de kleine STEM!
zA
op zak'
lige lezer
Steeds meer kinderarbeid in India
Klünplaatsen voor otters
Er zijn nog steeds vluchtelingen
r
r
J
Anti-stalinistische filmer
Aboeladze krijgt Leninprijs
DE STEM GIDS 3 ZATERDAG 30 APRIL 1988
4 Mei
Kinderen eten in het weekend teveel en te vet
WL
ZATERDAG
films
ZONDAG
EXPOSITIES
Zie zaterdag.
Suske en Wiske: „De Edele Elfen"-
Even Piekeren
G3
oen:
/een,
leg-
vast
Larel
ieuwsgierig en het was duj
t weinig goede informaties
aar j aar geleden startte uit
ie dierenboeken. Ze zien ei
kst is geen saaie rimram me
oed levendig geschreven en
[t teveel tekst in.
De laatste twee pagina's heb
ben een extraatje: een
dicht, een stukje proza oi zo.
als in het wolvenboekje taal
uitdrukkingen waarin d
wolf een rol speelt. Ee
vondst om informatie op di
manier achtergrond en
te geven en tegelijkertijd kin
deren kennis te laten maken
met poëzie en proza van ni
veau.
De boekjes geven antwoon
op de gekste vragen: welk
beer doet een dutje in een ko
kospalm, hoeveel vinger
heeft de panda, hoe wordt»
kajak gemaakt en hoevee
honden trekken een Eskimos
lee, hoe beschermde men ziel
vroeger tegen wolven en ho
verbergen wolven hu
kleintjes?
'De schatten van de farao's
vind ik een van de aantrek!»
lijkste delen. Het hele hiér
ogliefenalfabet staat
beeld, met een beetje oefeniq
wordt dat een prachtige gr-
heimtaal. De verschillend
hoofdtooien van goden zie)
je leest welke kinderen i
naar school gingen, welb
spelletjes ze deden en well
speelgoed ze hadden. He
wonder van de Nijl komt au
de orde... elke zomer als i
zon fel schijnt, stijgt de rivie
en treedt buiten haar oever
Drie maanden later trekt J
zich weer terug.
De serie is oorspronkelj
Frans en verscheen bij de be
kende uitgeverij Gallinnfl
de Nederlandse versie wori
begeleid door een Neder
landse adviesraad waarine«
aardrijkskundige, een histo
ricus en een bioloog zitten. Di
neerlandicus Mooren ver
zorgde de extraatjes. In M
najaar komen nog eens ach
delen uit, de hele serie bestal
uit 48 boekjes, die per sti
10,95 kosten. Een ideale prj
voor een cadeautje en voa
kinderen om af en toe zelfM
aflevering te kopen.
'De wereld op zak' is D
must voor scholen en bibl»
theken en maakt kindera
wijzer èn nieuwsigerig,
enorme verdienste van da
miniboekjes.
De dierenboeken van Mat
lenhoff kosten 22,90
stuk.
'De wereld op zak' van uitge
verij Zwijsen ƒ10,985
stuk; aan de serie werkten®'
verse auteurs en illustrate
ren.
van het Reve, die onmiddel!
een uitgever zocht.
Robert Ornstein:
meervoudig brein'. Uitg. 1
mer Keuning, prijs 2*
Een nieuwe kijk op het mei
lijk gedrag. Onze geest is i
één supercomputer, maar i
een heel netwerk van com
ters.
Peter Cuijpers: 'Er
eens een boer in Timbock
Uitg. Van Holkema Wart
dorf, prijs 14,90. De ont'
ling van de limerick met
voor de doe-het-zelver.
Erich Hackl: 'Aurora's I)
len'. Uitg. Amber, prijs
Debuut van f
ster gebaseerd op waai
beurde geschieden
Aurora Rodrigeuz die in 1"
haar dochter doodschoot. Zij.'1
haar dochter werden marl
ressen van de Spaanse vn"|
wenbeweging.
Nieuwe Salamanders.
