fa 211 dagen lugubere ontknoping Heijn-zaak
[eun-verdachte maakte naam als organisatiedeskundige
De 'chantage' van Anne Geelof
I )e^e|ya
Bank speelde sleutelrol
JE STEM COMMENTA AR
Onthutsend
)E STEM BINNENLAND VRIJDAG 8 APRIL 1988
kortsluiting
Treurig
POIJTffi-VOORLICHTER VOORKWAM VOORTIJDIGE BERICHTGEVING
Misschien vervolging luistervinken
Levenslang voor Heijn-verdachte
KRANT VERZWEEG OPDUIKEN LOSGELD
T5,
T48
uder van een hol-
irvan de aandelen
rgewaardeerd zijn,
:ttl zijn eerste
ht verwierf, kon hij
Joen tegen een prijs
,er dan 2500 frank
ilden) per aandeel.
tweede helft ja-
ibruari pijlsnel om-
i, dat aanvankelijk
ij' kapitaal van 2,8
■anse frank ofwel
oen gulden be
tas niet langer toe-
De Benedetti heeft
bedrijven moeten
jok Suez heeft, om
Senedetti het poker-
Brussel te kunnen
n, een flinke veer
aten. Kapitaal met
merit van 13 procent
den ingeruild tegen
met een rendement
|ler dan 4 procent. Die
zijn direct. Maar in-
ildt voor Cerus èn
(z, dat bij gebrek aan
nieuwe investerin-
mdere bedrijven de
jaren achterwege
loeten blijven. De
:e schadepost kan
tot een veelvoud op-
Benedetti heeft
cht gedoeld, toen
ngs in Milaan op-
dat hij 'te hoffelijk'
it, door al op 17 ja-
n overname-plannen
;ondigen. Had hij dat
dan had hij nog
ing aandelen tegen de
nominale waarde
opkopen, en had hij
tientallen miljoenen
ijn luxe-fouten, die
Arbeider zich nooit
orloven. Maar die
anciers met een bijna
kapitaal veel pijn
ra prestige èn qua por-
Van onze verslaggever
haARLEM - De 56-jarige Gerrit
&an Heijn, topman bij Ahold, ver
dween op woensdag 9 september
1987. Bijna zeven maanden later,
i2ll dagen om precies te zijn, hield
het speciale rechercheteam uit
Haarlem in Landsmeer vijf perso
nen aan die ervan worden ver
dacht betrokken te zijn bij de ont
voering. Een dag later werd het li
chaam van Gerrit Jan Heijn ge
vonden in het bos bij Renkum.
•Er was al niemand meer die nog ge
loofde in de behouden thuiskomst van
iHeijn Al sinds begin december was
biets meer vernomen van de ontvoer
ders Eind december sprak minister
Korthals Altes via een brief aan de
rweede Kamer zijn medeleven uit
met het verlies dat de familie 'naar
inmiddels wel moet worden aangeno
men' heeft geleden.
Heijn verdween dus op 9 september.
Begin oktober lagen de onderhande
lingen tussen ontvoerders en familie
'op straat' omdat een ochtendblad
ontdekt had dat de communicatie tus
sen beide partijen via de korte adver
tenties in dagbladen gevoerd worden.
Via deze advertenties werd uiteinde
lijk tot twee keer toe een levensteken
van Heijn gevraagd.
Naar pas in november bekend
werd, had de familie even hiervoor de
pink van Heijn gekregen. Daarvan
kon niet vastgesteld worden of die
van een dode of een levende Gerrit
Jan Heijn afkomstig was. Een bevre
digend levensteken bleef uit maar
desondanks ging de familie toch tot de
overdracht van losgeld over. De over
dracht mislukte gedeeltelijk maar de
ontvoerders kregen toch zo'n 450.000
gulden en ruim 1.200 kleine diaman
ten in handen.
Enkele dagen hierna deed mevrouw
Heijn via het NOS-journaal een be
roep op de ontvoerders iets van zich te
laten horen. Zij lieten weten belang
stelling te hebben voor de rest van het
losgeld. Daarna kwam er niets meer.
