ij werken wetenschappelijk
ZOLOGISCH LANDBOUWER RONALD VAN DE WINCKEL:
HLGD..,
'Verschillen maken de KVO boeiend'
Schoolsportproj eet
krijgt een vervolg
SCHIETINGEN
PLAATSELIJK NIEUWS
MARKTEN
UcrrRM VAN ZEELAND 4 DONDERDAG 10 MAART 1988
030-8803911
KLEINTJE
luurzaam
Intensief
Wroetvarkens
Vraagtekens
JAARVERGADERING KATHOLIEKE VROUWENORGANISATIE IN TILBURG
IJzendijke
Nieuwvliet
Vergadering
dorpsraad
Zuidzande
WZA opent het
nieuwe seizoen
Land van Waas
zestig jaar
Driedaagse op de
rollen in Eede
zolang de voorraad strekt. I
sISOLEBOX
3.bandjes in de
|5,-. 01652-5236.
Goed, beter:
r LANDBOUW heeft het moeilijk. De boeren zijn vast
ketend aan allerlei regels. Mestoverschotten, superhef-
en milieubelasting; de boer moet overal rekening
e houdea De inkomens hollen achteruit. De landbouw
Lt 0p een kruispunt. Nog meer produceren om de
ondstof verwerkende industrie te voorzien, gewoon
jorgaan op de oude voet en maar zien waar het schip
Landt, zoeken naar alternatieve gewassen binnen de-
Hfde landbouwstructuur of de alternatieve weg inslaan,
taald en Marleen van de Winckel kozen voor de alter-
ftieve weg. Zij houden zich bezig met de kruidenteelt,
«logische tuinbouw op zeven en een halve hectare
ond aan de Oude Zeedijk tussen Zaamslag en Axel.
Lor Romain van Damme
jaX - Op het tuinbouwbe-
jjf van Ronald en Marleen
j! de Winckel zijn bestrij-
igsmiddelen en kunstmest
joe. In de schuur staan ma-
ines ie op een traditionele
erderij niet te vinden zijn.
n onkruidverbrander en een
ictor die uitgerust kan wor-
n met een mechanische on-
uidverdelger.
mald en Marleen van de
Inckel runnen een biologisch
uidenteeltbedrijf en behoren
het gilde van de ecologische
ibouwers.
Zologische landbouw is een
van de biologische land-
iw", legt Ronald van de
ickel uit „Naast de gang-
e landbouw, de landbouw
die het meest bedreven wordt,
itaat die biologische landbouw.
In de biologische landbouw
>rdt geen gebruik gemaakt
i synthetische bestrijdings-
idelen en mest Je hebt bio-
i-dynamisch en ecologi-
landbouw".
Jiologisch-dynamisch is
mlijk een levensvorm. Ru-
Steiner is de grondlegger,
t mensen die deze vorm aan-
igen, houden zich ook bezig
iet gevoelsmatige zaken. Zij
uden bijvoorbeeld rekening
iet de maanstanden. Zij heb-
een zaaikalender. Boven-
uurlijke zaken wegen mee.
de ecologische landbouw is
niet het geval. Ecologische
dbouw is zuiver weten-
appelijk. Als ik iets moet la-
i waarvan wetenschappelijk
let aangetoond is dat het nut
"t, doe ik het niet".
ecologische landbouw is
igeveer twintig jaar oud. „Het
ut uit de provotij d, die ja-
i, begin zestig was dat onge
ler. Toen werd er gezocht
een andere vorm van
Men zette zich af te-
het veel produceren, het
van de bestrijdings-
Ecologische land
bouw is een duurzame vorm
van landbouw".
Momenteel telt Nederland
ongeveer 150 ecologische land
bouwers en 150 biologisch-dy-
namische landbouwers. Sinds
vijf jaar is de ecologische tak
ondergebracht in de NVEL, de
Nederlandse Vereniging voor
Ekologische Landbouw. Voor
zitter is Ronald van de Winc
kel, die vijf jaar lang in het
Brabantse Boxtel werkzaam
was als ecologisch tuinbouwer.
