.
Maar net als met de btw stuit
dat op grote problemen want
ook tussen de accijnstarieven
zijn er in Europa nog aanzien
lijk verschillen.
Zo drukt er op de inhoud
van een fles sterke drank in'
Denemarken ruim 22 gulden
aan accijnzen, terwijl dat in
Griekenland maar 37 cent is.
(ANP)
Door Piet de Bont
„WE KUNNEN best Zeeu
wen in Noord-Holland ge
bruiken voor het opknap
pen van het wegennet
daar. We concentreren ons
op de Randstad".
Ir. Jacobus (Co) van Dixhoorn
(59) directeur-generaal van
Rijkswaterstaat die eind dit
jaar 'spontaan van de VUT
gebruik maakt om ruimte te
maken voor een jongere' heeft
een boodschap voor Rijks wa
terstaat-Zeeland, waar vrees
bestaat voor ontslag op vrij
grote schaal in de komende
jaren. Door overcapaciteit
zouden er zo'n 100 man weg
moeten.
Volgens Van Dixhoorn -
Zeeuwsvlaamse vader (Hon-
tenisse) en Drentse moeder -
zal het allemaal wel loslopen
als de Zeeuwen maximaal ge
bruik maken van de VUT, de
55-plusregeling, bereid zijn
zich te laten omscholen en
zullen meewerken aan ver
plaatsing. Verheelt niet dat
zijn dienst in de komende ja
ren fors moet afslanken.
Toen hij in '81 als opvolger
van de vooral in de regio be
kende Ir. Tops DG werd, was
Rijkswaterstaat een dienst
van 12.000 man. Nu is de
sterkte 10.500 en dat moet 9.000
worden in '90.
Via taakvermindering, de
centralisatie en privatisering
gaat dat gebeuren. Van Dix
hoorn vertelt dat de dienstlei
ding al in het begin van de ja
ren '80 tot de conclusie was
gekomen, dat Rijkswaterstaat
anders zal moeten gaan func
tioneren, kleiner moest wor
den toen werd uitgegaan van
10.000 in 1990). De directeur-
generaal: „Wij vonden en vin
den dat een boel werk door
anderen gedaan kan worden.
We hebben auto- en waterwe
gen aan lagere overheden
overgedragen en de Delta
werken lopen af. Was er aan
vankelijk sprake van een
maatregel vanwege verho
ging van efficiëncy en kwali
teit, het beperken tot essen
tiële zaken, nu is daar de be
zuinigingsmaatregel van het
kabinet bijgekomen. Een
slankere overheid met minder
taken om de rijksuitgaven te
verminderen. In '82 wilden we
alles zonder gedwongen ont
slagen doen. Dat streven is er
nu ook nog. Ik brand daar een
kaarsje voor. VUT en 55+ en
een mogelijk kleinere afslan
king voor Rijkswaterstaat
helpen daarbij".
Op 24 mei bestaat Rijkswa
terstaat 190 jaar. Ter gelegen
heid daarvan wordt die dag in
Delft (Technische Universi
teit) een symposium gehouden
met als thema 'Rijkswater
staat naar 2000'. Voorzitter is
ex-premier Barend Biesheu
vel, voorzitter van de voorlo
pige Raad voor Verkeer en
Waterstaat. Van Dixhoorn:
„Het is erg belangrijk hoe we
de jaren '90 in het nieuwe
Europa zonder grenzen zullen
verwerken. Als Nederland
zullen we goed op onze tellen
moeten passen. We moeten
zorgen voor een goede infra
structuur, een perfect water
huishoudingssysteem. Ons
doen en laten moet passen
binnen het opereren in Euro
pa. Dat betekent: meer zaken
die niet grensoverschrijdend
zijn moeten naar de lagere
overheden toe. We zullen
meer naar de marktsector
moeten overhevelen. Een van
onze taken is lang vooruit kij
ken".
De directeur-generaal van
Rijkswaterstaat, die jaren
lang in de 'natte' sector werk
zaam is geweest („Ik was be
trokken bij de bouw van de
eerste stormvloedkering, die
in de Hollandse IJssel en bij
de bouw van de laatste, die in
Ir. Co van Dixhoorn In
China liggen nog altijd
kansen voor ons...
- FOTO ARCHIEF DE STEM
de Oosterschelde en ook bij de
eerste in 1955 en de huidige
studie van de stormvloedke
ring in de Nieuwe Water
weg") wil wel iets kwijt over
de WOV, de Vaste Oeverver
binding over de Westerschel-
de, die de gemoederen in Zee
land nog altijd danig bezig
houdt. „De WOV is voor eerst
geen zaak van ons. Dat is een
regionale verbinding, waar
van op dit moment de finan
ciering nog ter discussie staat.
Als het wél een zaak van ons
was, zou het structuurschema
de WOV wel vermelden".
De stormvloedkering in de
monding van de Ooster
schelde vindt hij een goed
antwoord op de maatschappe
lijke behoefte, maar wél een
duur antwoord.
