Helmut Schmidt voorziet dit jaar wereldrecessie IJzeren Dame breekt regeerrecord UNIEKE BLIK IN DE SCHIMMIGE WERELD VAN DE WAPENHANDEL Onderwereld doet beroep op ontvoerders BUITENLAND HET WEER voor honderd daklozen STOCKHOLM (RTR) - Een nauwelijks bekende Zweedse zakenman heeft een sleutelrol gespeeld to de Golfoorlog doordat hij grote hoeveelheden nunitie en explosieven aan Iran heeft verkocht. Dit hebben Zweedse douaniers en deskundigen in de wa Netwerk Helft SCHRIFTELIJKE TIPS BEGINNEN NU BINNEN TE LOPEN Ogen dicht Buitenlandse banken mogen niet adverteren Omkoping )ESTEM BINNENLAND/BUITENIANH MAANDAG 4 JANUAR11988 SING 80L MARGARET THATCHER OP WERELDNIVEAU STEEDS STERKER N I EUWSOVERZICHT Nkomo in nieuw kabinet van Zimbabwe Massale Iraakse wapenzending voor Sudan Ozonlaag over de hele wereld dunner Vliegongeluk wellicht door sabotage 'Moskou wil Afghaanse leider laten vallen' ▼▼▼▼TV Zon en maan Hoogwater Paus Johannes Paulus is gisteravond in het Vaticaan opgetreden als gastheer én ober van 100 arme en zieke zwervers. Nadat hij de daklozen hun maaltijd had aangereikt, ging de paus bij hen zitten om te praten en te eten. Johannes Paulus had de ernstigste krepeergevallen uitgenodigd. Met de ongewone ontvangst wilde de paus ook eer bewijzen aan de vele honderden vrijwilligers die zich in de eeuwige stad inzetten voor de zwervers. - foto ap za. ma en woe.: i Club 4 - 14, fel.30u.:zo. di.do.: lights. 14.20, >1.20 u.: za. ma. en hills cop 2. il de. UI ace. illl ouchables. i. The last emperor. Irger Hill. tail, b. The name of the mission. Veeks. Aria. j. Castaway, j. Maurice. aaert - 14.30 u. in Geyt - 'Feest der latjes'. Schilderijen, idhouwwerk en kera- ma. t/m za. 9-12 en [14-18 u.di.gesl. (tot riuseum - Teken in- hri Evenepoel. Geop. [i. za. 9-12 en 14-17 u. 115-18 u. (tot 10 ASHINGTON (DPA) - De voor malige Westduitse bondskanse lier Helmut Schmidt verwacht dat de wereldeconomie dit jaar [als gevolg van politieke fouten in de Verenigde Staten, Japan en de Bondsrepubliek Duitsland in een recessie zal raken. Schmidt zegt dit in een vraaggesprek met het Amerikaanse tijdschrift 'US News and World Report'. Volgens de ex-bondskanselier be grijpen de drie regeringen met de grootste verantwoordelijkheid (die in Washington, Bonn en Tokyo) niet hoe enorm belangrijk hun beleid is voor de wereldeconomie en hoe zij zich daarnaar moeten gedragen. Schmidt zei voorts geen 'effectieve stappen' van het Amerikaanse Congres te heb ben gezien om het begrotingstekort in de Verenigde Staten te verminderen. Een wereldwijde depressie ver wacht de voormalige bondskanselier niet. Hij sluit die echter ook niet uit, „omdat de domheid van regeringen nooit mag worden onderschat". Over de toekomst van de Amerikaanse eco nomie is Schmidt op grond van de grote buitenlandse schuld van de VS weinig optimistisch. Hij voorziet „een nieuwe dollarinflatie". De Russische leider Gorbatsjov noemde Schmidt „een formidabele strategische acteur". Schmidt onder steunde de beoogde halvering van de kernwapenarsenalen voor de lange afstand. Van een beperking bij de wapens met zeer korte reikwijdte is hij echter alleen voorstander als die gepaard gaat met een evenwichtige vermindering van de conventionele strijdkrachten. Van de kandidaten voor de opvol ging van de Amerikaanse president Reagan heeft Schmidt geen hoge pet op. „Ongelukkigerwijze lijken de kandidaten niet beter te zijn voorbe reid dan Ronald Reagan in 1980 en Jimmy Carter in 1976. Beiden moes ten in het ambt leren". Zakenman bewapende Iran ssing j3eu-JBBiedeT i-je-ep-xoo-e C13-12q-ieo -5pCienreu-ueAO su-sd-diii-^oq }.Tq-i33-dTi.s -aeiiOTis-sTei e-ps-jie nqej-ueTiSA-eq 9-mH.