'Shareworld' pretpark
voor verdeelde wereld
Overleven aan andere
oever van het geweld
hin
431.50
KIJllKCIÜiXTlUJM
Wij gaan onze zaak verbouwen
Daarom houden wij een grandioze
vcrlMHiwiii<|s IH'l'IIIAVIKIi
Nu veel VOORDEEL te halen
bij:
RECREATIECENTRA IN ZUID AFRIKA: EEN BRUG SLAAN TUSSEN BLANK EN ZWART NA BEREID:
DE OORLOG IN EL SALVADOR
Thailand: als mozes niet naar de berg komt|ne Korte me
lelegatie in I
Noordstraat 38, Terneuzen, 01150-12581
KURKPARKETSTUNT!
DESTEM BUITENLAND DINSDAG 12 JANUAR11988
IDE STEM BUITENLA
JOHANNESBURG -
Duizenden zwarten en
een klein, maar
groeiend, aantal blan
ken leren sinds half no
vember vorig jaar, op
ontspannen manier
met elkaar om te gaan.
Plaats van handeling is
een nieuw recreatie- en
educatiecentrum vlak
bij Soweto, de uitdij
ende zwarte satelliet
stad met zo'n twee mil
joen inwoners aan de
rand van Johannes
burg.
PEKING (AFP/REUTER)
heeft zich maandag van cc
op de verklaring van Sov
dat hij bereid is tot een to
Chinese collega Deng Xiaof
Gemeente
Sluis
BEKENDMAKING
30 m2 MARMOWIT a 59.50 *1.785.00
6 liter lak 43.00 258.00
30 m2 MARMOWIT
6 liter lak
1 emmer lijm 17 kg
1 emmer lijm 14 kg
*1.785.00
258.00
135.00
38.50
2.216.50
NU GRATIS LIJM EN LAK!!
ALLEEN GELDIG OP ZATERDAG 16 JANUARI
Jimult tijdens
>roces tegen
tction Directe
Het centrum, bekend als 'Sha-
reworld', dat zoveel wil zeggen
als 'gedeelde wereld', werd op
13 november 1987 geopend en is
het geesteskind van twee za
kenlieden, Reuel Khoza, een
zwarte, en Jonathan 'Jonty'
Sandler, een blanke, beiden
dertigers. Deze nieuwe interra
ciale ondernemingsvorm is ge
baseerd op een zuiver deelge
nootschap, hetgeen tamelijk
uniek genoemd kan worden in
Zuidafrika.
Khoza, een vlotte prater, zegt
met de gedrevenheid van een
idealist: „Wat Zuidafrika nodig
heeft is het idee van samen al
les delen. Zuidafrikanen zijn
veel te lang opgevoed met het
idee dat de samenleving ver
deeld is in rijken en armen vol
gens het raciale stramien. Wij
hebben besloten iets praktisch
te doen om dit vastgeroeste
beeld te veranderen. In 'Share-
world' kennen we geen rasse
nonderscheid. Wij zien het als
de microkosmos van wat Zuid
afrika in de toekomst zou kun
nen worden."
Khoza studeerde aan de Uni
versiteit van Lancaster en aan
de Harvard Zakenacademie en
hij is een van de weinige zwar
ten in Zuidafrika die een top
managersfunctie bekleed in het
nog steeds door blanken be
heerste bedrijfsleven.
Een half jaar geleden werd
met de bouw van 'Shareworld'
begonnen. Daartoe werd van
de regering een stuk in onbruik
geraakte mijngrond ter grootte
van ruim een vierkante kilo
meter gekocht. Khoza en Sand
ler zijn fervente bewonderaars
van Disneyworld in de Ver
enigde Staten en voor de orga
nisatie van 'Shareworld' diende
het Amerikaanse pretpark dan
ook als voorbeeld.
Voor de voornamelijk zwarte
gastvrouwen en -heren in hun
smetteloze uniformen gelden
strenge regels met betrekking
tot kapsel en make-up en, afge
zien van een stralende glim
lach, zijn ze verplicht steeds
iedereen 'een plezierige dag' toe
te wensen.
De belangrijkste attractie
van Shareworld is 'Sea Splash',
oftewel de Spetterzee. Dit is
een kunstmatige oceaan, com
pleet met stranden van fijn wit
schelpzand, palmen en rotsen.
Een golfmachine zorgt voor de
onontbeerlijke golven, die zelfs
hoog genoeg zijn voor de surf-
sport.
