UITBLAZEN Ons nageslacht ploegt op tien meter dik afval even n Het gerommel van nucleaire kruideniers VVD langs platgetreden paden naar 2000 IN VOORJA_A Twistende bo Scheurtje in 'tcement VIJF MILJARD KILO CHEMISCHE TROEP WACHT NOG IN DE BODEM De dagelijkse afvalstroom Eigendommen met hulp van politie gemerkt DE STEM CO! WIM KOCK DE STEM ACHTERGROND ZATERDAG 23 JANUAR11988 .DE STEM. Waar blijft ons afval? SOLIDARITEIT GEEN PLICHT, MAAR BIJPRODUKT VAN WELVAART DE STEM BINNEN DEN HAAG - Het kabir een besluit nemen over e( van het regeerakkoord. BIJ DE supermarkt hing een bord buiten waarop een stuk vlees te koop werd aangeboden voor 99 cent. Flauwe kul. Ooit misschien, toen iemand het centenfoefje net had bedacht, kan het gewerkt hebben, maar vandaag de dag trapt daar toch niemand meer in? Een tientje of negen-achtennegentig is trouwens voor de klant lood om oud ijzer. Voor de winkelier niet. Daarom waarschijnlijk wordt dat gekke gedoe, lang na de afschaffing van de cent, maar voortgezet. Bij de kruidenier en de bak ker kan ik het me nog een beetje voorstellen. Daar gaat het om relatief kleine bedragen die allemaal door een automaat worden opgeteld. Op de kassa- strook van de weekboodschap- pen kunnen al die twee-cent verschilletjes trouwens oplopen tot een paar dubbeltjes. Maar de slijter? Die verkoopt flessen van rond de twee tientjes. Waarom kost een fles jenever 18.98 en niet gewoon 18.95 of 19 gulden? Er bestaat een onge schreven deal tussen de winke liers en de klanten dat het cen tenvoordeel bij 97 cent naar de klant gaat. Die betaalt dan maar 95 cent. Ik heb er ver schillende slijterijen en slijter sadvertenties op nagekeken, maar nergens een fles van 21.97 of (aanbieding) 17.97. Nee, als er cijfers achter de komma staan dan staat er 98. Het bord van de supermarkt met het stuk vlees van 99 cent zou me niet zijn opgevallen als ik niet net bij een slijter een gi robetaalkaart van 19 gulden had moeten uitschrijven voor een fles die volgens het prijs- plakkertje maar 18,95 kostte. Ik val niet over twee centen na tuurlijk, maar het ergert me wel. Het komt namelijk steeds vaker voor en het is gewoon een kwestie van slordigheid. Slechte bediening. Het meisje achter de toonbank had moeten zeggen: „oh, u betaalt met een cheque, dan is het 18,98", want dat hadden we afgesproken met de middenstand. Het afronden zou alleen maar plaats hebben als er met geld werd afgerekend. Er waren immers geen centen meer en de prijzen in het algemeen afron den op vijf cent, zo werd be weerd, zou per saldo maar lei den tot een globale verhoging van de kosten van levensonder houd. Dat is allemaal al weer een jaar of wat geleden en in middels hebben jaargangen schoolverlaters hun posten aan de kassa en achter de toonbank ingenomen. Zij hebben de af schaffing van de cent niet in de praktijk meegemaakt, hebben van hun patroons geen behoor lijke opleiding gekregen en heb ben dus nooit gehoord van die centen-deal. Je kunt het ze dus niet kwalijk nemen. Het is ook niet erg, het is - éls je er dan eens een keer bij stilstaat - al leen maar te idioot om van te praten dat je struikelt over de S prijzen die niet bij het munt stelsel passen en dus niet nauw keurig te verzilveren zijn. O 1 'MIJN vrouw begrijpt me niet', luidt het klassieke verweer van .de vreemdganger. Het lijkt zo IIIIlillIlllllllllllllllIlllllllllIllllllIIIllli voor de hand liggend dat het vooral ook veelvuldig te horen is in de context van een grap. Maar het is geen grap! Van een specifieke groep vreemdgan- gers, de hoerenlopers, is dat nu wetenschappelijk vastgesteld. Het boek, dat de met de deur in huis vallende titel Hoerenlopen draagt en waarin de sociologen Bouchier en De Jong hun be vindingen hebben opgeschre ven