UITBLAZEN
Zondagsrust: leven en laten leven
UBBEI
Verzet tegen 'meermanscel' mogelijk
even
Carnavals-
kranten
Kansen vc
DE STEM ACHTERGROND ZATERDAG 30 JANUAR11988
toestem bi
-DESTEM-
KERKDIENSTEN EN 1 - MEI - VIERING ALS CONCURRENTEN
GEDETINEERDE KAN WEIGEREN MET BEROEP OP GRONDWET
)EN HAAG - Ne»
oord te gaan m<
andbouwuitgaven
chap te verhogen.
Australië
PAPIER
VOOR UW PEN
Walgelijk
Katholieke
gevoeligheid
Onverantwoord
commentaar
WHffliyiHMT
VM
WIMKOCK
Gisteren de laatste
hand gelegd aan de
carnavalskrant. Alle
pagina's lagen in de druk
kerij klaar om op film ge
zet te worden. Van de
films worden drukplaten
vervaardigd die begin vol
gende week op de rotatie
pers worden bevestigd. Een
druk op de knop en in een
vloek en een zucht is de krant
gedrukt, gevouwen en gesne
den. Donderdag wordt hij huis-
aan-huis bezorgd. Gratis!
Een halve pagina mag tot
maandagmorgen open blijven
liggen want vanavond reikt de
prins aan een verdienstelijk
iemand, die nü nog van niets
weet, de belangrijkste onder
scheiding uit die het prinsdom
te vergeven heeft. Dat evene
ment moet er natuurlijk nog in.
Mét foto. Ik vertel dit maar op
dat de lezer begrijpt dat carna
valskranten ook actueel kunnen
zijn en dat het maken ervan se
rieuze business is.
Er was een probleempje. De
krant moest veertig pagina's
dik worden maar er bleek voor
eenenveertig pagina's materiaal
te zijn: redactionele tekst en
advertenties. Volgen^ de plan
ning moesten er achttien pagi
na's advertenties en tweeën
twintig pagina's redactioneel
zijn. Er bleek een advertentie
pagina te veel te zijn gemaakt.
Ook bij carnavalskranten zijn
advertenties onaantastbaar.
Een hele pagina redactioneel
laten vervallen was de gemak
kelijkste weg, maar die verkoos
ik voor een keer eens niet te
volgen. Dat zou zonde zijn
want daarmee zou ook een
mooie illustratie van een van de
drie tekenaars, die aan de krant
meewerkten, in de prullenbak
verdwijnen. Dat werd dus ga
ten maken op meerdere pagi
na's, net zolang tot ik de adver
tenties van de eenenveertigste
pagina had weggewerkt.
Het viel uiteindelijk mee.
Het gat dat tot maandagmor
gen open mocht blijven liggen
hoefde niet zo groot te zijn.
Daar kon nog wel een kwartpa
gina af voor de advertentie van
een installatiebedrijf. Elders
kon ik, zonder veel schade aan
te brengen, de halve pagina
grote advertentie van de geza
menlijke warme bakkers kwijt.
Daar moest wel veel tekst voor
wijken, maar. daar stond tegen
over dat de bakkérsadvertentie
op zichzelf ook een ]>oge carna
valeske waarde^bleek te heb
ben. Alle zeven staan ze erin af
gebeeld, grijnzend en met van
die hoge koksmutsen op, ge
schaard rond het standbeeld
waar ze hun pas uitgevonden
plaatselijke lekkernij naar heb
ben genoemd.
Liever had ik de adverten
ties weggemikt want ze hadden
niet in de planning gezeten en
waren bovendien veel te laat in
geleverd. Maar ik wilde ook
geen ruzie met de penning
meester, laat staan met de
warme bakkers. Met bloedend
hart haalde ik de tekst eruit.
Niet dat het tekst van mezelf
was. Ik schrijf zelf niet zo veel
in de carnavalskrant. De tijd
dat we hem met twee man in
elkaar ramden is al lang voor-
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll,111111111111111111=
bij. Ik beschik vandaag de dag
over een complete redactie.
