de kleine STEM
ONTDEK DE
VERSCHILLEN
Punk en
'rinses
Het leven begint bij 18
Liever de schoolbus dan verhuizen
Boekje open over oorlogsbunkers
met
Achttienjarigen oefenen
druk op hun handtekening
de stem gids 3 zaterdag 16 januar11988
Paniek
Eenzaamheid
ZATERDAG
ZONDAG
Zie zaterdag.
Sus/ce en Wiske: „De Woeste Wespen"-
Even Piekeren
Boes-
-r_m/
G3Z
Prinses'.
woorden, zó eenzaam en ge
voelsarm is ze. Het antwoord
dat ze krijgt is nietszeggend
en gooit haar droombeeld aan
diggelen. Mèt de brief en de
foto verscheurt Terry haar il
lusie.
Meedogenloos hard zet
Dagmar Chidolue de egocen
trische volwassenen op pa
pier, scherp en gevoelig geeft
ze de wisselende stemming en
gedachten weer van een pu
ber die wanhopig probeert in
zichzelf te geloven. Lady
Punk kreeg de 'Deutsche Ju-
gendbuchpreis 1986', terecht
en het werd uitstekend in het
Nederlands vertaald.
Rovers maken een verhaal
spannend en bij Paul Biegel
zijn het meestal aardige
rovers; In 'De rode prinses'
houden ze er van om dries
temmige canons te zingen.
Toch ontvoeren die aardige
rovers Holz, Bols en Schwan-
zenstolz de Rode Prinses als
zij voor het eerst buiten de
muren van het Witte Toren
paleis komt. Dat gebeurt op
haar twaalfde verjaardag in
een optocht van twaalf he
rauten, op twaalf paarden,
twaalf rijtuigen, twaalf bloe
menwagens, twaalf boog
schutters, enz.
redactie: Muriel Boll brieven naar: SDinvetd 55 - 4815 HV Breda
brieven naar: Spinveld 55 - 4815 HV Breda
Achttien jaar heeft het altijd beter gedaan in liedjes dan een
entwintig. Liedjesschrijvers wisten allang dat het leven begint
bij achttien. Soms was dat niet leuk, bijvoorbeeld voor jongens
die in de vorige eeuw door loting in het leger moesten:
Ik was een jongeling van achttien jaar
Ik had mij in de dienst gesloten
En vrienden luistert! Wat ik zeg is waar
Ik moest gaan dienen onder de soldaten
Over dat onderwerp bestonden een heleboel liedjes, maar ook
over de leuke kant van achttien jaar: de liefde:
Ik ben een maagd van achttien jaar
En dus van zessen klaar
Ik kies een vrijer naar mijn zin
En die mij hebben wil
Die komt maar kloek, kloek, kloek
Aan mijn groene zijde
Ik heb hem lief, ik mag hem lij den.
En wat vind j e van deze oproep
Wie gaat er mee naar Wieringen varen
's Morgens vroeg of 's avonds laat?
Met een mooi meisje van chttien jaren
Dat zo graag naar Wieringen gaat.
Rara wat is dat? Als het re
gent stinkt het er en als de
zon schijnt ook. Antwoord: de
schoolbus. Daar weten Corné
van de Reyt en Henri Weeda
uit Klundert, en Mirjam den
Rooijen, Iris Jansen en Janet
Crezée uit Lage Zwaluwe al
les van. Iedere ochtend stap
pen ze om half acht in de
schoolbus naar de Nassau-
scholengemeenschap in Bre
da, want ze wonen op het
'platteland'.
Corné: ,,'s Morgens is het
meestal stil, iedereen zit te le
ren of te slapen met een loop
gozer op hun hoofd, 's Mid
dags wordt er wel gein ge
maakt, gekletst en gekaart".
Janet: „Vrijdagmiddags slaap
ik ook hoor". Naar school fiet
sen doen ze een enkele keer in
de zomer, maar het is een heel
eind. Het is eigenlijk wel leuk
met de bus, alleen balen ze als
het laatste uur uitvalt. Moe
ten ze toch nog op de bus
wachten. Maar als de bus in
de winter eens uitvalt door
gladheid of sneeuw, boffen ze
weer. De schoolbussen zitten
altijd goed vol en niet ieder
een kan zitten. Drie kwartier
tegen elkaar aanhangen is
niet leuk; er wordt achterin
dan ook geregeld geklierd,
maar nooit erg. De meeste
chauffeurs kunnen tegen een
geintje, er zit een enkele cha
grijn bij die zelfs niet stopt
als hij ziet dat je eraan komt
hollen.
