Lugubere driehoeksverhoudingen Vlaamse letterkunde als cabaret KiMtllMFn klaar Manuel Puig De vrouw die engel was Agathon TOPPER VAN MANUEL PÜIG; VERFRISSEND DEBUUT VAN ESTHER TUSQUETS Verkrampte omgangsvormen Een plooienrok van zijde lag op de dorre heide lelfcimgm] pflftTEM BOEKENGIDS ZATERDAG 19 MAART 1988 ïaag Nieuwe thema's Hartverwarmend Moordpartij DE REGELS VAN HET HUIS' Vernieuwer Kleine stukjes van Henk Komijn Meijer GOEDKOPE GRAPPEN EN GROLLEN VAN HERMAN BRUSSELMANS Boon L.H.Wiener: eenzaam en zinloos G2 van 8 uur merkte ik het Peter Brusse is al weet asevier en zijn opvo]get voorheen in de Haags» Dnenigheid in Den Haas U van de regering. jori^ stoere taal. Het geheel van de Maas en andere dat andersom gedaan i aan, zei hij altijd. Hij it zijn Engelse tijd: een net gemopper over de hadden belaagd op zijn een leuke band tussen enthousiast, t meer aandacht voor de anger. Woensdag liet hij emen rond het nieuwe uitspraken op van de paspoorten zou mogen eelste schermutseling in n de Maas was verder al naar de vierde plaats, begrafenis van de IRA. rezuingingsplannen van Haag dus. In de tijd van dsnieuws wat minder hekel aan statigheid en s was, liet hij ons kijken met het onderwerp te werp de volgende keer beelden te zien. Van een in Zuidamerika werden agen oud waren. In zijn os de beelden het nieuws ook geen plaatsje in het entair redacteur en ooit rweede Kamer, heeft nu tjeskijken. Het gevolg is Vries krijgen en meer rden voorgelezen. Vorige toen maar liefst tien werden gewijd aan het siding om te kankeren op ofd in de kussens als hij onn, op die vervelende eens wat variatie in je tob gezegd en nu maakt ng en ligt de klemtoon op je koffie schieten, als hij ïtwaart. Willem zit nu in lem met zijn verkleumde enerf of langs de snelweg hter het bureau zit, blijlrt iben! heren en dames van het sn zien, althans als vaste ren medelijden met Haye dio zijn ogen half sluit en emel wendt, niet wetend rudt ook je hoofd als je >t ziet zitten die op een Waarom nemen ze die s? it alles weer goed. Erwin, er de kaart schuiven en [en. Het kijkvolk is stil en Over het weer en het irs weet 99 procent al gaat. 30 procent is er- /ARA en EO naar het rt het tweede net be en VPRO. 40 procent :o en Teleac verhuizen an de dienst Kijk- en den dat 33 procent de prijs stelt, 38 procent romen met de uitbrei- ers verwacht dat het aantrekkelijk dan wel ten 1 en 2. 37 procent irlo, hoofd van de tele- tig samenwerken wat ïementen. Alle bespe- ir evenementen te wij - stgelegd in een aantal p 11 april het 100 jaar ieuwe zender. natuurlijk de NOS) edt elke bespeler van tn het Eurovisie Song- erdaagse zullen voor- het EK Voetbal in tgezonden worden. De vinden voor een groot het derde net toch een eden. De Spelen zullen iog niet, dat de zwerf- erdrift van de Viking® een klimaatsverandering ■g werden gebracht. Ook taal wordt er rijker door: rwin en zijn maten het, in over 'een mogelijk op regen,' dan bedoelen ze een kans van 20-80% te" dat het plaatselijk giet. 'grote kans' daarentegen op het vermoeden dat het land een kans heeft van procent om nat te worden, iw is geen witte droont van Bing Crosby 'n sfeer, maar wordt geru- :rd in kristallen les, naaldjes, prisma s< itjes of combinaties hier- Vlet deze kennis duwen we gemotiveerder de wagen ls hij niet wil starten. 