Derde net pakt 'live' uit op openingsda| Een re politie PATER LEOPOLD VERHAGEN GELOOFT IN TERUGKEER VAN EPILOOG OP TV HENK SUÈR: INFORMATIE KOPPELEN AAN AMUSEMENT OP NET 3 Waarom André van Duin niet Den Haag Vandaag presenteert WIECHER HUI ZATERDAG 26 MAART Zaniken De pil Dwingen Dankbaar Gerard Reve Overleg DE STEM BOEKEN „Ik ben erachter gekomen dat ik nu in tens gelukkig kan zijn met dit vakDat gevoel had ik nog niet eerder gehad" Joke Brulfs, zangeres DE STEIVfc i 'Ik kijk alleen naar de EO' Van onze verslaggever Ooit was pater Leopold Verhagen een po pulaire tv - figuur. Zijn epiloog, waarmee de KRO de avond afsloot, was voor veel mensen indertijd het hoogtepunt van de dag. Pas als de pater Augustijn gesproken had, ging men slapen. Zullen deze gloriedagen binnenkort herleven? Er is mogelijk een katholieke evenknie van de EO op komst. In Hilversum is de stichting Ga briel bezig met het plan de katholieken te vere nigen die ontevreden zijn met de KRO. Men ziet een grote toekomst voor de nieuwe evangelisa tie, zoals paus Johannes Paulus II die wil, via het televisietoestel. Pater Leopold, die zelf ook niet zo gelukkig is met de huidige KRO, weet heel zeker dat de mensen zitten te springen om een nieuwe epi loog - geestelijke. „Ik vind dat het hoog tijd wordt", zegt de pa ter in zijn woorvtoerkkamer in het Eindhovense Augustijnenklooster. „De mensen hebben daar weer behoefte aan. Maar dan moeten ze wel een vlotte prater uitkiezen. Een goed programma, van wie dan ook, trekt altijd kijkers. En dat is toch de bedoeling." Vierentwintig jaar lang heeft pater Leopold zijn praatjes voor de radio gehouden en veertien jaar verzorgde hij de KRO - dagsluiting. Het te levisieoptreden lag hem uitstekend. „Ik begreep toen snel dat je moet zorgen dat er op de televi sie iets te zien moet zijn. Anders kun je je net zo goed beperken tot de radio. Nou, mijn fantasie is ongebreideld." Ondanks zijn onuitroeibare faam heeft de pa ter geen kriebels om weer te beginnen met zijn nog altijd vertrouwde huiskamerbezoekjes. „Nee, watdacht je. Ik ben nu 79 en het voordeel van oud worden is, dat je juist niks meer hoeft. Eens in de tien weken preek ik hier in de kerk bij het klooster. Als ik dat niet meer wil, hoef ik het maar te zeggen. Dat is niet vervelend, inte gendeel. Ik ervaar het juist als erg bevrijdend." Tien jaar geleden heeft de KRO pater Leopold nogal abrupt aan de kant gezet. „Ik kreeg voor iedere uitzending een apart contract, voor één keer. Eerst verzorgde ik de epiloog eens in de maand, later om de veertien dagen. De laatste twee keer hadden ze mijn praatje verzet naar acht uur en toen hoorde ik ineens niets meer. Blijkbaar vonden ze toen dat ze de mensen niet meer aan het hoofd moesten zaniken met bovennatuurlijke dingen. In die tijd werd daar over in katholieke en in protestantse kringen nogal over gediscussieerd. Maar ze hebben me nooit laten weten dat het genoeg was." Nog een tijdlang heeft de pater stukjes ge schreven voor tijdschriften en personeelsblaad- jes. „Ja natuurlijk over het geloof," zegt hij. Wat dacht je dan? Daar ben ik toch pater voor ge worden?" Pater Leo pold Verha gen: „Er moet in deze tijd weer zo'n ka tholiek pro gramma ko men". STEM foto archief de Pater Leopold houdt er niet zo van om in het verleden te spitten. Dat is voorbij en daar moet je niet over aan de gang blijven. „Ik lees mijn kranke en verder leid ik een ontzettend regel matig leven. Ik sta precies om