UITBLAZEN Zondagsrust: leven en laten leven UBBEI Verzet tegen 'meermanscel' mogelijk even Carnavals- kranten Kansen vc DE STEM ACHTERGROND ZATERDAG 30 JANUAR11988 toestem bi -DESTEM- KERKDIENSTEN EN 1 - MEI - VIERING ALS CONCURRENTEN GEDETINEERDE KAN WEIGEREN MET BEROEP OP GRONDWET )EN HAAG - Ne» oord te gaan m< andbouwuitgaven chap te verhogen. Australië PAPIER VOOR UW PEN Walgelijk Katholieke gevoeligheid Onverantwoord commentaar WHffliyiHMT VM WIMKOCK Gisteren de laatste hand gelegd aan de carnavalskrant. Alle pagina's lagen in de druk kerij klaar om op film ge zet te worden. Van de films worden drukplaten vervaardigd die begin vol gende week op de rotatie pers worden bevestigd. Een druk op de knop en in een vloek en een zucht is de krant gedrukt, gevouwen en gesne den. Donderdag wordt hij huis- aan-huis bezorgd. Gratis! Een halve pagina mag tot maandagmorgen open blijven liggen want vanavond reikt de prins aan een verdienstelijk iemand, die nü nog van niets weet, de belangrijkste onder scheiding uit die het prinsdom te vergeven heeft. Dat evene ment moet er natuurlijk nog in. Mét foto. Ik vertel dit maar op dat de lezer begrijpt dat carna valskranten ook actueel kunnen zijn en dat het maken ervan se rieuze business is. Er was een probleempje. De krant moest veertig pagina's dik worden maar er bleek voor eenenveertig pagina's materiaal te zijn: redactionele tekst en advertenties. Volgen^ de plan ning moesten er achttien pagi na's advertenties en tweeën twintig pagina's redactioneel zijn. Er bleek een advertentie pagina te veel te zijn gemaakt. Ook bij carnavalskranten zijn advertenties onaantastbaar. Een hele pagina redactioneel laten vervallen was de gemak kelijkste weg, maar die verkoos ik voor een keer eens niet te volgen. Dat zou zonde zijn want daarmee zou ook een mooie illustratie van een van de drie tekenaars, die aan de krant meewerkten, in de prullenbak verdwijnen. Dat werd dus ga ten maken op meerdere pagi na's, net zolang tot ik de adver tenties van de eenenveertigste pagina had weggewerkt. Het viel uiteindelijk mee. Het gat dat tot maandagmor gen open mocht blijven liggen hoefde niet zo groot te zijn. Daar kon nog wel een kwartpa gina af voor de advertentie van een installatiebedrijf. Elders kon ik, zonder veel schade aan te brengen, de halve pagina grote advertentie van de geza menlijke warme bakkers kwijt. Daar moest wel veel tekst voor wijken, maar. daar stond tegen over dat de bakkérsadvertentie op zichzelf ook een ]>oge carna valeske waarde^bleek te heb ben. Alle zeven staan ze erin af gebeeld, grijnzend en met van die hoge koksmutsen op, ge schaard rond het standbeeld waar ze hun pas uitgevonden plaatselijke lekkernij naar heb ben genoemd. Liever had ik de adverten ties weggemikt want ze hadden niet in de planning gezeten en waren bovendien veel te laat in geleverd. Maar ik wilde ook geen ruzie met de penning meester, laat staan met de warme bakkers. Met bloedend hart haalde ik de tekst eruit. Niet dat het tekst van mezelf was. Ik schrijf zelf niet zo veel in de carnavalskrant. De tijd dat we hem met twee man in elkaar ramden is al lang voor- lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll,111111111111111111= bij. Ik beschik vandaag de dag over een complete redactie. Schrijvende genieën met klin kende namen als Sjaoreltje d'n Deugniet, geliefd bij zijn lezers om zijn filosofische beschou wingen; de ironische Deside- rius W. van der Kaaij, die graag zachtjes de vloer aanveegt met wat zich autoriteit waant; de zeer geletterde drs. Kobus Kaai; de kort aangebonden commentator Jaon Levertraon, die niks van het carnavalsbe- stuur moet hebben en de ambu lante speurneuzen