MEANGUERA, El Salvador
(IPS) - Wat betekent het om
op enkele kilometers van
oorlogsgeweld te wonen? De
52-jarige Martin Guevara
uit El Salvador kan daar al
les over vertellen. Hij is
boer en woont nu al weer
twee jaar in Meanguera,
een dorpje aan de oever van
de rivier de Torola in het
grensgebied met Honduras.
Dorp is een te groot woord voor
Meanguera. Er resten niet
meer dan ruïnes en kapot ge
schoten huizen na ruim acht
jaar burgeroorlog. Meanguera
ligt in de provincie Morazan,
een van de gebieden waar re
geringsleger en de linkse rebel
len van het Farabundo Marti
Nationaal Bevrijdingsfront
elkaar bestrijden. Meanguera
ligt als het ware in niemands
land, zeven km voorbij de laat
ste legerpost.
Jaren geleden telde het dorp
nog ruim 10.000 inwoners. Zij
trokken weg toen de gevechten
toenamen en Meanguera in de
vuurlinie kwam te liggen. Een
aantal ging net als Martin
Guevara naar San Salvador,
190 km verderop. Hij hield het
niet langer uit in de armenwijk
van de hoofdstad en besloot
twee jaar geleden met zijn
twaalf kinderen terug te keren.
„Het was uit nood dat we
vluchtten en het is uit nood dat
we terugkeerden", vertelt de
Salvadoraan. „Het leven in de
Stad is hard. Werk vinden is
onmogelijk. Wat moeten wij op
kantoor? We zijn ons leven
lang omgegaan met landbouw
werktuigen."
De 35-jarige Isabel Gonzalez
vluchtte in 1981 nadat haar zes
jarige zoon slachtoffer werd
van de gevechten rond de na
bij belegen heuvel Pando. Zij
trok naar het stadje Osicala,
waar de legerkazerne is. Isabel
raakte twee van haar vijf kin
deren kwijt, maar ook zij
woont nu weer in Meanguera.
„De moed zakt je op den duur
in de schoenen als je jaren ach
tereen in pensionnetjes of bij
familie moet wonen", vertelt
zij.
In totaal keerden vijftig ge
zinnen terug. Zij wonen nu in
de restanten van wat vroeger
hun huizen waren. Meanguera
is moeilijk te bereiken. Tot drie
keer toe lieten de rebellen de
brug over de Torola springen.
De brug is de laatste keer niet
meer herbouwd.
Iedere week worden de be
langrijkste levensmiddelen in
geslagen in Osicala, dat zeven
km verderop ligt. Isabel Gon
zalez probeert twee keer in de
week te gaan. „Als ik geld heb.
Dan koop ik iets te eten voor
mijn kinderen", bekent ze ter
wijl ze de verslaggever voor
gaat op een weg, die volgens de
laatste berichten 'mijnenvrij'
zou zijn.
„Ik ben af en toe bang",
meldt de vrouw na een poos lo
pen. „Vooral 's-nachts als de
vliegtuigen laag overvliegen en
je de bommen vlakbij hoort in
slaan." Hoewel de verzetsstrij
ders hun nederzettingen heb
ben opgeheven en noordwaarts
zijn getrokken, waar zij vijf
steden in Morazan onder con
trole hebben, liggen er her en
der nog landmijnen, bestemd
om een plotseling oprukken
van legertroepen te doorkrui
sen.
„Er zijn veel doden gevallen
door deze oude mijnen. Laatst
nog een toen we op het veld be
zig waren en een jongen iets
verderop aan de slag ging. We
hoorden de explosie en hij was
dood", herinnert zich de 43-ja-
rige Jose Rivera, zelf vader van
vijf kinderen. Rivera kreeg sa
men met andere boeren in
Meanguera hulp van interna
tionale organisaties bij het
bouwrijp maken van een stuk
land.
Vroeger viste hij nog wel
eens in de rivier, maar dat is er
nu niet meer bij. Het is moeilijk
om de waterweg zonder kleer
scheuren te bereiken en vol
gens Rivera is het visbestand
weggebombardeerd. „Er zijn
zoveel bommen uit vliegtuigen
gevallen, dat alle vissen dood
zijn."
De onveiligheid, geld en
werk zijn drie grote problemen
waarmee de bewoners kampen.
Een van de boeren wil na aan
vankelijke aarzeling ook nog
een boekje opendoen over het
leger. De voortdurende contro
les zijn hem een doorn in het
oog. „Ik snap best dat zij wa
pensmokkel willen verhinde
ren, maar zelfs als je in Osicala
een ui koopt, wordt die geïn
specteerd."