werd van de week in Am sterdam gepresenteerd aan de werkgroep KLEP (Klant en Prostitutie). Bouchier en De Jong, die op het onderwerp afstudeerden, ondervroegen nu eens geen hoeren, maar hoerenlopers en wat bleek? Wat ze bij de prosti- tué zoeken is niet alleen seks, maar vooral ook persoonlijk contact en intimiteit. Om de een of andere reden kan dat thuis niet. Dat hoeft geen kwade wil te zijn van (een van) beide partners. Het kan ook voortkomen uit het 'rollenspel' dat de echtelieden in de loop van de tijd en onbewust 'zich zelf hebben opgelegd. Mannen en vrouwen hebben namelijk, aldus de sociologen, verschil lende ideeën over intimiteit. Dat kan dan, zo begrijp ik, lei den tot het chronische misver stand dat de man regelmatig in de (betaalde) armen van een ander drijft. Relatiestoornissen lijken in onze maatschappij een snel om zich heen grijpend euvel. Hele volksstammen raken in de greep ervan. Men kan z'n pro blemen niet meer kwijt in eigen omgeving. Naar Sonja lopen blijkt ook niet te helpen. Daarom is er nu een groeiende lijst van speciale telefoonnum mers. Deze week kwam er weer een bij: de Erfo-lijn, voor vra gen over erfelijke en/of aange boren afwijkingen. Ik waag en wil het nut en de waarde van deze raad- of inlichtingen ge vende telefoonstemmen niet in twijfel te trekken. Ik vraag me slechts af wat er aan de hand is, of het misschien tekenen zijn, scheurtjes in het cement dat de samenleving bindt. Voldoet de traditionele hulpverlener - dé dokter, de geestelijke, de vriend(in), het maatschappelijk werk niet meer? Öf kunnen zij het werk niet aan en hebben steeds min der mensen vrienden? De enige hulpnummers die ik in mijn agenda heb staan zijn die van de huisarts, de pas torie, de garage en de wegen wacht. Dat hoop ik zo te hou den. Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v. Directie: drs. J.H.M. Brader. Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur. A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda. Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda. 076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405. Centrale redactie Breda: Nieuwsdienst 076-236452. Sportredactie 076-236236. Telefax redactie 076-236309. Rayonkantoren: Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850. Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom. Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen). Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda. Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550. Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur. Goes, Klokstraat 101100-28030. Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes. Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751 Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst. Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957. Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout. Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150. Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal. Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920. Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen Viissingen, Torenstraat 5, 01184-19910. Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen. Openingstijden: Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur; overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur Abonnementsprijzen, incl. B.T.W., bij vooruitbetaling te voldoen: 24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of f 279,15 per jaar. Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1,- per maand, 1,90 per kwartaal, 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W. Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. J1,25. Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur. Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses. Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor. Lezersservice: Centrale reclame-afdeling 076-236911 Fotoservice 076-236573. Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur): Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882. Grote advertenties uitsluitend 076-236881 Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442. (Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911 Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447. NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738. PAS ALS JE helemaal niet meer weet waar je met het afval heen moet, dan mag je het neergooien op een plek in het landschap. Dan mag je dumpen of storten. Dit „niet vermijdbare, niet verder verwerkbare en niet toepasbare" afval (de officiële termen van het ministerie) zal altijd blijven bestaan; allleen al omdat bepaalde chemische verbindingen zo hecht zijn dat ze nooit meer uit elkaar val len. Wat storten en lozen we al lemaal? 23 miljoen kubieke meter baggerspecie gaat de zee in, het land op, of wordt opgebor gen op de Maasvlakte. Vier miljard kilo bedrijfs afval en bijna drie miljard kilo bouw- en sloopmateriaal gaan jaarlijks naar de stort. Van het huishoudelijk af val storten we vijf miljard ki lo. Twee miljard kilo zuive- ringgslib.en Vijfhonderd miljoen kilo chemisch afval gaan eveneens naar stortplaatsen. Dan tellen we de grootste afvalhoop nog niet eens mee: de jaarlijks negentig miljard kilo dierlijke mest, waarvan ruwweg 75 miljard kilo weer het land op gaat, en vijftien miljard kilo elders wordt ge stort. Wie het over chemisch af val heeft, moet ook naar het verleden kijken. Op honder den plaatsen in Nederland ligt in totaal vijf miljard kilo che misch afval uit het vaak duis tere verleden. De opruimope- ratie gaat drie miljard gulden kosten. Dat geld moet er ko men: alleen al het Neder- miljoen kilo) Afvalwater zuivering I Afvalwater 20 II Lozingen 19 Vast afval 96 Slib Inzameling transport bewerking Hergebruik 44 AfvalgasQ landse drinkwater wordt voor 70 procent uit de bodem opge pompt. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu hygiëne verwacht dat het op ruimen van de chemisch ver ontreinigde plekken tot het jaar 2001 jaarlijks 140.000 kuub rommel zal opleveren. Verder komen kolencentrales deze eeuw met miljarden ki lo's as, vliegas en reinigings- gips te zitten. De schattingen voor chemisch bulkafval tot het jaar 2000 lopen uiteen van 60.000 kuub tot 240.000 kuub per jaar. Huishouden en bedrijf ma ken de meeste rommel. Als het blijft bij de 12 verbran dingsinstallaties die ons land nu telt, dan is per jaar 5,8 mil joen kubieke meter stort- ruimte nodig, verhoogd met één miljoen kuub voor het af val van bouw en sloop, dat buiten de reinigingsdiensten om zijn weg zoekt. Wordt ech ter alle brandbaar afval in deze twee categorieën ook werkelijk verbrand, dan be spaart men 5,6 miljoen kuub per jaar aan ruimte. Dat is eenderde van de huidige stortruimte. Omdat het zuiveren van rookgassen van energiecen trales en het ontzwavelen ook troep opleveren, gaat van die winst een half miljoen kuub af. Maar als we besluiten het zuiveringsslib uit de afvalwa terzuiveringsinstallaties in te drogen en te verbranden, dan winnen we weer bijna twee miljoen kuub. Ondanks de mogelijkheid om de troep geweldig in te dikken, blijft storten toch de voornaamste afvalweg. Zestig procent van wat we nu dum pen, storten we in het jaar 2000 nog: 8,2 miljoen kuub aan niet verwerkbaar afval. Nederland heeft 37.000 vier kante kilometer vaste bodem. Als we niet méér afval produ ceren, kunnen we nog 15.000 jaar vooruit. Maar dan leeft, woont of ploegt iedere Neder lander op tien meter afval. Zo ver