en?
Nog geen nieuwe ongemakkentoeslag politie
CURSUS VOOR LERAAR OM DEPRESSIEVE LEERLING TE HELPEN
Vijf gulden-munt komt morgen uit
NDWET
Het dilemma van Jaruzelski
I )e?e|yd
CNV -bestuurder ziet toekomst vakbeweging somber in
BINNENLAND
pE STEM BINNENLAND ZATERDAG 30 APRIL 1988
'Van der Linden
slachtoffer
omstandigheden'
HILVERSUM (ANP) - Leraren op de middelbare
school deinzen er voor terug met hun leerlingen
over het onderwerp zelfmoord te beginnen. Over
het algemeen zijn zij wel bereid ernstig depres
sieve leerlingen te helpen.
DE STEM COMMENTAAR
Vrouwen mogen 'Wachten op Godot'
Vrouw overvalt
banken met
stofzuigerslang
NIEUWSOVERZICHT
'Van controle 120 km komt niets terecht'
Rijkspolitie wil controle-apparatuur
Staat wil vervuilde olie verbranden
KUB tegen schenkingen van Shell
T5
machtsstrijd.
FOTO AP
diensten kunnen
schuldigd.
de KGB-publicatie is
lereerste plaats een
wing aan het adres
aïl Gorbatsjov: op de
de zeer invloedrijke
ft hij niet te rekenen.
B is een machtsfac-
rdege rekening mee
n.
t. De indieners van de
wat lichtvoetig over
begrijpelijk gezien de
wetsartikelen, die zij
ting' heeft in alle dis
wetsartikel tot nu toe
ankelijk was het niet
t daarmee werd be
eld onderwijsminister
Kamer, waaruit bleek
taat: richting heeft te
J~e en antroposofische
r ook onder, maar on-
"ngen staan er los van.
opvattingen betekent
vrijheid van richting,
'et anders over te den-
de processen die vader
nde om zijn zoon Aram
des Lyceuüri liTAmster1®
urn weigerde Aram op
ët Efls^joods' tférdt be-
paste bij de grondslag.
(Halacha) ben je name-
ls je moeder dat ook is
olgens de geldende nor-
e gemeenschap is toege-
Aram niet het geval,
dit stelde ons hoogste
Raad vast dat Aram te-
De Hoge Raad vindt dat
arborgde 'vrijheid van
gt, dat een school een
als die niet voldoet aan
religieuze aard.
t niet. Als je dus, volko-
'e zou willen maken aan
lijke behandeling ook in
een wet moeten maken,
'1 van de Grondwet doet
rstelbaar moeilijk en de
uitkomt, die slechts een
t, is dus levensgroot. De
eren, behoort in dit land
elijkheden.
T28
PEN HAAG (ANP) - Het
„verleg tussen de ministers
yan Dijk en Korthals Altes
de politiebonden over
sn nieuwe regeling voor
„„regelmatig en onaange
naam werk bij de politie
heeft nog geen resultaat op
geleverd. Na de tweede for
mele overlegronde bleek er
jog geen overeenstemming
te zijn bereikt.
jen woordvoerder van het mi
nisterie van Binnenlandse Za-
ken wilde geen mededelingen
doen over het overleg, behalve
dat het volgende maand wordt
voortgezet. Ook de voorzitter
van de Algemeen Christelijke
Politiebond (ACP) Koffeman
en Nederlandse Politiebond
voorzitter Van der Linden hiel
den zich op de vlakte over de
kans op een akkoord. Overeen
stemming over een nieuwe re
geling staat of valt met het geld
dat de politieministers op tafel
willen leggen.
In beginsel gaan de ministers
uit van een bedrag van 270 mil
joen gulden per jaar. Mocht de
nieuwe regeling meer vergen,
dan zijn ze bereid binnen het
totale politiebudget aanvul
lende financiering te zoeken.
De politiebonden gaan uit van
een "bedrag van ten minste 310
miljoen dat met de huidige re
geling gemoeid is.
