stein met ffecten' FEBRUARI 29 DAGEN DAN MOGEN MEISJES DE JONGENS VRAGEN n Bijzondere dag. Prik tegen hernia Een nieuw soort misdadiger Dunglish en Chinglish SPECIAAL REGISTER SCHRIKKELJARIGEN ush jSTElVl I^A i rvA\ uh* MAANDAG 29 FEBRUARI 1988 'OMHULLENDE'FILM Meikersen SPUITJE VAN EEN CENT? AMERIKA VREEST 'CELEBRITY STALKERS' Angst Gekkenhuis Yan Gogh MEDISCHE RUBRIEK T48 meubel in de huiskamer te blussen. Binnen enkele minu ten produceert het namelijk zoveel hitte en hete gassen dat de hele kamer in lichter laaie staat. Bovendien raakt de zuurstof zeer snel op, en vullen giftige gassen de ka mer. Dat zijn de resultaten van een Brits onderzoek, waar over de NewScientist van 21 januari bericht. Aanleiding is de vraag, waarom bij de grote brand in Londen van 1666 geen dodelijke slachtoffers vielen, terwijl een brand op een tribune in Bradford in 1985 56 levens kostte. In het materiaal van nieuwe stoelen en banken ligt een groot deel van het antwoord. Het natuurwetenschappe lijk maandblad Natuur en Techniek van januari geeft een overzicht van de naar stige zoektocht naar genees middelen tegen AIDS. Veel effectiefs is er nog niet te melden, noch wat vaccins ter voorkoming van de ziekte, noch wat geneesmiddelen ter bestrijding van de ziekte be treft. Met behulp van de Scan ning Tunneling Microscoop, die de atoomopbouw van ma terialen en vloeistoffen aan de oppervlakte zichtbaar maakt, is het ook mogelij k in dividuele moleculen beet te pakken en een plaats te geven in een chemische verbinding. Dat melden onderzoekers van het EBM-researchlaborato- rium in San Jose, Californië, in het Nature-nummer van 28 januari. Zij hebben de naald, waarmee de microscoop nor maal via piepkleine stroom- stootjes oppervlakken aftast, in een oplossing gedoopt, een molecuul opgevist en vastge maakt aan een grafietplaalje. Ook speelden zij het klaar met diezelfde naald een vast gepind molecuul in tweeën te klieven. balletjes en chemische bin- ■tenschappelijk verantwoord ea Het heelal past niet op de l,al is die bijna 900 vierkante en brilletje op je neus met rechts een blauw, ker de zaal ingeslingerd. En wel op het moment, dat de ruimtereiziger in zijn stoel aanbeland is na triljoenen en triljoenen kilometers bij een zwart gat, dat het denkbeeldige ruimteschip opslokt met slur pende geluiden Wel niemand zal denken: is dat nou alles? Die moeilijke relativiteitstheo rie, want daarvoor gaat de reis te snel. De trechterwanden van het zwarte gat flitsen voorbij en een hele nieuwe wereld vol vraagtekens wacht En dan gaat de reis weer even duize lingwekkend retour. 'Het heelal, onze oerbron' is een speciaal door Omniver- sums astronoom dr. Willem Bijleveld ontwikkelde ruimte- reisnaar de randen van ons heelal met stappen, die telkens een tiende macht toevoegen aan de al afgelegde afstond. Het idee is niet nieuw, maar geeft op een enorm scherm ge projecteerd toch een heel an dere indruk dan een foto in een boek Langzaam verdwijnt de aarde, het zonnestelsel, de melkweg en wat al niet meer in de donkere ruimte en op de reis laat een batterij van 23 projec toren de laatst nieuwe hoog standjes zien: de pulsars als de vuurtorensterren van de ruim te, een ontploffende supernova met knal-effect, een dubbelster en een panorama vanaf aan van de manen van de planeet Jupiter. Elke molecuul van onze omge ving en van onszelf heeft ooit tussen de sterren in de ijskoude ruimte gezweefd. Dat is de boodschap, die met dertig spe ciale effecten wordt overge bracht Op een steenworp van het Omniversum in de Haagse Zeestraat hangt al meer dan 100 jaar het Panorama van Mesdag. Een pas begonnen res tauratie moet dara zeker nog eens honderd jaar aan toevoe gen Rond 1880 was het Pano rama van zeeschilder Hendrik Willem Mesdag een even grote sensatie als de knallen, flitsen en driedimensionale doorkijk jes van vandaag. 