L
HET CIV HEEFT VAN
2000 SUPPORTERS
GEGEVENS IN HUIS
RONIKA
NGINEER
ELEKTROTECHNIEK
;erk bv
AUTOMATISERING
KOMMUNIKATIE
BEVEILIGING
nspecteur Gerrit den Uyl leidt een
uniek bureau in Utrecht: het CIV (centraal informatie
punt voetbalvandalisme). Het bureau verzamelt alle
gegevens over voetbalvandalisme, geeft advies aan al
lerlei overlegorganen en houdt een register bij van alle
voetbalvandalen die het ooit met de politie aan de stok
hebben gehad. Hun persoonsgegevens staan in de
computer, inclusief hun bijnamen, want veel suppor
ters kennen elkaar onderling alleen als 'de Rooie' of
'de Schele'. Ook is er een inventarisatie van foto's van
vandalen. Van het systeem wordt druk gebruik ge
maakt en het vergroot de pakkans aanzienlijk. Boven
dien zijn er contacten met het buitenland, speciaal
voor internationale wedstrijden. Wordt het dankzij het
CIV dan toch weer fijn langs de lijn? „Het is niet dé
oplossing", zegt de inspecteur, „maar het helpt ons
wel een flink eind in de richting".
?e
Londen
Buiten schot
I!
Suggesties
ZATERDAG
Ome «loop
Anonimiteit
Te star
Weinig meisjes
Video
A58'
i uitstekende naam
- en abonnementen-
i cliënten binnen de
i salarisverwerking
|jeschikking over een
geïnstalleerd op een
or salarisverwerking
-salarisadministratie
heeft en denkt uw
ristra tie aan ande
ragen, stuurt u dan
let hoofd Personeels-
flux BV, Postbus 1288,
en modern kantoor-
itse Baan te Capelle
159.89.11.
iwaarugeen
ïaar heeft.
konnektor b.v. j
nd en succesvolle groot-
INTECH BV en TRANS-
le afgelopen 10 jaar ge-
e 26 medewerkers tof de
jven op hun terrein.
slijk.
ijdse professionele mark-
nputernetwerken. Andere
klantgerichte benade-
bnde trainingen, opleidin-
brganisatie, die op zoek is
irlijk een eerste klas ultda-
hggevende carrière zoe-
l van niveau.
ebben enige jaren ervaring
n een carrièrekans met de
bouwen onder eigen ver-
de aanstelling tot market
kend in overeenstemming
ichten aan de direktie van-
l DC 's-Hertogenbosch.
deze advertentie.
in verbindingstechnieken
Zwijndrecht
dig uitwerken en begroten
stallaties in utiliteitsprojekten
sgtehuizen, ziekenhuizen).
iten van de gestelde
n een centraal
nd.
echniek.
eersing van de Engelse taal
nen een gezond en technisch
n.
ie-niveau.
funktie en aan de gestelde
:nde uw schriftelijke sollicitaties
k P.A. Verkerk B.V., Molenvliet
56.
Door Jan Handrlka
„Het voetbalvandalisme in Nederland
zal over 'n jaar of twee duidelijk vermin-
hij. „Ik denk ei
kijkt op de weg die we sinds iy«5 zijn
derd zijn", zegt hij. „Ik denk eigenlijk
dat het tij nu al gekeerd is. Als je terug
kijkt op de weg die we sinds 1985 zijn in-
eigenlijk
dan zie je dat het al een stuk
minder is dan toen. Het gaat de goede
kant op".
Gerrit den Uyl (27), de perfecte yup,
in blauwe blazer, ruitjesbroek en groen
streepjeshemd, praat met het zakelijk op
timisme van de jonge manager. Zoals dat
cast in het business-centrum van
Utrecht. Links Hoog Catharijne, rechts
het architectonisch bolwerk van een aan
tal banken en de computerburcht van de
Volmac groep, de kweekbak van snelle
software-boys.
Maar Gerrit hoort niet tot de money
makers. Naast zijn computer ligt een met
zilverdraad bestikte politiepet en zijn
kantoor is gevestigd in het hoofdbureau
van de Utrechtse Hermandad.
