even..L
UITBLAZEN
'Roken is een beetje doodgaan'
Mogelijk
Woningnood stijgt door Britse huizenuitverkooi
rEMEENTEN
LoopgravenoorlJ
Gezegende
oude dag
DE DAG TEGEN HET ROKEN MAAKT WEINIG KANS
MINISTER DEETM
de Stem comf
DE STEM ACHTERGROND DONDERDAG 7 APRIL 1988
-DESTEM-
[pre STEM BINNENLAND
Hotel
)EN HAAG - Bijna 95 proce
■neenten in Nederland doet n
55%', het plan van minister Sr
;n Waterstaat) om het aantal
:ers drastisch terug te dringen.
Een privózwembad
is vakantie thuis
Eis
lei
Averechts
Foto (3)
Foto (4)
Israël
Expositie
WIMKOCK
DANKZIJ een van
die verworvenheden
van de jaren '80, de
ATV-dag, was ik in staat
het paasweekend te ver
lengen tot een korte paas
vakantie van vier dagen.
Hoogtepunt was natuur
lijk de viering van mijn
moeders tachtigste verjaardag
op eerste paasdag. Ondanks de
gebreken van de ouderdom, die
sommigen aan de 'seniorenta-
fel' zichtbaar aankleefden,
werd het een vrolijke familiere
ünie. Cadeaus hoefde moeder
■niet meer te hebben had ze ge
zegd, 'alleen maar vriend
schap'. Vriendschap betekent
in de woordenschat van mijn
moeder, die grote woorden al
tijd heeft gemeden, liefde. Die
krijg je natuurlijk niet op je
tachtigste, al of niet vergezeld
van een ruiker of toespraak,
eventjes aangeboden. Die be
staat gewoon en zo'n verjaar
dag is slechts een mooie gele
genheid om die liefde feestelijk,
maar toch ook een beetje for
meel, te bevestigen. Mijn moe
der bedoelde dan ook dat ze
het belangrijker vond die dag
allen om zich heen te hebben
dan om cadeaus te krijgen van
haastig passerende kinderen en
kleinkinderen.
Iedereen was er dus. Van
zelfsprekend. En zoals gezegd
werd het een vrolijke middag.
Veel oude vrienden uit een lang
leven kwamen even binnenlo
pen. Nou ja, véél. Een van de
dingen die opvallen op zo'n
feest is toch wel dat de wereld
om je heen blijkbaar klein
wordt als je een hoge leeftijd
bereikt. Een blik langs de tafel
waar de ooms en tantes aanzit
ten roept de herinnering op aan
vroegere verjaardagen. Sober
der vieringen waren dat dan we
tegenwoordig gewend zijn,
maar daarom niet minder
feestelijk. Al bij de eerste, zui
nig gedronken borrel klommen
dan de ooms op hun praatstoel
en kleurden de wangen van de
tantes zich roze. Met wappe
rende oren zat ik dan - zo lang
ik erbij mocht blijven; we
mochten natuurlijk wel iets lan
ger opblijven - te luisteren naar
sterke verhalen en goedmoe
dige plagerijen. Van bijna alle
maal kan ik me nu nog het
stemgeluid precies herinneren.
Ik hoor ze nóg. Hun gezichten
kan ik me nog gemakkelijk
voor de geest halen. Waar zijn
ze allemaal gebleven?
Op een feest als dit dringt
op zeker moment het besef zich
op hoevelen er niet meer bij
zijn. Mijn vader op de eerste
plaats. Van zijn kant zijn er op
deze verjaardag nog slechts een
zus en een zwager, beiden een
eind in de tachtig, de zwager
zelfs 'zo oud als de eeuw", zoals
hij altijd zelf zegt. Achtentach
tig dus. Van mijn moeders fa
milie, die weliswaar kleiner
was, maar over de hele lijn ook
jonger, nog twee echtparen
compleet. Hoe dun is het eerste
gelid geworden en hoe snel is
het gegaan! En nog sneller, lijkt
het soms, schuiven wij - nog al
tijd de kinderen - naar voren
om de opengevallen plaatsen in
te nemen.