Spionneke en Meut, die zich door de nauwste kieren weten te wrin gen. Verder hebben we dan nog Fraanske Schuif die overal ver stand van heeft, de juridische medewerker mr. Willem Wit voet, de stadsverslaggevers Krisje Krulhaar en Heintje en de recensent van jubileumboe ken prof. dr. W. Stoefmans. We hebben ook een schrijverscol lectief dat zich de Plebieke Tur bine noemt en dat voor krant en lezers de strapatsen van het gemeentebestuur blootlegt. Kortom: een gezelschap waar mee ook met gemak een cultu reel maandblad zou kunnen worden gemaakt. Onze carnavalskrant ver schilt in de kern niet veel van andere carnavalskranten. Dat denk ik in elk geval. Ik zie niet vaak andere carnavalskranten. In één opzicht, denk ik, springt onze krant eruit. Hij - onze krant is een monsieur- is twee talig. Dat doen we om de le zers, niet alleen de import!, het lezen te vergemakkelijken. Met het dialect blijft het schipperen. Niet alleen ga je van in dialect schrijven vanzelf en ongemerkt ouwebetten; je beschikt ook niet over enig spellingshouvast. Voor zetters is het lastig om teksten in dialect te zetten. Ze maken daarbij begrijpelijker wijs veel zetfouten waar nie mand over durft te vallen („Raar gespeld. Nou ja, het zal wel de bedoeling zijn geweest, dialect natuurlijk hé."). Dit jaar" hebben we in de krant een korte maar krachtige bijdrage vap een super-autoch toon die claimt het enige ware authentieke plaatselijke dialect te spreken. Zijn betoog komt erop neer dat je het dialect wel kunt spreken, maar niet kunt schrijven. Om dat aan te tonen doet hij toch een poging en in derdaad: het is geen gezicht. Toch ben ik als eindredac teur van een tweetalige carna valskrant voor het behoud van het (pseudo)dialect, want zelfs met carnaval kun je op geen en kel ander terrein nog zo naar hartelust maar wat aan rotzooi en. Op de sauwelavond of in de optocht hoef je het niet te pro beren want daar hebben ze ju ry's. Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v. Directie: drs. J.H.M. Brader. Hoofdredactie: H. Coumans- hoofdredacteur. A. Theunissen en H. Vermeulen-adjunct-hoofdredacteuren. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda. Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda. 076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405. Centrale redactie Breda: Nieuwsdienst 076-236452. Sportredactie 076-236236. Telefax redactie 076-236309. Rayonkantoren: Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850. Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom. Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen). Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda. Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550. Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur. Goes, Klokstraat 101100-28030. Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes. Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751 Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst. Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957. Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout. Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150. Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal. Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920. Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910. Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen. Openingstijden: Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur; overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur Abonnementsprijzen, incl. B.T.W., bij vooruitbetaling te voldoen: 24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of 279,15 per jaar. Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1,- per maand, 1,90 per kwartaal, J 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W. Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. 1,25. Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur. Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses. Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor. LozGrsssrvics' Centrale reclame-afdeling 076-236911 Fotoservice 076-236573. Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur): Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882. Grote advertenties uitsluitend 076-236881 Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442. (Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911 Ranlrrolatioc Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447. NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738. Door Jan Bouwmans HAAL U de figuren van Don Camillo en Peppone voor de geest, de pastoor en de communistische bur gemeester in dat denkbeel dige Italiaanse dorp. Beide willen op dezelfde zondag op dezelfde tijd een grote, openbare plechtigheid or ganiseren. Ieder rond het eigen gebouw - kerk en ge meentehuis -maar die liggen tegenover elkaar. Dat moet elkaar dus wel bijten. De een eist daarom van de an der, dat hij wijken zal. Maar Don Camillo beroept zich op de oudste rechten van de kerk. Beide weten uiteraard van geen wijken. En dus schallen op de bewuste zon dag via harde luidsprekers de communistische sprekers hin- derlijk de kerk binnen en lui den als tegenzet de kerkklok ken die zondagochtend meer dan eens heftig. Gewoon om elkaar te pesten en dwars te zitten. Nou Nederland. Ziet u het voor u. De kerk, gelegen aan de grote markt of het centrale plein zoals zovele steden, stadjes en dorpen dat kennen. En dan op zondag 1 mei. In de kerk de-niet meer zo talrij ke-gelovigen, buiten op markt of Rlein de schallende viering van de 'Dag van de Arbeid'. De gelovigen voelen zich ergerlijk gestoord in hun ingetogenheid; de 1-mei-vier- ders vervloeken de herhaal delijk beierende kerkklokken die horen en zien bijna doen vergaan. Zag de regering zulke toe standen komen, indien de zondagswet zou worden ge wijzigd zoals de Partij van de Arbeid deze week in de Ka mer wilde? De PvdA stond niet alleen in haar wens om niet-religieuze bijeenkomsten en manifestaties in de open lucht ook op zondagmorgen mogelijk te maken. Die zij- In de viering van 1 mei in Breda zat muziek. - FOTODESTEM/JOHANVANGURP Wervend bord van een Bossche pastoor. FOTO ANP n-en blijven vooralsnog ook-op grond van de zon dagswet tot één uur 's mid dags verboden. Grondmotief van de PvdA was uiteraard gelijkberechti ging, de aanleiding het feit dat 1 mei, Dag van de Arbeid, dit jaar op zondag valt. En evenals talrijke christenen en andere landgenoten geven vele 1-mei-vierders op zon dagmiddag waarschijnlijk toch de voorkeur aan het voetbalstadion. Waarom zou een 1-mei-vie- ring niet op zondagochtend mogen? Iedereen voelt toch wel aan, dat er hier iets wringt. Dat er regelgeving nodig is omtrent openbare manifestaties, zal niemand willen ontkennen. Maar wie een beetje zijn ogen open heeft, ziet onmiddelijk het enorme verschil in aard en karakter tussen een religieuze processie en een willekeurige betoging. Wanordelijkheden zijn van een processie niet te vrezen; ingetogenheid is haar kenmerk. Maar een 1-mei- viering kan ook niet gerang schikt worden onder de cate gorie 'betoging' met verhoogd rellenrisico. Anno 1988 zou het eigenlijk vanzelfsprekend moeten zijn, dat het Teven en laten leven' ook op zondagochtend behoort op te gaan. Dat is simpelweg de praktische consequentie van onze pluriforme samenle ving. Regelgeving dient er slechts voor dat men elkaar, ook