wil men het niet la ten komen. Ijlings zoekt men naar andere mogelijkheden, vooral voor het gevaarlijke chemische afval: pigmentslib, fluorideslib, metaalslib, emailslib, straalslakken, as best, katalysatoren, slib van leerlooierijen, metaalhou dende slak en slib van de rookgasreiniging van chemi sche afvalverbranding. Twaalf mogelijke plekken zijn onderzocht in het rapport van het directoraat-generaal voor de milieuhygiëne, onder de titel 'Storten van niet-ver werkbaar afval: een verken ning van alternatieven'. Hier uit kwamen de natuurlijke of kunstmatige zoutholtes op grote diepte in het oosten en het noorden van het land als uitstekende opbergplaats te voorschijn. Kolenmijnen lopen vol wa ter en mergelgrotten zijn po reus. Maar klei- en zoutlagen zijn ondoordringbaar en lig gen zo diep, dat ze niet tot de zogenaamde biosfeer behoren. Verontreiniging van bodem Door Kees Buijs en Laur Crouzen en grondwater zijn uitgeslo ten. Het probleem met de zou tholtes is, dat er bij de zout winning in ons land slechts een half miljoen kubieke me ter aan ruimte ter beschik king komt, terwijl we 8,2 mil joen kuub rommel moeten op bergen. Dus zullen we moeten wennen aan het idee van steeds meer en grotere stort plaatsen -tenzij men nieuwe technische verwerkingsme thoden vindt. Nu het simpelweg neerzet ten van meer vuilverbran dingsovens in Nederland een technisch niet al te ingewik kelde weg is - al wil niemand onder de rook van een ver brandingsinstallatie wonen- gaat het meeste denkwerk uit naar het voorkómen van het storten van afval. Zeker nu het milieu nog maar voor 30 procent van de chemische in dustrie aanleiding is tot ver betering van hun produktie- proces. Naar de mening van ir. f Langeweg, hoofd van hei RIVM-Laboratorium voor Afvalstoffen en Emissies in Bilthoven is netjes werken een belangrijke manier afval in de industrie te voor- komen Hij stelt een top van industriële activiteiten op, die het milieu door afval- voorkoming het meest kun nen ontzien. Langeweg noemt onder meer de metaalbewer king, de etheen- en propeen. industrie, de organische sisindustrie, de producenten van verf, drukinkt, kleurstof- fen, fosforzuur en geneesmid delen, en de houtimpregneer- ders. Die bedrijfstakken moeten als voorzorgsmaatregelen ne men: Ter plekke opnieuw in het proces gebruiken van wat overblijft. Aanpassing van het pro ductieproces, waardoor min der afval ontstaat. Beter omgaan met machi nes en systemen: beter onder houd, beter meten en zorgvul dige behandeling. Het vervangen van grond stoffen en hulpstoffen door minder schadelijke. Het opnieuw ontwerpen herformuleren van de eind- produkten Met de vijf vuistregels van Langeweg kunnen ook de huishoudens hun voordeel doen. Want we maken alle maal nog veel overbodige troep. 'Vervuiling Voorkomen Voordeliger' mag van hem de nieuwe versie worden van het aloude 'Laat niet als dank voor 't aangenaam verpozen, de eigenaar van het bos de schillen en de dozen Dit is de laatste aflevering in de wit 'Waar blijft ons afval? Door Paul de Schipper Gesjoemel met atoomafval in België en Duitsland. De hoofdrolspelers: Trans- nuklear, Studie Centrum Kernenergie in Mol, Nu- kem in Hanau. Steekpen ningen en genoeg verdwe nen plutonium om zeven tig atoombommen te ma ken. Plutonium voor Pa kistan? Niemand die het nog bevestigd heeft. Eén ding staat wel vast: met radio-aktief afval kan ge rommeld worden. De twij fels over de handel in nu cleair afval en het trans port bestaan al langer. Al in 1977 moest de Ameri kaanse regering toegeven dat er dat jaar in de VS 4000 kilo nucleair materiaal was ver dwenen. In dat jaar ontwierp een Amerikaanse doe-het- zelver een atoombom. Het was student John Philips. Hij pu bliceerde een artikel waarin hij