Eind december stelde de familie een
ultimatum. Als de ontvoerders Heijn
niet vrij zouden laten voor 27 decem
ber, zou het onderzoek geheel in han
den van de politie worden gegeven.
Dat hield in dat de nadruk zou komen
te liggen op de aanhouding van de
ontvoerders.
De politie trad na een informaties
top van twee maanden op 28 december
naar buiten. Tot dan toe geheim ge
houden gegevens werden bekendge
maakt. Zo werd onder andere een
band vrijgegeven met de stem van één
van de ontvoerders.
Al vrij snel werd iemand aange
houden, maar na een week bleek dat
hij niets te maken had met de ontvoe
ring. Hij werd weer vrijgelaten.
In januari werden nog twee andere
mannen aangehouden die er van wer
den verdacht de familie Heijn te heb
ben willen oplichten. Beiden beloof
den in ruil voor geld inlichtingen over
de ontvoerders, maar bleken van niets
te weten. In die tijd loofde het Ahold-
concern een beloning uit van een mil
joen gulden voor aanwijzingen.
Daarna werd het stil rond de ont
voering van Gerrit Jan Heijn. In to
taal kreeg de politie zo'n 12.000 tips,
maar het leek of het onderzoek op een
dood spoor zat. Het rechercheteam
werd kleiner en eigelijk verwachtte
iedereen dat het wel snel helemaal op
geheven zou worden.
Gisteren werd duidelijk dat het
9 saptember 1987:
G.J. H#yn ontvoard In
Bloamtndaal. naar bos
bil Renkum gabrachl,
varmoord an begraven
6 april
Een biljat van 250 ouldon
leidt tot da arrestatie van
da dadar In dlans huis te
Landsmeer, vlak bij Amster
dam-Noord.
Ook da losprijs (geld an
diamanten) worden In de
woning gevonden
team de laatste tijd weer op de oude
sterkte was gebracht.
Niemand kan het geloven'
irdag is nu D-Day,
voor wie, kan ook
nog onduidelijk blij-
Die onduidelijkheid
in de twaalf miljoen
aandelen die de Gene-
uitgeschreven om
ledetti buiten te hou-
die nu tijdelijk zijn
erd bij Generale-
Sodecom. Samen ver-
oordigen zij een kapi-
i ruim 2,7 miljard gul-
Generale wil dat geld
ten om het bestuurs-
van de 'oude dame'
ssel te houden, zij het-
die móet worden ge-
met zeer zware inbreng
iz.
r Leysen, aan wie tien
twaalf miljoen aan
varen beloofd toen hij
zig was het koninkrijk
dden, handhaaft zijn
ook nu hij inmiddels
e 'vijand' is overgelo-
ie rechter moet in een
amde bodemprocedure,
anden, zoniet jaren in
kan gaan nemen, daar-
jrdelen. Maar ook in die
tijd moet de Generale,
krachtsverhouding die
•dag wordt bepaald,
Suez, Cerus, De Bene
een deel van de 'oude'
aleleiding worden be-
d. In Brussel zal donder-
emand de start van een
zo veelbelovend avon-
lartgrondig vervloeken.
md. Tijdens de hierbo-
genoemde rede geeft de
sident wel aan wat het
ernstige SDI in zou
ten houden.
Ie media en vooral de
lerikaanse nieuwstelevi-
bezigde sinds die rede de
n Star Wars. Officieel is
jd gesproken over SDI
alle andere benamingen
politieke en redaktio-
vrijheden. Deze (rega-
ve) naamgeverij is mede
grond waarom de discus-
over SDI zo vaak in de
(dia een negatieve ten-
ris meekrijgt. Weinig
>rdt bijvoorbeeld gepubli-
fd over het Sovjet SDI
ogramma, terwijl genoeg
Eormatie daarover be-
nikbaar is. Zelfs partijlei'
r Gorbatsjov verklaarde
enlijk in een televisie-in-
rview met een Ameri-
lanse CBS reporter (de-
mber 1987) dat zij ook een
>I-programma hebben
(n redaktioneel achter;
ondartikel dient dan mx
iide kanten van het onder-
erp te belichten en zie'1
et a priori anti-Ameri-
aans op te stellen.