De voorgenomen bezuiniging
op de inconveniëntenregeling
en het toen nog dreigende ver
lies van drieduizend arbeids
plaatsen was voor de bonden in
oktober 1987 aanleiding voor de
massale demonstratie van zo'n
16.000 politiemensen. Medio no
vember kwamen ministers en
bonden overeen om in afwach
ting van de nieuwe regeling de
oude toeslagen tot januari 1989
te handhaven, zodat politie
mensen in elk geval tot die da
tum er niet in inkomen op ach
teruit gaan.
In de nieuwe regeling moet
de relatie tussen onregelmatig
en onaangenaam werk en de
vergoeding in geld of vrije tijd
herkenbaarder zijn dan in de
huidige. Daarnaast is als voor
waarde gesteld dat het
sneeuwbaleffect (teruggave
van overwerk in tijd, waardoor
weer andere politiemensen
overwerk moeten verrichten)
moet worden teruggedrongen.
De regeling moet bovendien
administratief eenvoudig uit
voerbaar zijn, een flexibele be
drijfsvoering mogelijk maken
en beter financieel te beheersen
zijn.
Doorbraak zelfmoord-taboe
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - Staatssecre
taris Van der Linden (Bui
tenlandse Zaken) is het
slachtoffer geworden van
politieke omstandigheden.
De Tweede Kamer heeft hem
deze week als schietschijf ge-
bruikt. Premier Lubbers zei
dat gisteren na afloop van de
ministerraad over het pas
poort-debat dat deze week in
de Tweede Kamer werd gehou
den. Volgens de premier had de
tomer behoefte om een stevig
politiek signaal te geven; pun
ten te zetten. Dat had volgens
Lubbers te maken met de op
stelling van de WD'er Bolke-
stein in de Tweede Kamer een
week geleden, die bewindslie
den opriep vaker af te treden.
Lubbers erkende dat zijn
eigen CDA deze week eveneens
de poten onder Van der Linden
zaagde door aan te dringen op
het ontnemen van zijn verant
woordelijkheid voor de pas
poortkwestie. Maar Lubbers
zag dat niet als een sterk poli-
(ADVERTENTIE)
en voor de band tussen
en volk zoals joden die
aar hebben beleefd,
uitspraken van de ver
ende Bisschoppenconfe-
es hadden hun uitwer-
op het Vaticaan. Aan het
van de j aren '70 beginnen
caanse topfunctionaris
met begrip te spreken
Israël. In 1980 zegt paus
innes Paulus II in een
k: „Het joodse volk heeft,
e tragische ervaring van
litroeiïng van zovele van
zonen en dochters en ge-
'en door het verlangen
veiligheid, de staat Is-
gesticht".
aticaanse functionarissen
.elden joodse vertegen-
rdigers dat de paus hier-
feitelijk de staat Israël
erkend. De vraag echter
de joodse vertegenwoordi-
i relevant vonden, was of
feitelijke erkenning dan
vorm zou krijgen van di-
te diplomatieke betrekkin-
i. Tot op de dag van van-
is dat niet het geval.
>ok paus Johannes Paulus
heeft verklaard dat het
de Testament nooit is her
pen door God. Welnu, in
t Oude Testament staat
:h duidelijk dat God het
id aan de joden heeft be-
>fd. Spreekt de kerk der
ive nu over één of over
ee testamenten? Heeft het
euwe Testament het Oude
zich opgenomen en zet het
voort of annuleert het
euwe Testament het Oude?
Als dus ook volgens de ka-
olieke leer het joodse volk
ldt als het uitverkoren volk,
aarom zou dan het concept
an het Beloofde Land con-
irm het Oude Testament niet
eldig zijn
Bi| Van Heiist
«eel ie met wie
|t praal, liet is een zaak
meteen gezicht. Dat gezicht ziet u in deze
advertentie. Daar kunt u op vertrouwen.
Overtuig uzelf
Dat is gebleken in Hilversum, waar 65 docenten uit de re
gio een cursus volgen die gericht is op het tijdig herken
nen van problemen bij leerlingen die met zelfmoordplan
nen rondlopen.
