Zimbabwe nu onder president Mugabe
Ex-koning Michael van Roemenië 40 jaar in ballingschap
Kerk Zuid-Amerika
pakt rol in nationale
tegenstellingen op
'AFKONDIG!
-DESTEM-
EENPARTIJSTELSEL MAAKT EINDE AAN OVERGANGSPERIODE
DE STEM BINNENl
I
DEN HAAG (ANP) - M
heeft minister Braks de
om de visserij op bepaa|
nog voordat de quota -1
den te vangen vis - zijn oj
VLAM IN DE PAN:
Dode in Eindhoven
DERTEMCOJ
'87: beurskrach en rak
Door Luis Pasara
DE stem van de katho
lieke kerk in Latijns-
Amerika is terug van
weggeweest. Het afgelo
pen jaar hebben de
geestelijken na jaren
van terughoudendheid
weer van zich laten ho
ren in nationale conflic
ten in landen als Colom
bia, Nicaragua, Panama
en Haiti.
Met de opkomst van de be
vrijdingstheologie, de stro
ming die opkomt voor de
armen en de 'basiskerk'
stichtte, lieten de kerkelijk
leiders zich steeds minder
in met politiek. Interne
conflicten en tegenstellin
gen die de nieuwe stroming
met zich meebracht, hiel
den de geestelijke leiders op
het continent meer bezig.
Anno 1987 is dat tij ge
keerd. Niet alleen priesters
en kerkelijk georiënteerde
organisaties, ook de bis
schoppen zelf hebben on
recht en politieke onder
drukking openlijk aan de
kaak gesteld.
De meest uitgesproken
stellingname kwam eind
juni van de Colombiaanse
bisschoppen. Zij verrasten
vriend en vijand met een
openlijke veroordeling van
het politieke systeem in het
land, waar de twee mach
tige partijen, de conserva
tieven en de liberalen, elk
aar afwisselen en om beur
ten de vrijwel absolute
macht uitoefenen.
De geestelijk leiders her
innerden aan de 10.000 Co
lombiaanse kinderen die
jaarlijks aan ondervoeding
sterven en de 2.000 slachtof
fers die het politieke ge
weld in een jaar tijd had
geëist. Ze boden aan als be
middelaars op te treden
tussen de regering van pre
sident Virgilio Barco en de
guerrilla-groepen in het
land.
De veroordeling van het
politieke systeem werd al
gemeen als opzienbarend
gezien. De Colombiaanse
katholieke kerk is van
oudsher conservatief en
nauw verbonden met de re
gering. Een liberale pries
ter als Camillo Torres zag
in de jaren zestig geen an
dere uitweg dan de linkse
guerrillastrijd.
In Panama speelde de,
traditioneel terughoudende,
kerk dit jaar èen actieve rol
in de aanhoudende poli
tieke crisis. De clerus liet
het niet bij een veroorde
ling van de 'dobermans', zo
als de oproerpolitie er
wordt genoemd. De rege
ring van president Eric del
Valle moet, zo vinden de
geestelijken, het vertrou-
,wen van het volk herwin
nen, een einde maken aan
de corruptie en garanties
geven voor eerlijke verkie
zingen.
De Panamese crisis brak
uit in juni, toen een op ver
vroegd pensioen gestuurde
kolonel 's lands sterke man,
generaal Manuel Antonio
Noriega, van verkiezings
fraude en betrokkenheid
bij moord beschuldigde.
Zijn uitlatingen waren
aanleiding voor rellen, be
togingen en stakingen. De
politieke oppositie, het be
drijfsleven, rechtse chris
ten-democraten en de con
servatieve clerus onder lei
ding van de aartsbisschop
van Panama, Marcos
McGrath, vormden één
front tegen het bewind.
Op Haiti was de priester
Jean Bertrand Aristide een
van de presidentskandida
ten voor de, inmiddels op
geschorte, verkiezingen. De
geestelijke, voorvechter
voor de armen, is leider van
de 'kleine kerk', zoals de ra
dicale stroming op het
eiland wordt genoemd.
De bisschoppen nemen
een gematigder standpunt
in, maar hebben het uitstel
van de verkiezingen desal
niettemin veroordeeld. De
stembusgang werd opge
schort wegens geweld in de
hoofdstad Port-au-Prince,
volgens de bisschoppen
geënsceneerd door de voor
lopige regering van gene
raal Henry Namphy.
