OOK IN NICARAGUA
KUN JE NIET VAN
DE IDEALEN LEVEN
risen zoeken
reageren op
tenties met
lummers
(en/kennismaking
jntrainingsschool
EXTRA
KLEINTJE
jburo's
Centrum Europa
reden Nederlands
kte relatieburo
ïg Inter/Relatie
Vriendschapslijn
KLEINTJE
Ie Molen, Koewacht
derstoet limonadebal
febr. Aanv. 14.30 uur.
oor
carnavals
vleeskaarting
schieting
CPv^gj||
JSQilCKSMP.
R NOOIT.
foto's te maken.
Quicks nap (met
hand, legt u alle
ten scherp en
nnen by de foto-
Fiyicolor Quick -
icaragua, een land dat voortdu
rend de gemoederen bezighoudt. Gelegen in Midden-
Amerika, ruim drie keer groter dan Nederland. Maar er
wonen maar 3 miljoen mensen. Genoeg echter om
een bewogen geschiedenis te schrijven. Van onder
drukking, armoede, opstand en revolutie. Amerika
heeft het maar wat moeilijk met deze dreumes. Sinds
de sandinisten de macht overnamen, ziet Washington
in deze bananenrepubliek het grote rode gevaar. Vlak
na de 'overwinning van het volk' genoot de revolutie in
Nicaragua grote sympathie in Europa. Links Neder
land koesterde Nicaragua als een foetus. Maar wat
vindt de Nicaraguaanse bevolking zélf van het marxis
tische experiment? De hallelujah-kreten verstommen
langzaam maar zeker.
Autowrakken
Benzine
Geen centrum
Tanks
illiilili
Markt
Cameraman
_A5i
kanier uw hond gehoorzaar^^
acht. Voor alle honden en
te overdekte accomodate vaÜ
■1446 na 13.00 uur.
iport
Maak een
reclame met een
Het helpt
Raad van Toezicht
^partner of gewoon vriendschap
b over onze relatiekring van ssii
dan geheel vrijblijvend met onze
omgeving (ook 's avonds/week-
9076-211698
vr. Daeter01640-57339
IOIIOO-14123
N'ley01650-55398
Bils04160-34503
1 Toezicht van het Min. van WVC.
er de kans u te ontmoeten
00 ingeschrevenen,
heling; 75 consulentes in het land
Ipname in partnerkrant,
ente (ook 's avonds) voor inf.
teloos gesprek bij u thuis.
VVierts01693-2748
fevr. v. Dijk01640-44397
fers013-684555
fa01100-11458
3 Jong01180-33517
or de Raad van Toezicht.
brief aan De Stem, Postbus 3229,
aan een van onze rayonkantoren!
et op de enveloppe linksboven het
|n.
met
ner en
te
[Itljd te
hun
daad
oor de
Alle
[iscrete
deling.
(B.frs.
|t mini-
Prijs.
|35 AH
01150-
aatsch.
4211.
wenst
Sn met
for een
12285.
jr. met
naking.
J.MAN 40 jr., 1.65 m,
vrgz., veelz. interesse zkt.
vriendin, lief zacht eenv.
vrouwelijk. Br.o.nr.934742,
GESCH. vr. 42 jr. vl. type
met 3 gr. knd. zoekt vl.
man voor een vaste relatie.
Br.m.foto graag op ere
woord retour. Br. onder
nr.934743 v.d.bl.
De
Tel. 01640-51502
EENVOUDIGE j'man 30 jr.
oud, zoekt langs deze weg
kennism. m. een lief zacht
eenvoudig en vriendelijk
meisje. Leeftijd 25-35 jaar
om samen iets van het
leven te maken. Ik ben dol
op kinderen. Door een
bedrijfsongevalletje ben ik
afgekeurd, dus in de WAO
terechtgekomen. Ik hoop
toch dat dit niet zal
afschrikken om een briefje
te schrijven. Ik ben in bezit
van een lief klein huisje,
beschik over veel vrije tijd,
zou jij mij het geluk kun
nen geven wat ik al zolang
zoek. Br.o.nr. 934749.
Een
plaatsen: resultaten boe
ken.
