I
weer
n
Mayonaise
Nederland bellen vanuit
Frankrijk soms probleem
INDE
lisaties
inning
DE STEM
MEUBELLAKKEN TASTEN NOG VAAK MILIEU AAN
BLAUWE TELECARTE IN OPMARS
AAN TAFEL
<rde
liet alleen
'eer dan
f
S3
VRIJDAG 18 MAART 1988
K,
WÊMÊÈmÊm
Hoogschulm
vinylbehang
met het uiterlijk
van
pleisterwerk.
hangranden en (gor-
rolgordijnen of tapijt,
ied, is ook bij behang
eet' steeds nadrukke-
getreden. Bij behang
past om een afwisse-
fcssin te krijgen, of om
nval de wandbekleding
(dat bestaat uit een
waarin een reliëf is ge-
e papierlaag als rug),
waarop geschuimd vi-
Irg in de belangstelling,
iessin alleen iets geac-
vat struktuur in aan te
gevallen gaat het om ka-
met het uiterlijk van
erk. Er zijn zelfs hoog-
behangwereld, waarbij
imbineerd met fijn duin-
ndessins (ook in Engelse
ties wordt de laatste tijd
zen.Daartegenover staat
belangrijke opmars heeft
aal is er in tientallen soor-
jssins. Gekozen kan wor-
katoen, acryl, viscose of
tn. Jute past in dit rijtje
pit materiaal in bepaalde
kortste keren hopeloos
bardoor schilderijtjes niet
i zijn.
|tt niet alleen gewaardeerd
naar het geluiddempende
jikter staan vaak centraal,
muurlinnen hebben ook
zondere eigenschap: het
ngebracht op papier met
Lr, en dit materiaal heeft de
Schap dat het meerekt. Dit
goed van pas wanneer
i de muur verborgen moe-
Door Wans Sours
De meeste verven die zo
wel binnenshuis als bui
tenshuis worden toege
past bevatten voor het milieu scha
delijke oplosmiddelen. Overheid en
bedrijfsleven werken samen in de
werkgroep KWS 2000 om het ge
bruik van deze oplosmiddelen in het
jaar 2000 met 40 tot 60% te hebben
verminderd.
Dit bleek tijdens een onlangs gehou
den symposium dat werd georgani
seerd door een van de grootste fabric
kanten van meubellakken in ons
land.
Oe lakken die in de meubelindus
trie gebruikt worden bevatten oplos
middelen, zgn. koolwaterstoffen, die
ezonvorming in de lagere luchtlagen
bevorderen en daarmee verzuring
van het milieu.
De traditionele meubellakken wor
den gemaakt op basis van nitrocellu
lose en polyurethan-isocyanaat of
polyesteroxide. Deze lakken zijn heel
geschikt voor meubelen omdat ze
kras- en stootvast zijn en bestand te
gen water, alkohol en dergelijke. Het
grote nadeel van deze lakken is ech
ter dat ze onder meer die schadelijke
oplosmiddelen bevatten. Bovendien
zijn ze brand- en explosiegevaarlijk
tijdens de verwerking en bij onoor
deelkundig gebruik schadelijk voor
de gezondheid. De oplosmiddelen in
verven dienen eigenlijk uitsluitend
als 'transportmiddel' voor de vaste
bestanddelen (onder andere de
kleurpigmenten). De verf moet Im
mers uit de verlbus op het meubel
worden overgebracht.
Is de verf eenmaal op het meubel
gespoten, dan moet het oplosmiddel,
liefst zo snel mogelijk, verdampen.
KLEUR
Sommige verfsoorten bevatten
maar liefst 75% oplosmiddel. Dat be
tekent dus dat van één liter verf drie
kwart liter moet verdampen en der
halve in de atmosfeer terecht komt.
Het gebruik van kleur is onder in-
vfoed van het steeds modischer wor
den van meubelen de laatste jaren
flink toegenomen. Daarmee is de be
lasting van het milieu door de kool
waterstoffen In de verven ook toege
nomen. De overheid stelt echter
steeds strengere eisen ten aanzien
van de milieubelasting en die eisen
gelden ookvoor de meubelindustrie.
Dat betekent niet dat we over een
paar jaar alleen nog ongetakte
blanke meubelen kunnen kopen.
Verffabrikanten hebben inmiddels
lakken ontwikkeld waarin geen ge
vaarlijke koolwaterstoffen als oplos
middel meer worden verwerkt
OPLOSSINGEN
De industrie heeft een aantal oplos
singen bedacht voor het probleem
van de oplosmiddelen in verven en
lakken. Meubelfabrikanten kunnen
andere technieken gebruiken voor
het verven en lakken van houten
meubelen en ze kunnen de vrijko
mende oplosmiddelen opvangen en
naverbranden, zodat deze niet in de
atmosfeer terecht komen. Zoals ge
zegd, de verfindustrie heeft betere
oplossingen, namelijk verven en lak
ken toepassen waarin geen schade
lijke oplosmiddelen zitten.
