'Oosters christendom
verrijkt het westen'
Terugkeer naar principes
helpt Kerk uit verwarring'
Ato<
UIT DE KERKEN pestemm
WEGWIJZER
Strauss i
VS willei
Afghaans
NIEUW IOCJNSTTTUUT START CURSUSSEN AAN NIJMEEGSE UNIVERSITEIT
KAMERLE
NUNTIUS CASSIDY OVER SITUATIE IN NEDERLAND:
DE STEM EXTRA DONDERDAG 21 JANUAR11988
NIJMEGEN - Bij gods-
dienstfanatisme denk
je niet meteen aan
Griekenland.
Insituut
Driejaar tijd
Overslaan
Gemeenschappe
lijk
Studeren
Brieven
Van Montfoort gespreksleider
Pater Creemers directeur CMC
Lefebvre nu ook actief in België
BRUSSEL/BONN
Pakistan in de afgf
bedoeld de kennis
productie van atoon
VN-BEMIDDEI
T48
Door Jan Bouwmans
Maar de Grieks Orthodoxe
Kerk kan er ook wat van.
Dat heeft drs. Bert Groen
uit Nijmegen ontdekt tij
dens zijn driejarige studie
periode aan de Aristotele-
suniversiteit van Thessalo
niki.
„De Griekse kerk, althans de
bovenlaag ervan, is fanatiek",
zegt hij. „Ze wil niks met het
westers christendom te maken
hebben. Dat is ketters. Ik kon
als katholiek aan de universi
teit geen tentamens doen. Maar
ik heb erger meegemaakt. Op
Athos ben ik als ketter een
kerk uitgegooid. En toen ik met
Griekse vrienden te gast was
bij de monniken op de Athos,
moest ik helemaal alleen in een
donkere hoek eten, terwijl mijn
vrienden bij de monniken aan
tafel zaten. De monniken, zo
werd mij nadien verteld, kon
den het niet met hun geweten
in overeenstemming brengen
om met een ketter aan dezelfde
tafel te eten. Hoewel ik toch
hun gast was."
„In de Grieks Orthodoxe
Kerk bestaat ook nog veel ont-
wetendheid over het westerse
christendom. De vooroordelen
tieren er welig. Bijvoorbeeld in
de schoolboekjes, die ik erop na
heb gelezen. Maar ja, wat
daarin over Turken staat, is
nog veel erger."
Maar niet op grond van dit
soort ervaringen huldigt Bert
Groen de opvatting, dat elke
pastor in Nederland - katholiek
of protestant- een stuk gede
gen kennis van oosterse theolo
gie en oosterse geloofservarin
gen in zijn of haar bagage zou
moeten hebben. Die opvatting
is positief gefundeerd. „Het
christendom is versplinterd.
Het westerse christendom is
maar één tak ervan. Wij zijn
sterk geneigd onze tak te ver
eenzelvigen met hét christen
dom. Het is heel verhelderend
en verrijkend om kennis te ne
men hoe in andere takken van
het christendom wordt aange
keken tegen allerlei zakea Om
te ontdekken dat allerlei zaken
ook anders kunnen."
Bert Groen begon zijn theo
logiestudie in Nijmegen. Na
zijn kandidaatsexamen ging
hij in Amsterdam pastoraal-
theologie doen. Vervolgens trok
naar naar Trier en Bonn om
daar liturgie en nieuw Grieks
te studeren. Dat voerde hem
tenslotte in verband met zijn
proef schift voor drie jaar naar
de Aristotelesuniversiteit in
Thessaloniki, de tweede stad
van Griekenland. In die drie
jaar had hij intensief contact
met de orthodoxe kerk van de
Byzantijnse traditie, in Grie
kenland nog altijd staatskerk.
Het is deze Bert Groen die
sinds 1 september 1987 is belast
met het op poten zetten van het
'Instituut voor Oosters Chris
tendom' (IOC) aan de univesi-
teit van Nijmegen. Het is nog
niet gegarandeerd dat dit insti
tuut er definitief komt. Want
dit nieuwe initiatief heeft nou
niet direct de tijd mee, bezui
nigd als er moet worden op de
universiteiten. De KUN kan of
wil er dan ook zelf geen geld
insteken. Bert Groen moet
geldbronnen van buiten de
universiteit zien te vinden. Als
alles lukt, krijgt de KUN wel
een instituut dat enig is in zijn
soort in heel universitair Ne
derland.