Schrijvende genieën met klin
kende namen als Sjaoreltje d'n
Deugniet, geliefd bij zijn lezers
om zijn filosofische beschou
wingen; de ironische Deside-
rius W. van der Kaaij, die graag
zachtjes de vloer aanveegt met
wat zich autoriteit waant; de
zeer geletterde drs. Kobus
Kaai; de kort aangebonden
commentator Jaon Levertraon,
die niks van het carnavalsbe-
stuur moet hebben en de ambu
lante speurneuzen Spionneke
en Meut, die zich door de
nauwste kieren weten te wrin
gen.
Verder hebben we dan nog
Fraanske Schuif die overal ver
stand van heeft, de juridische
medewerker mr. Willem Wit
voet, de stadsverslaggevers
Krisje Krulhaar en Heintje en
de recensent van jubileumboe
ken prof. dr. W. Stoefmans. We
hebben ook een schrijverscol
lectief dat zich de Plebieke Tur
bine noemt en dat voor krant
en lezers de strapatsen van het
gemeentebestuur blootlegt.
Kortom: een gezelschap waar
mee ook met gemak een cultu
reel maandblad zou kunnen
worden gemaakt.
Onze carnavalskrant ver
schilt in de kern niet veel van
andere carnavalskranten. Dat
denk ik in elk geval. Ik zie niet
vaak andere carnavalskranten.
In één opzicht, denk ik, springt
onze krant eruit. Hij - onze
krant is een monsieur- is twee
talig. Dat doen we om de le
zers, niet alleen de import!, het
lezen te vergemakkelijken. Met
het dialect blijft het schipperen.
Niet alleen ga je van in dialect
schrijven vanzelf en ongemerkt
ouwebetten; je beschikt ook
niet over enig spellingshouvast.
Voor zetters is het lastig om
teksten in dialect te zetten. Ze
maken daarbij begrijpelijker
wijs veel zetfouten waar nie
mand over durft te vallen
(„Raar gespeld. Nou ja, het zal
wel de bedoeling zijn geweest,
dialect natuurlijk hé.").
Dit jaar" hebben we in de
krant een korte maar krachtige
bijdrage vap een super-autoch
toon die claimt het enige ware
authentieke plaatselijke dialect
te spreken. Zijn betoog komt
erop neer dat je het dialect wel
kunt spreken, maar niet kunt
schrijven. Om dat aan te tonen
doet hij toch een poging en in
derdaad: het is geen gezicht.
Toch ben ik als eindredac
teur van een tweetalige carna
valskrant voor het behoud van
het (pseudo)dialect, want zelfs
met carnaval kun je op geen en
kel ander terrein nog zo naar
hartelust maar wat aan rotzooi
en. Op de sauwelavond of in de
optocht hoef je het niet te pro
beren want daar hebben ze ju
ry's.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans- hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen-adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, incl. B.T.W., bij vooruitbetaling te voldoen:
24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1,- per maand,
1,90 per kwartaal, J 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. 1,25.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
LozGrsssrvics'
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Ranlrrolatioc
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Jan Bouwmans
HAAL U de figuren van
Don Camillo en Peppone
voor de geest, de pastoor
en de communistische bur
gemeester in dat denkbeel
dige Italiaanse dorp. Beide
willen op dezelfde zondag
op dezelfde tijd een grote,
openbare plechtigheid or
ganiseren. Ieder rond het
eigen gebouw - kerk en ge
meentehuis -maar die
liggen tegenover elkaar.
Dat moet elkaar dus wel
bijten.
De een eist daarom van de an
der, dat hij wijken zal. Maar
Don Camillo beroept zich op
de oudste rechten van de
kerk. Beide weten uiteraard
van geen wijken. En dus
schallen op de bewuste zon
dag via harde luidsprekers de
communistische sprekers hin-
derlijk de kerk binnen en lui
den als tegenzet de kerkklok
ken die zondagochtend meer
dan eens heftig. Gewoon om
elkaar te pesten en dwars te
zitten.
Nou Nederland. Ziet u het
voor u. De kerk, gelegen aan
de grote markt of het centrale
plein zoals zovele steden,
stadjes en dorpen dat kennen.
