L
1
EN B.V.
GER
OFAAN
öestem
TILBURG: STOPPEN
MET IPR-PREMIE IS
ONAANVAARDBAAR
gj
l^T\\b
;nst
rHEIDS-
1*1,
(M/V)
oor Hulpverlening
n en Slechtzienden
raat 4
0-71003
0
ZATERDAGI
20 FEBRUAR119881
ilburg. Op weg naar het Regionaal
Werkgelegenheids Instituut aan het Reitseplein. Op de
Hart van Brabantlaan - een naam die geografisch wel
klopt - rijdt tussen de sombere flatgebouwen een man
met paard en (met rommel beladen) wagen. Alsof de
tijd heeft stilgestaan. Dat heeft ie niet. De tijd heeft Til
burg zware klappen toegebracht. De eens zo trotse
wolstad - met een bloeiende textielnijverheid - komt
er bekaaid af in recente rapporten. Het aantal werklo
zen ligt schrikbarend hoog. En juist nu dreigt de Inves-
terings Premie Regeling, die uitbreidende en nieuwe
bedrijven van een vette subsidie voorziet, weg te gaan
vallen. Een ongelooflijk slecht moment.
Traditioneel
Automatisering
Fuji
88 Miljoen
Vervelende tik
Allesvreters
Platbinken
Afil
pen daarmee
igevuld
[verzekering,
<en;
<elijke ken-
icht;
deze vaca
te informatie
[aar onze
lib ter Braak
[2152). Als u
[stuur
zeld van een
Ijving.
igweg 49,
jie test kan
Selectieproce-
udster van een auto-lea-
ritact te komen met kan-
earn van ervaren verko-
:1e bedrijfsdirecteur;
[opmaken van de jaarbe-
jerkoop en lease;
hg van de kosten met be-
:ease binnen de goedge-
iijk voor de commerciële
aandeel in de verkoop;
de omzet o.a. middels
elaties;
^n, bewaken en bijsturen
en neemt initiatieven
fes promotion. Signaleert
aat op marktontwikkelin-
houdt contacten met di-
autobranche.
ervaring in een (leiding
functie in de autobran-
flinke dosis energie, en-
3it, die met een grote ma-
Tiitiatief en de nodige dis-
janiseert en stimuleert op
basis;
regen op basis van actief
imanschap;
40 jaar.
ctie in een goed geoutil-
andidaat kan rekenen op
functie enerzijds en zijn
en, een auto van het be
ien aan: Adr. van de Ven,
Jw sollicitatie zal vertrou-
e volwassenen zoeken wij
blind of ernstig slechtziend
in die nodig zijn om zo zelf-
digheden als A.D.L., mobili-
psopleiding;
ïszorg;
werken;
aldoorn in te werken;
t centrum te vestigen.
.-) en overige arbeidsvoor-
name in het Pensioenfonds
'oucke, coördinator van net
idigheidstherapeute aldaar
ritae kunt u vóór 29 februari
personeelszaken. Op de en-
D
Door René van der Velden
„Tilburg is de dramatische, rampzalige
teruggang van de textielindustrie nog
steeds niet helemaal te boven", vertelde
mr. B. van Spaendonck (o.m. Kamer van
Koophandel) onlangs in een interview
met deze krant. De ontwikkelingen op
een rijtje zettend, lijkt de conclusie ge
rechtvaardigd dat Tilburg die voorlopig
ook niet te boven komt.
De neergang van Tilburg als industrie
stad is al in de jaren zestig ingezet. Om
dat de regio een economisch zwak gebied
werd, kreeg het hulp. Financiële hulp die
het bedrijfsleven zou stimuleren om Til
burg weer wat op te krikken. Dat ge
beurde ook.
