Italiaanse tv in greep van politiek Nederlands tango-orkest El Choclo te gast bij Niehe Azteekse cultuur herleeft in Brussel mmrm Muziektheater A'dai niet nadelig voor de andere zalei CHRISTENDEMOCRATEN EN SOCIALISTEN BEHEERSEN HET NIEUWS Zes architecten makej ontwerp voor Architectuurmuseum! COLLECTIE VAN 32 MUSEA SAMENGEVOEGD TOT MONSTER-EXPO ROME - De politiek drukt steeds sterker zijn stempel op de Italiaanse televisie. Berlusconi Liefde Wortels Oorlogsbuit Onbegrip Afkeer raSTEM GIDS 2 DUITSLAND 1 Musea „Al te veel aandacht voor milieukwesties kan averechts werken. Bah, alweer zure regenI wordt dan de reactie" Karin de Groot, presentatrice 'Ja, natuurlijk' DE STEM Van onze correspondent Gerard Kessels Christendemocraten en socialisten beheersen de nieuws uitzendingen van de twee belangrijkste netten van de staatstelevisie RAI. Het kleine derde net is het domein van de communisten. Officieel moet de geldverslin dende kolos RAI neutraal en onpartijdig berichten over wat zich in de Italiaanse samenle ving en politiek afspeelt. Er is zelfs een permanente parle mentaire commissie ingesteld die daar toezicht op moet hou den. Maar in plaats van de po litiek buiten de redactie-loka len te houden hebben de grote partijen de omroepkoek onder ling verdeeld. Tot grote woede van de kleine partijen en de be wegingen in de samenleving die zich ernstig tekort gedaan voelen. De greep van de politieke par tijen op het nieuws is des te ernstiger omdat het alternatief ontbreekt. De staatstelevisie RAI heeft een monopolie op nieuwsuitzendingen. Silvio Berlusconi, de koning van de privé-televisie, staat te trappe len van ongeduld om ook op dit terrein de RAI concurrentie aan te doen. Hij hoopt dat de wetten die dit verbieden nog dit jaar worden opgeheven. Het nieuws is immers de blinde vlek in het televisie-im perium van Berlusconi. Met zijn uitstekend geoutilleerde studio's en miljarden aan re clame-inkomsten is hij met zijn overige programma's de evenknie van de RAI. Het wet telijke alleenrecht op het uit zenden van nieuws is echter een formidabel wapen in de handen van de gevestigde tele visie-makers. Nieuwsuitzendingen, dat geldt niet alleen in Italië, beho ren immers tot de meest beke ken programma's. En hoge kijkcijfers zijn voor Berlusconi De socialist Bettini Craxi schoof een van zijn mannen naar voren als topman bij de RAI. - FOTO AP ook hoge reclame-inkomsten. De televisie-magnaat, in zijn vrije tijd president van Ruud Gulliis' AC Milan, staat met een dikke beurs klaar om hon derden van Italië's beste jour nalisten weg te kopen bij kran ten en RAI zodra de wettelijke obstakels uit de weg zijn ge- Silvio Berlusconi zou met zijn commerciële tv-concern graag concurreren met de Italiaanse staatsomroep op het gebied van nieuwsuit zendingen. - FOTO AP ruimd. Italië is een 'partitocrazia', het zijn de partijen die de dienst uitmaken. Wanneer een kabi net valt gebeurt dat niet in de ministerraad of het parlement, maar in het overleg van de partij-leiders. De partijen be heersen ook staatsbedrijven, banken, gezondheidswezen en televisie. Maar al te vaak zijn persoonlijke kwaliteiten niet doorslaggevend bij het bezet ten van een belangrijke baan, maar het partij-lidmaatschap. Zo hebben christendemocra ten en socialisten maandenlang gevochten over de benoeming van een topman voor de RAI. Uiteindelijk werd het pleit ge wonnen door de socialisten van ex-premier Bettino Craxi, die het presidentschap konden toe schuiven aan hun senator En rico Manca. Voor de christen democraten was er een troost prijs: hun man Biagio Agnes werd directeur-generaal