En dan op zondag 1 mei. In de
kerk de-niet meer zo talrij
ke-gelovigen, buiten op
markt of Rlein de schallende
viering van de 'Dag van de
Arbeid'. De gelovigen voelen
zich ergerlijk gestoord in hun
ingetogenheid; de 1-mei-vier-
ders vervloeken de herhaal
delijk beierende kerkklokken
die horen en zien bijna doen
vergaan.
Zag de regering zulke toe
standen komen, indien de
zondagswet zou worden ge
wijzigd zoals de Partij van de
Arbeid deze week in de Ka
mer wilde? De PvdA stond
niet alleen in haar wens om
niet-religieuze bijeenkomsten
en manifestaties in de open
lucht ook op zondagmorgen
mogelijk te maken. Die zij-
In de viering van 1 mei in Breda zat muziek.
- FOTODESTEM/JOHANVANGURP
Wervend bord van een Bossche pastoor.
FOTO ANP
n-en blijven vooralsnog
ook-op grond van de zon
dagswet tot één uur 's mid
dags verboden.
Grondmotief van de PvdA
was uiteraard gelijkberechti
ging, de aanleiding het feit
dat 1 mei, Dag van de Arbeid,
dit jaar op zondag valt. En
evenals talrijke christenen en
andere landgenoten geven
vele 1-mei-vierders op zon
dagmiddag waarschijnlijk
toch de voorkeur aan het
voetbalstadion.
Waarom zou een 1-mei-vie-
ring niet op zondagochtend
mogen? Iedereen voelt toch
wel aan, dat er hier iets
wringt. Dat er regelgeving
nodig is omtrent openbare
manifestaties, zal niemand
willen ontkennen. Maar wie
een beetje zijn ogen open
heeft, ziet onmiddelijk het
enorme verschil in aard en
karakter tussen een religieuze
processie en een willekeurige
betoging. Wanordelijkheden
zijn van een processie niet te
vrezen; ingetogenheid is haar
kenmerk. Maar een 1-mei-
viering kan ook niet gerang
schikt worden onder de cate
gorie 'betoging' met verhoogd
rellenrisico.
Anno 1988 zou het eigenlijk
vanzelfsprekend moeten zijn,
dat het Teven en laten leven'
ook op zondagochtend behoort
op te gaan. Dat is simpelweg
de praktische consequentie
van onze pluriforme samenle
ving. Regelgeving dient er
slechts voor dat men elkaar,
ook ongewild, niet in de weg
zit. Maar elk weldenkend
mens zal toch op zijn of haar
klompen aanvoelen waarom
aan Amsterdam, Maastricht
en Staphorst niet exact de
zelfde maatstaven kunnen
worden aangelegd.
De zondagsrust is natuur
lijk historisch gegroeid. Ze
was heel lang een vanzelf
sprekend religieus gegeven in
onze cultuur; algemeen aan
vaard. Het protestantse noor
den is er altijd veel strenger
in geweest dan het katholieke
zuiden, waar de zondagsrust
in de jaren vijfig na de laatste
H. Mis ophield. Sportwed
strijden en andere manifesta
ties op zondagmiddag waren
heel gewoon.
Tot op de dag van vandaag
zijn er echter dorpen en stad
jes in Nederland, waar men
op zondag een kanon kan af
schieten zonder gegarandeerd
iemand te raken. De mensen
komen alleen hun huis uit om
naar de kerk te gaan en daar
blijft het bij. Het publieke le
ven ligt er op zondag volstrekt
stil. Dat behoort tot de le
vende religieuze cultuur van
die plaatsen.
Het dwingende karakter
van de zondagsrust wordt na
tuurlijk een levensgroot pro
bleem en bron van conflicten,
wanneer het aantal niet-reli-
gieuze of anders gelovige
mensen in een gemeenschap
dermate toeneemt dat het een
minderheid wordt die aan
spraak mag maken op eigen
rechten. Die conflicten heb
ben zich afgespeeld rond het
open zijn van gemeentelijke
zwembaden op zondag in
plaatsen met een overwegend
streng christelijk-orthodoxe
signatuur. Men moet onder
kennen dat het opgeven van
de zondagsrust als publiek ge
geven voor streng-orthodoxen
een gewetensprobleem is.
