sjechische spion met Nederlandse naam in Britse cel haar, zwart haar en allebei uit Holland?' r (VERLEG SHULTZ EN JORDAANSE KONING LEVERT NIETS OP BUITENLAND 'anamese regering gaat in op bemiddelingsaanbod VEL' ESTEM BUITENLAND WOENSDAG 6 APRIL 1988 Plannen voor ng van Afghanistan AMMAN (RTR/AFP) - De gesprekken tussen de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, George Shultz, en koning Husayn van Jordanië hebben niet tot een doorbraak geleid. Zelfbestuur Qiinese indrukken. Onder deze noemer schrijft Karilou den Outer een serie verhalen over haar er- wringen in China. Sinds enkele maanden verblijft win het kader van een studentenuitwisselingspro- Sturende ruim een jaar in Xiamen, een stad in ^uid-China, vlakbij Taiwan. Ze verricht daar wetenschappelijk onderzoek onder Chinezen ®e enige tijd in het buitenland zijn geweest. ^.rilou den Outer (31) werkte aanvankelijk 3? ^UI\naUste- *n 1980 begon ze met een studie geschiedenis in Leiden, met als bijvakken Chi- ïfcif en Aziatische geschiedenis, die ze later - n» haar huwelijk - in Hamburg en Amster dam voortzette. Vandaag de eerste aflevering van de serie. hioL^grijpend 'Jy hebt NIEUWSOVERZICHT Moeder Teresa naar Zuidafrika 'Gorbatsjov rekent niet op akkoord' Van Gogh breekt alle records in Rome Palestijns persbureau naar Frankrijk Filipijnen: onderhandelingen over bases VS VS: deelnemen aan M-Amerika-overleg Nieuwe raketaanvallen Iran en Iraq AEG wil Aids-test van werknemers Aanval Pravda op tegenstanders Gorbatsjov T21 singen die hij in had begaan, als /an tal van on- -gers voor moord I rdeeld. De exper- wapen van Bou- literaard één van ngen'. Onduide- hoe Bouhouche Langenis van Nij- van Leuven, deze reeft kunnen en- wordt dat Beyer, •usselse criminele ik moest naar een ;oon om a raison |,5 miljoen frani gulden) deze uit te voeren, ook >g nadere inlich- erstrekken. gische parlement, I Igevolg van dé false tegenstellin- politieke crisis I hebben geresul- ina een jaar vleu- aan de laatste we meer stemmen op van een brede par- enquête, waarin banden tussen de fland New Post, de Nijvel en delen bpsporingsapparaat rechtelijke 'follow- deze aanslagen en I 1 uitgebreid aan bod /men. Politici uiten ie twijfel over de I van de infiltratie- die door het op- pparaat worden en die zover gaan filtranten niet meer aan welke kant ze ■ingen van Beyer Ivan de hoogste baas [Staatsveiligheid, ad- eur-generaal Raes, diens commissaris Smets, hebben die fcvoed. Niet alleen (aar ook ex-leden van 1 New Post hebben er |m beschuldigd dat hij niet alleen scha- observatiecursussen ^r ook training in mi- chnieken. lennis wordt tevens in l gebracht met de ma- larop de Bende van i september '83, na de op het Colruyt-wa- j in deze plaats, de po- fchudde. In plaats van orsprong op het poli- je te vergroten, zetten deleden hun Saab en es aan de kant en vin hun achtervolgers in ervuur op, om daarna hun weg te vervolgen |e Kamer heeft aftre- ninister van Justitie ol zich tot nu toe tegen arlementaire enquête omdat hij er princi- egen is dat de politiek [lengt in zaken die nog udice' zijn. Maar na de lilleerde aanklachten |oud-rijkswachters als en Amory, de talloze érs die het parket van i in het Bende-proces al gemaakt en na de ge- :innige verdwijning, forige week aan het licht nen, van negen kente- laten die een nieuw ver legden tussen de Bende- gallen en de moord op opman Mendez, wordt Iverweer steeds zwakker, voor Justitie geldt, dat elf zijn gezag moet ver- fen. In België is dat gezag, tientallen onopgeloste Iden en steeds fantasti- complottheorieën die Justitie niet kunnen den ontzenuwd, danig getast. Het zal nog wel duren voor rijkswach- weer in groepjes van drie raat opkunnen. |an onze correspondent ;oger Simons