-TO-UUT-12 loos-emseojas jenhandel verklaard. Japenhandelaar Karl-Erik jjSchmitz trad begin 1985 uit de schaduw nadat de Zweedse douane een inval gedaan had dij zijn onderneming Scandi- lavian Commodity in Malmö. Het materiaal dat zij in be- lag namen - bij elkaar onge veer 18.000 documenten - bleek etterlijk dynamiet te bevatten. Wij legden een netwerk bloot lat voor een waarde van mil- oenen dollars explosieven, nunitie en onderdelen van ar- iilerie van Israël, Zuidafrika cn zeker vijf Westeuropese anden naar Iran verscheept lad", zegt een hogere functio naris van de Zweedse douane. Schmitz moet in maart voor i rechter komen. Als hij schuldig bevonden wordt, kan ïjj voor zes j aar in de gevange nis belanden. Hij heeft toege geven explosieven aan Iran rerkocht te hebben, maar be- itrijdt dat hij de Zweedse wet leeft overtreden. Functionarissen hebben aan de pers ongeveer 1.600 bladzij den van het materiaal ter in gegeven dat zij bij de in- lallen in beslag genomen heb- len. Deze documenten bieden een unieke kijk in de schim- nige wereld van de internatio- lale wapenhandel. Ondanks de invallen bleef ichmitz explosieven aan Iran leveren in heel 1985 en ook nog zo blijkt uit de docu menten. Deskundigen in de apenhandel schatten de waarde van zijn verkopen aan Iran op ruim 1,1 miljard gul- Zijn activiteit vormde in ogen een belangrijke fac tor om Teheran in staat te stel len zijn oorlogsinspanning te gen Iraq vol te houden. Volgens Aaron Karp, die ver bonden is aan het in Stockholm gevestigde internationale insti tuut voor vredesonderzoek (SI- PRI), is Iran voor ongeveer de helft zelfvoorzienend op het terrein van de kleine wapens, granaten, mortierbommen en artilleriegranaten. „Schmitz heeft hen voor de andere helft geholpen", aldus Karp. Schmitz kon vrij opereren omdat Europese regeringen niet bedacht waren op de op komst van een zeer omvang rijke zwarte markt in explosie ven als gevolg van de Golfoor log. „Tot dan bestond er geen echte regulering van de handel in oorlogsmaterieel. Niemand wilde honderden miljoenen tonnen van het goed tot de oor log tussen Iran en Iraq de be hoefte eraan schiep", aldus Karp. De Zweedse douane heeft een zeer gedetailleerd rapport van haar bevindingen ver strekt aan haar collega's in Finland, Noorwegen, Frank rijk, België, Nederland, Oos tenrijk en Italië, waarmee zij onderzoek in deze landen op gang bracht of stimuleerde. De documenten bestaan uit contracten, opdrachten, aan biedingen, laadbrieven, scheepslijsten, kredietbrieven van banken in Zwitserland en Londen en ontelbaar veel tele xen tussen Schmitz en zijn con tacten in Teheran en in geheel Europa. DEN HAAG - Het Neder landse ministerie van fi nanciën heeft banken in het buitenland te verstaan ge- Seven dat zij in Nederland Seen advertenties mogen plaatsen om spaarders aan te trekken. Vooral in het grensgebied brengen steeds meer spaarders ®n geld naar banken over de pens. Het ministerie wil deze sapitaalvlucht indammen. Nederlanders zetten hun jeld graag in het buitenland 'ast omdat Nederlandse ban- ten verplicht zijn aan de belas- :!ng op te geven hoeveel rente spaarders hebben ontvan- De Europese landen waren op de hoogte van zijn activiteit maar sloten er liever de ogen voor, aldus Schmitz. „Er is in elk land een fabriek die con tinu explosieven produceert. Wie koopt die? Alleen landen die in oorlog zijn