In het imposante Ondernemingshuis
aan het Reitesplein zetelt onder meer het
piepkleine Regionaal Werkgelegenheids
Insituut (RWI). Directeur C. Sey zit er
nog maar enkele maanden. Maar heeft
zijn huiswerk goed gemaakt. Met groot
gemak worstelt hij zich door de stapels
rapporten om de gevraagde cijfers op te
lepelen. Dat is schrikken. Tilburg telt
11.800 werklozen. Dat is twintig procent
van de beroepsbevolking. Ter vergelij
king: regio Tilburg 18 procent, Noord-
Brabant 13,6 procent en Nederland 14,4
procent. „Zorgelijk hoog", vindt ook
Sey.
Gaat het dan zo slecht met Tilburg?
„Het gaat helemaal niet zo slecht als we
het historisch vergelijken met de rest van
Nederland in de afgelopen vijftien jaar.
Maar Tilburg heeft een zwakke structuur
in verband met het wegvallen van de tex
tiel. De structuur van de stad is overwe
gend traditioneel. Er is wel vervanging
gekomen voor de textiel, maar voorna
melijk in de traditionele sectoren als voe
ding, kleding, bouw en metaal", aldus
Sey.
Volgens de eerder genoemde Van
Spaendonck is de 'nieuwe werkgelegen
heid' vooral in de quartaire sector ge
creëerd. Maar juist cue dienstverlenende
sector heeft door de voortdurende bezui
nigingswoede zijn groeiperiode gehad.
Van de textielindustrie is volgens hem
niets meer over. „Hooguit nog duizend
banen", zegt hij.
De ligging van Tilburg in het hart van
Brabant lijkt bedrieglijk. Feitelijk is Til
burg eerder eenzaam dan centraal. De
stad valt buiten de expansiestroken Rot-
terdam-Breda-Antweipen en Amster
dam-Utrecht-Den Bosch-Eindhoven.
Tilburg verkoopt jaarlijks gemiddeld
tien hectare industrieterrein. Vorig jaar
was dat minder dan vijf hectare. Onder
meer, volgens Sey, omdat Tilburg op het
moment weinig te bieden heeft. Alleen
het grote De Vossenberg voor grootscha
lige industrie en enkele verspreide snip
pers. Het aantal initiatieven tot het op
richten van bedrijven zit onder het ge
middelde van Brabant.
De ontwikkelingen van de laatste 20 jaar
hebben Tilburg met zijn 155.000 inwo
ners bijna 12.000 werklozen bezorgd.
Naast genoemde specifieke oorzaken Eg
gen daar natuurlijk ook landelijke ten-
denzen aan ten grondslag: bezuinigen,
fuseren, automatiseren. Bij de grootste
particuliere werkgever in Tilburg, Philips
Volt bijvoorbeeld, werkten enkele jaren
geleden nog meer dan tweeduizend men
sen. Nu telt het bedrijf nog 1.580 ar
beidsplaatsen, waarvan er 470 moeten
verdwijnen en er nog eens 200 op de
tocht staan in verband met de voort
schrijdende automatisering.
Verder heeft Tilburg met lede ogen het
Brabants innovatie-adviescentrum naar
Eindhoven zien trekken. En eveneens
met leedwezen heeft de stad moeten in
casseren dat het Europees Sociaal Fonds
Tilburg geschrapt heeft van de voor-
rangslijst voor subsidies.
Naast de kommer en kwel heeft Tilburg
natuurlijk ook licht in de duisternis ge
had. Het beste voorbeeld hiervan is de
vestiging van Fuji, maar Tilburg heeft
ook Van Doorne's Transmissie en Jans
sen Farmaceutica binnen weten te halen.
In deze overwinningen heeft de Investe-
rings Premie Regeling een belangrijke
rol gespeeld. Deze premie - 25 procent
van het te investeren bedrag - heeft voor
Tilburg nog erger weten te voorkomen.
