UITBLAZEN
Deetman geeft strijd niet op
even
NAVO-top demonstratie van eensgezindheid
DE KONI]
J
Jezus van
Marante
DE STEM C
Onderriem*
CDA maakt
de stem ACHTERGROND WOENSDAG 2 MAART 1988
_de Stem.
REGERINGSLEIDERS DEKKEN MENINGSVERSCHILLEN TOE
MINISTER HOOPT COLLEGA'S NOG REKENING TE KUNNEN PRESENTEREN
Twee-deling
PAPIER
VOOR UW PEN
Discriminatie 2
Joods geweld-1
Joods geweld-2
Joods geweld-3
TIE stem BINNI
DEN HAAG - Ministe
en Werkgelegenheid)
beloofd aan het uitkei
HEBT U
OOK LAST VAN
TE VEEL LAWAA
OP UW WERK?
36-0228338
VOOR 'T TE LAAT IS.
ZOALS ik wel ver
wacht had is de vraag
van mevrouw Du-
quesnoy uit Dongen, wat
de uitroep 'Jezus famme-
raante' te betekenen had,
prompt door verschillende
lezers beantwoord. Me
vrouw Duquesnoy had de
uitroep uit het geheugen en fo
netisch opgeschreven. De juiste
schrijfwijze blijkt Jezus van
Marante te zijn. Je hoort de uit
roep niet veel meer. Volgens
een briefschrijfster uit Alphen,
die ongenoemd wil blijven,
hoort de uitdrukking ook bij
een generatie die nu de 80 aan
het passeren is. Zij kent overi
gens geen verklaring voor de
uitdrukking maar herinnert
zich wel een anecdote die er
mee verband hield. Het was in
het midden van de jaren veer
tig. De toenmalige pastoor Th.
TS
WIM KOCK
Mevrouw van Dordt bracht
ook een nieuwe variant binnen
op de uitdrukking in de gruune
kèè(r)s. Dat betekende, zoals u
zich wellicht herinnert: voor de
schijn, voor spek en bonen of
kwansuis. Je mocht meedoen,
maar niemand hield rekening
met je aanwezigheid. Je speelde
kwansuis mee, een woord waar
ze in het Land van Hulst de
mooie verbastering 'voor kom-
meke suis van maakten. De bij
drage van mevrouw Van Dordt
komt uit het Roosendaal se en
luidt: meedoen voor de gouden
knoop. Ik denk niet dat we
echte verklaringen kunnen vin
den voor deze uitdrukkingen,
maar misschien bestaan er nog
wel meer varianten op. Daar
ben ik dan nieuwsgierig naar.
Als er vroeger iemand ge
storven was kwamen de buren
naar het huis van de overledene
om er de rozenkrans (drie ro
zenhoedjes) te bidden. In Ze
venbergen, aldus mevrouw
Hermus-van den Bemt uit
Roosendaal, baden ze daar nog
drie onzevaders en weesgegroe
ten achteraan voor al degenen
die in de doos zaten. De verkla
ring is hier niet ver te zoeken.
Degenen die 'in de doos zaten'
waren geen strafgevangenen,
maar de doden wier bidprentjes
in een doos bewaard werden.
Strikt genomen horen
spreekwoorden en gezegden die
geen taairaadsels oproepen niet
in deze serie thuis, maar ik krijg
er binnen die te mooi zijn om te
laten liggen. Hier zijn er een
iaar van A. van Tetering uit
pa
Mi
van Wouw vroeg tij
dens de godsdienstles op de
r.k. Meisjesschool aan de klas
of iemand wist of Jezus ook een
achternaam had. Na een korte
stilte ging er een vinger om
hoog. „Jawel meneer pastoor,
Van Maraante", luidde het ant
woord, waarop de klas in la
chen uitbarstte.
Dr. J. van den Dam uit
Breda haalt de gezaghebbende
Nederlandse Larousse aan.