Het stuk zelf is niet slecht
oewel een aantal techni-
:he onvolkomendheden
jorkomen had kunnen
rorden: 'Lasers worden
iet afgevoerd?; Lasers ver-
ietigen niet de raket (d>e
laast zichzelf op nadat 13'
»r fundamentele stuursyS'
amen onklaar maakt)".
wan onze verslaggever
BREDA - 'Aardig en intelligent'. Dat is het beeld dat iedereen schetst die P.
Ferdy) E. heeft gekend.
Jijn zuster zegt; „Hij was zachtaardig". Een collega zegt: „We hebben drie j aar lang lief
m leed gedeeld".
)e man met wie hij de laatste
aren een zakelijk geschil uit
recht via advocaten, zegt: „Hij
vas een verdomd intelligente
nan, met goede contactuele
iigenschappen".
De negatieve karakterteke
ningen komen niet verder dan:
IHij was niet zo'n rustig type"
bn „Hij was misschien een
beetje een warhoofd". Ook
Wordt gezegd dat hij 'in zich-
fcelf gekeerd was' en 'niet te
peel sprak'.
De man die zo gekarakteri-
eerd wordt, bekende woens-
lagavond Gerrit Jan Heijn te
lebben ontvoerd en gedood,
let is de persoon die door de
olitie werd omschreven als
ien bende van harde, satani-
che en onverbiddelijke crimi-
lelen, die niet in paniek raak-
en en de ontvoering van Gerrit
an Heijn degelijk voorbereid
ladden'.
liemand van de mensen in zijn
mgeving die kan geloven dat
let de werkloze ingenieur uit
andsmeer was die gewoon
oorleefde na de ontvoering en
Heen af en toe onderdook om
Ie familie Heijn op te bellen of
iet losgeld te incasseren.
Dat ongeloof verleidt een
ud-collega er toe te zeggen dat
iet nog niet bewezen is dat hij
ie dader is. En loco-burge-
neester Van de Bos van
landsmeer zegt: „Hij is nog
liet veroordeeld".
Zijn zuster zegt: „Wij zagen
elkaar weinig, dus ik kan er
giet veel over zeggen. Maar ik
Denk dat kortsluiting door een
of andere gebeurtenis hem
'hiertoe heeft gebracht".
I De familie E. kwam voor de
porlog naar Oosterbeek, waar
ze een fraaie villa aan de
oevers van de Rijn betrok. De
vader van E. had een hoge
functie bij de - nu verdwenen -
Elastiekfabriek in het dorp. De
E.'s leidden een rustig leven,
vertelt iemand die bij hen in de
straat woonde. „Ze waren een
beetje op zichzelf".
De jeugd van de kinderen
was plezierig, zoals de zuster
van E. het omschrijft. E. ging in
Delft vliegtuigbouw studeren.
Hij heeft heel kort als vlieg-
tuigbouwkundige gewerkt. Al
snel werd hij organisatiedes
kundige.
Hij maakte naam op dat ter
rein in Nijmegen. Hij was de
man achter het project Nieuwe
Banen, dat banen schiep voor
mensen die net werkloos waren
getrokken of het binnenkort
zouden wordeh. Nieuwe Banen
was zijn 'uitvinding' waar hij
tot 1985 als projectleider heeft
gewerkt.
Dr. ir. L.J. Groen van de Gel-
dersche Ontwikkelingsmaat
schappij was nauw betrokken
bij de (veelgeprezen) activitei
ten van Nieuwe Banen. Hij
vertelt: „Eind 1981 kwam hij bij
mij langs. Hij had een BV, die
banen probeerde te scheppen
voor mensen die ontslagen
werden. Hij had contact gehad
met Holec in Nijmegen, dat
voor een ingrijpende reorgani
satie stond. Zijn partner was
een Engelsman die bij Job
Creation had gewerkt en die
organisatie had goed werk ge
daan in Den Haag. Dus gingen
wij met zijn BV in zee. We wil
den het project niet beperken
tot Holec, maar laten gelden
voor de gehele stad Nijmegen.