120 meter geschilderd uit zicht op Scheveningen en de Noordzee vanaf het Seinpost duin in de rondte moet het al evenzeer van illusie hebben als het hypermoderne planeta rium. En ondanks dat is het heerlijk uitblazenvan een adembenemende sterrentocht bij een antieke attractie van groteallure. Want je kunt te nauwelijks voorstellen, dat er van opwinding sprake is ge weest in dit stillevende Omni- max-theater van de vorige eeuw. Van welke effecten zul len we over honderd jaar zitten uit te blazen in het Omniver sum? Ouders die vandaag een kind krijgen, kunnen dat laten registreren in het internationaal schrikkeljarenregister van de gemeente Purme- rend. Het kleine schrikkelkind krijgt dan een certifi caat toegestuurd. Verder krijgen ze enkele ca deautjes, onder meer een thermolepel. Deze lepel geeft de temperatuur van wat erop zit aan: pap je, prakje, noem maar op. Wat moet u doen? Vóór 1 april een geboorte kaartje sturen van uw schrikkelkind naar: Re dactie Leven en Welzijn (een blad dat door dro gisten verspreid wordt), postbus 25, 5530 AA Bla- del, met de vermelding: Actie Schrikkeljarigen. Moeders die nog een foto (zwartwit) meestu ren, maken kans dat haar baby de schrikkelbaby 88 wordt. Dan tevens het tijdstip van de geboorte meedelen, lengte en gewicht, plus de naam van de drogist, want er hoort nog een tegoedbon bij. Mag het een dagje meer zijn? Volgens de statistieken komen er vandaag 36 of 37 kleine Brabanderljes bij, die over vier jaar pas hun eerste echte verjaardag vieren. Wie beweert vandaag zilveren bruiloft te hebben, is de tel kwijt of een leugenaar. De schrikkeldag blijkt niet aantrekkelijk als huwelijksdag, maar vrouwen kunnen vandaag de eerste stevige stap zet ten op weg naar hun zilveren bruiloft: ze mogen volgens een oud gebruik hun geheime uitverkorene ten huwelijk vragen. In veel landen mocht dat het hele jaar door, maar daar is weinig meer van over. Schrikkeldag: een schets van de 29e van sprokkelmaand. Door Wim Kuipers N Dertig dagen heeft november, april, juni en september, de andere hebben er 30 en één, uitgenomen februari alleen, want die heeft er vier maal zeven, schrikkeljaar nog een erneven. Zo leerde mijn moeder tochtig jaar geleden hoeveel dagen de maanden hebben. Het is ook niet eenvoudig, vooral door die rare februari. En dan: het had zo gemakkelijk OmlOOPtÜ d. gekund: zeven maanden van 30 F J maand van dat Caesartje. Gevolg: februari had er nog maar 28 over, tenminste in drie van de vier jaar. dagen en vijf van 31, samen 365. Kun je altijd nog kijken welke dertiger eens in de vier jaar de schrikkeldag krijgt. Of een de cember van 32: gezellig zo'n lange feestmaand. Zo had het gekund. Maar de man die ons de schrikkeldag bezorgd heeft, Julius Caesar, vond dat de naar hem ge noemde maand - juli - 31 dagen moest hebben. Bijgeloof: een oneven getal bracht geluk, en hup, hij pakte er eentje van fe bruari weg. Die maand was toch romme lig. Een eeuw vóór Caesar was het nog de laatste maand; tel maar: september was oor spronkelijk de zevende maand (Frans sept is zeven), oktober (octaaf) de achtste. Februari wisselde toen sterk van lengte, al naar gelang astro nomen nieuwe