Rolluiken
volgens
richtlijnen
ROMAZO
Een medewerker van
de Rijksmunt in
Utrecht stort geslagen
vijf gulden-munten in
een verzamelbak.
Het
nieuwe geldstuk wordt
officieel morgen in
circulatie gebracht.
AUGUSTUS 1980. Op de Lenin-wert in het Poolse Gdansk geeft
ie onbekende metaalarbeider Lech Walesa het sein voor een sta
king die heel Polen zal overspoelen. Het arbeidersverzet leidt tot
de oprichting van de vrije vakbond Solidariteit en tot een van de
meest roerige periodes in de met incidenten beladen Poolse ge
schiedenis.
APRIL 1988. Andrzej Swewczumanier, een staalarbeider uit
<rakow, zet met een ruk aan de schakelaar het werk in de walse-
fij van de Lenin-fabrieken in Nowa Huta het werk stil. Vijftiendui
zend van de 32.000 werknemers van de Leninfabriek geven ge-
ïoor aan de oproep en weigeren - een gerechtelijk bevel nege
rend - aan het werk te gaan. Hun voorbeeld wordt gevolgd door
irbeiders van andere staalfabrieken in Polen.
De huidige situatie in Polen is niet helemaal te vergelijken met
die van 1980, maar een zekere parallel is wel te trekken. Dat
naakt de Poolse autoriteiten uiterst nerveus. Zij verdringen het
tofst iedere herinnering aan die tumultueuze maanden van 1980
dto uiteindelijk culmineerden in een totale staat van beleg.
De basis voor de nieuwe conflictsituatie werd gelegd in decem-
>er 1987. Toen spraken de Polen zich in een referendum uit te
en de economische en politieke hervormingsplannen van de
poolse partijleider generaal Jaruzelski. De uitslag was een klap in
et gezicht van Jaruzelski, het zoveelste bewijs dat de Polen
)een enkele vertrouwen hadden in zijn beleid.
Vanaf dat moment wist de Poolse partijleider dat het uitermate
noeilijk zou worden om de hervormingen - de uitslag van het re-
erendum leidde niet tot afstel, maar had alleen tot gevolg dat het
empo van invoering lager zou komen te liggen - doorgevoerd te
rijgen,
Dat pessimisme blijkt in alle opzichten gerechtvaardigd te zijn.
Ds Polen waarderen over het algemeen de pogingen van Jaru-
slski om - in navolging van grote broer Rusland - de Poolse
iconomie te hervormen. Dat dit gepaard gaat met een knipoog
'aar het kapitalisme door o.a. liberalisering van het kapitaalsver-
teer vinden ze ook te waarderen. Ze zijn echter niet bereid om
'oor die plannen de broekriem nog verder aan te halen. Die hou-
«ng komt voort uit een algemeen wantrouwen van de Poolse be-
jdking tegen de communistische autoriteiten. Niet zonder reden,
te Poolse economie zakt jaar na jaar dieper in het moeras, de
"ale hervormingsplannen ten spijt.
"St is duidelijk dat Jaruzelski voor een enorm dilemma staat,
oonomische hervormingen zijn noodzakelijk. De grote vraag is
enter tot hoever hij bereid is te gaan. Uit de uiterst omzichtige
j'Jte waarop de autoriteiten de staking in Nowa Huta benaderen,
"Ikt dat Jaruzelski de ernst van de situatie volledig beseft. Hij
®n zich geen tweede 'Gdansk' veroorloven. Maar volledig toege-
sn aan de eisen tot loonsverhoging betekent dat hij zijn hervor
mingsplannen in de prullenmand kan gooien. Zelden zal een re-
Beringsieider zich zo onmachtig hebben gevoeld.
HAARLEM (ANP) - Het toneelstuk Wachten op Godot van
de Frans-Ierse schrijver Samuel Beckett mag door vrou
wen worden uitgevoerd.