Over de verdere verdieping
van de Westerschelde, door
minister Smit-Kroes tot
woede van vooral Antwerpen
aan de zogeheten waterver
dragen gekoppeld, zegt hij:
„Zouden de Belgen begrijpen
waarom Nederland handelt
zoals het handelt? Er staan
nogal wat vragen uit richting
België. Ik sta zeker ook op
technische gronden achter de
minister. Het gaat hier om de
kwantiteit en de kwaliteit van
onze essentiële behoefte aan
(drink) water".
Van Dixhoorn heeft ook in
ternationaal veel profijt ge
had van zijn natte activiteiten
bij Rijkswaterstaat. Zo is hij
maar liefst zeven keer in de
Chinese Volksrepubliek ge
weest om er adviezen te ge
ven.
„In China liggen nog altijd
kansen voor ons. Maar je
rhoet dan vooral aan samen
werken denken en dat op ter
mijn want in China gebeurt
nooit iets van vandaag op
morgen. De relaties met het
ministerie daar zijn uitste
kend. Ons Deltaproject is na
tuurlijk een pré. Ze hebben
daar een aantal-delta's met
problemen".
Eén gerucht moet van Van
Dixhoorn de wereld uit: dat
hij vanwege onenigheid met
minister Smit-Kroes, door
sommigen al 'de Thatcher van
Nederland' genoemd, opstapt
„Ik kan, zoals u dat noemt, in
derdaad goed door één deur
met deze minister. Als het an
ders was geweest zou er nooit
een persbericht zijn uitge
gaan, zoals dat nu wel over
mijn vertrek is verschenen en
dat juist het tegenoverge
stelde aangeeft". In dat pers
bericht staat ondermeer dat
de minister van Verkeer en
Waterstaat 'met grote teleur
stelling van het verzoek van
de heer Van Dixhoorn kennis
heeft genomen'. Van Dix
hoorn, die op 31 december
weggaat, wordt op 15 decem
ber in de Rolzaal van de Rid
derzaal in Den Haag uitge
luid. Zijn opvolger wordt Ir.
G. Blom (49) thans hoofdinge
nieur-directeur van directie
Noordzee van Rijkswater
staat.
premier Lubbers (r) en Minist
luisteren naar de kritiek van opp\
Deel
De bewindsman vindt dat hij
niet over de schreef is gegaan
ningen' bij het regeerakkoord
moet toch mogelijk zijn", aldus
Fractieleiders van PvdA, D66,
PPR en ook WD hekelden
woensdag in een apart debat de
uitspraken van Deetman in het
vraaggesprek. Daarin zei de
bewindsman onder meer het
regeerakkoord 'onwerkbaar' te
vinden en van mening te zijn
dat het 'aanmodderen' is met
het kabinet. Alle fractieleiders
wilden graag weten of Deet
man dat regeerakkoord van
CDA en WD nog steeds onder
schrijft. Deetman bevestigde
dat volmondig.
Die ommezwaai van kritiek op
het regeerakkoord naar loyali
teit met het kabinet ergerde
vooral PvdA en D66 zeer. Kok
(PvdA) betitelde Deetman di
rect als een kameel die door de
knieën gaat en als een gedeso
riënteerd minister die even aan
zijn ketting mocht trekken,
maar weer terug is in zij n hok.
Premier Lubbers nam het op
voor zijn collega-minister,
maar zei toch ook geschrokken
te zijn toen hij kennis nam van
de kritische opmerkingen in
het interview. „Dat vraagge-
VLISSINGEN (ANP) - De
European Trader, eén van
de drie Britse veerboten van
P O Ferries die al enkele
weken in de Vlissingse bin
nenhaven liggen afgemeerd,
is gisteravond vertrokken
naar Dover.
Dat gebeurde zonder enige te
genwerking van de Neder
landse FNV en de Vervoers-
bond FNV. De Engelse zeelie-
denbond NUS had de Neder
landse bonden gevraagd de
stakingsactie van de Britse
zeelieden te ondersteunen en de
boten tegen te houden bij hun
vertrek naar zee.
Maar eerder deze week had
het FNV al laten weten dat de
oproep van de Engelse zeelie-
denbond te laat was gekomen
om nog gericht actie te kunnen
voeren.
ROTTERDAM (ANP) - De
werkgevers in de Rotter
damse haven hebben zich er
kennelijk bij neergelegd dat
zij - in tegenstelling tot an
dere werkgevers in ons land
- hun personeel niet kunnen
ontslaan.
Lat bleek op een forumdiscus
sie bij de Erasmus Universiteit
n Rotterdam uit de woorden
van o. Heemskerk, directeur
an de organisatie van haven-
Werkgevers SVZ.
Heemskerk erkende daar
i>?0r./let eerst dat de 'primaire
van de SVZ bij het
maandenlange stukgoedcon-
uirÜLj 1987 in de haven
oedde 'fout' was geweest. Die
Pnmaire inzet hield in dat de
terug^VfrS ontslagrecht
J-meel hadden de werkge-
„Jf dat twee jaar daarvoor in-
V Vjfd bij het roemruchte
srv»; i Houw-akkoord. In dit
wac akkoord voor de haven
Vp geregeld dat de werkge-
wo„i,V1 iaar lang geen haven
werkers zouden ontslaan.