52 lessen van 'Vroege Vo* zijn niet bedoeld om poor Anton Theunissen 1 jjet is nauwelijks bij te benen, maar de groeiende berg Latijnsamerikaanse en Iberische literaire boeken blijft gevarieerd en vol hoogtepunten. De oogst van de laatste maanden (aan vertaalde werken): Een topper van de Ar gentijn Manuel Puig, een verfrissend debuut van de Spaanse Esther Tusquets, een indrukwekkende bundel van de Duitser B. Traven en een minder sterke detec tive van een superauteur, de Peruviaan Mario Vargas het 'afsplitsingen' van Ana zijn, verschillende vrouwen weliswaar, maar waarschijn lijk een en dezelfde persoon, ontsproten aan de morbide fantasie van de afgepeigerde Ana. 'De vrouw die engel was' is de topper van de vier vertaalde Puigs. Door middel van flash backs (zijn filmverleden!) speelt hij grandioos met de chronologie zonder dat de lezer ooit verdwaald raakt in de tijd. In dit boek valt te genieten van Puigs zeer gevarieerde schrijf technieken, eigenzinnige the matiek (seks en menselijke re laties), zijn fraaie herscheppin gen van en parodieën op de po litiek, zijn satires op het ma chismo en zijn erotische be schrijvingen. Zijn bekende in grediënten, zoals spot, satire, dwaze persiflages en wrange humor, zijn ook in dit boek volop aanwezig. Voor haar roman 'De liefde is een eenzaam spel' kreeg de Spaanse Esther Tusquets (52) de literatuurprijs van de stad Barcelona. Zij is vrij laat met schrijven begonnen, maar be hoort tot die generatie van jon gere Spaanse schrijver die niet langer proberen het gemeen schappelijke verleden (de Bur geroorlog en de Franco-dicta tuur) te verwerken maar op zoek gaan naar nieuwe the ma's. Het verhaal in 'De liefde is een eenzaam spel' begint in de Manuel Puig (putch op zijn ans) is een 54-jarige Argen- je schrijver die niet echt is doorgebroken met zijn romans, maar met het medium film. Hij had dit medium net de rug toe gekeerd - hij studeerde filmre gie in Rome - toen hij grote be- I kendheid kreeg als de auteur van het boek van de film 'De j van de spinnevrouw'. Pas daarna werd hij een gevierd auteur. Van zijn romans is 'De kus van de spinnevrouw' technisch en het minst interessante. Zijn later vertaalde romans Het verraad van Rita Hay- worth' en de 'Buenos Aires af faire" zijn alom geprezen boe ken waarin duidelijke sporen van Puigs passie voor de film zichtbaar zijn. Onlangs is een nieuwe Puig verschenen: 'De vrouw die engel was'. De hoofdpersoon in deze roman is :30-jarige Argentijnse Ana, jodziek, in ballingschap in Mexico, gevlucht voor het Pe- ronistische regime. Zij heeft in Buenos Aires in Theater Colon gewerkt. Christina Deutekom zong er. Ana vertelt in dialogen met haar feministische vrien din Beatriz en de linkse advo caat Juan José Pozzi over haar I verleden, haar nachtmerries en vooral over haar gefrustreerde I liefdes. Er lopen verschillende ver talen door elkaar. Soms gaat het over een prachtige Weense fimactrice uit de nazi-tijd, is over het toekomstige le- I ven van geheim agente W218. Het wordt allengs duidelijk dat Mario Vargas Llosa. verduisterde vertrekken van de verwende Elia, die in het huwelijk is gestapt 'als in een goedbetaald baantje', gevangen zit in 'de cirkel van luiheid en apathie' en zich door de arme vriendin Clara laat informeren over de groeiende verliefdheid van Clara's ex-minnaar Ricar- do, een jonge dichter. Ricardo observeert Elia maandenlang en zij geniet er huiverend van. Zij gaat hem ontmoeten in ca fés *waar zij beschermd wor den door hun harnas van liefde en ijs' en uiteindelijk bij haar thuis, waar hij haar 'erotisch mag inventariseren'. Maar haar eenzaamheid heft zij niet op. Dagelijks brengt Ricardo