berekenin gen maakten van het zonne jaar. Luttele jaren na de moord op Caesar besteeg keizer Augustus de troon. Hij waande zich zeker zo mach tig als Caesar. Dus moest hij ook een eigen maand heb ben, augustus, en die kon het met niet minder doen dan de De Romeinse sterrenkundigen hadden het jaar, dat is de om looptijd van de planeet Aarde om de zon, behoorlijk nauw keurig uitgecijferd, maar niet helemaal. Ze dachten dat die omlooptijd 365 dagen en zes uur zou zijn. In werkelijkheid is het: 5 uur, 48 minuten en - af gerond - 46 seconden. De kalen der liep dus achter op de zon, elke 130 jaar een dag. Er waren te veel schrikkeldagen geweest. Paus Gregorius XIII greep in. Hij zette in oktober 1582 de ker kelijke klokken elf dagen voor uit, 15 oktober volgde op de vierde. Zijn astronomen be paalden verder dat uitsluitend de eeuwjaren die deelbaar zijn door 400, schrikkeljaar zijn. Dus: 1800,1900 en 2100 niet, 2000 wel. Niet iedereen liet zich in 1582 de tijd voorschrijven door een verre paus. Groningen en an dere oostelijke - protestantse - provincies weigerden die dagen te schrappen, ze telden door en vierden langer dan een eeuw Kerstmis tien dagen later dan Limburg. Iemand die op Drie koningen 1600 vanuit Roer mond naar de Veluwe reisde, kwam daar, mits de reis voor- In vroeger dagen werd van schrikkeldag nog iets bijzonders gemaakt. In 1968 bijvoorbeeld maakten de ongehuwde meisjes nog lustig jacht op vrije heren. - foto archief de stem spoedig was, in 1599 aan; hij maakte twee keer de eeuwwis seling mee. Er was een tweede reden om niet naar die paapse paus te luisteren. Wie er rotsvast van overtuigd was dat ieders sterf dag bij de geboorte al vaststaat, zou dus tien dagen korter le ven. Er is een veronderstelling dat ook het woord meikersen nog herinnert aan de tijd van vóór 1582. Die kersen waren waar schijnlijk eind mei rijp, maar door het verdwijnen van die tien dagen begonnen ze voor taan eerst in j uni te blozen. Uiteraard ging de schrikkel dag vroeger zwaar gebukt on der bijgeloof. Wat afwijkt van het normale, maakt bang. Zonsverduistering, kometen, bolbliksem. In verschillende landen werkten de mensen op schrikkeldag niet: dat bracht gegarandeerd ongeluk. Veel boeren durfden geen bomen te planten, want die zouden maar eens in de vier jaar vrucht dra gen. Trouwen in een schrikkel jaar was eveneens riskant. Dan kan nog zo zijn. Althans, op de diverse gemeentehuizen is het vandaag opvallend rustig. Schrikkeldag is ook een dag dat de vrouwen iets te vertellen hadden. Daarom -zo kunnen we vermoeden - is de dag ver dacht gemaakt, gevaarlijk, zwanger van onheil en ramp spoed. Al 760 jaar geleden - in het schrikkeljaar 1288- verordon neerde koningin Margaretha van Schotland dat de vrouwen op een schrikkeldag mannen ten huwelijk mochten vragen, frank en zonder vrees. Vrije mannen die zo'n aanzoek kre gen en weigerden, moesten een boete betalen. Zo staat het tenminste te le zen. Maar die koningin was een kind, ze was in 1288 niet eens in Schotland, ze stierf tijdens de overtocht van haar vaderland Noorwegen naar het sombere Schotland, waar haar een on bekende troon wachtte. Er was geen opvolger meer: de Schotse koningen (Macbeth bijvoor beeld) hadden elkaar uitge moord. Hoe het ook zij, het gebruik waaide over naar het vaste land, maar veel heeft het voor de vrouwen niet opgeleverd. We hebben er wel spreuken aan overgehouden, 't Is van 't jaar een schrikkeljaar, dan lopen de meisjes de jongens naar. En een variant: Heeft februari 