[een hechte gemeenschap met ruk verenigingsleven
'Geen gemeentelijke
belastingen
voor laagstbetaalden'
GRAAUW
poooooo
LINK B.V. 0
RK KERKDIENSTEN
PASTORIEDIENSTEN
A61
IE STEM VAN ZEELAND 3 ZATERDAG 2 JANUAR11988
tieburo
OOOOOOOI
George
Weemaes
O
o
o
o
o
o
Jonge Bobtails
SLUISKIL, EEN buiten
staander wordt er niet met
een vrolijker van. Grauwe
industrie, een biologisch zo
goed als dood kanaal, het
triest verhaal van een af
braakwij k dat laatst het
I tv-journaal nog haalde.
Misprijzen
Reis van Colsen
hSm'
Kauwgombal
Afgeouwehoerd
Amputatie
Bejaardenoord
VROUWENBOND SCHRIJFT TERNEUZEN
0
T16
veede lid.
DE RUILVERKAVE-
erkaveling maakt het
ver de ruilverkaveling
i 1988 dus toten met
de provincie Zeeland,
ek tot registratie. Het
achtersregistratie zal
stburg, Sluis en Aar-
- Sluis - Rijksgrens -
en welke voorzien zijn
inzage op de navol-
ën van Aardenburg,
e kunnen worden ver-
988, op woensdag 13
6.00 uur, in hotel de
en, hetgeen dan geldt
akt opnemen met het
E. Tange).
hts in aanmerking de
zing van het gebied,
de goedkeuring van
de wettelijke duur dan
voor zes jaren is ver
en voldoet, wordt hem
itie.
an beschrijft de land-
astrale grootte van het
er stemgerechtigd is.
achtovereenkomst in
melding van de kada-
ie van de oppervlakte
rmeld dat en op welke
,en gemaakt,
dan niet tot registratie
slissing. Daarbij wordt
in een uitspraak van de
worden onderworpen.
I de beslissing van de
irecht van de pachter.
t 4, Terneuzen
362 privé 97008
TIONING
INIEK
VERWARMING
/PAKKETTEN
landbouwwerktuigen
Zandberg - Graauw
aan klanten, familie en
vrienden een
Zalig
en
3elukkig Nieuwjaar
□I (huisjdieren
Het andere dorp Sluiskil
O
ECH. herder pup. J A.
onings. Tel. 01650-
1519.
et waterdichte schrifte-
ke garantie. 04992-2379.
K. Golden Retrieverpups
et stamboom, ouders
D-vrij, met volledige
arantie. 04998-72816.
K. Golden Retrieverpups
iet stamb. ing. en ontw.
el. 04138-75556.
LONDE bouvierpups met
amboom, ingeënt en ont-
ormd.lnl. 01652-6803.
OTTWEILERPUPS met
iamboom, ingeënt en ont-
ormd. Inl. 01652-6803.
K. Golden Retriever
ups met stamb., ing. en
ntw., tel. 04241-1549.
Door Joep Trommelen
Krante-artikelen beschrijven
een dorp in verval, zo lijkt het.
Maar onder de grauwe, depri
merende buitenkant bloeit een
hechte gemeenschap met een
rijk verenigingsleven. Sluiskil
heeft veel stormen doorstaan.
Het zijn misschien wel de be
dreigingen van buitenaf die de
Sluiskillenaars tot zo'n hechte
club maken.
Honoré Colsen, de man de de electri-
citeit naar het kanaaldorp haalde, is
voor velen nog steeds het grote voor
beeld. „Een echte vechter". De re
cente ontwikkelingen rond Sluiskil-
Oost hebben het dorp voor de zoveel
ste maal in een kwaad daglicht ge
steld, meent een aantal dorpsbewo
ners. „De mensen lezen niet Sluiskil-
Oost, maar denken meteen aan
Sluiskil", zegt middenstander R. van
Meerendonk. Een poging tot eerher-
j stel.
„Het misprijzen tegenover Terneu
zen, dat van oudsher al bestaat, is te
genwoordig alleen nog maar bij de
ouderen aanwezig. De jongeren ken
nen dat niet meer zo. De achterstel
ling zoals die er vroeger misschien
was bestaat ook niet meer. We vin
den heus wel gehoor binnen de mu
ren van het stadhuis. Maar we moe
ien ook niet met ieder flauwekulletje
aankomen", zegt J. Klaassen, bank-
employee.