DNDEN - Kunsthandelaar jfwin van Haarlem (43), 'olgens de Britse media een 'sjech met een (valse?) Ne- [erlandse naam en volgens Je politie een spion, is gis- brmorgen heel even ver- fchenen voor de rechter van ,ondens Bow Street. >eze verlengde het bevel tot aanhouding van Van Haarlem dat sinds paaszaterdag van kracht was. De verdachte blijft tot 3 mei in verzekerde bewa ring. Die dag verschijnt hij op nieuw voor de rechter. Van Haarlem werd afgelo pen zaterdag gearresteerd in zijn Noordlondense flat. Ge heimagenten van de Britse contraspionage MI-5 hadden hem daar sinds september vo rig jaar bespied vanuit een te genoverliggende woning. Zijn doen en laten werd onafgebro ken gecontroleerd door middel van uiterst gevoelige electroni- sche apparatuur. Volgens de Britse media was Van Haarlems beroep van kunsthandelaar maar schijn. Hoewel hij vaak 'voor zaken' naar Amsterdam zou hebben gereisd, zou ook zijn Neder landse familienaam een dek mantel zijn geweest. De verdachte zou compleet onafhankelijk van de Tsjechi sche diplomatieke vertegen woordiging in Engeland ge spioneerd hebben voor de Sov jetunie. Gezegd wordt dat deze dit soort werk vrij veel toever trouwd wordt aan Tsjechen. Tsjechische burgers worden in Engeland overal vrij goed ont haald, vooral omdat de Engel sen nog steeds geplaagd wor den door een knagend schuld gevoel naar aanleiding van de 'verkoop', door wijlen premier Neville Chamberlain, van het vooroorlogse Tsjechoslowakije aan Adolf Hitler. Omdat hij geen Oosteuro- pese diplomaat is, kon Van Haarlem zich in Groot-Brit- tannië overal begeven waar hij wilde. Hij zou geprobeerd heb ben informatie te verzamelen over nieuwe Britse uitvindin gen inzake oorlogsvoering met onderzeeërs. Het researchwerk in dat verband wordt gedaan in de omgeving van de 'Romeinse' stad Bath. Van Haarlem trachtte er ook achter te komen hoe het NAVO-waarschuwingssys teem inzake Sovjet-onder zeeërs, die hun bases hebben verlaten en zich naar de Atlan tische Oceaan begeven, in zijn werk gaat. Hij wordt ervan be schuldigd zich te hebben voor bereid op electronische opname van geheime informatie in co de. De nodige apparatuur om dergelijke inlichtingen te ont cijferen, is in zijn bezit gevon den. een doorbraak in Amman MOSKOU/ISLAMABAD RTR/AFP) - De Afghaanse utoriteiten hebben plan- gn om het Afghanistan in vee zones te verdelen, een i het zuiden en een in het orden. Dit hebben zegs- den van de Afghaanse standelingen en westerse pplomaten in Islamabad aandag gezegd, olgens de zegslieden zou de ad Mazar-e-Sharif, dichtbij grens met de Sovjetunie, de ofdstad moeten worden van zone waarin een commmu- istisch bewind de scepter aait. Westerse diplomaten nen dat de recente benoe- ng van Najibullah Masir tot e-premier voor de noorde- ijke regio er op wijst dat het or Moskou gesteunde bewind Kabul een deling van het nd serieus overweegt. [(Volgens Afghaanse opstan- ngen wordt gezegd dat Ka- het land langs etnische [leidslijnen wil opdelen. De volking van het noorden van hanistan, waar Farsi de iertaai is, is een mozaiek van nderheden. Volgens de opstandelingen het door Moskou ge- nde bewind geprobeerd de fenstelllingen tussen de ver diende etnische groepen uit buiten. De Jordaanse ambtgenoot van Shultz, Taher al-Masri, zei na afloop van de gesprekken: „Er zijn geen besluiten genomen", maar hij voegde daar aan toe dat Jordanië be reid is verder te praten. Israëlische troepen hebben gisteren twee Palestijnse guerrillastrijders gedood die vanuit Libanon Israël wilden binnendringen. Het ontzielde lichaam van één van de Palestijnen ligt op een brancard. fotoap De Amerikaanse bewindsman, die heeft laten weten dat hij een duidelijk antwoord wil op zijn vredesvoorstellen, vertrok