'Vrouwen hebben ook
recht schurk te zijn'
Drieluik over 'bejaardenfuik'
EEL
M/V
NORMAN MAILER (65) VERFILMT ZIJN EIGEN BOEK 'TOUGH GUYS DON'T DANCE'
Katholieke gevoeligheid
Ook wGod in Nederland'
voorlopig niet op tv
A71
ind
/eek
G1
ollicitatieprocedure
39 9L sÉ
"V randstad uitzendbureau
DEZE WEEK gaat in Ne
derland de film 'Tough
Guys Don't Dance' ('Echte
Kerels Dansen Niet') met
Ryan O'Neal en Isabella
Rossellini in première.
Afkeer
ZATERDAG 23 JANUARI 1988
KRO EN BRT OVERLEGGEN VERDER
OPNIEUW SOCIAAL DOCUMENT VAN SCHMIDT EN DOEBELE
Beleid
en algemeen psychia-
ijdse inzichten in de
|n polikliniek, 26 plaatsen
eling te Middelburg,
worden uitgebreid tot
hn afdeling voor deeltijd-
pt aan kandidaten die tus-
ir zijn en in het bezit zijn
diploma of gelijkwaardig.
Ifhankelijk van leeftijd en
jarige arbeidsvoorwaarden
hstig de CAO voor het Zie-
br deze funktie kunt U in-
fieer O. Otten, hoofd cen-
sl.01100-37000, toestel
1.00-16.00 uur.
plicitaties, onder vermel-
katurenummer linksboven
kunt U binnen 10 dagen
hoofd van de dienst per
van het Psychiatrisch Zie-
id, Postbus 253, 4460 AR
iderneming van
ingevende Postorder-
voor de landen
Hulst.
I behoort ondermeer
■delingen direkt
lie, Post- en Order-
ties van de door ons in de
Ismede het bijhouden van
ïnt u kontakt opnemen met
mer 01140-18362.
Iding van uw persoonsge-
'soneelszaken
„Ik vind het juist leuk: een wat
oudere omroepster tussen al die
jonge meiden".
Elles Berger, tv-omroepster
DE STE1R
vakantiebijslag, 25 vakan-
n een studiekostenregeling,
ontvangt u een interne oplei-
staat de mogelijkheid tot het
externe opleidingen. Boven-
r binnen de functie ruime
ijkheden, alsook promotie-
u geïnteresseerd in deze veel-
ctie en voldoet u bovendien
telde eisen, stuurt u dan uw
e sollicitatie binnen 10 dagen
rictskantoor Randstad Uit-
u, t.a.v. de heer J.T. Neumeier,
12,4701 EV Roosendaal,
meer informatie kunt u bel-
icole Voets,
functie afgestemd
isch onderzoek
itmaken van dei
jcedure.
Door Johan van de Beek
Though Guys Don't Dance' is
een verfilming van het gelijkna
mige boek uit 1984 van de be
faamde Amerikaanse schrij
ver/journalist Norman Mailer.
Het is niet de eerste keer dat werk
van Mailer wordt verfilmd. Ook zijn
bekende debuutroman 'The Naked
and The Dead' ('Helden zonder Glo
rie') werd verfilmd, evenals 'An Ame
rican Dream' en zijn meer recente
The Executioner's Song' ('Het lied
van de Beul'). Het opmerkelijke van
nieuwe literatuurverfilming is
dat Mailer zélf regisseerde.
Ondanks zijn 65 jaar is Norman
I Mailer nog steeds een imposante ver
schijning. Zijn wilde haardos is in
middels witgrijs, maar in zijn brede
schouders en enorme handen schuilt
de kracht van de man die ooit op een
persconferentie wereldkampioen
zwaargewicht boksen Sonny Liston
uitdaagde tot een vuistgevecht. Mai
ler gaat er prat op dat hij nog nooit in
zijn leven voor iemand een stap opzij
is gegaan.