Bert Groen hoeft niet vanuit
het niets te beginnen. In deze
kolommen werd al eerder be
richt over de overeenkomst
tussen de congregatie van de
paters Assumptionisten en de
„Het is heel verhelderend,
en verrijkend om kennis te
nemen hoe in andere takken
van het christendom wordt
aangekeken tegen allerlei
zaken. Om te ontdekken dat
allerlei zaken ook anders
kunnen." - fotoepa
Nijmeegse universiteit om te
proberen het particuliere 'In
stituut voor Byzantijnse en
Oecumenische Studies' van
deze paters in Nijmegen over te
hevelen naar de universiteit.
En het daar uit te bouwen tot
een universitair 'Instituut voor
Oosters Christendom'. De pa
ters kunnen daarvoor direct
aanleveren een gespeciali
seerde bibliotheek van 17.000
boeken en ruim 100 lopende
tijdschriften. Ze kunnen ook
hun eigen wetenschappelijk
tijdschrift 'Het Christelijk Oos
ten' inbrengen.
Maar voor een universitair in
stituut komt meer kijken. Bert
Groen heeft drie jaar de tijd
gekregen om dat meer op poten
te zetten. „Eigenlijk heb ik
maar twee jaar. Want als na
twee jaar niet duidelijk is dat
het lukt, houdt het meteen op",
verduidelijkt hij op zijn werk
kamer, driehoog, in het gebouw
van de theologische faculteit.
Groen moet er dan voor ge
zorgd hebben dat er aan de Nij -
meegse universiteit weer feite
lijk onderwijs wordt gegeven
over oosters christendom.
Hij moet daarvoor niet
slechts een programma ont
wikkelen, maar ook de docen
ten ervoor vinden. En geld om
ze te betalen. Hij moet dan een
duidelijke opzet klaar hebben
voor een wetenschappelijke
onderzoeksprogramma van dat
IOC. Het moet dan duidelijk
zijn of, waar en hoe de gespe
cialiseerde bibliotheek van de
Assumptionisten op de univer
siteit kan worden onderge
bracht en toegankelijk ge
maakt voor studenten. Waarbij
beveiliging tegenwoordig een
van de grootste problemen
blijkt te zijn, want er wordt op
universiteiten tegenwoordig
wat afgestolen. En dan moet er
ook klaarheid zijn over de toe
komst van het tijdschrift 'Het
Christelijk Oosten', of dit na
melijk door een IOC kan blij
ven worden uitgegeven.
Het eerste wapenfeit van het
IOC i.o. wordt deze maand ge
schreven. Met ingang van 18
januari wordt aan de KUN
weer onderwijs gegeven over
oosters christendom. En wel in
twee doctoraalcursussen. Het
loopt geen storm met studen
ten. Voor de ene cursus hebben
zich 9 studenten gemeld, voor
de andere 7. Nou heeft ook geen
enkele studierichting 'oosters
christendom' verplicht gesteld.
„Wij moeten het echt hebben
van studenten die geïnteres
seerd zijn. Maar men kan bij
ons even goed tentamens doen
waarmee studiepunten gehaald
worden. Zowel op de theologi
sche als op de letterenfaculteit.
Onze cursussen worden wel
aanbevolen door diverse vak
groepen: arabistiek, slavistiek,
kunstgeschiedenis, dogmatiek,
spiritualiteit."
De belangstelling voor het oos
terse christendom in al zijn
verscheidenheid -Grieks or
thodox, Russisch orthodox,
Koptische kerk, Armeense
kerk, Syrische kerk, Palestijns
chrsitendom om er eens wat te
noemen - is in Nederland nooit
erg groot geweest Noch bij ka
tholieken noch bij protestan
ten. Ten onrechte, zegt Bert
Groen. „Het Christendom is in
het oosten ontstaan. Het westen
heeft alles aan het oosten te
danken; daar heeft ook ons
christendom zijn vorm gekre
gen. Wij hebben de neiging dit
over te slaan en direct terug te
springen naar de bronnen."