na zijn onderhoud met de Jor daanse vorst naar Syrië. Hij zal daar een ontmoeting hebben met president Hafez al-Assad. Shultz wordt dinsdagnacht weer in Tel Aviv verwacht. Het is de tweede keer in vijf weken dat de Amerikaanse bewinds man een aantal hoofdsteden in het Midden-Oosten aandoet in een poging steun voor zijn vre desplan te krijgen. Een hoge Jordaanse rege ringsfunctionaris verklaarde maandag: „Wij konden met dit Amerikaanse voorstel niets doen en wij zullen er ook niets mee kunnen doen. Maar wij willen voorkomen dat de Ara bieren de schuld krijgen voor het mislukken ervan". Het Amerikaanse plan, dat voorziet in een internationale conferentie over het Midden- Oosten die gevolgd zou moeten worden door directe onderhan delingen tussen Israël en de Arabische landen over zelfbe stuur voor de Palestijnen, wordt door Syrië en Jordanië afgewezen. Beide landen willen een vredesconferentie onder auspiciën van de Verenigde Naties met bevoegdheden Is raël te dwingen zich terug te trekken uit alle bezette gebie den en besluiten te nemen over Palestijnse autonomie. Ook de Israëlische premier, Yitzhak Shamir, weigerde een positief antwoord te geven op het vredesvoorstel van Shultz. Shamir verzet zich tegen een dergelijke conferentie omdat Israël mogelijk gedwongen wordt de Westoever van de Jordaan en de Strook van Gaza op te geven. De Israëlische mi nister van buitenlandse zaken, Shimon Peres, is wel bereid deel te nemen aan een interna tionale vredesconferentie. President Hosni Mubarak van Egypte heeft dinsdag lo vende woorden gericht aan het adres van de Verenigde Staten wegens hun vredesinitiatief voor het Middenoosten. Tevens trok hij echter nadrukkelijk in twijfel of de Israëlische pre mier Yitzhak Shamir bereid is aan dit vredesproces deel te ne mén. 3W Hij refereerde aan Shamirs hardnekkigh 'tegenstand tegen een internationale vredescon ferentie die hij verbijsterend noemde. AMA-STAD (DPA) - regering van Panama is ilgens een woordvoerder n de katholieke kerk als- g ingegaan op het aanbod in aartsbisschop Marcos egorio McGrath te be- iddelen in het conflict tus- de Panamese regering en de oppositie in het land. regering heeft zich gistren 'mondeling' bereid verklaard tot een dialoog, aldus Oscar Brown, een naaste medewerker van de aartsbisschop. Eerder had president Manuel Solis Palma een ultimatum van de aartsbisschop aan de rege ring laten verstrijken. McGrath had van de regering geëist dat zij zou instemmen met een bemiddelingspoging van de katholieke kerk. De president wees de eis tot het te rugtreden van de omstreden militaire sterke man Manuel Antonio Noriega bij die gele genheid van de hand. De eersten van in totaal 1.300 man aan Amerikaanse troe penversterkingen zijn dinsdag naar Panama overgevlogen. Het zenden van deze verster kingen is door de Panamese re gering bestempeld als 'een in vasie van Panama'. Op het moment dat de eerste vrachtvliegtuigen met Ameri kaanse militairen dinsdagmid dag werden verwacht bracht het Panamese ministerie van Volksgezondheid een commu nique uit waarin deze militai ren werden bestempeld als po tentiële Aids-lijders. In de verklaring werd ge steld dat 'het groeiende aantal Amerikaanse militairen een reëel gevaar voor de volksge zondheid betekent.' Een Amerikaanse 'GI' loopt langs een rij van helicopters op een luchtmachtbasis in California, waarmee de troepen naar Panama worden gevlogen. - fotoap rte piet doorgespeeld bij uitzoeken waar nu be- igd moet gaan worden AMW heeft een lande- dekkend netwerk, is uur bereikbaar. Op te wijze wordt het AMW nipperd over 714 ge- mten. Veel hulpvragers ben met name proble- :n met zichzelf en ande- u Hierbij valt te denken vragen rond de