u
DE STEM
'JE KUNT NIEMAND
MEER VERTROUWEN
IN IRAN. ZELFS
JE KINDEREN NIET'
ERKER (M/V)
m et Iran van Khomeini heeft voor
Doelbewust
velen een boosaardig imago. Hoe de situatie er werke
lijk is, valt moeilijk te zeggen, want westerse journalis
ten krijgen nauwelijks de kans hun werk in Iran te
doen. Onze verslaggever kwam in contact met een
hooggeplaatste Iraanse militair, die zowel onder de
sjah als onder Khomeini gediend heeft. Een jaar gele
den kwam hij op de zwarte lijst te staan en moest hij
hals over kop, samen met vrouw en twee kinderen,
vluchten. Hij heeft geluk gehad, want de meesten ko
men niet los uit de klauwen van het fanatieke regime.
In Nederland kreeg hij politiek asiel en nu woont hij er
gens in het zuiden. Hij is bereid te praten over alles
wat hij heeft meegemaakt. Zijn naam is opzettelijk ver
anderd en zijn beroep blijft onvermeld. Want ook al is
hij dan gevlucht, een Iraniër die kritiek heeft op het re
gime in Teheran, is nooit veilig, waar ook ter wereld.
Gestraft
ZATERDAGIQ
20 FEBRUAR1198810
Verziekt
Kapingen
Verloren
IbijRVSVerzelcerin-
lbs/ bij een van de
:eringsmaatschap-
i
pp het gebied van
chadeverzeke-
e en modern ge-
latschappij, waar
eduizend mensen
aan bij de afdeling be-
R (M/V)
(•vlaktewateren (vergun-
le Bepalingen Milieuhy-
fhnisch geschoolde me
aling milieurecht/water-
loling);
/an doortastend extern
I ƒ3.051.- en maximaal
aamheden ten behoeve
zaamheden.
eid;
li 2.085.- en maximaal
jn van toepassing,
iciale ziektekostenrege-
len van deze advertentie
et hoogheemraadschap,
e het vacaturenr. aange-
van de afdeling de heer
J. richt zich met haar
systemen en turn-key
jeautomatiseerde infor-
idische) laboratoria,
schikt over een uitge-
i (STRATUS, DEC, IBM)
oratoria, verspreid over
esloten. Moderne "fault-
inceerde telecommuni-
n de BCO diensten en
tenland.
klantenondersteunende,
en verricht zoeken wij
O zult u tevens nog
de praktijk bij het
;n repareren van inter-
ardware, modems,
rs.
it een opleiding op
f gelijkwaardig,
in of met laboratoria
nt u bereid te reizen,
Engelse taal een
ris en prima secundaire
pasfoto, zien wij liefst
tegemoet.
jfd Personeelszaken.
Volgens Imar moet de wereld nu niet
zo hard schreeuwen tegen Khomeini,
want tal van westerse Tanden hebben
hem zelf in het zadel geholpen. „Frank
rijk heeft hem onderdak verleend en hem
toegestaan vanuit Parijs zijn machtsover
name voor te bereiden", zo legt Imar
Rafsjani uit. „Maar ook de toenmalige
Amerikaanse president Carter heeft de
positie van de sjah verzwakt door con
stant te hameren over diens mensenrech-
tenbeleid. Amnesty International deed
daar nog eens schep bovenop. Begrijp
me goed, ze hadden geen ongelijk, maar
ze beseften niet wat em& zou komen. De
sjah heeft een blunder gemaakt door de
Iraanse massa geen goed onderwijs te ge
ven. Dat heeft in het voordeel van Kho
meini gewerkt. De lanterfanters van
vroeger hebben nu de wapens en dus de
macht. Ze noemden het revolutie. Ze
hebben niet eens onderwijs genoten. De
massa keek slechts toe en had een vage
hoop dat het misschien iets beter zou
gaan worden."
De ogen van Imar kleuren fel als hij de
rol van Amerika bespreekt. „Waarom
was er zoveel Amerikaans militair perso
neel in Iran op het moment van de
machtsovername?" Hij lacht cynisch.