zestien minuten over zeven op. Om tien over half acht is het och tendofficie en daarna de conventsmis. Om half elf drinken we koffie en precies om half een di neren we. Elke avond na het eten zie ik het laatste stuk van Sesamstraat, het jeugdnieuws en meteen daarna het andere journaal. Verder kijk ik al leen naar de EO. Die hadden een mooie teken film, 'Nathalie' over een meisje dat haar moeder zocht. Jammer genoeg is die serie nu afgelopen." In zijn glorietijd had de pater het zo druk, dat hij een secretaris nodig had. „Ja, ik kreeg zoveel brieven dat ik de antwoorden op een bandrecor der moest dicteren. Anders was het niet te doen. Maar op een keer had ik er zo'n hoop, dat ik er zeker honderd in de ketel van de centrale ver warming heb moeten gooien. Toen was ik weer bij. Je kunt de mensen toch niet een jaar later antwoord geven?" De kijkers bestookten pater Leopold met de meest uiteenlopende vragen. „In vaak heel per soonlijke brieven reageerden ze op mijn ver haaltjes. Of ze vroegen om raad. Over de pil zelfs." Het tijdperk Leopold Verhagen begon toen de pater eens in een restaurantje zat te eten. „Jan Castelijns, directeur van de KRO, had bij mij op het gymnasium gezeten, hier in Eindhoven. Hij zag me en zei: ik zit in de knoei, want we hebben niemand die op Goede Vrijdag iets voor de tele visie kan zeggen. Dat was, geloof ik in 1954. Hij vroeg of ik het wilde doen en ik deed dat na tuurlijk. Ons is niets te dol. Ik had natuurlijk ervaring met preken en ik had ook wel retraites verzorgd. Daarvan had ik geleerd dat je - als je het goed wilt doen - de mensen moet dwingen om te luisteren. Dat heb ik met mijn tv - optredens ook be reikt. Ik praatte een minuut of acht, tien vol. Er was niets vastgelegd, ze zagen wel wat er uit kwam. Tekst hoefden ze niet in te zien en als het mooi was, mocht je uitlopen. De KRO was con tent en dus vroegen ze me weer. Ik verwerkte wel eens een kerkelijke feestdag in mijn verhaaltje, maar dat was geen systeem. Er kwam een enkele keer een kerstbal aan te pas, maar de meeste mensen herinneren zich toch de muis." Misschien heeft pater Leopold het verhaal al honderden keren moeten vertellen. Nog één keertje dan. „Het was eenvoudig. Ik had zo'n ijzeren muis, die ik op een vierkante plank liet lopen. Er zat een rubberbollelje op zijn neus en dat raakte de plank. Kwam hij over de rand, dan draaide hij om. Ik had ook een echte, levende muis bij me. Die had ik van de directeur van Artis gekregen en het beestje had ik zelf gedresseerd. Ik had hem zelfs uit een lepeltje leren drinken. Dat deed het goed op de tv. Ik vertelde erbij, dat het eigenlijk niet eerlijk was om over die speelgoedmuis zo enthousiast te zijn. Daarop stond, aan de onderkant, 'Made in Germany'. En ik zei: mensen, die andere muis is 'Made in Heaven'." Heel Nederland sprak over zulke stunts van de televisiepater. Ook de zak aardappelen was goed voor bergen brieven. „Gewoon als blikvanger. Het ging over dank baarheid. Kinderen vinden het maar heel nor maal dat er iedere middag aardappels zijn en als er eens een keer een harde tussen zit, dan hoe ven ze die niet. Nou, daarover zei ik dan dat ze niet moesten vergeten dat alle moeders iedere dag die aardappels moesten schillen. Dat waren hoeveelheden toen, want ze hadden in die tijd zes kinderen. Ik kreeg brieven van moeders die het fijn vonden dat zoiets eens werd gezegd." Toen pater Leopold in kleur op het scherm verscheen, kwamen niet alleen