even.
UITBLAZEN
Bouw komt licht aangeslagen uit het verdomhoekje
Organisatie*
'Oostenrijk is eigenlijk pas na 1945 ontstaan"
KAMER: PL
LIBERALE EX-MINISTER FRIEDRICH FRISCHENSCHLAGER:
Maximumsnelhei
Jezus van
Marante -2
-destem-
VOORZITTER VERBOND BOUWBEDRIJF: ENQUÊTE IS EEN ZWAAR MIDDEL
nr stem binnenland
DE STEM COMM
DE STEM ACHTERGROND DONDERDAG 10 MAART 1988
50 jaar na da
Anschluss
DEN HAAG /PAPENDRD
merfracties hebben gisteren
geerd op het plan van Boska
van een energie- en afval-eilé
van de Westerschelde.
Combinatie
Niets,
Wer
Vissl
Kwaad met
kwaad?
Redactie-taal
Israël
Medjugorje
Emancipatie
Probleem
WIMKOCK
OCH Jezukes van
Meraante toch naor
toe, motte daor kij-
ke! Zo reageerde de moe
der van A. van Tetering uit
Made als ze iemand voor
bij zag komen die wat on
gewoon gekleed was. En
als een keuterboer haar
vertelde dat zijn zoon later bur
gemeester van Amsterdam zou
worden, zou ze het ook hebben
geroepen, met in haar stem een
zweem van vriendelijke spot:
'Och Jezukes van Meraante
toch!' Zoals zij de term ge
bruikte was Jezus van Marante
vloek noch basterdvloek. Maar
dat hadden we eerder al vastge
steld. Het is meer een uitroep
van verbazing of schrik die mis
schien zijn oorsprong heeft in
een vrome aanroeping of
schietgebed.
Niet iedereen is het eens
met de verklaring van het
woord Marante, zoals die door
mevrouw A. van Dort-van Deur
zen en anderen is gegeven. Dr.
J. van den Dam uit Breda wijst
er nog eens fijntjes op dat 'ma
rante' niet alleen in de Neder
landse Larousse staat, zoals hij
eerder al liet weten, maar ook
in de goede, oude Van Dale.
Met ongeveer dezelfde verkla
ring: 'verbastering van Maria
in basterdvloeken'. Als voor
beeld geeft Van Dale: jasses
marante!. Het tweede voor
beeld van Larousse -'Jezus
marante' - ontbreekt in de Van
Dale en dat is vreemd want ik
heb nog nooit van 'jasses ma
rante' gehoord en alle brief
schrijvers die het onderwerp
aanroeren hebben het over Je
zus van Marante of Meraante
of hoe ze dat woord verder ook
mogen spellen.
Volgens de verklaring van
mevrouw Van Dort c.s. is Jezus
van Marante een verkortende
samentrekking van Jezus van
Maria en Anna te drieën. De
aanroeping - als het dat was en
daar lijkt het wel op - was in
deze lezing geïnspireerd door
de vroeger veel voorkomende,
traditionele afbeeldingen van
Jezus, Maria en Anna samen.
Te drieën' dus. Deze verkla
ring is van verschillende kanten
- helaas alleen maar telefonisch
- aangevallen. Volgens de op
bellers komt 'marante' van Ma-
ran-atha of, dat blijkt ook te
kunnen: Marana-tha. Dit zijn
Aramese woorden die volgens
een van de opbellers 'barmhar
tigheid' betekenen en volgens
een ander 'zoiets als de Heer is
met u'.
De Katholieke Encyclopae
dic (1953) zegt er dit van: „Ara
mese woorden die gevonden wor
den in 1 Kor. 16.22; Dida-
chè 10.6. Het feit dat Paulus de
woorden niet vertaalt, wijst op
een gebruikelijke liturgische for
mule. Twee lezingen zijn moge
lijk. Men kan lezen Maran-atha,
dat betekent: de Heer komt of:
is gekomen. Men kan ook ne
men: Marana-tha, dat betekent:
Onze Heer, kom. Zo verstaan
het de meeste moderne schrij
vers. Sommigen houden tegenw.
een andere vertaling aan, nl.