In Nicaragua bleek een
geestelijk leider de enig ac
ceptabele bemiddelaar tus
sen de regering en de rebel
len. De als conservatief be
kend staande aartsbisschop
van Managua, kardinaal
Obando y Bravo, werd in
november door president
Daniel Ortega gevraagd als
tussenpersoon op te treden,
ondanks het verwijt dat hij
teveel op de hand van de
contra's zou zijn.
Dat Obando y Bravo niet
neutraal is, bewijzen zijn
vele pleidooien voor demo
cratisering van het Nicara
guaanse bewind, volgens
hem voorwaarde voor een
verzoening van de strijr
dende partijen. Democrati
sering is een sleutelwoord
in het Middenamerikaanse
vredesakkoord dat de re
gionale leiders in augustus
overeenkwamen.
Het Akkoord van Esqui-
pulas, naar de Guatema-
laanse badplaats waar het
is ondertekend, figureerde
prominent in de Kerstbood
schap van paus Johannes
Paulus II. De kerkvorst
noemde het vredesplan
naast het akkoord over de
middellange afstandswa
pens, de belangrijkste ge
beurtenis van de afgelopen
maanden. -j t -
(IPS)
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, incl. B.T.W., bij vooruitbetaling te voldoen:
24,90 per maand, 71,85 per kwartaal of 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1,- per maand,
J 1,90 per kwartaal, f 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. 1,25.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice-
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
ninPiTTilM ACHTERGROND DONDERDAG 31 DECEMBER 1987
r
MET de installatie van de
63-jarige Robert Mugabe
als president van Zim
babwe komt vandaag een
eind aan overgangsperiode
van zeven jaar, waarin het
politiek bestel van Zim
babwe was gemodelleerd
naar het voorbeeld van
Groot-Brittannië.
In 1988 zal Zimbabwe meer
gaan lijken op andere Afri
kaanse staten: een eenpartij
stelsel onder een sterke presi
dent met uitvoerende be
voegdheden.
Bij de onderhandelingen
van Lancaster House over de
onafhankelijkheid werd in
1980 afgesproken dat de
grondwet de eerste zeven jaar
niet ingrijpend veranderd zou
worden. Nu die termijn is af
gelopen krijgt Mugabe de
kans een politiek model naar
eigen voorkeur in te voeren.
De eerste stap daartoe werd
eerder dit jaar al gedaan met
de afschaffing van de 20 voor
blanken gereserveerde parle
mentszetels. De tweede stap
wordt op 31 december geno
men met de afschaffing van
de functie van premier en de
benoeming van Mugabe tot
president. De derde, en be
langrijkste, stap wordt de in
voering van de eenpartij staat.
Vorige week werd aange
kondigd dat de regeringspar
tij ZANU-PF van Robert Mu
gabe en de oppositiepartij
ZAPU een 'historisch fusie
akkoord' hadden gesloten. De
twee partijen verklaarden
zich eensgezind in hun stre
ven naar een eenpartij-staat
op marxistisch-leninistische
grondslag. Die aankondiging
veroorzaakte geen opschud
ding bij het bedrijfsleven, dat
nog steeds wordt gedomi
neerd door overwegend be
houdende blanken.
De rond 100.000 zielen tel
lende blanke gemeenschap
heeft sinds de onafhankelijk
heid geleerd de marxistische
retoriek van de regering met
een flinke korrel zout te ne
men. Zakenlieden klagen
soms wel over deviezencon-
troles, importbeperkingen en
loonsverhogingen, maar over
het algemeen wordt de parti
culiere ondernemers en grote
blanke boeren weinig in de
weg gelegd. Wel maakt het
bedrijfsleven zich zorgen dat
buitenlandse investeerders de
regering op haar woord ne
men en zich laten afschrikken
door het officieel beleden
marxisme.
Aan de machtsoverdracht
aan een zwarte regering,
waartegen de Rhodesische
blanken zich met hand en
tand verzet hadden, was een
bloedige oorlog voorafgegaan.
Maar paradoxaal genoeg zijn
het sinds 1980 niet de betrek
kingen tussen blank en zwart,
maar de spanningen tussen de
rivalen ZANU en ZAPU die
de stabiliteit en de voorspoed
van Zimbabwe ondermijnen.
In Harare hoopt men dat de
fusie tussen beide partijen de
nationale eenheid zal bevor
deren, maar de voortekenen
zijn niet onverdeeld gunstig.
Het zal op zijn best een afge
dwongen eenheid worden.
