NEDERLANDSE SPEELFILMS TE ZIEN IN FILMHUIZEN
Het verschil tussen boek en film
Eindelijk directeur voor
Filmfestival Venetië
Antiekbeurs Breda meer gericht op publiek
Zenda:
via hu
bredanaar s
Twintig
paar
schoenen in
1 minuut 15
m
VRIJDAG 18 MAART if
In het kader van de Boekenweek heeft de Vereni
ging van Brabantse Filmtheaters de cyclus 'Film
en Nederlandse literatuur' georganiseerd.
Realistisch
Bedreiging
Rademakers
VERONICA BRENGT MORGEN 'MODESPECIAL'
Octopus
SPEELFILMS OP TV
pESTEM WETENSCH;
OOK IN DE BIOSCOOP
3REDA - Radio-zend-
imateurs over de hele
/ereld 'praten' tegen-
/oordig met elkaar via
ïun computers in
ilaats van door de mi
crofoon. Steeds vaker
langen amateurs de
licrofoon 'aan de spij-
ter' zoals dat heet.
Be
DE STEM
T2
Door Marjan Mes
In elf Brabantse filmhuizen worden tussen 16 maart en 7
april negentien Nederlandse speelfilms vertoond, die zijn
gebaseerd op romans en verhalen van Nederlandse
schrijvers. De grote filmhuizen, waaronder het Bredase,
vertonen de complete serie, de kleinere zoals de filmhui
zen Oosterhout, Roosendaal en Dongen, maken een selec
tie.
Bij de keuze van de films en de
samenstelling van de begelei
dende brochure werd vooral
rekening gehouden met het
middelbaar onderwijs. De sa
menstellers van de brochure,
Rose-Anne Mutsaers en Mo-
niek Verhaaren, vinden dat het
onderwijs in deze tijd van
beeldcommunicatie te weinig
aandacht besteedt aan het kri
tisch kijken naar films, naast
het kritisch lezen. Zij zien het
als een taak van het literatuur
onderwijs om veel meer verfil
mingen van literaire werken
bij het onderricht te betrekken.
Een leemte waarin dit 'festival'
nu aardig voorziet, al zijn de
meeste films al in de bioscoop
te zien geweest.
Een uitdaging vormt in ieder
geval de mogelijkheid om aan
de hand van de gelezen boeken
en te vertonen films beter te le
ren onderscheiden welke de
verschillen tussen de twee me
dia zijn. Dat pregnante verschil
is vaak de oorzaak dat lezers
teleurgesteld zijn in een film
naar een boek. Een filmer moet
zijn verhaal nu eenmaal in
beelden vertellen, terwijl de le
zer zich vaak in zijn hoofd al
een bepaald beeld van een boek
heeft gevormd. „Ik had me de
personages heel anders voorge
steld", is een veelgehoorde
klacht.
Waar het geschreven woord
heel fijne nuances kan aan
brengen daar moet de cineast
zijn toevlucht nemen tot expli
ciete beelden, die zich realis
tisch en objectief aan de kijker
voordoen. Vaak zal een letter
lijk in beeld brengen de lite
raire strekking van het oor
spronkelijke werk volkomen
verknoeien. Daarom zal een
filmer meestal ook naar een
filmische vorm zoeken waarin
een goed beeldend equivalent
wordt gevonden voor de taal.
Een boek prikkelt niet zelden
de verbeelding van de lezer,
een film is de verbeelding zelf.
In Nederland zijn maar wei
nig originele scenarioschrij
vers. Gevolg is dat de meeste
Nederlandse filmers naar een
bestaande roman of verhaal
grijpen. Zeker driekwart van
de Nederlandse speelfilmpro-
duktie is gebaseerd op een be
staand boek van een Neder
lands auteur. Vooral het werk
van Jan Wolkers is als filmma
teriaal erg geliefd. Hij schrijft
zo beeldend, dat een scenario
schrijver zich niet overmatig
hoeft in te spannen om een
Scene uit 'Dokter Pulder zaait papavers', naar het boek vcan Anton Koolhaas. Met Kees
Brusse, Dora van der Groen en Sacco van der Made. - foto archief de stem
boek van deze auteur om te zet
ten in filmtaal.
