KERST 1987
erman Brood wil
ch geen
alfzachte regels
leer permitteren
'Ik leid vier
levens. Ik
kom sowieso
tijd te kort'
STEM
Kunstwerk van
Herman Brood
[oeveel weeg je?"
ten kilo of zeventig".
)an kan je wel achter
mijn fiets". Herman
'ood knoopt zijn jas
cht, terwijl ik mijn
allen bij elkaar graai.
»t Amsterdamse café
meloos is te tam om
oman Brood nog
ager binnen te
innen houden. „Ik heb
hoef te aan andere
:ht. Laten we in een
am springen of zo",
dus verklaarde
arman even eerder
n drang om acuut op
stappen.
.„Als je niet een of andere
invalshoek hebt om je zelf
constant te entertainen, wat
ik dus op overdreven wijze
met mezelf doe, dan wordt
het leven een soort wachtka
mer.
••y.v.v.y.v.'
mfiXXfi
Door Wim van Leest
Is the tape rolling?" Herman
Brood roept achterom in een po
ging om boven het verkeersla
waai en de wind uit te komen. Ik
zit op de inmiddels scheef gezakte
bagagedrager. Herman worstelt zich
al trappend door de zware novem
berstorm, zich weinig aantrekkend
van de verkeersregels. Er volgt een
unieke toer door Amsterdam.
Eerste doel is het pand van Arts Un
limited. Daar hangen twee schilde
rijen van Herman en die wil hij me
beslist laten zien. Tweede halteplaats
is het pand van de Bezige Bij. Begin
volgend jaar komt bij die uitgeverij
een gedichtenbundel van Herman
uit, 'Zoon van alle moeders' getiteld.
Herman Brood overrompelt de re
ceptioniste van de Bezige Bij min of
meer: „Denk je dat er nog een
dummy is van Herman Brood zijn
boek? Dat weet u niet? Dat is op
zichzelf een goed antwoord." Her
man rent naar de eerste verdieping
en komt even later terug met twee
proefdrukken van zijn gedichten
bundel.
Terug op de fiets aan Herman de
vraag hoeveel levens hij op dit mo
ment leidt en of hij het allemaal wel
uit elkaar kan houdea
„Ik leid tegenwoordig vier levens. Ik
ben muzikant, dichter, schilder en
ook nog eens vader. Elke minuut is er
maar een en als je die aan het ene be
steedt, gaat het ten koste van het an
dere. Ik heb dus een gebrek aan tijd
er komt nog bij dat het vaderschap
enorm veel plaats in beslag neemt
Sowieso kom ik tijd te kort. Ik pro
beer dat op te lossen door maar een
keer in de twee nachten te slapen.
Maar dan nog. Afgezien van het va
derschap vind ik muziek toch wel de
grootste uitdaging. Financieel is
schilderen beter. Dat hoef ik niet te
delen. Muziek is echt een bedrijf. Met
werknemers en vrachtwagens."
Zit er een rode draad in jouw ver
schillende uitingsvormen?
„Die rode draad is wat mij betreft de
promotie van het fenomeen Herman
Brood. In dit geval op de fiets is dat
uiteraard alleen de atleet Hoe je
vast, daar gaat-ie weer. We hebben
nu Arts Unlimited gehad en de Be
zige Bij. Dit is mijn symbolische
Tour de France. Langs de uitgeve
rijen van prestaties."
Heb je enig idee hoe die mensen jou
zien als je ergens binnenvalt zoals
vanmiddag?
„Als je als beroemdheid ergens bin
nenkomt in bijvoorbeeld een café in
Baarle-Nassau dan wekt dat een
heel ander soort opschudding dan bij
binnenkomst bij bijvoorbeeld de Be
zige Bij. Daar is de opschudding
meer binnenwaarts, voor zover aan
wezig. Ik ga daar met jou naar toe
om je die dummy te geven. That's all.
