TELEVISIE-VETERAAN GIJS STAPPERSHOEF HAALT UIT Grote vraag naar spelletjes en series Hoek en bromfietsbedrijf Dierickx B.V. lc heb hem geplukt uit een voormalige kleuterschool waar lij televisie-les geeft. Stappershoef, 70 jaar, een van de lerste regisseurs, een leeuw van een man, beziet zijn vak üet eng, maar in het kader van de totale maatschappij. Hij s daarbij niet te benauwd voor een krachtige uitspraak. Us de VARA weet dat haar voormalige ster-regisseur geïnterviewd gaat worden, gaat daar aan de Heuvellaan Benig hart bonken. -rest. jif j 1988 Drukkerij de Kraker Voorspoedig Nieuwjaar ck 1988 ns- wjaar Voorspoedig 1988 Hoofdplaat Een voorspoedig 1988 Leo en Marian Martens Gelukkig en Zalig Nieuwjaar Hulst lery's Kapsalon Margereth torspoedig Nieuwjaar Garage Biesbroeck irspoedig en Gelukkig Nieuwjaar ilhout-de Visser Voorspoedig 1988 jhers Café Sjalet Gelukkig Nieuwjaar IN BEELD UIT BEELD Nijd en smart Gefrustreerd Oneerbaar De omroepen kunnen niks meer' dijk 1, Hoek, tel. 01154-1378 ïtèle, familie en begunstigers een trspoedlg Nieuwjaar n het herfstige ochtendlicht stapt Gijs Stappershoef met etwat slepende tred, maar verwachtingsvol hoofd een winkelcentrum met overdekte binnenplaats op. „Hier kun- ien we rustig praten." Twee koffie. anhove Hoek 339 meen 01154-2397 Jullanastraat 5 Hoek wenst u fAFHANKELUKE PRODUCENTEN LEVEREN OMROEPEN 'LUCHTIGE VULLING' JC Dl* Veten» n» leveranciers van tv-programma's draaien al- -er op volle toeren. De onafhankelijke produ cten hebben hun afspraken met de omroepen B Hilversum gemaakt en werken hard om hun petten op tijd af te kunnen leveren. oofdplaat e«n we jaar geheel rist ÜW ion oofdplaat nden gers wenst u een toegewenst door Dorpsstraat 29, HootdpM Uw adres voor verf- en behangart., wol, tuinzMd en plantgoed landbouwartikelen Tel. 01174-272, Hoofdplaal wenst clientèle, familie en vrienden een Gentsestraat 3-5 4561 EH Hulst Tel. 01140-10434 Kleine Bagijnestraat 25 Hulst wenst u een station voor LPG-propaan-butaan van LPG en verhuur van propaantantó n- en werkdagen: van 6.30 tot 23.30 ui* Heikant 4566, Julianastraat 58, Hulst 01140-14112,01140-16064 Schoolstr. 24, tel. 01177-1730 00311140112,0031114016064 nabaan 5-7,4576 EA Axel, 01146-12M- België 003111461244 3 clientèle, familie en bekenden een sche ikerij waren 3090 jn cliënten Gentsestraat 33 Hulst wenst u allen een Door Jan Koesen Op mijn eerste vraag geeft hij een half uur antwoord. Ik wil van hem weten van de oude VARA en de nieuwe VARA. Gaarne geen nostalgie. „De VARA had vroeger een frontpo sitie, ze waren de sterkste verdedigers van het verzuilde omroepsysteem. De oude socialisten Broeksz en Rengelink hadden een bevlogenheid die benau wend was voor ons als jongeren. Uit huiselijke kring heb ik een VARA-ver leden. Mijn vader was lid van de Vere nigingsraad. De sfeer van toen was ab soluut niet te vergelijken met die van nu. De VARA had heel sterke banden met zijn leden zoals trouwens alle prin cipiële omroepen in die tijd. En elke om roep had zijn eigen tradities en eigen toernees. Zo had de VARA Tom Man- ders, Ome Keesje, Peter Pech. Toen de verzuiling losser werd, is dat te laat ingezien door de omroepleiding. Wij, de jongere generatie, hadden die nestgeur al niet meer zo sterk als onze ouders. En de leiding is niet meegegaan met de nieuwe tijd. Veronica en TROS hebben de anti-verzuilingsmentaliteit uitgebuit. Eigenlijk waren die twee we zensvreemd aan ons bestel en zouden ze bij de AVRO terecht gekund hebben, maar ook die omroep is niet alert genoeg geweest. En bovendien gold artikel 13 niet meer (een omroep moet een stro ming