ongewild, niet in de weg zit. Maar elk weldenkend mens zal toch op zijn of haar klompen aanvoelen waarom aan Amsterdam, Maastricht en Staphorst niet exact de zelfde maatstaven kunnen worden aangelegd. De zondagsrust is natuur lijk historisch gegroeid. Ze was heel lang een vanzelf sprekend religieus gegeven in onze cultuur; algemeen aan vaard. Het protestantse noor den is er altijd veel strenger in geweest dan het katholieke zuiden, waar de zondagsrust in de jaren vijfig na de laatste H. Mis ophield. Sportwed strijden en andere manifesta ties op zondagmiddag waren heel gewoon. Tot op de dag van vandaag zijn er echter dorpen en stad jes in Nederland, waar men op zondag een kanon kan af schieten zonder gegarandeerd iemand te raken. De mensen komen alleen hun huis uit om naar de kerk te gaan en daar blijft het bij. Het publieke le ven ligt er op zondag volstrekt stil. Dat behoort tot de le vende religieuze cultuur van die plaatsen. Het dwingende karakter van de zondagsrust wordt na tuurlijk een levensgroot pro bleem en bron van conflicten, wanneer het aantal niet-reli- gieuze of anders gelovige mensen in een gemeenschap dermate toeneemt dat het een minderheid wordt die aan spraak mag maken op eigen rechten. Die conflicten heb ben zich afgespeeld rond het open zijn van gemeentelijke zwembaden op zondag in plaatsen met een overwegend streng christelijk-orthodoxe signatuur. Men moet onder kennen dat het opgeven van de zondagsrust als publiek ge geven voor streng-orthodoxen een gewetensprobleem is. Want in hun overtuiging is de zondag als dag des Heren iets waaraan alle mensen onder worpen zijn, gelovig of niet. Maar is de zondagsrust he- dentendage alleen maar een puur religieus gegeven of overblijfsel? Nee, er zijn ook claims te beluisteren op de zondagsrust, die een puur we reldlijk karakter ademen Soms lijkt het wel of in ons land een steeds kribbigere sfeer groeit ten aanzien van publieke uitingen en manifes taties van religie. Dat maakt de ergernis over het luiden van kerkklokken op zondag morgen verklaarbaar. Want die herrie wekt mensen uit him slaap. En wordt de zon dagmorgen niet langzaam maar zeker dé ochtend van de week om uit te slapen? Als gelovigen naar de kerk willen, is dat hun zaak, maar dan hoeven ze anderen hun zon dagsrust nog niet te ontne men, zo luidt de redenering. Zo'n gedachtengang zal meer aanspreken naarmate (christelijk)religieuze uitin gen in het openbaar op zon dagmorgen wettelijk alleen recht hebbea Het is echter een van die zaken waarin christenen nog moeten leren dat ze een minderheid zij n ge worden in de maatschappij. Leven en laten leven. Er is niets op tegen om de zondags wet te gebruiken ter bescher ming van de zondagsviering van kerkelijke christenen Maar daarom hoeven zij nog niet het alleenrecht op zon dagmorgen te hebbea Zeker niet in plaatsen waar volop mogelijkheden aanwezig zijn om gelijktijdig kerkdiensten en andere manifestaties te houden zonder dat die elkaar storen. De zaken liggen pas echt moeilijk wanneer pogingen om publieke religieuze uitin gen uit de openbaarheid te bannen eigenlijk de religie zelf bedoelen aan te pakken; als historisch achterhaalde curiositeit aan te merken, dat in de rij van belangen per de finitie op de allerlaatste plaats komt. De zaken liggen niet minder moeilijk indien kerken staan op onverkorte handhaving van de zondags wet om 'ongewenste concur rentie' te voorkomen. VI TRECHT (ANP)-De liging van Neder ekenfondsen (VNZ) aatssecretaris Dees ilksgezondheid v ios om ophelderini aagd waarom de indsman besloten it publiek niet vo :hten over de eiger age voor specialis ilp, het specialisten© VNZ had met het min in WVC afgesproken