Hoewel het is deels opschepperij. We
zijn nu voor een krant bezig. Het is
allemaal ter meerdere eer en
van
Herman houdt halt bij een
fietsenstalling en brengt me
vervolgens naar een pand.
Hij blijkt er te wonen. Ter
wijl we de trappen opgaan naar zijn
bovenwoning, zingt Herman: „De
een is geboren in \Hlla of slot de an
der moet maffen in een vochtige
krot, maar kijk naar de hemel
Hond Diva, dochter Lola en vrouw
Sandra begroeten ons. Van het idee
om de rest van het interview thuis te
doen, komt weinig terecht. Herman
blijkt geen pils voor de verslaggever
in huis te hebben en dus wordt beslo
ten om naar het naburige café Loet
te gaan. Dochtertje Lola gaat mee.
In het café bestelt Herman een cal
vados met appelsap en een sateelje.
Met broodvraagt de serveerster on
bedoeld snedig.
Je doet allerlei dingen tegelijkertijd.
Heb je het idee dat de mensen jou nog
kunnen volgen?
„Ik heb me in het verleden heel vaak
versimpeld in mijn uitlatingea Het
waren vaak banaliteiten. Eigenlijk
was het bedoeld als een parodie op de
popster in de hoop dat iedereen dat
zou begrijpen, maar als je dus op een
dergelijke consequente manier jezelf
steeds versimpelt dan gaan de
meeste mensen denken dat je echt
simpel bent. Ik heb dat iets over
schat, dat vermogen van de mensen
om tussen de regels door te kunnen
lezen. Nu ben ik vollediger in mijn
uitlatingen. Wat nu naar buiten
komt, heeft veel meer met mij te ma
ken dan voorheen. Omdat ik geen zin
meer heb om mijn grenzen steeds ge
weld aan te doen om begrijpelijk te
blijvea Anderzijds weet ik wel dat
als ik met de Hitkrant praat, dat ik
dan niet in details over de motivatie
van mijn dichtkunst moet gaan
ouwehoeren Ik blijf er wel alert op
dat ik de mensen niet verveel met
jargon Dat betekent dat ik wel reke
ning hou met wat ik zeg. Dit inter
view is dus voor het Bredaas Dag
blad, dan moet er op een bepaalde
manier wel een stuk entertainment
inzitten"
Je kunt je ook afvragen in hoe
verre ik van de mensen kan
verwachten dat ze me snap
pen. Je moet dan zoeken naar
een vorm. Als je maar consequent
bent in je aanpak dan beginnen ze
het op een gegeven moment wel te
doorzien. Met het gevolg dat tegen de
tijd dat het je zelf de strot uit komt,
de mensen het beginnen leuk te vin
den. En zo blijven we doordraaien in
het vicieuze wereld-gebeuren."
Toch heb jij met muziek gekozen voor
een uitingsvorm waarin het cliché
hoogtij viert
„Tegenwoordig vooral. Het streven
in de huidige muziek is het door de
computer berekende algemeen ge-.
middelde. Schijterigheid staat in het
vaandel. Het zijn toch altijd weer
verschijnselen die dat doorbréken,
die het echte succes zijn. Ik vind
Prince een heel goed voorbeeld. Ik
vind hem het levende bewijs van hoe
het wel moet. Prince is echt verras
send en onvoorstelbaar. Dat geeft
hoop, zo'n man. Af en toe staat er een
Kun je in cte muziek iets berèiken
"door integer te blijven?
„Integriteit, dat kan je ook vertalen
als gebakken zitten aan hetzelfde. Je
kunt integer zijn in de zin dat je stijl
handhaaft en niet met alle winden
meewaait. Ik denk dat als je muziek
maakt, en misschien is het wel met
alles waar je iets mee wilt bereiken,
dat je op de eerste plaats moet zorgen
dat je herkenbaar bent. Wanneer
Ray Charles gaat zingen of Frank Si
natra of Johnny Rotten, dan weet je:
hij is het Als je dat voor mekaar
hebt als kunstenaar dan heb je je be
langrijkste resultaat bereikt. Als je
dat neergezet hebt dan heb je jezelf
toch al enigszins losgemaakt van een
trend, van wat in de mode is. Dan
ben je een op zichzelf staand feno
meen."