van het televisie-bedrijf. Maar het zijn niet alleen de topfuncties, die een speelbal van de politiek zijn Vrijwel alle journalisten van de RAI zijn lid van een politieke partij. Bij de benoeming van redactie chefs speelt het partij-lidmaat schap vaak een doorslagge vende rol. Bij het veelbekeken eerste net staan elf van de vijf tien afdelingschefs op de leden lij st van Ciriaco de Mita's christendemocraten De drie presentatoren van het nieuws van acht uur zijn eveneens christendemocraten en ze ste ken hun politieke voorkeur niet altijd onder stoelen en banken. Het christendemocratische stempel op de nieuwsuitzen dingen is drukkend. Christen democratische politici worden uitgebreid geinterviewd, de an deren moeten het met een 'flash' doen. Op het tweede net is het om gekeerd. Hier hebben de socia listen praktisch vrij spel en wordt op de inbreng van an dere partijen beknibbeld. De communisten, na de christen democraten de tweede partij van het land, komen er maar bekaaid af. Zij mogen het kleine derde net hebben dat over veel minder geld en man kracht beschikt dan de beide andere. De politisering doortrekt ook de hele programmering. Wan neer het eerste (christendemo cratische) net over corruptie in het stadsbestuur bericht, wor den bij voorkeur steden uitge zocht waar de socialisten over de schreef zijn gegaan. Pakt het tweede (socialistische) net hetzelfde onderwerp op dan moeten de christendemocraten er aan geloven. Door Tom Smeets duizendste versie van overbe- HILVERSUM - De tango is aan een nieuwe jeugd be gonnen. Zelfs in de hitparade duikt zo af en toe een tango op, terwijl dat toch een plaats is waar electronisch en computer gestuurde muziek troef is. Nederland heeft zelfs een heus tango-orkest: El Choclo. In de 'Tv-show' van Ivo Niehe kan televisiekijkend Nederland vanavond kennismaken met dit ensemble (Nederland 1,22.10 uur). El Choclo bestaat overigens al iets langer dan vandaag. Het orkest werd al in 1983 opge richt door violist Hub Mathij- sen. Hij formeerde een groep van acht heren en twee da mes, stuk voor stuk ge schoolde conservatorium-mu zikanten. En allemaal musici die regelmatig sessie-werk doen. El Choclo is voor geen van hen een volledige dagtaak. Ze werken allemaal in andere orkesten, variërend van het Residentie Orkest, het Metro- pole Orkest, het Schönberg Ensemble of het orkest van het Nationaal Ballet' Een aantal leden heeft ook ge werkt bij het inmiddels opge heven Boulevard of Broken Dreams. Aanvankelijk speelde men de typische vijftiger-jaren tango, zoals die in ballrooms pleegde te klinken, aangevuld met enkele originele stukken uit de jaren twintig. Daarbij werd gebruik gemaakt van vooroorlogse arrangementen, afkomstig uit Duitsland en Frankrijk. Maar El Choclo zou geen Ne derlands ensemble zijn als het van lieverlee niet een eigen weg was gegaan. De leden be gonnen zich steeds meer te verdiepen in de geschiedenis van de tango, de wortels van deze bijzondere dansvorm. Daarover zijn niet voor niets in de loop der jaren stapels boeken geschreven, films over gemaakt en theaterstukken opgevoerd. Het tango-orkest El Choclo: geen 'Olé guapa'. Dankzij de arrangementen van drie orkestleden - pianist Eddy van Dijken, accordeo nist Gerrit Hommerson en gi tarist Dick van der Harst - kan El Choclo nu beschikken over een repertoire dat als een samensmelting van de klas sieke Argentijnse tango en de zogenaamde tango nuevo kan worden beschouwd. Die visie wordt bevestigd door de eerste lp van de groep, die eind vorig jaar op de markt is verschenen. De plaat heet 'Original tango'. Daaruit blijkt