Volgens hem heeft met name Carter de
poten onder de stoel van de sjah uitge
zaagd. Doelbewust. Maar in plaats van
beloning werd Carter daarvoor flink ge
straft door het nieuwe, islamitische re
gime in Teheran. De Amerikaanse gijze
laars die ruim een jaar in Iran hadden
vastgezeten, werden uitgerekend op de
dag van de verkiezing van Reagan tot
president, vrijgelaten. „Dat kan toch niet
toevallig zijn", zegt Imar.
Ook nu nog krijgt Iran, zij het vaak
stiekem, nog volop steun van tal van lan
den. Imar noemt ze op: „De Verenigde
Staten, en dan hoef ik maar naar het
Iran-gate te wijzen. Maar wat vindt u
van Frankrijk? Die hebben zo pas een
groep Iraanse vluchtelingen het land uit
gezet en een van de Iraanse daders van
de bloedige aanslagen in Parijs zomaar
laten vertrekken. Alleen maar om oor-
logsmaterieel te kunnen leveren. De
Franse politiek is zó verraderlijk. Ze ver
kopen wapens aan zowel Irak en Iran.
En roepen gelijktijdig op om de oorlog te
beëindigen. Hypocriet is dat. Maar zelfs
een land als Zweden levert wapens."
De wapenleveranties gebeuren meestal
in het diepste geheim. Imar was er soms
getuige van. „Ik heb op de luchthaven
van Teheran weieens een geheel wit ge
spoten DC-8 gezien, zonder registratie
nummer of niks. Dat toestel werd naar
een uithoek van het terrein gedirigeerd,
en daar werden de wapens dan uitgela
den. Exact datzelfde toestel heb ik een
tijd geleden eens gezien op Maastricht
Airport. Het vloog toen voor Emeiy, het
Amerikaanse vrachtbedrijf. Officieel
vliegt elk toestel met een naam erop en
zeker met een regristratienummer. Dat
zijn de internationale regels."
DoorJo Cortenraedt
„Op het moment dat we opstegen, be
gonnen we te schreeuwen van vreugde.
De stewardessen van Swissair stormden
op ons af. Ze dachten dat we gek wer
den. Maar we waren blij. Dolblij. Einde
lijk waren we vrij."
Een eind in de dertig is hij, Imar Rafs
jani. Zijn hartelijkheid werkt aansteke
lijk. Praat melodieus, maar zelfs zijn
papjes hebben een slepende, droeve on
dertoon. Hij bemoeit zich niet met de
politiek, maar wél moeten de mensen in
Nederland horen hoe het werkelijk ge
steld is in Iran. En dat niet elke Iraniër
een dwaas is.
„Ik ben dolgelukkig dat ik door uw
land ben opgevangen", zegt hij in goed
Engels. „Totaal onbekende mensen heb
ben alles voor ons gedaan. Dat is hart
verwarmend. Maar het probleem is dat
we hier weliswaar mogen wónen, maar
niet mogen léven. Zodra mensen horen
dat we uit Iran komen, reageren ze an
ders. Denken dat wij ook met bommen
gooien, mensen ontvoeren en dat soort
zaken. Ik word er moe van om steeds
maar weer uit te legen dat wij niet zo
zijn. En veel landgenoten met ons."
De stem van ïmar klinkt wanhopig.
Hij heeft het geluk gehad dat hij in Ne
derland werk heeft gevonden. Hoewel,
eigenlijk was dat niet zo vreemd, want in
zijn vak heeft hij een enorme kennis en
ervaring. Het grote probleem is dat Imar
nu nog ver onder zijn niveau werkt. In
Nederland wordt hardnekkig uitgekeken
naar mensen met zijn kennis en ervaring.
zijn er veel te weinig van. Maar als hij
solliciteert, krijgt hij nul op het rekest.
„Soms krijg ik zelfs geen antwoord. Om
zo iemand als mij zitten ze te schreeu
wen. Maar ik kom uit Iran. Als ze dat
horen, schrikken ze terug. Blijkbaar legt
dat op een vloek op je."
Hij heeft de hoop nog niet opgegeven,
maar als hij en zijn gezin niet daadwer
kelijk een kans krijgen in de Neder
landse samenleving, dan gaat hij liever
naar de Verenigde Staten. „Mensen die
iets kunnen, zijn daar van harte welkom.
