UITBLAZEN
Jonge Palestijnen vestigen hun hoop op Islaml
Castro voelt niets voor 'perestrojka'
Frangois Mitterrand: een volkomen helder mysterie!
GEEN VEI
eer
even.
Leve John
O'Mill
iM
'ZE HEBBEN HUN BOEKEN OPZIJ GEGOOID EN STENEN GEPAKT'
Mager metaa
FRANSE PRESIDENT ONDUIDELIJK OVER EVENTUELE HERVERKIEZING
jut
DK STEM CO
DE STEM ACHTERGROND DONDERDAG 24 DECEMBER 1987
OESTEM BINNENl
_DE STEM_
'BOEK IN STRIJD MET REVOLUTIE WORDT NIET GEPUBLICEERD'
DEN HAAG - De 240.00
taainijverheid krijgen
verhoging van één proce
[Akkoord
WIMKOCK
DIT is m'n laatste
stukje van 1987.
Volgende week blijf
ik thuis. Het wordt hoog
tijd dat ik weer eens wat
orde schep in mijn werk
kamer. Wie weet wat er
weer aan vergeten boeken
en paperassen uit de on
overzichtelijke stapels van een
jaar tevoorschijn komt. De
kerstvakanties gaan steeds
meer op het ritueel uitleven van
een onbewust opgekropte op
ruimwoede lijken. Uren zit ik
tussen m'n stapels rommel, pa
pieren te lezen die ik beter een
paar maanden geleden, toen ze
nog actueel waren, had kunnen
doornemen zodat ik er wellicht
een onderwerp voor deze ru
briek aan zou hebben overge
houden. Het openslaan van
boeken is het riskantst. Je blik
hoeft maar even te blijven kle
ven aan een zin en je hebt weer
een uur of wat oponthoud.
Ik had u nog voor Kerstmis
willen vertellen over de
scheepsarts van de Black Prin
cedokter J. van den Berg,
vroeger huisarts te Werken
dam, van wie ik een paar weken
geleden nog een foto maakte op
de kade van San Sebastian de
la Gomera, maar die inmiddels
-61 jaar oud, maar wat heet
oud?- naar Afrika is vertrok
ken om er in een missiezieken
huis te gaan werken. Twee jaar
geleden had hij een hartinfarct.
„Die ervaring heeft me uitein
delijk een geweldige kick gege
ven en het besef bijgebracht dat
m'n tijd van leven beperkt is en
dat ik die tijd optimaal dien te
benutten", zei hij op de och
tend na de storm, terwijl het
schip op La Gomera aankoer
ste. Op deze dokter Van den
Berg kom ik dus na de jaarwis
seling nog een keer terug.
Dan hebben we John O'Mill
nog. Met die taaigrappenmaker
heb ik nog een appeltje te schil
len. 'Weg met Wim Koek',
schreef hij, wel wat laat, een
aantal ingezonden stukken-
schrijvers na, aldus oude won
den openrijtend. Hij adviseerde
degenen onder zijn lezers, die
mij van mijn veronderstelde
anglomanie zouden willen ver
lossen, mij de pocket The King
dom by the Sea van Paul The-
roux toe te sturen. Eindelijk de
naakte waarheid over het Ver
enigd Koninkrijk! Of de lezers
nu gedacht hebben 'wat kan
ons die anglomanie van Koek
schelen'; of dat ze geschrokken
zijn van de prijs van het
boekje; of dat ze zich misschien
herinnerden dat ik dat boek
van Theroux meer dan eens in
deze rubriek heb aangehaald;
wat ook de reden is: mij heeft
geen enkel exemplaar bereikt.
O'Mill schrijft de veronder
stelling neer dat tegen Theroux'
boek geen vorm van anglofilie
is opgewassen. Daarmee heeft
hij het bij het verkeerde eind.