Het belang van het oosterse
christendom voor het westen
ligt echter niet alleen in het
verleden, maar is ook actueel.
Wij beginnen hier nu pas de
nabijheid van de islam te on
dervinden en zoeken naar een
dialoog en verstandhouding.
Maar een aantal oosterse ker
ken leeft al eeuwen lang samen
met islam. Hun ervaring kan
ons goede dienst bewijzen. Iets
soortgelijks kan gezegd worden
ten aanzien van jodendom en
christendom in het Midden-
Oosten.
Het Russische christendom
heeft de langste ervaring met
het leven in een godloze (gese
culariseerde) staat. De Rus
sisch Orthodoxe Kerk bestaat
dit jaar trouwens 1000 jaar.
Bert Groen heeft daarom het
plan om in het komende najaar
in Nijmegen een symposium
over de Russische orthodoxie te
organsiren. Het 'Instituut voor
Oosters Christendom', welis
waar nog in oprichting, begint
van zich te doen spreken.
DEN HAAG (ANP) - „Als
de RK Kerk in Nederland
niet vasthoudt aan de fun
damentele principes, is zij
geen Rooms-Katholieke
Kerk meer. Er blijft aan het
eind van de eeuw nog
slechts een heel kleine RK
Kerk in Nederland over, als
de huidige chaotische situa
tie zich voortzet. Het is ont
moedigend om te zien dat de
kerk hier snel bergafwaarts
holt.
Daarom is het dringend nodig
dat de katholieken in Neder
land boven hun emoties uitko
men en weer bij elkaar ko
men."
Terugkeer naar de funda
mentele principes betekent
volgens mgr. dr. E. Cassidy,
pauselijk nuntius (ambassa
deur) in Nederland, geenszins
dat de kerk er uit moet zien zo
als voor het Tweede Vaticaans
Concilie. Dat kan ook niet, om
dat deze sindsdien in veel op
zichten is veranderd. „Het gaat
er alleen om dat de fundamen
tele principes niet worden
prijsgegeven", aldus Cassidy,
die met deze principes doelt op
„trouw aan het geloof en het
wezen van de kerk". Tot dat
laatste behoort onder meer de
hiërarchische structuur van de
kerk.
Het grote probleem in de Ne
derlandse RK Kerk is volgens
hem het diepgaande verschil
van mening over wat de Kerk
is en moet zijn. „Een uitweg uit
deze chaotische situatie" is dan
ook moeilijk te zien, vindt hij.
Toch constateert de nuntius
een lichte kentering in rooms-
katholiek Nederland. „De hele
sfeer is veranderd, de spannin
gen zijn verkleind." Trok de
Acht Mei Beweging zich direkt
na het ontstaan heel weinig
van de bisschoppen aan, nu ziet
hij die houding stap voor stap
veranderen. „Vooruitgang kan
alleen door samenwerking. Als
je geen onderdeel van het ge
heel wilt zijn, gebeurt er niets.
Dan ontstaat er alleen verwar
ring."
Het komend gesprek tussen de
bisschoppen en de Acht Mei
Beweging later deze maand
kan volgens Cassidy alleen re
sultaat hebben als beide par
tijen een gemeenschappelijk
uitgangspunt hebben. Weder
zijds respect en erkenning is
daarbij noodzakelijk. De Acht
Mei Beweging moet bereid zijn
de bisschoppen in hun rol te er
kennen. Van de bisschoppen
kan zijn inziens niet worden
verwacht dat ze alle standpun
ten van de Acht Mei Beweging
goedkeuren. „Als we aan bo
vengenoemde principes willen
vasthouden, moet de ene partij
wellicht iets meer toegeven dan
de andere", aldus de nuntius.
Mgr. Cassidy (64) is sinds
drie jaar nuntius in Nederland.
Daarmee is hij zo ongeveer op
de helft van zijn verblijf hier.
Hij kwam niet met bijzondere
verwachtingen of bedoelingen
naar ons land, behalve dat hij
voor iedereen open wilde staan.
„Ik ben blij dat ik hier ben en
dat ik op bescheiden wijze een
bijdrage aan de communicatie
tussen de Nederlandse kerk
provincie en het Vaticaan kan
leveren."