Dat zijn verven die snel drogen
onder invloed van ultraviolet licht en
slechts een zeer geringe percentage
oplosmiddel bevatten. En er zijn
sinds enkele jaren verven waarin het
oplosmiddel vervangen iq, door wa
ter. Vooral schildersbedrijven en de
automobielindustrie hebben met
deze laatste laksoorten al veel erva
ring opgedaan.
Water dragende lakken en UV-dro-
gende lakken bestaan dus al enkele
jaren en zijn volgens de verffabrikan-
Nieuwe veilige verven
veel minder vervuilend
Getakte en geverfde meubels. Soms zijn ze milieuvriendelijk. Maar vaak nog helemaal niet
ten de kinderziekten al lang te bo
ven. Desondanks worden dit soort
lakken in de meubelindustrie nog
maar sporadisch gebruikt. De oorza
ken zijn enerzijds de hogere grond-
stofprijzen en noodzakelijke investe
ringen in geschikte apparatuur voor
de verwerking en anderzijds het idee
van veel meubelfabrikanten dat wa
tergedragen verven kwalitatief min
der zouden zijn dan de traditionele
verfsoorten. Onder invloed van de
strengere overheidseisen (KWS
2000) zal het gebruik van milieu
vriendelijke verven de komende ja
ren echter sterk toenemen, zo ver
wacht de verffabrikant die het sym
posium organiseerde.
De verfverwerkende industrie kan
een belangrijke bijdrage leveren aan
het verminderen van de uitstoot van
koolwaterstoffen door het gebruik
van die milieuvriendelijke verven.
TB KOOP
Zelf kunt u daar uw steentje aan bij
dragen door ook milieuvriendelijke
verven te gebruiken. Zowel voor bin-
nentoepassingen, dus meubels,
houtwerk, deuren etc. als buitentoe
passingen zijn milieuvriendelijke ver
ven te koop. Ze zijn onder verschil
lende merknamen te koop bij som
mige bouwmarktketens en doehet-
zelfzaken, schildersbedrijven en re
formzaken.
Door Emile van Kessel
Mayonaise is een saus die in de
Franse keuken werd uitgevonden.
Over de vraag wie de eer toekomt
haar te hebben bedacht, bestaan
echter vele lezingen. Sommigen be
weren dat een begaafde kok van
maarschalk Richelieu de uitvinder
was. Dit zou dan zijn gebeurd in Port
Mahón op Menorca tijdens een oor
log tussen Frankrijk en Spanje in het
midden van de achttiende eeuw.
Vandaar de naam mayonaise, of be
ter sauce Mahonnaise. Zoals bij vele
grote ontdekkingen speelde ook hier
het toeval een grote rol. Na een zee
slag zou Richelieu's kok de trieste
reeten van zijn keukenvoorraad zo
maar wat door elkaar hebben gehut
seld. Er was nog wat olie en een paar
eieren en blijkbaar ook azijn of mis
schien citroenen. Door puur toeval
zou deze wondersaus toen zijn ont
staan. Een aardig verhaal, maar of de
mayonaise werkelijk het gevolg van
een voedselschaarste was, zal wel
een raadsel blijven.
Nadat de mayonaise in de acht
tiende eeuw haar intrede deed in de
Franse keuken heeft zij intussen de
'hele' wereld veroverd. Het mayonai
se-publiek veranderde van een select
gezelschap culinaire liefhebbers tot
een zeer gemêleerd gezelschap uit
alle lagen van de samenleving. Te
genwoordig is de mayonaise een
soort keukenpanacee die bij vele ge
rechten - te pas en te onpas - wordt
geserveerd om de smaak te veraan
genamen.
Keukentechnisch behoort de mayo
naise tot de zogenaamde koude
emulsie sausen. Emulsie geeft aan
dat er een vermenging van ijne vtoel-
stofdeettjee plaatsvindt in een andere
vloeistof zodat een melkachtig ge
heet ontstaat. De emulsie zorgt voor
de binding van de mayonaise. Michel
Guérard, de Franse meesterkok, om
schreef dit proces eens als: 'het ge
slaagde en homogene 'huwelijk' van
twee stoffen die van nature niet
mengbaar zijn'. Azijn en olie zijn de
niet mengbare stoffen terwijl een
derde stof als 'koppelaar' optreedt en
de verbintenis tot stand brengt Die
derde stof is bij mayonaise de eier
dooier, ondersteund door de mos
terd. Met name eierdooiers zorgen
ervoor dat een toestand van emulsie
blijft bestaan. Mosterd bevordert het
emulgeren. Het hoofdbestanddeel
van san mayonaise-saus is de ofle.