De 'actie Goethals' van twee jaar
jeleden bracht de plaatselijke
CDA'er Goethals met voorkeurstem
men in de raad. Maar Goethals kan
de faam die Honoré Colsen aan het
begin van deze eeuw als raadslid ge
noot nooit evenaren. Ook een eigen
politieke partij, zoals de PAS waar
mee Els de Koning in de Terneu-
zense raad terechtkwam, heeft anno
f geen zin, vindt Klaassen. „Onze
belangen kunnen beter via de grote
partijen worden behartigd", zegt hij.
,;En dat lukt ook aardig".
De eerder genoemde Honoré Colsen
is hét voorbeeld van een strijdende
Sluiskillenaar, hoewel hij in Terhole
geboren. Hij redde in 1917 de
'blauwe brug' over het kanaal. Deze
zou worden afgebroken, maar Col-
ging hoogstpersoonlijk naar mi
nister Lely in Den Haag om voor de
brug te pleiten. En met succes.
Colsen was slager en reed op een
motor. Een bekende verschijning in
het dorp. Hij was tevens een fervente
voorvechter van vrije veren over de
Westerschelde. Hield noodslachtin-
in de donkere dagen van de
Tweede Wereldoorlog. Hij nam in
het initiatief tot de Reis van
Colsen, een bejaardenreis 'zonder
subsidie' die nog steeds bestaat. In
d gehouden door Sluiskil zelf en
ieder jaar weer een groot succes.
Colsen gaf Sluiskil een eigen gezicht,
beweren velen. Iets wat het dorp
nooit kwijt is geraakt
Klaassen wijst op de factor die
Sluiskil bijeen houdt: de industrie.
Het dorp begon in 1911 als kool te
Stoeien als natuurlijk aanhangsel
van de Cokesf abriek. Later kwam de
Nederlandse Stikstof Maatschappij
(NSM). „Vroeger waren de mensen
ontzettend verbonden aan de fabriek
War ze werkten. De directies had
den in de gemeenschap ook heel veel
in brengen. Meer dan je zou vermoe-
n", zegt Klaassen. „Als de indu
strie zou verdwijnen, werd Sluiskil
een dood dorp. Het ziekenhuis gaat
ju al weg, en als dat dan nog zou ge
beuren.
HET REFREIN van een zevenstrofig
Sluiskil-lied, gecomponeerd en ge
schreven in 1945. Wordt nog steeds
bij feesten, evenementen en partijen
gezongen:
Al ben je maar een klein vlekje
Sluiskil mijn geboorte-plekje
Van jou hou ik het meest
Aan jou wijd ik dit lied
Vergeten, vergeten, dat doe ik jou
niet!
De laatste twee strofen van een
nieuw lied, in Sluiskils dialect, ge
schreven in augustus 1987
't Frietkraam, de brug, 't kiosje
de Dollefsendiek en 't Bosje
't weg allemaal
't most breejer, 't kanaal
Sluuskille, m'n durp was 't klosje.
Wa wudder nou allemaal weten
en wa wudder nooit niet vergeten
't Hart van Sluuskü
de kern zo je wil
ed alt in de mensen gezeten.
- I:..,.
i
F
De Pierssenpolderstraat met op de achtergrond de NSM en de Cokesfabriek.
FOTO'S DE STEM COR J. DE BOER
fabrieken hebben we altijd al
vreemdelingen gehad. Sluiskil is
daarom geen gesloten maar een open
gemeenschap. De saamhorigheid die
hier ontstaan is werkt niet afstotend,
het trekt juist mensen aan".
Piet van Hecke, zelf woonachtig in
het te slopen Sluiskil-Oost: „Katho
liek en protestant heeft hier altijd
door elkaar gewoond. Ik kan me nog
herrinneren dat de zusters op school
tegen ons zeiden over de protestan
ten: daar mag je niet mee spelen,
hoor! Dan schold je even tegen ze
maar een kwartier later liep je weer
met elkaar te spelen".
Industriële ontwikkelingen heb
ben de vervelende eigenschap dat ze
elkaar meestal (te) snel opvolgen.