perverse verslagen uit aan Clara die 'de beelden opslaat in dat deel van de geest of de ziel dat bestemd is voor de onge neeslijke wonden'. Uiteindelijk zal ook Clara in het wellustige spel worden betrokken. Een wrang en mooi verhaal over een lugubere driehoeksverhou ding. Van Esther Tusquets is nog weinig werk in Nederland bekend. Zij schreef tot nu toe ook weinig, maar afgaande op deze kleine roman, haar 'Ne derlandse' debuut, valt haar beeldenrijke en ironische stijl op. Hopenlijk laat Meulenhoff het niet bij deze ene vertaling van Tusquets'werk. B. Traven is een groot (be) schrijver van de Indianencul tuur in Latijnsamerika. In zijn novellen en verhalen laat Tra- - foto archief de stem ven zich van zijn sterkste kant zien. Hij schrijft bondig, iro nisch en kritisch. Hij benadert de Indianen liefdevol en stelt onbegrip en onbenul van de westerse uitbuiters op een uiterst sarcastische manier aan de kaak. Meulenhoff heeft gelukkig de volledige bundel met 'De verhalen' van B. Traven uitge geven. Achtentwintig prach tige vertellingen, waaruit Tra ven zelf naar voren komt als een hartverwarmende pleitbe zorger van een onderdrukte klasse. Zonder de kronikeur van de Indianencultuur iets te kort te willen doen, mag wel gesteld worden dat Traven de Indianencultuur benadert met een iets te romantische optiek. Zijn verhalen lezende krijg je de indruk dat Traven ideali seert. Het zou te maken kunnen hebben met zijn merkwaardige en starre politieke denkbeelden die compleet achterhaald zijn. Elke klasse-auteur schrijft wel eens een minder boek, maar zelfs dan valt er vaak te genie ten van een vlekkeloze tekst en een originele structuur. Mario Vargas Llosa, een van de be tere schrijvers onder de Latijn samerikanen, heeft met zijn 'Wie heeft Palomino Molero vermoord?' niet zijn sterkste roman, een detective, afgele verd, maar het is spannend, mooi geschreven boek en qua thematiek actueel: Het verhaal speelt in Peru, eind jaren vijftig. Een jonge soldaat van een luchtmachtba sis aan de kust wordt op brute wijze vermoord, na eerst beest achtig te zijn gemarteld. Het onderzoek naar de moord wordt geleid door Silva, een onverstoorbare luitenant van de guardia civil, die daarbij wordt geassisteerd door ser geant Lituma, een van de on- overwinnelijken uit Varga's Llosa's bestseller 'Het groene huis'. Hardnekkig speurwerk leidt de beide mannen naar de Luchtmachtbasis, waar een ty pisch machtsconflict tussen le ger en guardia civil wordt uit gevochten. Het verslag over de moordpartij, die in de doofpot dreigt te worden gestopt, is so ber, maar het geeft Vargas Llosa de kans alle registers van kritiek open te trekken tegen een samenleving waarin het individu wordt platgewalst door perverse en corrupte baasjes. Manuel Puig: 'De vrouw die engel was'. Uitg. Agathon, prijs 34,50. Esther Tusquets: 'De lietde is een een zaam spel'. Uitg. Meulenhoff, prijs ƒ27,50. B. Traven: 'De verhalen'. Uitg. Meu lenhoff, prijs 4250. Mario Vargas Llosa: "Wie heeft Palo mino Molero vermoord?'