'Onze Heer is het teken'." Tot j|
zover de encyclopedie.
Maranatha was in de jaren
tien en twintig van deze eeuw
beslist geen onbekend woord in
IIIIIIIIIIIIIJIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIiJllllllflIIIIIUIIIIIIIflIllllllllllllflIllllllllllllji
Nederland. Tijdens en na de
eerste wereldoorlog kwam de
protestantse Maranatha-bewe-
ging op, een godsdienstige her-
levingsbeweging, die geleid
werd door de veelvuldig voor
de radio optredende Johan de
Heer. Hij propageerde het zin
gen van christelijke liederen
omdat de beweging hierin een
voornaam hulpmiddel zag om
de heilsverwachting te verle
vendigen. En zo zijn we wel erg
ver afgedwaald van 'Och Jezu
kes van Meraante toch naor
toe!"
Uit de post blijkt dat stront
meej stripkes wijd verbreid was
als fantasiegerecht waarmee
nieuwsgierige kinderen werden
afgewimpeld. Het wordt bijna
net zo dikwijls genoemd als
Nieneus meej singoren of een
van de varianten daarvan. Toch
zijn er ook wel van die fantasie
gerechten met wat meer kleur
(én smaak, zou ik zeggen). Zo
hadden we een vorige keer al
paarse pap met gouden puntjes.
De Bredanaar H. van Dorst
voegt er weer een aan toe: ge
stampt glas met vishaakjes. Zijn
vrouw zegt het nog steeds als er
gevraagd wordt wat de pot
schaft. Van Dorst signaleert
ook het gebruik van het woord
blokstèèrte, dat eerder al aan de
orde is geweest, in een ander
verband. Als hij als jongen iets
misdaan had of iets kwaads in
de zin, dan kon hij zijn vader
dreigend horen waarschuwen:
Ik zal oe ringeloren en blokstèèr
te. Sinds we weten dat de Zeeu
wen met blokstèèrte het tot op
de s taartwortel couperen van
een paardestaart bedoelen, mo
gen we aannemen dat de vader
iets pijnlijks in de zin had.
(Overigens: blokstaart en blok-
staarten (als werkwoord) staan
in de Van Dale. Het zijn dus
geen Zeeuwse, maar gewone
Nederlandse woorden en bete
kenen respectievelijk 'afge
knotte staart' en het 'kort cou
peren van de staart').
Ringeloren is ook gewoon
Nederlands. De eigenlijke bete
kenis is, volgens Van Dale, het
in bedwang houden van een
dier met behulp van een ring
door het oor. Figuurlijk bete
kent het iemand op z'n kop zit
ten, kort of klein houden.
Tot slot nog een paar mooie
gezegdes die weinig te raden la
ten:
Van Bets Hermus uit Roosen
daal, over vrouwen met een
'voorkind': Ze heeft er eentje
over de halve deur en: Het is een
goei vrouwke al is ze wel eens uit
de wei gebroken. En van Van
Tetering: Hij loop as 'nen haon
meej 'ne natte stèèrt. (Wordt
vervolgd - als u wilt reageren
graag schriftelijk: Even Uitbla
zen, Postbus 3229, 4800 MB
Breda).
Uitgave van uitgeversmaatschappij Oe Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. f 1,- per maand,
1,90 per kwartaal, 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. f 1,25.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Rsnl/rolsitioc'
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Louis van de Geijn
DE BOUWWERELD heeft
deze week met gemengde
gevoelens de resultaten
van de parlementaire bou-
wenquête ontvangen. Na
dat het er eerst naar uitzag
dat het bedrijfsleven de
zwarte piet zou krijgen, is
het onderzoek naar de sub
sidiëring van de volks
huisvesting uitgepakt als
een zelfkastijding van de
overheid.
„Maar we hebben wel ander
half jaar in een schiettent ge
zeten", stelt voorzitter
F.A.M. de Vilder van het Al
gemeen Verbond Bouwbedrijf
zonder vreugde vast
De verhalen vooraf over
miljoenenfraude, halverwege
de enquête nog eens dik on
derstreept door justitie-amb-
tenaren, hebben het toch al
wankele imago van de bouw
in Nederland een gevoelige
tik gegeven.