i" Door Jan van de Ven EEN GEDETINEERDE mag zich tegen plaatsing in een meermanscel ver zetten. Hij hoeft zich niet te lenen voor het experi ment van Korthals Altes om justitie ervaring met de meermanscel laten te opdoen. De gedetineerde vindt voor afwijzing bescherming bij ar tikel 10 van de Grondwet, dat ieders persoonlijke levens sfeer (privacy) garandeert. In een proces tegen de staat kan hij, als het zover komt, een beroep doen op ook het voor hem geldende grondrecht van privacy. Tijdens de debatten over de nieuwe Grondwet heeft de re gering een uitvoerige toelich ting gegeven op groepen uit de bevolking, die niet vanzelf sprekend en ongebreideld een beroep kunnen doen op grondrechten: ambtenaren, militairen en gedetineerden. Daarbij heeft zij onomwon den gesteld, dat alle grond rechten ook voor gedetineer den gelden. Alleen de uit de tentie voortkomende beper kingen mogen inbreuk maken op algemene vrijheden: con trole van de cel door een be waker, het nemen van vinger afdrukken en foto's. Deze beperkingen zijn eigenlijk al onwettig. Prof. Akkermans zegt in een arti- kelgewijs commentaar op de Grondwet (uitgegeven door Tjeenk Willink in Zwolle): 'De regering heeft uitdrukkelijk verklaard, dat voor deze be perkingen geen wettelijke grondslag is vereist. Deze me dedeling lijkt in strijd met eerdere mededelingen.' Ge zegd was immers dat alleen bij wet inbreuk op grondrech ten kan worden gemaakt. Vast staat in elk geval welke elementen tot de pri vacy moeten worden gere kend. Het kabinet noemt als eerste, en hecht er daarom mogelijk de meeste waarde aan, de woning. Verder zijn er voor een gedetineerde belang rijk: de fysieke integriteit, de geestelijke integriteit, ge woonten, contacten, gedragin gen. Onder het begrip woning mag meer worden verstaan dan rijtjeshuis of flat: een be sloten ruimte, waarin iemand volledig zich zelf kan zijn. Een ruimte, waarin in alle rust kan worden geslapen. Geza menlijk eten hoort bij onze cultuur, maar het doorbren gen van de nacht doet ieder in afzondering. Slapen is zo per soonlijk, dat niemand tegen zijn wil met een ander de slaapruimte deelt. De woning als ruimte voor handhaving van de persoonlijke levens sfeer omvat dus meer. Be halve woning ook caravan, tent of andere ruimte, die vol strekte ongedwongen nacht rust mogelijk maakt. In onze samenleving behoort daar op grond van gewoonte zeker eveneens de cel bij. Onze gevangenen leven als het ware gelijk monniken. In beide leefgemeenschappen wordt er samen gewerkt, sa men gegeten, maar slapen doet men in afzondering. Elke monnik heeft een eigen cel, elke gevangene ook. Vroeger was in vele gemeenschappen de slaapzaal in zwang. Nu - in het tijdperk van de privacy - is het gemeenschappelijk sla pen met vreemden bijna uit gebannen. Gedwongen slapen met anderen tast de persoon lijke levenssfeer zoveel aan, dat de regering in de opsom ming over wat de belangrijk ste elementen van de privé- sfeer zijn de slaapplaats als eerste noemt. Internationale verdragen, Europees mensenrechtenver drag en het Verdrag ter Be scherming van Burgerlijke en Politieke Vrijheden, zeggen hetzelfde als de Grondwet. Heel nadrukkelijk bevat de overeenkomst betreffende burgerlijke en politieke vrij heden de bepaling, dat alleen Minister Korthals Altes - FOTO DE STEM/J0HAN VAN GURP bij wetgeving van bestaande bepalingen mag worden afge weken. Wat dat betreft is ons land al in overtreding, omdat immers beperking op grond rechten voor gedetineerden (nog) niet in de wet zijn opge nomen. Nog meer restricties, zoals het opsluiten van twee gevangenen in een cel, zonder wettelijke regeling zouden op grond van verdragen en Grondwet aanvechtbaar