Daarin komt het woord Ma
rante voor met als verklaring:
'vervorming van Maria, deel
van een basterdvloek: Jezus van
marante! Jasses marante!' (Ik
heb even in het woordenboek
gekeken: basterd mèg in plaats
van bastaard).
Met alle respect voor de sa
menstellers van de Larousse,
geef ik toch de voorkeur aan de
door verschillende telefoontjes
bevestigde verklaring van me
vrouw A. van Dordt-Van Deur
zen uit Teteringen. Volgens
haar is marante een verkorting.
Jezus van marante is dat even
eens. Voluit zou het moeten
zijn: Jezus van Maria en Anna
te drieën. Dat 'te drieën' slaat
dan op de vroeger veel voorko
mende, traditionele voorstel
ling van Jezus als kind, in het
gezelschap van Maria en Anna.
Dat wat betreft de verklaring
van de uitroep. (Voor de niet zo
ingewijden: Anna was de moe
der van Maria. Zij is de patro
nes voor een gezegend huwe
lijk. Maar van ongetrouwde
vrouwen zeiden ze dat ze 'op
St. Anna's schapraai' zaten, of
'in het schipken va# St. An-
nuit', dit laatste volgens de in
1949 verschenen Katholieke En
cyclopaedic. Een schapraai, dat
heb ik ook maar even opge
zocht, is een provisie- of brood
kast.)
Ik betwijfel ook of het hier,
zoals Larousse zegt, om een
vloek gaat. Het is (was) een uit
roep van schrik of verrassing en
niet zozeer van woede. Men
riep het als men van iets schrok
of ergens versteld van stond.
Een van de lezers die zich tele
fonisch meldden met dezelfde
oplossing als die van mevrouw
Van Dordt zei van mening te
zijn dat de uitroep van oor
sprong wellicht een vrome aan
roeping is geweest. Als een
schietgebed om hulp en be-
scherming bij een verschrikke
lijke donderslag bijvoorbeeld of
bij een val van de trapleer.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifi
't Is goed 't Is ginnen orgel. Hij
hoeft niet te kanne bromme. Zijn
vader zei dat als hij een kar
weitje had geklaard waar wat
op aan te merken viel. Als op
een veijaardag werd gevraagd
of de borrel nog eens bijgevuld
moest worden dan luidde het:
Wel jao. Den Haog is veur oos
net zou groot as veur de konin
gin. Zijn vaders mooiste spreek
woord vond Van Tetering het
volgende:
Eer iedere heilige een lichtje het
staot Maria in het donker. Dat
was waarschijnlijk een com
mentaar op traag handelen.
Als uitsmijter van vandaag
pluk ik er nog een uit de lange,
volle brief van Bets Hermus: As
't brood zo afsloeg as da' was het
ziezo gin drie centen mir wèèrd
Met da' bedoelden ze samen
naar bed gaan. De uitdrukking
maakte furore toen vrouwen
het ene kind na het andere kre
gen of, in de door Bets Hermus
uit de herinnering opgediepte
woorden: opstappen en afstap
pen; laaien en lossen. Mevrouw
Hermus is vroedvrouw geweest.
Vandaar.
(Wordt vervolgd).
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5,® 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1,- per maand,
1,90 per kwartaal, 7,60 per jaar. Prijzen; inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezend/ng geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. 1,25.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Frans Boogaard
NOG maar twee weken
geleden leek het erop dat
het er in Brussel echt om
zou gaan spannen. In
vloedrijke commentatoren
aan weerszijden van de
oceaan wezen op 'diepe te
genstellingen', de 'bergen
conflictstof' die voor het
nu komende NAVO-tref-
fen lagen opgestapeld.
Spannende dagen voorza
gen ze, en harde confron
taties.
In hun beschouwingen be
trokken ze het bezoek aan het
NAVO-hoofdkwartier van de
Britse premier Thatcher, die
daar nog maar veertien dagen
terug modernisering bepleitte
van de nucleaire slagkracht
van het bondgenootschap; en
het bezoek van de Westduitse
Bondskanselier Kohl aan
Washington, die op dezelfde
dag bij president Reagan pre
cies tegenovergestelde ver
langens op tafel legde.