Blom-
f 6,- bij
- gratis.
febr. in
rdag
febr. in
senisse,
■h
).50
Zaterdag 13 febr.
bieden met roem, 1 op
prijs. Aanv. 20.00 u.
Zaal café Wil-Ton.
Zat. 13 februari
in Rest. Onder de Linden
te Zuiddorpe. Gratis 25.-.
Aanv. 14.00 uur.
II
ST U NIETS FOTOGENIEKS.
mral de kinderen In Nicaragua zien er vaak ongezond uit.
mensen hebben nog wel te eten, maar vraag niet wat.
Het openbaar vervoer In Nicaragua voltrekt zich In gammele
bussen over wegen vol met kullen.
De grote kathedraal, ooit het hart van de stad, Is hall Inge
stort. Binnen staat het gras metershoog tussen de pilaren.
Er Is een bloelende zwarte markt, waar wél voldoende
groenten, vruchten en vooral ook vlees te krijgen zijn.
meldt een bord op de internationale
luchthaven van Managua. Het portret
van de gesneuvelde verzetsheld kom je
nog overal tegen in het land. Daar zijn ze
sterk in. Grote borden met propagandis
tische leuzen. Het volk, democratie, re
volutie, heldendom en meer van dat
werk.
DoorJo Cortenraedt
Hotel Inter-Continental, Managua. Een
warme zondagavond. Enkele jeeps en
een Japanse 'limousine' rijden voor. Er
moet een belangrijk persoon in aantocht
zijn. Tomas Borge, de al wat kalende mi
nister van binnenlandse zaken, stapt met
zijn vriendin uit en gaat in de grote zaal
naar de finale van het Amerikaanse ba-
ll kijken. Honderden belangstellen
den verdringen zich voor de drie televi
sieschermen die in dit centrum van kapi
talistisch verderf staan opgesteld. Een
grote schotelantenne bij het zwembad
plukt de beelden van de Amerikaanse
Uitgerekend Borge staat bekend als de
'hardliner' onder de negen commandan
tes die het land besturen. Weg met de
yankees, weg met het kapitalisme en weg
met de decadentie, zo luidt zijn filosofie.
Als de wedstrijd is afgelopen, stappen
Borge en vriendin, enigszins wankel van
ie voortreffelijke Nicaraguaanse rum,
weer in de gereedstaande Toyota. De
rondslenterende militairen kunnen ein
delijk in hun jeeps springen.
De Russische legervoertuigen zien er al-
hjd perfect uit in Nicaragua. Maar een
nog geheel complete personenauto is een
grote uitzondering. Er rijden maar wei
nig auto's over de wegen die vol kuilen
atten. En de wagens zijn bijna allemaal
gammel. Vooral de taxi's wekken verbijs
tering. Vehikels die je in Nederland niet
meer naar de sloop zou durven brengen,
doen daar nog dienst als personenver
voer. Over APK praten we natuurlijk
met, maar vaak is de bodem al half weg
gerot, slaan de gedeukte deuren in een
tocht open, zijn de ramen eruit en heeft
de startmotor het begeven. Maar de taxi
chauffeurs zijn erg vindingrijk. Onze
chauffeur, die we voor 3,50 per uur in
huren, heeft een ijzeren stang aan weers-
jhjden van de binnenkant gelast, zodat
de zijpanelen niet uit elkaar kunnen don
deren.
Binds de economische boycot van de
merikanen en de oriëntatie op het
Oostblok, zijn er geen onderdelen meer
le krijgen voor Amerikaanse, Europese
Japanse auto's. En de Russen hebben
geen oliefilter dat past in een Mazda.
j'ier uur per dag kan onze chauffeur zijn
t" 'aten rijden. Meer benzine krijgt hij
met, want dat artikel is schaars. De tank-
ations hebben weliswaar acht tot tien
man personeel, maar meestal kunnen die
'el méér doen dan wachten op nieuwe
voorraad.
Wdkom in het land van Sandino, zo
Het is smoorheet in Managua. Rujm
dertig graden. Zoeken naar het centrum
van de stad heeft geen zin, want er is
geen centrum. Dat is weggevaagd bij de
aardbeving van 1972, toen 15.000 men
sen omkwamen. Een grote kale plek is
overgebleven, en hier en daar wat inge
storte kantoren. Het enige grote gebouw
dat nog fier overeind staat, is de 'Bank of
America'. Wat heet symboüsch. De san
dinisten hebben er hun militair hoofd
kwartier in gevestigd en de toegang is
streng verboden.