Er blijkt uit dat hij geen notie
heeft van wat de anglofiele ziel
nu wel of niet beroert. Tenzij
hij z'n lezers voor de gek houdt.
Je weet dat nooit zeker bij John
O'Mill. Een beetje verdacht wat
dat betreft is ook de kenschets
die hij van de Engelsen geeft:
„die linksaanhoudende, fish EE
chips vreters die het verdom-
men de klok te verzetten als wij
IlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIllllllllllllllMilling
het allemaal wel doen." Voor
een woordkunstenaar en ken
ner van de Engelse taal is dit
wel een wat erg simpele en
grove kenschets.
Het is bovendien een on
heuse aantijging. Een Engels
man rijdt links omdat in zijn
land iedereen dat doet. Hoe ge
niaal dat is bedacht blijkt als je
voor een rotonde staat en ge
woon het verkeer van rechts
voorrang moet geven, net als
bij ons. Voorts lijkt het mij
voor een voedingsdeskundige
een koud kunstje om aan te to
nen dat fish chips (met een
scheut azijn) beter en gezonder
voedsel is dan kroketten met
friet en mayonaise. Op het ge
bied van de tijd, ten slotte, heb
ben de Britten een streepje
voor. Dat streepje heet officieel
de Meridiaan van Greenwich
of nul-meridiaan, het ijkpunt
van alles wat de klok waar ook
ter wereld slaat. Mógen ze dus?
Als fan van Theroux ken ik
diens stelling dat „Engeland
een verschrikkelijk oord is voor
anglofielen." Ik ben het er roe
rend mee eens. Hier thuis is het
gemakkelijk je te wentelen in je
anglofiele lusten bij het bekij
ken van de kleurenfoto's van In
Britain of bij het uitpakken van
de door de British Tourist
Authority toegezonden kalen
der. Maar om in Engeland
overeind te blijven als anglofiel
wanneer je, bijna stervend van
de dorst, nergens een glas bier
kunt krijgen, daar is ruggegraat
voor nodig. Een beetje spirit oj
Dunkirk. Je mag een land ook
pas je tweede vaderland noe
men wanneer je er even hart
grondig en gemeend op kunt
kankeren als op je eerste vader
land. Het is net als met een
vrouw: je houdt er totaal van of
je houdt er niet genoeg van. In
het tweede geval 'loopt de rela
tie stuk'.
Ik denk dat John O'Mill dit
ook allemaal wel weet. De wijze
waarop hij als leraar de Engelse
taal aan de man bracht, zonder
ooit te vervallen tot de routine
van een taalles op casetteband
en veel meer nog zijn speelse
omgang met die taal, verraden
de anglofiel die hij is. Mogelijk
de cehbataire variant. De man
die wel van Engeland houdt
maar zich onthoudt van al te
veel lijfelijk contact ermee.
Misschien wel uit vrees voor
het verdriet en de ontberingen
waaraan de actieve anglofiel
wordt blootgesteld bij de con
frontatie met de ontsierende lit
tekens en aangroeisels van zijn
geliefde. Om nog maar te zwij
gen van de rotstreken die ze
hem regelmatig levert.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans-hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, incl. B.T.W., bij vooruitbetaling te voldoen:
24,90 per maand; f 71,85 per kwartaal of 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1,- per maand,
J 1,90 per kwartaal, 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. 1,25.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17,00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Rankralatiec
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Ian Murray
GELEGEN OP een van de mooiste zilveren stranden aan
de Middellandse Zee, zou Ansar Twee een vakantiedorp
kunnen zijn. Dat is het geenszins; de oude legerbarak-
ken zijn omgetoverd in een school voor haat en woede in
Gaza, waar onverschrokkenheid en rebellie de hoofd
vakken zijn.
Iets meer dan een jaar gele
den vond de grootste toe
stroom van 'studenten' plaats.