Het scenarioschrijven is in ons
land dan ook geen echt vak en
wordt bovendien slecht be
taald. Het besparen van tijd en
daardoor geld is - in tegenstel
ling tot in Amerika - de groot
ste bedreiging van de kwaliteit
van filmscenario's en de film
opnamen zelf. Het aardige van
de cyclus 'Film en Nederlandse
Literatuur' is dat het accent
ligt op films met een zekere li
teraire kwaliteit, waarin zowel
het karakter van de schrijver
als de eigen identiteit van de
filmer tot hun recht komen.
Een aantal films is van re
cente datum en draaide nog on
langs in de bioscopen: 'Van ge
luk gesproken' van Pieter Ver
hoef f (Marijke Höweler), 'Ha-
vinck' van Frans Weisz (Marja
Brouwers), 'Vroeger is dood'
van Ine Schenkkan (Inez van
Dullemen) en 'Zoeken naar
Eileen' van Rudolf van den
Berg (naar de Leon de Winter).
Commerciële bekendheid ge
nieten ook 'Van de koele meren
des doods) van Nouchka van
Brakel (naar Couperus), 'De
vierde man' van Paul Verhoe
ven (naar Gerard Reve), 'Het
meisje met het rode haar' van
Ben Verbong (naar Theun de
Vries) en 'Menuet' van Lili Ra
demakers (naar Louis Paul
Boon).
Interessanter is daarom wel
licht de vertoning van een film
als 'Dorp aan de rivier' uit 1958
naar het boek van Antoon Coo-
len, 'Dokter Pulder zaait papa
vers' uit 1975 naar een roman
van Anton Koolhaas en 'Als
twee druppels water' uit 1963
naar het boek van W. F. Her
mans. Alle drie deze films wer
den gemaakt door Fons Rade
makers, Nederlands meest
standvastige literatuurverfil
mer wiens verfilming van 'De
Aanslag' vorige jaar zelfs een
Amerikaanse Oscar won.
Uit cinematografisch oog
punt is ook 'De elektriseerma
chine van Wimshurst' uit 1978
van Erik van Zuylen, geba
seerd op het verhaal van W. F.
Hermans, de moeite waard. En
'Het Gangstermeisje' van
Frans Weisz naar het boek van
Remco Campert uit 1966. Van
de onlangs overleden cineast
Adriaan Ditvoorst, de surrea
list onder de Nederlandse fil
mers, wordt 'De blinde foto
graaf' uit 1982, ook al naar een
verhaal van Hermans, ge
draaid.
Verder staan dan nog op het
programma: 'Twee vrouwen'
van George Sluizer (naar de ro
man van Mulisch) 'Terug naar
Oegstgeest' van Theo van Gogh
naar Wolkers (vorig jaar suc
ces in de bioscoop), 'Un soir, un
train' van de Belg André Del-
vaux naar een novelle van Jo-
han Daisne en de eveneens Bel
gische film 'De Loteling' van
Roland Verhavert naar een
verhaal van Hendrik Conscien
ce. Een wat merkwaardige
keuze in een serie over Neder
landse literatuurverfilmingen.
Aantrekkelijker was het ge
weest om bijvoorbeeld de
nieuwe film van Hedy Honing-
mann, 'Hersenschimmen'
naaar het boek van Bernlef te
kunnen zien. De brochure 'Film
en Nederlandse literatuur',
waarin het complete pro
gramma is opgenomen, is gra
tis verkrijgbaar bij de filmhui
zen. Informatie kan worden
verkregen bij de Vereniging
van Brabantse Filmtheaters,
tel. 013-431712 of 362033.