Sommige controles rieken
naar pesterijen. „Als we geld
hebben, kopen we suiker, mais
en soms bonen en rijst. Maar zij
laten ons slechts door met
voorraden die genoeg zijn voor
een, hooguit twee weken", ver
telt een andere boer. Hoewel
het leger de terugkeer van
vluchtelingen naar Meanguera
niet verbiedt, oefenen de strijd
krachten strenge controle uit
omdat zij bang zijn dat de boe
renbevolking of misschien de
hulporganisaties het verzet
helpen.
Ondanks al deze tegenslag
laten de 300 spijtoptanten zich
niet uit het veld slaan. „Het is
en het blijft onze plek. We red
den wat er te redden valt, al
hebben we niet meer te eten
dan bladeren en citroenen",
zegt Isabel Gonzalez stoer.
De faciliteiten omvatten ver
der nog een omvangrijke wa
terval, driehonderd meter ri
vier met stroomversnellingen,
een golf-oefenbaan, acht bio
scopen, winkeltjes, restaurants
en een discotheek die tot vier
uur 's nachts open is.
De educatieve afdeling van
het complex wordt 'Explorato-
rium' genoemd en hier is het
bijvoorbeeld mogelijk compu
tercursussen te volgen. Daartoe
heeft IBM, die zich vorig jaar
terugtrok uit Zuidafrika, maar
de activiteiten onder een an
dere naam voortzette, een
hoofdcomputer geïnstalleerd
waarop 120 terminals zijn aan
gesloten. Shell en Volkswagen
nemen het sponsorschap van
een aantal andere educatieve
en sportieve activiteiten voor
hun rekening.
Met het doel zwarte Zuid
afrikanen de kans te bieden
eigen belangen te hebben in
'Shareworld', werd de helft van
de gewone aandelen gereser
veerd voor zwarten. In totaal
werden twee miljoen aandelen
aangeboden voor de prijs van
vijftig cent per stuk; minimale
afname was echter tweehon
derd stuks. Tweehonderddui
zend aandelen waren bestemd
voor het overwegend zwarte
personeel. De macht is echter
nog in handen van de grote
aandeelhouder, Recreation In
ternational, de bestuurgroep
van 'Shareworld'.
Sandler vertelt: „De aande
len waren zó weg. We hebben
nu zevenhonderd individuele
aandeelhouders". Alvorens
over te gaan tot het aandelen-
plan, ging Khoza te raden bij
verschillende zwarte politieke
groeperingen, waaronder het
Verenigde Democratische
Front UDF.
De reactie was positief; dr.
Nthato Motlana, de voorzitter
van de stadsvereniging in So
weto, een afdeling van de UDF,
was zelfs zo enthousiast dat hij
ook inschreef op de aandelen.
Op de openingsdag was hij op
de golfbaan te vinden, waar
hem wat kneepjes werden bij
gebracht door Gary Player, de
Zuidafrikaans golfspeler.
Helemaal vlekkeloos is het
bestaan van 'Shareworld' he
laas nog niet. De zwarte vak
bondsorganisatie voor het com
merciële en catering wezen
heeft geprotesteerd toen het
bestuur besloot tweehonderd
van de achthonderd werkne
mers te ontslaan, omdat het
snelservice restaurant met
name 's avonds niet voldoende
klandizie kreeg. De vakbond
heeft ook geklaagd over de sa
larissen, die maar net boven de
armoedegrens komen.
Tot nu toe werd Shareworld
voornamelijk door zwarten be
zocht. Dat is ook niet zo ver
wonderlijk, gezien de nabijheid
van Soweto en het schrijnende
gebrek aan recreatieve voor
zieningen in Soweto en andere
zwarte woonwijken. Maar de
belangstelling onder de blan
ken neemt nu ook toe - vooral
Sea Splash is bijzonder popu
lair. Toch zal het nog wel even
duren voordat blanke ouders
hun tienerdochters durven los
te laten in de multi-raciale dis
cotheek, zo pal naast Soweto.
De 'gedeelde wereld' is een fan
tasiewereld, maar niettemin
een fantastisch idee in de ver
deelde wereld van Zuidafrika.
(The Times)
Blank en zwart vermaken zich aan de kust van Durban.
/Iet inbegrip van het orgaan
artij volstonden de Chinese da
van de samenvatting die
ina had gepubliceerd van G<
het Chinese blad Liaowang (F
erste vraaggesprek van de Chi
(leider sinds de jaren zestig.