„Ik kom uit Terneuzen. In Wa-
geningen studeerde ik aan de
landbouwhogeschool. Op ge
huurde grond bracht ik wat
dingen in de praktijk. Ik wilde
werkzaam blijven in de land
bouw. Als je van huis uit geen
grond hebt, wordt dat meteen
een stuk moeilijker. Je moet
nogal wat hectare grond heb
ben om een rendabel bedrijf op
te bouwen. Nou, die grond had
ik dus niet Wat kon ik dan wel
doen. Ik heb nog even aan de
groenteteelt gedacht Maar dat
wordt in Nederland al veel ge
daan".
„Toch moet je een intensief
bedrijf hebben. We kwamen uit
op de kruidenteelt Dat ligt er
tussenin. Het is vrij groot, je
spreekt toch over een halve
hectare pepermunt bijvoor
beeld. Het is allemaal bedden
teelt Het verschil tussen de
groenteteelt en de kruidenteelt
zit hem ook in de machines.
Voor de kruidenteelt heb je fij
nere machines nodig".
Die machines staan in de
schuur. Onder andere een on
kruidverbrander en een 'lang
werpige' tractor die geschikt is
om een mechanische onkruid
verdelger over het land te ver
voeren. „Ja, het zijn oudere
machines. De tractoren ook.
Maar ik heb bijvoorbeeld een
dergelijke tractor nodig. Ik
moet die onkruidverdelger on
der die tractor kunnen hangen.
Het is moeilijk om daar aan te
komen. Door de komst van de
bestrijdingsmiddelen werd die
apparatuur overbodig".
Boer Van de Winkel bij de mechanische onkruidverdelger.
Een eindje verderop staat de
droogafdeling. Onder andere
gevoed door de warmte die
zonnecollectoren verzamelea
Een simpele buizenconstructie
met daarover plastic. Ook op de
grond ligt plastic. „Op deze ma
nier kost het tien gulden voor
een vierkante meter. Anders
kost het 150 guldea Dat drogen
moeten we wel zelf doea In
deze omgeving zijn mijn vrouw
en ik de enige kruidentelers. In
Oostburg heb je Jan de Zwart
nog. Sommige zaken doen we
samen, maar de afstand is te
groot om bijvoorbeeld dat dro
gen gezamenlijk aan te pak
ken".
De laatste jaren is de belang
stelling voor deze vorm van
landbouw groeiende. Zo heeft
de Vereniging voor behoud van
Natuurmonumenten en de
Rijksdienst IJ selmeerpolders
ettelijke honderden hectare
voor de ecologische landbouw
in gebruik. De produkten wor
den veelal in West-Duitsland
gesletea „Zoiets stimuleert en
laat zien dat ook de overheid
heil ziet in deze landbouw-
vorm. Dat de Vereniging tot
behoud voor Natuurmonumen
ten belangstelling toont, is
eigenlijk wel logisch. In de ge
bieden die zij beheren, mag ab
soluut niet gespoten worden.
Door een deel van het gebied
toch te gebruiken voor de eco
logische landbouw, kunnen de
beheerskosten gedrukt worden.
Het levert geld op en het gebied
lijdt geen schade".
„In het buitenland staan we
trouwens goed bekend De con
trole op de betrouwbaarheid is
goed. We hebben de Stichting
Ekomerk Controle. Die stich
ting houdt de kwaliteit in de
gaten. Het is een keurmerk
voor produkten uit de ecologi
sche landbouw. Verder hebben
we nu de beschikking over drie
voorlichters. De biologische-
dynamische landbouw heeft
voor hun afdeling een eigen or
ganisatie met voorlichters".
Tegenover elke traditionele
vorm van landbouw kan een
biologische variant gezet wor
den. Zo heb je ook een biologi
sche champignonkwekerij. „De
s eigen droogruimte voor de gekweekte kruiden.
ecologische tak zit het meest in
de tuinbouw. De biologisch-dy-
namische bedrijven zijn veelal
te vinden in de veehouderij.
Daar houden wij ons trouwens
ook mee bezig. Wij spreken bij
voorbeeld over wroetvarkens.
Dat gaat nog iets verder dan
scharrelvarkens".