Vijf modellen uit de 'Modespecial', met rechts Patty Brard.
foto veronica
Door Jan Koesen
HILVERSUM - Als Vero
nica informatie geeft, wordt
dat meestal gepresenteerd
tegen een achtergrond van
muziekgebulder en flit
sende beelden van jong
spul. Wezenlijke voorlich
ting is er doorgaans niet bij.
Zo is de 'Modespecial', die
de jongste omroep zaterdag
brengt, in feite een wande
lende Avenue of Cosmopoli
tan.
Voor wie meer wil weten, is er
een zwaar gesponsorde bij
drage in de Veronieagids waar
Ie ook nauwelijks wijzer van
wordt. Of dit een handige kop
peling is van omroep en blad,
dan wel de consequentie van
Veronica's filosofie dat alleen
de jeugd het verleden, heden en
de toekomst heeft, is niet dui
delijk.
Daar struinen vijf manne
quins, waaronder de tanden-
blikkerende Patty Brard, door
het oude Jeruzalem en Eilat.
Twee heren stellen een Miami
Vice-achtig duo voor. Er is een
mager verhaaltje, waarin de 2
heren de 3 dames gaan zoeken.
Ondertussen wordt het een
en ander geshowed tegen de
achtergrond van historie, een
woestijn en veel zon. En ik kom
tot de conclusies dat ik mooie,
stilstaande modefoto's in een
glimmend magazine toch aan
trekkelijker vind dan dit bla
derboek. Daar zien we Yvonne
met een tafeltennisbatje in
haar hand. Ze kan het ding niet
vasthouden, de schat, de top
spin moet uit haar bloesje ko
men. Daar pakt Patty de keu,
om relaxed te gaan biljarten in
een creatie die me dan ontgaat,
want ik vrees het ergste voor
het laken. Dan: 20 paar schoe
nen in 1 minuut 15. Alleen Ve
ronica komt op zo'n idee.
De westernlook is uit, de de-
sertlook in. Verder brengt de
mode: een gebloemde beugel-
bh, roze hemdjes met grijze
kant-inzet, veel gel in het haar,
overdag een onschuldige, frisse
make-up, de comeback van de
eyeliner, nail-art creaties, off
white, grijs, zwart, veel stre
pen, de anti-fit spijkerbroek en
boothalstruitje, canvasschoe-
nen en marinestijl.
Voorts is Veronica voor deze
modespecial even in een
MAVO in Terborg neergestre
ken. Tien leerlingen zijn bereid
zich aan een revisie te onder
werpen. Plamuur op de puist
jes, lipstick ook voor de boys.
Twee visagistes (schoonheids
specialisten) en drie Cosmo-
kapsters maken van tien een
voudige bewoners uit de Ach
terhoek wezens uit het turbo
tijdperk.
Regisseur Bert van der Veer:
„Een poos geleden heb ik ook
een modespecial gemaakt. Toen
koos ik voor de opzet met foto
modellen en zei ik, 'gaat u maar
hangen en draaien'. Maar later,
bij het monteren, bleek dat ik
nog maar 4 minuten overhield.
De rest was verschrikkelijk
saai. Daarom heb ik nu voor de
verhaalvorm gekozen. Mode,
ach, de echte trend is nu dat al
les mag. We krijgen inderdaad
geen stortvloed aan informatie
over mode. Ik heb geen profes
sionele mode-modellen geko
zen, maar acteurs, die kunnen
zingen, dansen en acteren, zo
dat him inbreng wat persoon
lijker is. Mensen die wat meer
willen weten over de zomermo-
de, moeten de gids maar ko
pen."
Door onze correspondent Gerard Kessels
ROME - Na een Italiaanse operette met
tal van dramatische elementen heeft het
beroemde Filmfestival van Venetië weer
een directeur. De schermutselingen en in
triges hebben de benoeming echter zo
vertraagd dat de nieuwe festival-baas
Guglielmo Biraghi alle zeilen bij zal moe
ten zetten om er in september iets van be
hoorlijks van te maken.