Ze missen de feestjes waar
de anderen uit hun klas naar
toe gaan en dat is een beetje
jammer, vindt Iris. In Lage
Zwaluwe is niet veel te bele
ven, 's zondags is het er hele
maal een dooie boel. Er is een
jeugdsoos maar daar komen
jongere kinderen.
Henri: „Vrijdagsmiddags
met een stel de stad in, gaat
ook niet. Maar in Klundert
hebben we een paar leuke ca-
fé's". Eigenlijk hebben ze een
soort dubbelleven. Op school
hebben ze andere vrienden
dan thuis. Iris: „Die van
school komen echt niet naar
Lage Zwaluwe hoor, en wij
blijven eigenlijk nooit bij
iemand logeren".
Janet vindt het jammer dat
ze nooit tijd heeft om in de
stad langer op een terrasje te
zitten. Je gaat naar de stad
om gauw een broek of een
trui te kopen en dan weer te
rug. Toch zouden we niet wil
len verhuizen.
Mirjam: „In een dorp kun
je lekker paardrijden en sur
fen of zwemmen in de rivier.
Of kilometers lang crossen
zoals Henri doet". Ze noemen
ons weieens 'boeren', zegt
Corné, daar ik trek ik me
niets van aan. We hebben het
best leuk".
De overval zorgt voor paniek
in het hele koninkrijk, onder
ng de bevolking en op het paleis
waar de koning en de konin-
ar gin alleen maar jammeren,
ry Gelukkig heeft de koningin-
ar moeder het koningspaar, het
zo land en het leger onder con-
in trole. Ze is heel inventief en
an bedenkt zelfs een wandelend
ns bos van soldatenbomen om
uk haar kleindochter terug te
cht krijgen. Haar koninklijke
ze autoritaire gedrag wordt door
ten Biegel komisch onderuit ge-
ant haald, dat doet hij ook met
er- het belachelijke Wij dat de
ote prinses voor zichzelf ge
dag bruikt.
ild- Er lopen verschillende lij
aar nen in het verhaalwat er on-
te der het volk leeft, de slappe
lan bedoening in het paleis en de
len, omzwervingen van de Rode
>lue Prinses als ze eenmaal uit het
end rovershuis in het bos is ont-
ry's snapt. Het is een werveling
zins van kleurrijke en spannende
be- gebeurtenissen die een hecht
ich- verhaal vormen,
roze Alles loopt goed af, de prin
ses komt terug maar blijkt
toch erger geschaad dan men
eerst dacht. Ze kan niet meer
ophouden met lachen als M
t om jjg gespen, tressen en de
het zwabberkwastjes op de uni-
laar formen weer ziet. 'Wat een
zijn kak!'. De koningin-grootmoe-
zich. der roept haar tot de orde,
jrief maar de prinses wil liever
uit" met de aantrekkelijke rover-
P°P" hoofdman mee dan koningin
ïigen worden. Dat kan niet want
rovers zeggen nu eenmaal
geen Wij, fluistert Schwan-
zenstolz.De Rode Prinses
staarde hem na, toen sloot ze
de deur, draaide de drie sleu
tels om en werd koningin'
Einde van een puberteit,
maar wel een heel andere dan
die van Lady Punk!
Dagmar Chidolue: 'Lady Punk-
XJitg. Fontein, prijs f 2,50.
Paul Biegel: 'De Rode Prins»;
Met tekeningen van Fiel van a
Veen. Uitg. Holland, prijs
Loopt je achttienjarige zus of
broer de laatste tijd naast
haar of zijn schoenen? Komt
zeker doordat ze op 1 januari
in één klap meerderjarig zijn
gewordea Dat betekent dat je
'handelingsbekwaam' bent en
met alleen jouw handteke
ning een heleboel kunt rege
len. Je hoeft geen krabbel
meer aan je ouders te vragen
voor: je rapport, het kopen
van een huis, openen van een
bank- of girorekening, het
boeken van een dure reis en je
paspoort.
Je mag zelf naar de rechter
stappen en trouwen zonder
toestemming van je ouders.