Als coördinator van het centraal infor
matiepunt voetbalvandalisme (CIV) is
hij een 'big brother', die de rotjesgooiers,
de raddraaiers en de herrieschoppers in
de gaten houdt die de sfeer in onze sta
dions verzieken. Een soort 'Interpol',
maar dan op landelijk niveau.
„Het Heizeldrama heeft behalve een
negatief ook een positief effect gehad",
tegt inspecteur Den Uyl. „Het werkte als
een schok, waardoor iedereen opeens be
sefte dat er nu écht iets aan het probleem
gedaan moest worden. Nee, die bom bij
Nederland-Cyprus zie ik niet als de te-
I rugval naar een dieptepunt. Dat was
eigenlijk maar 'n incident. Er valt een
tennisbal met behoorlijk wat kruit op het
veld en die ontploft. Iets wat wel vaker is
voorgekomen. Maar nou gebeurt 't dan
in een wedstrijd waarin grote belangen
op het spel staan. Dat komt in de pu
blieke opinie natuurlijk anders over,
maar dat maakt voor mij het strafbare
feit niet erger".
Hij is net terug uit Londen en vertrekt
over enkele dagen naar Duitsland. Over
leggen en gegevens uitwisselen met zijn
buitenlandse collega's. Over de interland
Hngeland-Nederland (op 23 maart) en
bet Europese kampioenschap voor lan-
I uenteams.
Met New Scotland Yard heeft hij het
plan doorgesproken om een tiental Ne
derlandse agenten mee te laten komen,
me enerzijds fungeren als spotter (het in
°e gaten houden van de supportersgroe
pen) en anderzijds optreden als verbin-
mngsman tussen de Nederlandse aan-
I bang en de Engelse politie.
„Als Ajax of Den Haag het land uit
gaan, dan kunnen we aardig inschatten
boe de supporters zich in het buitenland
i aullen gedragen en op welke knapen we
moeten letten", zegt den Uyl. „Maar dit
ja een wedstrijd van het Oranjeteam en
bet probleem is wij niet precies weten
i boe die aanhang in elkaar zit en zich
iragen. Scharen ze zich als één
man achter Oranje en tegen de Engelsen
°t willen ze ook onderling nog vetes uit
rechten?" 6
's ook een verschil in taktische aan-
M hebben de Engelse politie bij-
°°v ld geadviseerd met honden te
elf Want 6611 Hondengeleider is veel
I p'ecüever dan zes politiemensen. Maar
zijn heel bang om honden te
en, terwijl het hier in Nederland
normaal is. Hoe dan ook, het wordt
Jwn interessante testcase voor onze aan-
I Pat inde EK".
Overigens kent den Uyl zijn pappen
heimers wel, want er zitten er zo n 2.000
in zijn computer. Allemaal knapen die
wat op hun kerfstok hebben en die zijn
geverbaliseerd wegens wangedrag.
Is dat de harde kem van ons brullende le
gioen?
„Die zit daar wel bij ja. Maar een be-
aalde groep blijft altijd buiten schot,
'e aanstichters, de beroepsvandalen die
altijd uit zijn op ordeverstoring, daarvan
zijn er in Nederland maar 'n stuk of hon
derd. Daarnaast heb je nog een groep
supporters die altijd vervelend doet en
een categorie meelopers".
Toch ziet hij die weekend-Rambo's
niet als criminelen. Met uitzondering
dan van dat honderdtal organisatoren.
„Een crimineel vind ik iemand die er zijn
irofessie van maakt en er eigen belang
ij heeft. Maar het grootste deel van die
side-groepen zijn redelijke knullen, waar
je goed mee kunt praten".
Wat is nou de oorzaak van het probleem?
Waar komt dat voetbalvandalisme van
daan?
