IKON-serie laat de jeugd kiezen 'BESCHEIDEN ROTS IN DE BRANDING' OVERLEDEN 1 raditie schrijvend* vrouw niet verdonkeremanen' I Afro-jazz van Manu Dibango en Black Blanc Beur 'PAS DE DEUX': DUBBELPORTRETTEN VAN JONGERENCULTUUR MUZIKALE TOP IN 'CULTUREEL GEKLEURD' HILVERSUM - De IKON is het onderhand aan zijn stand verplicht om elk jaar met een serie te komen over jeugdcultuur. In het verleden heeft deze omroep een traditie op dit punt opgebouwd. Fans SUZAN VAN DDK IN PROEFSCHHFH j5j»SSSK-5 NEDERLAND 2 BELGIE NED 2 DUITSLAND 2 Apart 'EEN GROOT MENS'. Zo typeerde Wim Kan jaren terug Corry Vonk, de vrouw waarmee hij bijna vijftig jaar getrouwd is geweest. Wim Kan en Corry Vonk waren onafscheidelijk vanaf de dag van hun huwelijk, 28 juni >1933. Zij waren slechts noodgedwongen gescheiden, in de oorlog, zo'n drieënhalf jaar. Verpleegster Dienstbaar Actrice Vlaggetje Corry Vonk hield Kan 'bijeen' Door Mart van der Sanden Die wordt in 1988 voortgezet met een vierdelige reeks over de belangrijke rol die popmuziek speelt in het leven van jongeren. Deze maand wordt de serie onder de titel 'Pas de deux' elke dinsdag uitgezonden. Vanavond is de eerste uitzending om 19.12 uur op Nederland 2. Pas de deux' is een produkt van eindredacteur Boudewijn Klap en regisseur Richard Vierbergen, die ook tekenden voor Tachtigers', de jongeren- serie die de IKON vorig jaar uitzond. Zij hebben gekozen voor de formule van het dub belportret. In elke aflevering staan twee mensen of groepen tegenover elkaar, die op een verschillende manier popmu ziek beoefenen of ervan genie ten. Deze opzet maakt de te genstellingen tussen de betrok ken jongeren treffend duidelijk en als kijker word je bijna on gemerkt verleid om te kiezen voor de ene of de andere gepor tretteerde. In de eerste aflevering gaat het om fanclubs, een belangrijk verschijnsel in de Nederlandse popmuziek. Er worden twee clubjes trouwe aanhangers te gen elkaar afgezet: de volgelin gen van het commerciële groepje Roberto Jacketti and The Scooters versus de fans van de obscure, uit de Zut- phense kraakbeweging voort gekomen band The Hippies. Twee giebelende meisjes vertellen hoe zij Roberto en zijn Scooters van een grote af stand bewonderen, alle concer ten van hun idolen aflopen en er trots op zijn als ze na een op treden in de kleedkamer hun opwachting mogen maken. Één van hen zegt: „Je bent mis schien wel een beetje verliefd, maar in je achterhoofd weet je dat je ze toch nooit kunt krij gen". Heel anders zijn de volgelingen van de Hippies. Zij zijn vrien den van de bandleden, die nei Twee fans van Roberto Jacketti and The Scooters vertellen waarom zij elk concert van hun idolen aflopen. - foto ikon als zij zelf in vervallen panden certen is niets te merken. Een zonder verwarming wonen en Hippies-fan: „Ze leven precies op rottende matrassen slapen, hetzelfde als wij. Zij zijn ook Van afstand tussen de Hippies nergens van afhankelijk, be en de bezoekers van hun con- halve van de sociale dienst dan". In de volgende afleveringen komen aan bod de Soundmix- show (met een deelneemster die in de voorronde strandt, en m de groep Chess, die dank zij de show van Henny Huisman be kend werd), de moeders van popmusici (met zanger Peter te Bos van Claw Boys Claw, de onbekende hardrockgitarist André van Geldorp en hun moeders) en popfestivals (het grootschalige Parkpop in Den Haag tegenover een festival letje in Winterswijk). De IKON zal ook volgend jaar met programma's over jeugdcultuur komen. Er wordt gedacht aan een serie over tek sten in de popmuziek. Volgens een woordvoerder van de IKON is die serie bedoeld om het vooroordeel dat popmuziek alleen over liefde en plezierige dingen zou gaan weg te nemen. „De aanleiding was eigenlijk het nummer Luka van Suzanne