Als belangrijkste jeugdge
vangenis van de bezette Gaza
strook zat Ansar Twee volge
stouwd met jongeren, die ver
oordeeld waren tot korte ge
vangenisstraffen van drie tot
vier maanden voor het gooien
met stenen of het verstoren
van de orde. De meesten wa
ren gearresteerd bij rellen die
her en der uitbraken na het
neerschieten van twee stu
denten van de universiteit Bir
Zeit in Gaza.
Binnen het hek van prik
keldraad leerden deze jeug
dige 'delinquenten' een kame
raadschap kennen die ze nooit
eerder ervaren hadden. Af
komstig van verschillende ge
westen in de strook, ontmoet
ten ze plotseling gelijksge-
stemde zielen. Zij zijn inmid
dels al weer de derde genera
tie vluchtelingen die in de Ga-
zastrook wonen. Giorgio Gia-
comelli van de UNRWA
(Hulp- en Arbeidsorganisatie)
verklaarde het als volgt: „Ze
zijn ontevreden met de situa
tie en gevoed met haat. Alle
hoop hebben ze opgegeven.
Daarom hebben ze hun boe
ken opzij gegooid en stenen
gepakt."
Verschillende redenen lig
gen ten grondslag aan de wei
nig hoopvolle houding van
veel jongeren. Het nut van
een opleiding zien ze niet
meer in, aangezien hun
ouders plichtsgetrouw school
of universiteit bezochten,
maar nog steeds geen poli
tieke vrijheid hebben verwor
ven. Palestijnse artsen, werk
tuigbouwkundig ingenieurs,
tandartsen en natuurkundi
gen in Gaza werken vaak als
kelners, bouwvakkers of
straatvegers in Israël.
De jeugd stelt geen ver
trouwen meer in de Arabische
wereld. Bij de Arabische top
in Amman vorige maand,
werd het Palestijnse pro
bleem naar de zijlijn verwe
zen en Yasser Arafat, de lei
der van de Palestijnse bevrij
dingsorganisatie PLO, mocht
duimen draaien. Ze hebben
geen vertrouwen meer in de
supermachten. Bij de top in
Washington werd niet eens
over het Middenoosten gerept.
Ook de hoop dat de PLO
nog iets kan bereiken hebben
ze opgegeven. Afgesneden van
de Westelijke Jordaanoever
door een grote strook Israël en
afgescheiden van Egypte door
de Sinai-woestijn, zien de
jonge vluchtelingen Arafat
als een oude globetrotter die
zijn aanzien als diplomaat
kwijt is. Dat was wel duide
lijk bij de Arabische top.
In hun bedongen vestiging
hebben ze nooit veel fiducie
gehad. De vluchtelingen over
treffen de plaatselijke bewo
ners in aantal. Als Gaza ooit
samen met de Westoever een
verdeeld Palestina zou vor
men, zouden ze nog nergens
thuishoren. Hun huizen, net
als hun harten, bevinden zich
in de verwoeste dorpen van de
kustvlakte in plaats van in de
kampen.
Een van de weinige dingen
waar ze hun hoop op hebben
gevestigd is de Islam. Op
kleine afstand van Ansar
Twee staat een moskee. De
De haat is tot een uitbarsting gekomen.
oude groene koepel met de
minaret steekt boven het dak
van een gebouw uit dat doet
denken aan een moderne su
permarkt. Deze werd om de
oorspronkelijke moskee heen
gebouwd, teneinde plaats te
bieden aan de enorme schare
gelovigen. Het is de moskee,
zo wordt gezegd, van de isla
mitische Jihad.
Enige hoop voor de toe
komst werd gedestilleerd uit
de actie met de hangglider.
Toen een Palestijn er vorige
maand in slaagde met een ge
motoriseerde hangglider door
de noordelijke verdedigingsli
nie van de Israëliërs te breken
en zes militairen in een leger
kamp te doden, maakte zich
een zeldzaam gevoel van
triomf en trots meester van de
vluchtelingen.