Volgens de Nederlandse warenwet
moet mayonaise minimaal tachtig
proeent olie bevatten om de naam
mayonaise te mogen dragen.
Mayonaise doet thens behalve in
de fast food-mduetrie ook nog el
dienst in de fijne keuken. De
vormt dan de basis voor meer gecul
tiveerde sausen als Aioli (met kno
flookpuree en fijngemaakte gekookte
aardappel), Sauce Andalouse (met
tomatenpuree en blokjes paprika) en
de Sauce Vendageur (met rode wijn
en sjalotjes).
Voor ca. 2 dl. mayonaise heeft u no
dig:
1 eierdooier
- 2 theelepels blanke mosterd
-zout en peper
- azijn (of citroensap), enkele eetle
pels al naar gelang de smaak en
- 2 dl. olie (bijvoorbeeld sojaolie)
Doe de eierdooier in een kom, voeg
de mosterd toe alsmede zout en pe
per. Roer en klop dit dooreen met
een garde. Neem vervolgens de olie
(die dezelfde temperatuur moet heb
ben als de eierdooier) en voeg die
eerst druppelgewijs en later in een
klein straaltje toe, terwijl u soepel en
lichtjes blijft kloppen. Voeg naarmate
de saus dikker wordt, beetje voor
beetje de azijn toe. Door het kloppen
wordt de olie heel fijn verdeeld in de
dooier en in de azijn. Zorg er echter
voor dat de olie steeds in de massa
wordt opgenomen voordat u bij-
schenkt. Breng de saus, indien no
dig, op smaak met peper, zout en
eventueel een beetje mosterd of
azijn.
Door Bob van Huët
Nederlandse vakantiegan
gers in Frankrijk blijken
nogal eens te worden
verrast door de automatiseringsdrift
van de Franse PTT. Vanuit een tele
fooncel naar huis bellen kan op som
mige locaties problemen opleveren
voor wie niet in het bezit is van de
blauwe 'telecarte'.
Een klassieke, met munten gevoede,
cel is niet overal in de buurt en als
deze eenmaal gevonden is staat er
vaak een lange rij wachtenden voor
u.
Een woordvoerder van de Franse
PTT laat weten dat van de in totaal
170.000 telefooncellen kt Frankrijk
er inmiddels 33.000 zijn uitgerust
voor elektronische betaling. „Elk jaar
zullen er nog eens 12.000 worden
gemoderniseerd, zodat we in het jaar
2000 af zullen zijn van de muntauto-
maten." Tot de ingrijpende automati
seringsoperatie is vooral om veilig
heidsredenen besloten. De beamb
ten die de muntautomaten moeten
legen zijn hun leven niet meer zeker
door het toenemend aantal roofover
vallen.
Vorig jaar heeft de Franse PTT 17
miljoen tetecartes verkocht. Dat het
voor buitenlanders soms moeilijk
kan zijn zo'n kaart te bemachtigen,
kan de woordvoerder zich eigenlijk
moeilijk voorstellen. „Op de cabine
staat toch duidelijk aangegeven
waar die te koop is en ook hoe het
systeem werkt."
Voor alle zekerheid: de telekaarten
raison van 40 francs (50 tikken) en.
96 francs (120 tikken) zijn verkrijg
baar op elk postkantoor en in de
meeste sigarenwinkels. Aan het be
gin van een gesprek geeft de kaart
duidelijk aan hoeveel eenheden nog
resten.
Naar huis bellen is verder nog mo
gelijk via de telefonische hulpdienst
'Teleplus'. Na het draaien van 19-
9931 wordt dan aan degene die men
wil bellen gevraagd of hij het ge
sprek voor rekening wil nemen.