zoals Iran. Iedereen hield de zaak geheim totdat de Zweedse douane zich ging gedragen als een olifant in de porseleinkast en de zaak versteerde", aldus de wapen handelaar. Uit de documenten blijkt zonneklaar het gemak waar mee Schmitz onder nationale regelingen uit wist te komen die de verkoop van wapens aan Iran verboden. Hij kocht explo sieven van maatschappijen in heel West-Europa, en van Is raël en Zuidafrika. Hij kreeg groen licht voor de export er van door certificaten op tafel te brengen waaruit bleek dat ze bestemd waren voor landen als Joegoslavië, Pakistan of Ke nya. Schmitz betaalde ook com missie aan staatswapenpro- duktiebedrijven in Joegoslavië en Pakistan om zich van hun medewerking te verzekeren, zo blijkt uit de documenten. Van onze verslaggever HAARLEM - Op het hoofd bureau van politie in Haar lem is het nog stiller dan voor de informatiestop. Wilde de politie toen niets vertellen, nu lijkt het er op dat ze echt niets te vertellen heeft. Geen concrete aanwijzingen, geëin arrestaties, laat staan een gouden tip. Het enig tastbare is een 31-jarige Nederlander die nu al dagen bijna onafgebro ken verhoord is over zijn 'mo gelijke betrokkenheid bij de voorbereiding van de ontvoe ring van Gerrit-Jan Heijn'. Tot en met gisteravond ontkende hij in alle toonaarden iets van de ontvoering af te weten. Zijn advocaat mr. H. J. G. Brander uit Amsterdam, mag bij de verhoren aanwezig zijn. Ook hij hult zich net als de po litie in stilzwijgen. Brander om de belangen van zijn cliënt niet te schaden; de politie om de be langen van het onderzoek niet in de weg te staan. Woensdag loopt de eerste be waringstermijn voor de 31-ja- rige verdachte af. Dat betekent dat de politie de rechter-com- missaris morgen al moet vra gen of hij toestemming kan ge ven om de verdachte nog eens zes dagen vast te houden. Het enige nieuws over de ontvoeringszaak kwam het af gelopen weekeinde van de Am sterdamse onderwereld. De heer F. Adriaanse, die volgens eigen zeggen contacten heeft met de penose in de hoofdstad, deed voor het NOS-journaal een klemmende oproep aan de ontvoerders van Gerrit-Jan Heijn om een veertiende brief te sturen met daarin de plaats waar Heijn begraven is. Adriaanse alias 'Frits van de Wereld': „De ontvoerders heb ben dertien brieven geschreven voor de poen. Laat ze in een veertiende brief zeggen waar Heijn uithangt Als de ontvoer ders echte kerels zijn en ze hebben een greintje moraal over, laat ze dan die veertiende brief sturen". Politiewoordvoerder A. Gee- lof noemt de oproep uniek. De politie wroet nu al bijna vier maanden onafgebroken in de Amsterdamse onderwereld. Door de vele tientallen naspeu ringen heeft de politie al een veel beter beeld van het Am sterdamse milieu dan voor de ontvoering. Met de ruim 60 rechercheurs die nu aan het onderzoek wer ken kan de politie zo'n 500 tips tegelijk verwerken. De telefo nische aanwijzingen lopen snel terug, maar de schriftelijke tips beginnen nu pas goed te lo pen. Dat betekent weer veel F. Adriaanse, de in de on derwereld zeer bekende 'Frits van de Wereld', heeft de ontvoerders opgeroepen in ieder geval te laten weten waar de heer Heijn kan wor den gevonden. - foto anp werk. Veel brievenschrijvers moeten gebeld worden omdat de politie aanvullende vragen heeft. De honderden tips van pa ragnosten hebben nog tot niets geleid. Op grond van dit soort aanwijzingen zijn zeven loca tie-onderzoeken ingesteld in binnen- en buitenland, zoals gezegd zonder resultaat. Van de honderd mensen die de stem van een