Maar datgene waar alle
hoop op is gevestigd, is htm
eigen haat en woede. Westerse
verslaggevers die gedurende
de afgelopen twee weken de
Gazastrook hebben bezocht,
spreken van brandende ogen
in gezichten die zo jong en zo
vastberaden zijn.
Die haat is nu tot uitbar
sting gekomen. Het begon
eigenlijk op 1 oktober, toen
drie inwoners van Gaza met
hun auto in een hinderlaag
liepen en door Israëlische ko
gels werden gedood. Het ge
rucht gaat dat een van hen
nog net lang genoeg leefde
om, na hevige folteringen, de
namen van islamitische Ji-
had-leden te onthullen. Vijf
dagen later werden vier an
deren van deze groepering
overvallen en vermoord, sa
men met een Israëlische Shin
Bet agent. Vervolgens werden
vijftig Jihad leden opgerold
en de plaatselijke geestelijke
leider van de Jihad, Sheik
Aziz Odeh, werd verbannen.
Al deze gebeurtenissen
werden gevolgd door protest
acties, waarbij de Israëliërs
zich zoveel mogelijk op de
achtergrond hielden overeen
komstig hun nieuwe orders,
die erop gericht waren de be
zetting een minder onder
drukkend tinlje te geven.
Maar het stenen-gooien nam
toe en de 2.500 gehate Israëli
sche kolonisten konden alleen
nog maar in konvooien reizen.
Zij klaagden dat het leger zich
te mild opstelde. Half novem
ber werd een 17-jarig school-
meigje gedood door een Israë
liër, nadat hij in zijn auto was
aangevallen door stenengooi
ers. Moord werd beantwoord
met moord; in Gaza stad werd
een Israëlische zakenman
doodgestoken. Dit werd ge
volgd door een groot aantal
beperkende veiligheidsmaat-
regelen. De vluchtelingen
kampen sidderden van woede
over de Israëlische kloppartij.
Na een verkeersongeluk
waarbij vier Palestijnen ge-
dood werden en negen ande
ren gewond raakten en dat
volgens de geruchten met op-
zet was veroorzaakt door een
Israëlische vrachtwagen
chauffeur begon de Gaza op-1
stand pas goed.
Sindsdien zijn er voortdu
rend demonstraties geweest
Elk incident, elke wreedheid,
elke moord door Israëlisch
toedoen heeft nieuwe protest
acties tot gevolg. Inmiddels
wordt op de Westelijke Jor
daanoever ook actie tegen de
Israëliërs gevoerd. Gaza
vormt echter het grootste pro-
bleem, omdat de jongeren
daar wanhopiger en gemoti
veerder zijn dan op de Wes
toever. Gaza is bovendien j
moeilijker te overzien.
Op de Jordaanoever is ze™
het meest militante vluchte-1
lingenkamp, Balata bij Na
blus, relatief goed te isoleren
en onder contröle te houden.
Maar in Gaza kunnen protes
ten overal onverwacht uitbre
ken en het is onmogelijk om
overal patrouilles te hebben
lopen. Zelfs mét de verster-
king die het Israëlische leger j
in de Gazastrook heeft gekre
gen, is er nog maar één sol
daat op elke 110 inwoners. De
'afgestudeerden' van Ansar
Twee voeren het bevel en de
Israëlische strijdkrachten zijn
hun leven absoluut niet zeker.
(COPYRIGHT THE TIMES)
HAVANA EN MOSKOU
onderhouden,
banden, maai
niet van plan de hervor
mingen onder Gorbatsjov
ook in eigen land in te voe
ren.
Er mag vandaag de dag in
Cuba wel veel meer dan vroe
ger. De kerk krijgt meer
speelruimte. Het kapitalis
tisch klinkende economische
efficiëntie is een sleutelwoord
geworden. Schrijvers die ja
renlang waren verguisd pu
bliceren weer. De staatsradio
en -tv en het persbureau
Prensa Latina hebben een
nieuwe leiding. Kritiek mag
mits het past binnen de revo
lutie.
