L HET CIV HEEFT VAN 2000 SUPPORTERS GEGEVENS IN HUIS RONIKA NGINEER ELEKTROTECHNIEK ;erk bv AUTOMATISERING KOMMUNIKATIE BEVEILIGING nspecteur Gerrit den Uyl leidt een uniek bureau in Utrecht: het CIV (centraal informatie punt voetbalvandalisme). Het bureau verzamelt alle gegevens over voetbalvandalisme, geeft advies aan al lerlei overlegorganen en houdt een register bij van alle voetbalvandalen die het ooit met de politie aan de stok hebben gehad. Hun persoonsgegevens staan in de computer, inclusief hun bijnamen, want veel suppor ters kennen elkaar onderling alleen als 'de Rooie' of 'de Schele'. Ook is er een inventarisatie van foto's van vandalen. Van het systeem wordt druk gebruik ge maakt en het vergroot de pakkans aanzienlijk. Boven dien zijn er contacten met het buitenland, speciaal voor internationale wedstrijden. Wordt het dankzij het CIV dan toch weer fijn langs de lijn? „Het is niet dé oplossing", zegt de inspecteur, „maar het helpt ons wel een flink eind in de richting". ?e Londen Buiten schot I! Suggesties ZATERDAG Ome «loop Anonimiteit Te star Weinig meisjes Video A58' i uitstekende naam - en abonnementen- i cliënten binnen de i salarisverwerking |jeschikking over een geïnstalleerd op een or salarisverwerking -salarisadministratie heeft en denkt uw ristra tie aan ande ragen, stuurt u dan let hoofd Personeels- flux BV, Postbus 1288, en modern kantoor- itse Baan te Capelle 159.89.11. iwaarugeen ïaar heeft. konnektor b.v. j nd en succesvolle groot- INTECH BV en TRANS- le afgelopen 10 jaar ge- e 26 medewerkers tof de jven op hun terrein. slijk. ijdse professionele mark- nputernetwerken. Andere klantgerichte benade- bnde trainingen, opleidin- brganisatie, die op zoek is irlijk een eerste klas ultda- hggevende carrière zoe- l van niveau. ebben enige jaren ervaring n een carrièrekans met de bouwen onder eigen ver- de aanstelling tot market kend in overeenstemming ichten aan de direktie van- l DC 's-Hertogenbosch. deze advertentie. in verbindingstechnieken Zwijndrecht dig uitwerken en begroten stallaties in utiliteitsprojekten sgtehuizen, ziekenhuizen). iten van de gestelde n een centraal nd. echniek. eersing van de Engelse taal nen een gezond en technisch n. ie-niveau. funktie en aan de gestelde :nde uw schriftelijke sollicitaties k P.A. Verkerk B.V., Molenvliet 56. Door Jan Handrlka „Het voetbalvandalisme in Nederland zal over 'n jaar of twee duidelijk vermin- hij. „Ik denk ei kijkt op de weg die we sinds iy«5 zijn derd zijn", zegt hij. „Ik denk eigenlijk dat het tij nu al gekeerd is. Als je terug kijkt op de weg die we sinds 1985 zijn in- eigenlijk dan zie je dat het al een stuk minder is dan toen. Het gaat de goede kant op". Gerrit den Uyl (27), de perfecte yup, in blauwe blazer, ruitjesbroek en groen streepjeshemd, praat met het zakelijk op timisme van de jonge manager. Zoals dat cast in het business-centrum van Utrecht. Links Hoog Catharijne, rechts het architectonisch bolwerk van een aan tal banken en de computerburcht van de Volmac groep, de kweekbak van snelle software-boys. Maar Gerrit hoort niet tot de money makers. Naast zijn computer ligt een met zilverdraad bestikte politiepet en zijn kantoor is gevestigd in het hoofdbureau van de Utrechtse Hermandad. Als coördinator van het centraal infor matiepunt voetbalvandalisme (CIV) is hij een 'big brother', die de rotjesgooiers, de raddraaiers en de herrieschoppers in de gaten houdt die de sfeer