Het waren geen sombere ge
dachten die werden opgeroepen
door het besef dat zo velen er
niet meer bij waren. Die indruk 1
wil ik niet wekken. Het was
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllUlllllllllllllil
weemoed. Een kortstondig be
wust ervaren gemis. Maar ook
een aanvaard gemis. Zo is im
mers het leven, dat voor ieder
een voorbij gaat.
Het was stralend weer. De
maaltijd was verrassend goed
en mijn moeder genoot met
volle teugen. Het werd toch wat
later dan de bedoeling was ge
weest, al was het nog steeds 3
april toen we opbraken en mijn
vrouw en ik mijn oudste tante
thuisbrachten, de laatste over
levende van mijn vaders acht
broers en zussen. In mei wordt
ze vierentachtig.
Bogart
Zaterdagavond laat stelde ik
mezelf voor de keuze: Blame it
on Rio op Nederland 1 of To
have and have not op Duits
land 2. Omdat ik niet in de
stemming was voor die typische
Michael Caine- humor, soms
kan ik die absoluut niet uit
staan, koos ik voor de oude
zwart-wit film met Humphrey
Bogart en Lauren Bacall op het
Duitse net. Het is geloof ik de
eerste film geweest waarin Bo
gart en Bacall samen speelden.
Enkele andere films (o.a. The
Maltese Falcon en Key Largo)
en een voor Hollywood-begrip-
pen uitzonderlijk goed huwelijk
zouden er op volgen.
Wat me deze keer opviel
aan de film was het uitgebreide
ritueel waarmee Bogart sigaret
ten opsteekt en rookt. Hij rookt
in vrijwel elke scène en steekt
er dan ook tientallen op in de
film. Hij doet dat met een luci
fer die hij overal op kan aan
strijken. Op z'n zolen, het tafel
blad of tegen een wand. Hij
laat de lucifer lang branden ter
wijl hij over het vlammetje
heen zijn gesprekspartner aan
kijkt, de wachtende sigaret
schijnbaar achteloos in een
mondhoek houdend. Soms
rookt hij als een schildwacht in
het donker: het brandende eind
van de sigaret verborgen in de
holte van zijn hand. Het is een
aanstekelijke manier van doen,
zo merk ik.
De meeste Bogart-films,
vooral die uit de jaren '40, heb
ik bij de marine gezien, in het
begin van de jaren '50. Bogart
was toen bij ons populairder
dan John Wayne. Het was in
diezelfde tijd dat ik ben gaan
roken en ik vraag me af of ik
die toen nieuwe gewoonte mede
te danken heb gehad aan Bog-
arts voorbeeld. Want wat die
man doet in To have and have
not - en trouwens ook in zijn
andere films - is niet zomaar
wat reclame maken voor een
sponsorend sigarettenmerk,
maar pure en bijna onweer
staanbare propaganda voor het
roken zelf.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur:
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of J 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1,- per maand,
1,90 per kwartaal, f 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zal. 1,25.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
VANDAAG is het 'Wereld
niet-roken dag', uitgeroe
pen door de Wereldge
zondheidsorganisatie
(WHO). De organisatie
zou graag willen dat alle
rokers zich vandaag eens
gedragen, dat wil zeggen
sigaret, sigaar en pijp la
ten liggen. Het is beter
voor henzelf („deze dag
kan een stap zijn op weg
naar een gezonder le
ven"), maar ook voor de
miljoenen niet-rokers.
De Stichting Volksge
zondheid en Roken, die in
Nederland de dag bege
leidt, hoopt dat de tabaks
industrie zich vandaag
van haar beste kant laat
zien en niet adverteert
met haar verderfelijke
waar.
Door Alex Ruitenbeek
ALS de mensen van de
Stichting Volksgezondheid
en Roken vandaag de radio
aanzetten, weten ze dat het
eigenlijk allemaal voor
niets is.