dat de groep zich niet heeft laten verleiden met een duizendste versie van overbe kend repertoire op de proppen te komen. En zeker niet tot het in een tango-jasje gieten van bekende melodietjes, zoals sommige orkesten ook wel eens doen. Geen 'Olé guapa' dus. Nog sterker, er komt überhaupt geen Malando op voor. Dat neemt niet weg dat er enkele melodieën op deze lp voorkomen die de liefhebbers bekend in de oren zullen klin ken. Zoals de tango waaraan dit orkest z'n naam ontleent. Maar ook 'A media luz' en 'Caminito'. Maar dat gebeurt zonder^ commerciële conces sies te iioen. In die zin is 'Ori ginal tango' niet de meest ge makkelijk in het gehoor lig gen de plaat. De instrumentale klanken worden af en toe aangevuld met zang van Nanette Currie en Juan Tajes. Hartstochte lijke zang, zoals het in dit genre betaamt. Bij een optre den beperkt dit duo zich niet tot deze zang, maar wordt er ook een dansje gepleegd. Wel licht dat we ook daarvan bij Ivo Niehe vanavond een staaltje krijgen te zien. Door onze correspondent Frans Boogaard BRUSSEL - Van 15 januari tot en met 17 april wordt in de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis in Brussel een overzichtsten toonstelling over de Az teekse cultuur gehouden, die door het Vlaamse minis terie van Cultuur tot de grootste in haar soort wordt gerekend. 'De Azteken - Kunstschatten uit het oude Mexico' is een rei zende tentoonstelling, die al vier Westeuropese steden heeft aangedaan, maar die nu voor het eerst (en voor het laatst) in de buurt van Nederland komt De meer dan 300 meester stukken uit de Azteekse be schaving, speciaal voor deze toernee samengebracht, zijn afkomstig uit 32 musea in Europa, Mexico en de VS. De aard van de tentoonstel ling en de ervaringen in Hil- desheim, München, Linz en Ko penhagen, waar zij al eerder te bezichtigen was, doen de de missionaire gemeenschapsmi nister van Cultuur in Vlaande ren, Patrick Dewael, op 200.000 bezoekers rekenen. De Azteekse beschaving vindt haar oorsprong in de tweehon derd jaar durende zwerftocht, die de Azteken of Mexica in de loop van de twaalfde eeuw in zetten. Gedurende die tijd bouwden zij zich een reputatie op als krijgers, waarvan an dere volkeren in het Centraal- Een van de Azteekse beelden die te zien zijn in Brussel. - FOTO ARCHIEF DE STEM Mexicaanse hoogland - in ruil voor gastvrijheid - graag pro fiteerden. In 1325, een slordige twee honderd jaar nadat ze hun my- tische woonplaats Aztlan had den verlaten, kregen de Azte ken toestemming zich op een paar drassige eilandjes in de lagune van het Texcoco-meer te vestigen. Daar stichtten ze hun stad Mexico-Tenochtitlan, die van een uit rieten hutten bestaande, bescheiden neder zetting, in korte tijd uitgroeide tot het centrum van de Az teekse beschaving. Zeker toen de Azteken hun gezag aan heel Centraal-Me- xico hadden opgelegd en alle oorlogsbuit voor de uitbouw van Tenochtitlan werd ge bruikt, kreeg deze stad het aanzien van een zeer luxe ver blijfplaats. Brede straten verbonden de woonwijken, waarin al huizen van tweehoog te vinden waren, met in exotische tuinen gelegen paleizen van hoogwaardig heidsbekleders. Stevige brug gen overspanden de kanalen, die dienden voor waterafvoer en transport van goederen, en in het centrum werden in drukwekkende tempels opge richt in de vorm van pyrami- des, die soms tot veertig meter reikten. In deze tempels offer den de Azteken hun tiendui zenden krijgsgevangenen, die slachtoffer werden van het Az teekse geloof dat het univer sum tot stilstand zou komen, als de zon niet met een dage lijks offer van mensenbloed in beweging