in onze sta dions verzieken. Een soort 'Interpol', maar dan op landelijk niveau. „Het Heizeldrama heeft behalve een negatief ook een positief effect gehad", tegt inspecteur Den Uyl. „Het werkte als een schok, waardoor iedereen opeens be sefte dat er nu écht iets aan het probleem gedaan moest worden. Nee, die bom bij Nederland-Cyprus zie ik niet als de te- I rugval naar een dieptepunt. Dat was eigenlijk maar 'n incident. Er valt een tennisbal met behoorlijk wat kruit op het veld en die ontploft. Iets wat wel vaker is voorgekomen. Maar nou gebeurt 't dan in een wedstrijd waarin grote belangen op het spel staan. Dat komt in de pu blieke opinie natuurlijk anders over, maar dat maakt voor mij het strafbare feit niet erger". Hij is net terug uit Londen en vertrekt over enkele dagen naar Duitsland. Over leggen en gegevens uitwisselen met zijn buitenlandse collega's. Over de interland Hngeland-Nederland (op 23 maart) en bet Europese kampioenschap voor lan- I uenteams. Met New Scotland Yard heeft hij het plan doorgesproken om een tiental Ne derlandse agenten mee te laten komen, me enerzijds fungeren als spotter (het in °e gaten houden van de supportersgroe pen) en anderzijds optreden als verbin- mngsman tussen de Nederlandse aan- I bang en de Engelse politie. „Als Ajax of Den Haag het land uit gaan, dan kunnen we aardig inschatten boe de supporters zich in het buitenland i aullen gedragen en op welke knapen we moeten letten", zegt den Uyl. „Maar dit ja een wedstrijd van het Oranjeteam en bet probleem is wij niet precies weten i boe die aanhang in elkaar zit en zich iragen. Scharen ze zich als één man achter Oranje en tegen de Engelsen °t willen ze ook onderling nog vetes uit rechten?" 6 's ook een verschil in taktische aan- M hebben de Engelse politie bij- °°v ld geadviseerd met honden te elf Want 6611 Hondengeleider is veel I p'ecüever dan zes politiemensen. Maar zijn heel bang om honden te en, terwijl het hier in Nederland normaal is. Hoe dan ook, het wordt Jwn interessante testcase voor onze aan- I Pat inde EK". Overigens kent den Uyl zijn pappen heimers wel, want er zitten er zo n 2.000 in zijn computer. Allemaal knapen die wat op hun kerfstok hebben en die zijn geverbaliseerd wegens wangedrag. Is dat de harde kem van ons brullende le gioen? „Die zit daar wel bij ja. Maar een be- aalde groep blijft altijd buiten schot, 'e aanstichters, de beroepsvandalen die altijd uit zijn op ordeverstoring, daarvan zijn er in Nederland maar 'n stuk of hon derd. Daarnaast heb je nog een groep supporters die altijd vervelend doet en een categorie meelopers". Toch ziet hij die weekend-Rambo's niet als criminelen. Met uitzondering dan van dat honderdtal organisatoren. „Een crimineel vind ik iemand die er zijn irofessie van maakt en er eigen belang ij heeft. Maar het grootste deel van die side-groepen zijn redelijke knullen, waar je goed mee kunt praten". Wat is nou de oorzaak van het probleem? Waar komt dat voetbalvandalisme van daan? De boomlange inspecteur („met mijn 1 meter 95 was ik te lang voor piloot probeert omslachtig zijn benen kruise- ling onder het bureau te draperen. „Tja", zegt hij dan, halverwege zijn pogingen stakend, „dat kan niemand boven water krijgen. Wij als CIV niet, maar ook on derzoekers, de beleidsvormers en de sup porters zelf niet. Ik denk dat het iets is dat de naam tijdsverschijnsel zou kun nen dragen. Zoals je in de jaren zestig provo had en in