Het was in de tijd van de grote
bedrijfssluitingen".
„Ik zag hem eens in de week of
veertien dagen. Hij heeft steen
goed werk verricht in Nijme
gen. Per jaar heeft hij voor
vijftig, zestig mensen zelfstan
dige banen geschapen. Daar
heb ik waardering voor. Hij
was een verdomd intelligente
man, met goede contactuele
eigenschappen".
E. zelf zei in een interview
over Nieuwe Banen: „Elk idee
is goed als het overtuigend en
haalbaar is".
In 1984 kregen de stichting
die voor het project was opge
richt en de man ruzie. Groen:
„Het ging om de honorering.
Het geschilpunt was duizend
gulden in de maand. Toen heeft
hij ons in 1985 een kort geding
aangedaan, dat verloor hij,
evenals het hoger beroep. Vol
gens mij deed hij om princi
piële redenen zo moeilijk over
die duizend gulden in de
maand".
Groen vervolgt: „E. bleef
aardig, ook tijdens dat zake
lijke geschil. Ik heb hem voor
de rechtbank nog twee keer ge
zien, maar toen bleef het con
tact beperkt tot handdrukken.
Wel kan ik me herinneren dat
zijn advocaat tijdens het hoger
beroep tussen neus en lippen
zegt dat het een pro deo zaak is.
Via de tamtam had ik toen al
gehoord dat hij in de bijstand
zat. Het verbaasde me zeer te
horen dat iemand met zijn
staat van dienst, op zijn leeftijd
en met zulke capaciteiten geen
werk meer had".
'.Stnid
£EN Italiaans maffia-team, ook geen internationale bende ge-
larde criminelen, heeft Gerrit Jan Heijn ontvoerd en vermoord,
iaar een werkloze ingenieur van 45 jaar, getrouwd en vader van
rie grote kinderen, uit een rijtjeswoning in Landsmeer. Dat is
inthutsend.
loogstwaarschijnlijk op z'n eentje heeft hij Heijns doen en laten
rC?k heeft de ontvoering in zijn geest tot in de puntjes
oorpereid. Daarbij bedacht hij ook, dat een onmiddellijke moord
handigst zou zijn en dat hij dan een pink van het
acntoffer zou afsnijden. Hij liet het niet bij fantasie, hij dééd het
ok op die 9de september vorig jaar.
Sevoel voor cynisme zocht hij contact met de
™'lHeiln- Hij inde 450.000 gulden en voor miljoenen aan dia-
uisvader1 speelde 211 da9en 'an9 d® rol door van de werkloze
o'ilhen 'usti,ie hebben zich, voorzover nu bekend, grotelijks op
ai ure van de ontvoerder verkeken. Het blijkt een amateur te
der rie Vi°0r 'osgeld geen betere plaats wist te vinden dan on-
woninn 7-rmat van zjin autootje en een kelderruimte onder zijn
tie to fk n t's indertijd aan de familie om de media alle informa-
dreinenri mat het welbevinden van Gerrit Jan Heijn als
siakhtk« ,nzet' b''jkt nu uiterst luguber geweest, want het
stie va?t £r. w.as a'dood- Noch de familie, noch ook politie en jus-
bii het koL verw'iten- Maar wel is de stop op de informatie nu,
'toen al leek n worden van de feiten, nog betwistbaarder dan hij
keri1®6^'ZOa'S. wij eerder constateerden, weinig zin om in ont-
nniitiff streven naar afspraken tussen media, justitie-
ieiiw Ifkii0reI.ten' 'n de eindfese van de zaak is immers op
en tot oS 8 -n de journalistiek haar eigen verantwoordelijk-
iiten' hp« 89'n? om a'dan nie' fel publicatie te komen van 'hete
i aken „k? an- Journalisten kunnen die afweging zeer goed
èn w in!;^ ze niet beschikken over alle relevante informatie,
ngszaak? 9etrokken worden uit de verbijsterende ontvoe-
attpT^nC™.,kan ®lechis constateren dat haar visie op het ka
lis in nrw' rder(s) en afperser(s) te vernauwd was. Maar
loet wnrripJ?8 huurman tot een dergelijk misdrijf in staat
siitiesterkte 9eac helP' ons ook geen verdubbeling van de
sVnnn^bo?wepkenda onthulling van het misdrijf zal velen van
enshiitpo k Vlsie op de rechtschapenheid van de mede-
Brvalien pen' en daf zonder tot onleefbare achterdocht te
Msfriift riL^ve?zeeu een onthutsende vaststelling. Er blijft de
tor ppn rippi e de zaak heeft ontrafeld. Dat bevrijdt ons
een deel van het gevoel van onmacht.