Querido, prijs per boek
'Vroeger kon je lachen'
mon Carmiggelt, 'Nachtscl
van Jan Siebelink, 'De meert
van Hella S. Haasse, 'Tal
New York' van F. Springer.
E.M. Forster: 'Mau
Uitg. Veen, prijs 24,90. Vers
van een erotische verhoud*
van twee studenten in Cambi
ge, geschreven door E.M. Fort
in 1914, maar pas in 1971 uif
geven. Net als 'Room witbj
view' wordt ook dit verhaal
Forster verfilmd.
Michel Foucauit: 'Di'
geen pijp'. Uitg. Aramith,
19,90. Franse filosoof sc
merkwaardig boekje
van de surrealistische sc
rijen van René Magritte.
redactie: Muriel Boll brieven naar: Spinveld 55 - 4815 HV Breda
brieven naar: Spinveld i
Juist toen hij wilde zeggen:
'maar iedereen verschaft zich toch
problemen, net niet te groot om overheen
te kijken naar een onbereikbaar,
beter leven'
vielen de stille minuten.
Motoren werden afgezet
kerkklokken hielden op
en vogels, zwermen spreeuwen
suizelden over het plein.
Wind schraapte de hoeken
markiezen flapperden, scharnieren
kraakten en piepten.
En in de lege lucht
knalden de vlaggen als zwepen.
JUDITH HERZBERG
Otters zijn bijzondere dieren, ze staan aan de top van de voed
selketen. Ze eten dus andere dieren, maar zelf worden ze niet
gegeten. Aan zulke dieren kun je goed zien als het milieu ver
vuild is. Omdat otters waterdieren zijn, kun je aan hen mer
ken hoe het met het water is.
Na de oorlog waren er ongeveer 350 otters, nu nog maar 40.
Chemische afvalstoffen die in het water geloosd worden heb
ben ervoor gezorgd dat de otters zo achteruit zijn gegaan.
Bovendien worden er minder ottertjes geboren, want otters
kunnen tegenwoordig moeilijker een vrijer vinden. Normaal
gaat een otter 's nachts op vrijersvoeten de beekjes langs. Nu
worden beekjes vaak afgesneden door verkeerswegen en kun
nen ze niet bij elkaar komen.
Onderzoekers hebben een otterbeschermingsplan gemaakt.
Er moeten otterpaden komen op plaatsen waar beekjes door
wegen gekruist worden. Overdag kunnen die paden als fiets
paden gebruikt en 's winters als klünplaats voor schaatsers.
Langs rivieren en kanalen moeten geen steile wanden ge
bouwd worden. Als het niet anders kan, moet er een 'uitstijg-
plaats' komen. Behalve deze plannen om otters aan de man of
de vrouw te brengen is er deze week een centrum voor otter-
onderzoek geopend. Daar wordt bekeken hoeveel en waar ot
ters eten en poepen, hoe ze lopen en zwemmen. Als onderzoe
kers meer weten van het ottergedrag kunnen ze betere be
schermingsplannen bedenken voor de otters in de vrije na
tuur.
RUIM honderd jaar geleden
werd in Nederland de kin
derarbeid afgeschaft, maar
in India is kinderarbeid heel
gewoon. Daar werken zeker
17 miljoen maar misschien
wel 50 miljoen kinderen en
het worden er steeds meer.
Volgens de wet mogen ze niet
langer dan 7 uur werken
maar gemiddeld werken ze
12 tot 13 uur. Dat is natuur
lijk niet gezond; veel kinde
ren hebben tuberculose. Tijd
om naar school te gaan is er
dus niet. Kinderen blijven
ongeschoolde arbeiders tot ze
hun ontslag krijgen omdat ze
te duur worden.
De Indiase kinderen werken
vooral als veehoeder of visser
op plantages en in boom
gaarden. In de stad zijn ze
dienstbode, bouwvakker of
steenhakker, of ze werken in
glas- of luciferfabrieken, ta
pijtweverijen of leerlooierij
en. Anderen hebben een
eigen straathandeltje in lom
pen of als schoenpoetser.