„Maar het is moeilijk te wer
ken in een gemeenschap die zo
verdeeld is als de Nederlandse
RK Kerk. Als buitenstaander
verbaas je je erover dat de visie
op het wezen van de kerk in
zo'n korte tijd zo diepgaand
kan veranderen zoals sinds het
Tweede Vaticaans Concilie is
gebeurd in Nederland."
Misschien hangt dit samen
met de Nederlandse manier
van kijken naar dingen, oppert
de nuntius. „De eigen mening is
hier erg belangrijk. Dat is ze
ook, maar je eigen overtuiging
moet wel op bepaalde feiten
zijn gebaseerd. Niet 'ik denk
dat...' maar '...omdat'."
Daarom moet er volgens Cas
sidy in de Nederlandse RK
Kerk weer grondig worden be
studeerd wat de Kerk is en wat
de belangrijkste waarden van
het evangelie zijn die via de
katholieke traditie tot de men
sen zijn gekomen. „Dan kan de
Nederlandse Kerkprovincie
weer uitgroeien tot de rol die
zij in het verleden heeft ge
speeld. Zo'n twintig jaar gele
den droeg de Nederlandse Kerk
in de missielanden en ook tij
dens het Vaticaans Concilie
nog geweldig bij aan de gehele
Kerk. Toen ik hier kwam, had
ik het gevoel dat die rol voorbij
was. Gelovigen waren in ver
warring geraakt omdat er naar
hun mening zo'n onzekerheid
heerste in de kerk. Nog steeds
denkt men in het buitenland
dat van de Nederlandse katho
lieken niets is te leren of te ver
wachten."
De paus en zijn medewer
kers zijn zeer goed geïnfor
meerd over de situatie in Ne
derland, aldus Cassidy, die
zichzelf „het oog en de oren,
maar ook de mond van de paus
in Nederland" noemt. Het pro
bleem is niet de informatie,
maar de manier waarop het
Vaticaan die beoordeelt. „Nog
maals, de paus kent Nederland
zeer goed." Het Vaticaan krijgt
zijn informatie bijna uitslui
tend via de nuntiatuur of via
de bisschoppen.
De nuntius bestrijdt met klem
dat hij zijn informatie over de
Nederlandse Kerk vooral ba
seert op brieven uit conserva
tieve hoek. Die vormen lang
niet de belangrijkste bron van
informatie. Hij ontvangt overi
gens brieven van zowel pro
gressieve als van conservatieve
gelovigen en groeperingen.
Veel mensen willen de paus in
formeren over hun activiteiten
of opvattingen. Ook van brie
ven die verontruste gelovigen
rechtstreeks naar het Vaticaan
sturen, krijgt de nuntius een
afschrift - „als de inhoud ten
minste de moeite waard is."
Een belangrijke taak van een
nuntius is de voordracht op te
maken voor een bisschopsbe
noeming. „Daarbij wordt gelet
op verschillende kwaliteiten:
het karakter en de intelligentie,
pastorale geschiktheid, be-
stuurservaring en de geloof
sopvattingen van de kandida
ten."
Er is volgens Cassidy dan
ook geen sprake van dat het
benoemingsbeleid het laatste
decenniumn is veranderd.
„Sinds 1955, toen ik in diploma
tieke dienst van het Vaticaan
trad, gebruik ik een vragenlijst
die in wezen hetzelfde is geble
ven. Ze is na het Vaticaanse
Concilie alleen wat uitgebreid
omdat het takenpakket van de
bisschoppen groter was gewor-
Nuntius Cassidy: „Het is ontmoedigend om te zien dat de
kerk hier snel bergafwaarts holt. Daarom is het dringend
nodig dat de katholieken in Nederland boven hun emoties
uitkomen en weer bij elkaar komen.- fotoanp
den." Het komt bovendien ook
niet voor dat een paus van te
voren instructies geeft naar
welke soort kandidaten moet
worden uitgekeken. „De paus
speelt pas op het allerlaatste
moment een rol door een keuze
te maken uit de drie priesters
die worden voorgedragen", al
dus Cassidy.