. Uitg. Meu lenhoff, prijs 2750. -i/ori? Door Hans Rooseboom |De twaalf-jarige Daphne leeft in schijnbaar ideale om standigheden. Ze woont met haar ouders in een prachtig huisi met een paradijselijke tuin vol vruchtbomen. In de nabijheid zijn beukenlanen en stroomt een rivier. b Hermine de Graafs nieuwste novelle (korte roman) 'De re- 1 gels van het huis' schijnt voort durend de zon, bloeit de Ja panse kers en zoemen de bijen. klinken vrolijke geluiden 1 van de rivier. I Maar het is in werkelijkheid eenzame wereld van een in tens levend meisje van twaalf [Jaar, te midden van ouders en j andere volwassenen die op de I achtergrond hun onbegrijpe nde levens leiden. Ouders die jniet zichzelf overhoop liggen, "Tuut niet in staat zijn hun o-.i leven richting te geven, I laat staan dat van hun dochter. Het enige dat Daphne van 17aar ouders leert is goed ge drag, beleefd zijn, met twee 'voorden spreken, verder gaat a® pedagogische onmacht m. Ze laten Daphne zwem men. Letterlijk zwemmen, want Sit if11 DaPtme goed. En tege- I "Jleertijd is ze er doodsbang oor. Ze droomt er iedere nacht I vnü* s'aaP vallen betekent Itof apllne onderduiken in o wirwar van waterplanten I ,ar omstrengelen als lia- stengels van veenwortels. rJL-er wor<den betekent een I di» ,am ontworstelen aan I tar°i. emmtnë' in Hë richting I v® het opppervlak. •Die nare slaap-ervaring is de •raar om te scholen tot man, maar leert wel e® ind leggen met de natuur en cursus zijn onaf hank®' van elkaar en nogrnasj' kan op elk moment in os stappen. Alle weerman* :unnen met de Noorderzo"1 ekken, voor hen is nauw'e" werk meer. %n eevoig van een afschuwe- oudere™erin?' Daphne'S tevn Alicia is negen jaar in k rivier verdronken min j'irijn van haar hele fa ta i ri6 3"iarige Daphne in- 16»r "e'} 691 geheugen als J?ren pot", zegt zij er- Daphne identificeert zich "iet haar dode zusje, vs zij deelneemt aan een be- f het k? o zwemwedstrijd, aan "de van het boek, beseft Hermine de Graaf - fotoanp Daphne al voortploeterend door het water opeens hoe het allemaal zit. Met haarzelf, haar verdronken zusje Alicia, en haar ouders. „Alicia had wel gesparteld, in alle ernst van het moment gesparteld, maar geen kik ge geven. Nee, kramp was het niet. Verkrampte omgangsvor men! Beleefdheid en bang te zullen storen. Niet roepen, liever ondergaan, want zoiets hoor je niet te doea Waar blij ven we als we niet beleefd zijn, dan maar liever kopje onder en als het moet nog een keer en nog een keertje.Ze gaf geen kik en ook geen krimp, een af schuwelijk bewijs van beleefd heid". Hermine de Graaf heeft met 'De regels van het huis' uitein delijk een zeer moralistisch verhaal geschreven. Maar ook een erg mooi geschreven ver haal, vol sfeer en tragiek. Hermine de Graaf: 'De regels van het hills'. Novelle. Uitg. Meulenhoff, prijs ƒ2250. Door Henk Egbers Omdat heel Nederland zich in de Boekenweek buigt over de Vlaamse literatuur heeft Herman Brussel mans deze week laten verschijnen 'De geschiedenis van de Vlaamse Letterkunde'. Je kunt er niet vanuit gaan dat de naam van Brusselmans hier - ondanks enkele publikaties bij Nederlandse uitgevers en een tv-op- treden - erg bekend is; daarom: wees op je hoede, hier is een Vlaamse grappenmaker aan het werk. Maar die zijn momenteel in Nederland po pulair. Het boek ziet er heel klassiek uit; zoals je je een gedegen handboek voorstelt. Let ters en lijntjes. Nu is die Brusselmans dan ook een man met een grote intellectuele bagage, maar hij is altijd student geble ven. 