Met de Investerlngs Premie Regeling heeft Tilburg onder
meer Fuji weten binnen te halen. f0to archief de stem
Van Doorne's Transmissie Is een van de weinige Industriële paradepaardjes van Tilburg. Maar ook bij dat bedrijf ging er in het verleden veel mis.
De crisis van de Wolstad
- foto anp
Maar het is nog lang niet zover dat de
crisis is overwonnen. Kritiek alom
daarom op de beslissing van minister R.
de Korte (Economische Zaken) om deze
premie voor Tilburg geleidelijk af te
schaffen: per 1 juli '88 voor bestaande
Het bovenaanzicht van Tilburg werd
vroeger gedomineerd door textielin
dustrie. Van die bedrijvigheid van toen
Is bijna niets meer over. De meeste fa
brieken zijn Inmiddels gesloopt.
- foto archief de stem
bedrijven die willen uitbreiden, per 1 juli
'89 ook voor nieuwe bedrijven. Tilburg
heeft maar één antwoord: onaanvaard
baar!
De financiële bijdragen van de rijks
overheid om Tilburg een grotere aan
trekkingskracht te geven voor het be
drijfsleven dateren al uit maart 1968. De
naam van de subsidie is regelmatig ver
anderd, maar zolang de geldkraan rich
ting Tilburg bleef stromen, stoorde nie
mand zich daaraan. De huidige IPR-re-
geling verstrekt bedrijven die zich in Til
burg uitbreiden of vestigen maar liefst 25
procent subsidie. Sey hecht groot belang
aan de regeling: „Het is een enorme op
steker, een blikvanger voor Tilburg. Het
is een keerpunt geweest in de industriële
ontwikkeling van het Tilburgse. De eer
ste positieve impuls sinds de textiel".
Van de regeling is de afgelopen jaren grif
gebruik gemaakt. Om een indicatie te ge
ven: van 1982 tot 1986 is er 88 miljoen
gulden overheidsgeld in het bedrijfsleven
gepompt. In die periode is er in Tilburg
466 miljoen geïnvesteerd, wat 1.407 ar
beidsplaatsen met zich mee heeft ge
bracht. De investeringen hadden voor
negentig procent betrekking op uitbrei
dingen, slechts voor tien procent op
nieuwe vestigingen.
Als deze üjn zich voort zou zetten, be
tekent dat dat het afschaffen van de IPR
het Tilburgse bedrijfsleven jaarlijks 22
miljoen gulden scheelt. Volgens een on
derzoek van het Nijmeegse bureau Buck
Consultants komt dat neer op 495 ar
beidsplaatsen minder in Tilburg.
Het belangrijkste gevolg van het weg
vallen van de IPR vindt Sey dat Tilburg
niet meer in beeld komt voor mogelijke
nieuwe bedrijven. Hij: „Tilburg hep
door de IPR echt in het zicht voor
nieuwe bedrijven van buitenaf. De IPR
kan voor bedrijven die overal kunnen
zitten, van doorslaggevende betekenis
zijn". Op de tweede plaats verwacht Sey
'een iets vertraagde investering bij de be
staande bedrijven'.
„Heel erg jammer. We lopen kans op een
heel vervelende tik. Maar het is natuur
lijk niet zo, dat door het wegvallen van
de IPR Tilburg sluit. Als we echt afhan
kelijk zouden zijn van De Korte, wordt
het echt zorgelijk", reageert Sey. „Er is
geen reden om te zeggen 'het hoeft niet
meer'. De werkloosheid is nog altijd ho
ger dan toen de IPR werd ingesteld. De
IPR is nog steeds erg belangrijk, met
name omdat Tilburg dicht bij België ligt.
Als het voor een bedrijf dat zich hier er
gens wil vestigen zuiver een calculatie-
kwestie is, maakt die IPR veel uit".
Gedeputeerde Paul Wagtmans (Eco
nomische Zaken) waarschuwde in no
vember vorig jaar al dat het veranderen
van de IPR Brabantse bedrijven naar
België jaagt. De door minister De Korte
beoogde 'herijking' gaat de provincie
volgens Wagtmans 1.200 arbeidsplaatsen
kosten.