werd gezet. Bij de inwijding van de belang rijkste cultusplaats, de aan de zonnegod Huizilopochtli en de regengod Tlaloc gewijde Tem- plo Mayor, werden om die re den niet minder dan 20.000 krijgsgevangenen geofferd. Veel voorwerpen uit deze tempel, die in 1978 tijdens grondwerken bij de Plaza de la Constitution in Mexico-Stad werden teruggevonden, vor men nu de kern van de ten toonstelling in Brussel. Maar om meer inzicht te ge ven in de Azteekse beschaving, hebben de samenstellers van de tentoonstelling ook aandacht besteed aan de culturele erfenis van hun soms verre voorgan gers, tot aan de Olmeken, die vanaf 1500 vóór Christus de ba sis legden voor het schrift, de ceremoniële centra, de kalen der, het balspel en de maïsteelt. In de ontwikkeling van hun eigen cultuur hebben de Azte ken zich voor een belangrijk deel laten leiden door de groot ste cultuurdragers van Cen- traal-Mexico, de Tolteken, wier rijk in de tiende eeuw ten on der ging. In hun officiële geschied schrijving lieten enkele van de meest in aanzien staande Azte ken zich zelfs doorgaan voor afstammelingen van Quetzal- coatl, de verjaagde priesterko ning van de Tolteken, die mis schien ooit zou terugkeren om de Azteken aan zich te onder werpen. Het ogenblik waarop dat kon gebeuren deed zich volgens een oude voorspelling om de 52 jaar voor, en werd door de Azteken in 1519 opnieuw verwacht. Toen de op dat moment heer sende 'Grote Spreker', Mote- cuhzoma II, dan ook geruchten opving over reuzekano's met vleugels, grote rijdieren en mannen met zwarte baarden, was voor hem duidelijk dat Quetzalcoatl in aantocht was. Korte tijd later maakten de Spaanse ontdekkingsreiziger Hernan Cortés en zijn conquis tadores hun opwachting. Zij werden vriendelijk ontvangen, keerden huiswaarts met scheepsladingen gouden en zil veren geschenken, maar maak ten in 1521 heel Tenochtitlan toch met de grond gelijk. Reli gieus fanatisme, onbegrip voor de Azteekse gebruiken en een diepe afkeer van de mensenof fers die de Azteken hun goden brachten, waren voldoende voor de Spanjaarden om de Door Henk Egbers ROTTERDAM - De stuurgroep Archtectuur Institi onder voorzitterschap van WVC-ambtenaar J. Jes run, heeft zes architecten aangewezen, die voor Ijl 1988 een voorlopig ontwerp mogen inleveren vooij nieuwbouw van het Nederlands Instituut voor tectuur, Stedebouw en Landschapsarchitectuur! Rotterdam. Het zijn vier Nederlanders en twee buitenlanders: bu reau Jan Benthem en Mels Crouwel, Amsterdam; Jo Coenen, Eindhoven; Wim Quist, Rotterdam; Rem KoolhaasOMA, Rotterdam; Ralph Erskine, Stockholm en Luigi Snozzi, Locarno. Een commisie zal zes los staande oordelen geven, waarna het bestuur van het museum zijn keuze zal doen. Deze commissie bestaat uit A. Bodon, architect; ir D. Dicke, hoogleraar civiele techniek; drs R. de Leeuw, directeur van het Van Goghmuseum en als voor zitter de architect ir J. Pee reboom Voller. De ontwer pen worden deze zomer ge- exposeerd in het museum Boymans-Van Beuningen in Rotterdam. [HU2^ Verdacht Dit museum wordt opge nomen in een museumpark Tegenover wordt het archi tectuurmuseum gebouwd, terwijl daar weer tegenover een Kunsthal komt. De ar chitect voor deze 'Kunsthal- Ie' is Rem Koolhaas, die dus temidden van de zes voor de meervoudige opdracht van het architectuurmuseum een voorsprong lijkt te heb ben. De keuze van genoemde zes wordt als nogal behou dend gekrakteriseerd. Rijksbouwmeester F. van Gooi, lid van de con zei dat geprobeerd was] veel mogelijk stron aan bod te laten koia Projectleider H. Andets vertelde dat over ruim l derd architecten was i