De top in Brussel zou 'heet'
worden, zo voorspelden de
commentatoren, met de kern
wapens voor de korte afstand
(tot 500 kilometer) als voor
naamste twistpunt.
Over de vraag welke wa
pens het westen moet kiezen
om weerstand te bieden aan
de glimlach-diplomatie van
Gorbatsjov, bestaan binnen
de NAVO inderdaad nogal
wat verschillende opvattin-
Voor het eerst sinds juni '82 komen deze week in
Brussel de regeringsleiders van de NAVO bijeen
voor een echte NAVO-top. Samen met hun minis
ters van Buitenlandse Zaken bespreken de twee
staatshoofden en vijftien staatschefs, op afstand
gevolgd door meer dan 1700 journalisten, de toe
komst van het bondgenootschap, dat onder de
aanhoudende vredesoffensieven uit Moskou
steeds zwaarder gebukt gaat: een voorbeschou
wing.
gen. Nu er een akkoord is over
verwijdering van alle middel
lange afstandswapens (met
een bereik van 500 tot 5500 ki
lometer) en Moskou zich al
voorstander heeft getoond
van een derde 'nuloptie' voor
de korte afstands kernwa
pens, is de verdeeldheid over
hoe de NAVO verder moet
groter dan ooit. Wat is het
meest passende antwoord op
de bombardementen aan ont
wapeningsvoorstellen uit het
Oostblok? Op welke wapen
systemen moet in de verdere
onderhandelingen het accent
worden gelegd? En welke sys
temen moeten zeker niet wor
den weg-onderhandeld?
De Amerikanen zweren
niet langer bij grote aantallen
kernwapens. In overleg met
de Russen willen zij toewer
ken naar forse inkrimpingen,
die door de publieke opinie
thuis worden verlangd, die de
defensiebegroting kunnen
ontlasten en die - mits wat er
aan kernwapens overblijft
kan worden gemoderni
seerd - bovendien extra-sta-
biliteit garanderen.
In deze Amerikaanse optie
past de reductie met 50 pro
cent van de lange afstandsra
ketten waarover Reagan en
Gorbatsjov tijdens hun eerst
volgende 'top' een akkoord
hopen te bereiken; past ook de
modernisering van de korte
afstands wapens, waarover de
NAVO het al in '83 eens werd.
Een modernisering die nu
in West Duitsland op grote
bezwaren stuit, niet alleen
omdat in Bonn het begqjp
'ontspanning' wat anders
wordt ingevuld dan in Wash
ington, maar vooral omdat de
Bondsrepubliek vreest dat het
bij een nucleair conflict het
'slagveld van Europa' wordt.
De wapens waar het om gaat
staan immers voornamelijk
op Westduits grondgebied op
gesteld, als een makkelijk be
reikbaar doelwit voor de in
naburige Oostbloklanden op
gestelde korte drachts-wa-
pens.
Naast deze Amerikaanse en
Westduitse invalshoek is er
dan nog de Franse, die voor
ziet in een militair Europa
met een eigen Westeuropese
defensie-organisatie naast de
Amerikaanse. West Europa
moet in deze visie zijn eigen
veiligheid in de eerste plaats
militair blijven verdedigen;
niet door middel van de meer
op ontspanning gerichte be
nadering die de Westduitsers
voorstaan.
Op de top, woensdag en
donderdag op het NAVO-
hoofdkwartier, zullen deze
verschillende invalshoeken
zeker worden aangestipt,
maar het spektakel dat veel
commentatoren aanvankelijk
verwachtten zal waarschijn
lijk toch uitblijven. De
spreektijd die voor de rege
ringsleiders is uitgetrokken
- verdeeld over de twee con-
ferentiedagen maximaal zes
tien minuten per persoon -
laat geen echte gedachtenwis-
seling toe, en dat is ook pre
cies de bedoeling.