uiteenzette hoe je met 10 kilo plutonium en wat techni sche kennis een atoombom in elkaar kan zetten. Z'n kennis verzamelde hij in de openbare bibliotheek. Volgens experts had het Philips-ontwerp een reeële kans om te exploderen. De kosten van de huisvlijt- atoombom bedroegen 150.000 dollar. De massale toepassing van kernenergie levert grote hoe veelheden plutonium op. Vol gens het in Stockholm geves tigde Internationale Vredes onderzoek Instituut zullen alle kerncentrales op de we reld in het jaar 2000 zo'n 250.000 kilo plutonium hebben geproduceerd. Dat is genoeg voor 50.000 atoombommen van het model-Nagasaki. In Amerika is de nucleaire sector in handen van particu liere ondernemers. Een van de toonaangevende firma's is World Nuclear Fuel Market, een holding met 79 bedrijven die zowel nationaal als inter nationaal opereren. De controle op verwerking en transport van plutonium vindt plaats via het Interna tionaal Atoom Energie Agent schap (IAEA) in Wenen. Het agentschap controleert ach teraf. De zaak Hanau-Mol be wijst dat de controle mank gaat. Aanvankelijk vermiste splijstof is na een gedegen doorlichting van de boekhou ding weer boven water geko men. Een uit 1986 daterend rap port van het agentschap sig naleert de gebrekkige con trole bij transporten. Vaak gebeurt het dat ontvangende landen niet opgeven dat ze nucleair materiaal hebben ge kregen. Ook worden er dik wijls fouten gemaakt bij de codering van de bestemming. Het resultaat is dat er per j aar tussen de 200 en 300 niet ge controleerde scheepstrans- porten van radio-aktief mate riaal plaatsvinden. Om de verspreiding van kernwapens over de wereld tegen te gaan bestaat het 'non-proliferatie-verdrag'. Dit niet-verspreidings-ver- drag houdt in dat de vijf lan den die voor 1967 al atoom bommen hadden, die ook mo gen houden Die landen zijn de VS, de Sovjet-Unie, Enge- Het bedrijf Nukem is hèt nucleaire centrum van West- Europa. Daar in Hanau op 20 kilometer van Frankfurt bevindt zich een complex van atoombedrijven. Hier wor den uranium en plutonium in grote hoeveelheden ver werkt en verhandeld. - fotoap land, Frankrijk en China. Een aantal landen heeft dit verdrag nooit ondertekend, bijvoorbeeld Frankrijk, India, Brazilië, Egypte, Zuid-Afrika, Pakistan en Libië. Van landen als Israël en Zuid-Afrika wordt veronder steld dat ze beschikken over de kennis om een atoombom te vervaardigen. Andere lan den zoals West-Duitsland, Canada, Italië, Japan en Australië beschikken ook over de kennis en de midde len, maar voelen vooralsnog geen behoefte het Argamed- don-wapen in productie te ne men. Het niet-verspreidings- verdrag voorkomt niet dat er gehandeld kan worden in pro ductie-technieken voor kern wapens. En zo heeft West- Duitsland kerncentrales, een verrijkingsfabriek en een op werkingsfabriek aan Brazilië geleverd. In ruil krijgt West- Duitsland 20 procent van de Braziliaanse uranium-pro- duktie. In de periode dat Bra zilië zelf nog geen uranium kon verrijken voorzag Neder land in (Ëe behoefte. Dat ge beurde bij UCN in Almelo. Vijf Nederlandse bedrijven zouden een rol hebben ge speeld bij het transport van splijtstoffen vanuit Mol naar Pakistan. De Belgische Euro parlementariër Paul Staes uitte die beschuldigingen deze week. De bedrijven waar het om gaat zouden echter papie ren bv's zijn, behorend bij de in Genève gevestigde holding Gulf International. De hol ding is wel eigendom van de Pakistaanse familie Gokal. Volgens het Belgisch minis terie van buitenlandse zaken hebben de contacten tussen Mol en Pakistan steeds plaatsgevonden onder toe zicht van het ministerie. Dat is, aldus de Belgische lezing, gebeurd met het argument dat België zodoende ook de Pakistaanse aktiviteiten op nucleair terrein in de