Nummer 39 in de Top Hon
derd staat ('gezakt van num
mer 27') het toppunt van me
ligheid: 'Tiet veur 'un pafke'
van Harko Pao. En daar
gaat Nederland weer, meezin
gend in het Algemeen Boeren
Nederlands van Vermegen en
Spaan: 'Tiet veur 'un pafke,
tiet veur plezier'.
Vluchten naar de rustige
zender Radio 2? Ongetwijfeld
is er zo'n belegen discjockey
die terug in de tijd gaat met
'Smoke, smoke, smoke that ci
garette' of 'Smoke gets in your
eyes'.
De informatiezender Radio
1 dan maar? Ook link, gezien
de begin- en eindtune van het
meestbeluisterde programma,
Met het oog op morgen. Het
wordt in- en uitgeluid door
'Gutenacht Freunde' van
Reinhard Mey. En daarin zit
die onvertaalbaar mooie zin
snede: 'Was ich noch zu sagen
hatte, dauert eine Zigarette'.
Denk trouwens niet dat de
vocale lofzangen op rookwaar
van de laatste decennia zijn.
Neem de vooroorlogse ballade
die verhaalt van een pasge-
DE voorzitter van de Tweede Kamercommissie voor Volksgezondheid, mevrouw Haas-Berger (rookster), kreeg on
langs een mand aangeboden van de Landelijke Keten actieve Niet-Rokers, gevuld met allerlei lekkernijen waaronder
de zogenaamde Rook Niet Sjek. - fotoanp
trouwd stel, dat net een baby
heeft gekregen. Dan gebeurt
het: vader gaat even sigaret
ten halen. Dramatischer kan
een huwelijk niet eindigen:
Op een avond is hij gegaan
Tabak halen in de laan
Nou wacht ik al twee jaar met
ongeduld
Die tabakhalerij is nog steeds
niet vervuld
En ik zing: kindje slaap
Je vader is een aap
en jij bent voor mij een ge
dachtenis
dat je vader tabak halen is.
De muziek biedt dus geen
soelaas voor de tegenstanders
van het roken. En de litera
tuur evenmin. Wie daar be
wijsmateriaal zoekt tegen het
roken, loopt grote kans het te
gendeel te vinden.
Een van de meest verkochte
Nederlandse schrijvers in
binnen- en buitenland, Jan
Cremer, meldt uitdrukkelijk
dat zijn Ik Jan Cremer 2 ge
schreven is 'onder het genot
van Van Nelle's Zware Shag'.
Alleen met de weduwe in zijn
mond kan hij dichten:
Hitler is kaputt
Stalin is dood
Ik voel me niks beter.
Voor de meestverkochte
schrijver van de laatste we
ken, J.M.A. Biesheuvel, is de
pijp een noodzakelijke voor
waarde voor geluk. De hoofd
personen in zijn verhalen, in
feite allemaal Biesheuveltjes,
worden pas mens als er tabak
binnen handbereik is. Zoals
Johan Knipperling, centrale
figuur in 'Een overtollig
mens' (vorige maand het Boe
kenweekgeschenk)
„Hij gaat weer achter zijn bu
reau zitten. De asbak komt
hem vertrouwd voor en hij
steekt een pijp op, weldra
hangt er een blauwe walm in
de kamer. Hij kijkt een hele
tijd naar de spullen op zijn
bureau. Hij ziet zijn kleine
treintje, het plakband, het Su-
matraanse pennenkistje, de
walvistand, een bronzen
beeldje van laurens Janszoon
Coster, hij ziet een fraai ge
slepen glas, pennen, pijpen,
pijperagers en een zak met ta
bak. Een doos sigaren, een
loep van zijn vader. Hij ziet
een groot kompas dat hij ook
eens van zijn vader heeft ge
kregen. Langzamerhand be
gint hij zich weer beter te
voelen".
