ENZO FERRARIDE 90-JARIGE 'KLUIZENAAR VAN MARANELLO'
esultaten
ulsterse
üinischool
DE STEM SPORT 3 DONDERDAG 10 MAART 1988
T49
OOIT liep de sjah van
Perzië, toen op het
hoogtepunt van zijn
macht, met zijn eerste
echtgenote, de mooie
Soraya, door de be
roemde fabriekshallen
in Maranello. Ooit be
wonderde prins Bern-
hard er zijn eerste Fer
rari en kwamen Aris-
toteles Onassis en Fra-
ngoise Sagan de sport
wagen waar ze verliefd
op waren persoonlijk
afhalen.
Gemengd
De Paus komt
Beeldmerk
Beroemde piloten
Tragedies
pESTEM SPORT 4
Huldebetoon
ugd RKHAV
oort vier
ubrecords
ENZO Ferrari, de wereldberoemde constructeur van
de rode bolides, is nu negentig jaar. Zowat de halve
wereld wilde de afgelopen weken de 'invloedrijkste
man in de geschiedenis van de Formule I' interviewen.
Zijn perschef wees 882 verzoeken van journalisten uit
alle werelddelen -tot in China toe- af. Geen televisie-
of radiostation, geen tijdschrift, geen krant werd toe
gelaten. Niet in de villa Ferrari in Modena en niet in de
fabriekshallen in Maranello. Het Italiaanse televisie
station RAI had in het 'Palazzo dello Sport' van Mo
dena een enorm feest voor de jarige 'Commendatore'
gepland met optredens van vermaarde sterren als
Jerry Lewis en ex-Beatle Paul McCartney. De 'oude'
liet zich niet vermurwen. Was het uit piëteit met de
coureurs die in een van zijn elegante snelheidsmon
sters hun dood tegemoet raasden? Of met de toeschou
wers die bij deze crashes hun leven verloren? Ferrari
deed er het zwijgen toe. Het gevolg is dat de legende
vorming alsmaar groter wordt. Enzo Ferrari negentig.
De balans van een rijk, avontuurlijk, succesvol, maar
ook tragisch leven.
De man die met de doden moet leven
Door Jean Nelissen
De meestal fel rood gespo
ten Ferrari's met het
beeldmerk van het steige
rende paard waren voor de
groten der aarde. Voor hun
romantische uren en voor
hun imago. De auto van
Roberto Rossellini, Gianni
Agnelli en Gratia van Mo
naco. Maar ook de auto van
de doden.
Van graaf Wolfgang Berghe
von Trips, die in 1961 bij zijn
crash op Monza dertien mensen
mee de dood in sleepte. Van
Giuseppe Farina, Luigi Musso,
Peter Collins, Gilles Villeneu
ve, Alberto Ascari, Lorenzo
Bandini die in een Ferrari
stierven.
Ferrari: een naam die ge
mengde gevoelens oproept.
Verraderlijk mooi en snel. De
bolide voor de happy few. Maar
ook gevaarlij^^Zq^s,]ts geble
ken. De schepper* Van deze
droomauto is dus negentig.
Destijds in 1898, toen hij gebo
ren werd, woedde een zware
sneeuwstorm over het noorden
van Italië. Vader Stefano Fer
rari, die een bedrijfje had dat
overkappingen voor de spoor
wegen maakte, waagde eerst
twee dagen na de geboorte van
zijn zoon de gang naar het ge
meentehuis.
Negentig jaar later verkoos
hij een verjaardag zonder glit
ter. Niettemin zijn toch nog
1742 gasten in de fabriekshal
len van Maranello uitgenodigd.
Invitées van de eenvoud. De
1742 werknemers van de 'Com
mendatore', onder wie zestien
ingenieurs. De mannen en
vrouwen die de Ferrari's dag in
dag uit bouwen. De oude Enzo
heeft opdracht gegeven in zijn
hallen, het werkterrein van
zijn gasten, een gigantische ta
fel in elkaar te timmeren,
waarop een magnifiek koud
buffet wordt uitgestald en vele
flessen van de edele Lambrus-
co, jaargang 1985.
Een paar duizend telegrammen
en brieven kwamen in Mara
nello aan. De Paus beloofde in
april op bezoek te komen. Maar
voor buitenstaanders bleef
Enzo Ferrari dezer dagen on
bereikbaar. Tot wanhoop van
zijn perschef Franco Gozzi, die
de ondankbare taak had de we
reldpers op een afstand te hou
den. Hetgeen ongeveer gelijk
staat met broedermoord voor
iemand die betaald wordt om
public relations te bedrijven.