Het jongerendagblad Ju-
ventud Rebelde hekelde het
afgelopen jaar meermalen het
benoemingsbeleid vÜn de
Gomrpunistische Partij.
Zoiets zou jaren geleden on
denkbaar zijn. Het weekblad
Somos Jovenes (Wij zijn jong)
kwam eind oktober met een
geruchtmakende reportage
over de Cubaanse onderwe
reld, die niet onderdoet voor
die in een kapitalistische sa
menleving.
Maar de openheid heeft zijn
grenzen en die worden in
Cuba nog steeds bepaald door
Fidel Castro, merken buiten
landse waarnemers in Ha
vana op. Eigenlijk voelt de
Cubaanse leider helemaal niet
zo voor openheid van de me
dia en verschilt hij van me
ning met Sovjet-leider Gor
batsjov over de koers van de
hervormingen, zeggen zij. Een
belangrijke aanwijzing vormt
de herdenking van de Russi
sche Revolutie dit jaar op Cu
ba. De media besteedden uit
gebreid aaridaèht aan de si
tuatie in de bevriende staat,
maar perestroika figureerde
nauwelijks in de kolommen.
Beeldspraak en algemeen
heden trekken een mist van
onduidelijkheid op over wat
de Cubanen nu echt vinden.
De secretaris van de Com
munistische Partij sprak over
de „gelijke doelen" van de Cu
baanse en Sovjetbroeders.
„Maar", voegde hij eraan toe,
„de weg om deze doelen te be
reiken, hoeft niet altijd de
zelfde te zijn".
De Cubaanse vice-presi
dent, Carlos Rafael Rodri
guez, noemde degenen die te
genstellingen signaleren tus
sen de hervormingen in de
Sovjetunie en die in Cuba tij
dens een openbare bijeen
komst „woordvoerders van
het imperialisme". Maar ook
hij onderstreepte dat „wat
hier wordt gecorrigeerd is
heel wat anders dan wat daar
opnieuw opgebouwd wordt".
De Italiaanse journalist
Gianni Mina, die een boek
schrijft over Cuba, voelde
Castro aan de tand over glas
nost en perestroika. De leider
hulde zich ook in de bekende
algemeenheden. Perestroika
is vergelijkbaar met het Cu
baanse beleid van correctie
van vroeger gemaakte fouten,
vond hij. Maar concrete pun
ten of voorbeelden wilde hij
niet noemen.
Vergist Gorbatsjov zich
niet door toestemming te ge
ven voor publikatie van boe
ken die voor die tijd in de
Sovjetunie waren verboden,
wilde de aanhoudende jour-
Fidel Castro wil geen oordeel uitspreken over de daden
van tig brother' Gorbatsjov. - fototass
nalist weten. Castro hield zich
op de vlakte. „Ik wil geen oor
delen uitspreken. Ik wil geen
rechter spelen".
Hoe zou Castro dan pers
vrijheid in Cuba willen om
schrijven? De Cubaanse lei
der: „Wij zijn voorstander
van een zo groot mogelijke
openheid in publikaties, maar
deze moet niet absoluut, to
taal zijn". Dan toch censuur?
Nee, meent Castro. „Het is
niet zozeer censuur als wel se
lectie van wat gepubliceerd
wordt. Een boek dat in strijd
is met de revolutie zullen wij
niet publiceren". (IPS)
Door Bob van Huët
MEN MOET welhaast wiskundige zijn om uit de woor
den van Frangois Mitterrand nog te kunnen begrijpen of
de Franse president al dan niet het plan heeft zich straks
- over vier maanden - herkiesbaar te stellen bij de presi
dentsverkiezingen.
zijn tegenwoordig ongeduldig
om te weten hoe Mitterrand
zijn oude dag wenst te slijten.