Sluiskil is om die reden deze eeuw
min of meer als een kauwgombal be
handeld; stukjes zijn er afgehaald,
vervormd, en ergens anders weer
aangeplakt. Bruggen over het ka
naal, de levensader van het dorp,
verrezen en werden weer neerge
haald. Fabrieken schoten als padde
stoelen uit de grond. Een deel van
Sluiskil, nota bene het centrum, ver
dween haast letterlijk in het kanaal
omdat de industrie vroeg om een
breder en dieper vaarwater. Vier ca
fés en het station waren plotseling
verdwenen. Dat is nu nog te merken.
Louck van Hecke, de zoon van
Piet: „We hebben eigenlijk nooit
meer een echt centrum gehad. We
hebben geprobeerd het weer op
nieuw op te zetten rond het Lely-
plein, maar dat is niet gelukt. Waar
zou het nu moeten komen? En is dat
sowieso wel mogelijk, een echt cen
trum uit de grond stampen? Je kunt
de ondernemers toch niet dwingen?"
Van Meerendonk, die duidelijk stelt
op persoonlijke titel te spreken,
vindt dat de middenstandsvereni
ging desondanks als nooit tevoren
tegen de stroom in roeit. „De consu
ment wil iets geslotens, zodat hij niet
afhankelijk is van de weersomstan
digheden. Maar het Lelyplein is
open. Toch kopen de Sluiskillenaars
het meeste wat ze nodig hebben in
het eigen dorp. De middenstandsver-
i Meerendonk ziet dat echter nog
5 niet gebeuren. Volgens hem
ft de Cokesfabriek grootse plan-
J®. Plannen die tevens de doorslag
hebben gegeven voor de sloop van
Sluiskil-Oost. Want hoewel de deel
nemers beweren de 'andere kant van
Sluiskil' te willen laten zien, komt
bet gesprek telkens weer terug op de
JP handen zijnde amputatie van de
"ogelbuurt.
Als de Cokesfabriek niet uit wilde
breiden, zou de sloophamer er nooit
'erschijnen, beweert van Meeren-
®>nk. „Terneuzen heeft het laatste
industrieterrein aan het water aan
SPgelhardt uitgegeven. Daarom
rioet Oost plat", zegt hij stellig,
«aar de Cokesfabriek ontkende en
isle weken geleden nog plannen in
"re richting te hebben.
Het geforceerde uit de grond
'tampen van Sluiskil door de indu
strie zorgde voor een bevolking die
overal vandaan kwam. Een 'melting
naar Amerikaans model. Klaas-
en: „Iedereen werd gelijk opgeno-
®en> dat kon ook niet anders. Dat
Savoe] zit er nog steeds in. Met die
De omgewaaide tent tijdens de laatste Gïldefeesten. Vrijwilligers zijn al weer hard bezig een nieuwe tent
op te bouwen.
Honoré Colsen toen hij negen
tig werd in 1975.
eniging voelt ook wel dat ze iets moet
doen om de klanten te trekken".
Klaassen: „Er wordt hier inderdaad
behoorlijk gekocht. Zelfs meer dan
in vergelijkbare plaatsen".
„En als je gaat winkelen, trek dan
maar gerust een hoop tijd uit, want
er wordt wat afgeouwehoerd onder
elkaar", vertelt Louck van Hecke
verder. „Ik kan nog een prachtig
verhaal vertellen wat dat betreft Ik
had bij Verschuren behang gekocht.
Ik stond dus thuis op dat trapje, m'n
best te doen om de rollen zo recht
mogelijk tegen de muur aan te plak
ken. Gaat de telefoon. Ik vloekend
dat trapje af. Wat denk je: Verschu
ren. Hoe het ging met het behangen,
want hij was toch wel nieuwsgierig.
Ik kwam terug in de kamer en toen
bleek dat de strook die ik net met
veel moeite had opgehangen weer
naar beneden was gevallen. Onge
looflijk, maar dat soort dingen maak
je hier mee".
„De kleinschaligheid van zaken
doen betekent service en vriende
lijkheid voor de klanten", zegt Van
Hecke. Van Meerendonk knikt in
stemmend. Uiteraard kan hij zich als
middenstander goed vinden in zulke
woorden. Niemand bevuilt immers
zijn eigen nest. Maar een manifesta
tie als de jaarlijkse Gildefeesten op
het einde van de zomer lijkt te be
wijzen dat de middenstand wel de-
gelij k een rol van betekenis speelt.