De Vilder zat aan de voor
avond van het parlementaire
onderzoek nog stilletjes in zijn
verdomhoekje. Verweer, zo
was de taxatie van zijn orga
nisatie, zou de schijn van
schuld alleen maar verster
ken.
Nu het gedrag van de be
leggers als *niet laakbaar'
wordt beoordeeld en de aan-
nemerij zelfs geheel niet ter
sprake komt in de rapportage
van de commissie-De Vries,
spreekt de AVBB-voorzitter
echter vrijuit en onver
bloemd.
De inzet van dit zware mid
del van de parlementaire en
quête, de derde sinds de
Tweede Wereldoorlog, was
volgens De Vilder misplaatst
Dat vond hij anderhalf jaar
geleden al, toen hij met spijt
de poging van premier Lub
bers zag mislukken om een
commissie van deskundigen
in te schakelen. En hij denkt
er, nu de uitkomst op tafel
ligt, niet anders over.
„Het rapport munt uit door
een precieze omschrijving van
het bouwproces en een goede
analyse. Maar wat is er nu he
lemaal uitgekomen? Op de
vele miljarden die in de
volkshuisvesting omgaan, zijn
enkele miljoenen verkeerd te
recht gekomea Uiterst kleine
schoonheidsfoutjes. Natuur
lijk, er zal wel eens een
steekje zijn gevallen, maar
daarvan zijn in dit land nog
wel meer voorbeelden te noe
men", aldus De Vilder.
Dat het parlement voor
deze zware aanpak heeft ge
kozen, heeft volgens de voor
man van de bouwonderne
mers al bij voorbaat de geur
versterkt van fraude, die
vooraf in de media aan het
betrokken bedrijfsleven was
komen te hangen.
En dan zijn er nog de kos
ten. De Vilder raamt de totale
rekening van deze enquête,
van de commissie zelf, van het
ministerie van volkshuisves
ting en van de instellingen die
zich in de materie dienden te
verdiepen, op vijftien tot
F.A.M. de Vilder is voor
zitter van het bestuur van
het Algemeen Verbond
Bouwbedrijf, bestuurslid
van het Nederlands
Christelijk Werkgeversver
bond en lid van het alge
meen bestuur van het Ver
bond van Nederlandse On
dernemingen. Hij is lid van
de raad van bestuur van
Ballast Nedam Gorpe NV
en bekleedt daarnaast een
aantal commissariaten.
- FOTOANF
twintig miljoen gulden. „Daar
hadden we 280 huizen voor
kunnen bouwen".
De Vilder vindt het ook niet
gezond dat het parlement op
deze wijze als het ware aan
zelfonderzoek doet. En het op
voorhand uitrangeren van de
verantwoordelijke bewinds
man heeft naar zijn mening
de enquête te zeer belast.
Staatssecretaris Brokx ('die
man heeft ongelooflijk veel
gedaan voor de volkshuisves
ting') had wat hem betreft
niet weg behoeven te gaan,
toen niet en nu niet
„Waarom Brokx wel? Zie
de visfraude, de Walrus-af -
fiare, de paspoortenkwestie.
Waarom daaraan dan géén
politieke consequenties ver
bonden?".
De gedragingen van het be
drijfsleven, zegt de commissie
in haar eindrapport, zijn niet
laakbaar omdat het ministe
rie zo veel ruimte en onduide
lijkheid liet bestaan over de
regels. Hebben ondernemers
dan niet een eigen morele en
maatschappelijke verant
woordelijkheid?
De Vilder: „De bouw is na
tuurlijk regelmatig aangelo
pen tegen de verwarring over
de subsidieregelingen. Maar
het bedrijfsleven heeft daar
aan een uitleg gegeven die
paste in de cultuur van die
tijd: het ging iedereen om het
bouwen van zo veel mogelijk
woningen. En dat paste na
tuurlijk in de doelstelling van
de ondernemers, die immers
naar contuïteit streven. Er is
dus volkomen gewettigd ge
bruik gemaakt van de ruimte
die de regels boden".