Mailers afkeer van interviews is
groot en hij geeft ze dan ook maar
zelden. Tegen een journalist van de
I Amerikaanse 'Playboy' zei hij ooit dat
interviewer slechts één procent
I van zichzelf in de vragen legt, terwijl
de man die antwoordt 99 procent moet
geven. Op het moment dat ik aan een
interview begin voel ik me geëxploi
teerd'. Maar van Mailers bedenkingen
is tijdens dit gesprek weinig te mer-
Hij spreekt met een ongelooflijk
I rap, staccato uitgesproken Brooklyn-
accent. Maar hij is ook voorkomend,
zelfs charmant. Serveert mineraal
water en excuseert zich voor een
lichte verkoudheid. Ook staat hij erop
I dat ik controleer of mijn bandopna-
I meapparatuur goed functioneert zo
dat ik niet met 'een mijl ruis' naar
huis ga.
-i&uiu -
Er zijn mensen die zich zullen afora-
jen waarom een gerenommeerd
schrijver als u zijn nek uitsteekt door
m film te maken. Als kunstvorm
keft film nog steeds niet de status die
literatuur wél heeft.
„Je kunt film en literatuur niet ver
gelijken. Ze zijn eikaars tegenpolen.
Het zijn gescheiden kunsten. Litera
tuur is als een vriend, een kompaan
die je je hele leven begeleidt. Films
I daarentegen hebben een spookachtige
kwaliteit, tenminste als ze goed zijn.
Ze brengen mensen in een vreemde
toestand, tussen dromen en herinne-
ringen in
Daarom denk ik dat films, als ze
I tenminste niet op televisie worden
vertoond, behoren tot de meest exis
tentiële vormen van kunst. Zodra een
film op tv wordt vertoond, verlies je
die kwaliteit weer. Televisie is mon
sterlijk, het medium vreet films op en
laat er niets van over".
ff heeft in de jaren zestig twee films
Smaakt ('Maidstone' en 'Wild 90') die
niet bijster succesvol waren.
„Dat waren experimenten. Het kwam
er op neer dat ik met een paar vrien
den voor de camera improviseerde.
Het zijn waarschijnlijk de slechtste
films ooit gemaakt, hoewel er een
Paar momenten inzaten waar ik nu
aog trots op ben. Behalve de titel 'Ce-
til B. DeMille van de underground-
film' leverden die films me bovendien
een faillissement op. Het geld dat ik
Met schrijven verdiende stak ik in
film en dat bleek een bodemloze put".
Norman Mailer: „Je moet bedenken dat een film twee jaar van je leven kost".
foto guy van grinsven
Waarom dan toch begonnen aan
'Tough Guys'?
„Ik was de verfilmingen die van mijn
boeken werden gemaakt beu. Boven
dien bleek Menahem Golan (de baas
van Cannon-films, die opties heeft
genomen op het hele Maüer-oeuvre,
JvdB) bereid tien miljoen gulden in
het project te steken. Mehahem had
een deal bedacht die er pp neer kwam
dat ik de film zelf mocht maken als ik
de hoofdrol zou spelen in Jean-Luc
Godard's 'King Lear'. Later bleken
Godard en ik niet zo goed met elkaar
overweg te kunnen en mijn rol in
'King Lear' ging niet door. Maar ik
mocht 'Tough Guys' toch maken".
Over Golan doen boze geruchten de
ronde. Hij zou zijn regisseurs geen
millimeter ruimte geven en als een
dictator optreden.
„Ik mag Menahem. Tijdens het voor
bereiden en maken van de film heb ik
bijna dagelijks met hem te maken ge
had. Hij is komisch en erg genereus.
Als je in moeilijkheden zit, helpt hij
je. Soms lijkt het of je deel uitmaakt
van een Italiaanse familie, met al het
geruzie dat daarbij hoort. Je moet be
denken dat een film twee jaar van je
leven kost. In die tijd kun je niet
schrijven. Je bent als het ware ge
trouwd met een aantal mensen die je
soms wel, maar vaak ook niet mag.
En als de film klaar is zie je ze nooit
meer. Een merkwaardige ervaring.
Toen ik op mijn 25-ste als schrijver
debuteerde voelde ik me een soldaat.