Als schier onaantastbaar
staatshoofd, die ten volle ge
niet van de ceremonie rond
zijn verheven ambt, of als
eenvoudig schrijver-boer, te
ruggetrokken in Landes-
streek, niet ver van Bordeaux.
Af en toe, als hem dat zo
uitkomt, wil de sfinx wel een
aanwijzing kwijt. Maar over
hoe die dan geïnterpreteerd
moet worden, daar zijn ware
experts voor nodig. En zelfs
die houden wijselijk een slag
om de arm. Met Frangois Mit
terrand weet je het immers
nooit. Na twee keer tevergeefs
een gooi naar het president
schap te hebben gedaan, ver
kondigde hij in de zomer van
1980 een streep onder zijn po
litieke carrière te willen zet
ten. Kort daarop echter begon
hij aan de campagne, die hem
uiteindelijk in het Elysée zou
brengen en tegelijk verlossen
van het hatelijke etiket van
de Poulidor van de Franse po
litiek.
Begrijpelijk dus dat door
gewinterde 'Elyseologen' een
paar maanden geleden zeker
dachten te weten dat een
tweede termijn erin zat. Mit
terrand had namelijk gezegd
dat zijn ambitie niet zo groot
was dat hjij voor altijd in de
Alles wat hij hierover recen
telijk wenste los te laten
moest namelijk worden ver
menigvuldigd met zijn ambi
ties, gedeeld door zijn leeftijd
en daar dan weer de wortel'
van. Kortom een duidelijk
antwoord bestaat tot op dit
moment niet. Al meer dan een
jaar is de kwestie vrijwel da
gelijks aan de orde. Elke zich
zelf respecterende Franse
journalist heeft geprobeerd de
president te vangen, maar
niemand lukte het tot nu toe
het hoge woord eruit te krij
gen.
Met een groot inwendig
plezier lijkt de eerste der
Fransen dit politieke verstop
pertje te spelen. Nog altijd
wijzen de opiniepeilingen uit
dat een meerderheid van de
Fransen gunstig denkt over
hun president en bereid lijkt
hem voor de tweede keer het
Elysée te verhuren. Zelfs zijn
verwikkelingen in het schan
daal van de illegale wapenle
veranties aan Iran hebben
daar blijkens de laatste cijfers
weinig aan veranderd.
Als Frangois Mitterrand
zich herkiesbaar zou stellen
moet er heel wat gebeuren wil
een van de rechtse kandidaten
- Raymond Barre of Jacques
Chirac - hem nog van een
nieuwe termijn af kunnen
houden. En velen in Frankrijk
Velen in Frankrijk zijn
tegenwoordig ongeduldig
om te weten hoe Mitterrand
zijn oude dag wenst te slij
ten. - foto ap.
functie van president zou wil
len blijven Maar toen intieme
vrienden van de president op
roepen begonnen te doen voor
een soort 'trek Mitterrand
over de streep'-aktie was daar
ineens weer twijfel. Zou de
president dan toch...
Sindsdien duurt het myste
rie voort. En de man waar het
allemaal om draait doet alles
om het ook in stand te houden.
Frangois Mitterrand heeft
zijn gelijke niet als het erom
gaat zijn werkelijke bedoelin
gen te camoufleren. Niet veel
politici beschikken over zo'n
akelig precies taalgebruik als
de inmiddels 71-jarige presi
dent, maar kunnen tegelijk zo
vaag en zo raadselachtig
spreken. Spottend wordt wei
eens gezegd dat het 'Mitter-
randiaans' een aparte en
hoogst ingewikkelde taal is,
die slechts door tolken ver
staanbaar kan worden ge
maakt.
Hoe dan ook, de vele subti
liteiten in de taalkundige ba
gage van de president worden
door de Fransen zeer op prijs
gesteld. Zelfs de bepaald niet
Mitterrand-vriendelij ke
rechtse cultuurminister Fra
ngois Leotard stak onlangs de
loftrompet over de wijze
waarop 'Tonton' uit de hoek
kan komen.