De bouwvoorzitter is op
zichzelf tevreden met de
meeste van de aanbevelingen
die de enquêtecommissie doet
voor het beleid in de komende
jaren. De Vilder haalde, toen
hij op 12 oktober van het vorig
jaar voor de commissie ge
tuigde, een lijst met meer dan
honderd subsidieregels te
voorschijn waarmee bouwon
dernemers te doen hebben.
De algemene lijn van het
huidige overheidsbeleid, het
terugnemen van subsidies
enerzijds en het verlichten
van lasten anderzijds, kan
wat de bouwers betreft ook
worden doorgetrokken naar
de volkshuisvesting. Dat bete
kent in grote trekken dat de
mensen meer armslag krij
gen, maar ook een groter deel
van hun inkomen kwijt kun
nen zijn aan wonen. Dat laat
ste hangt dan meer van de
persoonlijke keuze af: een
duurder huis of liever die
jaarlijkse vakantietrip of de
auto.
De overheid blijft voor een
deel van de huisvesting bij.
zondere verantwoordelijkheid
dragen. Maar beleggers en
bouwers willen liever af van
een langdurige financiële
band met de overheid. De af.
keer van tientallen jaren lo-
pende subsidies, met alle in
gebouwde politieke risico's
vandien, heeft al eerder tot
een soort van bouwersstakinj
geleid.
Daarom is De Vilder vol
daan over het voorstel om al
thans in de zogenaamde
marktsector van de woning,
bouw met eenmalige bijdra
gen te werkea Onder leiding
van staatssecretaris Heerma
wordt op dit moment gewerkt
aan een nota over het subsi
diesysteem, dat naar ver
wachting ook een aantal ele
menten uit de nota-De Vries
zal bevatten. Deze 'Nota
volkshuisvesting in de jaren
negentig' zal in de zomer ver
schijnen.
De Vilder vindt dat het mi
nisterie van volkshuisvesting
de regelgeving nu snel moet
aanpassen. De ambtenaren
zijn door de enquête onzeker
geworden en dat leidt tot
gewenste vertragingen.
„Snelle invoering van nieuwe,
eenvoudig te hanteren regels
moet de ambtenaren hun zelf-
vertrouwen teruggeven".
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - Staatssecretaris
Korte-Van Hemel (Justitie) moet
alsnog fl miljoen extra uittrek
ken voor spreekuren door bureaus
voor rechtshulp in de opvangcen
tra voor asielzoekers.
Alleen op die manier kunnen asielzoe
kers goed worden voorbereid op hun
I eerste gesprek met ambtenaren van
het ministerie van Justitie. Nu ge
beurt het veel te vaak dat asielzoekers
onvoorbereid beginnen aan zo'n ge-
Door Rink Drost
„WAT HIER met de her
denking van de Anschluss
gebeurt is belachelijk: dat
uitgerekend nu, na alle ge
doe rond Waldheim, de po
litieke kampen niet in
staat zijn een contrasig
naal te geven. Wij zijn in
een ridicule discussie ver
zeild geraakt."
Aldus dr. Friedhelm Fri-
schenschlager, parlementslid
van de in de oppositie zittende
Freiheitliche Partei öster-
reichs (FPÖ). Frischenschla-
ger haalde zich, toen hij nog
minis'ter van binnenlandse
zaken was in het vorige kabi
net, een twijfelachtige repu
tatie op de hals toen hij in 1985
de in Italië vrijgelaten oor
logsmisdadiger Reder in een
staatslimousine afhaalde van
de Weense luchthaven, en
hem namens de regering wel
kom thuis heette.
„Deze republiek bestaat nu
42 jaar. Ik beweer", aldus de
ex-minister, „dat dit Oosten
rijk in werkelijkheid eerst na
1945 is ontstaan. Alles wat nu
over de eerste republiek, over
de Anschluss gezegd wordt,
gaat voorbij aan de geeste
lijke en politieke realiteit van
de eerste republiek, en wel op
een heel speciale manier. Tot
in de democratische centra
van die republiek heeft de
staat zichzelf bedrogen, min
stens tot 1933.