Wat de korte drachts-wa-
pens betreft hebben president
Reagan en Bondskanselier
Kohl elkaar al gevonden op de
constatering, dat modernise
ring pas in het midden van de
jaren negentig haar beslag
hoeft te krijgen. Besluiten
daarover kunnen verder wor
den voorbereid tijdens de
halfjaarlijkse vergaderingen
van de NAVO-ministers van
Defensie (in april) en van
Buitenlandse Zaken (in juni).
Reagan en Gorbatsjov
ring
Ook de voorstellen van
Gorbatsjov voor een derde
nuloptie (verwijdering van de
korte afstands-wapens) hoe
ven het bondgenootschap niet
echt voor problemen te plaat
sen. In Reykjavik immers
kwamen de NAVO-ministers
van Buitenlandse Zaken vorig
jaar al overeen dat moet wor
den gestreefd naar 'een tast
bare en verifieerbare vermin
dering tot gelijke plafonds'
van deze wapens, 'in samen
hang met de totstandkoming
van een conventioneel even
wicht en een wereldwijd ver
bod van chemische wapens'.
De conventionele wapens
zelf zijn binnen het bondge
nootschap niet omstreden: een
beter evenwicht tussen Oost
en West op dit vlak is noodza
kelijk. In onderhandelingen
met het Warschau Pakt moet
daartoe worden bereikt dat
het Oostblok 'a-symmetrisch'
.bondgenoten in verwar-
- FOTO AP
tanks en artillerie opruimt.
Al met al is er geen kristal
len bol nodig om te voorspel
len dat president Reagan,
president Mitterrand, premier
Chirac en die veertien andere
regeringschefs donderdag
avond uiteen kunnen gaan
met een slotverklaring die nu
op de punten en komma's na
al klaar is, en die een veel
groter eensgezindheid sugge
reert dan er in werkelijkheid
is.
Maar op grond van die
zelfde verklaring zal de Ame
rikaanse president eind mei
begin juni, als hij in Moskou
secretaris-generaal Gorbats
jov ontmoet, toch kunnen be
weren dat hij in naam van het
hele westen spreekt, wat zijn
positie daar aanzienlijk moet
versterken. Tegen die winst
valt de last van een twee
daags verblijf in een koud en
winters Brussel vlot weg.
t
Door Ad Burger
MINISTER-PRESIDENT
Lubbers maakte vorige
week vrijdag bekend dat
het kabinet had afgespro
ken dat minister Deetman
(Onderwijs) zelf moest op
draaien voor de financiële
tegenvallers van het
nieuwe studiebeurzenstel
sel. Het nieuwe systeem
viel vorig jaar ƒ234 mil
joen duurder uit dan ge
raamd; voor 1990 wordt
een negatief verschil van
een half miljard verwacht.
De oorzaak: 60.000 jonge
ren meer dan verwacht
zijn gaan studeren.
Toen minister Deetman
maandag zijn rapport over
onder meer de financiële pro
blemen met de studiefinan
ciering presenteerde, leek het
alsof hijzelf toch een iets an
dere afspraak gemaakt had.
Op de vraag of hij de tegen
vallers ging compenseren op
zijn eigen departementale be
groting of op de begroting
van studiefinanciering, ant
woordde de minister enigs
zins cryptisch: „Er is afge
sproken dat de tegenvallers
gecompenseerd worden".
Daarbij liet hij uitdrukkelijk
de mogelijkheid open dat ook
andere ministers voor de ex
tra kosten van het studiefi
nancieringsstelsel zouden op
draaien.
En ook in het aan de
Tweede Kamer verstuurde
rapport laat de minister in
overigens zeer versluierende
bewoordingen merken dat
wat hem betreft het helemaal
nog zo zeker niet is dat alléén
Onderwijs de tekorten zal
gaan dichten. „Beziet men de
mogelijkheden de uitga vens
stijgingen te beperken
dan ligt het voor de hand om
prijsmaatregelen vooral te
Deetman .nood.
beschouwen in relatie tot de
hoogte van uitkeringen aan
groepen met een 'nabijgele
gen' status", schrijft de mi
nister.