Na de macho en de ge
stoorde komt de feministische
lofzang op de tabak, uit 'Het
bloedend hart' van de Ameri
kaanse Marilyn French:
„Ze was te vroeg op het sta
tion en ging in een lege rook
coupé zitten. Gewoonlijk
rookte ze vier dunne si
gaartjes per dag, maar tijdens
dit treinritje tracteerde zij
zichzelf op één extra. Zij vond
het heerlijk om in een lege
coupé onderuitgezakt te zitten
roken, zonder de angst
iemand te hinderen, en tijdens
het traject Londen-Oxford uit
het raam te kijken". Zij
stak haar sigaartje niet aan.
Ze zou wachten tot de trein
wegreed. Het uitstellen van
bevrediging is goed voor jJ
zei ze bij zichzelf. Al die spel
letjes die je leert als je oudej
wordt, dingen die het
moesten veraangenamen, dj,|
de geneugten des
moesten rekken, als een pltjl
gestreken lapje gebloemd
stof over een open wond. Ro.
ken is slecht voor je, dus rook:
je minder en verlang je J
meer naar. Ergens een ob-
scene gedachte, het leven uit.I
gemeten in koffielepeltjejJ
Maar wat moest je anders?"
Ontelbaar zijn de schrijvers:
die de sigaret en andere rook.,
waren hebben geroemd';
Neem Mark Twain, van wie|
men zegt dat hij het bekend
ste boek van Amerika heet
geschreven ('Hucklebenj
Finn'). Aan het eind van i|
vorige eeuw zei hij reeds;
„Het is altijd mijn stelregel,
geweest nooit te roken wan-
neer ik sliep en er nooit meel
op te houden wanneer ik
wakker was".
En Oscar Wilde, de mar
met de cape en het gevoel voor
onverwachtse wendingen:
„Een sigaret is een volmaak!
voorbeeld van een volmaakt
genoegen; het is iets verruk,
kelijks en laat een gevoel vat
onbevredigdheid achter".
Dichter bij huis verzucht!)
Adriaan Morriën eens me
een variant op een klassiek)
kreet: „Fumer, c'est mourii
un peu" (Roken is een beetje
doodgaan).
Ook voor de Fransmat
Emile Zola was het roken eet
hogere vorm van het leven
„Volmaaktheid is zo ergerüji
dat ik er dikwijls spijt vat
heb dat ik het roken ges taak
heb". Of zijn landsman Moliè
DEN HAAG - Minister
Deetman (Onderwijs) speelt
iet de gedachte om in de
oekomst geen onderscheid
leer te maken in de basis-
.eurs tussen uit- en thuis-
vonende studenten.
minister schrijft dat in ant-
voord op Kamervragen over
de stand van zaken rond het
stelsel van studiefinanciering.
Deetman laat in het midden
hoe hi,
fen. H
'in son
fraude
het on
thuisw
bestaa
echter
reden
niet
voor-t
Nu
wonen
een niet-roker uitriep:
zonder tabak leeft is
waard dat hij leeft".
van Guillaume Apollinaiit
een Franse dichter uit de vu
rige eeuw:
Mijn kamer heeft de vom|
van een kooi.
De zon steekt zijn arm dooi|
het raam.
Maar ik, die wil roken
Om droombeelden te maken,
ik steek met het vuur van
dag
mijn sigaret aan.
Ik wil niet werken,
Ik wil roken.
lan
'an onze Haagse redactie
Gemeenten krijgen een beloning
minder in het verkeer. Bovendien
mende gemeenten een startsubsidii
met een minimum van 10.000 ef
100.000.
Met dat geld kunnen acties
/oor verkeersveiligheid wor-
ien bekostigd. Omdat bijna ze-
/enhonderd gemeenten be-
re, die met de intolerantie vai angstelling hebben getoond en
Iferkeer en Waterstaat steeds
vas uitgegaan van twee- tot
Jriehonderd aanmeldingen,
Het hoogtepunt komt echte cost het plan Smit-Kroes veel
meer beginpremie dan ge-
■aamd. Oorspronkelijk was
uitgegaan van 5 miljoen aan
lit te keren beginpremies, dat
jedrag is nu al opgelopen tot
ff 12,5 miljoen.