zijn markante witte manen en zijn zwarte pij nog prachtiger uit, maar ook een vertrouwd attribuut: de rode boerenzakdoek. Geen blikvanger deze keer. „Nee en het is geen boerenzakdoek, maar een echte paterszakdoek. Wij gebruiken die altijd en de paters Capucijnen ook. Ze zijn goed groot en lekker zacht. Veeg je je neus niet kapot." Na zijn priesterwijding heeft de pater drie jaar biologie gestudeerd in Leiden. Jarenlang kweekte hij tropische vissen („ik was wel goed in moeilijke vissen, maar guppies kweken lukte mij nooit"), hield hij er hele mierennesten op na en kolonies oorwormen. „Ik was altijd in de weer met de dierenwereld. Nu niet meer en ik mis mijn hobby ook niet. Als je het niet goed doet, ziet je aquarium er bijvoorbeeld niet mooi uit. Dan kun je er beter mee ophouden." De pater praat er zonder spijt over. „Wat voorbij is, is voorbij. Het was vroeger voor de mensen een openbaring dat paters zo konden praten als ik in mijn programma's. Ook voor de mensen met een andere levensovertui ging. Protestanten waren bijvoorbeeld gewend aan de plechtige toon van dominees. Dan vinden ze iets heel anders ook wel eens leuk. Het hoeft misschien niet meer op die manier, maar ik ben er absoluut van overtuigd dat er in deze tijd weer zo'n katholiek programma moet komen." HILVERSUM - De bespe lers van het derde net heb ben elkaar gevondeft. De partners houden rekening met elkaar. Dat had niet iedereen verwacht bij een zo gemêleerd gezelschap. De grootste bespeler van Ned 3 is de NOS, die ruim driekwart moet vullen, in de verte gevolgd door de IKON. Helemaal aan de horizon zijn een stuk of dertien, veertien dwergjes. Het derde net is vooral een in- formatienet. De jeugd heeft in de nieuwe opzet behoorlijk de ruimte gekregen en is bij de NOS zelfs een aparte afdeling geworden. Dageljks krijgt de jeugd tussen kwart over ze ven en kwart voor acht infor matie. Het Journaal is natuurlijk de belangrijkste informatie drager. Maar na 8 uur komt er op maandag een wekelijkse informatierubriek: het popu laire en beproefde Horizon, voorts Rok en Rol, Voor Niets Gaat de Zon Op en als vierde een rubriek over automatise ring. Henk Suèr, hoofd infor matie NOS: „En deze rubriek gaat niet over bits en bytes, maar over studiefinanciering, de pincode, ingewikkelde ver keersknooppunten enzovoort. We hebben er nog geen titel voor bedacht." De maandag eindigt dan met Sport Studio, het alternatieve broertje van Studio Sport. Henk Suèr, hoofd informatie bij de NOS: Ook Teleac gaat zich meer op publiek richten. - fotonos Op de dinsdag is hetzelfde stramien zichtbaar, maar na het Journaal verschijnt Van Gewest Tot Gewest dat met zijn ijzersterke formule het nog wel jaren zal doen. Na het kleine concert biedt de dins dag een grote dokumentaire. Henk Suèr: „Voorheen bracht de NOS 50 tot 60 dokumentai- res per jaar. Er was veel in koop bij. Bij de besprekingen over drie hebben alle bespe lers van dit net laten weten de dokumentaire zeer begeerlijk te vinden. Voortaan krijgen we op 3 zo'n stuk of 80 doku- mentaires. 