Veertig jaar later krijg ik plots mijn
eigen leger en ben ik een generaal. Ik
heb daar veel plezier aan beleefd. Met
Mehahem was de relatie tamelijk ex
plosief. Hij is net als ik een mens die
zegt wat hij denkt. Toen 'Tough Guys'
klaar was vond hij de film, die toen
twee uur en tien minuten duurde, niet
goed. Na de eerste 'cut' vond hij hem
iets beter. Een maand voor de wereld
première op het filmfestival van Can
nes twijfelde hij nog. Maar na de eer
ste persvoorstelling sloeg hij me op de
schouder en riep „Wonderful! Mis
schien kunnen we er nog geld mee
verdienen".
Het is een bizarre film geworden. Ko
mischer dan het boek, hoewel er veel
scenes in zitten waarbij niet duidelijk
is of de humor opzettelijk is. Ik had de
indruk dat in Cannes soms op de ver
keerde momenten werd gelachen.
..„Ja, je, kunt.de filjti jüetiiv.een>pkje;,|
plaatsen, en ik weet nu al dat dat
mensen wanhopig zal maken. Maar ik
houd ervan als kijkers zich niet al te
comfortabel voelen Ze mogen rustig
twijfelen of iets komisch bedoeld is of
niet. Dat is een haast ideale situatie
omdat film zo een belevenis wordt die
heel dicht bij het echte leven staat.
Wat bedoelt hij? Is het een tragedie of
een farce? De toeschouwer weet het
niet en dat maakt het pas interessant.
Teveel films zijn voorspelbaar.
Maar nog erger zijn de sponzige dia
logen waarmee je wordt opgescheept.
Dan heb je zo'n scene (Mailer begint
te acteren) waar een meisje tegen een
man zegt 'wat denk je?'. En de man
zegt 'ik weet het niet'. En dan zegt het
meisje 'ik weet het ook niet'. En dan
kijken ze allebei in de camera en
wordt het beeld zwart. Daar word ik
dus ziek van".
Geweld is een steeds weer terugkerend
thema in uw boeken. Ook 'Tough
Guys'staat bol van de moordpartijen.
„Geweld fascineert me, zeker. Het is
niet zo dat ik er elke dag mee wordt
gefronteerd, maar feit is dat het kli
maat in Amerika veel gewelddadiger
is dan in Europa. Er lopen miljoenen
Amerikanen rond die elke dag op
staan met de vraag of ze einde van de
dag zullen halen zonder te worden be
roofd of beschoten. Dat is misschien
een irreële angst, maar ze bestaat.
'Tough Guys' gaat ook over die ang
sten.
Jaren geleden werd in Province-
town, het dorpje waar de roman
speelt en waar ik woon, een serie vre-
selijke moorden gepleegd. Een jonge
man vermoordde zeker vier meisjes,
misschien meer, we weten het niet.
Hij hakte de lichamen in stukjes en
begroef ze in de bossen rond de stad.
Het was de eerste gewelddaad in het
dorp sinds vijftig of honderd jaar.
Maar in plaatsen als Provincetown
mag je iets dergelijks verwachten.
Het is een vissersdorpje, zeer spook
achtig en eenzaam in de winter. Er
\vqmin vreemde _rpeqsen, kluizenaars
en 'drop-outs', mensen die zich uit de
samenleving hebben teruggetrokken.
Er werd nauwelijks verrast gerea
geerd op de moorden. Het leek alsof
iedereen wist dat het móést gebeuren
Ik heb er jaren op zitten broeden,
wilde er een verhaal over schrijven.
Maar de man die de moorden had ge
pleegd, was niet interessant genoeg
voor een roman. Toen ik, veel later,
het idee kreeg voor een mysterie-no-
vel, dacht ik weer aan de Province-
town-moorden. Ik koos een schrijver
als hoofdpersoon en het boek schreef
'zichzelf' in nauwelijks twee maan
den. Het filmscript nam nog eens zes
maanden in beslag omdat ik de beste
stukken dialoog uit het boek ook in de
film wilde hebben".
Er zitten nauwelijks personages in de
film waar je sympathie voor kunt op
brengen.