Minister Smit-Kroes moet
lat bedrag op haar eigen be-
•oting ophoesten. Een woord-
verder van het ministerie: „De
iter is er altijd vanuit ge
gaan dat wie A zegt, ook B
toet zeggen. Het zou vreemd
n om de geldkraan dicht te
'aaien, nu ineens blijkt dat de
(ADVERTENTIE)
Door Roger Simons
IN Groot-Brittannië is de verkoop van
woningwetwoningen tegen weggeef prij
zen aan zittende huurders enerzijds een
merkwaardig succes en anderzijds de oor
zaak van een sterke toename van het
chronische nationale woningprobleem.
Dit laatste is onderhand zo ernstig geworden -
en dit zowel in de particuliere als in de over
heidssector - dat men geen uitkomst meer ziet.
De regering-Thatcher begon in de jaren ze
ventig met een radicale hervorming van de
traditionle Britse politiek inzake het woning
vraagstuk. De 460 gemeentelijke overheids
diensten die geschikte huisjes bouwen en ver
huren kregen opdracht hun zittende huurders
in de gelegenheid te stellen om voor een spot
prijs eigenaar te worden van het pand dat zij al
jaren bewoonden.
Alle huurders van woningwetwoningen
werden aangespoord dit aanbod niet in de wind
te slaan en een hypotheek af te sluiten. Sedert
dien hapten minstens een miljoen 'council te
nants' (bewoners van gemeentelijke huurhui
zen) toe; meer dan een half miljoen woningen
werden goedkoop verkocht.
Zelfs de Labourpartij, die aanvankelijk vin
nig gekant was tegen Thatchers nieuwe wo-
ningpolitiek, begon na verloop van tijd het feit
dat niet bepaald kapitaalkrachtige zittende
huurders toch eigenaar van hun huisje konden
worden een goede zaak te vinden.
Op voorwaarde dat men genoeg verdient om
het nodige geld te kunnen lenen, is het ook in
de Britse privé-sector veel gemakkelijker een
woning te kopen dan er een te huren. Vandaag
de dag bezitten tussen de 13 en de 14 miljoen
Britten hun eigen huis; in 1951 verkeerden
maar 4 miljoen mannen en vrouwen in deze re
latief gunstige positie.
De 460 gemeentelijke overheidsdiensten
waarvan wordt verwacht dat zij elk in hun
eigen regio het nodige doen om in de woning
nood te voorzien, beschikken doorgaans over
2.500 tot 15.000 woningwetwoningen. Landelijk
heeft de verkoop van dergelijke huizen en deze
van grote lappen bouwgrond al meer dan 9
miljard pond sterling opgebracht.
Maar Thatchers politiek blijkt niet bij
machte het alsmaar toenemende woningpro
bleem op te lossen. Er zijn anderhalf miljoen
geregistreerde woningzoekenden. Hun getal
stijgt onafgebroken. Minstens een miljoen wo
ningwetwoningen werden officieel ongeschikt
verklaard om door mensen te worden bewoond.
In Londen alleen al lopen minstens 50.000 dak
lozen rond. Zo'n 16 miljoen Britten leven op of
onder de zogeheten armoedegrens.
Alsmaar meer zittende huurders van Britse
woningwetwoningen genieten een forse kor
ting op de huishuur omdat hun vast inkomen
zo laag is. Deze situatie kost de gemeenten een
hoop geld. Thatchers politiek is louter afge
stemd op steunverlening aan noodlijdenden.
Alleen wie in de zwarte misère zit mag nog
worden geholpen; alle anderen moeten maaij
zelf zien dat zij uit de moeilijkheden geraken.
Diverse gemeentebesturen huren in de Lonl
dense binnenstad bijna 10.000 hotelkame-
voor geregistreerde woningzoekenden. Dit sys
teem van Tijdelijk' onderdak kost bij voorbed
het district Camden elk jaar meer dan 20 niilj
joen pond.