Het zien te behouden van de IPR
vindt Sey een belangrijke zaak voor Til
burg. Belangrijker bijvoorbeeld dan voor
's Hertogenbosch, waar de IPR ook
dreigt te vervallen. „Den Bosch heeft
aantrekkingskracht als provinciehoofd
stad en ligt gunstiger in de noord-zuid
verbinding", verklaart Sey.
Het is volgens hem aan de politieke
kanalen om alles in het werk te stellen de
IPR te behouden. De grote fracties in
Brabant hebben al te kennen gegeven
dat ze het niet eens zijn met de beleids
beslissing van minister De Korte.
Het college van B en W van Tilburg
heeft in een brief aan De Korte in krasse
termen zijn bezorgdheid uitgesproken
over de verdwijning van de IPR. In die
brief spreekt het college van 'een grote
slag voor de stad Tilburg, die ook voor
de regio zeer nadelige consequenties
heeft4. „Bovendien beschouwen wij de
argumentatie voor de afschaffing van de
IPR voor Tilburg als volstrekt onvol
doende en zelfs onjuist".
Daarnaast stelt het college dat enkele
internationale bedrijven zijn gelokt met
premie voor vestiging en uitbreiding.
„Een volledige breuk in het beleid zal
het imago van Nederland als betrouw
bare en stabiele handelspartner via deze
toonaangevende internationale bedrijven
in het buitenland schaden", aldus het
college.
Voor de nabije toekomst denkt Sey dat
Tilburg er op de eerste plaats voor moet
zorgen dat er geschikte lokaties voorhan
den zijn. Hij verwacht de komende jaren
wel wat van de transport- en distributie
sector en van bovenregionale kantoren.
Dat zal volgens Sey vooral een kwestie
zijn van 'incidentele kansen oppakken'.
„Wij moeten allesvreters zijn. We heb
ben immers geen steenkolen of een ha
ven".
Tilburg moet volgens hem wel eerst
zorgen voor adequate volkshuisvesting,
want 'bedrijven ondervinden moeilijkhe
den met het huisvesten van hun perso
neel'. „Ik ben optimistisch", zegt Sey,
„optimisme is de enige drijfveer van de
economie. Wij gaan aan het werk en
pakken onze kansen".
De gemeente Tilburg is zich terdege
bewust van de economische problemen.
In een gemeentelijke nota van juni 1987
is de economische versterking van de
stad het centrale thema. „Vele proble
men zijn immers terug te voeren op een
te zwakke economische structuur", aldus
de gemeente.
Onlangs heeft het gemeentebestuur
een economisch actieprogramma voor
1988 gepresenteerd. Een stuk met vooral
veel fraaie woorden, maar ook met een
miljoen gulden voor projectjes, zoals
communicatie verbeteren, bedrijfstakken
benaderen voor nieuwe ontwikkelingen
en een betere samenwerking realiseren
tussen de stad Tilburg en de Kathoüeke
Universiteit Brabant.
Voor de Denen heb ik niets dan
respect. Ze zijn intelligent, want
ze beheersen de humor van het
understatement. Dat is iets waar wij als
Nederlanders niet zo heel sterk in zijn. Wij
aJn ook niet zo slim als we denken, maar
daar gaat het nu niet om. Ik wandel in Ko
penhagen en ik zou de Saint Louis Blues
hebben gefloten als ik behoorlijk fluiten
kon. Mijn stemming is opperbest.
Kijk, daar staat een Deense politieman,
in rusthouding. Je kunt de democratie er
vanaf ruiken. We zullen een gesprekje met
hem gaan aanknopen. Gewoon, de weg
vragen naar het Lido en geen vervelende
vragen over de staat van de misdaad of
hoeveel jaar ze in Denemarken uitreiken
voor cocaïnesmokkel of het beroven van
een oude vrouw. Even een klein babbeltje,
om te kijken of de Deense dienaren van
Hermandad even flitsend zijn als de Lon-
dense bobbies, die nog steeds beschouwd
mogen worden als de wachters van de
Britse beschaving.