30 ervan worden door de NOS gemaakt, 20 ko men van de IKON, onze na tuurlijke partner op het derde net, en een stuk of 20 maken Feduco en Teleac. Ook de RVU maakt er een paar. Wij proberen als het enigszins kan alles gezamenlijk te redige ren. Wij moeten ook samen werken bij de aankoop." Een drieluik als destijds 'Maria' van Jef Rademakers zal in de nieuwe opzet een uit zondering worden. IKON en RVU plannen een serie over buitenlandse voedselstrate- gieën en Feduco waagt zich aan een serie over 48 gezonde steden. De dinsdag is overdui delijk de dokumentaire-dag van 3 en de NOS heeft er hoge verwachtingen van. Volgens Henk Suèr is er wat extra geld beschikbaar gesteld, waardoor er aardige projec ten mogelijk zijn. „Externe fi nanciering is heel belangrijk geworden." De waardering voor een do kumentaire kan sterk varië ren. De aflevering over incest trok liefst 1300 000 kijkers en dat is ongehoord veel. De Ma- ria-serie daarentegen, die toch met flair en fraaie plaatjes was gemaakt plus de niet weg te poetsen aanwezig heid van Gerard Reve, haalde ruim 300 000 kijkers, maar de H Maagd moest dan ook op boksen tegen 'Wedden dat...' van Jos Brink. Suèr: „Wij zijn in zendtijd vooruitgegaan. Eens per maand krijgen we een discus siegroep over welsprekend heid, dat 'Arena' gaat heten. Wij zoeken thema's aan de maatschappij ontleend. De eerste keer luidt de stelling: Ieder boven de 50 met pen sioen. Dan zoeken wij voor- en tegenstanders. Het publiek is de jury. Elke zaterdag brengen wij 'Nieuwsspits' met als presen tator Frits Spits. Dat zijn jon gens en meisjes van 18 tot 24 die samen met Frits Spits het nieuws doornemen." Informatie moet tegen woordig verteerbaar verpakt worden, anders loopt de klas leeg. Suèr: „Niet iedereen wil amusement, maar toch zullen we straks informatie gekop peld aan amusement brengen. Meer dan ooit is het nu nodig dat je een programma presen teert dat levendig en interes sant is." Met zoveel partners onder een dak heb je drie keuzes: laai ende ruzie, onverschilligheid of samenwerken. De bewo ners van het derde net hebben voor de laatste optie gekozen. Henk Suèr: „We moeten alle maal wennen aan meer over leg met de partners. Maar daar komen ook leuke dingen uit. Zo zal Teleac bij thema avonden veel publieksgerich- ter te werk gaan. De cursus Italiaans wordt bijvoorbeeld vergezeld door een cursus Belcanto. En Frans krijgt er een cursus haute cuisine bij." De buitenlandse zendge machtigden krijgen op het derde net meer ruimte dan voorheen op de netten 1 en 2 waar ze een beetje als de schobberdebonk werden be handeld. Moslems e d krijgen meer zendtijd, maar de Italia nen en Spanjaarden worden voortaan korter gehouden, omdat zij al voldoende in onze maatschappij geïntegreerd zijn. Op de vrijdag zal maande lijks een thema groots behan deld worden. Zo brengt de NOS een avond over de Tweede Wereldoorlog, ver zorgd door Hans Keiler en 'doet' Feduco de Surinamers. Teleac gaat de wetenschap een avond in het zonnetje zet ten en de IKON buigt zich over vredesactiviteiten. „Drie," zegt Suèr gedeci deerd, „wordt geen ratjetoe. Het net is lang niet volmaakt. Maar we hebben een aantal houvasten voor de kijker. De NOS heeft altijd graag dat derde net gehad. Nu kunnen we tenminste wat beleidsma tiger te werk gaan, dat was voorheen onmogelijk door de verbrokkeling. Televisie weet van alle media het beste met emoties en amusement om te gaan. Waar de gemiddelde kijker de pest aan heeft, dat is de schoolse benadering. Met een leukere presentatie kom je veel verder, maar je moet er natuurlijk geen potje van maken. Je kunt André van Duin niet Den Haag Vandaag laten presenteren. De infor matie mag niet tot louter en tertainment voeren." Weet u dat u lid bent van een doelgroep? Weet u dat over u wordt nagedacht in tientallen kantoren? Heren maken dikke rapporten over uw gedrag en uw