de jaren zeventig de kraakbeweging. Het nangt ook samen met de manier waarop het betaald voet bal hier in elkaar zit. Dat heet wel prof voetbal maar het is niet echt professio neel. Je bent als club toch gek als je toe laat dat de ene helft van je klanten de andere helft op hun kop gaat meppen. Er wordt veel te weinig aan klantenbinding gedaan. Ik heb het idee dat de commer cie bij voetbal beperkt blijft tot zoveel mogelijk geld vermenen. Als je toch ziet dat mensen als Gullit verkocht worden voor 17 miljoen, dan denk ik: waarom kan een deel van dat geld niet besteed worden aan de oplossing van het pro bleem?" Er is desondanks aardig wat verbeterd de laatste jaren, vindt den Uyl. Sinds de oprichting van het CIV kan sneller en ef fectiever ingegrepen worden en is meer eenheid gekomen in de aanpak van het supportersgeweld. „Niet dat wij directe richtlijnen geven van zus of zo moet je 't doen. We kunnen de korpsen wel suggereren: zou u die of die aanpak niet eens proberen, want die heeft daar en daar goed gewerkt. Ik denk dat we vooral door de constante infor matiestroom een hele hoop hebben kun nen voorkomen. De herrieschoppers rea liseren zich nu dat het vóórkomen in ons bestand niet alleen strafrechtelijk conse quenties kan hebben, maar dat ze boven dien de kans lopen geen kaartjes voor de EK te krijgen. De KNVB heeft de minis ter namelijk gevraagd die groep uit te sluiten. Persoonlijk gaat me dat wat te ver. Ik vind dat je alleen maar de stenen gooiers moet uitsluiten en niet de lui die voor een klein vergrijp gepakt zijn". m A m mÊÊm W E „De voetbalvandaal varieert In leeftijd van 16 tot 25 Jaar en hij heeft een I werkloos monster, Is onzin. Ze komen uit alle soorten milieus". f normale doorsnee-achtergrond. De typering: een zwak-soclaal, - fotocor vtveen Computer contra vandalen Gerrit den Uyl: „Het heet wel profvoetbal, maar het Is niet echt professioneel. Je bent als club toch gek, als Je toelaat dat de ene helft van Je klanten de andere helft op hun kop gaat meppen". - foto lyoia van der meer Wat noemt u een klein vergrijp? „Nou, urineren in het openbaar bij voorbeeld". Gerrit Den Uyl grinnikt en neemt een slok zwarte koffie. Nee, dat hij zich ooit intensief met voetbalvandalen zou gaan bezig houden, had hij niet gedacht. Trouwens, het had maar een haar gescheeld of hij was tand arts geworden. Op het laatste moment koos hij voor de politie-academie. Hij werd als jongste uit een gezin van 7 kinderen geboren in Roermond. Zijn va der is een broer van wijlen Joop den Uyl. Aan zijn prominente oom bewaart Ger rit de beste herinneringen. „Ik zag hem een twee keer per jaar en wat ik altijd ontzettend in hem heb gewaardeerd was dat hij - hoe enorm druk hij het ook had en hoe groot zijn familie ook was - toch altijd precies wist wat ik allemaal deed, welke studies mijn vriendin volgde, en zovoorts. Hij had een geweldige interesse in de mensen en een geheugen, ongelóöf- lijk!" Als u een Top Tien zou moeten maken van de meest beruchte supportersgroepen, wie staan dan bovenaan op de lijst? „Ik maak nooit een top tien, want dan zou je een competitie-element in de hand werken in het plegen van onordelijk ge drag. Vroeger werd dat weieens gedaan en de verschijnselen daarvan kennen we ook. Toen gingen supportersgroepen van grote clubs elkaar briefjes schrijven, zo van: wij hebben een trein van 100.000 gulden vernield, waar blijven jullie?" Toch wil hij even later