„Daar wordt veel over ge
sproken en veel over geschre
ven. Maar scharrelvarkens
worden nog wel gevoed met
krachtvoer en krijgen anti-bio-
tica. Wroetvarkens absoluut
niet. Dat maakt toch een groot
verschil. Dat geldt ook voor de
scharreleieren. De scharrelkip-
pen bij ons krijgen biologisch
voer. Geen kunstmiddelea Dat
staat trouwens allemaal be-
schrevea Onder andere dat de
dieren gedragseigen uitingen
moeten kunnen tonea Een var
ken wroet graag, dus moet een
varken dat kunnen. Een var
ken op een betonnen vloer zet
ten, komt bij ons niet voor".
Een vorm van landbouw zon
der klachten. Dat lijkt van toe
passing op de ecologische land
bouw. Maar Ronald van de
Winckel prikt dat snel door. „In
Nederland is sprake van een
stagnerende afzet. We groeien
wel, maar de afzetmogelijkhe
den in Nederland nemen te
weinig toe. In het buitenland is
overigens wel veel vraag naar
onze produkten. Bijvoorbeeld
die wroetvarkens. Het vlees
van die varkens is uitstekend.
Er zijn in Nederland een paar
bedrijven Die kunnen niet
eens aan de vraag voldoen".
„In Nederland hebben we te
weinig winkels die onze pro
dukten verkopen We proberen
nu wat meer voet aan de grond
te krijgen bij de gewone groen
teboer. Verder leggen we ook
contacten met de veilingen Op
die manier proberen we het af
zetgebied voor onze produkten
groter te maken Zelf leveren
wij niet aan particulieren. Wij
leveren voornamelijk aan de
Nederlandse en Belgische
groothandel. Wij doen alles
zelf. Drogen, schonen, snijden
en sorteren".
Met de landbouw gaat het de
laatste jaren niet best. Boeren
klagen herhaaldelijk hun nood
en balanceren op de rand van
de afgrond. Veel boeren zien
- FOTO'S WIMKOOYMAN
heil in het nog meer produce
ren. Zoveel produceren dat de
grondstof verwerkende indu
strie afnemer wordt Zo wordt
veel verwacht van de bio-etha-
nol dat te verkrijgen is uit
iedere groene massa, zoals gra
nen.
Ronald van de Winckel zet
echter zijn vraagtekens bij die
grotere produktie. „Ik geloof
niet dat het haalbaar is in een
gebied als Zeeuwsch-Vlaande
ren. We praten dan wel over
honderden hectares. Dat biedt
veel meer perspectief voor een
land als Frankrijk Nederland
is te klein voor die produktie".
Dus allemaal ecologisch
landbouwer worden? „Voor
een paar boeren kan het een
oplossing zijn. Er zijn moge
lijkheden, maar in beperkte
mate. Een ecologisch landbou
wer heeft toch ook nog 25 hec
tare grond nodig. En dan heeft
hij het nog niet breed. Je moet
ons zien als gewone onderne
mers met een normale bedrijfs
voering. Als je wilt omschake
len, moet je wel je hele bedrijf
aanpassen En vergeet niet dat
we net als iedere landbouwer
te maken hebben met de regels.
Wij hebben ook te maken met
een superheffing".
„En met de meststoffenrege-
ling. Per hectare mag je 125
kilo fosfaat in de vorm van
stalmest op het land gooiea Als
dat nou te weinig is, gooi je
daar wat kunstmest tegenaan.
Maar dat doen we nou juist
niet. Door een dergelijke rege
ling kun je dus in de problemen
komen".
Vreemd naar het bedrijf aan
de Oude Zeedijk wordt er niet
meer gekekea „Nee, zeker niet
De mensen zijn geïnteresseerd
De buren komen regelmatig
langs om te praten over de pro
blemen. Iedereen in de land
bouw heeft het moeilijk We
zoeken andere wegen, dat
spreekt toch aan. Sommige za
ken worden trouwens in de
gangbare landbouw overgeno
men. Zoals die onkruidbestrij-
ding. We proberen telkens
weer nieuwe mogelijkheden te
vinden. Zoals op ieder ander
bedrijf wordt er hard gewerkt
Zo kunnen we vanaf mei va
kantiekrachten gebruiken,
want ondanks dat zoeken naar
nieuwe dingen, mechaniseren,
moet er nog het nodige met met
de hand gebeuren".
pn onze verslaggeefster
BURG - Een volle zaal
'Jteren in de stads
schouwburg van Tilburg
3 tegenheid van de
F^ergadering van ,je
olieke Vrouwenorga-
aatieKVO.
iw, d^ afdelingen uit
■rabant, Zeeland en Zuid-
„«and waren ongeveer
bestuursters naar Tilburg
l»rT? ,?m te discussiëren
km hierna 'Maken ver-
few1 KV0 boeiend',
lonrtf w? beaamde vol-
de KVO-
w mevrouw N. van de
te wenhof-CroQymans in
rf^Perongstoespraak
j&i verschüien zijn er. In de
firnj vouwen van ver-
6 leeftijden. In haar
leS u 10emde de voorzit-
tiH hL ^erschil in °Plei"
013 de leden van de orga-
nisatie.