De afschaffing van de 20
blanke zetels, indertijd inge
steld om de blanke minder
heid gerust te stellen, is rim
pelloos verlopen. Gereser
veerde zetels voor blanken
werden in brede kring gezien
als een anachronisme, dat het
regeringsbeleid van verzoe
ning tussen blank en zwart in
de weg stond. Na een emotio
neel vaarwel konden ver
scheidene blanke parlementa
riërs weer op hun parle
mentszetels plaatsnemen, dit
maal benoemd door de rege
ringspartij ZANU. Vooral
vertegenwoordigers van het
bedrijfsleven en van de
blanke grootgrondbezitters
werden uitverkoren, niet de
blanke liberalen die zich voor
de onafhankelijkheid hadden
ingezet voor de rechten van de
zwarten. Niet de liberalen,
maar juist de voormalige me
destanders van Ian Smith
hebben een belangrijke ach-
President Robert Mugabe.
terban in de blanke gemeen
schap.
Die gang van zaken ont
lokte ZAPU-leider Joshua
Nkomo de sneer dat de rege
ringspartij zich beter kon om
dopen tot ZANU-RF, de ini
tialen van de rechtse Rhodesi
sche Front-partij van ex-pre
mier Ian Smith. Zijn ZAPU
kreeg geen van de 20 openge
vallen zetels toegewezen.
Niettemin zal de fusie
ZAPU nu enkele posten ople
veren in de regering, voor het
eerst sinds er in 1982 een eind
kwam aan de coalitieregering
van ZAPU en ZANU-PF. Po
litiek programmatisch zijn er
geen duidelijke verschillen
tussen ZAPU-PF en ZANU.
De scheidslijn loopt vooral
langs ethnische grenzen. Het
grootste volk, de Shona, iden
tificeert zich met de ZANU,
terwijl ZAPU haar aanhang
vooral recruteert onder de
Ndebele-bevolking van Mata-
beleland.
Gevoelens van uitsluiting
en achterstelling hebben veel
foto ap josua Nkomo.
wrok veroorzaakt in Matabe
leland. Weliswaar telt Muga
be's kabinet twee Ndebele-
ministers, maar een van hen,
Enos Nkala van binnenlandse
zaken, is een aartsvijand van
Nkomo.
De lang slepende fusiebe
sprekingen stokten niet zo
zeer op verschillen in poli
tieke koers, maar op de naam
van de nieuwe partij en de
verdeling van de baanljes. In
april werden de besprekingen
voor de zoveelste maal afge
broken, maar op 22 december
werd meegedeeld dat de par
tijen uiteindelijk toch over
eenstemming hadden bereikt.
Nkomo bleef eigenlijk geen
andere keus dan aanvaarding
van de voorwaarden die ZA-
NU-PF had gesteld. De naam
van de nieuwe eenheidspartij
zal ook ZANU-PF zijn. Het
opnemen van het ZAPU-ka-
der in de nieuwe eenheidspar
tij zal nog de nodige hoofd
brekens veroorzaken, want
als posten in partij en rege
ring worden toebedeeld aan
ex-ZAPU-leden dreigt het
wankele evenwicht tussen de
verschillende stromingen bin
nen ZANU te worden ver
stoord. Tot dusver heeft Mu
gabe als evenwichtskunste
naar de balans weten te be
waren. Maar als plaatsen in
geruimd moeten worden voor
nieuwkomers kan dat de
moeizaam bevochten rang
orde binnen ZANU verstoren.
Het afgedwongen eenheids
pact is vooral bedoeld om de
rebellen in Matabeleland te
isoleren. Groepjes 'dissiden
ten', zoals de regering hen
noemt, plegen geregeld over
vallen op blanke boerderijen
en op regeringsfunctionaris
sen. Het ergste incident ge
beurde een maand geleden,
toen 16 leden van enkele
blanke zendelingenfamilies
door rebellen werden doodge
hakt. De regering beweert dat
de dissidenten in contact
staan met ZAPU, maar
Nkomo heeft dat steeds ont
kend. Matabeleland is de
achilleshiel van Zimbabwe
- FOTO Af
vanwege de nabijheid vat
Zuidafrika, dat desgewenst dt
rebellenactiviteit zou kunnet
opstoken. De onveiligheii
heeft nu al een verlammeni
effect op het economisch levei
in Bulawayo, de hoofdstad
van Matabeleland.