van de ont voerders meenden te herken nen werden er een paar door twee of drie tipgevers geïdenti ficeerd. Het onderzoek naar deze verdachten gebeurt met voorrang. Uitlatingen van commissaris K. Sietsma dat journalisten geld hebben geboden aan agen ten voor tips over de ontvoe ring kunnen niet bewezen wor den. Sietsma: „Ik heb niet ge zegd dat het zo was. Ik heb ge zegd dat ik er niet verbaasd van sta als dat soort dingen ge beuren; zoals dat bijvoorbeeld tijdens de Heineken-ontvoe- ring ook is gebeurd." Volgens de Amsterdamse commissaris is het zeker dat er door de politie gepraat is met journalisten. Sommige kranten hadden informatie die alleen in beperkte politiekringen bekend was. Op gezette tijden tijdens het maandenlange onderzoek heeft Sietsma alle leden van het re cherchebij standteam bij elkaar geroepen en met klem ge vraagd om niets tegen de pers te vertellen. Hij acht het echter niet uitgesloten dat andere po litiediensten of semi-overheid- instellingen die bij het onder zoek behulpzaam waren met informatie hebben 'gelekt'. dingsmogelijkheden voor de nieuwe technologie dreigt een permanente onderklasse te scheppen. Op de avond van de verkie zingsoverwinning in juni ver klaarde Thatcher dat zij haar nieuwe regering zou dwingen aandacht te besteden aan knel lende sociale thema's als daar zijn huisvesting, opleiding en om- en bijscholing. Op het internationale vlak bracht haar kordate en niet van zijn stuk te brengen leider schap de mensen in het Krem lin er toe haar de bijnaam (haast een eretitel) 'IJzeren Da me' te geven, en kreeg Londen een meer dan normale invloed in de wereldpolitiek. Zij heeft met Gorbatsjov ge confereerd in het Kremlin. Kort geleden sprak zij twee uur met de chef van het Kremlin, toen deze eerder deze maand een tussenlanding maakte op zijn vlucht naar Washington, waar hij met Reagan het INF- akkoord sloot. aapuos^qaa-i '8 'Sooqana 'L 'upoP rapuo U3U3}s -f 'paoii do pmi z 'snpeo 'I "0NDEN (UPI) - Sinds gis pen is Margaret Thatcher langst in het ambt Jaande regeringsleider die Jfoot-Brittannië in deze teuw gekend heeft. aanmerking genomen dat de 'tbtstermijn van president kagan van de Verenigde Sta- aan het aflopen is, is de 'Mwachting gewettigd dat de «-jarige Thatcher in toene mende mate een sleutelrol zal laan spelen in de diplomatie oost en west. Mevrouw Thatcher is mo menteel de langst in functie Inde leider in enig westers ®d, met inbegrip van het ®atshoofd van de Verenigde ■aten. Alleen al dit feit garan deert haar een prominente plaats in de geschiedenisboe ken, niet ver uit de buurt van haar illustere voorganger Win ston Churchill. Gisteren stond de Conserva tieve premier acht jaar en 244 dagen in het ambt van rege ringsleider, wat haar een re cord oplevert vergeleken met Lord Asquith, die acht jaar en 243 dagen - van 1908 tot 1916 - premier was. Maar het stempel dat That cher op de Britse samenleving en de wereldpolitiek drukt, stijgt uit boven de lange duur van haar premierschap. Sinds zij op 4 mei 1979 aantrad, heeft zij haar eigen model van con servatief fiscaal en sociaal be leid ontplooid dat Groot-Brit- tannië grondig heeft veran derd. Zij verkocht genationali seerde industrieën en nutsbe drijven aan het publiek, be knotte de macht van vakbon den die het land met stakingen lam plachten te leggen, ver laagde de belastingen, wist de inflatie aanzienlijk te vermin deren en deed een nieuw gevoel van welvaart postvatten bij een groot deel van het volk. Modale Britten maakten als nieuwkomers hun opwachting