„Boek én film gaan over slechte men
sen. Zowel de vrouwen als de mannen
zijn slecht. Ze beroven en bedriegen
elkaar doorlopend. Ik denk dat vrou
wen er net zo veel recht op hebben
schurk te zijn als mannen. Ik denk
dat échte vrouwenbevrijding daar
pas begint".
Geen echt opwekkende gedachte.
„Je moet je afvragen wat 'slechtheid'
is. Er zijn twee soorten. Je hebt men
sen, zoals ik, die doorlopend dingen
doen waarvan ze niet zeker weten hoe
ze aflopen. Als in een pokerspel ver
hogen ze constant de inzet zonder te
weten waar het toe leidt. Ze vragen
zich ook niet af of het goed of slecht is
wat ze doen. Ze doen het omdat ze
rusteloos zijn, of verveeld. Ze willen
het gevoel hebben dat ze léven. Daar
naast heb je ook nog échte slechtheid
in mensen. Zij willen verwoesten, we
ten heel goed waar ze mee bezig zijn.
Ze maken dingen kapot die anderen
dierbaar zijn".
Als we de Amerikaanse films van het
afgelopen jaar bekijken valt op dat de
Vietnam-mge nog steeds niet is uitge
woed. Heeft u een verklaring voor de
'revival'?
„Ik heb met mijn twee oudste zoons
(Mailer heeft vier zoons en vijf doch
ters uit zes huwelijken, JvdB) naar
'Platoon' gekeken. Het was een goede
film. Zeker het eerste half uur deed
me sterk denken aan mijn eigen erva
ringen in de Tweede Wereldoorlog
(Mailer vocht met de 112th Cavalry op
de Filipijnen, JvdB). Het eindeloze
wachten van de soldaten op actie die
maar niet komt. En éls het geweld
losbarst, ben je compleet verloren
omdat het zo onverwacht komt.
Wat dat betreft leek 'Platoon' in
veel opzichten op situaties die ik heb
beschreven in 'Helden zonder Glorie'.
Dat Amerikanen niet genoeg kunnen
krijgen van Vietnam komt omdat ze
die oorlog nog steeds niet verwerkt
hebben. De Duitsers hebben na de
Tweede Wereldoorlog tenminste nog
een aantal serieuze pogingen gedaan
in die richting gedaan. Amerikanen
niet. Wij lopen nog steeds rond met
een slecht geweten. We houden ons
zelf voor dat we er niet heen hadden
moeten gaan. Of we roepen dat we
grote fouten hebben gemaakt en
daarom verloren.
Het enige positieve hiervan is dat
een nieuw Vietnam, in Centraal-
Amerika bijvoorbeeld, onwaarschijn
lijk is geworden. De onrust die in de
jaren zestig in Amerika heerste zou
dan onmiddellijk terugkeren, mis
schien zelfs nog in verhevigde mate.
Er is in Amerika een nieuwe genera
tie opgestaan die ik niet zou willen
omschrijven als revolutionair, maar
wel rebels. Ze hebben geen echte ge
zamenlijke idealen, maar een Ameri
kaanse interventie in Nicaragua zou
hen zeker op één lijn brengen. En
daar heeft het rechtse establishment
in Amerika geen enkele behoefte aan.
Dus blijven ze hun spelletjes met de
Contra's spelen. Amerikanen ver
woesten nu de economieën van die
landen 'die ze eigenlijk militair zou
den willen overwinnen".
Terug naar uw boeken. Vóór 'Tough
Guys Don't Dance' kwam het langver
wachte epos 'Avonden in de Oudheid'
uit over het Oude Egypte. Was u te
leurgesteld door de gemengde reac
ties?
„Nogal ja. Ik heb, met tussenpozen,
twaalf jaar lang gewerkt aan dat
boek. Maar slechts een enkeling
schijnt het echt helemaal uit te lezen.
Jammer, want er zit veel in dat tot
het beste behoort wat ik geschreven
heb. Een dergelijk omvangrijk boek
zal ik ook niet meer schrijven. Ik zou
het aangenaam vinden als ik nu elke
drie jaar een roman zou kunnen
schrijven, en vervolgens een film ma
ken. Ik denk dat ik dan langer kan
blijven doorgaan. Het vooruitzicht om
j aar in j aar uit boek na boek te schrij -
ven trekt me niet meer aan".