Een omwoelde plek bij een
boom in het recreatiegebied
'Het Geldersch Landschap'
bij Doorwerth is de plaats
waar het stoffelijk overschot
van Gerrit Jan Heijn werd
gevonden.
De toegang tot het recreatiegebied bij kasteel Doorwerth.
FOTO'S ANP
Tijdens de rechtszaak zei
rechtbankpresident mr. E. Jul-
singha: „Het is ongelooflijk
treurig dat de zaak zo gelopen
is ten koste van een goed lo
pend project." Overigens twij
felde hij er niet aan dat E. weer
werk zou vinden: „E. zal zich
dan op andere projecten in het
land moeten gaan richten".
Overigens kreeg E. van de
stichting Stichting Banenplan
Regio Nijmegen, die het werk
van Nieuwe Banen voortzet,
een nieuwe baan aangeboden,
maar hij weigerde deze 'omdat
hij niet in loondienst wilde ko
men'. Na zijn aftocht uit Nij
megen heeft geen ander
werk meer gehad.
Een van zijn naaste collega's
bij Nieuwe Banen was de heer
Verpalen. Hij kan alleen maar
positieve dingen over E. kwijt.
„Een goed collega, een zeer col
legiaal mens, contactueel goed.
Het begin van het project was
een moeilijke tijd, maar toen
hebben we lief en leed ge
deeld."
Ook Verpalen roemt de
werklust van de man: „Ik woon
in een dorp bij Nijmegen, maar
ik moest elke morgen vroeg uit
de veren om niet later dan hij
op het werk te komen. En vaak
lange dagen maken".
Ironisch genoeg werd giste
ren het jaarverslag over 1987
van de Stichting Banenplan
Regio Nijmegen aangeboden
aan burgemeester Dales van
Nijmegen. En voor de zoveelste
keer waren er lovende woorden
voor het geesteskind van de
vermoedelijke moordenaar van
Gerrit Jan Heijn.
E. heeft sinds de dag van de
ontvoering, 9 september, nor
maal in Landsmeer geleefd.
Zijn leven ging gewoon door.
Vorige week nog maakte een
kennis uit Landsmeer een
praatje met hem tijdens het
boodschappen doen bij, bizar
genoeg, de plaatselijke Albert-
Heijnvestiging. Ook hier weer:
„Het was een vriendelijke
man".
Door Paul de Schipper
HAARLEM - „Ik heb ge
zegd: als jullie dit publice
ren, dan zal ik heel Neder
land laten weten, hoe dat is
gegaan.
Ja, misschien heb ik wel een
beetje chantage gebruikt. Ok,
maar ik had daarvoor hele
goede argumenten. Sommige
kranten in de buurt van Am
sterdam wisten inderdaad dat
die bankbiljetten in omioop
waren gebracht. Ze hebben ons
gebeld. Ik heb ze toen verteld
dat dit onze laatste strohalm
was om de dader te pakken.
Stel je voor dat de betrokkene
geen van die biljetten meer had
uitgegeven na het lezen van
eventuele krantenberichten.
Dan waren we het spoor kwijt
geweest".