vertegenwoordigen. Red.) Dan was er nog een pesterige sfeer met de overheid. CRM (voorganger WVC. Red.) en de omroepen zijn nooit bevriend ge weest. De ambtenaren hebben zelfs kans gezien om er zeven mini-omroep- jes tussen te douwen. In dat vuile water hebben Veronica en de TROS gevist.' Succes? Jawel, maar je ziet Veronica toch de laatste anderhalf jaar niet meer goed scoren, ze hebben wel de grootste groei, maar dat berust op een andere basis dan hun programma-aanbod. Ze spelen op de marktsector en die sector is ook door andere marketingbureaus ge signaleerd. Ineens kregen alle omroep verenigingen teams van meisjes die naar supermarkten gingen, disco's, bra derieën en evenementen. Onze meisjes durven alles, onze meisjes komen naar je toe. Dat had niets te maken met het programma, dat was een marketing ge stuurde policy." De andere omroepen, zegt Stappershoef met iets van nijd en smart tegelijk, had den een veel groter samenwerkingsver band moeten aangaan toen het getij zich tegen het zuilenstelsel keerde. Ze wen telen hun financiële problemen op de argeloze NOS af en zoeken steeds meer hun heil in de privé-sector: producers van buitenaf. Hilversum, dat altijd het monopolie heeft gehad, haalt nu uit vrije beweging een paard van Troje in huis. Stappershoef: „En daar zit tegen woordig de hele know-how, de omroe pen kunnen niks meer. Joop van den Ende werkt voor drie omroepen en doet dat heel kundig. Ja, die man heeft groot gelijk, van zijn standpunt uit bezien. Maar je gaat je wel afvragen, wat heeft de Nederlandse omroep nog met de Ne derlandse cultuur te maken? Vroeger hadden de omroepen betrokkenheid met de Nederlandse traditie. Ze pakten een stuk maatschappelijke medeverant woordelijkheid mee. De NCRV was niet alleen truttig christelijk, maar accep teerde ook christelijke verantwoording. Nu hebben de marketing gestuurde boys, de snelle jongens uit Hilversum, meer te vertellen dan de programma makers. Het is een afschuwelijke ont wikkeling. Er wordt slordig gewerkt, al leen maar met compromissen. De om roep is a-cultureel geworden met alle gevolgen vandien: geen eigen drama- produkties, geen eigen amusement, alles komt uit het buitenland en dat ziet er droevig uit." In Nederland is er geen sprake van een cultuurpolitiek, constateert de re gisseur van het eerste uur droevig. „Wij hangen altijd aan het buitenland. De enige culturele verantwoordelijkheid die deze minister van WVC ooit heeft durven nemen, was toen hij Hugo Brandt Cortius geen prijs gaf, nou net wat hij niet had mogen doen." „Alle 'give-away' shows zijn ver nederende programma's die mensen infantiliseren. Overal zijn mensen dolgelukkig als ze een auto winnen terwijl ze er een voor de deur heb ben staan." - FOTO't STICHT De samenhang tussen economie, techno logie en cultuur ontgaat de leiders en de overheid. „Cals en Den Uyl zijn voor beelden van mensen die de door Thor- becke uitgezette lijnen hadden kunnen voortzetten. Thorbecke heeft richting gegeven aan honderd jaar Nederlandse cultuurpolitiek. Maar die is nu verdwe nen. Wij missen het visionaire. Bij ons zitten de politici ad hoe de centenkranen bij te draaien, ze pakken bejaarden zelfs hun gebit af en schenken aan die gek van Swarttouw een half miljard, hoewel de hele wereld weet dat zware scheeps- en vliegtuigbouw niet meer mogelijk zijn in Nederland. En zolang we zulke politici hebben en het Nederlandse volk - niet zorgvuldiger met zijn stemrecht omgaat, behouden we de uitwisselbare manager aan de top. Dat is de hoogste functie die je bereiken kunt. Het ene moment ben je minister, het volgende burgemeester van