Na de dood van Hemingway heeft u
meerdere malen laten ivaten dat u
zichzelf zag als de enige schrijver die
nog in staat was 'The Great American
Novel' te schrijven. Komt die superro
man nog?
„Nee, ik denk het niet. Ik ben, nu ik de
zestig ben gepasseerd, te oud gewor
den. Er zijn nog een aantal boeken die
ik graag zou willen schrijven en die
misschien heel goed zullen worden.
Maar de 'Great American Novel' zal
nooit geschreven worden Amerika is
te groot geworden. Het zou neerko
men op het schrijven van een soort
Encyclopedia Brittannica, en dat kan
niemand".
HOE God in Frankrijk leeft weten we allemaal, maar hoe
God het in Vlaanderen doet, zullen we waarschijnlijk nooit
mogen vernemen. De KRO schrapte maandag de documen
taire van Ad Zonneveld. Het is een besluit geweest van de
KRO-leiding zelf. 'Achter het Nieuws' liet ooit beelden val
len van Rudi Carrells grappen over Khomeiny, maar dat ge
beurde op dringend verzoek van minister Van den Broek,
Veronica heeft ook wel eens zelfcensuur toegepast. Een uit
zending van RUR ging niet door, omdat gaste Miep Brons
het te bont maakte, en een aflevering van 'Gemene Verha
len' is definitief uit de planning gehaald in verband met de
zaak-GJ Heijn. Het gaat om programma's die, zelfs volgens
de normen van Veronica, een beetje te stuitend en te schok
kend zouden kunnen zijn. Om echte gewetenszaken ging het
niet.
Zedenkwetsende programma's of uitzendingen die indruis
ten tegen de goede smaak zorgden vroedger nog wel eens
voor een rel (Phil Bloom, Barend Servet). Dé fatsoensnor
men van 'het Nederlandse volk' waren af en toe in geding.
Daaraan kan de KRO echter niet gedacht hebben, want de
grenzen tussen wat wel kan op de buis en wat niet zij n de
laatste tien jaar sterk verschoven, misschien zelfs helemaal
uit het zicht verdwenen.
'Het Nederlandse volk' kan nauwelijks weer gekwetst wor
den. In 'Pin Up Club' wordt aan de lopende band bloot ge
toond, zonder dat pastoors en predikanten schande roepen.
Dé goed smaak? Niemand gooit een steen door de ruit bij de
TROS als Ivo Niehe zijn gasten kleineert. Deze week maakte
hij een interview met actrice Sylvia Millecam 'spannend'
door haar met vioolmuziek en rookwolken in de war te
brengen.
Daarna liet hij een paardenliefhebber uit de Achterhoek
met de pet op zijn hoofd onder de hete studiolampen zitten.
De man onthulde dat Ivo hem had gevraagd die pet op te
houden, omdat dan duidelijk zou worden dat hij uit de agra
rische wereld kwam.
Dat pikken we allemaal als kijker. Waarom zou de KRO dan
denken dat wij ons storen aan beelden van katholieken in
België? Het antwoord is dat de KRO niet aan dat vage be
grip 'het Nederlandse publiek' heeft gedacht, maar zich
vooral zorgen maakt over de eigen achterban.
De KRO heeft zich nog steeds redelijk weten te handhaven,
maar vreest dat er best eens scheuren zouden kunnen vallen
in het front van de 'begunstigers'. Rust is de eerste nood
zaak, elke rimpeling zou kunnen werken in het voordeel van
de RKO, de omroep van behoudende katholieken die buiten
het bestel op een kans staat te wachten.
De trouwe achterban roert zich af en toe. Je hoeft alleen
maar de ingezonden brieven in de KRO-gids te lezen. Vooral
het programma '100 jaar dokteren' moet het de laatste
maanden ontgelden. In de uitzending van 5 november wer
den middelen getoond die zwangerschap kunnen verkomen.