In Nederland is veel kritiek
geweest op de benoeming van
traditiegetrouwe bisschoppen
Simonis, Gijsen en Ter Schure,
benoemingen waarbij Cassidy
niet of nauwelijks een rol heeft
gespeeld. Zo schreef de gods
dienstsocioloog prof. dr. Walter
Goddijn dat de gebruikelijke
voorwaarden voor een kandi
daat het „sinds 1970 soms moe
ten afleggen tegen een scherp
besef van de crisis in de kerk,
een grote volgzaamheid ten
aanzien van Rome alsmede de
bereidheid de nieuwe orthodo
xie te verdedigen tegen een
meerderheid van priesters en
andere gelovigen in".
Cassidy: „Men let er in Neder
land alleen maar op of iemand
al dan niet conservatief is.
Naar de persoonlijke kwalitei
ten wordt weinig gekeken.
Maar iemand die hier als con
servatief wordt beschouwd,
neemt in de wereldkerk een
middenpositie in."
Het diocesaan kapittel, het
adviescollege van de bisschop,
stelt in Nederland als eerste
een lijst met kandidaten voor
een bisschopszetel op. De bis
schoppenconferentie kan deze
veranderen of er namen aan
toevoegen. Die voordracht
wordt aan de nuntius overlegd.
„Op basis van gesprekken en
correspondentie met de bis
schoppen, dekens en priesters
en ook leken maak ik dan een
voordracht. Die stuur ik naar
de congregatie voor de bis
schoppen in Rome, die - als ik
mijn werk goed heb gedaan -
de voordracht overneemt. De
paus heeft dan het laatste
woord."
UTRECHT/NIJMEGEN (ANP) - Dr. Th.C.M. van Montfo,
(65), assumptionist, vicaris van het bisdom Den Bosch, is de
de Bisschoppenconferentie aangewezen als gespreksleider vi
het gesprek met de Acht Mei Beweging. Pater Van Montfa;
staat volgens de bisschoppen bekend als een nuchter, object;
en ter zake goed ingevoerde gespreksleider die midden in
kerk staat.
Zelf omschreef pater Van Montfoort zich kort geleden
„iemand die met de bisschoppen door één deur kan". De Ad
Mei Beweging, die om een onafhankelijke gespreksleider h
gevraagd, heeft geen bezwaar tegen de persoon Van Montfoo;
maar meent wel dat hij wegens zijn functie als vicaris met ei
der partijen is te identificeren en daarom niet geacht kan v;:
den een onafhankelijk gespreksleider te zijn. Het eerste
sprek is op 27 januari in Utrecht gepland.
OEGSTGEEST (ANP) - Tot directeur van het Centraal Mi
Commissariaat (CMC) in Oegstgeest is benoemd pater
W.H.M. Creemers ofm. Creemers volgt hiermee drs. J. van
Hof op, die begin december overleed. Het CMC ondersteunt
opdracht van de Nederlandse religieuzen missieactiviteit
van onder meer religieuzen. Creemers werkte tussen 1958
1973 als missionaris in Japan. Sinds 1981 was hij belast met
dienst missionair personeel bij het CMC.
ANTWERPEN (ANP) - Sinds kort kunnen Belgische room
katholieken weer op de wijze van vóór het Tweede Vatica:
Concilie misvieringen in het Latijn bijwonen. De uiterst
servatieve rooms-katholieke aartsbisschop Lefèbvre heeft
Antwerpen zijn eerste kerkgebouw in België ingewijd.
Lefebvre werd in de jaren '70 geschorst als aartsbisschop,on
dat hij weigerde de vernieuwingen van het Tweede Vaticaa
Concilie te erkennen. Sindsdien leidt hij zijn eigen priestersti
denten op die een niet-erkende wijding ontvangen. Het Va;
caan onderzoekt momenteel op welke wijze de breuk met
priesterbroederschap Pius XI hersteld kan worden.
Tijdens een congres in Antwerpen zei Lefebvre dat hij n
steeds hoopt op een verzoening met Rome. Hij ziet het mees
heil in een oplossing, waarbij de traditionalistische bewegh
een eigen bisschop mag behouden en kantoorruimte in hetV<
ticaan krijgt. Bovendien zou zijn beweging niet onder
zag van de plaatselijke bisschoppen moeten vallen.