relatie, oeding, gezondheid, iwverwerking, werkloos- id, inkomen Net zoals in verzekerd is voor een arts, is het goed dat men kerd is voor de zoge- iamde 'psycho-sociale Lpverlening'. Dat is waar :t AMW voor in is. Met >rg wordt de samenwer- g met de eerste-lijns- (rziening opgebouwd offl n zo'n breed mogelijk nbod te realiseren. Het is arom volstrekt onaccep- ibel dat het kabinet op lou- ir financiële overwegingen t A.M.W. als wisselgeld ibruikt bij hun bezuini- igsdrift. In de week van 28 maart jjn de bezuinigingsplannen an het kabinet aan de orde jeweest. Gelukkig komt het VMW in mei nog in de weede kamer ter discussie, loosendaal os van der Werff hoor Marilou den Outer kaartjesverkoopster bij een toeristische attractie «JKt vreemd op als de beide buitenlandse bezoekers haar vertellen dat zij beiden uit hetzelfde land komen, kan dat nu?', vraagt ze, ®nd haar en hij zwart!' l»-KeZOj'cers zijn °P hun beurt £?afd?n leggen uit dat er in .njaeriand en in andere wes- ■L™ mensen zijn met Wschillende haarkleuren. Een ander voorval: in dor- P», ver weg van de grote ste- kunnen buitenlanders in teressante reacties verwachten als zij vertellen uit welk land zij komen. Een Nederlander die in zijn beste Chinees 'Helan' zegt, wordt vaak niet begrepen. Meestal weet men niet waar Helan ligt. Sommige Chinezen zeggen na enig diep nadenken 'Oh, Henan.' Henan is een Chi nese provincie. Ze knikken te vreden dat ze het hebben be grepen en vragen niet verder. Ze staan er niet bij stil of weten eenvoudig niet, dat buitenlan ders onmogelijk uit Henan af komstig kunnen zijn. Toch hebben vrij veel mensen wel van Holland gehoord. In China luidt in dat geval de eerste reactie niet, zoals in veel 'buitenlanden', 'Ah, Cruyff!', maar 'Filipu' (Philips). Vaak volgt dan een verhaal over een grootmoeder die acht jaar gele den (voor veel geld) een Phi- lipsradio heeft gekocht die 'het nog steeds doet. Goede kwali teit!' Uit deze en vele andere voorbeelden blijkt ook anno 1988 dat China zich lange tijd heeft afgesloten van de rest van de wereld. Dit is op oude landkaarten nog te zien. China wordt in het Chinees 'Zhong- guo', 'Rijk van het Midden' ge noemd. Hoewel er altijd wel (handels)contacten hebben be staan, zijn de buitenlandse in vloeden minimaal gebleven. Chinezen zijn tot op de dag W van vandaag trots op hun eigen cultuur. China's leider na Mao Zedong, Deng Xiaoping, heeft weliswaar zo'n tien jaar gele den besloten het land open te stellen voor het buitenland met het doel China snel te moderni seren, maar stelde daarbij dui delijk dat dit een 'modernise ring Chinese stijl' moest zijn. De Chinese politici blijven be nadrukken dat zij, om uit de onderontwikkeling te geraken, niet klakkeloos de westerse (lees: kapitalistische) methoden over willen nemen. Tien jaar van toenemende contacten met het buitenland zijn te kort om te kunnen zeg gen of China niet toch de kant op gaat van vele andere ont wikkelingslanden, met andere woorden, of China ook een 'Co- ca-Cola-cultuur' zal krijgen. Nog maar weinig Chinezen hebben ooit een buitenlander in levenden lijve gezien. Ze weten niet veel meer van hen af dan wat zij over hen lezen in kran ten en tijdschriften of zien op de televisie of in de bioscoop. Verschijnt er op het witte doek in een Chinese film plotseling een buitenlander (wat nog al eens voorkomt omdat regis seurs een voorliefde schijnen te hebben voor buitenlanders in hun script), dan slaakt het pu bliek kreten van verbazing en klapt of fluit enthousiast. De groep die werkelijk con tact heeft met buitenlanders is maar klein. Het zijn bijvoor beeld Chinese studenten die in het buitenland hebben gestu deerd, mensen die met buiten landers samenwerken (bijvoor beeld in joint ventures), perso