Het ernstige gebrek aan geschikt en betaal
baar nieuw onderdak wordt nog verscherpll
door het feit dat de meer dan een miljoen w>
ningwetwoningen niet langer na verloop vstj
tijd automatisch opnieuw vrij komen va-
nieuwe huurders. Die factor maakt het wol
ningvraagstuk inderdaad nog moeilijker.
Thatchers actie om alsmaar meer nieuw|
eigenaars te creëren door de verkoop, te(
weggeef prijzen, van woningwetwoningen
zittende huurders, komt dan ook doorlopend
botsing met de inspanningen van organisaüi
die radeloze pogingen doen om slachtoffers vi
het woningvraagstuk doeltreffend te helpen
Bel 077-820642
9ommant van da vbma b.v.
Do zwem bad specialist
belar
groot
De
Kroes!
joenen
het 1
erin
keer
gen.
bonu
verke
lijk
het
slacht
terug;
mc
ROT
ficiej
van
voor
terda
genia
de
evenl
De 1
stige
verdg
jaar
Roti
Vo
motië
lijke
rige
zijn
rig i
zes
woorl
Het is een hachelijke onder
neming om op het terrein
van sociale zaken onge
nuanceerde uitspraken te
doen. Er zijn talloze indivi
duele situaties met eigen
nuances. Dit geldt ook voor
de positie van jongeren, wat
vorige week een belangrijk
onderdeel is geweest in het
paasdebat van het parle
ment.
Het valt best te begrijpen
dat jongeren graag meer
van de belastinggelden in
ontvangst willen nemen,
maar in het algemeen is hun
situatie toch redelijk te noe
men. Weet trouwens iemand
een land waar het beter is?
Ieder die de laatste jaren
studerende kinderen heeft
gehad, zal toch moeten toe
geven dat de staat hiertoe
een aanzienlijke bijdrage
levert. Zeker met de nieuwe
stelsel; gezien als systeem.
Veruit de meeste jongeren
pakken m.i. ook stevig aan.
Het is ook prettig te consta
teren dat tal van jongens en
meisjes tijdens weekends
en/of vakanties een baantje
aannemen om mede de stu
die te bekostigen, of om een
paar weken op reis te kun
nen gaan.
Maar wie kent ook niet de
categorie van jongelui die
avond na avond in een wijk
rondhangt, of op brommers
een buurt afstruint? Vaak
tot last van passanten en
bewoners. Het lijkt erop, dat
Wim Kok nog nooit over
hen door door generatiege
noten heeft horen zeggen;
„Straks mogen wij ook nog
hun uitkering betalen". Als
een politicus in driftige be
togen voor dit facet totaal
geen oog blijkt te hebben,
werkt dat bij vele jongeren
voor hem totaal averechts.
Breda
Th. v. Son-Somers
Vijftig jaar geleden was
mijn opa kwekeling met ak
te. Het betekende, dat hij
met de nodige offers voor
onderwijzer had mogen stu
deren en ook nog het geluk
had een baan te bemachti
gen. Met een klas van 52 tot
60 leerlingen ontving hij
geen salaris, maar kreeg
wel een kleine vergoeding.