'Gebruikers' vertelden waarom ze kozen voor het kapotje of
het spiraaltje. Presentator Will van Neerven zei: „We moe
ten ethiek niet altijd verbinden met het geloof". Het regende
brieven. „In de uitzending wordt aan hele jonge mensen ge
vraagd welk voorbehoedmiddel ze gebruiken, of dat goed
gaat en of ze het weer zo zouden doen. Als daar nu verder
niets corrigerends over wordt gezegd, geeft dat de indruk:
zie je wel, bij de KRO is dat ook heel gewoonen dat is
het toch zeker niet?"
Een andere briefschrijver stelt: „Zoals iedereen weet, zijn
voorbehoedmiddelen op goede gronden door de H. Kerk ver
boden (Humanae Vitae). Dat weet de KRO ook heel goed,
maar zij doet alsof dat verbod (voor haar) niet bestaat. Wat
vragen ons af wat er bij de KRO nog van de katholieke ge
loofsopvatting over is".
Het programma hoort thuis bij de TROS of Veronica, meent
een volgende: „Dat moet u in het vervolg achterwege laten,
anders zou het u wel eens leden kunnen gaan kosten". De
uitzending van '100 jaar dokteren' van 17 december stoorde
een vrouw die net met haar opgroeiende kinderen koffie zat
te drinken. Er kwam een blote vrouw op het scherm! „Ik
vond het oneshetisch en onbeschoft dat u liet zien hoe een
v' -trijkje gemaakt wordt".
kers van '100 jaar dokteren' hebben net als de mensen
van .dpunt en 'De ver van m'n beid show' geprotesteerd
bij hun baas tegen het verbieden van 'God in Vlaanderen'.
Het heeft niet geholpen, het behoudende deel van de achter
ban heeft voorlopig gewonnen.
HILVERSUM (ANP) - De KRO en de BRT hebben
besloten de BRT-documentaire 'God in Nederland'
voorlopig niet uit te zenden. De documentaire zou
maandag via de BRT worden uitgezonden. De KRO
zou de documentaire twee weken later uitzenden.
'God in Nederland' is onderdeel van een tweeluik over de
geloofsbeleving in Vlaanderen en Nederland. Begin deze
week besloot Gerard Hulshof, programmaleider KRO-te-
levisie, de uitzending van het KRO-aandeel in het twee
luik, 'God in Vlaanderen', op te schorten. Volgens Hulshof
kwamen in de documentaire, die door Ad Zonneveld was
gemaakt en de Vlaamse RK Kerk vooral als keurslijf
weergaf, de bedoelingen onvoldoende duidelijk naar voren
en kon zij op onderdelen aanleiding tot misverstanden ge
ven. De BRT, die de documentaire op 8 februari wilde uit
zenden, besloot daarvan voorlopig af te zien.
Tegen 'God in Nederland' zijn geen bezwaren gerezen.
Het uitstel van de uitzending ervan is ingegeven door de
wens vast te houden aan de tweeluik-formule.
De BRT en de KRO (zowel de programmaleiders als de
programmamakers) gaan volgende week met elkaar pra
ten over de noodzakelijke wijzigingen in 'God in Vlaande
ren'. Ook al verschillen de twee documentaires van opzet,
volgens Hulshof krijgen ze een 'meerwaarde' als ze in sa
menhang worden uitgezonden. Daarbij doelt Hulshof erop
dat Nederlanders en Vlamingen elkaar in een tweeluik een
spiegel voorhouden voorzover het de geloofsbeleving be
treft.
Door Mart van der Sanden
HILVERSUM - „Bejaarden
naar een verzorgings- of
verpleegtehuis- verhuizen,
«omen in een fuik terecht,
te geven hun zelfstandig
heid definitief op en worden
steeds afhankelijker van
nun verzorgers".