Alleen Britse politiemannen en Britse
verpleegsters gebruiken de wij-vorm als zij
zich tot lastige patiënten richten: Wij zijn
toch niet op ons achterhoofd gevallen? Of:
Wij gaan hier toch geen problemen veroor
zaken? Eens kijken of de Deense politie
man, evenals zijn Engelse collega, even op
de tenen wipt teneinde de vermoeide kuit
spieren te spannen, alvorens hij een wel
overwogen antwoord geeft op de onnozele
vraag. Eens kijken of ook de Deen een toon
van uiterst lichte ironie in zijn stem weet te
leggen en maar eens vragen of ook hij over
troetelnamen voor bejaarde Amerikaanse
toeristische vrouwen beschikt. Deze wor
den door de Londense bobby niet zelden
lamb (lammetje) genoemd, in ruil waarvoor
zij, althans tijdelijk, bereid zijn de welwil
lende politieman als erfgenaam aan te wij
zen.
Helaas, het gesprek met de Deense agent
werd een bittere tegenvaller. Hij staarde in
de verte en verroerde zich niet. Hij gaf geen
geluid. De man stond als aan de grond ge
nageld. Hij was van hardboard, tweedi
mensionaal. Het was de tweede keer dit
jaar dat ik een zielloze pop aansprak. Eer
der heb ik dat in een groot warenhuis in
een onzer grote steden gedaan, waar ik zo'n
plaat de weg vroeg naar de afdeling exoti
sche belichting.
Mogelijk heeft u al iets over het ver
schijnsel van de Deense hardboardbrigade,
van de platbinken, gelezen. Ze kosten wei
nig, eten niet, ze maken geen overuren en
ze zijn nooit ziek. Voor het onderhoud is
weinig meer nodig dan een streekje blauwe
verf. Maar dankzij de platbinken zijn in
Kopenhagen de snelheidsovertredingen
door automobilisten met 38 procent ver
minderd, zo werd met nauwelijks ingehou
den trots gemeld.
Hier nu ligt voor minister Korthals Altes
van justitie een kans op onsterfelijkheid.
Wij dienen de platbink op grote schaal aan
te gaan maken, omdat zulks de nationale
platvink zeer ten goede zou komen. De
hardboardbrigade zou niet alleen voortref
felijk kunnen werken bij het in toom hou
den van de gemotoriseerde wegpiraten,
maar de platte manschappen kunnen ook
worden uitgevoerd in bonnenschrijvende
houding (voor gebieden waar vaak ellendig
wordt geparkeerd) in de schiethouding
(daar waar het geweld woekert) of zittend
op een keukenstoel, de knuppel losjes in de
palm van de hand, om onder een halogeen-
spotje nabij directionele verblijven te wor
den geplaatst.
Deze platbinken delen wat men zou kun
nen noemen een corrigerend c.q. terugdein
zend effect. En ze kunnen een in paniek af
geschoten kogel goed verdragen. Ter bevei
liging van fabrieken en directieketen kun
nen de platbinken nog worden voorzien
van ingeblikt geluid, dat nietsvermoedende
inbrekers de doodschrik om het hart doet
slaan. „Hello, my name is Mister Ed", op
die toon zou het moeten. „Leg die spullen
maar netjes terug". Zoiets. Ik geef het maar
aan, want Korthals Altes verdient zo lang
zamerhand wel een succesje. We moeten
breed leren denken in het platte. Het zal
me niet verbazen als straks blijkt dat het
hele Deense leger plat is. Ik zei het al: ze
zijn slim en ze hebben gevoel voor under
statement.