In zijn derde klas gemeente,
een dorp, was dat 25,- per
maand. Aan zijn hospita
moest hij maandelijks 30,-
betalen. 's Avonds ging de
jongeman met een tas cor
rectiewerk naar zijn pen
sion en studeerde daarbij,
tot diep in de avond zonder
enige tegemoetkoming, nog
hoofdakte. Gezien een spe
ciale plank in zijn boeken
kast beslist geen kinderach
tige studie. Toen ik met Pa
sen op bezoek kwam, wees
opa verbolgen naar de vóór
pagina van De Stem op
paaszaterdag. Zijn gram
gold de foto waarop jonge
ren op Goede Vrijdag drie
kruizen hadden geplant in
de tuin van staatssecretaris
De Graaf. De verklaring
van zijn toorn kwam in het
kort hierop neer: Onze ge
neraties, waarin christelijke
partijen niet in het minst,
hebben stap voor stap een
voortreffelijk sociaal stelsel
opgebouwd. Om het gebouw
voor de toekomst in even
wicht en betaalbaar te hou
den kunnen aanpassingen
noodzakelijk zijn. Daarover
is in het parlement door
CDA en VVD met de rege
ring een goede discussie ge
voerd. Van links is het on
juist te spreken van af
braak, waar in 1988 ruim
honderd miljard in een
geest van solidariteit moet
worden verdiend en uitge
geven. Ziedaar het gevolg
van linkse demagogie; wij
zend op de krant. Mij dunkt,
dat mijn opa in grote trek
ken gelijk heeft. De wijze
van oppositie voeren zal
veel oudere mensen kwets
en. In politiek opzicht is dat
bijzonder dom. Er zijn, naar
mijn idee, maar weinig za
ken die op kleinkinderen zo
veel indruk maken als opa's
die met recht en reden ver
ontwaardigd zijn.
Breda
Petra Zondag
Kabinet gered. Tevreden
heid en voldaanheid bij
CDA en WD. Werklozen,
jongeren, uitkeringstrek
kers en de allerarmsten in
de wereld zullen er wel an
ders over denken. Zij zijn
weer de grote verliezers in
het 129 paaspakket. Boek
houder Ruding kan gerust
zijn, er zijn geen echte gaten
geschoten in de bezuini
gingsvoorstellen.
De plannen om toch 3 4
miljard te bezuinigen zijn ze
al aan het uitbroeden. Uit
spraken van bepaalde poli
tici en van een NCW voor
man liegen er niet om. Star
volharden dat de bezuini
gingen ten goede komen aan
de werkgelegenheid, of no
dig is voor de komende
Europese eenwoording is
echt dom. De massa werklo
zen gelooft daar al lang niet
meer in. De oplossing van
het sociale schandaal is echt
niet zo moeilijk. Er is werk
genoeg.
Over de akties op Goede
Vrijdag van de jongeren te
gen De Koning en De Graaf
mag men verschillend den
ken. Velen, ook christelijke
politici hebben er aan mee
gewerkt dat er de laatste j a-
ren een nieuwe armoede is
ontstaan onder grote groe
pen mensen. Ook voor hen
zijn de historische woorden
van 20 eeuwen geleden van
toepassing. Vergeef het hun
want ze weten niet wat ze
doen.
Breda
P. v. Gurp
In De Stem van 1 april jl.
trakteert C. Scheerders ons
op de gebruikelijke hele leu
gens en halve waarheden
over Israël. Na 2000 jaar on
versaagde strijd keerde 't
joodse volk weer terug in
zijn thuisland Israël. Niet
omdat het zich uitverkoren
voelt, maar omdat het al die
tijd met uitroeiing werd be
dreigd. Helaas blijken nog
veel mensen het te betreu
ren dat die uitroeiing niet is
gelukt.
In 1948 dwongen roof
zuchtige Arabieren de Pa
lestijnse bevolking in W.
Jordanië hun woonoorden
te verlaten. De joden kon
den dan gerieflijker worden
vermoord en hun bezittin
gen worden ingepalmd. On
danks honderdvoudige
overmacht mislukte dat. In
1967 werd het nog eens over
gedaan en Nasser bralde de
hele wereld over dat hij nu
de joden wel eens in de Mid
dellandse Zee zou drijven.
Weer werden de Arabieren
beschamend verslagen en
teruggeslagen. En zo werd
Israël ongewild opgescheept
met gebieden die ze uit zelf
behoud en als onderpand
voor betere kansen voorlo
pig nog moeten bezetten.
Weer werden de Palestijnen
de dupe van hun broeders'
roofzucht.
Helaas zijn er ook Israë
li's die zich schuldig maken
aan wandaden. Beslist niet
meer dan wij of andere vol
ken, maar van de joden
wordt dat niet gedoogd. En
dan wordt alles door de pro
paganda, vaak betaald door
de PLO, nog schromelijk
overdreven. De door
Scheerders gememoreerde
kloppartij bleek gelukkig
erg mee te vallen, 't Werd
bovendien nog gefilmd door
een Israëli. De joodse jon
gens die rondlopen met do)
stenen verbrijzelde gzichtf
krijgen geen aandacht
Zijn maar joden, hé.