zijn. Soortgelijke opmerkingen gelden ten aanzien van het schenden van lichamelijke en geestelijke integriteit, ge woonten, gedragingen, con tacten. Onvrijwillige opslui ting van twee man in een cel betekent automatisch aantas ting van lichamelijke en geestelijke persoonlijke le venssfeer en het opdringen van niet te ontwijken contac ten. Volgens de regering moet recht betreffende persoonlijke levenssfeer in wetgeving en rechtspraak nadere omlijning krijgen. Prof. Akkermans' commentaar op de memorie van toelichting: 'Sommigen zijn van mening, dat hier de wetgever een zeer zware taak heeft te verrichten en dat bo vendien een avontuurlijke ju risprudentie is te verwachten. Overigens moet rekening worden gehouden met het feit dat de persoonlijke levens sfeer in Nederland reeds ja ren een beschermd rechtsgoed is en wetgever en rechter enige inhoud hebben gegeven aan het begrip.' Wie op dit moment een be roep doet op het eerste lid van artikel 10 Grondwet loopt kans de neus te stoten. De wetgever heeft namelijk be paald, dat de zin over per soonlijke levenssfeer pas vijf jaar na inwerkingtreding van de wet van kracht wordt. Lang op het verstrijken van die termijn hoeft men echter niet te wachten. Op 17 fe bruari 1983 kreeg de Grond wet kracht van wet. Vanaf 17 februari 1988 mag men dus, zonder aankondiging van verder uitstel, strijdigheden met die bepaling procedureel aanvechten. Rechtzoekenden hebben zich overigens in het nabije verleden niet gemak kelijk met een kluitje in het riet laten sturea Zij maakten gebruik van de bepalingen in de al genoemde internationale verdragen om knelpunten aan de rechter voor te leggen. Grondrechten, de klassieke, zijn ontstaan als een dam tus sen overheid en burgers, schrijft Akkermans. Zij moe ten de burgers beschermen te gen overheidsoptreden. En over het optreden van minis ter Korthals Altes zijn wei nige burgers te spreken. Re classering vindt het plan tot celdeling schadelijk voor ge detineerde en samenleving. Een gedetineerde zou zich daardoor niet reclasseren, maar verder in misdadig ge drag verdiepen. Als hij dan vrijkomt, ondervindt de ge meenschap daar schade van. Gevangenbewaarders voorspellen onregelmatighe den zodra het plan praktijk wordt. Zij kunnen niet geran- deren, dat die onregelmatig heden verantwoord zijn op te lossen. Mogelijk blijkt de in dividuele bewaarder niet te gen vergroting van de werk druk opgewassen. Rechtsge leerden roepen in koor, dat het plan van de minister te gen de Grondwet en de inter nationale verdragen is. Het tegenstrijdige, van plan en wetgeving blijft in volle breedte bestaan, zolang de minister geen wetsontwerp aan het parlement voorlegt, waarin de beperkingen van de grondrechten voor gedeti neerden staan opgesomd. Tot dusver liet Korthals Altes het bij lancering van het plan om twee gevangenen in een cel te plaatsen en verzachting van het voornemen door een proefperiode voor een beperkt aantal gevangenen aan te kondigen. Een proefperiode voor wei nigen heft de ongrondwettig heid niet op. Sterker nog, de minister schendt met een proefperiode voor gevange nen de Grondwet alleen maar ernstiger. Gedetineerden, die de proef moeten ondergaan, mogen namelijk naast schof feren van de persoonlijke le venssfeer dan ook protesteren tegen discriminatie. Zij wor den achtergesteld op gevan- 'gerïen, die niet een cel hoeven delen. Al bij al voldoende reden om het oordeel van de rechter te vragen. Waar de wetgever (kabinet en volksvertegen woordiging) in gebreke blijft en het uitvoerende orgaan (de minister) onbelemmerd zijn gang kan gaan, hoort de rech ter kans te krijgen zich uit te spreken. De gedetineerde maakt een goede kans er