De 'oude' had echter zo beslist.
Het was voor zijn intimi geen
verrassing. Ze weten dat hij
gruwt van elk optreden in het
openbaar. In de loop der jaren
is hij min of meer een zonder
ling geworden die urenlang
kan zitten aan z'n donkere bu
reau met de brandende kaar
sen, waarop de foto staat van
zijn in 1956 aan een spierziekte
gestorven zoon Dino, dan pas 24
jaar oud. De enige, zo wordt ge
zegd, waarvan Enzo Ferrari
echt gehouden heeft.
Hij wilde vroeger eigenlijk
operazanger of sportjournalist
worden. Maar kwam al vroeg
in de automobielindustrie te
recht. In 1918 weigerde Fiat
hem, ondanks de aanbeveling
van een bevriende kolonel, aan
te stellen op de afdeling waar
de motoren werden gemaakt.
Enzo Ferrari moest op een
kantoortje administratief werk
verrichten. Niet voor lang. Hij
stapte over naar Alfa waar hij
chef werd van de wereldbe-
loopbaan begon pas in novem
ber 1928 toen hij z'n eigen
auto's ging ontwerpen. Als
beeldmerk koos hij een steige
rend paard. Een herinnering
aan zijn beste vriend, Fran
cesco Baracca, die jachtvlieger
was in de eerste wereldoorlog.
Baracca had de beeltenis van
een steigerend paard op de
romp van zijn vliegtuig ge
plakt. Het steigerende paard
bracht hem in 63 luchtgevech
ten geluk. Toen werd Baracca
door het Oostenrijkse artille
rie-geschut geraakt. De familie
Baracca schonk de talisman
aan Enzo Ferrari. Hij zou het
beeldmerk gebruiken voor zijn
bolides. Het werd het synoniem
voor elegantie en succes, voor
een nieuwe levenstijl.
De eerste coureur die voor de
Scuderia Enzo Ferrari de we
reldtitel in de Formule I ver
overde werd Alberto Ascari in
een Ferrari 500. Drie jaar later
was Alberto Ascari dood. Hij
stierf in het ongeluksjaar 1955,
waarin ook de Amerikaan Bill
Vukovich, de Fransman Pierre
Levegh en zijn landgenoot
Louis Rosier de dood vonden.
Deze tragische gebeurtenis
weerhield Enzo Ferrari er niet
van zijn greep op de Formule I-
races te verstevigen. De be
roemdste coureurs reden zijn
auto's. De vijfvoudige Argen
tijnse wereldkampioen Juan-
Manuel Fangio in de Ferrari-
Lancia D 50, Mike Hawthorn in
de Ferrari 246, Phil Hill in de
Ferrari 156, John Surtees in de
Ferrari 158, Lorenzo Bandini in
de Ferrari 512, Jackie Ickx in
de Ferrari 312 B2, Mario An-
dretti in de Ferrari 312B2B,
rrari
Juda
illes Ville-
312T5, Di-
dier Pironi in de Ferrari 126 02,
René Arnoux in de Ferrari 126
03 en vorig jaar de Oostenrij
ker Gerhard Berger in de Fer
rari F187. Zij bouwden aan een
lange reeks van successen.
Liefst 24 wereldtitels werden
behaald, waarvan negen in de
Formule I, en 93 Grand Prix-
zege's. In totaal 5000 overwin
ningen.
Van onze biljartmedewerker
SLUISKIL - De teamwed-
•ijden van het district
euwsch-Vlaanderen van
Koninklijke Nederlandse
jart Bond van het seizoen
_)7-1988 zijn vrijwel verle-
En tijd. De winnaars in de
«rschillende groepen zijn
>kend, maar in het drie
inden moet nog een beslis-
-swedstrijd worden ge-
^ld tussen de kampioen
in poule 1, Dow Terneu-
i en die van poule 2, De
lickel 2 Hulst.
Irooral in het driebanden heb-
de teamwedstrijden een
jrme vlucht genomen. Dit
Den heb ik zoveel inschrij-
-en binnen gekregen, dat ik
Enzo Ferrari, de grijze eminentie van de autosport, twee jaar geleden tijdens zijn 88ste verjaardag in Maranello, Italië.