In een nieuwe wet staat
dat kinderen niet meer op
gevaarlijke plaatsen, in de
mijn bijvoorbeeld, mogen
werken maar het gebeurt
nog wel (de straffen zijn niet
streng). Veel kinderen von
den nieuw werk in fabrieken
waar helemaal geen regels of
voorschriften zijn. Die heb
ben de fabrieken waar kin
deren officieel mogen wer
ken, inmiddels wel gekregen.
Directeuren van die fabrie
ken moeten ook belasting be
talen en van dat geld wil de
regering de kinderarbeiders
betere medische hulp en on
derwijs geven. De beste op
lossing is als kinderarbeid
helemaal verboden zou wor
den, maar kinderen brengen
vaak een kwart van het ge
zinsinkomen op. Pas op den
duur gaan kinderen er met
zo'n verbod op vooruit, eerst
gaan ze flink achteruitTen
zij de regering hun familie
extra geld heeft, maar dat is
er niet.
Het ziet ernaar uit dat de
kinderen in India zelf voor
hun rechten en een beter le
ven moeten vechten
ANNE Frank kwam in 1933
met haar familie in Neder
land wonen. Niet vrijwillig,
maar omdat het in Duitsland
niet meer veilig was voor jo
den. Anne was 13 jaar toen ze
moest onderduiken.
Homer is ook 13 jaar. Hij
vluchtte met zijn familie uit
Iran. In de Anne Frankkrant
vertelt hij dat zijn vader vo
rig jaar besloot te vluchten
omdat hij genoeg had van de
strenge Iraanse wetten. Hij
was bang opgepakt te wor
den en hij was bang dat Ho
mer de oorlog in gestuurd
zou worden zodra hij 14
werd. Vroeger tekende Ho
mer graag ruimteschepen, nu
DE Nederlandse Hartstich
ting besteedt dit jaar extra
aandacht aan het "jonge
hart'. Zelfs bij jongen kinde
ren worden afwijlringen aan
de bloedvaten gevonden
waardoor ze eerder hart- of
vaatziekten kunnen krijgen.
Kinderen die veel televisie
kijken zijn over het alge
meen dikker dan kinderen
die dat weinig of niet doen,
blijkt uit een Amerikaans
onderzoek. Vooral op zater
dag en zondag eten Neder
landse kinderen teveel en te
vet.
Dus als je gezond wil blij
ven, kijk dan niet meer met
frites of chips op schoot naar
Sport in beeld
tekent hij wat er in Iran ge
beurt: de oorlog, bommen,
martelingen.
Homer: „Op straat was ik
bang voor de soldaten. Die
kunnen je voor duizend en
één dingen aanhouden. Als je
te grote schoenen draagt,
vermoeden ze dat je iets in de
punt hebt verstopt. Als jouw
houding hen niet aanstaat
kun je zomaar meegenomen
worden."
Homer mocht ook niet zelf
weten welke kleren hij droeg
of hoe lang hij zijn haren
wilde laten groeien. Spijker
broeken en rode blouses zijn
verboden en in Iran bestaat
maar één coupe en dat is
coupe kaal. „Mijn leraar
vond mijn haar te lang. Hij
pakte me vast en knipte er
een pluk af. Die stopte hij in
een enveloppe en die moest ik
maar aan mijn ouders geven.
Het liefst had hij me hele
maal kaal geschoren. In de
les mag je geen vragen stel
len. Ik vroeg eens iets aan
mijn buurman en prompt
werd ik de klas uitgestuurd.
A-
\vk
■V
Een tekening van Ho
mer
Eigenlijk uitgesmeten, letter
lijk. Mishandeling van scho
lieren is in Iran heel ge
woon."
Op iedere 950 inwoners
van Nederland mag 1 vluch
teling ons land binnenkomen,
dat is 0,1%. In België en
Frankrijk is dat drie keer zo
veel. Is dat nou die beroemde
Nederlandse gastvrijheid
GOES
Grand Theater
14 u. Jungle book.