Bergen op Zoom en daarop baas van Fokker. Bij ons is de leiding cultuur-analfabeet. O, ze kun nen best intelligent zijn, ik kan appre ciatie voor Lubbers opbrengen, alleen, hij moet geen minister-president zijn. Hij heeft wel enig benul van de katho lieke traditie, maar is geen Cals. Wat moet politiek zijn als het niets met cul tuur te maken heeft!" Stappershoef: „Wat ik zou willen is dat de invloed van cultuur op technolo gie groter was. Ze vinden de heerlijkste dingen uit. Ik noem een voorbeeld. Op een gegeven moment hadden we zwart wit televisie. Dat was een geweldig me dium in de huiselijke Nederlandse kring. Het werd als een razende ver kocht, in de hogere milieus het laatst. En wat gebeurt er: men wil kleur. En waarachtig, de hele wereld stelt vanuit Een nostalgisch plaatje: de voorloper van Nederland-2 kon in maart 1964 voor het eerst bekeken worden. - fotoarchief de stem de culturele verantwoordelijkheid: kleur best, maar dan wel compatibel met zwart-wit. En verdomd, de heren technici gaan studeren en komen met Pal en Secam. Twee systemen welis waar, maar kleur en zwart konden door elkaar gedraaid worden. Kleuren-tv had natuurlijk al eerder gekund, maar niet compatibel met zwart-wit." „Dat voorbeeld kan ik uitbreiden. Waarom wel de kathodestraal oscillo- graaf met grote ergonomische zorgvul digheid ontworpen en waarom niet het aanrecht? Dat is ook technologie. De aanrechten staan in Nederland allemaal te laag en iedereen heeft rugklachten. Maar niemand doet er wat aan. Omdat ze de samenhang niet zien tussen econo mische, technologische en culturele din gen in de breedste zin des woords. Ik be doel cultuur als de levensstijl van een gemeenschap, het gaat me niet om de een of andere kunstenaar." Er is een Amerikaans onderzoek ge weest. Zentig procent heeft het daar lekker en de rest wordt tuig. Bij ons gaat het ook die kant uit. Zo'n samenle ving leidt tot voetbalvandalisme. Maar als je eerst voetbalvandalen en kleine criminelen kweekt, ja, dan moet je ach teraf niet gaan janken, want als je zo te gen de samenleving aankijkt.Als je alleen in centen denkt, gaat het fout. Als je alleen in marketing denkt, gaat je omroepbestel naar God. Ik ben wel aan het preken, hè?" De omroepen hebben gefaald, terwijl ze in een gespreid bedje lagen. Stappershoef schudt het grijze hoofd. „Na de oorlog hadden ze bepaald geen makkie. Er was toen een sterke tendens tot een nationale omroep. En de omroep verenigingen hebben toen teruggevoch ten. Ach, ondanks het Mandement van 1954 (katholieken mochten o.a. niet naar de VARA luisteren) was er toen wel toch het een en ander mogelijk. De katholieken lapten dat Mandement aan hun laars, en er werd wel vreselijk ge kermd in socialistische en liberale krin gen, maar toch had Hilversum toen de wind in de rug. Helaas stond er aan het roer iemand die niet goed de zeilen naar de wind zette." Hij gaat er rechtop voor zitten. „Ik ge loof nooit dat het Nederlandse volk ver langd heeft naar de vernielde telefoon cellen, naar de opengesneden zittingen van bussen en treinen. Wel heeft het volk verlangd naar een doorbreking van de verzuilde grenzen. Mijn generatie, ik ben nu 70, voelde dat toen al. Toen wij jong waren en op de afdelingsvergade- ring van de VARA kwamen, voelden we ons gefrustreerd. Een veld van grijze kopjes. Ach, die mocht je niet wegjagen, die hadden ook stemrecht. Ook recht van leven. De huidige omroepleiders hebben geen echte betrokkenheid. Neem Van Dam, een politicus, slim, rücksichlos en zal dus wel wat bereiken, vooral als te genspeler van Rob Out, die net zo'n griezel is. Ze hebben alletwee