Destijds zette jij met de elpee
'Shpritsz'je eigen eigen muzikale ge
zicht neer. Daarna stortte heel de pu
bliciteit zich op je om te weten wie
Herman Brood was, met alle gevolgen
van dien. Hoe ver ben je tegenwoor
dig verwijderd van die Herman
Brood die 'Shpritsz' maakte?
„Ik ben in wezen niet veel veranderd,
eerlijk gezegd. Opnametechnisch
maak je gebruik van de nieuwste
ontwikkelingen en er zijn dingen in
die je uit de muziek oppikt, dingen
die je interessant vindt. Maar het ba
sisidee is hetzelfde gebleven. Als ik
teksten maak, denk ik echt in slo
gans. Ik kan me niet permitteren
voor mezelf om er ook maar een
halfzachte regel tussendoor te heb
ben. Wat optredens betreft is het al
lemaal agressie, een soort agressieve
behoefte aan aandacht."
Er zijn enkele voorbeelden
van mensen die jaren van
popmuziek goed doorstaan
hebben, ik kan niet anders
zeggen dan dat Mick Jagger bijvoor
beeld qua input nooit afgezakt is. Ar
tiesten die echt constant een level
aan houden vind ik heel knap. Het
peil verwatert op een gegeven mo
ment. De composities worden opper
vlakkiger, ook omdat je na je eerste
succeselpee in een stroomversnelling
raakt, waardoor het hele gebeuren al
snel oppervlakkiger wordt als je niet
uitkijkt. Er komen steeds meer ar
tiesten die blijk geven van goed ver
stand. Ze zijn in staat het te overzien,
omdat ze geleerd hebben van het
verleden, van anderen. De oudere ar
tiesten zijn vaak interessanter. Af en
toe staat er iets nieuws op dat heel
goed is. Terence Trent, Simply Red
vind ik dus heel goed."
Heeft kwaliteit iets te maken met een
bepaalde puurheid?
„Puurheid verwacht ik wei van mu
ziek een beetje, of een beetje veel.
Iets dat muziek authentiek sfeertje
geeft. Of het moet echt zijn zoals de
Beastie Boys dat het als verschijnsel
interessant of grappig is. Madonna.
kan ik niet begrijpen, ik vind dat zo
vreselijk vervelend, Ik kan dan niet
vatten. Die George Michael ook. En
dan zijn uiterlijk. Hij ziet er uit als
de eerste de beste Spaanse vakantie
ganger. Daar begint het al mee. Bij
bepaalde muziek weet je een seconde
later al niet meer hoe het nou ging.
Madonna is voor mij de Queen van
de middle of the road, van de pijnloze
muziek-. Dat is een tegengestelde van
wat ik leuk vind."
Is Nederland nog een uitdaging voor
jou??
„Absoluut niet. Het is meer één lange
plezierige feestavond."
Je draait allang mee in de muziek.
Wat vind je van de gedachte dat je
inmiddels speelt voor kids die mis
schien wel verwekt zijn na een bij
voorbeeld een Cuby-concert?
Dat verheugt me zeer, dat
voorbij zien trekken van de
generaties. Als muzikant
blijft je op het podium
staan, maar de generaties trekken
voorbij.
Ik concludeer daaruit dat het maken
van muziek je kennelijk jong houdt.
Ik maak mezelf in ieder geval wijs
dat dat het is. Ik vind dat een hele
aardige bijkomstigheid. Je kon dat
ook zien toen ik bij Koos Postema te
midden van mijn klasgenoten zat Ik
denk dat het komt, omdat gesugge
reerd wordt dat volwassenheid een
zeer belangrijk resultaat is. Men
streeft dus naar een volwassen zijn,
niet wetende hoe erg het is om je vol
wassen te voelen. Of misschien voe
len ze zich er wel comfortabel bij.