Want in hun overtuiging is de
zondag als dag des Heren iets
waaraan alle mensen onder
worpen zijn, gelovig of niet.
Maar is de zondagsrust he-
dentendage alleen maar een
puur religieus gegeven of
overblijfsel? Nee, er zijn ook
claims te beluisteren op de
zondagsrust, die een puur we
reldlijk karakter ademen
Soms lijkt het wel of in ons
land een steeds kribbigere
sfeer groeit ten aanzien van
publieke uitingen en manifes
taties van religie. Dat maakt
de ergernis over het luiden
van kerkklokken op zondag
morgen verklaarbaar. Want
die herrie wekt mensen uit
him slaap. En wordt de zon
dagmorgen niet langzaam
maar zeker dé ochtend van de
week om uit te slapen? Als
gelovigen naar de kerk willen,
is dat hun zaak, maar dan
hoeven ze anderen hun zon
dagsrust nog niet te ontne
men, zo luidt de redenering.
Zo'n gedachtengang zal
meer aanspreken naarmate
(christelijk)religieuze uitin
gen in het openbaar op zon
dagmorgen wettelijk alleen
recht hebbea Het is echter
een van die zaken waarin
christenen nog moeten leren
dat ze een minderheid zij n ge
worden in de maatschappij.
Leven en laten leven. Er is
niets op tegen om de zondags
wet te gebruiken ter bescher
ming van de zondagsviering
van kerkelijke christenen
Maar daarom hoeven zij nog
niet het alleenrecht op zon
dagmorgen te hebbea Zeker
niet in plaatsen waar volop
mogelijkheden aanwezig zijn
om gelijktijdig kerkdiensten
en andere manifestaties te
houden zonder dat die elkaar
storen.
De zaken liggen pas echt
moeilijk wanneer pogingen
om publieke religieuze uitin
gen uit de openbaarheid te
bannen eigenlijk de religie
zelf bedoelen aan te pakken;
als historisch achterhaalde
curiositeit aan te merken, dat
in de rij van belangen per de
finitie op de allerlaatste
plaats komt. De zaken liggen
niet minder moeilijk indien
kerken staan op onverkorte
handhaving van de zondags
wet om 'ongewenste concur
rentie' te voorkomen.
VI
TRECHT (ANP)-De
liging van Neder
ekenfondsen (VNZ)
aatssecretaris Dees
ilksgezondheid v
ios om ophelderini
aagd waarom de
indsman besloten
it publiek niet vo
:hten over de eiger
age voor specialis
ilp, het specialisten©
VNZ had met het min
in WVC afgesproken i"
Door Jan van de Ven
EEN GEDETINEERDE
mag zich tegen plaatsing
in een meermanscel ver
zetten. Hij hoeft zich niet
te lenen voor het experi
ment van Korthals Altes
om justitie ervaring met
de meermanscel laten te
opdoen.
De gedetineerde vindt voor
afwijzing bescherming bij ar
tikel 10 van de Grondwet, dat
ieders persoonlijke levens
sfeer (privacy) garandeert. In
een proces tegen de staat kan
hij, als het zover komt, een
beroep doen op ook het voor
hem geldende grondrecht van
privacy.
Tijdens de debatten over de
nieuwe Grondwet heeft de re
gering een uitvoerige toelich
ting gegeven op groepen uit
de bevolking, die niet vanzelf
sprekend en ongebreideld een
beroep kunnen doen op
grondrechten: ambtenaren,
militairen en gedetineerden.
Daarbij heeft zij onomwon
den gesteld, dat alle grond
rechten ook voor gedetineer
den gelden. Alleen de uit de
tentie voortkomende beper
kingen mogen inbreuk maken
op algemene vrijheden: con
trole van de cel door een be
waker, het nemen van vinger
afdrukken en foto's.
Deze beperkingen zijn
eigenlijk al onwettig. Prof.