gaten kon houdea Brussel ontkent diefstal van nuclaire techno logie in alle toonaarden. Het bedrijf Nukem is hèt nucleaire centrum van West- Europa. Daar in Hanau op 20 kilometer van Frankfurt be vindt zich een complex van 'atoombedrijven'. Hier wor den uranium en plutonium in grote hoeveelheden verwerkt en verhandeld. Er worden brandstofelementen voor kerncentrales gebouwd. Ge specialiseerde transportbe drijven vervoeren van hieruit de radioaktieve ladingen naar hun bestemmingen. Een van die vervoerders is Trans- nuklear. Niet Nukem, maar Trans- nuklear heeft steekpenningen uitgedeeld. Transnuklear ver zorgde transporten naar Mol, transporten die sterker 'straalden' dan de papieren aangaven. En Transnuklear dumpte Belgisch atoomafval bij Duitse kerncentrales. In feite is er sprake van twee schandalen. Het ene vindt haar oorsprong in Mol en in de daar geaccepteerde smeergelden. Hettweede schandaal concentreert op Transnuklear en op moederbedrijf Nukem En..op verdwenen radioalt- tief materiaal dat mogelijk voor de aanmaak van atoom bommen is gebruikt. In het eerste schandaal lijken de be wijzen vooralsnog harder dan in het tweede. Hoe staat het er nu voorin Mol en Hanau. In Mol zijneen paar medewerkers op de keien gezet. In Duitsland is Nukem door de regering van de deelstaat Hessen voorlopij gesloten. Bondskanselier Hel mut Kohl heeft enkele „diep gaande onderzoeken" gelast Op internationaal vlak be moeit de Europese Commissie zich met de zaak. De dagelijkse nieuwe ont hullingen over gesjoemel, smeergelden en een illegale kringloop van atoomafval hebben het vertrouwen in de kernenergie niet vergroot, De Transnuklear-Mol affaire is een nieuwe slag voor de im mer ijverende atoomlobby Maar volgens de Pakistaanse president Zia ul Haq hoeft het westen zich niet meer drukte maken over het gerommei van de nucleaire kruideniers Tegen het Amerikaanse weekblad Time zei Zia «1 Haq: „U kunt schrijven dat Pakistan de bom op elk mo ment kan bouwen, maat voorlopig willen we de kat niet uit de zak laten. Ze ronkt in Kahuta". Door Max de Bok ALS LAATSTE van de drie grote politieke stro mingen heeft de WD een toekomstnota gepubli ceerd. Het CDA bracht de verantwoordelijke samen leving op de markt, de PvdA liet de panelen schuiven, de WD vent 'een kansrijke toekomst - verantwoorde vrijheid' uit. De WD had om een aantal redenen een bijgestelde toe komstvisie nodig. Allereerst omdat de maatschappij zich in een zo snel tempo ontwik kelt dat beleidsopvattingen van weleer niet toegesneden zijn op te voorziene en deels al in gang gezette veranderin gen in onze samenleving. Ten tweede omdat de WD wat grijs en vlak is geworden door de nu al, met een kleine onderbreking, tien jaar getor ste regeringsverantwoorde lijkheid in de schaduw van een steeds zelfverzekerder CDA. Ten derde omdat de WD aangevreten was door onder linge twisten en de rust van het graf niet de meest aange wezen methode is om nieuw élan uit te stralen. Redenen te over dus voor een nieuwe kijk op wat het li- beralisme bij te dragen heeft aan een samenleving op de grens van twee eeuwen. Nou, dat nieuwe valt tegen. De be leidskeuzes die door de com missie worden gedaan zijn vooral meer van hetzelfde. De liberale filosofie van waaruit ze worden gedaan is er een van een wat krampachtig zoeken naar evenwicht tussen vrijheid en verantwoordelijk heid. De maatschappij die de commissie voor ogen staat is niet „een jungle met als enige wet het 'ieder voor zich', maar een maatschappij waarin mensen elkaar tot prestaties motiveren en waarin de mens vrijwillig solidair is met de medemens". Zo staat het in de inleiding. Maar wie verder leest ontkomt niet aan de sterke indruk dat het de com missie toch vooral gaat om een