Dat heeft de president van de rechtbank in Haarlem, mr. H.F. van
den Haak, bepaald in een kort geding dat de 82-jarige toneel
schrijver had aangespannen tegen de Stichting Toneelschuur
Produkties uit Haarlem.
Beckett eiste stopzetting van de toneelproduktie omdat hij
Wachten op Godot ongeschikt vindt voor een vrouwelijke rolbe
zetting. Hierdoor zou de integriteit van het stuk zijn aangetast
Mr. Van den Haak is het daarmee niet eens. Volgens hem is de
opvoering van de Toneelschuur Beckett niet onwaardig. De rech
ter wijst erop dat het thema van Wachten op Godot niet typisch
vrouwelijk maar algemeen menselijk is: in onzekerheid wachten
op iemand of iets dat niet komt
Een van de dingen die veel do
centen volgens Mulder moeten
leren, is het onderwerp zelf
moord zelf ter sprake brengen.
Ze zijn daar vaak bang voor,
omdat ze denken dat ze iemand
die toch al somber is, misschien
op een idee brengen.
De WD-fractie in de
Tweede Kamer heeft de rege
ring deze week op deze cursus
gewezen en schriftelijk ge
vraagd, of het zin zou hebben
de Hilversumse aanpak lande
lijk over te nemen. „Wij hopen
dat onze ervaringen uitwaaie
ren naar collega's in de rest
van het land", zegt H. Stam van
de RIAGG (instelling voor psy
chische hulpverlening) in Hil
versum, coördinator van het
cursusproject.
De directe aanleiding voor de
cursus in Hilversum was de
zelfmoord van een scholier, een
jaar geleden. De school bena
derde de RIAGG voor advies,
waarbij de belangrijkste vraag
was: hoe vertellen we het de
andere leerlingen?
Onderzoek heeft uitgewezen
dat de meeste Nederlandse
scholen zelfmoordideeën bij
leerlingen een ernstig pro
bleem vinden, waar ze graag
wat aan willen doen. Zé weten
alleen lang niet Altijd hoe ze
dat moeten aanpakken. In Hil
versum bleek dat ook: toen de
RIAGG samen met de GG en
GD twee voorlichtingsavonden
over het onderwerp organi
seerde werden die door 130 do
centen bezocht.
Het nieuwe van de Hilver
sumse aanpak is dat de hulp
verlening er rechtstreeks bij
betrokken is. Voorlichting over
zelfmoord op scholen blijft
vaak beperkt tot een eenmalige
gebeurtenis, maar de RIAGG
en de GG en GD in Hilversum
hebben mensen vrij gemaakt
die speciaal belast zijn met de
hulp aan leerlingen met emo
tionele problemen.
Ook de universiteit van Lei
den gelooft in de koppeling van
kennisoverdracht en hulpver
lening. „Leraren kunnen een
belangrijke rol spelen bij het
signaleren van de problemen
en bij de menselijke begelei
ding, maar professionele hulp
is vaak toch onmisbaar".
Van onze verslaggever
OOIJ/LEUTH - Gewapend
met het mondstuk van een
zwarte stofzuigerslang
heeft een vrouw uit de Ooij-
polder gistermiddag filialen
van de Rabobank in Ooij en
Leuth proberen te beroven.
De vrouw is aangehouden en
de buit is terecht, evenals het
•wapen'. Volgens de politie heb
ben financiële problemen de
vrouw aangezet tot de overval
len.
De vrouw, een veertigjarige in
woonster van Leuth, probeerde
het even na half drie eerst in
Ooij. Op een moment dat er
geen andere klanten aanwezig
waren, stapte ze met een bi
vakmuts fen een donkere zon
nebril op het filiaal binnen.
„Geef geld, geef geld", riep ze,
ondertussen dreigend met iets
dat op een wapen leek. Voordat
het verbouwereerde personeel
besefte wat er aan de hand
was, was de overvalster alweer
verdwenen.
De vrouw reed daarop linea
recta door naar het filiaal in
Leuth, waar ze meer succes
had. Een caissière, die de over
valster herkende aan haar
stem, gaf haar enkele briefjes
van duizend, waarna ze de be
nen nam.