neel in hotels voor buitenlan ders, Chinezen die kennis ma ken met buitenlandse studen ten en docenten op een Chinese universiteit, jongeren die in hotels voor buitenlanders naar de disco gaan en winkeliers en zwart wisselaars die in toeris tische gebieden werken. Toch moet dit contact niet worden overschat. De meeste toeristen spreken niet veel meer Chinees W dan 'Ni hao' (hallo) en 'Xiexie' (dank u). De meeste Chinezen uit de genoemde groepen kun nen niet veel meer zeggen dan 'Hello, goodbye' of 'Money changing' (geld wisselen). Toch zijn het de mensen die contact hebben met buitenlan ders die zich bewust zijn van de culturele verschillen tussen China en het buitenland. Zo blijkt een zwart-geld-wisse- laar te weten dat het ongepast is een vrouw te vragen hoe oud zij is. Ook weet hij dat het niet gebruikelijk is om aan iemand boven de dertig te vragen waarom hij of zij nog niet is ge trouwd; voor Chinezen heel ge wone vragen aan onbekenden, evenals de vraag hoeveel iemand verdient. Deze laatste vraag is voor een buitenlander werkelijk pijnlijk te beant woorden omdat hij een voor Chinese begrippen belachelijk hoog bedrag moet noemen en een, meestal onbegrepen, om standig verhaal moet houden over de hogere kosten van het westerse levensonderhoud. Het is vooral door het gebrek aan kennis van de Engelse taal dat de westerse disco nog geen grote opgang heeft gemaakt in China. Veel Chinezen zijn dol op muziek, maar ze willen de teksten wel kunnen verstaan. In de trein kan men de uitge leende walkman met Engelsta lige tophits al na enkele ogen blikken terugverwachten met de mededeling: 'Bedankt, maar ik versta niet wat ze zingen.' CALCUTTA (RTR) - Moeder Teresa gaat in mei naar Zuid afrika om daar een vestiging te openen van de door haar opge richte congregatie van de Missionarissen van Naastenliefde. Zij deelde maandag in Calcutta mee dat zij een visum van de Zuidafrikaanse regering heeft ontvangen. Een uitreisvisum uit India, een van de leidende landen in het verzet tegen het apart heidssysteem, zal volgens een woordvoerder van het Indiase ministerie van Buitenlandse Zaken geen problemen opleveren. „Wij weten dat haar missie altijd humanitair is", aldus de woordvoerder. Moeder Teresa liet zich desgevraagd niet uit over het apart heidssysteem. „In mijn wereld is er geen voor of tegen. Ik ben nooit in Zuidafrika geweest. Laat mij eerst eens bekijken wat daar gaande is", aldus de winnares van de Nobelprijs voor de vrede. Sovjet-partijleider Gorbatsjov begroet SPD-erevoorzit- ter Willy Brandt. - fotoap MOSKOU (DPA/RTR) - Partijleider Michail Gorbatsjov re kent er niet op dat tijdens de komende vierde Sovjet-Ameri kaanse top, die eind mei begin juni in Moskou wordt gehouden, een START-akkoord zal worden ondertekend. Dit heeft de Westduitse ontwapeningsspecialist Egon Bahr (SPD) dinsdag gezegd na een onderhoud met Gorbatsjov. Het START-ak koord voorziet in een vermindering van de nucleaire strategi sche bewapening met vijftig procent. Gorbatsjov had een onderhoud met de ere-voorzitter van de SPD, Willy Brandt, Egon Bahr en de Nederlandse parlementa riër en Noord-Zuidspecialist Jan Pronk (PvdA). ROME - Nooit eerder trok een schilderijententoonstelling in Italië zo'n toeloop. De expositie van Vincent van Gogh in het Museum voor Moderne Kunst in Rome heeft alle records ge broken. Van eind januari tot en met Pasen trok de tentoonstel ling meer dan 320000 bezoekers. De Italianen moesten er heel wat voor over hebben om de wer ken van 's werelds best betaalde kunstenaar te zien. Elke dag stonden er lange rijen wachtenden voor het museum. Vooral in het paasweekeinde was de toeloop groot. PARIJS (AFP) - Het Palestijnse persagentschap PPS in Jeru zalem dat