inkomen. Ja, u - bezorgt vele duizenden mannen en vrouwen lange werkweken. Voordat de tv de dagelijkse reclamefilmpjesopj u persoonlijk loslaat, is er vele maanden gewikt, gewogen en gestoeid over tienden van seconden. Daarna is de vraag: heeft de aanval op uw portemonnee succes gehad? De effecten van de STER-spots van 1987 zijn onderzocht door Aselect, een adviesbureau voor marketing en onderzoek. Mensen moesten een antwoord geven op de vraag welke tv-reclame ze zich kort na een STER- uitzending konden herinneren. C&A met Johnny en Rijk scoorde het hoogst, daarna kwam Iglo (vissticks) en dan volgden maar liefst vier biermerken, die slechts door Hak werden onderbroken: Heineken (3), Amstel (4), Oranjeboom (5) en Bavaria (7). De ondervraagden konden zich spontaan een op de vier spotjes herinneren. Als de enquêteur even de naam vaneen produkt voorzei, kwamen de ondervraagden met meer kennis en konden ze de helft van de filmpjes noemen. Alle ondervraagden bleken zich Johnny en Rijk in het Concertgebouw te herinneren, een score van 100%. Het is niet gezegd dat men de spots uit de top tien ook de leukste vindt. Ze hebben zich alleen het sterkst in het geheugen gegrift. De gelauwerde reclamemakers zullen tevreden zijn met deze cijfers en daar horen ook de bedenkers van filmpjes voor Gamma, Coca Cola, Ajax en Leerdammer bij. Maar als je een hele avond tv kijkt, moet je constateren dat het totaalbeeld minder blij maakt. Er wordt zo langzamerhand zo veel tijd besteed aan reclamekreten voor diverse doeleinden dat de kans steeds kleiner wordt dat u in uw huiskamer (in uw specifieke woon- en leefsituatie, zoals dt marketing-lui zeggen) er door getroffen wordt. Een gemiddelde TROS-avond heeft veel weg van een wervingsavond van Tupperware of Badmode '88. De STER, is een vaste onderbreker en zal in april nog vaker toeslaan. Maar er is veel meer. André van Duin maakt al weken achtereen reclame voor het Wereld Natuur Fonds: wij moeten dieren voor uitsterving behoeden, anders heeft André niemand meer om te imiteren. Een goed doel dus. Dan komen we in het curus-circuit, ook een sector boordevol idealisme. De TROS biedt 'Eten uit eigen tuin' in I dertien delen en daar hoort natuurlij k een gids bij die men krijgt door 69,50 over te maken op het gironummer van TROS KIOSK. Ook wordt bijna om het uur reclame gemaakt voor de nieuwe cursus 'Kreatief met papier'. Ook knippen moet je tegenwoordig leren aan de hand van een luxueus cursus-pakket. De prijs van de cursusgidsen staat in schril contrast mete abonnement op het blad TROS-Kompas, waarvoor op zo'n avond ook heel wat minuten worden uitgetrokken. Daarvoor betaal je maar twee tientjes en Ivo Niehe zegte keer of vier: „Dat is een bedrag dat ik persoonlijk een unicum vind". Er was ook nog 'consumentvriendelijke voorlichting', buiten het STER-blok dus, voor de Hypothekengids vandi vereniging Eigen Huis. De TROS maakt net als de andere omroepen druk reclame voor de eigen programma's en d komt nog bij dat de omroepen zich nu ook sterk moeten maken voor hun net. TROS, AVRO en Veronica maken lawaai voor hun ATV- net (Nederland 2), maar omdat de onderlinge samenwerldi niet zo hecht is, moeten ze het voorlopig afleggen tegen de propaganda-wals van Nederland 1 en Nederland 3. VAR KRO en NCRV plaatsen Nederland 1 op de hoogste trede van een sport-platform'Da's goed bekeken'. De NOS zit middenin een soepele campagne voor Nederland 3, waaraj Peter Faber meewerkt: '3, net