Uiteindelijk kwam het bestuur van het festi
val na een reeks miskleunken uit bij Biraghi,
de man die vorig jaar 'Venetië' al organiseer
de. Toen moest de filmcriticus van de Ro
meinse krant 'II Messagero' op het laatste mo
ment als compromis-kandidaat inspringen
omdat het bestuur het alsmaar niet over een
benoeming eens kon worden.
Biraghi, zo was de bedoeling, zou dit jaar
vervangen worden door een nieuwe full time
directeur met een mandaat voor vier jaar.
Maar alles wat er maar mis kon gaan, ging
mis. De politieke crisis in Venetië, dat het
maandenlang zonder stadsbestuur moest
doen, had ook zijn terugslag op het festival. De
oorlog tussen de partijen ging in het bestuur
van de Biennale gewoon verder. Socialisten,
christen-democraten en communisten stonden
elkaar naar het leven. Wanneer er geen tijds
druk was geweest, zou er nu waarschijnlijk
nog geen benoeming zijn.
De Biennale is een soort culturele octopus, met
afdelingen voor beeldende kunst (o.a. de be
roemde tweejaarlijkse 'Biennale'), muziek,
film etc. Al deze afdelingen vallen onder een
en hetzelfde, sterk gepolitiseerde bestuur. Bij
de selectie van bestuursleden wordt niet al
leen gekeken naar deskundigheid, maar
vooral ook naar het lidmaatschap van de
juiste politieke partij. Filmregisseur Ermanno
Olmi stapte onlangs uit het bestuur als protest
tegen de politieke "pressie. De problemen zijn
nog versterkt door geldgebrek. De Biennale
heeft een jaarlijks budget van enkele tiental
len miljoenen guldens, maar komt daar nau
welijks mee uit.
Toen het bestuur na maandenlang gekra
keel eindelijk een directeur voor de film-afde
ling koos, leek de lijdensweg ten einde. Maar
oud-RAI-directeur Sergio Zavoli, kersvers be
noemd, trok zich terug na felle kritiek van Ita-
lië's nationale bond van filmcritici. Daarop
werd Giorgio Tinazzi, hoogleraar aan de uni
versiteit van Padua, benoemd. Tijdens het fes
tival vorig jaar had Tinazzi de 'Week van de
Kritiek' georganiseerd. Tinazzi moest echter
voor de eer bedanken omdat hij het werk voor
het festival niet combineren met zijn bezighe
den aan de universiteit.
Toch weer Biraghi dus. Vorig jaar deed hij
het uitstekend, maar hij had in de ogen van
het bestuur een groot nadeel. Biraghi is geen
lid van een politieke partij. Uiteindelijk stem
den tien bestuursleden voor Biraghi, precies
het minimaal benodigde aantal voor een be
noeming.
Wat voor een festival zal Biraghi organise
ren? „Een gestroomlijnd festival, net als vorig
jaar. Ik wil een opeenstapeling van films ver
mijden die geen mens meer kan verwerken."
Van de kunstredactie
BREDA - Van 26 maart tot en met
4 april vindt voor de 22e keer de
Nederlandse Kunst- en Antiek
beurs plaats in het Turfschip te
Breda. Het accent ligt bij deze
beurs op een versterking van de
publieksvriendelijke benadering.
Op de vooravond, donderdag 24
maart om 14.30 uur wordt in de
Grote Kerk van Breda een sym
posium gehouden over het behoud
van oude kunstvoorwerpen.
De beurs die de laatste jaren telkens
zo'n 20.000 bezoekers trekt telt een
vijftigtal stands met zeer uiteenlo
pende aanbiedingen op gebied van
kunst en antiek. Er is weer een inter
ne- en externe commssie die vooraf
alle artikelen toetst op hun echtheid.
Als extra verzorgen zes interieur-be
drijven een inzending waarbij klas
siek en modern gecombineerd wor
den.