dacht. B. Colenbrander J het Nederlandse Docu tatiecentrum voor kunst, dat in het instit] zal opgaan, erkende vraag 'Waarom weer Qui| voor de hand ligt. Ruud Brouwers van| stichting Wonen, een poot van het nieuwe i tuut, sprak van een uil] gende opgave om een p blieksgebouw met netto-vloeroppervlak 8000 vierkante meter ten ken. De voorzitter van] bestuur stichting Archil] tuur Museum, N.T meent dat het nieuwe i seum, als het in opend is, 'een voortdui evenement' zal zijn Jessurun wees eropl het geen rijksinstit] wordt, maar een part liere instellin. De dep; menten van WVC en1 hebben er 22 miljoen beschikbaar voor gesteld] gemeente Rotterdam de grond. De exploitatiel door WVC bekostigd wori (32 man personeel en 10 wakers zijn gepland).] zomer zal de directeur] noemd worden. [et tweede rechtbank-dra- ia, dat de IKON uitzendt, is ierdacht van geweldple- „g*. Voor de kinderrechter jrschijnt de achttienjarige loost. Na een paar pilsjes jeft hij ruzie gekregen in ■t jongerencentrum. Zijn /oegere vriendin Jolanda, [et wie hij nog een rekening vereffenen had, kreeg ierbij een glas in het ge- icbt. Kan er van opzet irake zijn? 20.20 Horizon let licht ontvlambare wa- srstof zal in de toekomst een [langrijke energiebron rorden. Er is een methode «vonden, waardoor het over ")te afstand vervoerd kan [orden. Een tweede belang- Ijke ontwikkeling is kunst- jt, dat uit algen wordt ge taakt. De eigenschappen de kunststof benaderen cht bot. Daarnaast ging 'Ho- >n' een kijkje nemen bij >n onderzoek van TNO naar gevolgen van de elektro- tagnetische puls, een neve- :ffect van kernexplosies. elektrische puls is in tat in één klap alle electro- she apparatuur te ontre den. Voorts besteedt deze ïbriek ook aandacht aan de IAT-recorder, waarmee gekopieerd kunnen rorden. 21.30 Lang leve de mode AMSTERDAM (ANP) - De belangstelling voor de in Amsterdam is het afgelopen jaar zeer opvallendi weest. Over de gehele linie kon een groei in de bezoel aantallen worden vastgesteld die vaak zeer omvat, was. Dat geldt zowel voor de podiumkunsten als voor| tentoonstellingen in de diverse musea in Amsterdam. hele Azteekse beschaving uit te roeien. Maar vee] kunstschat ten die toen al hun weg vonden naar Europese verzamelingen, zijn zorgvuldig bewaard, en in de periode '78/82 aangevuld met nieuwe vondsten uit het hart van de Azteekse cultuur, de toen net herontdekte Tem- plo Mayor. Pikant is dat de tentoonstel ling van meer dan 300 Azteekse beelden en beeldjes, juwelen, stenen maskers en cultusvoor- werpen, in Brussel feitelijk al de tweede is. In 1520, nog vóór Tenochtit lan met de grond gelijk werd gemaakt, werden de gouden en zilveren geschenken die Cortés van Motecuhzoma had meege kregen - en die, eenmaal in Europa, aan keizer Karei V werden aangeboden - ook al tentoon gesteld. Tot de enthousiaste bezoe kers van die tentoonstelling be hoorde de Duitse schilder Al- brecht Dürer, die in zijn dag boek schreef dat hij van zijn le ven nog niets had gezien „dass mein Herz also erfreut hat." Een mooiere aanbeveling dan deze kunnen de organisa toren van de tentoonstelling in Brussel zich niet wensen. 'De Azteken - kunstschatten van het oude Mexico' is te be zichtigen van 15 januari tot en met 17 april, dagelijks van 10.00 tot 17.00 en 's woensdags tot 21.00 uur. 