Vega over kindermishandeling. Dat nummer geeft duidelijk aan dat er weer een duidelijke tendens is om maatschappelijk relevante popteksten te maken. Groepen als U2 en Simple Minds hebben daar ook een be langrijke impuls toe gegeven", aldus de woordvoerder. De IKON wil die serie samen met het team van het voormalige BRT-popprogramma Villa Tempo gaan maken, dat vorig jaar ook aan Tachtigers heeft meegewerkt. (neeuwgebrek speelde ook Ie TROS-serie Te land, ter ee en in de lucht' parten. Het replande onderdeel 'Blij dat li glij' kon niet doorgaan, andaar dat men zich nood- „De 18e eeuw was nog een wledwongen 'op glad ijs' - foto de stem ick de bc noest begeven. Vanavond is e zien, hoe voor de eerste met zelfgemaakte van start gaan, door twee schaatsers vorden getrokken. Dr. Suzan van Dijk: 'verlicht' tijdperk". AFTN 1 J ploegen n Lmprlnn trai y Door Marja Klein Obbink BREDA - Vrouwen in de journalistiek. Het zijn.er no niet zoveel. Gaan we terug naar de 18e eeuw, dan zij de journalisten van de andere sexe bijna op één har ^"gwaaTujkè "middeÏÏjM te tellen. In Frankrijk waren er in die tijd, voor zov< „„„.-«hing komen. Er nu bekend, dertien. Vaak was hun activiteit ook no rordt onder meer ingegaan van korte duur. Suzan van Dijk (41) uit Breda dooki p de verantwoordelijkheid de (Franse) bibliotheken. Zij promoveerde vorig an de ouders en kindveilige week tot doctor in de letteren aan de Katholieke Uni erpakkingen. versiteit van Nijmegen. De titel van haar proefschrif 'Vrouwen in de achttiende-eeuwse Franse journali r Eind- tiek". Als een feministisch mani fest is haar proefschrift ze ker niet bedoeld. Evenmin als de journalistes en schrijfsters uit de tijd die zij heeft bestudeerd feminis tisch genoemd kunnen wor den. Voor zover je daarover met een 20e-eeuwse visie kimt oordelen. Wel is ze er in haar inleiding vanuit ge gaan dat hun positie moei lijk moet zijn geweest, 'om- dat-ie dat nu nog is'. Belangrijk vergelijkings materiaal dat Suzan van Dijk voorhanden had waren de reacties van mannen op de vrouwelijke schrijfsters in de 18e eeuw. Want ro manschrijfsters waren er toen volop. De kritieken op hun werk waren mild; die vriendelijkheid paste bij de manier waarop naar vrou wen werd gekeken. Van Dijk: „Je moest een vrouw galant behandelen. Dat kwam tot uitdrukking in de recensies (door mannen). Voor autrices (wat jammer dat die term niet meer wordt gebruikt) werd een oogje dichtgeknepen: als er al kri tiek was werd die op enigs zins verhulde wijze geuit Omgekeerd hanteerden de vrouwelijke schrijfsters én journalistes zich van de strategie om bescheiden te zijn. Ze pasten zich aan aan het beeld dat mannen van vrouwen hadden". Als voorbeeld noemt Van Dijk de inmiddels in verge telheid geraakte Madame Robert, die in het voorwoord van een van haar romans schreef: „Ik vertrouw erop dat ik vanwege mijn sexe toegeeflijk benaderd word". De promovenda: „Zij meende als vrouw dat recht te hebben. Het gevolg was dat de critici schreven dat 'haar stijl dan wel niet zo mooi is, maar dat we er wel aan moeten denken dat ze een vrouw is'. In een tijd waarin op een dergelijke negatieve manier over vrouwen werd gedacht, waren er ook vrouwen die zich bezig gingen houden met een vak dat tot dan toe alleen aan mannen leek voorbehouden: de journalis tiek. Hoewel, journalis tiek... In de 18e eeuw be stonden tijdschriften of 'ga zettes' uit niet veel meer dan enkele korte nieuwsbe richt] es (gazettes), gelegen heidsgedichten, kritieken op romans en toneel-commen taren (tijdschriften). Zoals ook in het Journal des Da mes, het eerste Franse tijd schrift voor vrouwen met enige levensvatbaarheid. In verschillende periodes heb ben drie vrouwen de redac tie van het tijdschrift ge voerd: Madame de Beaumer, Madame