- FOTOARCHIEF DE STEM
roemde Scuderia Alfa Romeo, was Ferrari zelf coureur ge- had, voor het eerst deel aan de loor. Als piloot bereikte Ferrari
Totdat hij, na ernstige me- worden. In 1919 nam hij met beruchte Targa Florio. Hij ein- -ondanks 31 zege's-nooit de top
ningsverschillen met de direk- een knetterende CMN, die digde als laatste omdat hij on- Hij verdiende in die tijd 45.000
tie, z'n ontslag kreeg. Inmiddels slechts een vermogen van 60 pk derweg z'n benzinetank ver- iire per jaar. Zijn eigenlijke
De successen eisten echter hun
tol. Het drama hing als een
zware hypotheek boven Ferra
ri. Niet alleen leed Enzo Ferrari
onder persoonlijke tragedies in
de privé-sfeer (in 1916 stierf z'n
vader aan longontsteking, kort
erop overleed zijn broer, in 1923
verongelukte zijn vriend Si-
vocci, die hem in de autosport
had geholpen, in 1956 stierf dus
zijn zoon Dino (aan multiple
sclerosis), maar ook zijn beste
coureurs vonden de dood op de
circuits. Eugenio Castellotti
Nikï Lauda werd door Ferrari betiteld als een 'verrader,
die erger is dan Judas'. Ferrari zei dit nadat Lauda ontslag
bij de Italiaanse renstal had genomen. - foto archief de steh
(1957), Alfonso de Portago (1957
in de Mille Miglia met negen
dode toeschouwers), Luigi
Musso (1958), Peter Collins
(1958), Wolfgang von Trips
(1961 op Monza met dertien
dode toeschouwers), Ricardo
Rodriguez (1962), Ignatio
Giunti (1971) en Gilles Ville
neuve (1982). Na de dramati
sche crash van Alfonso de Por
tago moest Enzo Ferrari zijn
Dit bleef er over van de Ferrari van Gilles Villeneuve. Op 8 mei 1982 kwam Villeneuve op het circuit van Zolder om het leven toen zijn bolide ih botsing kwam met de wagen van
Jochem Mass. Enzo Ferrari zal moeten leven met 'ziin' doden. foto archief de stem
pas bij de politie inleveren. He!
zag er even naar uit dat lij
aansprakelijk zou worden ge
steld voor de dood van f
mensen. Bij Ferrari heette
meestal dat de ongelukken ver-I
oorzaakt werden door 'mense-l
lijk falen'. Ooit vertelde Phïl
Hill: „Enzo Ferrari is slectel
geïnteresseerd in auto's, niet ill
mensen". Hill verliet de Fer-l
rari-stal na een knetteren«|
ruzie. Dit geschiedde ook
John Surtees, Jackie Ickx, Claj|
Regazzoni en...Niki Lauda.
Op 1 augustus 1976 raakte Nils
Lauda in zijn Ferrari op
Nürburgring in de tweeö
ronde van het parcours, ft
auto vloog in brand en Laud)
liep zeer ernstige brandwondei
op die hem voor het leven ver
minkten. Op 7 september daar
opvolgend verscheen Lauda
vijf weken nadat hij het zie
kenhuis verlaten had, voor het
eerst weer op de testpiste val
Ferrari in Maranello. Hij wild!
in alle stilte proberen of hij nog
kon autoracen. Lauda:
stond doodsangsten uit voor
vuur. Ik wilde alleen zijn me!
mijn auto om de stress te over
winnen". Enzo Ferrari had
echter persoonlijk toegangsbe
wijzen tot de testbaan voor
journalisten getekend. De pers
moest er getuige van zijn da1
Lauda een wrak was gewor
den. Want de opvolger val
Lauda stond al klaar: Carlos
Reutemann. Toen Lauda einde
1977 ontslag nam bij Ferrari
vertelde de oude Enzo: „Laud»
is een verrader, hij is erger dal
Judas".
De afgelopen dagen versche
nen vele extra pagina's over
Ferrari in de Italiaanse kran
ten. Eén huldebetoon aan dt
grijze eminentie van de auto
sport. Maar geen woord over de
coureurs die in zijn bolides de
dood vonden. Enzo Ferrari
draagt deze zware verantwoor
ding met zich mee. Hij moet le
ven met 'zijn' doden.
IT - Stefan Buijsse
goed op dreef in de
trijdgroep van de ten-
ooi Hulst. Na een 4-7-
erlaag tegen Ronald van
iortel speelde bij met 6-
;elijk tegen Evert van
pen. Gyon Asselman
jlde in de hoogste poule
•s uit tegen Mark Leenk-
6-1.
hoogste poule bij de dames
iloeg Ella Neefs met 9-2
ie Dobbelaar, terwijl
irije Soons een 6-4-over-
jiing realiseerde tegen
inne Cosijn. Bij de jeugd was
iandro Nanna succesvol,
[a een 3-3-gelijk spel tegen
irco Baart, won hij met 9-1
Guido Rombout.