Maar de Amerikanen zeggen nu dat een
politiek vluchteling moet blijven in het
land waar hij asiel heeft gekregen. Eigen
lijk zit ik dus op dit moment opgesloten
in Nederland. Bk kan geen kant uit. Wij
worden gestraft voor de misdaden van
Khomeini. Dat is niet eerlijk."
Imar zucht. In ons land zit hij tamelijk
veilig, maar ook hier moet hij oppassen.
Als hij in het openbaar de barbaarse si
tuatie in Iran aan de kaak zou stellen
dan solliciteert hij openlijk naar de
dood. Want zo is het veel van zijn land
genoten in het buitenland al vergaan. In
Engeland, Duitsland en Frankrijk. Ge
vluchte Iraniërs die hun mond open de
den, werden 'kaltgestelt' door Iraanse
moordcommando's uit Teheran.
Imar leidde onder de sjah een goed le
ven in het toenmalige Perzië. Hij kreeg
de kans om een intensieve training te
volgen in Amerika voor een hoge functie
in het Perzische leger. Door zijn positie
kwam hij in contact met de sjah en zijn
familie. „De fout die de sjah heeft ge
maakt, is dat hij en zijn familie veel te
weelderig geleefd hebben. Er werd met
geld gesmeten. De verspilling was groot.
Af en toe schudde ik het hoofd. Het was
een doorn in het oog van veel mensen."
<>Dat fanatisme dat Je op televisie ziet, Is georganiseerd door de regering. De mensen In de fabrieken krijgen gewoon opdracht om te gaan demonstreren voor
Khomeini. Daar wordt een lijst met namen van bijgehouden.- fo
Imar Rafsjani, gevlucht voor een zekere dood In Iran. Maar ook In Nederland Is hl] nog niet veilig.
Gevlucht voor de ayatollah
- foto frans welters
Imar Rafsjani lacht. Niet uit vrolijkheid.
Het is allemaal een spelletje volgens
hem, die hele oorlog. Maar waar wel
honderdduizenden mensen het slachtof
fer van zijn. „Op mij hebben ze ook ge
schoten met een raket, maar het was ge
lukkig mis. Bijna niemand in Iran wil die
oorlog. Maar de mensen hebben geen
andere keus. Ze worden gedwongen. Al
die landen die de oorlog steunen, en dat
zijn ook de Arabische landen die achter
Irak staan, helpen in feite Khomeini.
Want dank zij die oorlog kan hij zijn
propagandamachine op volle toeren la
ten draaien."
Maar de televisiebeelden van ge
sluierde vrouwen dan, die met gebalde
vuist en mitrailleur in Teheran demon
streren? Of de jonge mannen, eigenlijk
nog kinderen, die uit naam van Allah
naar het front gaan?
Weer lacht Imar. „Dat is allemaal in
scene gezet. Natuurlijk, Irak is de oorlog
begonnen en niemand in Iran ziet graag
dat Irak de oorlog wint. Maar dat fana
tisme dat je op televisie ziet, is georgani
seerd door de regering. Buiten Iran praat
geen enkele Iraniër zo over de oorlog.
Maar binnen het land moet je wel. De
mensen in de fabrieken krijgen gewoon
opdracht om te gaan demonstreren voor
Khomeini. Daar wordt een lijst met na
men van bijgehouden. Ze worden in een
bus geduwd en daarna weer terug ge
bracht naar het werk. Wie niet wil, ver
liest zijn baan. De economie staat er heel
slecht voor. Als je geen werk hebt, houd
je het hoofd niet boven water. Dus je
moet wel demonstreren. Anders ben je
ook tegen Khomeini. En dan kun je het
wel vergeten. Je moet dan hoge boetes
betalen, of je wordt naar het front ge
stuurd. Of ze schieten je gewoon dood.
Want dat is tegenwoordig in Iran een
heel normale zaak."
Het sociale leven is in Iran tot op het bot
verziekt. Als Imar zijn ervaringen schil
dert, doemt het beeld op van het Duitse
rijk. „Je kunt in Iran niemand meer ver
trouwen. Zelfs je eigen kinderen niet.
Iedereen kan je verraden. Het is bijvoor
beeld verboden om kaart te spelen. Dat
mag niet volgens de Koran. Maar veel
mensen doen het toch. Want ze zijn ziek
van het moslim-geloof. Vroeger is dit
land nooit een moslim-staat geweest.