Die eerste republiek is een
uiterst merkwaardig politiek-
historisch verschijnsel. Zelfs
de man die haar de eerste
grondwet gaf, Hans Kelten,
De pijnlijke herdenking
schrijft in 1926: „Deze staat?
heeft werkelijk geen reden
van bestaan." De benaming
was overgebleven uit de Eer
ste Wereldoorlog. De inwo
ners voelden zich door de
geallieerde overwinnaars met
hun verbod op een samengaan
met Duitsland in hun vrijheid
van zelfstandig beslissen aan
getast."
„Wij zijn pas staat met de
wil tot een eigen staat, een
stevig democratisch funda
ment, een zekere tolerantie
sinds de totstandkoming van
de tweede republiek, al die
verworvenheden bestonden in
de eerste republiek zo goed als
niet. En nu, vijftig jaar na de
Anschluss, deze verwarring
en deze duidelijke kringloop
van innerlijke slijtage. Vol
strekt onnodig. Onze sociale
en politieke toestand is, zeker
in een internationale vergelij
king, op zijn minst stabiel.
Wij hebben geen bijzondere
problemen zoals Groot-Brit-
tannië die niet alleen econo
misch heeft, maar ook met de
immigranten van andere ras
sen; de sociale verhoudingen
zijn redelijk in orde. Dit is een
godzijdank goed functione
rende, democratische staat,
met in feite niet meer dan al
ledaagse politieke problemen
zoals elke staat die af en toe
heeft. En er is hier geen echte
discussie over de Anschluss.
Die zou ook zonder meer per
vers zijn. Deze republiek leeft
en bestaat. Er is, afgezien van
enkele fanatieke enkelingen,
niemand die geen vrede heeft
met deze staat."
Twee jaren zit Oostenrijk
nu in zijn maag met de dis
cussie over Waldheim. Het
beeld dat Oostenrijk daarmee
in het buitenland oproept is,
volgens Frischenschlager on
terecht, weinig fraai te noe
men. Frischenschlager komt
terug bij zijn bewering dat de
houding van de politici ten
aanzien van de Anschluss be
lachelijk is: „In plaats dat
men in '88 eens bijeen gaat
zitten en zegt: 'Beste mensen,
dit is het huidige Oostenrijk;
vijftig jaar geleden heeft het
er zo-en-zo uitgezien', en dan
heel eerlijk vertelt wat de
oorzaken waren die tot de
ontwikkelingen in 1938 leid
den, dan worden toch de le
vensgrote verschillen duide
lijk?"
„Bij wie valt er nu een
steen uit de kroon wanneer de
drie politieke kampen, de con
servatieven, de sociaaldemo
craten en ook de liberalen,
toegeven: 'We hadden gedacht
dat we het in de jaren '34 tot
'38 zouden redden, maar we
zijn in een dictatuur terecht
gekomen. Waarmee we van
daag niets meer te maken
hebben.' De conservatieven
verliezen hun gezicht niet
wanneer ze vertellen hoe on
der Dolfuss de democratie om
zeep werd gebracht. De socia-
De Oostenrijkse oud-minister Frischenlager: terugge
keerde oorlogsmisdadiger met een limousine van het
Weense vliegveld afgehaald.
- FOTO OE STEM
vonden, spaart Kirschensch-
lager de kritiek evenmin. „Bij
ons is niemand opgestaan die
zegt: 'Ja, toen zat het zo. We
hebben het geloofd, maar we
hebben daar vandaag-de-dag
niets meer mee te maken, wat
de wens naar een eigen staat
betreft, wat de trouw aan de
grondwet betreft.' Dat zou
geen enkel probleem zijn,
maar het windt de mensen
nog op."
„De politieke realiteiten
zijn nu anders. Dat had men
listen hebben met het verle
den nog de minste problemen.
Zij werden in 1934 uitgescha
keld. Maar wanneer zij de
burgeroorlog gewonnen had
den Ik weet niet wat er dan
met de democratie gebeurd
zou zija Ik geloof niet dat er
dan ooit nog een christenso-
ciale partij het parlement zou
zijn binnengekomen."