Omdat de caissière boven
dien kans zag het kenteken van
de vluchtauto te noteren, kon
de Beekse politie de overval in
recordtijd oplossen. De auto
bleek op naam van haar man te
staan. Toen de bankroofster
even na drie uur thuis kwam,
zat de politie haar al op te
wachten.
ROTTERDAM (ANP) - De
vertrekkende landelijk be
stuurder van de Vervoers-
bond CNV, Kees Zwijnen-
burg, ziet de toekomst van
de Nederlandse vakbewe
ging somber in.
Hoewel de sterke ledendaling
van de afgelopen jaren gestopt
lijkt, mag een forse groei niet
meer worden verwacht. Nog
steeds is de gemiddelde leefijd
van de aangesloten leden te
hoog en worden kaderleden
functies veelal vervuld door de
oudere leden. Te weinig jonge
ren voelen zich aangesproken
daadwerkelijk mee te doen met
het actieve vakbondswerk.
Zwijnenburg zei een en an
der in een afscheidstoespraak
na ruim 25 jaar vakbondswerk
voor het CNV. Hij genoot de
laatste jaren bekendheid als
cao-onderhandelaar voor de
Vervoersbond CNV bij overleg
met de havenwerkgevers.
Zwijnenburg constateert dat
de organisatiegraad met name
in de moderne en groeiende be
drijfstakken uitermate klein is.
De vakbondsleden worden juist
gevonden in die bedrijfstakken
die weinig mogelijkheden heb
ben tot uitbouw en veelal ge
heel of gedeeltelijk verdwijnen.
„Door de sterke materiële groei
van de positie van de werkne
mer in de laatste veertig jaar is
deze ook minder collectief en
solidair ingesteld", aldus Zwij
nenburg.
De CNV-bestuurder ver
baast zich over het feit dat
werknemers die in een periode
van veertig jaar nog nooit zo'n
geweldige welvaart hebben
meegemaakt, er niet toe kun
nen komen om de drang naar
verder materieel gewin op
korte termijn te beperken. „In
tegendeel, het wensen- en be
stedingspakket van veel bewo
ners uit rijke landen wordt zo
hoog opgeschroefd dat die wen
sen in veel gevallen noch eco
nomisch noch milieutechnisch
kunnen worden gehonoreerd."
Het is volgens de vertrek
kende CNV-bestuurder feite
lijk ongebrijpelijk dat de vak
beweging en met name de
christelijke vakbeweging er zo
weinig op wijst dat ons mate
rieel welvaartspeil zich mo
menteel op een hoogte bevindt
die wellicht tot grote inspan
ning moet leiden om het voor
de werknemers voor de nabije
toekomst te kunnen handha
ven.
(ADVERTENTIE)
-A
15
Kruipt u vanavond ook voor de buis om te zien hoe Gerard Jo
ling net in Europees verband doet? Ik wel. Ik kijk elk jaar met
graagte naar het Eurovisie Songfestival, al was het alleen
maar om te genieten van de stortvloed aan koeterwaals.
Hopelijk doet Gerard het in Europees opzicht beter dan zijn
agrarisch ingestelde landgenoten. Die laten namelijk miljar
den aan hun neus voorbij gaan, terwijl in andere Europse
landen die miljarden wel binnengehaald worden.
Die miljarden zijn weliswaar verkregen met fraude, maar in
EG-verband is dat helemaal geen schande. Als in 1992 de
Europese grenzen verdwijnen zal dat gelukkig ook betekenen
dat de EG-fraude ook in ons land ongehinderd zijn gang kan
gaan.
Mag ik u verzoeken om vandaag weer eens uitbundig te
vlaggen voor ons koningshuis? Toen Willem-Alexander
deze week jarig was leek het helemaal nergens naar.