29 dagen, dan mo gen meisjes de jongens vra gen. NEW YORK (RTR) - Een bekend gezicht van het tele visiejournaal in de Ver enigde Staten wordt tot in een wolkenkrabber in Man hattan gevolgd door twee onbekenden die hem ruw ondervragen en in elkaar slaan wanneer hij een ant woord geeft dat niet wordt verwacht. Popzangeres Olivia Newton- John wordt achtervolgd door een 'bewonderaar' die haar ziet als een muze die uit de hemel is afgedaald. Bij de bewonderaar thuis vindt de politie een lijst met 83 namen van mensen die ter dood zijn veroordeeld. New ton-John is er een van. De man wordt later aangehouden op verdenking van massamoord, onder meer op vijf mensen op de lijst. John Hinckley jr. schiet op president Reagan omdat hij, zegt hij, indruk wil maken op de filmactrice Jodie Foster, van wie hij wèg is. Mark David Chapman houdt John Lennon in het oog omdat hij hem een van de grootste ko mediespelers van de wereld vindt die niets meent van zijn songs over honger en vrede. Hij schiet Lennon dood en zegt op een zojuist gepubliceerd bandje van de politie: „De Beatles ver anderden de wereld, en ik ver anderde hen". Chapman is een van de mis dadigers die de politie 'cele brity stalkers' noemt; mensen die beroemdheden belagen en daarbij niét op een handteke ning uit zijn. In een rapport dat het Amerikaanse ministerie van justitie binnenkort zal pu bliceren, staat dat het type een nieuw soort moordenaar is: een Een opmerkelijke foto van John Hinckley jr. Hinckley liet zich fotograferen voor het Witte Huis. Later zou hij het vuur openen op de bewoner ervan, president Ronald Reagan. - fotoupi gewelddadig en geestelijk ziek individu dat mensen tot doel wit maakt die in de openbare belangstellng staan. In de Amerikaanse vermaaks industrie groeit de angst en de beveiligingsindustrie doet goede zaken. Gavin de Becker, die een particulier beveili gingsbedrijf heeft, zegt dat hij in zijn kaartsysteem 4.200 'po tentiële sluipers' heeft zitten. Hij zegt dat het mogelijk is tussen de 50.000 en 100.000 per sonen te identificeren die met onoirbare bedoelingen be roemdheden proberen te bena deren. Zijn firma, zo wordt ge zegd, vraagt wel 250.000 dollar per jaar voor de bescherming van een show-business-figuur. De Becker wil zelf geen na men van klanten noemen, maar uit andere bron vallen die van meer dan 100 sterren, onder wie John Travolta, Prin ce, Dean Martin, Joan Rivers en Dolly Parton. Hij zegt dat een bepaald soort fan probeert dat wat hij te zeggen heeft over te brengen door aan het onderwerp van zijn obsessie bloed, lichaams delen, haarmonsters en li chaamssappen te sturen. Als dat geen bevrediging schenkt, aldus de Becker, pro beert de fan het persoonlijke contact. Het is de Beckers op dracht het overschrijden van die grens te voorkomen. In een nieuwe televisiedocu mentaire praat Chapman over zijn nauwe identificering met en teleurstelling in Lennon. Waar hij zich vereenzelvigt met de hoofdpersoon in J.D. Salingers roman 'The Catcher in the Rye', zegt de Becker dat die literaire benadering van de moord geen ander doel heeft dan zich belangrijker voor te doen dan men is. De Becker werd toen hij 19 was boodschappenjongen van Elizabeth Taylor en Richard Burton. Hij bracht het tot hun veiligheidschef. Later richtte hij zijn eigen, in Los Angeles gevestigde firma op en werd gecontracteerd toen voor presi dent Reagans installatie in 1980 hoge buitenlandse gasten over kwamen. De muur tussen beroemdheden en een hongerig publiek begon volgens de Becker