's Maandags gesloten. Bij de NS zijn speciale kaartjes te koop voor een retour-Brus sel (gereduceerd tarief), de me tro, het toegangsbewijs en een lunch. Op de meeste NS-sta- tions zijn daarover gratis fol ders verkrijgbaar. Het Amsterdamse Muziektheater. de derde aflevering van ag leve de mode' kijken de bakers naar de kunst en de ort in de mode. In de jaren vintig putten de ontwerpers }un inspiratie uit het ku- Isme en de abstracte kunst, ok de populair wordende uto vormde een rijke iüeeënbron. Oude filmbeel- van een concours d'ele- nce geven een goed voor- eld van de invloed van de uto in de mode. Na voor einde stromingen kwam de omfabriek Hollywood op, |ie het modebeeld bepaalde. or de jaren heen bleef ech- jer toch de kunst een zeer ge- lefde voedingsbodem. Private conversations gelopen zondag bracht de "D de verfilming van Ar- Millers toneelstuk 'De van een handelsreizi- Als aanvulling hierop is iavond de documentaire ivate conversations' te :n De film biedt een inte- ant kijkje achter de ermen van de productie, iprekken en discussies de enscenering worden [gewisseld met anecdotes en mmentaar van de acteurs de studio. Bovendien praat hur Miller over het ont- an van het stuk, terwijl 'olker Schlöndorff zijn eigen ^egie belicht. Dit zegt directeur A. van Schendel van het Amsterdams Uitburo (AUB). Het bezoek aan het Concertgebouw groeide met zo'n 5 a 6 procent naar 525.000 bezoekers. Carré, dat zijn eeuwfeest vierde, kon zelfs een groei van zo'n 40 procent noteren in het afgelopen jaar. De eveneens aan de Amstel gelegen Kleine Komedie, die met sluiting wordt bedreigd, zag het bezoek stijgen met 19 procent. De Stadsschouwburg, aldus Van Schendel, deed het eveneens in 1987 beter dan in 1986, wat volgens hem opmer kelijk is omdat in de eerste helft van 1986 Het Nationale Ballet en De Nederlandse Opera nog in de schouwburg op het Leidseplein zaten. Het Muziektheater dat eind 1986 zijn poorten voor het pu bliek opende had eveneens een uitstekend jaar. Volgens direc teur W. Sinnige van dit theater waren er rond de 300.000 bezoe ker. De operavoorstellingen waren allemaal uitverkocht en de balletuitvoeringen vaak, maar nog niet altijd. De vrees die velen hadden dat het Muziektheater bezoek zou wegtrekken bij andere theaters is ongegrond gebleken. Ondanks de hoge bezoekcijfers van het Muziektheater groeide ook het bezoek in andere thea ters. Zowel Van Schendel als Muziektheaterdirecteur Sin nige zijn van mening dat het Muziektheater juist een stimu lans is geweest voor de belang stelling van het publiek voor de andere theaters. De toegenomen kunstbe hoefte bij het publiek werd ook waargenomen in de Nes. Thea ter De Brakke Grond, vaak Vlaamse gezelscha Vel cm V 1 ctcll i 1M gtjiClöUiu y fry optreden, zag het vorig sd MlStte en IViske: De ft zijn bezoek al verdubt zqn Deze keer is daar nog schepje bovenop gedaan De opgaande lijn in het gold eveneens voor de mus de hoofdstad. Het Rembrï huis had met 100.000 lseza^4== een topjaar, dat zelfde geval met het Amsteti Historisch Museum dat 1 205.000 bezoekers trok. Joods Historisch Museum sinds de opening op 3 100.000 bezoekers binnen muren, wat ook nog nooit toond was, maar dat W vooral door de verhuizing het kleine Waaggebouw het geheel gerestaureerd! nagogecomplex aan het J1 Daniël Meijerplein. Het Van Goghmuseum het jaar af met het record 680.000 bezoekers, het Rij' seum telde er ruim een tegenover 938.000 in .t daarvoor en het Stedelijk seum zo'n 510.000 mensen laatste cijfer werd alleen overtroffen in 1985 (550.001 zoekers. Dat was het de afscheids tentoonstelling Edy de Wilde, 'La Grande rade', die uit alle hoeken wereld bezoekers trok. De opmerkelijke ff1 1987 is volgens Van ScK niet alleen te BIN verklap de manifestatie Ams' Culturele Hoofdstad, voorstellingen en tentoo' lingen die daar niets maken hadden trokken meer mensen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 18