De Kalmthoutse ontwerpster van
tuinen en groen W. Pairon verleent
daarbij assistentie. Verder zijn er nu
een aantal dienstverlenende bedrij
ven op gebied van kunstboeken en -
tijdschriften, vitrines, lijsten, trans
port, verzekering en financiering aan
wezig.
Voor het sympoisium, dat in sa
menwerking met de Amro-bank
wordt gehouden op 24 maart, zijn 800
mensen uitgenodigd. Deskundige
sprekers zullen de samenhang belich
ten tussen kunst en antiek, fiskale as
pecten, beleggingsmogelijkheden,
rendement en museumbeleid. Die
sprekers zijn: drs P.Kroon, hoofd bu
reau vaktechniek Moret Gudde
Brinkman, belastingadviseurs; drs M.
van Boven, directrice van het Noord
brabants Museum in Den Bosch; ir W.
van der Schoot, directeur-generaal
van de Amro-bank en J.Ritman, voor
zitter van de raad van bestuur van De
Ster. De deelnemers aan het sympo
sium krijgen een voorbezichtiging
van de beurs.
Voor het publiek is de beurs open
van 26 maart tot en met 4 april van 14
- 22 uur. Zondag, goede vrijdag, paas
zaterdag en beide paasdagen van 11 -
18 uur.
Dit schilderij van de hand van
Isaac Israels is te koop op de Bre
dase kunst en antiekbeurs (26
maart tot 4 april). - foto f. van vliet
ZATERDAG
Alle lieben Peter (W.-Duitsland 1959, Did. 1,15.55 uiujj
medie met Peter Kraus, tieneridool uit de jaren vijftig,
rol van een student die verliefd wordt.
Carbine Williams (USA 1952, Did. 1, 22.55 uur). Jonge lx*,
renzoon wordt tot dertig jaar dwangarbeid veroordeeld,j
dat hij een politieman heeft gedood. Met James Stewart.
Suddenly single (USA 1971, Did. 2,14.30 uur). Op zoek na®
een woning leert een pas gescheiden man twee vrouw®
kennen, tussen wie hij heen en weer fladdert. Tragi-kom(
die van Jud Taylor met Hal Holbrook, Barbara Rush*
Margot Kidder.
Touchez pas au grisbi (Frankrijk 1954, Did. 2, 23.10 un
Twee bevriende gangsters van middelbare leeftijd
een laatste grote slag slaan. Thriller van Jacques E
met Jean Gabin, René Dary en Lino Ventura.
Grosse Freiheit nr. 7 (Duitsland 1943/44, Did. 3 WDF, 20.0
uur). Tijdens de nazi-tijd verboden film met Hans Albetst.
de rol van een zeeman, die de liefde verkiest boven de zee.
ZONDAG
Meine Tochter lebt in Wien (Duitsland 1940, Did. 1, ïsj,
uur). Een kleine middenstander gaat in Wenen op zoek na®
zijn dochter. Hij denkt dat ze met een rijke fabrikant is
trouwd. Met Hans Moser.
Friday the Rabbi slept late (USA 1976, Did. 1, 20.45 uur).lj
een klein stadje wordt een jonge vrouw vermoord. Aanwij.
zingen leiden naar rabbi David Small, maar de politiecom
missaris laat al snel de verdenking vallen. Met Stuart Mat-
golin en Art Carney.
Ice Station Zebra (USA 1967, Did. 2,21.45 uur). Spionageiik
van John Sturges naar de roman van Alistair MacLean.lt
meteorologisch station op de Noordpool heeft zich een i
ploffing voorgedaan. Rock Hudson en Patrick McGooh;
onzerzoeken de zaak.
MAANDAG
Nine to five (USA 1980, Ned. 2,19.27 uur). Drie secretares..
slaan de handen ineen om zich te wreken op hun slavendri)
ver van een baas. Komedie met Dolly Parton, Jane Fonda a
Lily Tomlin.