Die hebben trouwens geen
recht meer op de rente van je
spaargeld. Als je ouders ge
scheiden zijn, komt de ali
mentatie op je eigen reke
ning. Buitenlandse kinderen
die hier vijf jaar of langer
wonen kunnen een vesti
gingsvergunning aanvragen.
Je valt niet meer onder het
kinderstrafrecht en jeugd
hulpverlening. Ook al ben je
meerderjarig, tóch moeten je
ouders je tot je eenentwintig
ste onderhouden en recht op
het minimumloon heb je pas
als je 23 bent.
Meerderjarig zijn betekent
niet dat je volwassen bent.
Daar moet je naar toe
groeien, zestien- en zeven
tienjarigen krijgen daarbij
een duwtje. Zij mogen een
testament opstellen, maar de
erfenis mag alleen naar per
sonen van 18 jaar of ouder.
Als je de schoenenwinkel van
je ouders wil overnemen, kan
de kantonrechter je meerder
jarig verklaren. Een ouwe
truc om meerderjarig te wor
den is trouwen. Dat blijft zo,
maar of je daar op je zes
tiende volwassen door wordt?
Elke dag met de bus naar school: er wordt wel eens geklierd, maar nooit erg.
FOTO OE STEM/DICK DE BOER
Je kunt ze een beetje verstopt
in de duinen vinden. Grauwe
bunkers die de Duitsers in de
oorlog gebruikten. Het was de
bedoeling dat er een hele rij
bunkers gebouwd werd, van
Noorwegen tot aan de
Spaans-Franse grens. Bun
kers hebben muren van twee
meter dik en soms wel meer,
waar de soldaten konden
schuilen bij hevige aanvallen
uit zee of vanaf het land. Ze
hadden vaak hun eigen af
weergeschut, maar er waren
ook bunkers die werden ge
bruikt als hospitaal, drink
water- of munitie-opslag, of
telefooncentrale. Er zijn dan
ook een heleboel soorten bun
kers en ze staan, technisch en
gedetailleerd, beschreven in
'Duitse bunkers op Walche
ren' van Joep Bremmers.
Joep is zeventien, zit nog op
school en woont in Vlissingen
waar nog veel bunkers in de
buurt staan. Joep gaf dit
boekje zelf uit. Waarom ging
daar al zijn zakgeld aan op?
Joep: „Ik speelde er vroe
ger veel, later ontdekte ik dat
er verschillende soorten bun-
Volgende maand wil
len we het hebben over
eenzaamheid. Dat kan
overal voorkomen,
thuis, maar ook op
overvolle scholen. Voel
je je wel eens een
zaam? Hoe komt dat?
Vind je het erg en doe
je er ook iets aan? Als
je daarover iets kwijt
wilt, stuur dan voor 1
februari een briefje
naar de Kleine Stem,
Spinveld 55, 4815 HV
Breda.
kers bestonden. Ze interesse
ren me en daarom heb ik dit
boekje gemaakt. Ik hoop dat
ze niet gesloopt worden...
vroeger zijn veel gevechtsto-
rens van kastelen en vestin
gen gesloopt, dat vinden we
nu jammer. Bunkers horen
net zo bij de geschiedenis van
vestingbouwwerken Ze laten
iets zien over oorlogvoeren.
Als je ze sloopt, heb je alleen
nog maar de herinneringen
aan de oorlog, ik zie die bun
kers als een soort oorlogsmo
numenten."
Joep haalde zelfs de radio
en tv met zijn boekje en de
eerste tweehonderd exempla
ren waren snel verkocht. Hij
is nu aan de tweede oplage
van vijfhonderd ex. begon
nen. Bunker-geïnteresseer
den kunnen het boekje kopen
voor 5,50, telefonisch te be
stellen op 01184-70278.
GOES
Grand Theater
19 u. Bigfoot en de Hendersens.
21.30 u. Full metal jacket.
HULST
De Koning van Engeland
19 en 21.30 u. Full metal jacket.
19 en 21.30 u. Urbanus in Hec
tor.
19 u. Innerspace.
19 en 21.30 u. Dirty dancing.
21.30 u. Donna Donna.
TERNEUZEN
Luxorl&ll
19 u. Who's that girl.