in de jaren veertig om te vallen. „Als in, laten we zeggen 1850, een vrouw tijdens een voorstelling had gegild, werd zij afgevoerd naar een gekkenhuis. Maar in 1942 (voor het eerst bij Frank Sinatra's shows in het Para mount Theatre van Brooklyn) werd dat soort gedrag aan vaard en verwacht. Tegen 1945 betrok men het bij zijn organi satie. De samenleving leerde dat soort hooglopende emotie te manipuleren. De mannen van Public Relations waren op bijna alles voorbereid, zij het niet op het ei dat door een jonge man naar Sinatra werd ge gooid". De Becker acht het mogelijk dat die jongeman de eerste 'stalker' was. „Hij heette Do- rogu Kupetz en hij zei dat hij vond dat Sinatra te veel aan- Christie's veilt opnieuw een werk van Van Gogh. Het gaat om het portret van Adeline Ra- voux. Het schilderij komt 11 mei in New York onder de ha mer. De waarde wordt geschat op 30 miljoen. Door Jan Paalman EEN JAAR of zes geleden steeg er een luid gejubel op uit leke- en vakpers toen bleek dat hernia van de rug ook met een simpel spuitje te behandelen valt. Patiënten waren opgetogen, want liever een spuitje dan een operatie, en volgens de Groningse neurochirurg dr. R. Deutman zou dit de behan deling van de toekomst zijn. Niet iedereen wilde dat gelo ven. De Gezondheidsraad besloot om het nut van het spuitje uit te zoeken en de Nederlandse neurochirurgen hielden een twee jaar durende wedstrijd tussen het spuitje en de ge bruikelijk operatie. Het ad vies is nu uit, het onderzoek gedaan. Welnu, het spuitje werkt beter dan een fopspuit. De Gezondheidsraad vindt het spuitje duidelijk minder werkzaam dan de operatie, maar de neurochirurgen kre gen als uitkomst dat het spuitje bijna even zo goed werkt. Wat daarvan te den ken? Bijna iedereen, 50 tot 75 procent van de mensen, heeft ooit last van rugklachten. Die gaan, al komen ze wel eens terug, meestal vanzelf over, terwijl vijf procent er min of meer chronisch last van heeft. Waar die klachten vandaan komen is meestal een medisch raadsel en slechts bij een kleine minderheid kunnen dokters een echte medische verklaring vindea Een radi- culair syndroom, ofwel het afknellen van een zenuwwor tel van het ruggemerg, is zo'n verklaring. Die kan op zijn beurt weer veroorzaakt wor den door een aangeboren te nauw wervelkanaal, of door ziekelijk vergroeide wervels, of door de welbekende hernia. In het laatste geval is dan het volgende misgegaan. Tus sen elke wervel zit een schok- brekende schijf, gevuld met zachte pulp met een stevige verpakking er om heen. Als die pulp door een zwakke plek in de verpakking uit gaat puilen dan kan het een van de zenuwwortels in het wervelkanaal afknellen. Ge volg: rugklachten, uitstra lende pijn in het been (knie holte, kuit en voet) die verer gert bij hoesten, niezen, per sen en bij vooroverbuigen. De klassieke behandeling van een hernia bestaat uit bedrust, en als dat niet helpt, een operatie. Deze operatie wordt in Nederland ongeveer 7000 keer per jaar gedaan en bestaat uit het onder totale verdoving geheel wegnemen van de boosdoener. De patiënt moet dan nog een dag of ze ven tot tien in het ziekenhuis blijven voordat hij naar huis mag. En dan is er natuurlijk het spuitje. Het was de Ame rikaan Lyman Smith die in 1964 voor het eerst de zogehe ten chemonucleolyse, zo heet deze behandeling in medisch sj iek, voor het eerst toepaste. Hij spoot pulpoplossende chymopapaïne in de uitpui lende schijf in de verwach ting dat dit de hernia zou la ten slinken. Smith meldde ge weldige