Akkermans zegt in een arti-
kelgewijs commentaar op de
Grondwet (uitgegeven door
Tjeenk Willink in Zwolle): 'De
regering heeft uitdrukkelijk
verklaard, dat voor deze be
perkingen geen wettelijke
grondslag is vereist. Deze me
dedeling lijkt in strijd met
eerdere mededelingen.' Ge
zegd was immers dat alleen
bij wet inbreuk op grondrech
ten kan worden gemaakt.
Vast staat in elk geval
welke elementen tot de pri
vacy moeten worden gere
kend. Het kabinet noemt als
eerste, en hecht er daarom
mogelijk de meeste waarde
aan, de woning. Verder zijn er
voor een gedetineerde belang
rijk: de fysieke integriteit, de
geestelijke integriteit, ge
woonten, contacten, gedragin
gen.
Onder het begrip woning
mag meer worden verstaan
dan rijtjeshuis of flat: een be
sloten ruimte, waarin iemand
volledig zich zelf kan zijn. Een
ruimte, waarin in alle rust
kan worden geslapen. Geza
menlijk eten hoort bij onze
cultuur, maar het doorbren
gen van de nacht doet ieder in
afzondering. Slapen is zo per
soonlijk, dat niemand tegen
zijn wil met een ander de
slaapruimte deelt. De woning
als ruimte voor handhaving
van de persoonlijke levens
sfeer omvat dus meer. Be
halve woning ook caravan,
tent of andere ruimte, die vol
strekte ongedwongen nacht
rust mogelijk maakt. In onze
samenleving behoort daar op
grond van gewoonte zeker
eveneens de cel bij.
Onze gevangenen leven als
het ware gelijk monniken. In
beide leefgemeenschappen
wordt er samen gewerkt, sa
men gegeten, maar slapen
doet men in afzondering. Elke
monnik heeft een eigen cel,
elke gevangene ook. Vroeger
was in vele gemeenschappen
de slaapzaal in zwang. Nu - in
het tijdperk van de privacy -
is het gemeenschappelijk sla
pen met vreemden bijna uit
gebannen. Gedwongen slapen
met anderen tast de persoon
lijke levenssfeer zoveel aan,
dat de regering in de opsom
ming over wat de belangrijk
ste elementen van de privé-
sfeer zijn de slaapplaats als
eerste noemt.
Internationale verdragen,
Europees mensenrechtenver
drag en het Verdrag ter Be
scherming van Burgerlijke en
Politieke Vrijheden, zeggen
hetzelfde als de Grondwet.
Heel nadrukkelijk bevat de
overeenkomst betreffende
burgerlijke en politieke vrij
heden de bepaling, dat alleen
Minister Korthals Altes
- FOTO DE STEM/J0HAN VAN GURP
bij wetgeving van bestaande
bepalingen mag worden afge
weken. Wat dat betreft is ons
land al in overtreding, omdat
immers beperking op grond
rechten voor gedetineerden
(nog) niet in de wet zijn opge
nomen. Nog meer restricties,
zoals het opsluiten van twee
gevangenen in een cel, zonder
wettelijke regeling zouden op
grond van verdragen en
Grondwet aanvechtbaar zijn.
Soortgelijke opmerkingen
gelden ten aanzien van het
schenden van lichamelijke en
geestelijke integriteit, ge
woonten, gedragingen, con
tacten. Onvrijwillige opslui
ting van twee man in een cel
betekent automatisch aantas
ting van lichamelijke en
geestelijke persoonlijke le
venssfeer en het opdringen
van niet te ontwijken contac
ten.
Volgens de regering moet
recht betreffende persoonlijke
levenssfeer in wetgeving en
rechtspraak nadere omlijning
krijgen. Prof. Akkermans'
commentaar op de memorie
van toelichting: 'Sommigen
zijn van mening, dat hier de
wetgever een zeer zware taak
heeft te verrichten en dat bo
vendien een avontuurlijke ju
risprudentie is te verwachten.
Overigens moet rekening
worden gehouden met het feit
dat de persoonlijke levens
sfeer in Nederland reeds ja
ren een beschermd rechtsgoed
is en wetgever en rechter
enige inhoud hebben gegeven
aan het begrip.'