'Student' hier te verstaan als iemand met studentikoze allures. Wie wil kennis maken met de Vlaamse letterkunde - waar die dan ook begint en ophoudt - wordt wel op een min of meer grappige manier met zijn neus op de 'feiten' ge drukt. Toch is het dienstig als je al van de échte feiten goed op de hoogte bent wil je de rimram van Brusselmans kunnen proeven, waarderen of verwerpen. Zoals je bij het beluisteren van Wim Kan inder tijd toch wel wat van de Nederlandse po litiek moest weten om hem te waarderen, zo dien je van de Vlaamse literatuur wel het een en ander te kennen om het caba ret van Brusselmans te taxeren. Het komt in het kort hierop neer dat hij vanaf 1830 iedereen in de zeik zet (ik gebruik zijn vo- cabulair); ongelooflijk veel zaken bij elk aar en door elkaar haalt om tenslotte te concluderen dat de Vlaamse literatuur begint en eindigt als Brusselmans de pen oppakt, respectievelijk neerlegt. Dat is een bewuste en als geinig be doelde overschatting van zichzelf. Het vervelende is dat Brusselmans ook last had van een onbewuste overschatting. Daarvan heeft hij dan zelf geen last; de lezers wel. Word je aanvankelijk moge lijk meegezogen door zijn grappen en grollen, het begint spoedig te vervelen; temeer omdat, afgezien van verschillende aardige vondsten, het gros nogal gezocht en goedkoop is. Brussel is niet de cabare tier die hij zelf denkt te zijn; wel even, maar geen 175 pagina's lang. Gezelle wordt bijvoorbeeld geëerd als de rrailei nas* Romancier/essayist Henk Romijn Meijer heeft een aantal cur- siefjes gebundeld die hij schreef in het Amsterdamse universi teitsblad Folia Civitatis. Herinneringen aan zijn jeugd, zijn fami- I lie e.d. die weinig om het lijf hebben. Het tweede deel van 'Een krans rozen en een zakdoek' is aardiger: herinneringen aan bekende figuren die Romijn Meijer heeft ge kend. Gerard Reve (Toen hij nog Gerard van het Reve was'), Ma- thilde Willink, Bernard Malamud en Joke (Kool-)Smit. Over de laatstgenoemde goede vriendin, de pionier van de mo- derne Nederlandse vrouwenbeweging, die een paar jaar geleden overleed, zegt Romijn Meijer nu: „Ze schreef kurkdroge stukken waarvan ik het ene nog onzinniger vond dan het andere en ik heb het aan niemand verteld". Nu Joke Smit niet meer leeft vertelt H.M. het wel. Niet helemaal netjes. H.R. Bok Romijn Meijer: 'Een krans rozen en een zakdoek'. Verhalen, impressie*, Portretten', Uitg. Meulenhoff, prijs 3750 Hubert Lampo: 'deftig schijten'. - foto archief de stem dichter die zijn verzen schreef op de rug van E. van Oye, één van zijn favoriete studenten, maar ook als een liturgisch vernieuwer die de driedimensionele hos tie wilde introduceren en een preekstoel met hydraulische vering. Soms beseft Brusselmans zijn flauwiteiten zelf. Als hij zegt dat Karei van de Woestijne zich terugtrok in St. Martens Latem, genoemd naar de kreet 'Laat hem!', uitgebruld door Sint Maarten, voegt hij er zelf bij: „Heel flauw". En wat hiervan te denken: „Wies Moens, kent u die? Zo'n kleine dikke met langharige wenkbrauwen? Na de oorlog raakte hij nog in de gevangenis ha ha ha ha. Dat komt ervan van met den mof te heulen! Zo erg was het nu echter ook niet Guido Gezelle schreef volgens Brus- selmans op de mg van een van zijn studenten. wat Wies gedaan had. In zijn onnozelheid ja zelfs zijn onwetendheid! had hij op straat simpelweg een Duitse majoor staan masturberen, niet uit seksueel oog merk maar slechts om zijn door koude en ontbering aangevreten linkerhand te warmen. Thuis was de kachel uit en me vrouw Moens weigerde deze opnieuw aan te steken zolang ze van haar echtgenoot voor haar veij aardag geen SS-kostumeke kreeg. Ja jongens in de oorlog zijn toch toeren gebeurd!". Brusselmans laat zich begeleiden door een Nederlandse correspondent, die iets met Vrij Nederland te maken moet heb ben, maar ik denk dat hij voetbalt bij KV Mechelen. Er wordt namelijk nogal wat ondersteboven geschopt