De boomlange inspecteur („met mijn
1 meter 95 was ik te lang voor piloot
probeert omslachtig zijn benen kruise-
ling onder het bureau te draperen. „Tja",
zegt hij dan, halverwege zijn pogingen
stakend, „dat kan niemand boven water
krijgen. Wij als CIV niet, maar ook on
derzoekers, de beleidsvormers en de sup
porters zelf niet. Ik denk dat het iets is
dat de naam tijdsverschijnsel zou kun
nen dragen. Zoals je in de jaren zestig
provo had en in de jaren zeventig de
kraakbeweging. Het nangt ook samen
met de manier waarop het betaald voet
bal hier in elkaar zit. Dat heet wel prof
voetbal maar het is niet echt professio
neel. Je bent als club toch gek als je toe
laat dat de ene helft van je klanten de
andere helft op hun kop gaat meppen. Er
wordt veel te weinig aan klantenbinding
gedaan. Ik heb het idee dat de commer
cie bij voetbal beperkt blijft tot zoveel
mogelijk geld vermenen. Als je toch ziet
dat mensen als Gullit verkocht worden
voor 17 miljoen, dan denk ik: waarom
kan een deel van dat geld niet besteed
worden aan de oplossing van het pro
bleem?"
Er is desondanks aardig wat verbeterd
de laatste jaren, vindt den Uyl. Sinds de
oprichting van het CIV kan sneller en ef
fectiever ingegrepen worden en is meer
eenheid gekomen in de aanpak van het
supportersgeweld.
„Niet dat wij directe richtlijnen geven
van zus of zo moet je 't doen. We kunnen
de korpsen wel suggereren: zou u die of
die aanpak niet eens proberen, want die
heeft daar en daar goed gewerkt. Ik denk
dat we vooral door de constante infor
matiestroom een hele hoop hebben kun
nen voorkomen. De herrieschoppers rea
liseren zich nu dat het vóórkomen in ons
bestand niet alleen strafrechtelijk conse
quenties kan hebben, maar dat ze boven
dien de kans lopen geen kaartjes voor de
EK te krijgen. De KNVB heeft de minis
ter namelijk gevraagd die groep uit te
sluiten. Persoonlijk gaat me dat wat te
ver. Ik vind dat je alleen maar de stenen
gooiers moet uitsluiten en niet de lui die
voor een klein vergrijp gepakt zijn".
m A m mÊÊm
W E
„De voetbalvandaal varieert In leeftijd van 16 tot 25 Jaar en hij heeft een I
werkloos monster, Is onzin. Ze komen uit alle soorten milieus".
f normale doorsnee-achtergrond. De typering: een zwak-soclaal,
- fotocor vtveen
Computer contra vandalen
Gerrit den Uyl: „Het heet wel profvoetbal, maar het Is niet echt professioneel.
Je bent als club toch gek, als Je toelaat dat de ene helft van Je klanten de andere
helft op hun kop gaat meppen". - foto lyoia van der meer
Wat noemt u een klein vergrijp?
„Nou, urineren in het openbaar bij
voorbeeld".
Gerrit Den Uyl grinnikt en neemt een
slok zwarte koffie.
Nee, dat hij zich ooit intensief met
voetbalvandalen zou gaan bezig houden,
had hij niet gedacht. Trouwens, het had
maar een haar gescheeld of hij was tand
arts geworden. Op het laatste moment
koos hij voor de politie-academie.
Hij werd als jongste uit een gezin van 7
kinderen geboren in Roermond. Zijn va
der is een broer van wijlen Joop den Uyl.
Aan zijn prominente oom bewaart Ger
rit de beste herinneringen. „Ik zag hem
een twee keer per jaar en wat ik altijd
ontzettend in hem heb gewaardeerd was
dat hij - hoe enorm druk hij het ook had
en hoe groot zijn familie ook was - toch
altijd precies wist wat ik allemaal deed,
welke studies mijn vriendin volgde, en
zovoorts. Hij had een geweldige interesse
in de mensen en een geheugen, ongelóöf-
lijk!"
Als u een Top Tien zou moeten maken van
de meest beruchte supportersgroepen, wie
staan dan bovenaan op de lijst?
„Ik maak nooit een top tien, want dan
zou je een competitie-element in de hand
werken in het plegen van onordelijk ge
drag. Vroeger werd dat weieens gedaan
en de verschijnselen daarvan kennen we
ook. Toen gingen supportersgroepen van
grote clubs elkaar briefjes schrijven, zo
van: wij hebben een trein van 100.000
gulden vernield, waar blijven jullie?"