In normaal Nederlands
staat daar dat Deetman vindt
dat het kabinet ook eens moet
kijken naar de hoogte van
- FOTOOESTEM/JOHANVANGURP
uitkeringen van jeugdige
werklozen. De minister is na
melijk van mening dat bij
voorbeeld de bij stóndsuitke
ringen te hoog zijn als je die
vergelijkt met de beurs die
een student ontvangt. „Ik heb
het altijd merkwaardig ge
vonden dat iemand passief
kan blijven en toch een uitke
ring krijgt, terwijl een jon
gere die actief scholing volgt,
financieel slechter af is. Daar
zit een spanning tussen", liet
Deetman ter toelichting we
ten.
Ter illustratie: iemand van
22 jaar die op zichzelf woont
krijgt een bijstandsuitkering
van ƒ900, terwijl een stude
rende leeftijdgenoot in de
zelfde omstandigheden een
gemiddelde beurs van om en
nabij 5JÏ0 krijgt.
Een werkgroep onder lei
ding van ambtenaren van het
ministerie van Algemene Za
ken gaat nu, op uitdrukkelijk
verzoek van Deetman, bekij
ken hoe die spanning valt
weg te werken. De minister
van Onderwijs hoopt natuur
lijk dat die ambtenaren tot
dezelfde conclusie komen en
op de een of andere manier
een verrekening zullen voor
stellen. Het korten van de uit
keringen en het aldus gewon
nen geld transporteren van
de begroting van Sociale Za
ken naar die van Onderwijs
om daar de gaten van studie
financiering te stoppen, lijkt
een wat al te rigoreuze maat
regel.
Voor de hand liggender,
maar niet minder ingrijpend,
is de vorming van een samen
hangend stelsel, waarin zowel
de uitkering voor de werkloze
jongere als de studiebeurs
wordt ondergebracht en op
elkaar afgestemd.
Ook langs andere weg
lonkt Deetman naar de be
groting van zijn collega De
Koning (Sociale Zaken). Als
meer jongeren dan verwacht
een studiebeurs aanvragen,
doen er vanzelf minder een
beroep op de bijstand of de
kinderbijslag. Dat laatste le
vert winst op voor Sociale Za
ken, dat minder aan uitkerin
gen kwijt is. In 1987 was
daarvan overigens nog wei
nig te merken, maar Deetman
verwacht voor de komende
jaren aanzienlijk lagere uit
gaven voor bijstand en kin
derbijslag.
Het past trouwens precies
in Deetmans gedachtengang
om ook andere ministers te
laten meebetalen aan de uit
de hand gelopen kosten van
studiefinanciering. Hij wijst
er ook in het rapport meer
malen op dat de extra kosten
worden veroorzaakt door een
onverwacht grote toeloop van
studenten. Die toeloop is op
zich zeer toe te juichen, omdat
de Nederlandse samenleving
een schreeuwende behoefte
heeft aan hoger geschoolden.
En alleen al met het oog op
die behoefte, die een sociaal-
economische achtergrond
heeft, is het eigenlijk niet
meer dan billijk dat ook an
deren dan alleen de minister
van Onderwijs aan die extra
kosten meebetalen.
Een zienswijze die door
Deetmans collega's niet wordt
onderschreven. Zij bleken af
gelopen vrijdag niet bereid
mee te betalen aan de over
schrijdingen. Dat Deetman
nu toch opnieuw probeert de
kosten (gedeeltelijk) op het
conto van Sociale Zaken te
schuiven, wordt zonder enige
twijfel ingegeven door de ze
kerheid dat oplossingen bin
nen de begroting van studie
financiering ten koste zullen
gaan van de student.