Op zijn eigen liberale
kamp, waarin na de Tweede
Wereldoorlog veel oud-nazi's
politiek onderdak hebben ge-
kunnen uitbuiten door te zeg'
gen: 'Geacht buitenland', en
vooral: 'Beste jongere Oosten'
rijkers, die niet met al die
dingen aanraking zijn
weest, zo ziet het er
woordig uit en dat kunnen we
op het spel zetten, kunnen we
ook weer kwijt raken' Dan
had de zaak er heel anders
uitgezien en het buitenland
er bestaat nauwelijks een
land dat niet zijn donkere
- vlekken heeft uit de Eerste
dan wel de Tweede Wereld'
oorlog - zou een aanmerkelijk
betere indruk van Oostenrijk
hebben gekregen Maar in
plaats daarvan zijn de politici
in de huidige onzinnige dis
cussie over Waldheim terecht
gekomen"
Volgens Frischenschlager
zou het zeven, acht jaar gele
den eenvoudiger zijn geweest
de Anschluss van Oostenrijk
gepast te herdenken en de be
spreken Hij vindt het al op
merkelijk genoeg dat in Oos
tenrijk de gebeurtenissen van
een halve eeuw en langer ge
leden nog 'hedendaagse ge
schiedenis' worden genoemd
„Helaas heeft men er niet van
afgezien uit die op zich uiterst
nuttige historische discussie
politieke wapens te smeden
En zo heeft de discussie geleid
tot actuele politieke tegenstel
lingen Men botst dan natuur
lijk met gevoelens bij de
slachtoffers, de mededaders
de betrokkenen van destijds.'
Dit is het derde en laatite dek
over de herdenking v*n
Anschluss van Oostenrijk in 19
De vorige twee delen verschem*
op dinsdag 8 en woensdtl
maart
Plan
Van onze verslaggevers
PvdA en CDA juichen het idee vai
'bijdrage aan de oplossing van het
bleem'. De WD acht opslag van
vaste land een betere oplossing e
eiland.
CDA'er H. Eversdjjk is het
meest positief van de kamerle
den In een voorlopige reactie
zei hij gisteren het idee 'de
moeite waard te vinden'.
Het sluit aan op een plan dat
de CDA'er een aantal jaren ge
leden zelf eens opperde voor
ileg van een energie- en op
slagplaats bij het Haringvliet
Eversdijk juicht toe dat Boska
lis de combinatie heeft gekozen
van een energie-eiland en een
opslagplaats.
Hij ziet in die combinatie ook
een mogelijkheid om de finan
ciering gedeeltelijk in private
landen te stellen. „Alleen de
opslag van vervuilde grond zul
e in overheidshanden moeten
eggen. Daar staat een bijdrage
van het Rijk tegenover", aldus
Eversdijk.
9b
een gri
het pet
nen h
genheil
aard e<
maar\
ten", e
huis.
HoeveJ
afvalei
nog nil
een ka
zegt de
van Be
J. Kr?
Heel v.
van he
lijknie
Bosk
milieu
overli
het eili
port
plaat
omdat
derwa
Vissers
dervim
bandn
ter) he
mijden
Gevangenisdirecteur Rom-
mers pleit voor de vrijlating
van de (bejaarde) Twee-
van-Breda, zodat zij 'rustig
thuis kunnen sterven'. Ik
ben het daar hartgrondig
mee eens! Als journalist
maakte ik de processen te
gen deze beide oorlogsmis
dadigers van zéér nabij mee.
Wat deze Duitsers in ons
land uitspookten, loog er
niet om.
Van de andere kant meen
ik, dat het óók onmenselijk
is dit hoogbejaarde duo nog
steeds - nu al bijna 45 jaar -
gevangen te houden. Dat
daardoor twee eveneens
hoogbejaarde vrouwen zich
verplicht voelen regelmatig
naar Nederland te komen
om hun mannen op te zoe
ken, is een bijkomstigheid,
maar mijns inziens geen on
belangrijke.
Ik heb begrip voor de ge
voelens die een mogelijke
vrijlating zal oproepen,
maar moeten wij dan tot de
dood van deze twee kwaad
met kwaad blijven vergel
den?
Persoonlijk heb ik ook het
nodige van de Duitse bezet
ting ondervonden. Toch zeg
ik nu: Rommers heeft gelijk.