wel bij te varea Ge fin onze Haagse redactie lat heeft het kabin zaarschuwt de Amei 'putter dat verhogin !G een regelrechte v al hebben, ubbers is 'somber' iBsentijdse EG-top ende week in Brussel en gehouden. Daar staat de landbo ilematiek centraal. Het iet grootste belang Irussel overeenste rordt bereikt over het ringen van de landbo aven, omdat anders ivereenstemming kan ereikt over de totale toting. De top in Brussel is olg van de top die einc aar in Kopenhagen is en. Daar spraken de ingsleiders af om voor neenschappelijk lanc ludget 27,5 miljard EC1 32 miljard gulden) uit t en. In de onlangs gel andbouwraad bleek de luitse minister van Lan Ciechle echter voorstanc orhoging van dat budg ieeg daarbij steun va indere EG-landen. Alle Ierland, België en het Vi 'jninkrijk zijn tegen e. ie Verhoging-Van het b Lubbers voorspelt dal i Brussel wel eens 'eer rjke en pijnlijke zaal /orden als het ontbrek ucces al bij voorbaat itaat. Voor de premier lei top geen succes 'a rordt teruggekeerd nr esultaten van Kopenhat Nederland zal op de tc leren de negen EG-li» lie voor verhoging zijn lere gedachten te bi NAAR aanleiding van het zgn. 200-jarige bestaan van Australië zal koningin Bea trix komend najaar een be zoek brengen aan Australië. Zij doet ons daar een groot verdriet mee en wij scha men ons ervoor als Neder landers dat zij ons land daar zal vertegnwoordigen. Australië bestaat geen 200 jaar, maar ontelbare jaren meer. Er leeft al 30.000 jaar een volk in Australië. En dit volk wil de 200ste verjaar dag niet vieren, maar wil deze gebeurtenis aangrijpen om hun geschiedenis te ver tellen. Een geschiedenis sy noniem met zoveel volkeren op deze wereld. Dit volk, de Aborigines, is voor een groot deel uitge moord door ons, Westers ko lonisten. Hoewel de massa moorden gestopt zijn hal verwege deze eeuw, worden de overlevenden tot op de dag van vandaag onder drukt, gediscrimineerd en vernederd. Niet incidenteel, maar structureel. De Zuid- afrikaanse apartheid wordt door elk weldenkend mens scherp veroordeeld, maar wat is het verschil met het Australische racisme? Wij hopen dat onze ko ningin zich zal realiseren dat ze, als zij naar Australië gaat, daar de hand gaat schudden van de onder drukkers van de Aborigines. Wij hebben koningin Bea trix een beargumenteerde brief gestuurd met het ver zoek haar bezoek aan 'fees tend' Australië nog eens te heroverwegen. Dus: blijf thuis. Hoeven Miriam v.d. Bogaard EIGENLIJK onnodig mede 'jagen' als door u beschre ven in de Stem van zaterdag 23 januari niet alleen verbo den is, maar niets maar dan ook helemaal niets met welke vorm van jagen te maken heeft, zoals deze mo menteel in Nederland be dreven wordt. Deze walgelijke vorm van dierenmishandeling is tot een soort kermisattractie verheven door ene mijnheer Seydlitz in België en zou on middellijk verboden moeten worden. De Nederlandse jagers distanciëren zich in ieder geval van dit soort hoogst onweidelijke praktijken. UIvenhout P. H. Schneider ER IS, voor zover bekend, geen enkel dier dat z'n eigen nest bevuilt en waarom zou dat een omroep als de KRO dan wel doen? Uit de voor beelden die in het artikel onder bodenstaande kop in de 'Stemgids' van zaterdag 23 jan. jl. stelt, zou men kun nen opmaken dat de KRO nog niet ver genoeg gaat in haar ontkenning van de 'K' in veel van haar program ma's. Ik ben van mening dat er in heel veel gevallen van die 'K' in de programma's van de KRO niet veel meer is te merken. Toch ben ik, met u, wel van mening dat de KRO wel rekening moet houden met de veranderde mentali teit van het gros van de ka tholieken, maar dat hoeft niet in te houden dat ze daarbij moet instemmen met allerlei a-katholieke