resultaten. Dat het toch nog 20 jaar zou duren voordat het spuitje in Neder land zijn intocht maakte lijkt raar, maar is niet Toen Deut man het in 1962 introduceerde was het een behoorlijk om streden behandeling en in Amerika zelfs verboden (tus sen '75 en '82) vanwege dode lijke bijwerkingen. Geen wonder dat de Gezondheids raad en de Neurochirurgen eens precies wilden weten wat het gevaar en het nut van deze 'nieuwe' behandeling was. Het spuitje bleek niet echt gevaarlijk te zijn, dus dat was mooi meegenomen. Anders zat het met de resultaten. De Gezondheidsraad kwam door napluizen van eerder gedaan onderzoek tot de conclusie dat het spuitje beter hielp dan een fopspuit maar dat duide lijk minder patiënten tevre den waren na een spuitje dan na een operatie. Het onder zoek van de neurochirurgen, waarbij ze twee jaar lang pa tiënten willekeurig of een spuitje hadden gegeven, of geopereerd, gaf een iets ander beeld. Liefst 16 procent van de pa tiënten had na het spuitje méér last van pijn. Een kwart van alle spuitjespatiënten moest alsnog geopereerd worden en dan was (dus met de alsnog geopereerden erbij) het resultaat dat 71% tevreden was tegenover 79% van de al leen geopereerde patiënten. Dat verschil (71 tegen 79 pro cent) hoeft niets te zeggen, want zou, zo bleek uit reken werk, ook op toeval kunnen berusten zodat het effect van een spuitje ongeveer gelijk is aan dat van een operatie. Maar ja, wat zeggen deze cijfers nu helemaal? De moei lijkheid bij al dit onderzoek is dat er eigenlijk geen be trouwbare methode is om het effect van een herniabehan deling te meten. Vandaar die enorme verschillen in behan delresultaten. Het enige wat je kunt doen is de patiënt zelf vragen wat hij ervan vindt en dat antwoord hangt erg af van de manier waarop de vraag is gesteld. Toen een groep patiënten vragen uit een ander onderzoek te be antwoorden kregen zakte het percentage tevredenen prompt met bijna 40 procent! Bovendien blijkt een simpele fopinjectie zoutoplossing ook al onverwachte resultaten te hebben, want 40 procent knapt ook daarvan op. Men houdt het er voorlopig op dat chemonucleolyse, het spuitje dus, inderdaad werkt, maar dan eigenlijk alleen bij de beperkte groep mensen die een echte hernia heeft maar dan niet in ernstige mate, en tamelijk jong is. Welke plaats chemonucleolyse nu in het therapeutisch arsenaal in neemt, is ook na al dit onder zoek niet helemaal duidelijk. Wel is duidelijk dat deze be handeling niet goedkoper is en ook niet veel minder belas tend dan een operatie. Na eên spuitje kan hevige rugpijn optreden en doordat de schijf door de injectievloeistof op zwelt kunnen ook de pijnklachten in de benen aan vankelijk verergeren. Geen spuitje van een cent dus. Mark David Chapman: „De Beatles veranderden de wereld, en ik veranderde hen". - fotoap dacht kreeg en hij daar een stokje voor wilde steken", al dus de Becker. Dr. Park Dietz van de uni versiteit van Virginia die John Hinckleys geestvermogens on derzocht na zijn aanslag op Reagan, zegt dat het om een wijdverbreid probleem gaat. „Naar schatting 20 a 30 pro cent van de volwassen bevol king is geestelijk gestoord, als je het drankmisbruik erbij re kent", zegt hij. „Een een fractie van deze gestoorden streeft ontmoetingen na. Soms weten ze pas precies wanneer het zover is wat ze eigenlijk willen. Ze beweren dat ze een belang rijke boodschap van een godde lijk wezen hebben of door een moord en zelfmoord verenigd willen worden met een bekende figuur in de hemel". Dietz wil