OECUMENE - De St. Willibrord Vereniging voor oecumenet
ganiseert op vrijdag 22 januari 1988 een studiedag in O.L.V.
Eem in Amersfoort. De dag begint om tien uur 's morgens, Or
derwerp van studie is de vraag of de oecumene beter voor:
wordt geholpen door gesprekken direct van kerk tot kerk (bil
terale dialogen) dan door oecumenische gesprekken met
aantal kerken tegelijk. Hieraan wordt de vraag gekoppeld
ook in Nederland met zulke tweegesprekken moet worden
gonnen. Een en ander zal worden bestudeerd aan de hand
de bundel 'Erkenning zonder vernieuwing? Een kritische duo
lichting van de luthers/rooms-katholieke dialoog over
ambt in de kerk', die tegen die tijd wordt wordt gepresenteei
Inleidingen worden gehouden door dr. H. Witte, de Haarlem
hulpbisschopmgr. dr. J. Lescrauwaet en secretaris-genen
van de Nederlandse Hervormde Kerk dr. K. Blei. Deeto
kost 25,-. Informatie: tel. 073-136471
JONGERENKOREN - Onder de titel 'Overal vandaan'
op zaterdag 23 januari 1988 in het gebouw van de Katholid
Universiteit Brabant in Tilburg een werkdag voor jongere,-li;
ren gehouden. Op deze werkdag wordt een aantal nieuwe 1»
deren gepresenteerd die speciaal voor jongerenkoren gemaai
zijn. Verder worden een twintigtal workshops gehouden Va
der worden twee brochures gepresenteerd: 'Van vieren wetat'1
over jongeren en liturgie en 'Jonge gasten' over gesprekki
tussen jongeren bij gastouders. Op de werkdag zullen broek
res, partituren en casette met de liederen verkrijgbaar zijn.i
foramtiecommissie werkdag j ongerenkoren, tel. 013 - 6
Van onze correspondenten
De contacten tussen ka
nucleaire technologie
bedrijfsleven en de i
veel te hecht geweest.
Dat is de stelling van de B<
den De Batselier en Sleeck
gie gespecialiseerde volk
hebben aangekondigd van
ferentie him beweringen n
bouwen.
Duitsland mag (tot nu t
worden niet betrokken te z
tuele illegale transporten i
geschikte splijtstoffen naa
INCEST - Op vrijdag 29 januari wordt er in de
Amersfoort een studiedag gehouden over 'godsdienst en incesf
een zorg voor de kerk'. De dag is bestemd voor pastores
deren die vanuit hun functie of werk met incest te maken M
ben. Carla van Liehtenburcht van de Utrechtse gemeentepoli
tie geeft informatie. Pastor Marianne Schulte gaat in
vraag hoe kerk en godsdienst invloed hebben op het on
en doen voortbestaan van incestpraktijken. Inlichtingen: fi
tholiek Bureau voor Seksualiteit en Relatievorming, tel,
718713
WEEKEND GERECHTIGHEID - In het Abdij huis van de Ab
dij van Berne in Heeswijk-Dinther wordt van 29 tot 31 janiffl
een weekend gehouden over 'economische gerechtigheid voa
allen?'. Het weekend is speciaal bedoeld voor mensen dieakfc
zijn als kaderlid van belangengroepen uitkeringsgerechtigde,
vakbonden, bedrijfspastoraat, diaconiegroepen en zo meer. To
sprake komen vragen als: is economische gerechtiheid vooral
len mogelijk, wat betekent dit voor onze normen tot handel»
en hoe kunnen bouwstenen worden gevormd voor een p»
gramma 'economische gerechtigheid in Nederland'. De brie
van de Amerikaanse bisschoppen over economie vormt het ui
gangspunt. Informatie: W. Timmers, tel. 073 - 143925 of J. Va
kuylen. tel. 04139-1755
FEMINISTISCHE THEOLOGIE - In het Abdij huis van de A
dij van Berne in Heeswijk-Dinther is van 5 t/m 7 februari ee
weekend voor mannen en vrouwen die zich willen verdiepen
feministsiche theologie. Aan bod komen zaken als: wat is f®