Als dit de rechtsstaat is
waarvoor wij in 1940-'45
streden, dan durf ik nu op
recht, maar met spijt in
mijn hart te zeggen dat mijn
vriend, de Gelderse OD-
commandat Gé Wunderink
zijn leven voor niets geof
ferd heeft.
Arnhem
Bert Kerkhof fs
Op de ingezonden brief van
J. P. M. Baremans in De
Stem van 5 maart jl. wilde
ik graag als volgt reageren:
De woorden 'behalve' en
'terwijl' kunnen wel dege
lijk in de door B. gewraakte
betekenis gebruikt worden.
Het eerste woord is dan een
synoniem van 'naast' en het
tweede drukt dan een te
genstelling uit (terwijl het
gisteren nog regende,
schijnt vandaag de zon
weer). De betekenis van het
woord blijkt uit de context
waarin het voorkomt
Met 'incontinentietrai-
ning' is niet bedoeld oefe
ning in plasophouden, maar
leren zo goed mogelijk met
je incontinentie te levea
Zoals een 'project' niet bete
kent een cursus, maar een
onderwerp van studie, en
dat is in dit geval het van
dalisme.
Tenslotte: de lijken van
twee Spaans sprekende
vrouwen uit Terneuzen
Voor B. blijkbaar een bron
van hilariteit, deze zin
Maar serieuze taalkritiek is
nog wat anders dan mugge-
zifterij!
Breda
W. L. Giesing
De Stem is het geweten van
de mensheid, de spreekbuis
van de wereldbevolking. Zie
de vette kop 'Wereld walgt
van joods geweld'. Dit is nu
selectieve verontwaardiging
ten voeten uitVier Israëli
sche soldaten laten 2 pales
tij nse stenengooiers voelen,
hoe het is om 4 uur lang met
stenen bekogeld te worden.
Fout, maar wat zou men zelf
doen in deze situatie? De
schijnheiligheid druipt eraf.
Indien De Stem vanaf nu
consequent is, dan verwacht
ik de volgende dagen de vol
gende vette koppen: 'Wereld
walgt van Palestijns, Jor
daans, Syrisch, Libanees,
Iraans, Iraks geweld. En
van Arafat, Khomeini, Kha-
daffi, Assad, Hussayn etc.
Dit zijn de Hitlers van deze
tijd. Als De Stem een keer
echt wil walgen dan stuurt
ze een cameraploeg naar de
lieve buurtjes van Israël.
Daar worden nog regelma
tig armpjes afgehakt, men
sen in het openbaar opge
hangen, hele dorpen afge
slacht, vrouwen gestenigd,
kinderen van 10 de mijnen
velden ingestuurd. Ik denk
trouwens niet dat men deze
landen binnenkomt zeker
niet als men een joodse
journalist bij zich heeft
Kortom, ik walg van De
Stem.
Rucphen
G.Bego
Na 'n negatief relaas in
grote letters over 'n zoge
naamde Mariaverschijning
elders, geeft de heer Bouw-
mans in zijn artikel op de
weekendpagina 4 van de
Stem d.d. 5 maart 'n goede
weergave van de uiteenzet
ting van prof. dr. J. Weima
m.b.t. de 'verschijningen' in
Medjugorje.
Maar op 'n gegeven mo
ment zegt de heer Bouw-
mans dat deze verschijnin
gen door de kerk overigens
niet erkend zijn. Dit mag hij
zó ongenuanceerd niet stel
len! Ze zijn nóg niet door de
kerk officieel erkend. En dat
maakt 'n heel verschil. De
gehele Joegoslavische bis
schoppenconferentie heeft
de gebeurtenissen nog volop
in studie. Men moet de za
ken wel juist weergeven.
Oosterhout
Pater Chr. Nissen
x
Wanneer we het woord
emancipatie horen of zien,
geeft dat een bepaalde bela
denheid weer zowel bij de
mannen als bij de vrouwen.
Bij de vrouwen is dat zeer
terecht, om eindelijk eens
na eeuwen gelijk gesteld te
worden met de mannen. Als
man heb ik echter tot mijn
grote schrik ervaren, dat de
dames door het rode lint ge
sprint zijn en dat wij als
mannen goed op moeten let
ten om niet tenachter ge
steld te worden in de eer
bare strijd van de dames.