Het feit dat de Chinese pers
ander enige reactie melding
aakte van Gorbatsjov uitla
gen duidt erop dat de Chi-
leiding nog steeds aarzelt
hoe het de ouvertures van
iloskou moet beantwoorden.
De betrekkingen tussen de
wee grootste communistische
nogendheden maken een deb
ate fase door sinds deze in 1982
>en aarzelend begin maakten
et hun pogingen de ideologi-
he breuk van begin j aren zes-
l te lijmen. „Moskou lijkt nu
pas te willen versnellen ter-
w
ge
en
vc
be
kl,
di:
ste
to
he
de
vo
vo
zie
ga
BANGKOK (IPS) - Hutten
van triplex, schots en
scheef, staan langs de ver
vuilde grachten. Op de
planken die de huizen met
elkaar verbinden verkopen
werklozen wat eten: gefri
tuurde sprinkhaan of stuk
jes kip. Kleine kinderen
rennen blootsvoets over
bruggetjes en loopplanken.
Het zwarte water van deze
Bangkokse grachten, klongs, is
smerig, ratten schieten tussen
het afval door. Kinderen
zwemmen en vrouwen doen de
was. De meeste mannen en
vrouwen zijn overdag naar hun
werk dat nauwelijks genoeg
binnenbrengt om het gemid
delde gezin van vijf a zes te
voeden.
Maar de erbarmelijke om
standigheden ten spijt, de be
woners willen niet weg. Velen
hebben de mogelijkheid om
aan de rand van de overvolle
Thaise hoofdstad meer ruimte
te betrekken. „Ik kijk wel uit",
zegt een vrouw die de was doet.
„Daarbuiten heb je geen werk.
Er is daar niets, alleen meer ar
moede."
Ook in Thailand is huisves
ting voor armen een van de
moeilijkst op te lossen proble
men. Bangkok heeft nu zes
miljoen inwoners en demogra
fen verwachten dat dit tegen
het eind van de eeuw op twaalf
miljoen zal liggen. De stad
hoopte de 1,2 miljoen sloppen-
bewoners terug te kunnen
brengen met verhuizingen
naar de buitenwijken.
Maar de sloppenbewoners
willen niet. Zo komen veel te
ver van de binnenstad af, waar
ze hun eten moeten bijeen
scharrelen, de voorzieningen in
de buitenwijken zijn minimaal,
ze willen familie en vrienden
niet achterlaten en bovendien
vertrouwen ze de vertegen
woordigers van de overheid
niet. Getouwtrek tussen de ge
meente en krottenbewoners is
aan de orde van de dag.
Omdat de gemeentelijke ver
huizingsplannen bedroevend
weinig vruchten afwerpen, ko
men er nieuwe ideeën. Een
functionaris van de Economi
sche VN-Commissie voor Azie
en de Stille Oceaan (Escap)
bracht de gemeente op het idee
om tegelijkertijd de sloppen te
verbeteren en bouwgrond te
delen.
Het delen houdt in dat de il
legale grondbezetters een deel
van hun perceel teruggeven
aan eigenaar die voor het an
dere stuk een redelijke huur
berekend en het teruggekregen
lapje aan een ander gezin kan
verhuren. Zo kunnen veel men
sen dichtbij de binnenstad blij
ven waarvan ze voor overleven
zo afhankelijk zijn.
„We hebben gemerkt dat de
mensen er meer voor voelen om
hun bestaande hut te verbete
ren dan naar nieuwe gemeen
telijke woninkjes te trekken",
zegt een Escap-deskundige. De
organisatie hoopt deze manier
van zelfwerkzaamheid verder
te verbreiden in de regio.
De regering van Thailand
bleek absoluut niet in staat aan
de woningbehoefte te voldoen.
Sinds 1973 voegde de overheid
50.000 huizen toe aan de reeds
gebouwde 13.000. Functionaris
sen geven toe dat veel van deze
huizen niet zijn toegesneden op
de gemiddelde krotbewoners.
Bij sommigen is de waterlei
ding niet in orde anderen lig
gen te ver weg van het open
baar vervoer.