Opgelucht en zonder enige
morele schroom legde rijkspo-
litie-voorlichter Anne Geelof
gisteren uit waarom hij de Ne
derlandse media er zo lang van
wist te weerhouden om te pu
bliceren over de naderende
ontknoping van de zaak Heijn.
Daarbij ging het niet alleen om
publiciteit over de uitgifte van
bankbiljetten in en rond Am
sterdam.
Half maart vroeg het NOS-
journaal aan minister Kort-
hals-Altes om een algemeen
interview over het al dan niet
overhandigen van losgeld bij
ontvoeringen. Geelof hoorde
van de plannen en stak er een
stokje voor: „Dat is op het laat
ste moment verhinderd. Als be
leidsteam in de zaak Heijn wil
den we niet dat begrip 'losgeld'
in het geheel niet bespreekbaar
maken in het openbaar".
Als resultaat van Geelof's
aktiviteiten sloeg hoofdredac
teur Wim Meiners van de het
dagblad De Gooi-en Eemlan-
der' donderdagavond laat woe
dend tot drie keer toe met z'n
vuist op het bureau. De druiven
waren tamelijk zuur. Meiners
had al verslaggevers aangewe
zen om bij de arrestatie van
verdachte E. in Landsmeer
aanwezig te zijn. Die voor
keursbehandeling was zijn
krant door het beleidsteam in
Haarlem beloofd in ruil voor de
betoonde, zes weken durende,
zwijgzaamheid. Geelof zou
hem bellen als het zover was,
maar het telefoontje kwam
niet.
De reactie van Geelof: „Don-
dermorgen vroeg hebben we de
afweging gemaakt, maar bin
nen het beleidsteam wisten we,
ook na de arrestaties in Lands
meer, niet of we alle eventuele
daders hadden. We hebben ons
toen afgevraagd of het door
zouden geven aan de media, die
zich zo voortreffelijk hadden
gedragen. Pas donderdagavond
laat, na de opgraving in Ren
kum en nadat we het geld had
den gevonden onder de vloer
van het huis in Landsmeer,
hebben we beslist; we doen het
niet, want we weten er nog te
weinig van. Als we het open
baarden kon de consequentie
zijn, dat we het het onderzoek
uit handen gaven".
Diezelfde donderdagavond
kwam er bij het landelijk dag
blad De Telegraaf een tele
foontje binnen met de tip dat er
in Landsmeer iemand gearres
teerd was in verband met de
zaak Heijn. In overleg met het
justitie-beleidscentrum in
Haarlem besloot Geelof toen
alsnog om de kranten, radio en
televisie in te lichten over de
ontknoping in de zaak Heijn.
„Donderdagavond werd de
druk echt te groot", aldus de
MS e/
Houden ze er in de VS nou een dubbele moraal op na of hoe
zit dat? Waarom overweegt Reagan de doortrapte hoofdrolspe
lers in het Iran-Contra-schandaal gratie te verlenen en
gratit
■leider
van Panama han-
waarom moet de even doortrapte legeri
gen?
Poindexter en North hebben wapens aan Iran geleverd en
de contra's geld bezorgd, waarmee hoogstwaarschijnlijk ook
wapens zijn gekocht. In beide gevallen zijn met die wapens
mensen om het leven gebracht.
Noriega heeft cocaïne naar de VS laten versturen. Die coke is
door Amerikanen geheel vrijwillig ter ondermijning van de
eigen gezondheid geconsumeerd Met het verdiende geld heeft
Noriega macht gekocht en die macht is voorlopig groot genoeg
om de machtige VS te weerstaan.
Amerika stuurt nu troepen naar Panama om Noriega, des
noods met geweld, op andere gedachten te brengen. Die
troepen worden geconcentreerd rond het Panama-kanaal.
Dat is een soort Gaza-strook c.q. bezette Jordaanoever van
de VS in Panama.
Misschien moeten wij maar eens wat mariniers naar Washing
ton sturen om Reagan duidelijk te maken dat je misdadigers
van het ergste soort, want dat zijn wapenhandelaren, niet zo
maar gratie kunt verlenen.