19 en 21.30 u. Fatal attraction.
HULST
De Koning van Engeland
19 u. Stake out.
20 u. The last emperor.
21.30 u. Fatal attraction.
19 en 21.30 u. Wall street.
19 en 21.30 u. Hot bubblegum,
deel 7.
TERNEUZEN
Luxor I II
14.30,19 en 21.30 u. Dirty dan
cing.
VLISSINGEN
Alhambral
14 u. Jungle book.
19 en 21.30 u. Three men and a
baby.
Alhambrall
14 u. De troetelbeertjes in won
derland.
20 u. The last emperor.
ANTWERPEN
Rex - 12,14,16,18,20 en 22
u. Whish you were here.
Rex-Club - 12,14.20,16.45,
19.10 en 21.30 u. Intervista.
Odeonl - 14.20,16.40,19
en 21.20 u. No way out.
Odeon 2 - 14,16.30,19 en
21.30 u. NUTS.
Odeon3 - 14,16,18, 20en
22 u. Het leven is een lange rus
tige stroom.
Odeon4 - 14,16,18, 20 en
22 u. Le rayon vert.
Astrid - 14 en 16 u. Ned. ver
sie: 18 en 20 u. Eng. versie:
Jungle book.
Vendome - 14.20,16.40,19
en 21.20 u. Amsterdamned.
Rubens - 14,17.15 en 20.30
u. Empire of the sun.
Slnjoor - 14,16.30,19 en
21.30 u. Frantic.
Quellln I - 14,17.15 en 20.30
u. Cry freedom.
Quellln II - 14,16,18, 20 en
22 u. Three men and a baby.
Quellln III - 14.16,18, 20 en
22 u. Best seller.
Metro I - 14.20,16.40,19 en
21.20 u. Fatal beauty.
Metro II - 14,16.18, 20 en 22
u. Dirty dancing.
Brabo - 14.20,16.40,19 en
21.20 u. Someone to watch over
me.
TIJI - 14,16.30,19 en 21.30
u. Wall street.
Wapper - 14,17.15 en 20.30
u. The last emperor.
Ambassades - 14.20,16.40,
19 en 21.20 u. Moonstruck.
Ambassades Club 1 - 14,16,
18, 20 en 22 u. Zoeken naar
Eileen.
Ambassades Club 2 - 14.20,
16.40.19 en 21.20 u. The run
ning man.
Ambassades Club 3 - 14 en
16.20 u. Batteries not included.
20 en 22 u. Zolang er vrouwen
zijn.
Ambassades Club 4 - 14,16,
18,20 en 22 u. Gaston en Leo in
Hong Kong.
BRUGGE
Gulden Vlies I
14.30, 20 en 22.30 u. Bigfoot bij
de Hendersons.
Gulden Vlies II
14.30 u. Jungle book.
20 u. The last emperor.
Gulden Vlies III
20 u. Au revoir les enfants.
22 u. Empire of the sun.
Memllng
14.30.20 en 22.30 u. Dirty dan
cing.
Rembrandt
14.30 u. Three men and a baby.
20 en 22.30 u. Fatal attraction.
KIELDRECHT
Café 't Sleepbootje - 20 u.
bingo.
De Nachtegaal - 19.30 u.
kaarting.
DE KLINGE
De Statie - 15 u.
schieting.
KOEWACHT
Oude Molen - 14.30 u.
schieting.
P. deVllegher - 15 u.
schieting.
LAMSWAARDE
Café De Vier Jaargetij
den - 14.30 u. oranjeschieting.
bingo.
OSSENISSE
Camp. de Zeemeeuw - 15 u.
schieting.
ST. JANSTEEN
Café't Centrum - 20 u.
bingo.
ZUIDDORPE
Café't Gemeente
huls - 14.30 u. schieting.
CLINGE
Galerie Esprit - Schilderijen
en lithografieën van Helmut Lo-
thar Gtinther. Geop. woe. t/m
zo. 13.30-17.30 u. (tot 2 mei).