Maisonneuve en Madame de Princen. Het is aan de privé-corresponden- tie van Madame de Beaumer te danken dat Suzan van Dijk zicht kreeg op de pro blemen van vrouwelijke journalisten. „De carrières van de drie vrouwen verliepen steeds volgens een zelfde patroon: na korte tijd nam een man nelijke journalist het blad over. Daaruit zou je kunnen concluderen dat óf de vrou wen hun taak niet goed ver vulden, óf dat 'de' Franse pers kennelijk barrières trachtte op te werpen om vrouwen de toegang te ont zeggen. Uit de brieven van Madame de Beaumer blijkt duidelijk haar verontwaar diging over het feit dat zij op een zijspoor is gezet Haar Haam bleef op de titelpagina staan, maar ondertussen werd haar plaats ingenomen door een man. 20.20 Voor niks gaat de zon op gebeuren ieder jaar nog eveel ongelukken met kin leren, die in het huishouden 21.30 station Modem: Broeikas In haar brieven ook door dat zij geloofde d Ie NOS presenteert 'Eind- dat te maken had met hai tation', een film van Alma vrouw-zijn. Dat zij in h 'opeyus. Eindstations zijn de nauw werd gedreven. ijksinrichtingen van de voelde zoich als vrouw he [inderbescherming, waar sterk gepakt. Daar heb aarlijks zo'n tweeduizend het weer: 'vrouwen op hi ïoeilijke jongeren tussen 12 eenfje kunnen niet schri n 18 jaar terecht komen. De ven'. Dat beeld zag je ookI ilm probeert iets van de de kritieken op vrouwenri chtergronden te belichten, mans. Er waren mannen d waarom kinderen in derge- durfden schrijven dat i jke eindstations belanden 'autrice' waarschijnlijk i n laat tevens de mensen aan hulp heeft gehad van et woord, die met hen te man". Jiaken krijgen. Of je paste je aan aan i speelde de bescheiden rol, je gooide de knuppel in h hoenderhok. Dat laats deed Madame Dunoyer, es Hugenootse die naar Nedei land was gevlucht. Zij red geerde vanuit Den Haag vi 1711 tot 1719 het tijdschril Quintessence des NouveI Bodem' bezint zich op het les'. Maar zij was wel ee roeikaseffect. De tempera- zeer uitzonderlijke persooi lur van onze aarde stijgt lijkheid. Van Dijk: „Het wi ingzaam maar zeker, waar een heel eigenaardig men oor de poolijs-kappen Zij had altijd met iedere teeds verder smelten. De ruzie. Maar ze trok zich nei wetenschap wijt die tempe- gens wat van aan. Zij is i attuursstijging aan het een dubieus daglicht gi roeikas-effect. De toene- plaatst door haar tijdgena ïende kooldioxyde in de at- Voltaire. Daarom is has ïosfeer, houdt de uitstra- journalistieke werk weini ende warmte van de aarde bestudeerd. En dat is jan egen. mer, want inhoudelijk w; haar berichtgeving kloj pend. Zij voldeed aardig f het uitgeven van d nieuwsblad. Weet je wat was met Voltaire: die een oogje op de de docht van Madame Dunoyer en kon het niet hebben dat daar een stokje v< stak...". Saaraba tv-film 'Saaraba' bij het DF is een werkstuk van de In haar proefschrift gafenegalees Amadou Saalum Suzan van Dijk niet verdi eek, die hiermee eindexa- dan het geven van een am ten deed aan de filmacade- lyse en een interpretatie vs lie in München. Saaraba is teksten door en over vroi en traditioneel wen. Een verdergaande ii olkslied. Er wordt een aards terpretatie wat betreft i aradijs in bezongen, waarin relevantie van deze analys e mensen rijk en gelukkig voor de 20e-eeuwse situat Ijn. De film gaat over men- is in dit proefschrift niet aa en, die op zoek zijn naar dit de orde. „Maar natuurlij aradijs. zijn er verbanden te legge met de huidige tijd. De II K?T«SL"S.