Het zou natuurlijk heel goed kunnen dat Reagan en zijn
schildknaap Bush tot over him oren in het Iran-Contra-
schandaal betrokken zijn. North en Poindexter zouden daar
in geval een rechtszaak een boekje over open kunnen doen.
In bezit van gratie houden de twee hun mond en kunnen ze
zich weer bezig gaan houden met louche zaakjes. In dat geval
verwacht is ze nog wel eens tegen te komen als de breinen ach
ter een met cocaïnehandel gefinancierd staatsgreepje in pak
weg Bolivia of Peru.
MERIJN
HAARLEM - De zendamateurs die bij de overhandiging van het
losgeld in de buurt van Renkum de politie afluisterden worden
mogelijk vervolgd. Ook de journalisten die informatie, verkregen
via het afluisteren van de politieradio, zullen mogelijk door justi
tie op het matje worden geroepea
„Het afluisteren van de politie-radio is op zichzelf niet strafbaar",
aldus gisteren de Haarlems officier van justitie mr. Theo Bot,
„maar", zo voegde hij er aan toe, „het doorgeven en publiceren
van die informatie zo dat ie aan derden wordt doorgegeven is wei
strafbaar. Op grond daarvan denken we er als openbaar ministe
rie serieus aan om tot tot vervolging over te gaan gaan".
HAARLEM - Mr. Theo Bot, officier van justitie te Haarlem over
de eventuele straf voor de hoofdverdachte in de zaak Gerrit Jan
Heijn; „Er is hier sprake van een drietal feiten. Allereerst afper
sing. Daarvoor geldt een een straf van maximaal zeven jaar. Ten
tweede wederrechtelijke vrijheidsbeneming, ontvoering dus.
Daarvoor geldt een straf van negen jaar en tenslotte is er sprake
van moord en daarvoor kent de Nederlandse wet een straf van le
venslang. In geval er sprake is van drie criminele feiten zou het
kunnen dat het zwaarste delict prevaleert bij bepaling van de
strafmaat".
Door onze verslaggever
AMSTERDAM - De Amro-bank heeft een volgens bank-
kringen 'zeer ongebruikelijke' sleutelrol gespeeld bij de
oplossing van de ontvoeringszaak Gerrit Jan Heijn.
politie-voorlichter.
Terugkijkend zegt hij: „Met
die informatiestop heb ik het
zelf ook moeilijk gehad Echt.
Jullie bij de krant waren niet
de enige, maar ik heb de heilige
overtuiging dat het niet publi
ceren van bepaalde gegevens
die wel bekend waren, heeft
bijgedragen tot het slagen van
het recherchewerk in de zaak
Heijn. Mijn complimenten voor
de terughoudendheid van de
media".
In media-kringen is tot nu
toe verdeeld gereageerd op de
informatie-stop die door justi
tie is gehanteerd in de zaak
Heijn. De meerderheid van
journalistiek Nederland neigt
echter naar een veroordeling
van het door justitie gevoerde
persbeleid in deze ontvoerings
zaak.
Een reactie van Anton
Theunissen, adjunct-hoofdre
dacteur van De Stem: „Afspra
ken tussen justitie, politie en de
pers hebben geen zin. Door er
varing wijs geworden weten
we dat die afspraken steeds
door een van de partijen wor
den geschonden. De journalis
tiek moet de ruimte gegund
worden voor een eigen verant
woordelij kheid, voor een eigen
afweging van wel of niet publi
ceren. Ik vind ook dat de jour
nalistiek niet van alle feiten op
de hoogte hoeft te zijn om toch
een goede afweging te kunnen
maken. Een voorbeeld: toen
destijds de mariniers in West-
Brabant oefenden voor het be
vrijden van de gijzelaars van
de treinkaping wisten we dat
bij De Stem als enige. Eigener
beweging hebben we besloten
om dat stil te houden".