wel kwijt dat Ajax, Feijenoord, Den Haag de grote zorgenkinderen zijn. „PSV een beetje en Den Bosch ook 'n beetje", zegt hij. „En Utrecht, dat rond '75 de topper was, is nu een goede middenmoter, zeg maar". In die 'degradatie' heeft den Uyl zelf een niet geringe rol gespeeld, want als beginnend inspecteur van het districts bureau Tolsteeg werd hij meteen op het stedelijk voetbalprobleem gezet. „Wij zijn destijds begonnen onder het motto: kennejt en gekend worden", zegt hij. „We hebben geprobeerd de anonimi teit van die groep te doorbreken, o.a. door mee té reizen met uitwedstrijden. Zorgen dat we de meeste raddraaiers bij naam kennen, zodat ze weten: als ze me nu niet kunnen pakken, dan halen ze me wel 's ochtends uit mijn bed. Maar ook zorgen dat ze ons kennen en weten dat we niet te beroerd zijn ook iets voor hen te doen als dat zo uitkomt. We hebben het weieens meegemaakt dat ze in andere steden door de politie werden opgewacht op een manier waarvan je dacht: ho, ho, dat kan toch eigenlijk niet. Dan ging je als politieman met je collega's praten, zo van: jongens zouden we dat niet wat soe peler kunnen aanpakken? Dat heeft zijn vruchten afgeworpen." Er is ook gestreefd naar, zoals dat heet, kwalitatief betere aanhoudingen. Dus liever minder arrestanten, maar 'sterke zaken' waar een officier van justi tie wat mee kan beginnen. „Het is publi citair wel aardig als je twintig man hebt kunnen aanhouden zegt den Uyl, „maar als je er daarvan weer achttien naar huis moet sturen, dan werk je con- tra-produktief. Je hebt een boel werk ge daan voor niks en binnen de supporters- maakt dat ook geen sterke indruk. aar heb je een paar duidelijke voor beelden, waar snelrecht aan gekoppeld kan worden, dan is het effect veel gro ter". Het Utrechtse korps is een van de eer ste geweest die daarbij zogenoemde aan houdingseenheden inzette, naar het mo del van de ME, maar dan in burger. Twee goed getrainde groepen van zes man onder leiding van een brigadier, die meestal na afloop van de wedstrijden in actie komen. Ze hebben speciale kleine busjes ter beschikking. „Daar ging een enorme preventieve werking van uit", zegt den Uyl. Grijnzend voegt hij eraan toe: „Op een gegeven moment was het al zover dat je de supporters bij het stadion bedremmeld stenen en fietsbellen uit hun zak zag halen zodra ze die AE-bus- jes in de gaten kregen. Als je dus alleen maar busjes rond het stadion zou laten rijden, hoefde je geen AE meer in te zet ten en zou je goedkoper uit zijn!" Preventie („je moet met die gasten blij ven lullen") is effectiever dan massaal optreden, vindt hij. Hoewel dat besef nu vrij algemeen is doorgedrongen, zijn er toch nog korpsen die volgens hem veel te star bezig zijn. „Die denken niet crea tief', zegt hij, „maar dat is wél noodza kelijk, want je kunt van supporters zeg gen wat je wil, ze zijn zo creatief als beel dende kunstenaars. Grote denkers zitten daarbij. Mensen die voor elke oplossing wel weer een probleem vinden. Dus je moet als politie telkens nieuwe dingen verzinnen. Hoe zit zo'n vandaal eigenlijk in elkaar? „Nou, wat ik ervan weet is dat zijn leeftijd varieert van 16 tot 25 jaar en hij een heel normale doorsnee-achtergrond heeft. De typering: een zwak sociaal, werkeloos monster, is onzin. Ze komen uit alle soorten milieus, ze zijn van alle opleidingensniveaus en veel van hen hebben een baan. Die jongens zien we vijf, zes jaar bij zo'n club meelopen. Slaag