nistische theologie, welke stromingen zijn er, beelden van®
bij vrouwen en mannen. Verder zijn er workshops rond I
Onze Vader en de lofzang van Maria en een scheppingsverte:
Informatie: Abdijhuis, tel. 04139-1755
GESCHEIDEN - Voor jongeren van 16 tot 26 jaar, van wie
ouders zijn gescheiden, organiseert het jongerencentrum 'I
Uithof' van de Abdij van Berne in Heeswijk-Dinther van 51'
7 februari een themaweekend. Het zal gaan over vragen I
hoe ga je om met je vader en moeder rond scheiding, ook1
een van hen een nieuwe partner heeft; wat voor invloed hef
diepgaande onenigheid of scheiding op jouw leven als
ren; wat is jouw plaats in die verwikkelingen, ook met het®
op je eigen toekomst. Naast gesprekken en spelvormen is
ruimte voor rust, ontspanning en gezelligheid. Inlichtingen
Uithof, tel. 04139-1755
STUDIEDAG MENSENRECHTEN - In samenwerking meti
r.k. Commissie Justitia et Pax Nederland organiseert Kont
der Kontinenten in Driebergen op woensdag 10 februari
studiedag over 'mensenrechten in de kerk'. De Vlaamse zustf
organisatie heeft eerder in het Europese samenwerkings"
band een uitgebreid rapport over de stand van de mensenr®
ten in de R.K.Kerk gepresenteerd. In Driebergen word'
kwestie ingeleid door de kerkjurist mr. dr. P. Huizing 4
vanuit historisch/cultureel gezichtspunt door dr. R. van RJ®
sum sscc. Informatie: Justitia et Pax Nederland, tel.
558436
OOST-EUROPA - De Werkplaats Vredestheologie, een iw®
tief van het Franciskaans Studiecentrum in Utrecht en
Christi, organiseert een bijeenkomst over theologie in 0®
Europa in relatie tot het vredesvraagstuk. De bijeenkom
heeft op vrijdag 12 februari plaats op de Utrechtse univers'»
en begint om half twee 's middags. Onderwerp is de tv#
theologenconferentie van Boedapest, die daar in december1
rig jaar werd gehouden. Inlichtingen: Pax Christi, de h<
Arends, 070 - 507100
De Beierse premier
landse Zaken, Pik Botl
KAAPSTAD (RTR) -
sident Pieter Botha
Zuidafrika heeft
Westduitse gast
Josef Strauss woer
een hartelijk weikon
reid.
De twee 72-jarige
wisselden voor het oog
de camera tien
Van onze correspondent
ROME - De Amerikaar
reid Italië 72 F-16-jachtl
schenkea De vliegtuigi
Spanje gestationeerd zij
drie jaar uit dat land wq
ken.
De Italiaanse regering h'
overleg gepleegd over het
krijgen de kapitale vliegtu
Ais tegenprestatie moet It,
fiere deelname aan het 'I
Samen met West-Duitslf
Spanje werkt Italië aan de 1
fighter.
ISLAMABAD (RTR/UI
"et islamitische verzetj
Afghanistan, dat strijdt
gen het door de Sovjet
utilitair gesteunde bev
•n Kabul, is verdeeld u
de komst van Diego Coi
vez - bemiddelaar voot
Verenigde Naties - naar
kistan en Afghanistan.
Wijkt uit verklaringen
gisteren door verschille
facties van het verzet
wtgegeven.
Cordovez is in de Pakista
hoofdstad Islamabad aai
"jen, voor het begin van
Pendeldiplomatie' tussen
wee landen die in februai
r®neve een nieuwe ronde
n voeren in de vredesbes
stegen over de kwestie-Af j
JWtan. Dinsdag liet Y1
Khalis, leider van de co
an de zeven belangrijkste
agingen binnen het islar*
scne verzet, weten dat del
pandelingen niet met Cordr
wensen te praten.
Iwee van de zeven ver
^Wegingen in de
m 1 i 11 1X1 U
maakten woensdag echter
nvl i Khalis met hen
v®.r,,eS heeft gevoerd over
lav, ring' Volgens Sibghe
at t »*er van de Jabha-I-J
«i-I-Milli, heeft Khalis sle
p Persoonlijke titel gespro