Wie op dit moment een be
roep doet op het eerste lid van
artikel 10 Grondwet loopt
kans de neus te stoten. De
wetgever heeft namelijk be
paald, dat de zin over per
soonlijke levenssfeer pas vijf
jaar na inwerkingtreding van
de wet van kracht wordt.
Lang op het verstrijken van
die termijn hoeft men echter
niet te wachten. Op 17 fe
bruari 1983 kreeg de Grond
wet kracht van wet. Vanaf 17
februari 1988 mag men dus,
zonder aankondiging van
verder uitstel, strijdigheden
met die bepaling procedureel
aanvechten. Rechtzoekenden
hebben zich overigens in het
nabije verleden niet gemak
kelijk met een kluitje in het
riet laten sturea Zij maakten
gebruik van de bepalingen in
de al genoemde internationale
verdragen om knelpunten aan
de rechter voor te leggen.
Grondrechten, de klassieke,
zijn ontstaan als een dam tus
sen overheid en burgers,
schrijft Akkermans. Zij moe
ten de burgers beschermen te
gen overheidsoptreden. En
over het optreden van minis
ter Korthals Altes zijn wei
nige burgers te spreken. Re
classering vindt het plan tot
celdeling schadelijk voor ge
detineerde en samenleving.
Een gedetineerde zou zich
daardoor niet reclasseren,
maar verder in misdadig ge
drag verdiepen. Als hij dan
vrijkomt, ondervindt de ge
meenschap daar schade van.
Gevangenbewaarders
voorspellen onregelmatighe
den zodra het plan praktijk
wordt. Zij kunnen niet geran-
deren, dat die onregelmatig
heden verantwoord zijn op te
lossen. Mogelijk blijkt de in
dividuele bewaarder niet te
gen vergroting van de werk
druk opgewassen. Rechtsge
leerden roepen in koor, dat
het plan van de minister te
gen de Grondwet en de inter
nationale verdragen is.
Het tegenstrijdige, van plan
en wetgeving blijft in volle
breedte bestaan, zolang de
minister geen wetsontwerp
aan het parlement voorlegt,
waarin de beperkingen van
de grondrechten voor gedeti
neerden staan opgesomd. Tot
dusver liet Korthals Altes het
bij lancering van het plan om
twee gevangenen in een cel te
plaatsen en verzachting van
het voornemen door een
proefperiode voor een beperkt
aantal gevangenen aan te
kondigen.
Een proefperiode voor wei
nigen heft de ongrondwettig
heid niet op. Sterker nog, de
minister schendt met een
proefperiode voor gevange
nen de Grondwet alleen maar
ernstiger. Gedetineerden, die
de proef moeten ondergaan,
mogen namelijk naast schof
feren van de persoonlijke le
venssfeer dan ook protesteren
tegen discriminatie. Zij wor
den achtergesteld op gevan-
'gerïen, die niet een cel hoeven
delen.
Al bij al voldoende reden
om het oordeel van de rechter
te vragen. Waar de wetgever
(kabinet en volksvertegen
woordiging) in gebreke blijft
en het uitvoerende orgaan (de
minister) onbelemmerd zijn
gang kan gaan, hoort de rech
ter kans te krijgen zich uit te
spreken. De gedetineerde
maakt een goede kans er wel
bij te varea
Ge
fin onze Haagse redactie
lat heeft het kabin
zaarschuwt de Amei
'putter dat verhogin
!G een regelrechte v
al hebben,
ubbers is 'somber'
iBsentijdse EG-top
ende week in Brussel
en gehouden.
Daar staat de landbo
ilematiek centraal. Het
iet grootste belang
Irussel overeenste
rordt bereikt over het
ringen van de landbo
aven, omdat anders
ivereenstemming kan
ereikt over de totale
toting.