Het verlagen van de basis
beurs is zo'n maatregel. Om
het dreigend gat van ruim
een half miljard gulden in
1990 te kunnen dekken, zou de
basisbeurs van alle studenten
met ongeveer negentig gul
den per maand moeten wor
den gekort. Dat zou beteke
nen dat heel wat studenten in
financiële geldnood zouden
komen en gedwongen zouden
worden hun studie stop te
zetten.
Een andere mogelijkheid is
beknibbelen op de aanvul
lende financiering voor die
studenten die niet van hun
basisbeurs kunnen rondko
men. Maar ook hier geldt dat
dat uitermate zorgvuldig
moet gebeuren, omdat anders
in financiële problemeri geko
men studenten het bijltje er
bij neer zullen leggea En het
zelfde verhaal gaat op als
Deetman zou besluiten om de
leeftijdsgrens te verlagen
voor studenten die voor een
beurs in aanmerking komen.
Over enkele weken zal de
minister van Onderwijs met
uitgewerkte plannen voor de
beheersing van de kosten van
studiefinanciering komen. En
het is voor hem te hopen dat
hij voor die tijd met zijn col
lega De Koning tot overeen
stemming is kunnen komen
over 'een samenhangend uit
keringsstelsel voor jongeren'.
Lukt hem dat niet, dan zal
Deetman het uitermate moei
lijk krijgen bij het inlossen
van de verplichting die hij
zichzelf in het rapport aan de
Tweede Kamer heeft opge
legd: „Bij eventuele toekom
stige en thans aan de orde
zijnde voorstellen zal
randvoorwaarde blijven dat
de toegankelijkheid tot het
onderwijs niet mag worden
belemmerd".
En zo is dat, meneer van Der
Pol. En zo gaat 't al tiental
len jaren. En maar afgeven
op het hoge werklozen-cij
fer (700.000); vooral door die
groepen waar de meeste
1%- 2-verdieners te vinden
zijn. Het wordt de aller
hoogste tijd dat - zolang er
nog werkloosheid bestaat -
dat dubbelverdienen wordt
verboden. In de zo verguisde
(ouwerwetse) cathechismus
- alwaar volgens een hoog
geplaatst persoon geen ver
keerd woord te vinden is -
luidt de eerste vraag: waar
toe zijn w(j op aarde?
Antw.: Wij zijn op aarde om
God te dienen en daarvoor
in de hemel te komen. Anno
1988 zou het antwoord op
diezelfde vraag moeten lui
den: Wij zijn op aarde om
goed te verdienen en daar
voor in de zevende hemel te
komen.
Vraag 2: Wat is de zevende
hemel?
Antw.: In de zevende hemel
hoor je alleen maar: Als ik 't
maar heb! En zo is het van
in de loop der jaren ook al
lengs gekomen dat 2/3 van
de wereldbevolking amper
of in het geheel niet te eten
heeft, omdat eenderde het
(nog steeds) totaal fout doet.
En daar horen wij ook bij
Breda
J. Duinstee
l ^psfs*#®1
MO0®1""!
Dank voor het publiceren
van mijn hartekreet 'Discri
minatie' in De Stem van 19
februari. Het ging over de
woordkeus van een priester
bij een crematie en het ver
spreiden van tabaksrook in
het crematorium.
Spijtig voor mij was dat de
dataverwerker (of hoe de
huidige 'zetter' anders ge
noemd moet worden) zich
niet heeft gehouden aan
mijn tekst. Ik had geschre
ven 'vrede den mensen van
goeden wil' - de datief zoals
in het Latijn. In de krant
stond 'onder den mensen'.
Slecht Nederlands in dit
verband.
Verder stond in de krant
'behalve goddeloos ben ik
ook rookloos'. Ik had mijzelf
godloos genoemd hetgeen
een andere gevoelswaarde
heeft. Goddeloos heeft de
bijbetekenis van misdadig
of volgens het tweede
lemma van de grote Van
Dale 'diep verdorven'. Mis
schien ben ik dat wel, maar
ik wil mijzelf niet zo aan
duiden.