Vlakbij staat het Inter-Continental-
hotel. Zo op het eerste oog een luxueus
onderkomen, maar de directie kan het
hotel nog maar met moeite draaiende
houden. Klandizie genoeg, maar het ge
brek aan onderdelen en vaklui begint
zich te wreken. Douchekranen werken
niet of nauwelijks, losse tegeltjes worden
niet meer vervangen.
Iets verderop in niemandsland staat
de grote kathedraal, ooit het hart van de
stad. Maar op het plein, waaraan ook het
parlementsgebouw ligt, is het stil. Enkele
Nicaraguanen zoeken koelte onder de
bomen van het aangrenzende park. De
kathedraal is half ingestort. Binnen staat
het gras metershoog tussen de pilaren.
Het altaar vertoont fikse scheuren.
Richting het grote meer is er een op
vallend mooie weg aangelegd. Maar dit
is dan ook de plek waar de commandan
tes de jaarlijkse militaire parade afne
men. Langs de avenue is een grote tri
bune gebouwd en een serie vlaggenstok-
ken voltooit het gewenste beeld. Naast
de tribune een enorm bord met daarop
de portretten van vijf van de negen com
mandantes. Naar goed Russisch voor
beeld worden ook hier de helden van de
revolutie immens groot geschilderd.
Iets verderop komt een colonne militaire
trucks met tanks voorbij. Op weg naar
het front in de bergen. In Managua zelf
merk je weinig van de oorlogssituatie.
Gevochten wordt er niet. De sfeer in de
hoofdstad is tamelijk ontspannen. Het
wemelt weliswaar van de groene unifor
men, maar de soldaten zijn veelal onge
wapend en gaan vriendelijk met de be
volking om.
Sandinistische soldaten üjken loom en
ongeïnteresseerd. Ze knikken vrolijk, in
De revolutie heeft honger
üiii
I
Zoeken naar het centrum van Managua heeft geen zin, want er Is geen centrum.
Dat Is weggevaagd bij de aardbeving van 1972. - foto s guy van grinsven
de hoop een Marlboro-sigaret te kunnen
bietsen. Maar schijn bedriegt hier. Deze
knapen staan bekend als de beste vech
tersbazen. Het sandinistische leger wordt
door insiders als onverslaanbaar be
schouwd. Reagan kan nóg miljarden gul
dens in de contra-beweging pompen, mi
litair krijgt hij het regime niet op de
knieën.
Het directe gevolg van de Amerikaanse
boycot is een kreperende bevolking.
Vooral de kinderen zien er vaak onge
zond uit. De mensen hebben nog wel te
eten, maar vraag niet wat. Bruine bonen
vormen het hoofdbestanddeel, en soms
wat rijst en groenten. En dat terwijl de
grond supervruchtbaar is. Maar waar ge
vochten wordt, kan niet geoogst worden.
Vlees is helemaal onbetaalbaar gewor
den.
De bloeiende Nicaraguaanse export
van katoen, koffie en bananen is inge
stort. Minder dan vijftig procent is er
van over. Het land was eerst het rijkste
van heel Midden-Amerika. Nu staat het
onderaan de ladder.
De winkels van Managua bieden een
troosteloze aanblik. Vooral lege rekken.
Hier en daar nog een partijtje gedeukte
blikconserven van onbestemde datum.
Bijna alles is op de bon, maar dat sys
teem werkt niet. Sowieso is er niet veel te
krijgen en elk gezin krijgt maar een be
perkt aantal bonnen. Maar er is een
Grote borden met propagandistische leuzen. Op de achtergrond dreigt het
spook van het Imperialisme In de vorm van een Coca Cola-reclame.
bloeiende zwarte markt, waar wél vol
doende groenten, vruchten en vooral ook
vlees te krijgen zijn. Tegen woekerprij
zen, dat wel. Slechts weinig Nicaragua
nen kunnen zich dat permitteren. Met
een gemiddeld inkomen van ongeveer 25
gulden per maand doe je niet veel.
Ook op de zwarte markt hangen grote
spandoeken die hoog opgeven over de
revolutionaire landbouwcoöperaties.