en op de tribunes van de Vlaamse letterkunde gaat Brus selmans gemeen te keer. Hij laat er Aster Berkhof 'keutels persen', Hubert Lampo 'deftig schijten', de 'klungel Alstein zei ken', Jef Geeraerts zich verrijken door 'schrijven en drie maal daags naaien' etc. Boons Kapellekensbaan blijft alleen overeind. Maar hoe! „Boon trekt de con sequenties uit het rauwe dynamisme van Walschap en Céline (die had zelfs nazi sympathieën! Wat is levensangst verdui veld daartegenover?!). Van zijn oer-ta- lent de oerovervolheid van De Kapelle kensbaan getuigen, doch nu uitermate gedetacheerd. (Laatst kwam ik dat woord eens tegen in een brochure. Dat ga ik bin nenkort ook eens gebruiken, was meteen mijn vaste overtuiging. Schrijven is ste len is mijn leus)". In het slothoofdstuk voert hij de ge boorte van zijn eigen talent op. Jammer dat hij niet van die schandelijke, onbe nullige, onbehoorlijke of slechte dingen gedaan heeft die hij zijn collega's toe dicht, dan was zijn leven mogelijk inte ressant geweest om te lezen. De rimram van Brusselmans is soms om te lachen, maar vaker om te huilen. Nog afgezien van de rammelende con structie en kromme zinnen, die zelfs als ze bewust zo gebracht worden niet écht leuk zijn. Gelukkig constateert hij in de slota linea van het boek: „Jezus, hoe was het ooit zo ver kunnen komen! Tot m'n stu dententijd was ik een gelukkig mens, lees daar Prachtige Ogen maar eens op na. En dan ineens het ware leven. De slag kwam hard aan. Het ware leven lag me niet zo". Daarom blijft hij blijkbaar het 'ware' le ven verwarren met zijn studententijd. Herman F.M.Brusselmans: 'De geschiedenis van de Vlaamse Letterkunde'. Uitg. Dedalus Nijgh Van Ditmar, prijs 29,50 „God nog aan toe achten dertig was hij nu en nog niets was geluktbijna veertig en een sombere solitair met een steeds stroever scharnierend karkas was hij ten prooi aan een voortdurend proces van fysieke en emotionele ero sie later misschien dat het later of was het al te laat Bij L.H. Wiener is somberheid, uitzichtloosheid, aftakeling, al coholisme en dood troef. In zijn meest recente verhalenbundel 'Wegens mensenkennis geslo ten' zijn deze thema's nog ster ker aanwezig dan in zijn vorige boeken. Wat Wiener is overigens wel steeds beter doet is schrijven. „En dan mijn pen, mijn schrijf- zwaard van goud, de Sheaffer Excalibur, in zijn speciaal voor hem vervaardigde etui. On overwinnelijk, indien door mij gehanteerd". In deze bundel grijpt Wiener weer eens terug naar zijn jeugd in het vreselijke dorp Zand- voort, zijn onblusbare seksuele nood, de toenemende wanhoop van de ouder wordende leraar (de eeuwig jonge en mooie meisjes van gymnasium zes al pha), de dood van zijn vader en moeder en de vergetelheid in de fles. Zoals gezegd, goed geschreven zijn deze episoden uit een een zaam en zinloos leven wel. Goed voor een middag of avond leesplezier zonder diepgaande gevolgen. H.R. LH. Wiener: 'Wegens mensenkennis gesloten'. Uitg. Bert Bakker Amster dam. Prijs 1950. De tijger van Marit Törnqvist. Door Muriel Boll IEDEREEN kent wel een paar bakerrijmpjes uit zijn hoofd, zagen zagen wiedewagen, schuitje varen of het pikante Kortjakje. Ze werden je met de paplepel ingego ten en sindsdien niet meer uit je geheugen weg te bran den. In 'Lang zul je leven' staan nieuwe bakerrijmpjes van Iene Biemans en ze zijn zeker zo sterk als de oude bakerrijmpjes. De versjes verdienen het om uit het hoofd geleefd en doorgegeven te worden, zó mooi zijn ze. Soms herinneren