Maar elders in Zimbabwt
toont het bedrijfsleven ziel
vooralsnog tevreden over
voorzichtige economisch be
leid van minister van finan
ciën Bernard Chidzero, die dt
economie ondanks aanzien
lijke problemen tot dusver re
delijk gezond weet te houden
Grote bedrijven zien nog kans
winst te maken en de effec
tenbeurs van Harare maakt
een bescheiden opleving dooi
Bij de grootste geldschieters
die reageerden op ZANLPs op
roep voor bijdragen aan dt
bouw van een nieuw partij-
hoofdkantoor was de Zuid-
afrikaanse mijn- en indus-
triegigant Anglo-American
Robert Mugabe nam
schenking van 50.000 dollar
persoonlijk in ontvangst.
Door Harms Neuerbourg
HET is deze week veertig
jaar geleden dat op Kasteel
Sinaia, de residentie van
de Roemeense koning, de
telefoon rinkelde en het
einde van de laatste nog
overgebleven monarchie in
Oosteuropa werd ingeluid.
De regering verzocht koning
Michael, indertijd 26 jaar oud,
om van zijn residentie in de
Karpaten naar de hoofdstad
te komen 'teneinde een fami
lie-aangelegenheid te bespre
ken'. De koning veronder
stelde dat hij de regering na
dere bijzonderheden diende te
verstrekken over zijn aan
staande huwelijk met prinses
Anna van Bourbon-Parma.
In zijn paleis in Bukarest
wachtte Michael echter een
onaangename verrassing. Hij
werd onmiddellijk ontvangen
door Petru Groza, de door de
Sovjetunie geïnstalleerde pre
mier. Verder was aanwezig
Gheorghe Gheorghiu-Dej, een
vooraanstaand communist in
een kabinet dat na hoogst om
streden verkiezingen was ge
vormd.
„Ze zeiden dat ze waren ko
men praten over een schei
ding, dat er een einde moest
komen aan de monarchie om
dat die in de weg stond van de
verdere ontwikkeling van het
communisme," aldus herin
nert zich de ex-monarch. Het
was 30 december 1947.
„Ze haalden een stuk pa
pier voor de dag en drukten
mij dat onder de neus," aldus
Michael. Het document be
vatte een formele verklaring
van troonsafstand.
„Ik zei dat ik de zaak in de
tail moest bestuderen, maar
zij zeiden dat daarvoor geen
tijd was. Ik kreeg te horen dat
alle telefoons waren afgesne
den, dat alle lijfwachten wa
ren gearresteerd en afgevoerd
en dat het paleis met soldaten
en artillerie was omsingeld."
„Toen begrepen we natuur
lijk hoe de zaken ervoor ston
den. Ik probeerde zo goed als
ik kon met hen te argumente
ren en wees erop dat het volk
moest beslissen. Maar zij zei
den dat ik onmiddellijk moest
tekenen en dat, als er een
soort volksbeweging voor mij
zou ontstaan, dat zou leiden
tot massaal bloedvergieten."
„Ik ben bang dat ik hen ge
loofde," aldus Michael op
zachte toon. „Er was werke
lijk niets wat ik kon doen." De
koning en zijn moeder, konin
gin Helena, reisden vier da
gen later per trein naar Zwit
serland. Zij mochten slechts
enige persoonlijke bezittingen
en, verrassend genoeg, vier
auto's van de koninklijke fa
milie meenemen.
In maart 1948 herriep Mi
chael de troonsafstands
verklaring. Hij verklaarde
dat het document onder druk
tot stand was gekomen 'door
een regering die door een
vreemde mogendheid was ge
ïnstalleerd en aan de macht
werd gehouden'.
Hoewel Michael in het be
gin van de Tweede Wereld
oorlog formeel het koning
schap bekleedde, was hij in
werkelijkheid niet veel an
ders dan een gevangene van
de pro-fascistische regering
van generaal Ion Antonescu.
Achter de rug van Antonescu
probeerden hij en andere pro-
Westerse elementen in Roe
menië reeds vanaf 1943 con
tacten te leggen met de Wes
terse geallieerden.
„Wij kregen van de kant
van de geallieerden echter de
ene klap na de andere te ver
werken," aldus Michael. „Wij
stelden hen zelfs (in 1944) voor
een grootscheepse landings
operatie in Roemenië uit te
voeren. We ontvingen nog
geen bevestiging, niets."
Op 23 augustus 1944, toen
i
m m
De Roemeense ex-mo
narch Michael Obolensky
bij zijn huwelijk in Londen
met Anne Heilbronnen
het Russische leger reeds op
Roemeens grondgebied stond,
ondernam de toen 22-jarige
Michael een couppoging die
een einde maakte aan het be
wind van Antonescu. Michael
gelastte de Roemeense troe
pen de strijd aan de zijde van
de Duitsers te staken en ver
klaarde twee dagen later
Duitsland de oorlog.