maatschappij waarin de presteerders, de begaafden de dienst uitmaken. Een maat schappij waarin solidariteit geen menselijke plicht, maar een goedbedoeld bijprodukt van eigen welvaart en welzijn is. Vrijheid in verantwoorde lijkheid is een begrip waar iedereen mee uit de voeten kan. De vrijheid van de een wordt begrensd door de on vrijheid van de ander. Uitste kend adagium. In de nota schort het echter aan het be sef dat de individueel beleefde vrijheid niet automatisch leidt tot meer vrijheid voor andereu Vrijheid dan te ver staan in de zin van de nota: de vrijheid om je leven naar eigen inzicht in te richten en te leiden. Er wordt te gemak kelijk vanuit gegaan dat „in dividuele vrijheid zich niet al leen op jezelf maar ook op de ander richt"; dat „het beste uit jezelf halen" welhaast vanzelf betekent dat je daar mee een ander vooruit helpt. In die opvatting past de af wijzing van de door de over heid georganiseerde solidari teit. Voor de WD-commissie dient de overheid zich te be perken tot het, eventueel met machtsmiddelen, ervoor zor gen dat „de bijdragen van de burgers aan de overdracht suitgaven worden voldaan". Dus op tijd en tot de laatste cent je belastingen en premies betalen. Alsof er daarvoor en daarna nog niet iets anders te doen is. Namelijk de burger ervan overtuigen dat dat be lasting- en premiegeld nodig is om de overheid namens ons allen in staat te stellen een schild voor de zwakken te zijn. Die overtuigingskracht tonen, als het moet ook tegen de stroom van individualis tisch denken en handelen in, dat is mede een taak van de overheid. Dat valt te verstaan onder het organiseren van so lidariteit. En dat is nodig om dat de mens de mens een wolf is. Trouwens, de commissie gooit de glazen van haar eigen vrijheids-filosofie in als ze zich waagt aan een commen taar op het zorgzame samen- levings-denken van het CDA. Want daarover vraagt de commissie zich rethorisch af: „Is het realistisch van het in dividu te verwachten dat het in meer geïnteresseerd is dan in de mensen dicht om hem heen?" Het is precies die vraag die gesteld moet wor den bij de vrijheids-filosofie van de commissie. Met het grootste gemak wordt opnieuw opgeschreven dat de in ongerede geraakte overheidsfinanciën het niet mogelijk maken de inkomens van de minima gelijk op te la ten gaan met de koopkracht stijging in de marktsector. Dat kon niet en dat zal niet kunnen zolang het huishoud boekje van de overheid niet op orde is. Van hetzelfde laken wordt het pak van de sociale zeker heid gesneden: voortzetting van het beleid waarin de mi nimum-uitkeringen slechts met het minimumloon stijgen als de overheidsfinanciën dat toestaan. En of de minima evenveel mogen stijgen als het minimumloon hangt weer af van het functioneren van de arbeidsmarkt, het beter op elkaar afgestemd raken van vraag en aanbod. Voor de mi nima is het dus duidelijk: als het aan de WD ligt worden ze voorlopig nog dubbel ge pakt. Wellicht driedubbel want 'de bestaande consumenten subsidies, in het bijzonder de individuele huursubsidies en de objectsubsidies' moeten ge leidelijk worden afgeschafte» de huurbeheersing met wor den beëindigd. In de mini mumuitkeringen zal met ie stijging van de huren reke ning moeten worden gehou den, maar die minima ga® slechts omhoog als... voorgaande alinea. De subsi dies aan bedrijven (WIR), hei lige koe van de VVD totnutó worden in de jaren negenft ook beëindigd mits er vol doende winst wordt gemaakt Maar de koe wordt niet ge slacht, ze krijgt alleen andei voer: vervroegde afschrijvin! en investeringsaftrek. Fors* lastenverlichting dus. En verder? Doorgaan wel bezuinigen, de uitgaven voor de gemeenschapsvoorzienin gen nog verder omlaag, lager financieringstekort cen traal in het