Soms verkochten de krotkel
woners dit huis aan middenj
klasse-gezinnen en trokken i
terug naar hun oude buurt.
bleken is dat het opknapp
van krottenwijken veel
resultaat oplevert. Vooral
de bewoners zelf initiatiev
nemen en commissies vormen I
Organisatie is ook onont-f
beerlijk voor een nieuw
vaar: het particulier bedrijfsltl
ven. Dit ziet in veelal centraal
gelegen wijken een goede i
gelijkheid om geld te
nen. Krotbewoners word
worden soms met gefinge
ontruimingsbevelen op
vlucht gejaagd om plaats
maken voor flatgebouwen
Volgens Escap is er
communicatie nodig tussen a
regering en de sloppenwijk!
over bestemmingsplannen. I
zou ook een forum moeten i
waar de armen hun griew
kenbaar kunnen maken. Voa
Escap is een nieuwe wet opè
Filippijnen een toonbeeld m
heel de regio. Daar mof
sinds kort krotbewoners
ontruimd worden zonder
hen vervangende woonruimt]
is aangeboden.-.
VERDEELBESLUIT DORPSVERNIEUWING
De burgemeester van Sluis maakt bekend
dat de gemeenteraad in zijn vergadering
van 22 december 1987 het verdeelbesluit
stads- en dorpsvernieuwing als bedoeld in
artikel 41 van de Wet op de Stads- en
Dorpsvernieuwing voor 1988 heeft vastge
steld. Het voor 1988 beschikbare bedrag ad
155.192,- is als volgt verdeeld:
Gereserveerd voor verbetering van
door de eigenaar bewoonde wonin
gen incl. de verbetering van
monumenten60.000,-
Reservering ten behoeve van de re
constructie van de omgeving
Zuidpoort95.192,-
Sluis, 12 januari 1988.
De burgemeester voornoemd,
M.L. Everaers
Type: MARMO WIT aim. 300 x 300 x 4 mm
(persing 575 kg/m3 levensduur 20 a 25 jaar)
Rekenvoorbeeld:
U betaalt dus nu 1.785.- rt% VlTTx
LET OP: DEZE KURKPARKETSTUNT IS
(Reservering mogelijk - Minimale afname 15 m
Tot ziens bij uw kurkspeciaalzaak
Korte Geere 15-4331 LE Middelburg - Tel. 01180-38363
KRAMER
1 De korte, tezamen met zijn Indo\
JAKARTA (AP) - Minister
"3e Korte van Economische
aken heeft maandag in In-
flonesië verklaard dat Ne
derland Indonesië graag wil
'elpen bij de uitbreiding
ran de Indonesische export
Baar Europa.
Korte is met een handelsde-
van 30 zakenlieden voor
en week in Indonesië.
Hij wees erop dat Nederland
de havenfaciliteiten van
otterdam en de bestaande er-
aring in marketing en distri-
bijzonder gunstig ligt als
egang tot Europa. De Indone-
he minister van Industrie
arto hield een groep Indo-
sische zakenlieden later voor
zij meer moeten proberen
nen te werken met Neder-
nders bij de uitbreiding van
export.
jjARIJS (UPI/AFP/RTR) -
Oder extreme veiligheids-
aatregelen is maandag op
1 De de la Citè in het hart
an Parijs het proces be-
onnen tegen 19 leden van
linkse Franse guerrilla-
fganisatie Action Directe,
Oder wie vrijwel de hele
ading.
groep pleegde sinds haar
pnehting in 1979 zeker acht
orden en meer dan 80 an-
aanslagen. In de afgelopen
maanden is de harde kern
fotendeels opgepakt, maar de
tie blijft op haar hoede,
vaar bewapende politieman-
■n met honden omringden het
rechtsgebouw en scherp-
utters kozen positie op da
ft rondom.
I In de zaal, waarin speciaal
fgel vrije kooien zijn ge-
uwd, ontstond tumult, toen
T beklaagden, die al weken
^hongerstaking zijn, werden
ftengedragen door de politie
in de kooien werden geïn-
weerd. De andere beklaag-
begonnen te gillen en te
refjWel? 'klassejustitie',
dan in Chili' - en de zit-
kon pas beginnen nadat de
titer twee hunner had laten
|nwj deren, omdat zij niet
*rfen °Phouden met schreeu-
£h van beledigingen en flui-
Palais de Justice is voor
i weken van het proces
•t omringd met metaalde-
ors. Binnen patrouilleren 75
aten in de zestien kilometer
f van het gebouw.
"et rioolsysteem is afge-
ten door zwaar bewapende
enten en buiten worden eli-
wepen in gereedheid gehou-
om een eventuele aanval te
ften afslaan.
W.
ei
d.
dii
h«
Oi
lan"
pal
ren
noc
tur
twi
1
der
zak
de
Vl£
wo<
stoi
noc
mil
ont
kae
hoe
250.
niei
nen
slot
tijd