in is hun netspanning aan te
'tekent dat de voordelen al
t. Bovendien is de kans op
overschakeling op 230 volt
onderzoek van de Kema bij
shoudelijke apparaten blijkt
pal toelaatbare temperatuur
jff benaderd of zelfs al over-
betekent dat het brandgevaar
Nu al branden oudere appa-
le beschadigingen of vuil eer-
litgebreid onderzoek naar het
dergelijke omschakeling met
t, ook naar de elektrische in-
Nederlandse woningen, is dus
Een halogeen lamp die je ge
woon overal mag aanraken en
die ook gebruikt kan worden In
'een vochtige omgeving. Dat ia
een nieuwtje, waarmee GTE Syl-
vania NV in Breda op de markt is
verschenen. De naam van deze
lamp is Tru-Aim Professional. Het
bedrijf spreekt van een door
braak in de halogeenlampen
techniek. De lamp is uitgevoerd
met een hardglazen lens die af
doende bescherming biedt tegen
vuil en nattigheid, zodat bijvoor
beeld een afdekglas overbodig
wordt. Dus nu ook halogeen licht
in keuken en badkamer. Halo
geen lampen branden veel lan
ger dan klassieke gloeilampen:
3500 uur. Dat is zeven maal
meer. Er zijn verschillende uit
voeringen van 20, 50 en 65 Watt,
die allemaal f 36,25 kosten. De
gekleurde uitvoeringen zijn duur
der. Daar moet f 45,75 voor wor
den betaald.
ONTSTOPPER
Als we Fikszo b.v. in Lekkerkerk
mogen geloven is met de nieuwe
hydro-ontstopper elke verstopte
afvoer in een wip ontstopt. Geen
geklieder meer onder de wasbak,
alleen even op en neer pompen.
Het apparaat past op elke afvoer
en het is milieuvriendelijk want er
wonden geen chemicaliën toege
past. Het werkt eigenlijk heel sim
pel. Er wordt water aangezogen
en dat wordt onder druk terug
gepompt. De verstopping schuift
op en de krachtige waterstraal
verbrokkelt het obstakel. Tenslot
te, als het handvat van de pomp
omhoog wordt getrokken, ont
staat er een vacuüm. De verbrok
kelde delen worden uiteen ge
trokken. De vinding is in de win
kels te koop voorf 19,95.
TRAKTEREN
Jarig zijn is leuk. En trakteren
ook. Maar een slecht gebit niet.
En daarom hebben het Ivoren
Kruis (Landelijke Voorlichting
Mondgezondheid) en het Voor
lichtingsbureau voor de Voeding
samen een folder gemaakt met
gezonde, niet zoete tractaties.
De folder heeft de vorm van een
kleurige kalender en bij iedere
maand staan enkele suggesties
afgebeeld voor een feestelijke
traktatie op school of op het ver
jaardagsfeestje.
De suggesties zijn afgestemd
op het seizoen en bestaan vooral
uit groente-, fruit-, zuivel- en
meelprodukten. De folder is be
doeld voor ouders en kinderen
van vier tot tien jaar. De berei
ding van de traktaties is simpel,
zodat kinderen met behulp van
de ouders ze zelf kunnen klaar
maken.
'Gezond trakteren' kan worden
besteld bij het Voorlichtingsbu
reau voor de Voeding, Postbus
857002508 CK Den Haag en kost
f 0,50 exci. verzendkosten.
TANDBEUGELS SCHOON
De Amsterdamse firma Stafford
Miller heeft kennelijk een gat in
de markt ontdekt. Orthodontisten
schrijven steeds meer tandheu
gels voor aan kinderen. Maar het
schoon maken van die dingen
was tot nu toe niet altijd even ge
makkelijk. Een tandenborstel kan
die prijzige apparatuur anel be
schadigen. Het bedrijf maakt het
nu mogelijk dat af die beugels af
doende kunnen worden gerei
nigd. Dat gebeurt met Corega Ju
nior tabletten, die niets aantas
ten. Dagelijks de beugel gedu
rende tien minuten in lauw water
leggen, waaraan een tablet is
toegevoegd. Daarna afkoelen
met water en klaar is kees. Ver
krijgbaar bij apotheek en drogist
voor f4,95. Daar krijg je een
doosje voor met 32 tabletten.
HANDIG UJMEN
De ontwerper Michete de Lucchi
heeft een nieuwe en handige ma
nier van lijmen bedacht. Dat ge
schiedt met de roll-fix, een appa
raatje dat speciaal ontwikkeld Is
voor het plakken van papier en
foto's. Het bestaat uit een hou
der, waarin een caaette ie opge
borgen met een rollende en plak
kende tape. Aan de onderkant is
die tape voorzien van een Hjm-
laag, die wordt afgegeven aan
het papier. Is de tape op dan doe
je er gewoon weer een nieuwe in.
Pelikan Nederland BV in Zeve
naar heeft de eer het nieuwtje te
introduceren. Met trots wijst het
bedrijf erop, dat roll-fix niet lekt,
geen draden trekt en niet uit
droogt. Geen vieze vingers meer
bij het plakken en plakband, tu
bes, potjes, fotohoekjes el spuit
bussen worden overbodig. In de
kantoorboekhandel te koop voor
f 8,95. Een nieuwe casette kost
3,55.