Wat is namelijk het gevel
Door verveling gedreven
zocht ik om iets onder han
den te heben en had
euvele moed te solliciteren
naar de typisch vrouwelijk
banen. Ik bood mijn dien
sten aan voor kinderopvang!
ik verklaarde mij bereid on
huishoudelijk werk vod
particulieren te gaan doen
Iedere keer weer stootte il
echter mijn neus en wen
weggelachen. Dit gaat
als man te ver. Dertig
lang heb ik mij bekwaam'
in de opvang en begeleidini
van kinderen. Dertig ja81
lang heb ik het huishouden
gedaan. Mijn leeftijd is ge
rijpt en er is derhalve geen
enkel excuus om mij te wei
geren. Toch presteerden
dames dit en laten mij ge
frustreerd achter. Dit is in
alle strijd met gelijke be
rechting en ik vrees dat w
als mannen maatschappe
lijk op den duur ten achtë
gesteld zullen gaan word»
Laten we
blijven heren,
is een mooie zaak, maar
zijn er nog lang niet.
Breda
V. v.d. Wijgaart
rVD'er J. te Veldhuis ziet het
ninst van de woordvoerders
/an de grote partijen iets in de
tplossing van Boskalis. Hij
indt de aanleg van een eiland
ie laatste mogelijkheid om het
slibprobleem aan te pakkea
Opslag op zee acht hij niet zon
der risico's omdat de kans op
Ongelukken daar groter is.
•vdA-milieu-deskundige A.
Jelkert ziet de beheersbaar
heid van een eiland als het
[rote probleem.
„Hoe voorkom je doorzakken
Ji hoe scherm je de zaak af te-
«n het water. Dat zijn toch
«1 problemen", aldus Melkert
Je kamerleden tonen zich una-
uem matig geïnteresseerd in
de behoefte van Boskalis aan
/frkeer on .£e^oesterde wens van de rr
/ul im no Waters,aat en Korthals Altes
wt i? max|mumsnelheid gaat naar 1
Sht Vs uiteindelijk - met een
3ewmrtc ioH°r ar9umenten van de tw
Ie autowegen. Nederland ma9 zich van
rfinite V5u ^et debat raeP* menig
ïe dterM Korthals Altes heeft een doorslag-
00 &es met ziin stellingname dat dt
eu kilometer per uur een farce zou zijn. f
èoe ainh06? Nederlandse automobili
/aar hun 'aars- Stel dat die - overige:
rordt i?aUnnljn' dan is het toch wel uiterst
an9epast ten gunste van de overtn
Al,es voert hier tegenin dat contr
daar w- m°ge'ijk is. Politie en justitie kL
i/efeffin® 9?ra?deert dat met 120 kil°me
oekom« 2lin- De Politie moet afslar
riminaNto?t°n meer 9aan richten °P de b
Bn dat hot t?K6rsePe'if'efunctionarisser
aak van hfheeten van snelheidsovert
van eerste prioriteit zal zijn.
IHieu hI2«St on9e'oofwaardig is de rol
eert Ni?nÜ1PhS'?eeld'ln zi'n streven om zj
inq varwt ene emhitieuze idee na
anuit d!o «i jukkende verzuring is zi
b plannon li? 9eredeneerd heeft Ni
hiSiik A,,to^0rthals Al,es en Smit"K
op onze qui vin «vuit/^ „to.S Wfsnelhsid
ron. bMJoende moment heelt NSpds
en van rilfh Z«ün 9eloofwaardigheid een
W aufo'* lh K°ldpunten van het beleid va
nit-Krnoc aantal autokilometers tei
mili^H0^k ZIJ heeft regelmatig de n
1 op kortot ™aar aan haar nogal opl
'rschX® ®^'Jh de zalm weerin de F
ezelfdf m5 deleid in de notitie 'Verkeer
lord te naai! aarze|t niet om haar c
arzelf now! ®®n hesluit dat haaks
defimst. uit9an9spunten. Dat