De top in Brussel is
olg van de top die einc
aar in Kopenhagen is
en. Daar spraken de
ingsleiders af om voor
neenschappelijk lanc
ludget 27,5 miljard EC1
32 miljard gulden) uit t
en. In de onlangs gel
andbouwraad bleek de
luitse minister van Lan
Ciechle echter voorstanc
orhoging van dat budg
ieeg daarbij steun va
indere EG-landen. Alle
Ierland, België en het Vi
'jninkrijk zijn tegen e.
ie Verhoging-Van het b
Lubbers voorspelt dal
i Brussel wel eens 'eer
rjke en pijnlijke zaal
/orden als het ontbrek
ucces al bij voorbaat
itaat. Voor de premier
lei top geen succes 'a
rordt teruggekeerd nr
esultaten van Kopenhat
Nederland zal op de tc
leren de negen EG-li»
lie voor verhoging zijn
lere gedachten te bi
NAAR aanleiding van het
zgn. 200-jarige bestaan van
Australië zal koningin Bea
trix komend najaar een be
zoek brengen aan Australië.
Zij doet ons daar een groot
verdriet mee en wij scha
men ons ervoor als Neder
landers dat zij ons land daar
zal vertegnwoordigen.
Australië bestaat geen 200
jaar, maar ontelbare jaren
meer. Er leeft al 30.000 jaar
een volk in Australië. En dit
volk wil de 200ste verjaar
dag niet vieren, maar wil
deze gebeurtenis aangrijpen
om hun geschiedenis te ver
tellen. Een geschiedenis sy
noniem met zoveel volkeren
op deze wereld.
Dit volk, de Aborigines, is
voor een groot deel uitge
moord door ons, Westers ko
lonisten. Hoewel de massa
moorden gestopt zijn hal
verwege deze eeuw, worden
de overlevenden tot op de
dag van vandaag onder
drukt, gediscrimineerd en
vernederd. Niet incidenteel,
maar structureel. De Zuid-
afrikaanse apartheid wordt
door elk weldenkend mens
scherp veroordeeld, maar
wat is het verschil met het
Australische racisme?
Wij hopen dat onze ko
ningin zich zal realiseren
dat ze, als zij naar Australië
gaat, daar de hand gaat
schudden van de onder
drukkers van de Aborigines.
Wij hebben koningin Bea
trix een beargumenteerde
brief gestuurd met het ver
zoek haar bezoek aan 'fees
tend' Australië nog eens te
heroverwegen. Dus: blijf
thuis.
Hoeven
Miriam v.d. Bogaard
EIGENLIJK onnodig mede
'jagen' als door u beschre
ven in de Stem van zaterdag
23 januari niet alleen verbo
den is, maar niets maar dan
ook helemaal niets met
welke vorm van jagen te
maken heeft, zoals deze mo
menteel in Nederland be
dreven wordt.
Deze walgelijke vorm van
dierenmishandeling is tot
een soort kermisattractie
verheven door ene mijnheer
Seydlitz in België en zou on
middellijk verboden moeten
worden.
De Nederlandse jagers
distanciëren zich in ieder
geval van dit soort hoogst
onweidelijke praktijken.
UIvenhout
P. H. Schneider
ER IS, voor zover bekend,
geen enkel dier dat z'n eigen
nest bevuilt en waarom zou
dat een omroep als de KRO
dan wel doen? Uit de voor
beelden die in het artikel
onder bodenstaande kop in
de 'Stemgids' van zaterdag
23 jan. jl. stelt, zou men kun
nen opmaken dat de KRO
nog niet ver genoeg gaat in
haar ontkenning van de 'K'
in veel van haar program
ma's.
Ik ben van mening dat er
in heel veel gevallen van die
'K' in de programma's van
de KRO niet veel meer is te
merken. Toch ben ik, met u,
wel van mening dat de KRO
wel rekening moet houden
met de veranderde mentali
teit van het gros van de ka
tholieken, maar dat hoeft
niet in te houden dat ze
daarbij moet instemmen
met allerlei a-katholieke
opvattingen en stromingen
die door andere groepen
door film of tv worden ver
dedigd.