Zelfs een omgewaaide tent kan de
feestvreugde dan niet temperen. De
laatste keer bevolkten 1200 mensen
de tent op Groenoord die het centrale
punt van de feesten vormde. En dat
terwijl Sluiskil net 4000 zielen telt.
Volgens Van Hecke een bewijs van
de saamhorigheid in Sluiskil. „De
rangen en standen liggen hier ook
veel korter bij elkaar dan elders. Er
is geen hiërarchie. Een bovenlaag
heb je hier nooit echt gehad".
Vermeerdonk begint over een an
der onderwerp dat speelt binnen de
gemeenschap. „Er moet meer gele
genheid komen voor bejaarden die
hier geboren zijn om hun laatste ja
ren in Sluiskil te slijten. Er zitten op
dit moment al zo'n veertig mensen in
andere dorpen die eigenlijk veel lie
ver hier zouden zijn. Er bestaat een
brief van de gemeente Terneuzen
naar de provincie om te protesteren
tegen de acht plaatsen in tehuizen
die er tot 1995 in Sluiskil voor be
jaarden bij mogen komen. Dat is veel
te weinig. Er komen veel meer oude
ren".
Ook het verdwijnen van het St.-
Elisabethziekenhuis baart de Sluis
killenaars zorgen. Maar ook nu wil
len de Sluiskillenaars 'niet bij de
pakken blijven neerzitten', zoals
Klaassen het zegt. Het ziekenhuis
betekent veel voor de plaats. Werk
gelegenheid, maar ook omzet voor de
middenstand, sfeer en bezette bed
den in hotels. Iedereen is het erover
eens dat er iets voor in de plaats
moet komen.
Sluiskillenaar P. Luijcks ziet het
leegkomende hospitaalgebouw als
een uiterst geschikte plaats voor een
bejaardenoord. Maar ook het Gilde-
huis en de scouting zouden er een
plaatsje in kunnen vinden. Als er
niets gebeurd, zal het gebouw en ook
de directe omgeving verloederen,
menen de Sluiskillenaars. Het laat
ste woord over het ziekenhuis is nog
niet gezegd.
Het andere gezicht van Sluiskil is
ook de Terneuzense burgemeester C.
Ockeloen niet ontgaan. Enkele we
ken geleden nog zei hij tot een jubi
laris, die zelf ook actief was binnen
het verenigingsleven: „Ik kom zelf
heel graag in Sluiskil. Er is altijd wel
wat te doen. Als er een plaats actief
is, dan is dat Sluiskil wel. Ik ken niet
één Sluiskillenaar die niet in het
verenigingsleven actief is. Als dat le
ven er niet was zou Sluiskil weieens
een heel triest dorp kunnen zijn".
NOORD - ZUID - BEVELAND
Goes - Parochie Maria Magdale-
na: zat. 19 u. zond. 9.00 en 10.30 u.
Zierikzee - H. Willebrord, Mo-
lenstr. 62, zat. 9 u. zond. 11 u.
Hansweert - O. L. Vrouw Onbe
vlekte Ontvangenis, zat. 17 u.
zond. Hu. Maria-oord, zat. 10.30
u.
Lewedorp - H. Eligius, zat. 19 u.
zond. 10.30 u.
Rilland-Bath.- H. Jozet, ofwel
zat. om 19 u. ofwel zond. om 9.30
u. (om de 14 dagen).
Yerseke - H. Anna: ofwel zat. 19
u. ofwel zond. 9.30 u. (Om de 14
dagen).
Ovezande - O. L. Vrouw Hemel
vaart, zat. 19 u. zond. 9.30 u.
WEST - ZEEUWSCH - VLAAN
DEREN
Aardenburg - Maria Hemel
vaart, zat. 19 u., zond. 10 u.
Biervliet - H. Maagd Maria On
bevlekt Ontvangen, zat. 19 u.
zond., 10 u.
Breskens - H. Barbara, zond. 10
u.
Eede - H. Maria Hemelvaartzat.
19 u. zond. 10 u.
Groede - H. Ba vo. zat 19 u. zond. 9
u.
Hoofdplaat - H. Eligius. zat. 17 u.
zond. 9 u.