Bewonderd en op handen
gedragen door flink wat land
genoten; toch is Frangois Mit
terrand eigenlijk onbekend
bij veel van zijn landgenoten.
Aan boeken over hem ont
breekt het niet. Zelf heeft de
Franse president ook een aar
dige produktie afgescheiden.
Maar dat alles heeft toch nie
mand geholpen werkelijk de
man te doorgronden die ach
ter dat statige en soms ijzige
masker schuilgaat. Misschien
komt de journaliste Catherine
Nay wel het dichtst bij hem in
haar inmiddels tot bestseller
geworden biografie 'Le noir et
le rouge'. Haar conclusie is
dat er niet een Frangois Mit
terrand bestaat, maar min
stens twee. Bijna alles aan
hem is dubbel en kan op
meerdere manieren worden
uitgelegd. De fonetische ver
taling van zijn naam in het
Chinees zou 'volkomen helder
mysterie' opleveren. Te mooi
om waar te zijn.
Een volkomen helder mys
terie is Frangois Mitterrand
eigenlijk zijn hele leven lang
wel geweest. Als hem dat zo
uitkwam wilde hij zijn poli
tieke visies nog al eens bij
stellen. Zijn tegenstanders
noemen hem dan ook een on
verbeterlijke opportunist, ge
dreven door een enorme am
bitie. In het rechtse kamp
weet men bijna zeker dat de
president niet zal opstappen
omdat hij de geschiedenis zou
willen ingaan als de man die
Frankrijk de 21ste eeuw heeft
binnengeloodst. Aan zijn on
sterfelijkheid heeft hij in
ieder geval flink gewerkt door
in Parijs een aantal kolossale
bouwprojecten te starten. Een
grapje doet de ronde dat Mit
terrand alleen al in functie
zou willen blijven om die alle
maal te kunnen openen.
Een overtuigd socialist is
Frangois Mitterrand overi
gens nooit geweest. Opgevoed
in een heel katholieke familie
- zijn vader was stationschef
in Angoulême en ook azjjn-
brouwer - leek hij voorbe
stemd voor een carrière als
advocaat en parlementslid
voor rechts. Een moment
heeft de jonge Frangois zelfs
met extreem-rechtse ideeën
geflirt, wat sommigen hem tot
op de dag van vandaag voor
de voeten gooien. De linkse
politicus Guy Mollet zei ooit
van Mitterrand dat hij nooit
socialist is geweest, maar en
kel socialistisch heeft leren
praten.
Na de oorlog - waarin Mit
terrand verzetsstrijder van
het eerste uur was en door De
Gaulle wordt geciteerd in
diens 'oorlogsmemoires' - be
gon hij een politieke carrière
die van het centrum opschoof
naar links en nu inmiddels
weer terug bij dat politieke
midden lijkt beland. Een ge
voel voor realisme is hem
nooit vreemd geweest. Het
was uitgerekend een socialis
tische president die de Fran
sen leerden wat de broekriem
aanhalen betekende en ook
hij was het die meer ruimte
gaf aan het bedrijfsleven. On
der Mitterrand werd de
macht van de communistische
partij vrijwel tot nul geredu
ceerd.
Aardig is dat de man die al
tijd zo van leer heeft getrok
ken tegen de autoriteit en
eigengereidheid van Charles
de Gaulle nu juist het meest
met deze president wordt ver
geleken Net als De Gaulle zou
Mitterrand zich min of meer
koning van Frankrijk wanen.
En wee degenen die zich tegen
een presidentieel besluit dur
ven te verzetten. Frangois
Mitterrand mag dan socialist
zijn, zijn medewerkers sidde
ren voor hem.