Rucphen
P. Marijnissen
Naar aanleiding van de
spreking voor de ten!
stelling Tonny Lam
Tongerlohuis te Rooseni
in de Stem van 31-3 door
Roose het volgende
Als een medewerkster
de Kunstredaktie de 1<
vertelt wat zij op een
toonstelling heeft ge
dan mag de exposant hof
dat zij heeft nagedacht o\
bepaalde begrippen; v<
dat zij zegt dat e.e.a.
elkaar in tegenspraak is.
Het benadrukken
vormen hoeft volstrekt
in tegenspraak te zijn
het begrip 'immaterial
tie' wat 'onstoffelijk' bet
kent. Die vormen staan vo
een symbolische beteta
Te vergelijken met het
grip 'vlag'.
Zij maakt vervolgens
derscheid tussen de 'al
serie' en de schilderijen
wijl uit de titels blijkt,
zij tesamen horen,
uitdrukken te geven
immaterialisatie en wei
afsterven is niet 'nogal
(LR). Dat is herkenl
tientallen keren door
stenaars nagestreefd,
voorbeeld Kandinsky:
das Geistige in der Ki
Kritiek, van welke aard'
mag gegeven worden.
graag zorgvuldig kijken
Dorst
Tonny Landsdaal
ROMEND VAN DE cederhouten tafels
isprekkken met koningen, presidente
rierikaanse minister van Buitenlandr
•jn hoop en wanhoop over de afloo
•Kernachtig weergegeven.
Shultz vergeleek zijn missie met een ui
log', maar voegde hij eraan toe: „Als
snt, ben je je je er zeker bewust van I
irmindert niet het belang het proces v
De Arabische leiders beschouwen d^
ilikante mislukking', maar niemand
abische kant heeft Shultz keihard dl
sunt de vredesplannen van Shultz - I
Jnferentie moet een weg gebaand
lelische onderhandelingen over zelftl
de bezette gebieden maar ook nl
in.
Ogenschijnlijk betekent deze situat
>ehge impasse, maar zo'n situatie hcSj
ieid te worden als we in ogenschouv I
'edesplan is, dat er geen ander vred
■en andere promotor van de vrede irfl
'Verenigde Staten.
«orH6 Shultz-missie heeft nog een geh
Verd. De Palestijnen, die weliswaar n I
g?nse minister willen praten, maar
f^se nationale beweging verteg
'f,n stu,j®p. hebben voor het eerst ii
ostenpolitiek daadwerkelijke attentie I
Va'srae'iërs ®n Amerikanen weten m£ I
van een voortdurende bezetting in de v
^2^as.trook,een onafgebroken 'ocl
Bfu £let ponder grove oppressie one
«LaIV cyn'sch, maar de grote p<
'de kalta de toestand 'n Israels b I
^aèl ln H?Pc^ede worden vol9ens g
ffid riL ,Pp)estlJnen moeten waar
,2 biedt 60 gnipen' die de
iS lSraël toe staat Shultz nog v I
tend i Jegenng in Jeruzalem is (noe I
aëi eennnPtHren' maar dat momen' I
imo DavPd uu reputatie nog eens
tfek hPaft^"a^k?9rden): Het heeft w.
tttaëk hoitl altlLd uit de gevarenzo
Fin lh^an op het spel.
beide zikton hatSIe overle9 met de Isr
en- Nooit®n hardnekkig gezwaaid me
fcasis kan V00J vrede en al,e lanc
»isis kan niemand verder Uit het fei
ftn ffifr "jf opgeeft' kan men e
werken niL^ naar maximalisme w
flict Fr va h een hlstor'SCh compror I
tr zal daarvoor veel tiid nodia 2
n, is een angstige vraag.