De geallieerden toonden
aanvankelijk weinig begrip
voor de rol die Michael had
gespeeld in het bespoedigen
van het einde van de oorlog in
het zuidoostelijke deel van
Europa. „Wij waren het
vierde land dat de Duitsers
bestreed, na Groot-Brittan
nië, Rusland en de Verenigde
Staten. Wij hadden 14 divisies
die tegen de Duitsers vochten,
meer dan de Fransen," aldus
Michael.
In 1945 onderscheidde Sov
jet-leider Josef Stalin hem
met de Overwinningsorde
wegens een 'moedige daad'.
Twee jaar later verleende de
Amerikaanse president Harry
Truman hem de onderschei
ding van Commandeur van
het Legioen van Verdienste
wegens de 'stoutmoedigheid
van zijn daad' en zijn 'buiten
gewone bijdrage aan de zaak
van vrijheid en democratie'.
Sinds zijn ballingschap
heeft Michael echter heel wat
teleurstellingen moeten ver
werken. Hij vestigde zich
eerst in Groot-Brittannië.
Sinds 1956 woont hij in Zwit
serland. Tegenwoordig leeft
hij met zijn vrouw, ex-konin-
gin Anna, en haar moeder in
een villa in Versoix, buiten
Genève.
Westerse landen hebben in
het verleden de vermeende
onafhankelijkheid van Roe
menië binnen het Sovjet-blok
te veel nadruk gegeven, aldus
Michael. Hij hecht wenig be
tekenis aan president Nicolae
Ceausescu's vertoon van 'on
afhankelijkheid', zoals zijn
weigering om de banden met
Israël te verbreken en de ver
oordeling van de invasie van
het Warschaupact in 1968 in
Tsj echoslowakij e.
De voormalige koning on
derhoudt regelmatig contac
ten met Roemenen die in het
buitenland vertoeven. Ieder
jaar houdt hij een nieuwjaar
stoespraak voor Radio Vrij
Europa, een van de Westerse
zenders die naar het Oostblok
uitzenden.
De ex-monarch volgt re
cente gebeurtenissen in Roe
menië, zoals protesten in ver
scheidene steden tegen de
rantsoenering van de energie
voorziening, voedseltekorten
en salarisverlagingen, op de
voet.
„Ik ben bezorgd dat zij on
doordachte dwaasheden zul
len begaan. Wij willen geen
tweede Hongarije," zei hij in
een verwijzing naar de bloe
dige onderdrukking van de
opstand van 1956.
Roemenië, dat ooit een
graanschuur van Europa was,
is onder leiding van de com
munisten geruïneerd, aid®
Michael. „Zelfs gedurende de
oorlog had de bevolking
beter dan nu. Men kende gea
rantsoenering, hoewel de
Duitsers veel in beslag na-
men."
Hij maakt zich geen illusies
over een eventueel spoedig
herstel van de monarchie»
Roemenië, maar blijft volhou
den: „Alles wat sinds 30 de
cember 1947 is gebeurd, is
wettig."
Michael is verwant aan de
Britse en andere Europese ko-
ninklijke families. Hij is hou
der van een Brits paspoort ei
heeft in ballingschap tal van
functies bekleed. Zo had hi
ooit een Amerikaanse ver
gunning om als effectenma
kelaar op te treden. Verdei
was hij lange tijd directe»
van een bedrijf in elektronica
„Men moet op een of andere
manier in zijn levensonder
houd voorzien," aldus
commentaar.
Zijn meest geliefde be
heid was het instructeurschap
bij de vliegtuigfabriek van
William Lear in de jaren vijf
tig. Hij haalde indertijd een
Amerikaans vliegbrevet.
vliegen heeft hij echter moe
ten opgeven.
Michael is zijn leven li
geïnteresseerd geweest in
les wat samenhangt met me
chanica. Hij heeft nog twef
jeeps van 44 jaar oud die k
zodanige staat worden gehou
den dat men er zo mee k»
weg rijden. Een van de voer
tuigen werd gebruikt door dt
staf van generaal George Pa'"
ton en werd aan zijn vrou»
geschonken; Anna was gedu
rende de oorlog ambulance
chauffeur voor het Franse lé
ger.