Men gaat zich dan volwassen kleden
en men gaat zich vol-wassen gedra
gen. Als je het woord drie keer zegt
dan geloof je het echt."
„Ik vind het altijd een van de meest
verbreide schijnsituaties, dat zich
volwassen gedragen. Mijn dochter
die ruim twee jaar is, die kijkt tegen
me aan als tegen iemand die het alle
maal weet en allemaal overziet,
maar ze heeft geen benul van m'n in
nerlijk. Innerlijk, tenminste zo er
vaar ik dat hoor, blijf je altijd een
kind op een bepaalde manier. Van
daar ook de song 'Babies making ba-
bies' op de nieuwe elpee. Ik denk dat
als je 80 bent, je nog diezelfde kin
derlijke emoties kunt hebben. Alles
wat je jezelf aanleert om naar buiten
toe bepaalde autoriteit probeert uit
te stralen, dat kan wel heel volwas
sen lijken, maar ik geloof daar abso
luut niet ia"
Herman Brood als vader hebben, wat
betekent dat?
„Het vaderschap neemt in mijn
hoofd een hele grote plaats ia Het is
nog leuker dan ik me had voorge
steld. Je krijgt een herbeleving van
iets wat je kunt vergelijken met heel
erg verliefd zijn. Ik beveel het je
warm aan, voor mij is het een
enorme kruiwagen met geluk. Het is
voor mij ook een reden om dingen te
doen. Als je alleen bent, kun je een
onverschilligheid hebben ten op
zichte van je eigen conditie of wat er
gebeurt. Met in het ergste geval zelf
moord als uiterste. Dat soort dingen
komen absoluut niet meer bij je op
als je een kind hebt. Ik heb er altijd
erg tegen opgezien, omdat ik dacht
dat ik die verantwoordelijkheid van
een kind niet aan zou kunnea Ik kan
FOTO KEES TABAK
nauwelijks voor mezelf zorgen, hield
ik mezelf voor. Maar zo'n kind is ge
woon een kameraadje.
Een kind is echt de klap op de vuur
pijl al het andere is daarmee verge
leken niks."
Een kind geeft meer verantwoorde
lijkheid. Ben jij er anders door tegen
het leven aan gaan kijken?
Ja. Bijvoorbeeld, het hele gedoe
over de atoombom liet me
eigenlijk altijd koud, want ik
dacht daar kun je toch niks
aan veranderen en al dat geouwe
hoer daarover hoefde voor mij niet
Ik had altijd de instelling van: als
het komt dan zien we wel. Dat soort
dingen daar ga je heel anders over
denken, zeer anders. Ook het geweld.
Je wordt je veel bewuster van het
leed van ouders en kinderen."
Op het hoogtepunt van je roem werd
je omwille van je openlijke gebruik
van drups vaak beschuldigd van ko
ketteren met de dood. Hoe is dat nu je
vader bent?
„Ik meende met de dood te kunnen-
koketteren, omdat ik zelf nooit drugs
met dood geassocieerd heb. Dan had
ik het meestal over speed, maar op
het moment dat je involved raakt
met heroïne dan is de dood dus milli
meterwerk en dat is me een paar
keer dus bijna overkomen. Zonder
dat je het wilt Je hoeft maar een
klein beetje meer in je lepel te doen
en dan wordt je dus wakker, in het
beste geval tenminste, op een bran
card. Wat heroïne betreft, heb ik vrij
snel ingezien dat associaties met de
dood dan heel to the point zijn."
Hoe kijk je tegen het leven aan?
„Ik hou ontzettend van de kunsten.
Ik hou van film, van mensen die iets
origineels maken. Ik kan janken, al
leen al als iemand een rol heel goed
speelt, maar er zijn er veel dingen in
het leven, waar ik geen stuiver ver
trouwen in heb. De machthebbers
zijn dat.