onlangs door de Israëlische overheid is gesloten, is overgebracht naar Parijs. Dit deelde dinsdag mevrouw Ray- monda Tawil, oprichtster van het bureau, in de Franse hoofd stad mee. PPS was de voornaamste bron van berichten over de onlusten op Westoever en in Strook van Gaza. MANILA (IPS) - De VS en de Filipijnen zijn gisteren de onder handelingen begonnen over de omstreden Amerikaanse bases op de archipel. De minister van buitenlandse zaken, Raul Manglapus, onderstreepte vanmorgen dat het al dan niet ver lengen van het contract met Washington geen onderwerp van gesprek is, maar dat het gaat om de huidige bepalingen. De overeenkomst loopt in 1991 af. De druk op de regering om de Amerikanen de deur te wijzen is de afgelopen weken groter geworden. Het bestaande akkoord bepaalt dat Washington 17 bases op de Filipijnen heeft, waaronder de luchmachtbasis Clarke en de marinebasis Subic, de twee grootste buiten het Amerikaanse continent. Er zijn 40.000 Amerikaanse soldaten op de archipel gestationeerd. WASHINGTON/MANAGUA (AP) - Een hooggeplaatste func tionaris van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Za ken zal de Middenamerikaanse landen consulteren over moge lij ke deelname van de VS en Nicaragua aan besprekingen over regionale veiligheid, zo hebben zegslieden binnen de Ameri kaanse regering dinsdag bekend gemaakt. Morris Busby, de Amerikaanse gezant belast met Middename rikaanse aangelegenheden, zal later deze week in Costa Rica, El Salvador, Guatemala en Honduras overleg voeren over de wenselijkheid en de eventuele datum van dergelijke bespre kingen, aldus de zegslieden. De Amerikaanse regering heeft sinds 1985 niet meer deelgeno men aan direct overleg met de Sandinistische regering van Ni caragua. NICOSIA (AP) - In Iran en Iraq zijn dinsdag weer tientallen burgers het slachtoffer geworden van een nieuwe ronde in de niets ontziende stedenoorlog tussen beide landen. Over en weer werden raket- en luchtaanvallen uitgevoerd en is geschoten met artillerie. Het Iraakse persbureau INA zei dat twee raketten waren afge vuurd op Teheran, een op de heilige stad Qom en een op Isfa han. Ook zouden bombardementen zijn uitgevoerd op de steden Hamedan en Dezful. Iran bevestigde dat nieuws en zei dat in totaal 21 burgers om het leven waren gekomen. Alleen in de stad Qom zouden 15 doden zijn gevallen. Irna zei dat er in Isfahan tientallen doden en gewonden waren geval len. Ook in Teheran vielen gewonden. FRANKFURT (AP) - Het Westduitse elektroconcern AEG heeft zijn 80.000 werknemers gevraagd een AIDS-test te doen en biedt per 1 april aan om op kosten van het bedrijf een ano nieme proef te laten afnemen. Een woordvoerder van AEG zei dat met name bedrijfsartsen en anderen bij de gezondheidsdienst van het bedrijf worden aanbevolen deze test te doen. De Deutsche Aids-Hilfe in Berlijn heeft felle kritiek geleverd op het concern omdat volgens de hulp- en belangenorganisatie, daarmee een begin wordt gemaakt met het uitsluiten van sero- positieven uit het beroepsleven. MOSKOU (DPA/AFP) - Het Sovjetpartijblad Pravda heeft maandag een felle aanval gedaan op de conservatieve tegen standers van de 'perestrojka' (hervormingen) van Sovjetleider Michail Gorbatsjov. Daarbij viel de krant op ongebruikelijk scherpe toon uit naar de krant 'Sovetskaja Rossija', waarin on langs een kritisch artikel over het hervormingsbeleid ver scheen. Waarnemers zien de aanval van de Pravda als een uiting van de tegenstellingen binnen de partij. In een artikel dat een hele pagina beslaat beticht de Pravda de tegenstanders van Gorbatsjovs hervormingsbeleid ervan dat zij willen terugkeren naar de principes van het Stalinisme. «t- v

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 1