Oostburg - H. Eligius. zat. 19 u.
zond. 10.30 u.
Schoondijke - H. Petrus Apostel,
zond. 9.45 u.
Sli jkplaat - Maria Sterre der Zee.
zat. 17 u.
IJzendijke - H. Maria Hemel
vaart. zat. 19 u. zond. 10.30. Huize
Emmaus. zond. 11.15 u.
Sluis - H. Johannes de Doper. zat.
19 u. zond. 10 u.
WALCHEREN
Middelburg - H. Petrus en Pau-
lus, Lombardstr. zond. 10 a
Kerkcentrum De Hoeksteen, Ro
zenburglaan, zond. 11.30 u.
Vlissingen: Paauwenburg. Kerk
centrum Open Hof, A. Gogelweg:
zond. 11 u. en 19 u. Lieve Vrouwe-
kerk, Singel: zat. 19 en zond. 9.30
u.
Souburg - Martinuskerk. zond. 10
u.
Domburg- Willibrorduskerk-
zat. 19.15 u.
OOST - ZEEUWSCH - VLAAN
DEREN
Clinge - H. Hendricus. zat. 19 u.
zond. 9.30 u.
Hulst - H. Willibrordus. zat. 19 u.
zond. 9.30 en 11.30 u.
Graauw - Maria ten Hemelope-
ning. zat. 19 u.
St. Jansteen - H. Johannes de
Doper. zat. 19 u. zond. 10.30 u.
Boschkapelle - H. Petrus en Pau-
lus. zond. 9.30 u.
Westdorpe - O. L. Vr. Visitatie,
zat. 17 u. zond. 09.30 u.
Hengstdijk - H. Catharina. zond.
11.00 u.
Heikant - H. Theresia. zat. 19 u.
zond. 10 u.
Kloosterzande - H. Martinus. zat.
17 u. zond. 11 u.
Koewacht - H. H. Philippus en
Jacobus, zat. 17 u. zond. 9.00 u.
Lamswaarde - H. Cornelis. zond.
9.30 u.
Nieuw-Namen - H. Jozef. zond.
11.00 u.
Ossenisse - H. Willibrordus.
zond. 9.30 u.
Stoppeldijk - H. Gerulphes. zat.
18.30 u.
Sluiskil - St. Antonius. zat. 19 u.
zond. llu.
Terhole - H. Gerardus Majella.
zond. 11.00 u.
Axel - H. Gregorius de Grote. zat.
19 u. zond. 11 u.
Philippine - O. L. Vr. Hemel
vaart. zat. 17 u. zond. 9.30 u.
Sas van Gent - Maria Hemel
vaart. zat. 19 u. zond. 9 en 11 u.
Zandstraat - H. Pastoor van Ars.
zond. 10 u.
Terneuzen - H. Willibrordus(Tri-
niteitskerk). zat. 19 u. zond. 9.15
en 10.30 u. Verrezen Christus:
Maand. t.m. zat. 19 u. zond. 9.30 en
11 uur.
Hoek - H. Kruiskerk, zond. 10.30
u.
Zuiddorpe - H. Maria Hemel
vaart. zat. 17 u. zond. 9.45 u.
PASTORIEDIENSTEN
Van zondag 12 u. tot dinsdag 12
uur is voor geestelijke bijstand
onderstaande pastorie te berei
ken.
OOST-ZEEUWSCH-VLAAN-
DEREN
Hulst, Hontenisse en Koewacht -
Past. J. ter Braak, Hulst, tel.
01140-19595, of Ziekenhuis Hulst,
tel. 01140-12651.
TERNEUZEN - De afdeling Terneuzen van de Vrouwen
bond FNV heeft het gemeentebestuur van Terneuzen
verzocht om, in navolging van andere Nederlandse ge
meenten, een regeling te treffen voor het kwijtschelden
van gemeentelijke belastingen voor alle minima.
In een brief aan het college en
de gemeenteraad stelt het be
stuur van de afdeling dat 'een
dergelijke regeling geen struc
turele oplossing is, maar dat
het een verlichting kan beteke
nen van de financiële last
waarin velen verkeren.'