Prodlouzeny cas (Tsjechoslowakije 1984, Did. 1, 23.00 uur
Als een oudere professor hoort, dat hij kanker heeft, pro
beert hij de resterende tijd zo nuttig mogelijk te besfe
Komedie van Jaromil Jires.
DINSDAG
The Godfather (USA 1972, Ned. 1, 23.00 uur). Tweede dal
van Francis Ford Coppola's film over de mafia-familieCotf
leone. Al Pacino als Michael Corleone moet na zijn wraako;
de vijanden van zijn vader naar Sicilië vluchten.
Kismaszat és a gézengüzok (Hongarije 1984/85, Did. 2, j
uur). Een stel jongens vindt in Boedapest een baby, die;
vergissing door een Zweeds toeristenpaar werd achtergelij
ten. Bekroonde jeugdfilm van Miklós Markos.
Csók, anyu (Hongarije 1986, Did. 2, 19.30 uur). Portret
een Hongaarse familie, van wie het leven perfect georganil
seerd lijkt. Er blijft echter weinig tijd over om met elkaar;
communiceren.
WOENSDAG
La passante du Sans-Souci (Frankrijk 1982, Did. 1,20.15 uurjl
Laatste film van Romy Schneider, waarin zij dubbel»)
speelt. Tijdens een proces kijkt een joodse vluchteling t
op een drama in zijn leven. Dan leert zijn vrouw hemp
goed kennen. Met Michel Piccoli.
Nuevo mundo (Mexico 1980, Did. 2, 23.25 uur). In de I
eeuw krijgt de geestelijke Don Pedro opdracht de gehe
schuilplaatsen van Indianen in Mexico op te sporen. I
komt hierdoor in gewetensnood.
Era notta a Roma (Italië 1960, Did. 3 WDF, 22.30 uur). Tire
film uit de Rossellini-serie, waarin tijdens de w
stand in 1943 drie geallieerde krijgsgevangenen onderduikt
bij een zwarthandelaarster met een communistische w|
loofde. Leo Genn speelt een van de hoofdrollen.
Intruder in the dust (USA 1951, België 2, 20.15 uur). Ine
zuidelijk Amerikaans stadje vol rassenvooroordelen woiil
een moord gepleegd. Automatisch krijgt een neger de schuil
en de bevolking staat te springen om hem te lynchen. Verli|
ming van William Faulkners roman.
DONDERDAG
Exodus (USA 1960, Ned. 1, 20.28 uur). Tweede deel van 0
Premingers epos naar de bestseller van Leon Uris. Nail
aankomst van de joodse vluchtelingen in Haifa beginnen)]
conflicten over de manier, waarop de onafhankelijkheids
Israël verkregen moet worden.
Al Capone (USA 1959, Did. 3 WDF, 20.00 uur). Rod Steig
een van zijn beste rollen als de beruchte misdadiger, d
de jaren twintig de onderwereld van Chicago in zijn n
had.
Coming up roses (Engeland 1986, België 2, 20.15 uur). E
operateur probeert na de sluiting van zijn bioscoop te v
hinderen dat het gebouw een parkeergarage wordt. 7
Wales geproduceerde film met Dafydd Hywel in de hoofd"
Mickey Rourke in de film 'Barfly- foto archief nes]
'Cry Freedom' van Richard Attenborough draait voor J
tweede week in Casino 1 in Breda. Meeslepend filmeposiOt
de vriendschap tussen Steve Biko, zwarte vrijheidsstrijd
en Donald Woods, journalist, en hun gezamenlijke strijdl
gen de apartheid in Zuid-Afrika. Spanning en sentimenj
grootscheeps verfilmde historische gebeurtenissen i
rende de periode 1975-1977.
•Barfly' van Barbet Schroeder is geprolongeerd in Cinésd|
in Breda en draait ook in Cinem'actueel 3 in Bergen f
Zoom. Mickey Rourke en Faye Dunaway acteren subliem!
twee alcoholisten tijdens een kroegentocht. Het scenr
werd geschreven door Charles Bukowski, Amerika'5
dichter van de zelfkant.