Ik ben op de fiets door diverse steden en dorpen gereden, maar
als de waardering voor onze kroonprins even groot is als het
aantal uitgestoken vlaggen dan vrees ik dat hij nog heel wat
Elfstedentochten zal moeten rijden en openbare verjaardags
feestjes zal moeten laten geven.
Laten we er vandaag dus weer eens een mooie koninginne
dag van maken. Doe een sjerp om, doe mee aan het
mastklimmen, zaklopen, koekhappen en al die andere eve
nementen die alleen maar met koninginnedag plaatsvinden.
Koester u vandaag in het oranjezonnetje en loop straks mee
in de lampionnenoptocht.
Als Gerard Joling nou ook nog wint, dan is het helemaal
'Oranje boven'.
MERIJN
DEN HAAG - Van de controle op de 120 kilometer per uur op
de autosnelwegen komt vanaf zondag niets terecht. Die vrees
brengt het PSP-Kameriid Van Es (PSP) onder woorden in
schriftelijke vragen die zij gisteren heeft gesteld aan de minis
ters Korthals Altes (Justitie) en Smit-Kroes (Verkeer en Wa
terstaat). Volgens Van Es heeft het bedrijf Gatsometer in
Overveen nauwelijks nieuwe onbemande radarposten ver
kocht Die posten zouden het de politie vanaf 1 mei gemakke
lijk moeten maken de snelheid te controleren. Maar omdat de
apparatuur nogal duur is zouden gemeenten de aanschaf ervan
achterwege laten, zo schrijft Van Es. De gemeente Dordrecht is
volgens het Kamerlid ertoe overgegaan de apparatuur te lenea
In de buurt van Schiphol wordt het 100 km-bord vervangen
door een 120 km-bord. FOTO ANP
DORDRECHT (ANP) - Er moet meer geld beschikbaar komen
bij de rijkspolitie voor de aanschaf van moderne controle-ap
paratuur. De commandant van de rijkspolitie in Dordrecht
W.G.J. Ammerlaan en zijn Bredase collega J. ten Cate ver
klaarden dit tijdens persconferentie in Dordrecht over de re
cente controle-acties op de brug over de Noord bij Alblasser-
dam.
Commandant Ammerlaan concludeerde dat hij in de huidige
situatie onmogelijk tegemoet kan komen aan de ministeriële
wens om strenger te controleren op de autosnelwegen, zonder
de aandacht op het provinciale wegennet, waar verhoudings
gewijs de meeste dodelijke ongevallen plaatsvinden, te laten
verslappea „Als wij met dezelfde personele bezetting nog beter
moeten controleren zullen wij over de mogelijkheid moeten
kunnen beschikken om te investeren in meer geavanceerde en
geautomatiseerde apparatuur", zo deelde Ammerlaan mee.
DEN HAAG (ANP) - De staat gaat opnieuw naar de rechter in
verband met de met pcb's vervuilde motorolie die enige tijd op
geslagen heeft gestaan in 17 tankauto's van het transportbe
drijf Jawico in Pijnacker. De olie ligt momenteel weer opgesla
gen bij ATM in Moerdijk. In een bodemprocedure zal de staat
vragen de vervuilde olie op kosten van ATM en de oorspronke
lijke eigenaar, de Westduitse oliehandelaar Heuser, te laten
vernietigen bij de Afval Verwerking Rijnmond. Omdat er met
een bodemprocedure nogal wat tijd gemoeid is zal de 747 ton
vervuilde olie nog wel enige tijd blijven opgeslagen bij ATM.
TILBURG (ANP) - De Katholieke Universiteit Brabant mag in
het vervolg geen schenkingen meer aannemen van oliemaat
schappij Shell. Dit in verband met de belangen van Shell in
Zuidafrika. Dat heeft de universiteitsraad van de KUB beslo
ten. Shell geeft de KUB al jaren een bijdrage van 5.000 gulden
voor studentenactiviteiten. Het besluit de Shell-donatie voor
taan te weigeren werd ontraden door het college van bestuur.
Het college bezint zich nog of ze het raadsbesluit zal uitvoeren,
aldus een woordvoerder van de KUB.