UITSLAGEN
a: Theo Heijndrickx-Jan van Goe-
9-4, John Durinck-Marc de Bleijser
Sebastien Rottier-Harold de Puijs-
8-2, Ronnie van Groenestijn-Wim
ekoorn 8-6, Ger Spork-Peter Bleij-
■gh 7-6, Mare de Brouwer-Theo
ighers 0-3, Alex Fassaert-Tonnie
8-3, Wim Wuijts-Donna Nanna 7-4,
i Asselman-Mark Leenknecht 6-1,
ild de Puij sseleir-Donna Nanna 8-6.
i: Nicole Maenhout-Jolanda d'O-
„er 7-5, Annemie van Eijk-Karin
Herder 8-2, Christianne Maas-Ria
|n 5-4, Marian Dröge-Rianne van
7-1.
Markwin van Geel-Ester Scheele
strid Koen-Simone Tijssen 5-3, Si-
Tij ssen-Stephanie Verstraeten 5-5,
Maas-Bram Hetfnen 6-5, Patrick
e-Franóne van Dierendonck 8-3,
van Kampen-Maikel van Jole 9-3,
;r Vervaet-Patrick Verstraeten 6-4.
ssdubbel: Kramers/Soons-Cosijn/
jaminsen 9-3, Bonsel/Janssen-Mor-
Iggink 10-7, Kindt/Haayer-Agter-
Lockefeer 9-1, Steel/Ducheine-De
iper/Heijndrickx 6-4, Buijs/De
iper-Van Duijse/Colijn 7-4,
J Lockef eer-Buij s/ De Schepper 8-4,
d'Olieslager-Kuijpers/Van Hooye
ijsel/Donze-Bun/Maes 8-3.
BOKEN - Tijdens in-
ir-atletiekwedstrijden in
Belgische Hoboken ves-
le de jeugd van het Hul-
'se RKHAV vier elubre-
ïs.
[neisje Susan van Acker
dit bij het verspringen,
ar ze drie keer het clubre-
brak. Eerst met een af-
hd van 5.18 meter, vervol-
is 5.29 en 5.30 meter, wat
ar een vierde plaats oplever-
jupil Diana Seegers was
d voor een clubrecord bij
hoogspringen met 1.00 me-
Het leverde haar een ze
tlende plaats op. Danielle
?srs pakte een clubrecord
het kogelstoten met 10.65
«r en werd tweede. Het
rde clubrecord kwam op
fn van Erwin Mortier bij de
pngens hoogspringen, waar
ivufde werd met 1.45 meter,
prestatie betekende ove-
s een evenaring van het
il®c°rd in de boeken van
_HAV.
■aast deze records kon trai-
Biet Lossie met tevreden-
i terugblikken op deze wed-
aen, want er waren onder
eerste plaatsen van
ui (na een langdu-
blessure weer terug) en
i Geqsels. Die geleverde
naties gaven het volgende
ijarhij opgemerkt moet
ai --I i het kogelstoten
algie de kogel 1 kilogram
;™er 18 dan volgens de Ne-
'ndse normen.
uitslagen
«ld» o'„^!>ana Sogers, hoog 1.00 ze-
tofcf" 8» meter n.l ivende.
fenkocï??!!, Arens 80 meter 9.4
Uw!!,180°' negentiende,
"el» SSïï Van Acker 60 meter 7.9
J 5.30 vierde. Da-
1 meter ?n^f,?Jstolen 1085 tweede
Jter 9 0 de?rfl Verstraeten
u erde en verspringen 4.33
•efe'en^vSfth van Acker 60 meter
«eiw&Si!?Ben 511 "Ij tde.
en k<W«„fc^'?le 80 meter 7.7
elfde. Siefan
en kogewJambont 60 meter 8.0
88 miter n o £?I te*"16- Stefan de
httiende Hnn2rt r* en k°8elstoten
"te en knSfw Janssen 60 meter
6.99 dprtiomrt en kogel-
IYan Casteels 60
fry deKeri-fin0 .St°ten 7.64 tien-
toten meter 9.0 vijfde en
I meter va^emte- Miehei Geij-
■tiende Loren™ r en verspringen
ede en veïS2^ Janssen 60 meter
verspringen 4.98 21e
Um £•-
Hvv.CS
Ae
Door
Onde:
en Bon
gradati
van de
ters m