Zo ben ik - al was het na
tuurlijk niet zo bedoeld - al
weer gediscrimineerd!
Breda
P. M. de Bruijn
Terecht was er veel misbaar
omdat 4 joodse soldaten,
twee Palestijnse stenen
gooiers aframmelden. Die
soldaten lieten de stenen
gooiers voelen hoe hard ste
nen kunnen aankomen. Niet
goed maar wel begrijpelijk
bij alle schijnheilige veront
waardiging. In 2 jaar tijd
werden door de PLO in de
bezette gebieden 76 Palestij-
nen vermoord en 1122 ge
wond, alleen omdat ze vrede
wilden. Geen verontwaardi
ging. Een Syrische soldaat
die bij een joodse krijgsge
vangene de ledematen af
hakte kreeg daarvoor van
zij n minister van Oorlog een
hoge onderscheiding. Geen
misbaar. Diezelfde minister
liet in één actie tienduizend
tegenstanders vermoorden1
Voorts schreef hij een wal
gelijk boekje waarin hij jo
den een pater Capucijn laat
vermoorden en diens bloed
gebruiken voor de bereiding
van matzes. Deze minister
werd vorige herfst omarmd
door vertegenwoordigers
van kerkelijke vredesbewe-
gers en als vredesapostel
begroet. Maar ja, probeer in
Israëls ommelanden, die
veelal fascistisch worden
bestuurd, maar eens te fil
men. Het verwijderen van 4
provocateurs door Israël
wordt verbanning genoemd
Gelijktijdige verwijdering
van vredesdemonstranten
bij tientallen, door Oost-
Duitsland wordt uitwijzing
genoemd Wat Britse solda
ten dagelijks uitvreten met
katholieken in de Britse ko
lonie Ulster roept geen pro
test op. Alleen als joden in
de fout gaan is 't pas schan
dalig.
Rucphen
F. Marijnissen
De kop boven het ANP-arti-
kel over de mishandeling
van Palestijnen, was ten
dentieus, maar wat ernsti
ger is: het bericht (overigens
eveneens in Trouw en NRC-
Handelsblad) onwaar. Wij
hebben op het NOS-jour-
naal kunnen zien hoe deze
Palestijnen weliswaar ge
butst en geschaafd, maar
zonder gebroken ledematen
werden vrijgelaten. Derge
lijke overdreven berichten
maken dat niemand meer
gelooft in 'wat gedrukt
staat, dat is waar'. Een uit
drukking, die mijn grootva
der die drukker en uitgever
was, graag bezigde.
Breda
Th.H. van der Meiden-
Coolsma
Op de voorpagina van de
krant van zaterdag 27 fe
bruari stond een foto van de
stuitende mishandeling
door soldaten van enkele
gevangen genomen Pales
tijnse demonstranten. Bo
ven deze foto hebt u als op
schrift opgenomen: 'Wereld
walgt van joods geweld'.
Met dit opschrift geeft u er
blijk van het verschil niet te
weten tussen een jood en
een Israëli. De bevolking
van de staat Israël, de Israë
li's dus, bestaat onder an
dere uit joden, druzen, Ara
bieren, rooms- en Grieks
katholieken christenen als
mede uit andere, kleinere,
bevolkingsgroepen. Een Is
raëli is evenmin per defini
tie een jood, als een jood in
deze wereld Israëli is. Het
opschrift suggereert dat 'de
joden' deze - inderdaad on
smakelijke - vorm van ge
weld toepassen. Ieder die
wat gevoel heeft voor de
droevige geschiedenis van
jodenvervolging weet hoe
dikwijls deze generalise
rende uitdrukking: 'de jo
den' gebruikt is. Daarnaast
zijn er nog enkele andere
opmerkingen bij deze foto te
maken (waarbij ik voorop
stel dat deze vorm van ge
weld ten scherpste af te
keuren is, waarvan imiddels
de regering van Israël ook
doordrongen is). Dat een
Amerikaanse filmploeg
deze beelden kon maken,
komt omdat Israël een de
mocratie is, met volledige
persvrijheid. De enige de
mocratie in het Midden-
Oosten Een democratie is -
gelukkig - kwetsbaar, zodat
de vuile was niet lang ver
borgen kan blijvea Men
passé echter op voor selec
tieve verontwaardiging.