Soms kan het beter zijn
dal op bepaalde tv-uitzen-
dingen of andere publicaties
niet wordt gereageerd, om
dat daardoor minder aan
dacht op het onderwerp
wordt gericht. Als men er
van uit wil gaan dat elke
volwassen mens voor zijn
eigen doen en laten verant
woordelijk is, dan ben ik het
daar wel mee eens, maar wil
daarbij opmerken dat tv-
uitzendingen en films ook
gezien en/of gehoord kun
nen worden door jonge
mensen die (nog) niet in
staat zijn voor hun eigen
doen en laten in te staan.
Ik denk ook dat een heel
groot deel van de katholie
ken, ook de minder behou
denden, niet op dergelijke
uitzendingen zit te wachten.
Breda
F. Vorstenbosch
HET IS absoluut niet onbe
grijpelijk, dat een kamer
meerderheid kiest voor twee
man in een cel als de feiten
op een rijtje worden gezet.
Leven betekent nu eenmaal
keuzes maken, telkens weer.
Hier gaat de keus tussen
twee criminelen in een cel of
het maar weer op de maat
schappij loslaten van die
criminelen. Op korte ter
mijn is er geen andere op
lossing. Als uw redactie dan
wijst op de achteruitgang in
privacy, wil ik erop wijzen,
dat de achteruitgang in pri
vacy nog veel groter is in
ziekenhuizen en verpleeg
huizen, waar je met zes man
op een zaal ligt. En die men
sen zijn daar meestal niet
door eigen schuld, zoals
misdadigers. Verbetering
van de privacy, vooral in
verpleeghuizen, waar men
sen vaak jarenlang 'opge
sloten' zijn, zou een heel wat
hogere prioriteit moeten
hebben dan bouw van een-
manscellen voor mensen die
daar door eigen schuld te
recht komen. Als uw redac
tie wijst op gevaren voor
bewakend personeel in ge
vangenissen, is ook dat een
zwak argument. Al of niet
tijdelijk inschakelen van
extra hulppersoneel lijkt
mij niet zo moeilijk te reali
seren uit het reservoir van
werklozen. Bovendien ver
uit te prefereren boven het
vrijlaten van verdachten en
veroordeelden. Het tijdperk,
dat onze samenleving altijd
alle aandacht en begrip had
voor criminelen en maar
weinig aandacht kon op
brengen voor de benadeelde
slachtoffers is gelukkig
voorbij. Het wordt tijd, dat
dat ook tot uw commentaar
schrijver doordringt.
Teteringen
F. den Ouden
1UITEN ZIJN land, het
cheurde Nicaragua, is
liet alleen verruilt hij d£
>ak en een stropdas, m
iet sandinistische direc
lollectief het beleid uitst
Midden januari deed
ie; Tot ieders verbazing
ierhandelingen tussen
oppositie die Ortega's r
:al blokkeren. Ortega k
ij») zin. En zie een kif
aartsvijanden, de onder
ra's, aan tafel.
Niemand nog kan d»
echte vrede in Nicaragi
iet sluiten van het Esqu
amerikaanse vredesakh
redesverdrag te willen
'artijen van de opposit
lolitieke gevangenen w
oog tussen de Sandin
Jang. Het punt van ee
'ri]e verkiezingen blev
"echtst reeks met de
juaanse revolutie, wild
onderwerp van gesprek
Natuurlijk, spectaculf
ren niet verwacht wori
oprekken niet al te zee
uele ingrepen van buite
)en uit Washington voo
Wee vrije verkiezingen
een voor lokale raden.
Het ware te hopen, d
3oa desnoods in bloed
oen wat willekeurige te
oaragua. Amerika moe
sandinistische bewind
omdat het het type bew
Amerika mag zich v
tioeien als de Sandinis
:uur in Nicaragua wilier
luaanse volk geen die
eigen revolutie verrade
Sandino te zijn die stre
pover is het in Nicarac
rekjes in Nicaragua z
een zekere pluriforme
De Sandinisten zelf ge
preëeren, als Amerika
'end verlicht, zodat Nic
'Olutie kan beginnen.
Trouwens, wat is het
Jeregeld, de oude Son
sandinist oordeelde df
perd niet georganiserd
;ie en zij wordt nu ever
<er kan het niet. Orteg,
oedenkingen die ook
'r»je verkiezingen valt d