Maar de mensen die ons aanklampen,
beklagen zich over de dramatische le
vensstandaard. Vrouwen schelden op de
sandinisten die wel geld voor wapens
hebben, maar niet voor de bevolking
zelf. En sommige mannen praten onge
vraagd over bijeenkomsten van opposi
tiepartijen, die sinds kort zijn toege
staan.
Een grote meute staat nog steeds ach
ter het sandinisme. Het patriottisch ge
voel van David tegen Goliath spreekt
aan. Maar het probleem van de sandinis
ten is dat ze van de revolutie een dogma
hebben gemaakt, waar niet aan te tornen
valt. Waarom niet? De mensen willen in
de eerste plaats eten en wat meer luxe.
De ideologie is van later zorg. Dat ge
vaar bedreigt de regering. De revolutie is
(of was) hartverwarmend, maar je kunt
er niet van eten.
De economische chaos is niet alleen te
wijten aan de Amerikaanse boycot, ook
al wil de regering het wel zo doen voor
komen. Westerse waarnemers zijn het er
over eens dat de commandantes gewel
dige militaire strategen zijn. Maar van
landsbestuur hebben ze gaan kaas gege
ten, laat staan van economie.
Hun op het Sovjet-systeem gerichte
huishouding werkt niet, zeker nu de Rus
sen hun financiële steun drastisch ver
minderd hebben. Mensen die enig ver
stand hebben van economie, hebben me
rendeels het land verlaten, of zijn onder
de wapenen geroepen. Dat betekent dat
er een schreeuwend gebrek is aan des
kundigen. Zowel op technisch als op
handelsgebied.
Maar ook de verstandhouding onder
de commandantes is onder druk komen
te staan. Hoewel het absoluut geheim
wordt gehouden waar en wanneer de ne
gen heren bij elkaar komen, worden de
signalen steeds sterker dat de onenigheid
groeit. Sommigen, zoals Tomas Borge,
willen vasthouden aan de harde revolu
tionaire lijn. Anderen, onder wie Ortega
zelf, stevenen af op een meer gematigde
houding om zodoende het land van de
ondergang te redden. De president lijkt
aan het langste eind te trekken. De be
slissing om via kardinaal Obando Y
Bravo met de contra's te gaan praten, is
daar een bewijs van.
De sandinisten moeten wel praten.
Meer dan vijftig procent van 's lands
schatkist gaat naar de oorlog, en dat is
niet veel langer meer vol te houden.
Maar het wantrouwen in Nicaragua is
groot. Hele families zijn uiteengereten.
Broers vechten tegen elkaar aan het
front. De een als contra, de ander als
sandinist. Het militair hospitaal in Ma
nagua ligt stampvol. Aan de poort staan
huilende moeders.
Een mensenleven telt nauwelijks nog op
dit strijdtoneel. De wonden zijn te diep.
In Lobojack, de enige disco van Mana
gua, waar jonge Nicaraguaanse stelletjes
dronken worden om de ellende te verge
ten, treffen we een Nederlandse camera
man. Hij woont in Managua. Filmde
destijds voor de VPRO, en heeft nu en
kele Amerikaanse televisiestations als
grote opdrachtgevers.
De jongen zit die avond onder de do
pe. Hij is net terug van negen dagen fil
men aan het front. „Te gek jongen. Als je
die kerels ziet die al jaren in de bergen
vechten. Soms dagen zonder eten. Dat
kun je niet geloven. Er zijn al zoveel sol
daten voor mijn camera gesneuveld. On
gelooflijk, weet je wel". Een soort Viet-
nam-syndroom tekent zich af. De oorlog
richt de mensen psychologisch ten
gronde. Niet alleen de buitenlanders,
maar vooral de Nicaraguanen zelf.
Op weg naar het vliegveld zingt Tina
Turner vanuit de krakende autoradio
„We don't need another hero."
Inderdaad, de Nicaraguaanse bevol
king heeft meer dan genoeg helden.
De DC-3 richting San Salvador vliegt
via een omweg. Boven de bergen is het te
gevaarlijk. De contra's beschikken ook
over hittezoekende raketten. Dan maar
liever over zee. De oorlog is nog niet
voorbij.
J