Waar las ik dat de wereld
walgde van de massamoord
door de Syrische dictator
enkele jaren geleden ge
pleegd op de leden van de
Moslim-broederschap in de
stad Hama Het aantal do
den wordt op 10.000 geschat 1
Waar las ik op de voorpa
gina van onze krant(en)
over de walging van de we
reld bij de terreuraanslagen
op schoolkinderen in Israël,
op buspassagiers enz. Uw
opschrift is niet alleen in
onjuiste woorden vervat
maar riekt ook naar selec
tieve verontwaardiging.
Geeft de geschiedenis van
de voorbije eeuwen in Euro
pa, geeft de historie van de
jodenvervolging in recente
jaren niet veeleer aanlei-
di^ tot net omgekeerde op
schrift: Israël - nog steeds
niet onfeilbaar - walgt van
de schijnheiligheid van de
wereld
Made
Ds. W.M.M. Moonen
Staatssecretaris Evenht
(Economische Zaken).
- FOTO DE STEM/JOHAN VANG
4 Ru
Van onze Haagse redactie
Maar dat wil volgens de
niet hier of daar alsnoj
snoeid.
De minister deed zijn uitspi
ken in de Eerste Kamer. De
werd de begroting van Soci,
Zaken behandeld.
Volgens de bewindsman zal
uiteindelijk toch minder hi
ven te worden bezuinigd op
(ADVERTENTIE)
fiy? torn roe. -<■■■■<■
van 9 tot 21 uur
De WIR-pot is zonder twijf
grabbelton geweest waaruit
gegraaid. Daarbij is het oorsl
vorderen van bedrijfsinves
zouden komen - al snel uit t
Cijfers tonen aan dat de oni
den guldens in het buitenlan
iets over het herstelde ren
winst valt er weinig te belei
nogal wat WIR-gelden direk
zijn gevloeid.
Voeg daarbij het gegever
lijks in relatie staan tot de v
voorbeeld is voor bijna 4 m
verstrekt, terwijl de onderri
geïnvesteerd) en de conclu
jarden is een hoop gedaan
geldgever ermee beoogde:
Al jaren pleit de opposit
door de vakbeweging, voor
ling, die wèl de werkgelege
ook niet getreurd worden d
doorgehakt en deze miljarr
sidiepot van de ene op de a
Van werkgeverskant wor
dat het afschaffen van de
dat buitenlandse onderner
mijden en dat Nederlandse
toevlucht zullen zoeken in i
tuurlijk niet waar. Het onde
dan enkel subsidiepotjes, v
bestaan. Bovendien, het gi
had gereserveerd voor de
goede komen aan het bedri
We zagen dat de WIR de
vorderd. Er moet dus gezo-
om die 4,5 miljard gulden z
'■"9meer banen, minder
WD heeft haar zinnen gez
nootschapsbelasting, maa,
ettecten van een verlaginr
vers moeten afdragen.
Het lijkt erop dat het CD
mers, een verlaging van di
jen goede aan amper 30
betaalt gewoon geen veiu
Premies daarentegen kom
maakt arbeid een stuk gex
positie ten opzichte van bi
vendien aan de al jaren c
jjeak de (loon)kosten te ve
genheid pas goed bevorde
Het ligt voor de hand da
gulden derhalve via die v
De rest zou ten goe
weinbedrijf, want als er
het wel. En dat mag bes
tenslotte zal het kabinet
jjoeren en tuinders moeten
men van die bevolkingsgrc
oer druk komt te staan (EG