wat je zoekt'. De reclamebureaus doen goede zaken in Nederland. De gigant Saatchi Saatchi gaat de PvdA weer aantrekkelij) maken voor u! De VARA perst ons met opvallend veel geweld een nieuwe rtv-gids door de strot. De gids heet '1 Magazine' en de lettertjes VARA zijn nauwelijks meer te lezen. Karin Bloemen treedt op als het boegbeeld van de VARA. Een slimme zet, want de kijkers waarderen haar optreden in de STER-spots voor Amstel-bier, die ze doet damen met Peter Faber (van Nederlands 3!). Reclame is dé sport van dit moment en het draait allemail om u. Maar als u 's avonds dolgedraaid in uw bedje kruip) weet u dan bijvoorbeeld nog bij welke verzekeringsmaatschappij de kreet 'Even Apeldoorn belle hoort? HILVERSUM (ANP) - De openingsdag van Nederland 4 april zal worden gekenmerkt door rechtstreekse uit dingen en prijsuitreikingen. Het wordt de langste uitzend dag in de Nederlandse televi siegeschiedenis waar het gaat om gevarieerd programma aanbod, meent Leo Kool, on derdirecteur televisie van de NOS, Het openingsprogramma (voor jongeren) start om half negen en de dag wordt om 23.00 uur afgesloten met een Edison- popconcert dat duurt tot 00.15 uur. De officiële opening wordt om 11.30 uur verricht door mi nister Brinkman van WVC. Eveneens uniek is het over weldigende aanbod van 'live' programma's. Van de 12 pro gramma-onderdelen, de jour naals even niet meegerekend, worden er negen rechtstreeks uitgezonden. Gedurende het programma vinden drie prijs uitreikingen plaats, een voor de winnaar van de Eurovisiewed strijd voor jonge musici, de Li- bris Woutertje Pieterse prijs voor kinderboeken en de Edi son populair 1988. poor Henk Egbers De laatste regels: die verschrikkelijke schreeuw over het water die schreeuw in het water en dan al die stilte helemaal stilte deze stilte". Op de omslag het schilderij 'Melancholie' (De gele boot) van Edvard Munch. Binnen de omslag 272 pagina's met de debuu troman van Albert Hage naars uit Bergen op Zoom; steeds meer beeldend kun stenaar met woorden. „De beweging eb-vloed; het aan- en aftrekken; een boek met een psychologische lading; diepte". Ons gesprek met Al- bert zoekt aanknopingspunten bij zijn roman 'Dood tij', die soms even moeilijk 'grijpbaar' is als hoofdpersoon André, die op en neer (eb en vloed) reist tussen een plaats in het Neder landse zuiden (met kenmerken van Bergen op Zoom) en Parijs. Op en neer tussen zijn wat ont wrichte nest en avontuurlijke veranderingen; op weg naar zichzelf. Je neemt jezelf overal mee heen. In Parijs komt hij de kunstschilder Albert tegen. Een grapje? Zijn afsplitsing? (ja je echt zoeken in 'Dood tij' dan vind je op de bodem veel, want, zegt Albert, de roman heeft een doorwrocht schema. H(j heeft er zeven jaar aan ge werkt. Er is sprake van een getal- matige harmonie met ondeel bare getallen. Drie hoofdstuk ken Bergen op Zoom; vijf hoofdstukken Parijs. Het getal zeven speelt een grote rol. Een geliefde, die op de zevende etage woont; een kantoorflat met zeven etages etc. Zou hij er daarom zeven jaar aan ge werkt hebben? „Nee, ik heb niet het geijkte proces afge handeld: poëzie, schetsen, ver halen, roman." Toen hij in 1986 zijn gedichtenbundel 'Intriges' bij In de Knipscheer uitgaf, stond 'Dood tij' al ver in de steigers. „Vanuit bepaalde op vattingen over poëzie zit er in deze roman ook poëzie," zegt Albert. De roman bevat enerzijds 'het verhaal' over een jongeman die Een paar hoogtepunten uit het rechtstreekse