Het vliegtuig dat een
vriende officier na zijn
dwongen vertrek voor
naar het Westen smokkelde
heeft hij moeten verkop®
„Het was te duur in onder
houd," aldus Michael.
pEN HAAG (ANP) - Tegen
het advies van de Raad van
State heeft minister Nijpels
van Milieubeheer in een
kroonprocedure het be
stemmingsplan voor de
gemshaven afgekeurd.
Volgens het advies van de
gaad zou bijna elk bedrijf zich
hebben kunnen vestigen op het
industrieterrein. Daardoor
jouden er volgens minister Nij
pels ook bedrijven kunnen zijn
die bij een ramp onherstelbare
schade kunnen toebrengen aan
het milieu van de Waddenzee.
De gemeente Hefshuizen
moet nu een nieuw bestem
mingsplan maken, waarmee
Viss
Tot nu toe kon de minister i
leen sluiten als het quotum
vist'. Dit blijkt uit woensda
maatregelen voor 1988.
Braks heeft deze maatregel in
gesteld om te kunnen voorko
men dat vissers die op meer
dan één soort tegelijk varen,
meer ophalen dan is toege
staan. Dat kan het geval zijn
bij kotters die gecombineerd op
tong en schol vissen of op wij
ting en kabeljauw. Is bijvoor
beeld het kabeljauwquotum
vol, dan kan de minister nu ook
de vangst van wijting verbie
den.
Om een juiste naleving van
de vangstbeperkingen te ga
randeren zal vanaf 1 januari
elk vissersschip - ook onder
buitenlandse vlag varend -
worden gecontroleerd. De Al
gemene Inspectiedienst (AID)
van het ministerie wordt
daarin bijgestaan door speciaal
opgeleid personeel van de Ne
derlandse Veiligheidsdienst.
Dat heeft weliswaar geen ver
baliserende bevoegdheid, maar
de visser is wel verplicht om de
inhoud van de kisten te laten
controleren.
Vissers moeten hun aanlan-
EINDHOVEN (ANP) - De al
leen wonende mevrouw H.
Aalders (59) is woensdagavond
door een brand in haar flat aan
de Castorstraat in Eindhoven
om het leven gekomen.
De brand is vermoedelijk ont
staan door oververhitting van
een pan op het gas. Een woord
voerder van de Eindhovense
gemeentepolitie heeft dit
woensdagavond meegedeeld.
TWEE ZAKEN hebben in het ac
gestaan: de beurskrach en de c
koord in Washington.
De klap kwam hard aan in on<
maandag' de beurzen volledig in:
lopen jaren waren geboekt, bleki
Pure speculatiedrift zorgde voor
beschoren kon zijn. Groeiende
dramatisch lage dollarkoers wai
die tot paniekhandel leidden.
De hoop dat de inzinking van sled
middels wel verdwenen. Ook in c
lijks met de gevolgen van de ver:
teerd. De concurrentiepositie vai
is zwakker geworden. De voors
economie is een fictie en moet r|
optimistische toonzetting van de
te zijn op de allergunstigste cijfer;
Tegenvallers zijn niet ingecalculë
en zijn medekabinetsleden - bij si
baar dat ze regeermoe aan het
niet geringe taak om het kornet
voor problemen die ze onvoldoer'
Positiever ontwikkelingen hebbei
van de ontwapening. Op 8 decj
een proces in gang dat moet lei-
generatie moderne nucleaire ral
het INF-akoord betekent een
Westverhoudingen.
De hoop is gerechtvaardigd dat
van wederzijds vertrouwen blij"
dent Reagan als de Russische r
kennen gegeven dat het INF-akk
lange weg naar vrede die nog mc
Met Gorbatsjov hebben we overi
het jaar genoemd. Door zowel zi
van de wereld ervan te overtuige
denkbeelden over ontwapening,
zijn hand. De begrippen 'perestr-
tot algemeen aanvaard woordg
Publicitaire uitstraling kon ook n
Reagan - een grootmeester op i
-worden geëvenaard.
Zelfs Franz Josef Strauss, een c<
ste water, is gevallen voor de ch
gisteren aan het eind van het dri
premier aan de Sovjetunie. Beide
hoofdstuk in de Duits-Sovjetru
hebben de Sovjetunie en West-E
logische drempel overschreden
de tot nog kille verhouding tussei
ten hoopvolle situatie die men
mogelijk had gehouden. Toen
9rootmachten Amerika en Rusl
javik - verre van optimaal. Dat
derd geeft vertrouwen voor 198L
rans om de uitdaging van het niel