™r! Susfce en „De eeuw werden de vrouw terug naar het gezin praat. Zo zie je dat in twintigste eeuw schrijvei vrouwen zich aan het II eeuwse beeld proberen ontworstelen". i HAHAHAHi. jullie dichten iwj Mem te hnjjem .JULLIE flit hnjjenZopüt dis yijjenlUHi Is er veel veranderd? „Ni lang niet genoeg, zou ik dl ken. Vaak zie je dat debutJ van vrouwelijke schrijvefj samen met elkaar wordf] besproken, terwijl die b«j ken niets met elkaar te nu] ken hebben En als vrouw een boek heeft schreven, wordt het al gauj een vrouwenboek gem Schrijvende vrouwen wo] den dus nog steeds als iej aparts gezien". Suzan van Dijk is docenl Frans aan het Baronie vil Breda College en het St bertgymnasium in Oostei hout. „Ik vind dat de tradil van de schrijvende niet verdonkeremaand worden. Maar als ik roi van vrouwen in de les bf1 handel-dus buiten de H» kende werken van CteorltiamboTie Sand en Simone de Bear voir-dan krijg ik nog eens te horen dat ik de leei lingen zou indoctrinerê Moet je horen, ik heb dit of derzoek niet in eerste stantie verricht op groil van feministische ideale Maar ik vind dat als er een tijdperk iets nieuws g| beurt, bijvoorbeeld dat vöfl- het eerst vrouwen zich ai romans en journalisti4< gaan wijden, je daar ni" aan voorbij mag gaan". Ofirr N/&T; Van onze kunstredactie De grootste trekpleister van het Festival 'Cultureel Ge kleurd' wordt ongetwijfeld het optreden van de Afri kaanse saxofonist Manu Di- bango met de dansgroep Black, Blanc Beur, op dins dag 23 februari in Concor dia Breda. Deze opwin dende combinatie ontstond vorig jaar na een eenmalige show voor de Franse televi sie, die zoveel opzien baarde dat besloten werd tot een theatertoernee. De Kameroense bandleider maakte in 1973 furore met 'Soul Makossa', een pop/jazzbewer king van traditionele Kame- roense muziek. Dit succes leidde tot een wereldtoernee met belangrijke salsa-arties ten. Dibango leeft en werkt af wisselend in Parijs en in. Afri ka, waardoor hij een eigen Af- ro-stijl ontwikkelde, die hij zelf 'Afro quelque chose' noemt. Hij kreeg in Parijs een westerse muziekopleiding en maakte daar tot in het begin van de ja ren zestig tal van jazzplaten. Na een verblijf in Zaïre keerde hij in 1965 terug naar de Franse hoofdstad, waar de singles 'Salt Pop Corn' en 'Soukasa' ver schenen; opzwepende voorlo pers van zijn grote doorbraak in 1973. Aan het eind van de jaren zeventig was hij de dirigent van het radio-orkest van Ivoorkust, waar hij ook film muziek schreef, onder meer voor de inmiddels befaamd ge worden film 'Ceddo' van Ous- mane Sembene. In de jaren tachtig verschenen meerdere elpees waarop een combinatie te beluisteren valt van pop, reggae, funk en jazzrock. In 1984 trok Dibango de aandacht door zijn benefietconcert ter bestrijding van de hongersnood in Ethiopië. Hij nam ook deel aan de Newyorkse popformatie Deadline, een experimenteel discoproject van Bill Lasvell. Het concert van Manu Di bango in Breda wordt opge luisterd door de Franse dans groep Black Blanc Beur. In 19874 ontstaan uit een sociaal project in een voorstadje van Parijs voor jongeren van Fran se, Arabische en Afrikaanse afkomst is de groep uitgegroeid tot een spectaculair, professio neel gezelschap. Het presen teert een dansshow, waarin breakdance, acrobatiek, samba, jazzdans en moderne gesti leerde dans met elkaar zijn verweven. Het festival 'Cultureel Ge kleurd' (21-28 februari) presen teert behalve niet-westers theater nog meer muziek. Op 22 februari treedt de zangeres Rosa King met haar groep Up side Down in de grote foyer van de Bredase schouwburg op, terwijl op 26 februari in jonge rencentrum Para de groepen Traumatic en What If? - ook al multi-raciaal - rap, electric boogie en breakdance presen teren. Van heel andere orde is op 24 februari het sitar-concert van de Indiase sitarspeler Ashoke Pathak in het Volkenkundig Museum in Breda. De Hasan Band onder leiding van de Turk Hasan Ozgök treedt op zondagmiddag 28 februari op in 't Hijgend Hert in Breda. Deze unieke, interculturele for matie oogstte onder meer suc ces op het North