Maar de mensen moeten. De onderwij
zer laat in de klas een pakje speelkaarten
zien. En vraagt aan de nietsvermoedende
kinderen of ze die herkennen. Zij roepen
dan ja, want ze hebben hun vader de
avond tevoren nog kaart zien spelen. De
onderwijzer weet dan genoeg, en nog de
zelfde dag krijgt de vader bezoek van de
'revolutionaire wachten'. Hij komt op de
lijst van verdachten. En daaruit wordt
gerecruteerd voor het front. Het systeem
van de onderdrukking werkt perfect.
Hadden we maar Pinochet, de Chileense
dictator. Dat zou minder erg zijn dan
Khomeini."
Zijn hoop is gevestigd op de dood van
de geestelijk leider, die zich beschouwt
als de zoon van God. „Ja, want dan
komt er misschien een gevecht tussen de
mullah's, de andere geestelijken. Dat kan
leiden tot een verzwakking van de
macht, waar het volk van zou kunnen
profiteren. Maar dan moeten alle landen
ophouden de golfoorlog te steunen. Als
zowel Irak als Iran geen wapens meer
krijgen, is de oorlog zó voorbij. Want
ook de Iraakse bevolking lijdt zwaar on
der de oorlog, geloof dat maar zeker."
Imar Rafsjani was persoonlijk getuige
van de terreurpolitiek van de islamiti
sche regering. „Vliegtuigkapingen wer
den door het regime zélf georganiseerd.
Wij werden van tevoren op de hoogte ge
steld en kregen instructies. We mochten
niet ingrijpen tegen kapers. Want dat
waren 'revolutionairen'. Ook de Pales
tijnse bevrijdingsbeweging PLO kreeg
terreuropleidingen in Teheran. Daar wis
ten wij van."
Had u niet de drang om meteen na de
revolutie te vertrekken, omdat u zag dat
het helemaal de verkeerde kant op ging?
„Dat is gemakkelijker gezegd dan ge
daan. In het begin werd ons niets in de
weg gelegd door de islamitische regering.
Ze hadden het militaire kader nodig, ook
al had dat onder de sjah gediend. Bk ver
diende goed en werd met rust gelaten."
Maar na een aantal jaren werd hem de
grond te heet onder de voeten. „Ik zag
dat veel hoge militairen al gevlucht wa
ren naar het buitenland, of vermoord
werden. Op een gegeven moment werd ik
setiDt door een vriend van me, die bij de
werkte. Ik bleek op de lijst van
van god' terecht te zijn
Ik heb me geen moment be-
Ik had redelijk wat geld gespaard
en met financiële steun van mijn familie
kon ik de 30.000 dollar (bijna 60.000 gul
den) op tafel leggen, die nodig zijn om
gebruik te maken van het aanwezige cor
ruptiesysteem."
De oorlog kan nog zo hevig zijn, er zijn
altijd overheidsdienaren die geld willen
verdienen en dan de officiële politiek
even aan hun laars lappen. „De meeste
mensen zitten in een kooi. Ze kunnen het
geld niet opbrengen. Overal lopen ze te
gen een geweer. Je kunt hooguit de ber
gen in vTuchten, in het noorden. Maar
gruwelijk zijn de verhalen over mensen
die daar zijn opgevreten door de wilde
dieren, of zijn doodgevroren. Ik kon met
mijn gezin zó door de controle op de in
ternationale luchthaven van Teheran,
omdat ik de juiste personen betaalde.
Maar in de twee weken tussen mijn be
sluit en het vertrek heb ik gezwegen als
het graf. We hebben ook niet ons huis
verkocht, want dan zouden we in de ga
ten lopen. Zonder ook maar eéên enkel
bezit zijn we vertrokken. We verloren al
les omwille van die smerige politiek."
Zijn stem stokt. Hij woont nu met zijn
vrouw en kinderen in Nederland. Daar is
hij blij om. Maar Imar wil hier een vol
waardige kans krijgen om een goed be
staan op te bouwen. „Ik wil niet als een
kat over de aardbol sluipen, met in mijn
klauwen de angstige kinderen. Ik wil ze
een goede opleiding geven. Dat ze een
kans in de maatschappij krijgen. Ze zul
len toch al extra hard moeten knokken.
Want voor de massa blijven wij Iraniërs
die alleen maar 'Allah is groot' roepen."