19 en 21.30 u. The witches of
pRctuuipIt
21.30 u. Beverly Hills Cop 2.
VLISSINGEN
Alhambral
14.19 en 21.30 u. Dirty dancing.
Alhambrall
14 u. Peter Pan.
19 u. Donna Donna.
21.30 u. Full metal jacket.
BRUGGE
Gulden Vlies I
14.30 en 20 u. Renegade.
22.30 u. Hamburger Hill.
Gulden Vlies II
14.30,20 en 22.30 u. The Sici
lian.
Gulden Vlies III
14.30 u. Who's that girl.
20 en 22.30 u. The untoucha
bles.
Memling
14.30 u. The rescuers.
16.15 en 20 u. The last emperor.
Rembrandt
20 u. Innerspace.
22.30 u. Malombra.
ANTWERPEN
Rex - 12,14,16,18,20en22
u. Renegade.
Rex-Club - 12,14.20,16.45,
19.10 en 21.30 u. Hope and glo
ry-
Odeon 1 - 14.30,17.30 en
20.30 u. Maurice.
Odeon 2 - 14,16,18, 20 en
22 u. Au revoir les enfants.
Odeon 3 - 14.20,16.40,19
en 21.20 u. Gardens of stone.
Odeon 4 - 14,16,18,20 en
22 u. La famiglia.
Astrid - 14,16.18 en 20 u.
De Reddertjes.
Vendome - 14.20,16.40,19
en 21.20 u. Innerspace.
Rubens - 14.30 en 20 u. The
last emperor.
Slnjoor - 14.20,16.40,19 en
21.20 u. A prayer for the dying.
Quelllnl - 14,16,18,20 en
22 u. Dragnet.
Quellin II - 14,16,18,20 en
22 u. Jaws 4: The revenge.
Quellin III - 14,16,18, 20 en
22 u. The pick-up artist.
Metro I - 14,16,18,20 en 22
u. Dirty dancing.
Metra II - 14.20,16.40,19 en
21.20 u. The principal.
Brabo - 14,16,18,20 en 22
u. Hamburger Hill.
TIJI - 14,16.30,19 en 21.38
u. Full metal jacket.
Wapper - 14.20,16.40,19 en
21.20 u. Bigfoot and the Hender
sons.
Ambassades - 14,16.30,19
en 21.30 u. The untouchables.
Ambassades Club 1 - 14,16,
18, 20 en 22 u. Robocop.
Ambassades Club 2 - 14,
16.30,19 en 21.30 u. The wit
ches of* Ambassades Club
3 - 14.20,16.40,19 en 21.20 u.
Maladie d'amour.
Ambassades Club 4 - 14,16,
18,20 en 22 u. Deux enfoires a
Saint Tropez.
sen telingen
HULST
W. Blommaert - 14.30 u.
schieting.
KOEWACHT
Oude Molen - 14.30 u.
schieting.
DE KLINGE
R. de Moor - 15 u.
schietjng.
LAMSWAARDE
Café de 4 Jaargetijden - 20
u. vleeskaarting.
PAAL
P. Verras - 20 u.
prijskaarting.
ST. GILLIS
Caentens-toren - 14.30 u.
schieting.
ST. JANSTEEN
Café de Kroon - 14 u.
vleeskaarting.
20 u. bingo.
ZUIDDORPE
Rest. Onder de Linden - 13
u. schieting.
HULST
Den Dullaert - 14 u.
Muzikaal toneelspel 'Een kat in
een vreemd pakhuis'.
TERNEUZEN
Zuidtandtheater - 20 u.
Ballet van Senegal.
VOGELWAARDE
Dorpscentrum - 20 u.
ODI met 'Nee schat, nu niet', to
neel.
GENT
SL Pietersabdij - Vlaamse
wandtapijten uit de 16-de eeuw.
Geop. dag. 10-12 en 13.30-17 u.
ma. gesl. (tot 14 febr.).
ST. NIKLAAS
Galerie de Equilibrist - Schil
derijen van Harrie Dister. Geop.
woe. t/m ze. 14-18 u. (tot 25
jan.).
GOES
Grand Theater
14 u. Taran en de teverketel.
19 u. Bigfoot en de Hendersons.
21.30 u. Full metal jacket.
HULST
De Koning van Engeland
13.45 u. Bambi.
13.45,16.15,19 en 21.30 u. Full
metal jacket.