dezelfde stalen ellebogen, ze zijn beiden zo kil als de mieter. Van Dams bewogenheid is verschraald tot termen als de laagstbe taalde. Maar dat kan een CDA'er ook zeggen. De PvdA heeft geen echte sa- menlevingsvisie, daarom kan zij ook geen oppositie voeren. Ze zijn politiek STEM OUDEJAARSKRANT DONDERDAG 31 DECEMBER 1987 PAGINA 5 niets waard. Ze hebben geen goed alter natief voor Lubbers en zijn er daarom zeer terecht bij de laatste verkiezingen met brood en suiker in gegaan." De Rooie Haan, hoont Stappershoef, is altijd een programma geweest in overleg met de PvdA-fractie. „Een beetje sport erin, een beetje muziek erin. De Nachtshow is een wanhopige poging om in het amusementsgebieid met ver moedelijk talentvolle jonge mensen er iets van te maken. Maar er is te weinig bijsturing van de top. Het idee is trou wens gejat van Wim Schippers. Het is dagewesen, de VARA is niet echt zelf op zoek gegaan naar vormen en toestan den." „De KRO houdt, vind ik, het nog het beste vol. De NCRV heeft die ellendige concurrentie met de EO, die volgens het oude stromingsartikel 13 geen zendtijd zou mogen hebben. De EO is oneerbare concurrentie voor de NCRV die nu een weinig modern christelijk gezicht moet tonen. De KRO dreigt hetzelfde als die katholieke plannen doorgaan. De IKON...je mag de kerken niet laten doen wat de NCRV nalaat. In wezen is dit geen goede situatie. En de leiding van de IKON komt er in afschuwelijke moei lijkheden door. Die hebben een span ning met hun achterban die niet nodig is. De VARA redt het niet, omdat ze geen kwaliteit in huis heeft. De VPRO is te vrijblijvend left liberal, te hobbyïs- tisch en te highbrow." Gijs Stappershoef springt op zijn stokpaardje. „Alle give-away shows zijn vernederende programma's die mensen infantiliseren. Overal zijn mensen dol gelukkig als ze een auto winnen, terwijl ze er een voor de deur hebben staan. Ik begrijp er geen moer vaa Sandra kus sen als ze een auto krijgen, Mies staat ook al te gillen bij een auto. Ik heb er goddank geen. Ik fiets. Het vernederen van mensen door ze totaal gelukkig te maken met permanente gebruiksgoede ren, daar word je toch beroerd van." Hebberigheid, werp ik op in de rol van advocaat van de duivel, is toch ook iets wezenlijks in onze samenleving en vol gens uw definitie dan ook cultuur. „Met hebberigheid," zegt Stappers hoef, „kun je ook leuk omspringen. Heb berigheid kan nooit de cultuur zijn. Rudi Carrell vertelt me dat er voor zijn gasten op hun kleedkamer een drank- kast staat, met wijn en whisky en weet ik veel. Daar blijft nooit een fles drank staan. Dat gaat allemaal mee naar huis. TV kan geen samenleving maken, dat is bewezen. Maar je kan wel, en dat heeft Goebbels goed geweten, trends verster ken en verzwakken met de media. Je kunt toch ook geamuseerd worden zon der vernederd te worden. Ik hoef toch niet aan de voeten van de quizmaster te liggen omdat die mij een auto geeft. Ik hoef toch niet kinderen in Mini Play back Shows als volwassenen laten schminken en kleden.dat is doodeng. Die marktboys bepalen tegenwoordig ook de inhoud. Tussen amuseren en zoe- thouden is echter een groot verschil." De huidige omroepleiders hebben geen echte betrokkenheid. Neem Van Dam, een politicus, slim, rück sichlos en zal dus wel wat bereiken, vooral als tegenspeler van Rob Out, die net zo'n griezel is. Ze hebben al letwee dezelfde stalen ellebogen, ze zijn beiden zo kil als de mieter. Van Dams bewogenheid is verschraald tot termen als 'de laagstbetaalde'. Maar dat kan een CDA'er ook zeg gen." - foto's anp

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1987 | | pagina 29