Ik ervaar bijvoorbeeld een politieke
redenaar altijd als een superacteur,
op dat gebied ben ik heel erg achter
dochtig. Ik kan dat namelijk niet los
zien van het reclamemaken voor een
wasmiddel, grofgezegd. Het promo
ten van dezelfde belangen onder een
andere vlag."
Ik heb, om eerlijk te zijn, een groot
medelijden met een heleboel
mensen. Soms is het met mensen
net alsof ze hun hele leven in een
wachtkamer zitten. Je hebt vrouwen
die tegen je zeggen: wat gaan we
vandaag doen, waardoor je onmid
dellijk tot reisleider gebombardeerd
wordt. Dat kan ik helemaal niet Dat
vind ik zo erg. Veel mensen zijn niet
in staat zichzelf te entertainen. Als je
niet een of andere invalshoek hebt
om je zelf constant te entertainen,
wat ik dus op overdreven wijze met
mezelf doe, dan wordt het leven een
soort wachtkamer. Dan word je hele
maal afhankelijk van wat er toeval
lig langskomt"
Kun je zeggen dat jij begiftigd bent
met een scheppingsdrift?
„Vergiftigd. Het gaat mij erom dat ik
zo weinig mogelijk tijd wil verspillen
met mijzelf niet high voelen. Soms
kan je niet anders. Wanneer je moet
wachten bij de kruidenier bijvoor-
beeld, dat zijn kleine stukjes die je
dan inlevert. Maar de meeste mensen
leveren hun hele leven bijna in. Af
wachtend. Ik heb natuurlijk het
voordeel, dat ik een waanzinnige
fantasiewereld heb. Als kind had ik
dat al. Ik kon me heel goed vermaken
alleen. Dat is heel belangrijk. Het is
een beetje gemeen ten opzichte van
andere mensen, het is ongeveer het
zelfde als mijn driehoeksverhouding
met drugs. Als het met mijn partner
niet mee zit, dan ga ik naar mijn an
dere vriend, weet je wel."
Ook bij het schilderen werk
ik met het uitstellen van
volwassenheid, het con
stant voorkomen daarvan.
Zodra ik iets maak, probeer ik elke
tentoonspreiding van techniek te
voorkomen. Bij tekenen kan dat door
met je linkerhand te tekenen als je
rechts bent Ik spuit bijvoorbeeld
met inkt door een injectienaald om
een structuur te makea
Er gaat twee cc in die spuit Daar
door heb ik 4 seconden tijd om een
bepaalde lijn te maken. Dat geeft een
bepaalde agressie. Er zijn allerlei
methodes, waarmee ik probeer de
gladde gang van zaken tegen te hou
den. In de muziek probeer ik net te
doen alsof ik niet virtuoos ben, maar
daarin ben ik natuurlijk zeer vir
tuoos. Ik hou van die ene noot In de
studio willen mensen er telkens van
alles bijvoegen. Ik roep dan steeds:
haal dat er eens af. Het weglaten van
dingen vind ik veel reëler: simpel but
effective".
Op de achterkant van het eerste ge
deelte van deze kerstbijlage staat het
schilderij 'De familie' van Herman
Brood. Herman zocht dat op verzoek
van De Stem uit, uit zijn inmiddels
imposante collectie.
De schilder Herman Brood is mo
menteel zeer in trek. Vorig jaar al
leen al verkocht hij 181 schilderijem
Dit jaar is die belangstelling alleen
maar gegroeid. Tot de grote afne
mers behoort het bedrijfsleven. Mo
menteel is er in het Application and
Development Centre van General
Electric in Bergen op Zoom een ten
toonstelling van Hermans werk te
zien. Die expositie is echter niet vrij
elijk toegankelijk.
Wel toegankelijk is een tentoonstel
ling van werk van Herman Brood in
Hoofddorp. Daar kan men tot en met
7 januari terecht Die tentoonstelling
is alleen op werkdagen geopend.