'Nuts' van producente Barbra Streisand en regisseur N
Ritt gaat weer door in Casino 4 in Breda. Boeiend ps,
drama over een aan lager wal geraakte vrouw (Strei
die tijdens een rechtbankzitting het slachtoffer van
blijkt te zijn geweest.
'Amsterdamned', de actie-thriller van Dick Maas, blijf)
zien in Grand Theater in Breda, Centraal 1 in Geertrui»]
berg, City 2 in Roosendaal en De Koning van 1
Hulst.
•Dirty Dancing1 met Jennifer Grey en Patrick Sway®
nog steeds volle zalen in Mignon en Cinésol 1 en 2 in Br®
City 1 in Roosendaal, Roxy 1 in Bergen op Zoom en D«'|
ning van England in Hulst.
•Wall Street', de film van Oliver Stone over de kei
Amerikaanse geldwereld, is te zien in Luxor in TerneuzCf
'Amadeus' van Milos Forman over het leven van MC
(Tom Hulce) is weer terug in enkele voorstellingen vafll
nésol 1 in Breda. f
The Last Emperor* van Bertolucci blijft in Casino 2 in
en ook in Luxor in Terneuzen.
'Fatal Attraction' is nog te zien in Casino 3 in Breda, C
m'actueel 1 in Bergen op Zoom en De Koning van I
Hulst.
Hans Weijers tussen zijn appara
echts naast hem de zend-apparatu
Door René Kloeg
'e tikken een boodschap
>p het beeldscherm van de
computer en met een sim
ile uiterst effectieve druk
)p de knop suist de bood
schap met een snelheid van
1200 letters per seconde, 24
feer sneller dan een telex
)ijvoorbeeld, door de ether
ïaar het zendstation waar
le boodschap voor bestemd
t De ontwikkelde appara-
rnr is zo slim dat iedere
imputer uit de duizenden
ïrichten die uitgezonden
forden precies die berich-
5n haalt die voor hem zijn
istemd.
Deze vorm van radio-com-
punicatie heet Packet Radio,
pet verzenden van pakketten
Informatie. De laatste twee
lpr zÖn 'n landen in West-
europa bemande en onbe-
Jhande netwerken opgericht
Jan dit soort computerzendsta
tions. Zend-amateur Hans
Wei
de
eer:
die
we:
spil
drii
mi
jan
den
tw<
zijn
dini
de
mai
mei
ven
vrie
Het
Door Kees Buijs
De militaire wetenschap
slokt wereldwijd honderd-
yijftig miljard gulden per
jaar op. Dit is veel meer
dan het wetenschappelijke
werk voor vreedzame toe
passingen krijgt.
Bovendien profiteren
het zuiver wetenschappe
lijk onderzoek en het toe
gepaste civiele onderzoek
nauwelijks van de resulta
ten van militair onder
zoek.
Dit blijkt uit verkenningen
me onafhankelijke deskundi-
binnen- en buitenland
hebben opgesteld ter onder
kenning van het Nederlandse
wetenschapsbeleid.
~~n veelgehoord excuus te-
vnü j verminderen van geld
Ij de militaire wetenschap
t ®r zoveel waardevolle
Pm off gaat van militaire
«aar meer vreedzame techno-
„i,,, In het verleden hebben
Produkten inderdaad
wot gehad van militaire
Een bekend
baM .is het anti-aan-
nm-o aa®e in de tefalpan, dat
I vonrPa0riA is ontwikkeld
vaart er'haanse ruimte-
cii!ii^ar 'let ontwikkelen van
van rÜ- Pthdukten als spin off
moJvlj ire is een heel dure
°de. Het zou veel goed-
koj
du
Bo|
fe
de
lit;
dal
afm
son
linl
trol
del
gel
lig'
we
lin;
gei
Ha
ziil
du
ne:>
lar
hu
koi
me
ma
sch
nol
we
las!