Het beleidsplan emancipa
tie van de regering kreeg de
volle aandacht Een van de
beleidsvoornemens in dat
plan is dat vanaf 1990 ieder
een beschikbaar moet zijn
voor de arbeidsmarkt De
KVO vindt dat ze deze menta-
liteits-ombuiging moet blij
ven volgen, omdat de nieuwe
situatie wel eens tot emotio
nele problemen zou kunnen
leiden Zij vindt dat ze dan
moet ondersteunen waar dat
mogelijk is. „Te weinig vrou
wen houden zich bezig met de
politiek," aldus mevrouw Van
de Nieuwenhof. Ook het aan
tal poltiek betrokken vrou
wen binnen de organisatie is
erg klein. Een nieuwe cursus
op het gebied van de politiek
is 'Hoe ben ik actief voor la
ter'.
„Politiek is niet veraf in
Den Haag, maar begint al in
uw gezin. Om inspraak te
krijgen is het van groot be
lang dat je dicht bij de plaat
sen zit waar de beslissingen
genomen worden," aldus Van
de Nieuwenhof.
De K van KVO werd in de
toespraak ook niet vergeten.
Op 31 oktober 1987 is een
nieuwe werkgroep ontstaan
met de naam 'Sifra'. Die
werkgroep is bezig de positie
van de vrouw in de kerk te
verbeteren. In de zomer van
1987 legde de diocesane werk
groep vrouw en kerk in het
Bisdom Den Bosch haar werk
neer. De vrouwen waren ruim
vier jaar bezig geweest met de
positieverbetering van de
vrouw in kerk. Na het ontslag
van enkele medewerksters
werd besloten niet meer ver
der te gaaa
Dit jaar wordt op drie
plaatsen een bijeenkomst ge
houden met als thema 'Als
vrouwen durven veranderen
dan...'. Naast het werken aan
bewustwording, blijft het
voor de katholieke vrouwen
organisatie ook van belang
steeds maar weer opnieuw te
pleiten voor de positie van de
vrouw in de kerk. De kerk is
immers niet alleen een insti
tuut, maar een gemeenschap
van gelovigen, die midden in
de samenleving staat en daar
horen vrouwen bij, zei de
voorzitster in haar openings
rede.
De KVO bestaat dit jaar
zestig jaar. Op 27 mei 1988
wordt het jubileum in de
stadsschouwburg van Tilburg
gevierd. De KVO, een organi
satie van 30.000 leden, onstond
uit de toenmalige Neder
landse Christelijke Boeren
bond. De doelstelling van de
bond was om boerinnen zo
veel mogelijk kennis bij te
brengen, omdat de vrouwen
in een boerenbedrijf een be-
langrijjke rol spelen Toen-
dertij d begon men met het ge
ven van verschillende cursus
sen, bijvoorbeeld boekhouden
en EHBO. Tegenwoordig richt
men zich op alle interessege
bieden van de vrouwen; een
voorbeeld daarvan zijn de
computercursussen
Deze cursussen moeten ook
betaald wordea „Het vergt
ieder keer weer veel van onze
kostbare tijd om de susidie
voor de organisatie veilig te
stellea Het is onbegrijpelijk
dat wij steeds maar weer dui
delijk moeten maken wie je
bent en voor welke doelgroep
je werkt, terwijl we ons be
staansrecht na 60 jaar toch
wel bewezen hebben," aldus
Van de Nieuwenhof.
UITWISSELING - Zondag 13
maart vindt er een uitwisse
ling plaats tussen de kinder
koren van Biervliet en IJzen
dijke. Het kinderkoor uit IJ
zendijke zingt om 10.00 uur in
de rk Kerk van Biervliet Het
kinderkoor uit Biervliet is om
10.30 uur aanwezig in IJzen
dijke.