13.48,16.15 en 19 u. Urbanus In
Hector.
13.45,16.15 en 21.30u. Inner
space.
13.45,16.15,19 en 21.30 u. Dirty
dancing.
19 en 21.30 u. Donna Donna.
TERNEUZEN
Luxor I H
13.45 u. Een avontuur met een
staartje.
13.45 en 16.15 u. Who's that girl.
19 en 21.30 u. The witches of
Eastwick.
16.15,19 en 21.30 u. Beverly
Hills Cop 2.
VLISSINGEN
Alhambra I
14,19 en 21.30 u. Dirty dancing.
Alhambrall
14 u. Peter Pan.
19 u. Donna Donna.
21.30 u. Full metal jacket.
BRUGGE
Gulden Vlies I
14.30,17.15 en 20 u. Renegade.
22.30 u. Hamburger Hill.
Gulden Vlies II
14.30,17.15, 20 en 22.30 u. The
Sicilian.
Gulden Vlies III
14.30 en 17.15 u. Who's that girl.
20 en 22.30 u. The untoucha
bles.
Memling
14.30 u. The rescuers.
16.15 en 20 u. The last emperor.
Rembrandt
14.30,17.15 en 20 u. Innerspace.
22.30 u. Malombra.
s c h i e f n q e n
CLINGE
Malpertuus - 15 u.
jubileumconcert Fanfare.
DE KLINGE
De Herleving - 15 u.
schieting.
KOEWACHT
P. de Vllegher - 15u.
schieting.
LAMSWAARDE
Café de 4 Jaargetij
den - 14.30 u. schieting.
NIEUW-NAMEN
Café Thilleman - 14.30 u.
vleeskaarting.
ST. GILLIS
Caentens-toren 14.30 u.
schieting.
exposities
Beverly Hills Cop 2\ nog steeds te zien in Terneuzen.
- FOTO ut*
HORIZONTAAL: 1. Het is voor de sier
dat ik plaats maak (7); 4. Ongerust omdat
het afgeleverd is (7); 8. Volgens deze lijn
komt u in een opstootje terecht (5); 9. Ver
haal van de firma Schel (5); 10. Meer dan
een vroegere brandgang (5); 11. Vroeger
geslepen zonder geweten 77); 14. Wordt
punt voor punt gemaakt (10); 16. Groene
golf (4); 17. Vaartuig met spek (4); 18. Zui-
velarmada (10); 21. Woning voor het grij
pen om aan opslag te komen (7); 24. De
rest van de toeristen heeft er begrip voor
(5); 25. Boos klinkend bouwwerk (5); 27.
Handel die men een andere plaats geeft
(5); 28. Muzikaal uit de kreukels halen (7);
29. Slordige vrouw in het net (7).
VERTICAAL: 1. Heel lang geleden zat dit
schepsel aan de grond (7); 2. Deels kwa
jongen, deels zoogdier (7); 3. Zo te horen
heeft dit dier het niet breed (4); 4. Hond
die naar een stier hapt (10); 5. Niet ge
maakt door een zwaluw (5); 6. Dit mu
ziekstuk begint en eindigt cirkelvormig
(5); 7. Europeaan in het donker (7); 12.
Daarop staat het adres van de platen
maatschappij (5); 13. Zo onbeschermd zijn
als een nudist (10); 15. Door deze drank
kan een bokser knock-out gaan (5); 17. Op
het hoofd van vader die zich omdraait in
het rijtuig (7); 19. Meer dan een aanteke
ning voor een aandeelhouder (7); 20. Ap
paraat bestaande uit een extra paar on
derdelen (7); 22. Haar pijn komt van dat
dier (5); 23. Zeldzaam zoals die bolleboos
nu terugkomt (5); 26. Dat men haar ver
liest is hierdoor te zien (4).
De oplossing staat in de krant
van maandag op pagina 2.
\H(itnbone-
h
V f937 WILMS - gAYMAKEKS
.f
Htj ,y y.'
'JJUBtl
uba Sutunai '01 'uaAoqsLqaaj '6 'afta88*XA
'8 'soojjbui uba atujj 'i 'aurep sjeq -g 'auiep
jfoj 'soojjeui uba sjnui t 'siqoaj zajem. 'g
'Suqaj z Tooq Ciq qfom 'ft