niet uitweiden over zijn studie voor het ministerie van justitie die in de herfst uit komt, maar hij zegt: „Wij zul len een methode hebben ont wikkeld aan de hand waarvan wij vaststellen wanneer per soonlijk contact ophanden is. het punt waarop het individu probeert een ontmoeting tot stand te brengen". Waar twee talen elkaar dagelijks ontmoeten ont staat een derde. Een bui tenechtelijk kind geboren uit dit contact, maar een bastaardje onmiddellijk geliefd bij beide ouders die deze taal wel verstaan en eikaars eigen talen niet. Het verheugde mij te zien op een wandeling door de stad dat de woordenschat van het Dunglish dagelijks groet. Dunglish is natuurlijk Dutch plus English, gedeeld door twee. Hoe beter de mensen elkaar verstaan hoe groter de kans dat we de eindvernieti- ging voorkomen. Blij dus was ik in de binnenstad alleen al fraaie exemplaren aan te treffen. Coffieshop voor het En gelse Coffeeshop. Fiftie-Fiftie voor Fifty-Fifty en Tailor voor Taylor. Bij Fopshop was iets meer aan de hand dan al leen maar de spelling, want fop is Hollands en shop is En gels. Niet dat er geen fops be staan in Engeland, want dat zijn daar gewoon modegek ken (fatjes) maar de Bredase fop-shop verkoopt geen fatjes, maar rotgeintjes als: een kleintje kots (van plastic), Strontspray, merk FART en voor de ruimere beurs Instant Stront (Festival Instant Smelling Shit). Het woord In- stontstront is overigens zui ver Dunglish. Zuiver Chinglish lag niet zo dik ge zaaid. Ik vond één enkel spe cimen op heel mijn wandeling en wel hoek Van Coothplein in de etalage van The Red Wheel. Daar zag ik diverse beeldige kistjes uitgestald, al lemaal met de dekseltjes open, pralend met de inhoud: twee hoogglimmende nikke len bollen, elk rustend in zijn eigen holletje van rood flu weel. Overeind gezet tegen de voorzijde der kistjes stond een fraai boekje met daarin de gebruiksaanwijzing. In het Chinees uiteraard maar om dat nog steeds heel veel men sen de meestgesproken taal ter wereld niet kunen lezen, ook in het Engels.nou ja, in het Chinglish. Er staat duide lijk te lezen voor iedere win dow-shopper: Iron Ball Di- rec-Toins. Zoek dat 'Toins' niet op in uw woordenbek: het is Chinglish voor Tions (gewoon even de klinkers van plaats verwisselen) en dan hebt u het Engels voor ge bruiksaanwijzing: Directions. Laat u vooral niet afschrik ken door dit Chinglish. De rest van de handleiding is in begrijpelijk Engels gesteld en ik raad een ieder aan het spel der muzikale bollen eens te spelen, ook als u nog niet be jaard bent. De zware nikelen bollen zijn namelijk 'speciaal voor bejaarden' om lichaams krachten weer op te bouwen en kwalen te bestrijden. Vrij wel alle kwalea Om eens een octet te noe men: hart, lever, milt, longen, nieren, blaas, maag, inge wanden. Ik ben er aan ver slaafd geraakt Gezeten voor de tillevizie laat ik de bollen zonder er naar te kijken om elkaar heendraaien in mijn handpalm, eerst clockwise, dan counter clockwise (vol gens instructies) waarvoor ik alle vingers plus duim hard aan het werk moet zetten, waardoor (ik citeer) 'vitale energie gaat circuleren door het netwerk van lijnen waar langs ook de acupunctuur- punten gelegen zijn'. Het ge luid van de tv draai ik weg om des te beter te kunnen ge nieten van de melodie der bollen uitgerust met klank- platen in het interieur. De klassieke Boading Bollen uit de Ming Dynastie (1358-1644) waren massief, maar ja, kom dar nou er eens om! fo,u o-mee

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 41