ze an de oude bekende rijmpjes, soms heb ben ze elementen van oude sprookjes. Een plooienrok van zijde lag op de dorre heide. Kom er niet aan, kom er niet uit Het is de rok van de eerste bruid. Kom er niet uit, kom er niet aan. Het is de rok van de witte maan. Een juweeltje dat alles in zich heeft om je te betoveren: mooie woorden, herhalingen, ritme en rijm, en afwisselende klin- kerklanken. Zelfs babies van je daar mee, je kunt spelen op het ritme en het leren onderscheiden van de klanken is het prilste begin van hun taal. De verges zullen vooral kinderen van twee tot vijf jaar boeien en verrukken. Die hebben al wat begrippen onder de knie en snappen dat een rok van zijde niet thuishoort op de dorre heide. Mooie woorden in vreemde combinaties maken nonsensvers- jes waar je lekker om kunt lachen. Daarbij hebben ze iets ge heimzinnigs dat je verwondert en dat zich vasthaakt in je ge dachten. Nergens kun je opzoeken wat de inhoud betekent voor rou, dat moet je zelf ontdekken; voor goede kinderpoëzie blij ken dus dezelfde voorwaarden te gelden als voor poezie voor volwassenen. De potloodtekeningen van Mance Post (wanneer wordt zij eens bekroond geven de sfeer van de verges heel mooi gestalte. 'Lang zul je leven' is een schitterend bundeltje dat niet alleen vanwege de mooie titel een waardevol (kraam)cadeauije is. Eerder schreef Biemans al 'Mijn naam is Ka'. Bij dezelfde uit gever, Querido, kwam een overzichtsbundeltje uit met 35 vers jes van Han Hoekstra, 'De kikker van Kuddelstraat'. Met An nie M.G. Schmidt schreef Andreus in de vijftiger j aren voor het jeugdblad Kris-Kras dat veel heeft betekend voor de ontwik keling van de kinderliteratuur. Andreus wist precies waar kinderen pret om hebben en zij kunnen zich duidelijk iets voorstellen bij zijn verges, bijvoor beeld bij het titelversje dat zo begint: Er was een koebeest en er was eens een kikker. De kikvors was een dikzak, en de koe was nog veel dikker. Lekker lopende versjes waarin elke regel een eenheid vormt zodat het geheel makkelijk te begrijpen is en zo zijn alle 35 versjes. De versjes in 'Daar komt de tijger' van Hans en Monique Hagen gaan over onderwerpen die elk kind van tijd tot tijd be zig houden: de fiets, de reus, kussen, buikpijn... 'Verhaaltje' laat zien dat kinderen wel veel kunnen beleven, in het echt of gefantaseerd, maar daarover vertellen valt niet mee. Dat is in twee regels gebeurd terwijl er zes nodig zijn om je duidelijk te maken datje toch echt even moet luisteren ik heb een verhaaltje niet in een boekje maar in mijn mond zal ik het vertellen let op doe je oren open daar ging ik samen met de hond toen was het afgelopen In deze gedichtjes staan geen onnodige woorden zodat je er eigen gedachten in onder kunt brengen en ook hier is klank weer een belangrijk element. Bij elk gedichtje staat een grote tekening, soms over twee pagina's, waardoor het extra leuk wordt om het boekje vaak samen te lezen. Dat is geen straf want het zijn goede, nu en dan poëtische, versjes. Kleuters zijn gevoelig voor peozie en deze drie bundels laten zien hoe mooi en volwassen poezie voor hen kan zijn. Iene Biemans: 'Lang zul je leven'. Uitg. Querido, prijs 1750. DL: Mance Post Han Hoekstra: He kikker uit Kudelstaart*. Uitg. Querido, prijs 1750. HL Jenny Dalenoord Hans en Monique Hagen: Haar komt de tijger1. Uitg. Van Goor, prijs 1950. HL: Marit Törnqvist Tekening van Mance Post in 'Lang zal ze leven'.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 33