Sea Jazzfesti val. Een optreden van de Nicara guaanse zangeres Norma Elena staat eveneens op het pro gramma van Cultureel Ge kleurd; op 27 februari in De Kring in Roosendaal en op 28 februari in Theater Achterom in Breda. Zij brengt politieke strijdliederen, waarmee zij verschillende wereldtoernees en vier elpees maakte. Onlangs trad zij op tijdens de Latijns- amerikaanse manifestatie in Vredenburg in Utrecht. Corry Vonk en Wim Kan in Oranjeklant, blijven herinne ren. Als steun en toeverlaat voor haar man bleef zij actief, ook nadat hij, in 1970, zijn glan zende carrière als solo-confe rencier was begonnen. Wim Kan was duidelijk over haar: „Ik ben opgebouwd uit ontelbare stukjes twijfel, door Corry bijeengehouden." Zij was een tijdje ziek, jaren terug. Vaste begeleider Ru van Veen zei toen over het programma van Wim Kan dat het 'geen 1982. voortanden had'. Ook dat was een duidelijke uitspraak. En Simon Carmiggelt schreef in 1976 in zijn voor woord op Wim Ibo's boek '40 jaar Wim Kan met Corry aan zijn zijde' het volgende: „Toch durf ik te stellen dat Corry Vonk in haar even vrolijk als bedrijvig leven Wim Kan heeft 'gemaakt'. Er was in de ge schiedenis van het ABC-caba- ret een tijd dat, als in de pro vincie het publiek wat moeilijk ji- 80 - foto anp bleek te zijn, niet Wim Kan maar Corry Vonk het harde ijs brak met haar onweerstaan bare nummers uit 'de pretkof- fer'." Een paar van haar grote nummers waren 'Het konijn is dood' en 'Dokter Fokkema'. Corry Vonk, geestige, kriti sche, actieve en bescheiden vrouw, is dood. Ze was 'Een kleine rots in de grote bran ding', om nogmaals met de woorden van Wim Kan te spreken. Door Jan Bik In de woelige tijd rond het hu welijk van prinses Beatrix Speelde Corry Vonk een glans rol in het liedje 'Ik vertolk, ik vertolk, de gevoelens van het volk, met me vlaggelje, me Corry Vonk als spil van het ABC-cabaret, met Wim Kan hoedje en me toeter'. Velen zul- en Henk Elsink. foto hans van den busken len zich Corry Vonk zo, als Met het ABC-Cabaret wa ren zij op 3 december 1939 naar Nederlands-Indië vertrokken, voor een toer- nee van honderd dagen. Het gezelschap zou 2279 dagen wegblijven. Want vooijaar 1940 brak de oorlog uit. Het gezel schap kon niet terug. Corry Vonk kwam, na de komst van de Japanners bij Bandoeng in een vrouwen kamp terecht, werkte overdag als verpleegster en trad 's avonds op voor de kampbe woonsters, samen met anderen. „Ze krijgt nog altijd brieven van mensen die haar dankbaar zijn voor wat ze voor hen in het gevangenkamp heeft gedaan", schreef Wim Kan in zijn boek 'Corry en ik'. Hij zelf werkte, daartoe door de Japanse bezet ters gedwongen, aan de Birma- spoorweg. Dienstbaarheid was een van de voornaamste karaktertrekken van Corry Vonk. Henri Knap schreef in 1966: „Het grandioze van Corry Vonk is dat zij haar grote, gevestigde positie onder geschikt maakte aan de unici teit en authenticiteit van haar man". Corry Vonk werd op 28 april 1901 in Amsterdam geboren. Als twaalfjarige maakte zij in het hoofdstedelijke Theater Carré haar debuut bij het ope rettegezelschap van Nap de la Mar. Aan dat theater was Cor- ry's vader als toneelmeester verbonden. Zij ontwikkelde zich tot een ge waardeerd actrice, speelde to neel- en filmrollen. En door haar beslissende ontmoeting met Wim Kan kwam zij voor goed bij het cabaret terecht, het ABC-Cabaret, dat in 1936 zijn eerste voorstellingen gaf. Louis Gimberg leidde dat gezelschap, maar Wim Kan gaf het handen en voeten, als schrijver-caba retier. Dat cabaret zou tot 1970 blij ven bestaan Het vierde grote triomfen zowel voor als na de oorlog. En vele jonge artiesten vonden door dit cabaret onder leiding van Corry Vonk en Wim Kan hun weg.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 16