beleid, lagere be lastingen en premies, scho lingsplicht, plicht om ander werk te gaan doen, plicht to verhuizen op straffe van W verlies van je uitkerW loonsverlaging bij schokk® in de economische ontwikke ling, een grotere afstand erf ren tussen de ww-uitkerM en loon door arbeid verdiend De WD gaat, als de nok van de commissie-Geurts® beleidsprogramma wow1 langs platgetreden paden c'f weg naar 2000. UTRECHT (ANP) - De nieuwe munitie 'Action mo del III' voor het politie dienstpistool Walther P5 heeft een minstens zo ver woestende uitwerking op het menselijk lichaam als de omstreden stopkogel (Action model I), die des tijds juist vanwege het ri sico van ernstige verwon dingen is afgewezen. Bovendien levert het gebruik van de nieuwe kogel grote risi co's voor omstanders op. Dit blijkt uit een onderzoek van een drietal vuurwapenex perts van de gemeentepolitie Kab Van onze Haagse redactie Premier Lubbers heeft dat gi lijkse persconferentie. Volgens Lubbers beschikt het kabinet op dit moment nog over onvoldoende gegevens om al tot besluiten te komen. Het wachten is nog op de besluit vorming over belastingvoor stellen van de commissie Oort, op de afloop van de cao-onder handelingen, op de prognoses van het Centraal Planbureau over de ontwikkeling van de economie en op de ontwikke lingen in de sociale zekerheid. Pas als al die zaken bekend zijn, (op zijn vroegst in maart) zal het kabinet zich beraden op EINDHOVEN (ANP) - De poli tie in Eindhoven gaat massaal apparatuur uitlenen waarmee burgers hun eigendommen kunnen merken met postcode en huisnummer. Op die manier hoopt de politie de handel in gestolen gped een aanzienlijke slag toe të bren gen. De politie heeft een koffertje samengesteld met daarin onder meer een graveerapparaat, een pen met onuitwisbare inkt en een zogenoemde ultra-violet pen. DICK VISSER, de voorzitter van langen leste een wijs en onverm het af. Het ware beter geweest als d meester had, want zijn 'overgat gal, vuiligheid en achterklap. Toen Visser begin deze week meer met een overtuigende mee hij de voorzittershamer meteen zich op om terug te vechten en pas werden emmers vol roddel zou contact met de Binnenlands zocht om een collega te 'kraker ben bij de stemming over een parlement. Waar of niet waar is belangrijk, wel spelen zulke inci mechanisme naar de ondergang Dick Visser heeft zijn vertrek zichzelf en zijn persoonlijk functi autoritaire stijl van leidinggeven, wie hem wel durft tegen te spreke Voor een deel hangt het vertre dat de bond, waarin de interne de devolle zaak is, geen kans ziet I verlies tot staan te brengen. In i bond FNV, in het vaderlandse ve Pel galopperende paradepaardje en klassebewustzijn, 120.000 bonden zit de groei er weer in er de concurrent, heeft kans gezien Dat duidt erop dat het voortdu triebond FNV niet uitsluitend kar afkalving van de industrie en de afgelopen jaren. De top van de t voor een deel zelf in de hand g voorbeeld hiervan is de radicale urige werkweek tijdens de cao-o Eerst zouden die 36 uren er h dat allemaal niet meer zo nodig. van gematigdheid en realisme, n ren voor actie en die dan zor zoiets pikt een mondig vakbonds öll zulke koersveranderingen weinig democratische stijl van I. iets waaraan zich trouwens me waardoor het beleid ondoorzicht den. Het zou heel gemakkelijk zi meesmuilen over de 'bond van A uat is niet verstandig en zelfs ge m® is, nog steeds, een overlege mogelijk wanneer de daaraan d gewaagd zijn. De werkloosheid °e vakbonden toch al behoorlij r|sis in de belangrijkste industr ovenwicht alleen maar verder ve p.Noodzakeiijk is wel, dat de t NV afdalen uit hun Amsterdar hr. Üren naar hun leden. Van h« nd en niet van rapportenschri

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 2