FRACTTEBERAAD - De po
litieke groepering Dorpsbe
langen en Toerisme houdt
dinsdag 17 maart openbaar
fractieberaad in de kantine
van camping Zonneweelde.
De vergadering begint om
20.00 uur. Belangrijkste agen
dapunt is de bespreking van
de agenda voor de komende
raadsvergadering.
AARDENBURG - St.-Sebas-
tiaan, elfde puntenschieting, 26
schutters: hoge vogel: W. Schee-
Ie, /.ijvogels: E. Minnaert en R.
Pielaet; grootste aantal: Th.
Lampaert, A. Worst, J. van
Iwaarden en W. Veldkamp.
Stand kampioenschap: R. Pielaet
77 punten, Th. Lampaert 70, M.
Verploeg 56, F. van Ecke 54, G. de
Vriend en A. Worst 44 punten.
AARDENBURG - St-Sebas-
tiaan, elfde klepschieting, 26
schutters: Th. Lampaert, R. Pie
laet en R de Wispelaere ieder 5
kleppen. Stand kampioenschap:
R. Pielaet 41 kleppen (kampioen),
Th. Lampaert 31, M. Verploeg 30,
G. de Vriend 29, F. van Ecke 26
kleppen.
KAPELLE, 9 maart - Andijvie
glas, 140 kg: kl. 1 A 1,90-2,00, kl. 2
A 2,10. Boerenkool, 20 kg: kl. 2
2,10-2,20. Radijs bos, 130 bos: kl. 2
0,40-0,41. Spruiten ongeschoond,
70 kg: kl. 2 A 0,72-0,76, B 0,39. Wit
lof, 160 kg: kl. 1 A 2,23-2,24, kl. 2 A
1,57. Prei, 40 kg: kl. 2 A 0,65. Kro
ten kg, 30 kg: kl. 2 99 0,53. Uien
kg, 70 kg: kl. 2 MI 0,03-0,09. Selde
rij bos, 100 bos: kl. 1 0,33-0,46.
Knolselderij zonder blad kg, 50
kg: kl. 2 0,12-0,49. Late aardap
pelen, 1530 kg: kl. 2 80 0,16, KR
0,13-0,14, MI 0,07-0,09.
Schilappels Golden 65/op 43,10.
AMSTERDAM, 9 mrt - Aardap
pel termij nmarktIn bintje
50mm, oogst '87, werden 79 con
tracten verhandeld voor levering
april bij een prijs van 13,00 tot
ƒ12,70 per 100 kg, 57 contracten
levering mei tegen ƒ14,00 tot
ƒ13,90 en 75 contracten levering
juni tegen ƒ15,70 tot ƒ15,40. De
stemming was prijshoudend. In
bintje 40-50mm, oogst '88, werden
5 contracten verhandeld voor le
vering april tegen 14,50. De
stemming was kalm. In bintje
50mm, oogst '88, werden 47 con
tracten verhandeld voor levering
april bij een prijs van ƒ28,30 tot
ƒ28,20. De stemming was prijs
houdend.
Van onze verslaggever
OOSTBURG - Het schoolsportproject dat het afgelopen
jaar in West-Zeeuwsch-Vlaanderen met succes werd ge
houden, krijgt een vervolg.
De commissie Plaatselijke
Sportstimuleringsfonds is dan
ook van plan om voor het
schooljaar 1988/89 kinderen in
de leeftijd van acht tot en met
twaalf jaar weer de gelegen
heid te bieden om kennis te
maken met de verscheidenheid
aan sporten in de West-
Zeeuws-Vlaamse gemeenten
Voorwaarde is wel dat de
aan het project deelnemend
clubs voldoende kader leveren
om de kinderen bij de activitei
ten op te vangen en te begelei
den
Ook moeten de verenigingen
een eventuele toeloop van jeug
dige leden kunnen opvangen.
Het is dan ook de bedoeling van
de commissie om verenigingen
die meedoen aan het project in
de mogelijkheid te stellen om
leden te motiveren om aan bij
scholingsactiviteiten mee te
doen.
Deze kaderscholing neemt
vijf weken in beslag en twee
uur per week worden er lessen
verzorgd.