Toch wil hij even later wel kwijt dat
Ajax, Feijenoord, Den Haag de grote
zorgenkinderen zijn. „PSV een beetje en
Den Bosch ook 'n beetje", zegt hij. „En
Utrecht, dat rond '75 de topper was, is
nu een goede middenmoter, zeg maar".
In die 'degradatie' heeft den Uyl zelf
een niet geringe rol gespeeld, want als
beginnend inspecteur van het districts
bureau Tolsteeg werd hij meteen op het
stedelijk voetbalprobleem gezet.
„Wij zijn destijds begonnen onder het
motto: kennejt en gekend worden", zegt
hij. „We hebben geprobeerd de anonimi
teit van die groep te doorbreken, o.a.
door mee té reizen met uitwedstrijden.
Zorgen dat we de meeste raddraaiers bij
naam kennen, zodat ze weten: als ze me
nu niet kunnen pakken, dan halen ze me
wel 's ochtends uit mijn bed. Maar ook
zorgen dat ze ons kennen en weten dat
we niet te beroerd zijn ook iets voor hen
te doen als dat zo uitkomt. We hebben
het weieens meegemaakt dat ze in andere
steden door de politie werden opgewacht
op een manier waarvan je dacht: ho, ho,
dat kan toch eigenlijk niet. Dan ging je
als politieman met je collega's praten, zo
van: jongens zouden we dat niet wat soe
peler kunnen aanpakken? Dat heeft zijn
vruchten afgeworpen."
Er is ook gestreefd naar, zoals dat
heet, kwalitatief betere aanhoudingen.
Dus liever minder arrestanten, maar
'sterke zaken' waar een officier van justi
tie wat mee kan beginnen. „Het is publi
citair wel aardig als je twintig man hebt
kunnen aanhouden zegt den Uyl,
„maar als je er daarvan weer achttien
naar huis moet sturen, dan werk je con-
tra-produktief. Je hebt een boel werk ge
daan voor niks en binnen de supporters-
maakt dat ook geen sterke indruk.
aar heb je een paar duidelijke voor
beelden, waar snelrecht aan gekoppeld
kan worden, dan is het effect veel gro
ter".
Het Utrechtse korps is een van de eer
ste geweest die daarbij zogenoemde aan
houdingseenheden inzette, naar het mo
del van de ME, maar dan in burger.
Twee goed getrainde groepen van zes
man onder leiding van een brigadier, die
meestal na afloop van de wedstrijden in
actie komen. Ze hebben speciale kleine
busjes ter beschikking. „Daar ging een
enorme preventieve werking van uit",
zegt den Uyl. Grijnzend voegt hij eraan
toe: „Op een gegeven moment was het al
zover dat je de supporters bij het stadion
bedremmeld stenen en fietsbellen uit
hun zak zag halen zodra ze die AE-bus-
jes in de gaten kregen. Als je dus alleen
maar busjes rond het stadion zou laten
rijden, hoefde je geen AE meer in te zet
ten en zou je goedkoper uit zijn!"
Preventie („je moet met die gasten blij
ven lullen") is effectiever dan massaal
optreden, vindt hij. Hoewel dat besef nu
vrij algemeen is doorgedrongen, zijn er
toch nog korpsen die volgens hem veel te
star bezig zijn. „Die denken niet crea
tief', zegt hij, „maar dat is wél noodza
kelijk, want je kunt van supporters zeg
gen wat je wil, ze zijn zo creatief als beel
dende kunstenaars. Grote denkers zitten
daarbij. Mensen die voor elke oplossing
wel weer een probleem vinden. Dus je
moet als politie telkens nieuwe dingen
verzinnen.
Hoe zit zo'n vandaal eigenlijk in elkaar?
„Nou, wat ik ervan weet is dat zijn
leeftijd varieert van 16 tot 25 jaar en hij
een heel normale doorsnee-achtergrond
heeft. De typering: een zwak sociaal,
werkeloos monster, is onzin. Ze komen
uit alle soorten milieus, ze zijn van alle
opleidingensniveaus en veel van hen
hebben een baan. Die jongens zien we
vijf, zes jaar bij zo'n club meelopen.