Eind 1987 heeft de Terneu
zense afdeling van de FNV-
Vrouwenbond zich bezigge
houden met een scholingspro
ject. Het thema van dit project
was 'solidariteit tussen ma
xima en minima'. Over dit
thema werd gediscussieerd en
uiteindelijk werden de ver
schillende conclusies op een
rijtje gezet.
Een van de voornaamste
conclusies was dat de FNV-
vrouwen in Terneuzen die soli
dariteit gestalte wilde geven
door het op te nemen voor ge
zinnen en alleenstaanden die
van een minimum-uitkering of
het minimum-loon moeten
rondkomen.
Voor deze categorie mensen,
constateert de afdeling, ziet het
er voor 1988 allerminst
rooskleurig uit. „Voor velen in
onze maatschappij een uit
zichtloze situatie," aldus het af
delingsbestuur.
„Gelukkig zijn er nog ge
meentebestuurders", vervolgt
de afdeling, „die het opnemen
voor die minima, die door de
centrale overheid in de steek
zijn gelaten." Een aantal ge
meenten heeft namelijk een re
geling getroffen, waarin diege
nen die in aanmerking komen
voor een eenmalige uitkering,
de gemeentelijke belastingen
wordt kwijtgescholden.
Met klem verzoekt de afde
ling het Terneuzense gemeen
tebestuur en de raadsleden om
ook een dergelijke regeling te
treffen voor de minima in de
Scheldestad.
Voor wie op oudejaarsavond wil gaan zingen, al dan niet met de
rommelpot erbij, zijn we net te laat op gang. Bewaar de liedjes
voor volgend jaar, dan zie je daar niks meer van.
In Guust Lybaart zijnen jongen tijd zong men:
Ik heb zo lang met de doedelpot
gelopen,
ik heb geen geld om een broodje
te kopen.
Ei, ei, oude boerderij,
geeft mij een centje dan ga ik
voorbij.
Ook bij de rommelpot werd ge
zongen:
't Was op een oudejaarsavond,
toen sloeg de bakker zijn wijf
al met een hete knuppel
zodaning op haar lijf.
De knuppel wou niet breken,
't wijf dat wou niet spreken.
De knuppel die brak,
het wijf dat sprak,
o wat rare dingen zijn dat.
Het wijf al in den oven,
den bakker haar achterna.
Ze waren heet gestoven,
't liep tegen de nieuwejaar.
Nieuuoejaarke zoet,
't verreke heeft vier voeten,
vier voeten en ene staart,
't verreke is geen duitjen waard.
Wat zullen we de bakker geven?
al voor zijne nieuwejaar?
Een kindje in een wiegske,
net zwarte krullekens haar.
Hoe moet dat kindje heten?
Ol, drol, peperbol,
geeft den bakker nen schop
voor zijn hol
dat hij van de trappen rol,
van de trappen op de stoep
al in een grote paardepoep.
Op Koewacht zong men onge
veer hetzelfde, alleen kreeg
daar het kindje van de bakker
'werme sokskes' aan.
Mevrouw Cor de Wever-Strij-
donk uit Hoofdplaat, die een
bijna gelijkluidende versie van
'Al op een Oudejaarsavond' in
zond, schrijft erbij: 'Dit is een
Hulsters lied, want mijn opa
Strijdonk zong dit al toen ik zes
jaar was, nu bijna zestig jaar
geleden. Ik zing het nu voor
mijn kleinkinderen, want ver
leren doe je het nooit en doe het
dan liefst in het Hulsters, dan
is het 't mooiste.' Ook mevrouw
A. Wauters noemt dit versje in
haar boek 't Kroniekske. Zij
heeft ook het volgend versje
opgetekend op De Kauter:
Nievejaarke, kom te buiten,
ik eb een kurfke, da kan goed
sluiten.
Ik eb een touwke, dat ligt vol
kneupen,
Bazinnelce geef mij een duitje
Dan gane'k ik leupen.
Ook van De Kauter zong me
vrouw Y. Bleyenberg voor ons:
Nievejaarke zoete,
Mijn moeder is een troete,
Mijn vader is een wit konijn,
Mag da nie gezongen zijn?
Zit u toch, nu met die vele zondagen, wat te rommelen in die oude
liedjesschriften van u en u vindt iets wat geschikt is voor deze ru
briek, neem dan contact op met: Van Vollenhovenstraat 5,4561 JJ
Hulst.
Pegam