Van onze correspondent
ZUIDZANDE - De Zuid-
zandse dorpsraad houdt
vrijdag 11 maart de alge
mene jaarlijkse vergade
ring. De dorpsraad bestaat
dit jaar tien jaar. Onder de
gebruikelijke agendapun
ten onder meer de bestuurs-
mutaties.
Voorzitter Jan Schol en secre
taris Jan Vergouwe zijn beiden
aftredend, maar herkiesbaar.
De inwoners kunnen ook ken
nismaken met de nieuwe eerste
burger van Oostburg, de heer J.
Kruize. Na de pauze houdt J.
Boekhout, hoofd technische
dienst van het waterschap 't
Vrije van Sluis, een lezing met
als onderwerp: Wat doet het
waterschap en hoe werkt dit in
de praktijk'? Plaats van han
delen is hotel De Rode Leeuw
en de vergadering begint om
20.00 uur.
Van onze correspondent
SLIJKPLAAT - De West-
Zeeuws-Vlaamse Autoclub
(WZA) opent zondag 13
maart het nieuwe rittensei-
zoen met De Schorreblom-
rit Deze oriëntatierit wordt
verreden in twee klassen,
een wedstrijd- en een
toerklasse, lengte circa 36
kilometer.
Van toepassing is het nieuwe
reglement 1987 dat bij de in
schrijftafel aan de deelnemers
wordt uitgereikt. Men kan in
schrijven in café-dancing Slik-
plaote van 13.15 tot 14.00 uur.
De rit, die meetelt voor het
clubkampiienschap 1988, is uit
gezet door Hans de Loos uit
Terneuzen en Luc van Schaick
uit Oostburg.
Tijdens de cursus wordt
vooral aandacht geschonken
aan het jeugdbeleid van ver
enigingen, de training van jon
geren, de geboden oefenstof,
het gebruik van materialen en
de opbouw van trainingen.
Verenigingen kunnen zich
tot 15 maart voor het project
aanmelden bij de secretaris
van de commissie, de heer C.
Lips in Oostburg.
Van onze correspondent
SINT-NIKLAAS - De post
zegelvereniging het Land
van Waas, waarvan ook
verschillende Zeeuwsvla
mingen lid zijn, viert dit
jaar het 60-jarig bestaan.
Een eerste feestelijkheid is in
middels achter de rug, een offi
ciële ontvangst op het stadhuis
van Sint-Niklaas door burge
meester P. de Vidts en het ge
meentebestuur. De jubilerende
filatelisten kregen een wand
bord.
Zaterdag en zondag wordt in
de Cipierskelder op de Grote
Markt een tentoonstelling in
gericht, waarbij de leden van
de club hun mooiste verzame
lingen exposeren Voorts is er
een landkaart van 2Vi bij 314
meter van het Waasland te be-
wonderea Daarop zijn postze
gels en poststukken aange
bracht om het postale verkeer
in het Waasland te tonen.
Zondag 20 maar wordt het
feest voortgezet in Hulst. Daar
brengen bestuur en leden van
de vereniging u '°r geleide
van W. Gremmen et., bezoek
aan het streekmuseum, de Fel-
dermanspoort en de basilie..
Vervolgens trekt het gezel
schap naar Kloosterzande om
de inwendige mens te verster
ken.
Van onze correspondent
EEDE - Het wielercomité
Eede houdt vandaag, mor
gen en zaterdag de negende
uitgave van de Eedse rol-
lendriedaagse. Plaats van
handelen is het multifunc
tioneel centrum Hof van
Eede.
Een aantal gerenommeerde
rollenrenners is weer van de
partij in deze enige meerdaagse
rollenwedstrijd die in West-
Zeeuwsch-Vlaanderen nog
overeind is gebleven. Onder die
deelnemers onder meer ex-
Eedenaar Rudy Buzeyn, die
aardig uit de voeten kan op de
rollen, en Adri Worst uit
Nieuwvliet, die hier zijn 25e
meerdaagse rollenwedstrijd
rijdt
De donderdag en vrijdag
staan er elke avond een sprint-
wedstrijd en een afvalkoers op
de agenda. De zaterdag de
sprint en de finale die uit een
koppelkoers bestaat. Iedere
avond wordt om zeven uur be
gonnen.