op de aandelenmarkt en koch ten aandelen in British Tele com, British Airways, British Gas en andere voormalige staatsbedrijven. Sinds 1979 kent Groot-Brittannië zo'n 6 miljoen nieuwe aandeelhou ders. Ook gingen steeds meer mensen over tot de groep eigenhuizenbezitters. Behalve dat de economie in de afgelo pen jaren flink aantrok waar door de hypotheken voordeli ger werden, werden ongeveer 1 miljoen gemeentewoningen verkocht aan de huurders. De economie van Groot- Brittannië, die eens tot de zwakste in Europa behoorde, is in de afgelopen jaren sneller gegroeid dan enige andere in Europa. Maar het succesverhaal van Thatcher is niet compleet. On der haar premierschap is de werkloosheid verdrievoudigd en de criminaliteit met meer dan 30% toegenomen. Sommige waarnemers spreken van een polarisatie tussen het zwaar getroffen industriële noorden Margaret Thatcher schreef ook al geschiedenis toen zij de eerste vrouwelijke minis ter-president van Groot- Brittannië werd. Nu is zij langer in het ambt dan wie ook in deze eeuw. - fotoap van het land en het welvarende zuiden. De hoge werkloosheid in het noorden, waar oude indu strieën tot stilstand gekomen zijn, en het gebrek aan oplei- HARARE (RTR) - President Robert Mugabe van Zimbabwe heeft de samenstelling van zijn nieuwe kabinet bekendge maakt, waarin ook een plaats is ingeruimd voor zijn voorma lige aartsrivaal Joshua Nkomo. Nu Mugabe's ZANU-partij en Nkomo's ZAPU-partij tot fusie hebben besloten, zullen leden van de voormalige oppositiepartij functies krijgen in de rege ring en in de nieuwe eenheidspartij. Joshua Nkomo wordt een van de drie ministers in het bureau van de president die toe zicht zullen houden op de andere ministeries. Het nieuwe kabi net telt een blanke minister, Chris Anderson, die verantwoor delijk blijft voor het ambtenaren-apparaat. KHARTOUM (AFP) - Dankzij een luchtbrug tussen Baghdad en Khartoum heeft Sudan de afgelopen weken bijna 1.500 ton aan wapens, munitie en militair materieel ontvangen uit Iraq, zo meldde zaterdag het Sudanese persbureau SUNA. De wa penzendingen bestaan uit raketten, raketwerpers en kanon nen. Toestellen van de Iraakse luchtmacht hebben 29 vluchten uitgevoerd. De bemanningen werd zaterdag een banket aange boden door Mohammed Osman Mirghani, leider van de Demo cratische Unionistische Partij, een van de coalitiepartijen in de regering. Mirghani dankte Iraq omdat het Sudan helpt het „het hoofd te bieden aan buitenlandse agressie die de Arabische identiteit van het land bedreigt". Eerder deze week zei Mirg hani dat Sudan behalve van Iraq ook militaire hulp krijgt van Saudi-Arabië, Jordanië, Egypte en Libië. WASHINGTON (AFP) - In de afgelopen zeven jaar is de ozon laag niet alleen boven de zuidpool, maar boven vrijwel de hele wereld dunner geworden, zo blijkt uit een studie van dr. Ken neth Bowman, gepubliceerd in het Amerikaanse tijdschrijft Science. Bowman zegt dat de ozonlaag tussen 1979 en 1986 als geheel met vijf procent is verminderd. Het duidelijkst is dat boven de zuidpool, waar de ozonlaag 40 procent dunner is ge worden, maar ook boven de gematigde zones is de ozonlaag zes tot zeven procent dunner. Alleen boven de tropische gordel trad dit verschijnsel niet op. De ozonlaag beschermt de aarde tegen ultraviolette stralen die huidkanker kunnen veroorza ken. Bowmans studie is mede gebaseerd op satelliet-gegevens. Volgens deskundigen wordt de ozonlaag aangetast door chloorfluormethaan, dat met name wordt gebruikt in spuit bussen en koelsystemen. ANKARA (UPI/DPA) - Het Westduitse vliegtuig dat zaterdag avond in de buurt van de Turkse havenstad Izmir verongeluk te, is wellicht geëxplodeerd voor het neerstortte. Dat heeft een Turkse functionaris verklaard. Bij het ongeluk kwamen 11 Turkse passagiers en vijf Westduitse bemanningsleden om het leven. „De lijken lagen verspreid over een groot gebied, zodat we de mogelijkheid niet kunnen uitsluiten dat het toestel ont ploft is voor het verongelukte", zo verklaarde Vecdi Gynol, de gouverneur van Izmir. De minister van communicatie, Ekrem Pandelmirli, voegde eraan toe dat de mogelijkheid van sabo tage moet worden onderzocht. Het neergestorte vliegtuig was een Boeing 737 van de Westduitse chartermaatschappij Con dor, een dochter van Lufthansa. Het toestel was gehuurd voor het vervoer van Turkse gastarbeiders van Stuttgart naar Iz mir. MOSKOU (UPI) - Sovjet-functionarissen hebben laten door schemeren dat zij bereid zijn de huidige Afghaanse leider Naji- bullah te laten vallen. Moskou zal er volgens hen niet op staan dat hij na de eventuele terugtrekking van de Sovjet-troepen uit Afghanistan deel blijft uitmaken van de regering. Dat is vernomen van westerse diplomaten. Samen met andere recente verschuivingen in de opstelling van het Kremlin sterkt deze ontwikkeling de diplomaten in de overtuiging dat het de Sov jetunie ernst is bij het zoeken naar een oplossing voor de kwes- tie-Afghanistan, Moskou stelde zich tot dusver steeds op het standpunt dat na het vertrek van het Sovjet-leger een coalitie regering in het leven moet worden geroepen die wordt beheerst door Najibullahs marxistische Volksdemocratische Partij van Afghanistan. Maar na enige aandrang willen Sovjet-functio narissen wel toegeven dat wat hen betreft Najibullah niet per se hoeft te worden opgenomen in een toekomstige regering. IN EUROPA Verklaring der teken* H-hogedrukgebied L-lagedrukgebied grote cijfers: temperatuur. 1000-1010-1020 enz. Isobaren ofwel lijnen van gelijke lucht druk in millibar, de pijlen geven de richting aan. Koufront occlusiefront* «occlusiefront wil zeggen Cat Ce koude lucht die achter een depressie (slecht weerge- bied) stroomt het warmtefront heeft ingehaald. Amsterdamlicht bew9 gr Eindhovenregenbui>...9 gr Vlissingenonbewolkt9 gr Aberdeenlicht bew3 gr Barcelonalicht bew17 gr Berlijnhalf bew10 gr Budapestregenbui6 gr Bordeauxlicht bew11 gr Brusselregenbui8 gr Dublinonbewolkt9 gr Frankfurtzwaar bew9 gr Genèveonbewolkt..J...10gr Helsinkiregen5 gr Innsbruckonbewolkt8 gr Klagenfurtlicht bew6 gr Kopenhagen., regenbui8gr Lissabonlicht bew16gr Locarnomist8 gr Londenonbewolkt9 gr Luxemburgregenbui6 gr Madridhalf bew.14 gr Malagaonbewolkt18 gr Mallorcaonbewolkt18 gr Maltazwaar bew17 gr Moskouregen3 gr Münchenonbewolkt11 gr Nicezwaar bew18 gr Oslomist3 gr Parijshalf bew9 gr Praaglicht bew10 gr Romezwaar bew17 gr Splitzwaar bew13 gr Stockholmzwaar bew6 gr Warschauhalf bew10 gr Wenenregen9 gr Zurichzwaar bew9 gr Casablanca.... licht bew18 gr Cypruszwaar bew16 gr Istanbulzwaar bew14 gr LasPaltnaslicht bew22 gr Tuniszwaar bew16 gr VANDAAG/ Zon op: 08.48. Zon onder: 16.42. Maan op: 16.38. Maan onder: 09.43. MORGEN/ Zon op: 08.47. Zon onder: 16.43. Maan op: 17.50. Maan on der: 10.13. VANDAAG/ Bath: 03.34-15.49. Hansweert: 03.07-15.25. Terneuzen: 02.32- 14.47. Vlissingen: 02.13-14.29. Wemeldinge: 04.01-16.21. MORGEN/ Bath: 04.10-16.24. Hansweert: 03.42-15.59. Terneuzen: 03.08-15.23. Vlissingen: 02.49-15.04. Wemeldinge: 04.33-17.00.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 3