Slaag je er nu in de tent 'n jaar of vijf
rustig te houden, dan kun je die cultuur
doorbreken, want dan lopen er jongens
rond die het hele probleem van voetbal
vandalisme niet meer kennen".
Wat maakt de 'rowdies' en 'hooligans' an
ders dan htm leeftijdgenoten?
„Hun normen- en waardenpatroon is
anders. Dat hangt vaak samen met hun
opvoeding of de vrienden die ze treffen.
Het zijn ook hele emotionele jongens.
Waar andere mensen veel meer kunnen
relativeren, voelen zij zich al heel snel
aangetast. Er zijn ook jongens bij die
nooit een vlieg kwaad zullen doen, maar
zodra de groep wordt gegrepen, meteen
door het lint gaan".
Komen er ook steeds meer meisjes bij?
„Was dat maar zo. Ik denk dat de aan
wezigheid van dames wat remmend zou
werken. Je ziet vaak genoeg dat kerels,
die jarenlang lastig zijn geweest en dan
verkering hebben gekregen, nu 's zon
dags keurig naast hun vriendin op de tri
bune zitten. Dus daar heb je nooit meer
last van. Maar veel vrouwen vinden
voetbal niet zo interessant als mannen.
In dat perspectief hebben wij de FC
Utrecht weieens voorgesteld om vrou
wen gratis toe te laten. Maar dat scheen
niet te kunnen - en dat tekent voor mij
weer het niet écht professionele kartak-
ter van de voetbalwereld - omdat spelers
worden betaald naar een bepaald per
centage van de recette".
De Engelse antropoloog Desmond Morris,
schrijver van 'De naakte aap', die ook di
recteur is geweest van Oxford United,
zegt: „Laat de vandalen in godsnaam naar
de voetbalstadions blijven komen, dan is
het probleem nog enigszins beheersbaar".
Bent u het daarmee eens?
„Dat wel, je moet ze niet uit de sta
dions weren. Maar niet om te voorko
men dat het geweld ergens anders de kop
opsteekt. Ik ben ervan overtuigd dat
supportersvandalisme beperkt bhjft tot
die specifieke cultuur rond het voetbal.
Dat zie je nergens anders, zelfs niet bij
veel agressievere sporten als boksen,
worstelen, rugby of ijshockey - waar het
publiek juist komt om ze met die sticks
op elkaar te zien inrammen".
Den Uyl voegt daaraan toe dat de si
tuatie in Engeland wezenlijk anders is
dan bij ons. „Dat is echt trouble country
nummero een", zegt hij.
Volgens Desmond Morris zijn pasjes in
combinatie met videocamera's de ideale
oplossing.
„Inderdaad, video is prima. PSV heeft
wat dat betreft een van de best uitgeruste
stadions in Europa. Het biedt veel moge
lijkheden. Je kunt er de anonimiteit mee
doorbreken, het levert bewijslast en er
gaat een preventieve werking van uit.
Pasjes vind ik een discutabel punt. Het is
natuurlijk idioot dat je een pasje moet
hebben om naar een voetbalwedstrijd te
kunnen gaan. Maar ik denk dat we wel
aangeland zijn op een niveau waarin we
niet anders meer kunnen".
Heb u zelf weieens een klap gehad van een
verhitte supporter?
Gerrit den Uyl wrijft met pretoogjes
over zijn kin. „Ja hoor, bij het ontruimen
van de trappen hier in de Galgenwaard
-en die knaap kondigde dat nog aan
ook! Moet je een knal? En baf, daar
kwam die al. Maar ach, het was allemaal
niet zo erg. We hebben de dader niet
eens aangehouden, want het gebeurde al
lemaal in een heel verhitte situatie".
Daar heeft hij nu geen last meer van,
want een computer slaat niet naar agen
ten.
„Maar ik blijf hier niet eeuwig zitten",
grijnst hij. „Straks ga ik weer iets doen in
het recherchewerk. Maar ik geef toe,
voor een jonge inspecteur is dit natuur
lijk wel een droomjob".