Dat 'zoals u wilt' blijkt de
socialistische president nu op
nieuw te gebruiken. Voor
zichtig heeft hij laten door
schemeren toch opnieuw i"
het Elysée te willen zetelen,
maar op voorwaarde dat 'het
volk' hem daarom nadrukke
lijk vraagt. In de Franse
kranten zijn daarom de laat
ste dagen grote advertenties
verschenen van allerlei natio
nale beroemdheden, die de
president bijna smeken aan te
blijven. Die campagne Üjkj
net iets te goed georganiseerd
om werkelijk spontaan te zijn-
s
'r<4
i Koningin Beatrix
Van onze Haagse redactie
Dat is de belangrijkste afsp
deze bedrijfstak die voorns
garages) omvat De vakbon
ging van anderhalf procent
De onderhandelingen werden
gistermorgen afgerond Bon
den en werkgevers toonden
zich na afloop tevreden met het
bereikte resultaat De CAO
heeft een looptijd van één jaar.
In de metaalnijverheid wordt
afgezien van verdere arbeids
tijdverkorting. De bonden wil
den de werkweek van 38 uur
inkorten tot 37,5 (de FNV) of 36
uur (het CNV), maar daar heb-
|ben de werkgevers -die zelf
s hebben geprobeerd
|om de week terug te brengen
lar 40 uur- een stokje voor
|gestoken.
Van hun kant hebben de werk
gevers ook water bij de wijn
[gedaan op het gebied van de
en de scholing. De VUT-
Jleeftijd van 59 jaar blijft ge-
Ihandhaafd tot 1 juli 1989. Een
Istudieclub moet komend jaar
■onderzoeken of de VUT met in-
Igang van 1989 op andere wijze
Ikan worden geregeld. De werk-
Igevers in de metaalnijverheid
1 en de metaalindustrie klagen al
Igeruime tijd over de kosten van
IdeVUT.
De vervroegde uittreding
Iwerkt wel, maar is te duur,
I vinden ze. De studieclub die nu
|in de metaalnijverheid aan het
■werk is gezet moet bekijken of
Ier een vorm van deeltijdvut
I kan worden ingevoerd.
In de nieuwe CAO wordt
veel aandacht besteed aan de
akkeren op de arbeids-
arkt, jongeren, vrouwen en
(langdurig werklozen. In de
ICAO zijn aparte scholings-
I maatregelen opgenomen vooi
I deze groepen.
I De CAO in de metaalnij verheic
N DE HERFST- en winterdepre
bezaaid met wankelende firma
uach van oktober - valt onve
ontwaren.
Nederlandse werkgevers én w
en zich uit in kreten van tevr
koord dat in de metaalnijverhei
De loonsverhoging bedraa
(oord nog enige versiering. B
Mjn te hebben gedaan. Pais e
schenk, zijn we geneigd te den
Het zou echter best eens ku
eflectie onder de kerstboom t
iet akkoord mager is en dat
lemers in hun bazen stellen
op termijn voor banen zorgen
zal zijn. Zeker, het akkoord z
«n koopkrachtverbetering wo
nderdaad in, want, volgens de
n Nederland het komende jaar
Er is meer. De werknemers
«gelopen jaren met hun uite
ooneisen) de concurrentiepos
'en krachtig ondersteund. D
laweest in het no-nonsense'
'wrijven herstellen en dan z
Daar vruchten afwerpen,
joilar, bijna 50 procent in wa
jen, heeft alle mooie verhalen
betere concurrentiepositie en
«eraekegeld.
^.vakbeweging zal uiteind
erboven zolang de werkgeve
ien dan ook, niet nakomen. Zi
w,na 1161 rendementsherstel
Wvoerd. Het is zuur te moe
«enterblijft bij alle ons omringe
angzaamaan luider gaan roe
io mat|9en voor een ste
en kan op zichzelf geen kw
„n tegen de werknemers en
r 'ete goed scheef.