je er nu in de tent 'n jaar of vijf rustig te houden, dan kun je die cultuur doorbreken, want dan lopen er jongens rond die het hele probleem van voetbal vandalisme niet meer kennen". Wat maakt de 'rowdies' en 'hooligans' an ders dan htm leeftijdgenoten? „Hun normen- en waardenpatroon is anders. Dat hangt vaak samen met hun opvoeding of de vrienden die ze treffen. Het zijn ook hele emotionele jongens. Waar andere mensen veel meer kunnen relativeren, voelen zij zich al heel snel aangetast. Er zijn ook jongens bij die nooit een vlieg kwaad zullen doen, maar zodra de groep wordt gegrepen, meteen door het lint gaan". Komen er ook steeds meer meisjes bij? „Was dat maar zo. Ik denk dat de aan wezigheid van dames wat remmend zou werken. Je ziet vaak genoeg dat kerels, die jarenlang lastig zijn geweest en dan verkering hebben gekregen, nu 's zon dags keurig naast hun vriendin op de tri bune zitten. Dus daar heb je nooit meer last van. Maar veel vrouwen vinden voetbal niet zo interessant als mannen. In dat perspectief hebben wij de FC Utrecht weieens voorgesteld om vrou wen gratis toe te laten. Maar dat scheen niet te kunnen - en dat tekent voor mij weer het niet écht professionele kartak- ter van de voetbalwereld - omdat spelers worden betaald naar een bepaald per centage van de recette". De Engelse antropoloog Desmond Morris, schrijver van 'De naakte aap', die ook di recteur is geweest van Oxford United, zegt: „Laat de vandalen in godsnaam naar de voetbalstadions blijven komen, dan is het probleem nog enigszins beheersbaar". Bent u het daarmee eens? „Dat wel, je moet ze niet uit de sta dions weren. Maar niet om te voorko men dat het geweld ergens anders de kop opsteekt. Ik ben ervan overtuigd dat supportersvandalisme beperkt bhjft tot die specifieke cultuur rond het voetbal. Dat zie je nergens anders, zelfs niet bij veel agressievere sporten als boksen, worstelen, rugby of ijshockey - waar het publiek juist komt om ze met die sticks op elkaar te zien inrammen". Den Uyl voegt daaraan toe dat de si tuatie in Engeland wezenlijk anders is dan bij ons. „Dat is echt trouble country nummero een", zegt hij. Volgens Desmond Morris zijn pasjes in combinatie met videocamera's de ideale oplossing. „Inderdaad, video is prima. PSV heeft wat dat betreft een van de best uitgeruste stadions in Europa. Het biedt veel moge lijkheden. Je kunt er de anonimiteit mee doorbreken, het levert bewijslast en er gaat een preventieve werking van uit. Pasjes vind ik een discutabel punt. Het is natuurlijk idioot dat je een pasje moet hebben om naar een voetbalwedstrijd te kunnen gaan. Maar ik denk dat we wel aangeland zijn op een niveau waarin we niet anders meer kunnen". Heb u zelf weieens een klap gehad van een verhitte supporter? Gerrit den Uyl wrijft met pretoogjes over zijn kin. „Ja hoor, bij het ontruimen van de trappen hier in de Galgenwaard -en die knaap kondigde dat nog aan ook! Moet je een knal? En baf, daar kwam die al. Maar ach, het was allemaal niet zo erg. We hebben de dader niet eens aangehouden, want het gebeurde al lemaal in een heel verhitte situatie". Daar heeft hij nu geen last meer van, want een computer slaat niet naar agen ten. „Maar ik blijf hier niet eeuwig zitten", grijnst hij. „Straks ga ik weer iets doen in het recherchewerk. Maar ik geef toe, voor een jonge inspecteur is dit natuur lijk wel een droomjob".

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 31