De bank beloofde het balieper-
soneel van alle filialen een pre
mie van tien procent van elk
aangetroffen bankbiljet van
ƒ100 of ƒ250, dat deel uit
maakte van het losgeld.
Zó kwam de politie uiteinde
lijk op het spoor van de nu
gearresteerde familie E. uit
Landsmeer. Een bankemployee
in Amsterdam ontdekte begin
maart zo'n briefje van ƒ250.
Het biljet bleek 'geleverd' door
de super Dirk van den Broek in
Amsterdam-noord. Vandaar
leidde het spoor naar E.
De bankwereld reageerde
aanvankelijk met grote verba
zing en negatief op het •pre
miestelsel' bij de Amrobank.
Secretaris R.K.Oord van het
College van de Nederlandse
Banken noemde het 'historisch
gezien een unieke situatie' en
vond het een 'normale maat
schappelijke taak' van bank
personeel om uit te kijken naar
het losgeld.
Nu dankzij het nagaan van
de weg van een deel van het
losgeld de verdachte P.E. is
gearresteerd, die ook al heeft
bekend, kijkt Oord daar nu wat
anders tegenaan. „We moeten
nu zeggen: 'eind goed al goed'.
Die premie heeft, achteraf ge
zien, een belangrijke rol ge
speeld bij de oplossing van de
zaak. Gezien het resultaat is
het personeel misschien toch
wat meer gemotiveerd geweest
om goed op te lettea"
Het dagblad De Gooi- en
Eemlander in Hilversum wist
dat een deel van het losgeld in
en rond Amsterdam was opge
doken. De krant ontdekte ook
dat het personeel van de Amro-
filialen een premie kregen als
ze een biljet van het losgeld
ontdektea De nummers van de
biljetten, die geregistreerd
staan bij de Nederlandsche
Bank en bij de Centrale Re
cherche Informatiedienst
(CRI). Alle banken in ons land
beschikten over lijsten met de
nummers van de biljetten.
Langzaam ontstond een si
tuatie waarin, tè veel mensen
over een tè lange periode op de
hoogte waren van het opduiken
van delen van het losgeld.
Eind maart overwoog de po
litie feiten vrij te geven over de
tien biljetten die tot dan toe
waren opgespoord. Dat zou
moeten gebeuren tijdens het
symposium dat op 26 maart in
Hilversum werd gehouden over -
de verhouding tussen pers, po
litie en justitie, en waar de in
formatiestop centraal stond.
Op het laatste moment werd er
toch weer van afgezien, omdat
de politie steeds dichter bij de
ontvoerders dacht te komen.
In ruil voor het niet publice
ren van haar bekende feiten
heeft de Gooi- en Eemlander
bedongen op de hoogte te wor
den gehouden van de gang van
zaken rondom het onderzoek.
Aan die afspraak heeft de poli
tie zich volgens hoofdredacteur
Meiners gehouden.
Toen de krant op de hoogte
kwam van de toe te kennen
premie vond de redactie het
'raar dat pas zo laat -in fe
bruari- zo'n schrijven rond
ging'. Meiners: „Toen wij naar
de politie stapten en vragen
hierover stelden, schrokken ze
enorm. Metóen al werd ge
vraagd deze wetenschap in het
belang van het onderzoek niet
naar buiten te brengen. Omdat
de politie echter geen nadere
toelichting hierover wilde ge
ven, vonden wij het verzoek op
dat moment nog te mager om
zomaar aan te voldoen", aldus
Meiners.
De naspeuringen werden
daarom voortgezet. Via De Ne
derlandsche Bank kreeg de
krant later bevestigd dat en
kele losgeldbiljetten boven wa
ter waren gekomen. Toen de
politie opnieuw werd benaderd
met de mededeling dat de krant
hierover zou publiceren, be
sloot de politie 'het belang' te
verduidelijken. De verklaring
van de politie overtuigde de
hoofdredactie er volgens Mei
ners van dat het in dit stadium
van het onderzoek inderdaad
niet haar teak was met de be
schikbare gegevens naar bui
ten te treden.
m