aanbod is het optreden van het Nationaal Ballet in 'Het Zwanenmeer' vanuit het Muziektheater in Amsterdam om 14.00 uur en een Nederlandse of Engelse voet baltopper die integraal zal worden uitgezonden om 17.45 uur. Voorts kan de kijker zich een beeld vormen van wat de minister van cultuur zich als hoogtepunt voorstelt in een door hem zelf ingevuld pro gramma 'Elco's Leiden', date 11.45 uur wordt uitgezonden, Volgens directeur tele»' van de NOS, Van Westerlo met opzet gekozen voor woon een leuke televisie en geen verzameling van gramma-aankondigingen de diverse bespelers van! derde net. Dat betekent weer niet dat de kijker weerspiegeling te zien van wat het derde net op normale uitzenddag te bie heeft, maar wel wat de poti is van het derde net. Een grapje tussendoor is] 'Drienettenspel', dat in vijf minuten duurt en eigen alleen goed gespeeld kan den door kijkers die in hett zijn van een afstandsbedien Door op bepaalde momerl van het ene Nederlandse naar het andere te schakt kan een raadsel worden op lost. Veel meer wil de progfi mamaker er niet over zeg alleen dat dit waarschijnlijk eerste en enige keer is dal derde net zo zal samensp met de andere twee netten. Om kijkers die in de loop' de dag inschakelen bel» zaam te zijn, worden gerei 'Memo-clips' uitgezonden. 1 clip bestaat voor de helft een korte terugblik op del gramma's die al zijn uitgei den en voor de andere helft] een vooruitblik aangevuld' de hoofdpunten uit het ac" nieuws van die dag. Door Wim van Leest Twee weken geleden werd in Indonesië president Su harto voor de vijfde achter eenvolgende maal gekozen als president. Van mededin gers naar het hoogste ambt was amper sprake. De Indo nesische machthebbers heb ben sowieso weinig last van oppositie. Het generaalsre- gime heeft de touwtjes strak in handen en de macht is zo goed georgani seerd dat tegenstanders geen schijn van kans ma ken. Journalist Wiecher Hulst I (Vrije Volk, NRC, Interme- i aiair) beschrijft in zijn boek Van Sabang tot Merauke' hoe ver de lange armen van de ge neraals reiken en hoe vooral de I Javanen die macht eerbiedi gen. 'Van Sabang tot Merauke' I is tevens een onderzoek naar de f mogelijke aanwezigheid van I militante moslim-fundamenta- I listen in Indonesië. Die speur- I tocht levert niet veel meer op I ™j* de conclusie dat de islam in I r! nestë misschien wel de li- 5 beraalste versie van deze we- I mldgodsdienst is. Van makke- l bjk te mobiliseren volksmas- I sa's is evenwel geen sprake. 'Van Sabang tot Merauke' |was de leus van de Indone- J s]s?he nationalisten in hun [strijd tegen Nederland om het [bezit van Nieuw-Guinea. Met [me kreet wilden ze aangeven [dat heel Nederlands Indië, van [babang op Atjeh in het uiterste [westen tot Merauke in het [Uiterste oosten van Nieuw- muea, bij Indonesië hoorde. IjVviecher Hulst doet in zijn [boek verslag van de reis die hij jvan Sabang naar Merauke maakte. Hemelsbreed is dat |S de Bie: 'De Boekcorner h25nï?nie' Priis 19,90. Geïnspira L, ,p°ppe en het gedoe' heeft De i imdsld die Wim de Bie in de Bof L ®i onder het pseudoniem gI anrf houdt zich bezig met we nuere wegwerplectuur. Geen vei rwerken, maar vergelijkingen 3 Bie schrijft in de taal die je hooi Margriet Prinssen: 'Nieuwe mq wanderende kijk op het moeder ar> Prijs 28,50. Vrouwen die do, j zelfstandig bestaan hebben van'fste hi®2®11 voor een kind an de vrouwenboekenkrant Su sn ervaringen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 32