U-maker Maarten Schmidt
v« zo in een notedop de inhoud
samen van een een documen-
™r drieluik over 'oud zijn in
■'«Ierland', dat hij samen met
3n, vaste partner Thomas
"oebele heeft vervaardigd. In
9™w!an<? leven ongeveer
«W.000 bejaarden in een tehuis.
oe gemiddelde leeftijd van
26 mensen wordt steeds ho-
Lw en bedraagt op dit moment
b afr' Uat betekent dat de be-
,®r®n in een tehuis vaak te
tizijn, te slecht ter been of
Mentaal te zeer afgetakeld om
°g een nieuw bestaan in het
uis °P te bouwen en daar
1 echte vrienden- en kennis-
nkring 0m zich heen te ver
delen.
In het indrukwekkende drie
luik, dat door de VRPO vanaf
komende zondag onder de titel
'De laatste voorziening' wordt
uitgezonden, wordt een triest,
tot in details verzorgd en soms
ontroerend portret geschetst
van mensen, die aan het eind
van hun levensdagen hun zelf
standigheid opofferen, vaak te
gen hun wil in.
Schmidt en Doebele filmden
ongeveer twee maanden in
Huize St.-Jacob in Amsterdam,
een groot verzorgings- en ver
pleeghuis tegenover Artis.
Schmidt: „We hebben dit te-'
huis gekozen, omdat het past in
het beleid dat de huidige rege
ring voorstaat. Het kabinet
Lubbers wil grote bejaardente
huizen, waar ook een verpleeg-
afdeling in is ondergebracht".
In het eerste deel, komende
zondag om 21.05 uur op Neder
land 2, worden vier bejaarden
geportretteerd, die, allen om
verschillende redenen, voor de
keuze worden gesteld of zij al
of niet naar St.-Jacob willen
verhuizen. Een dementerende
vrouw, die al lang voor de ver
huizing haar spulletjes klaar
zet voor 'de grote dag'. Een
oud-NS'er, die zich uit alle
macht verzet tegen de gang'
naar het tehuis („Hier, in mijn
eigen huis, liggen al mijn her
inneringen, kisten vol met
brieven en de vork waarmee
mijn overleden vrouw nog
heeft gegeten").
Een vrouw die lichamelijke
klachten heeft en niet van haar
dochter afhankelijk wil zijn'
(„Ik ben vreselijk vóór eutha
nasie. Als dat mocht, ging ik
niet naar het bejaardenhuis.
Toen de poes werd wegge
bracht voor een spuitje bij de
dierenarts, dacht ik: 'Dat
moesten ze met mij ook maar
doen'"). En een vrouw, die in
St.-Jacob weer wordt herenigd
met haar man die lange tijd in
een verpleeghuis heeft ge
woond. Zij is de uitzondering,
voor wie de verhuizing naar
het tehuis een positieve omme
keer vormt.
Ontroerende momenten zijn
er te over. De oud-NS'er, die bij
een foto van zijn vrouw in tra
nen uitbarst („Ik huil de hele
dag") en de bejaarde dame, die
zich bij het vertrek uit haar
vertrouwde omgeving lijkt te
hebben neergelegd, maar op
het moment dat zij naar de bu
ren afscheid zwaait, op de
schouder van haar dochter
moet uithuilen.
In de volgende twee delen
wordt de documentaire nog
wranger. Die gaan respectieve
lijk over het dagelijks bestaan
in St.-Jacob en de heimwee
naar vroeger en over de ver-
pleegafdeling, waar bejaarden
op hun dood liggen te wachten.
Schmidt en Doebele maakten
eerder voor de VPRO o.a. pro
gramma's over langdurig
werklozen en een privé-pen-
sion voor daklozen in Amster-
dam. Schmidt: „We zijn inder
daad in de hoek van de sociaal
verdrukten blijven hangen.
Maar de toenemende vergrij
zing in Nederland en het ge
vaar dat er over pakweg 30
jaar niet genoeg geld is om alle
bejaarden fatsoenlijk te ver
zorgen, was voor ons de be
langrijkste reden om dit drie
luik te maken".
De oud-NS'er die zich met hand en tand verzet tegen de verhuizing naar het bejaardente
huis: „Ik heb nu 1841 gulden netto per maand. In het bejaardenhuis krijg ik 280 gulden zak
geld. Dat is toch niks". fotovpro