HULST
Club CD - Werk van Wim de
Maat. Geop. dag. di. gesl. (tot 15
mei).
ANTWERPEN
Wandelgang De Singel - Ar
chitectuur van Adolf Loos. Geop.
di. tot zo. 14-18.30 u. (tot 30
mei).
GENT
SL Pietersabdij - Expositie
getiteld 'De Markt'. Geop. dag.
10-12.30 en 13.30-17 u. ma. gesl.
(totl mei).
GOES
Grand Theater
14 u. Jungle book.
19 en 21.30 u. Fatal attraction.
HULST
De Koning van Engeland
12 u. Bioscopera.
13.45 u. De reddertjes.
13.45,16.15 en 21.30 u. Stake
out.
16.15 en 20 u. The last emperor.
19 en 21.30 u. Fatal attraction.
16.15,19 en 21.30 u. Wall Street.
13.45,16.15 en 19 u. Hot bubble
gum, deel 7.
TERNEUZEN
Luxorl&ll
13.45,16.15 en 20 u. Dirty dan
cing.
VLISSINGEN
Alhambral
14 u. Jungle book.
19 en 21.30 u. Three men and a
baby.
Alhambrall
14 u. De troetelbeertjes in won
derland.
20 u. The last emperor.
ANTWERPEN
Zie zaterdag.
BRUGGE
Gulden Vlies I
14.30,17.15, 20 en 22.30 u. Big
foot bij de Hendersons.
Gulden Vlies II
14.30 en 17.15 u. Jungle book.
20 u. The last emperor.
Gulden Vlies III
14.30 en 17.15 u. Au revoir les
enfants.
20 u. Empire of the sun.
Memllng
14.30,17.15, 20 en 22.30 u. Dirty
dancing.
Rembrandt
14.30 en 17.15 u. Three men and
a baby.
20 en 22.30 u. Fatal attraction.
KIELDRECHT
De Nachtegaal - 19.30 u.
kaarting.
DE KLINGE
Het Gasthof - 15 u.
schieting.
KOEWACHT
Oude Molen - 14.30 u.
schieting.
ST. GILLIS
Caentens-toren - 14.30 u.
schieting.
bingo.
ST. JANSTEEN
Café Sport - 14 u.
kaarting.
WALSOOROEN
RudieenSonja - 14.30 u.
gaaibolling.
MOSKOU (RTR) - Tengiz Aboeladze, de Georgische film
regisseur wiens werk 'Inkeer' de weg baande voor cinema
tografische behandeling van het Stalintijdperk, heeft de
Leninprijs voor Kunst gekregen.
De Leninprijs is de hoogste onderscheiding die de staat op het ge
bied van de cultuur kan verlenen.
Pravda schreef dat Aboeladze was geëerd voor zijn Georgische
filmdrieluik: 'Bede', 'Boom van Begeerte' en 'Inkeer'.
'Inkeer' schildert het persoonlijke trauma dat miljoenen Sov
jetburgers ondergingen wier familieleden ten tijde van Stalin 's
nachts verdwenen. Hoewel gefilmd als allegorie, laat de bood
schap aan duidelijkheid niets te wensen over.
Aboeladze maakte de film in 1984, maar de censuur verbood
hem. TASS deelde mee dat hij na drie jaar op het schap was vrij
gegeven, dankzij de politiek van openheid van Michail Gorbats-
jov.
'Inkeer' ontving een speciale prijs van de jury op het filmfesti
val van Cannes van vorig jaar en kreeg ook de hoogste prijs van
het filmfestival van Tbilisi, de Georgische hoofdstad.
Sinds het vrijgeven van 'Inkeer' hebben de bioscoopbezoekers
in de Sovjetunie andere films over het tijdperk van Stalin kunnen
zien. De jongste is 'De koude zomer van 1953', een thriller over de
vrijlating van onschuldige gevangenen uit arbeidskampen na
Stalins dood.