opvattingen en stromingen die door andere groepen door film of tv worden ver dedigd. Soms kan het beter zijn dal op bepaalde tv-uitzen- dingen of andere publicaties niet wordt gereageerd, om dat daardoor minder aan dacht op het onderwerp wordt gericht. Als men er van uit wil gaan dat elke volwassen mens voor zijn eigen doen en laten verant woordelijk is, dan ben ik het daar wel mee eens, maar wil daarbij opmerken dat tv- uitzendingen en films ook gezien en/of gehoord kun nen worden door jonge mensen die (nog) niet in staat zijn voor hun eigen doen en laten in te staan. Ik denk ook dat een heel groot deel van de katholie ken, ook de minder behou denden, niet op dergelijke uitzendingen zit te wachten. Breda F. Vorstenbosch HET IS absoluut niet onbe grijpelijk, dat een kamer meerderheid kiest voor twee man in een cel als de feiten op een rijtje worden gezet. Leven betekent nu eenmaal keuzes maken, telkens weer. Hier gaat de keus tussen twee criminelen in een cel of het maar weer op de maat schappij loslaten van die criminelen. Op korte ter mijn is er geen andere op lossing. Als uw redactie dan wijst op de achteruitgang in privacy, wil ik erop wijzen, dat de achteruitgang in pri vacy nog veel groter is in ziekenhuizen en verpleeg huizen, waar je met zes man op een zaal ligt. En die men sen zijn daar meestal niet door eigen schuld, zoals misdadigers. Verbetering van de privacy, vooral in verpleeghuizen, waar men sen vaak jarenlang 'opge sloten' zijn, zou een heel wat hogere prioriteit moeten hebben dan bouw van een- manscellen voor mensen die daar door eigen schuld te recht komen. Als uw redac tie wijst op gevaren voor bewakend personeel in ge vangenissen, is ook dat een zwak argument. Al of niet tijdelijk inschakelen van extra hulppersoneel lijkt mij niet zo moeilijk te reali seren uit het reservoir van werklozen. Bovendien ver uit te prefereren boven het vrijlaten van verdachten en veroordeelden. Het tijdperk, dat onze samenleving altijd alle aandacht en begrip had voor criminelen en maar weinig aandacht kon op brengen voor de benadeelde slachtoffers is gelukkig voorbij. Het wordt tijd, dat dat ook tot uw commentaar schrijver doordringt. Teteringen F. den Ouden 1UITEN ZIJN land, het cheurde Nicaragua, is liet alleen verruilt hij d£ >ak en een stropdas, m iet sandinistische direc lollectief het beleid uitst Midden januari deed ie; Tot ieders verbazing ierhandelingen tussen oppositie die Ortega's r :al blokkeren. Ortega k ij») zin. En zie een kif aartsvijanden, de onder ra's, aan tafel. Niemand nog kan d» echte vrede in Nicaragi iet sluiten van het Esqu amerikaanse vredesakh redesverdrag te willen 'artijen van de opposit lolitieke gevangenen w oog tussen de Sandin Jang. Het punt van ee 'ri]e verkiezingen blev "echtst reeks met de juaanse revolutie, wild onderwerp van gesprek Natuurlijk, spectaculf ren niet verwacht wori oprekken niet al te zee uele ingrepen van buite )en uit Washington voo Wee vrije verkiezingen een voor lokale raden. Het ware te hopen, d 3oa desnoods in bloed oen wat willekeurige te oaragua. Amerika moe sandinistische bewind omdat het het type bew Amerika mag zich v tioeien als de Sandinis :uur in Nicaragua wilier luaanse volk geen die eigen revolutie verrade Sandino te zijn die stre pover is het in Nicarac rekjes in Nicaragua z een zekere pluriforme De Sandinisten zelf ge preëeren, als Amerika 'end verlicht, zodat Nic 'Olutie kan beginnen. Trouwens, wat is het Jeregeld, de oude Son sandinist oordeelde df perd niet georganiserd ;ie en zij wordt nu ever <er kan het niet. Orteg, oedenkingen die ook 'r»je verkiezingen valt d

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 2