I don
Speeïgoedgeweren
wekken verwarring
bij politie in VS
STRAFGEVANGENIS WAS BERUCHTSTE MISDADIGERS DE BAAS
:rT
ergeer lijkt o
DE STEM EXTRA DINSDAG 22 DECEMBER 1987 T48
Privacy
Verdronken
Aanslagen
Er is een dichte heg van
liguster rond mijn
tuin. Zij beschermt
mijn privacy. Aan
groene heining merk
direct dat mijn
woonplaats een
Londense ge
meente is en dat ik
niet ergens in een
Amerikaanse voor
stad woon. In Ame
rika liggen alle voor
tuinen open en bloot.
Zij zijn niet zorgvuldig afge
bakend. In Engeland wel. Met
heggen en schuttingen. Dit komt
omdat de Engelsen zeer gesteld
zijn op hun privacy. De heg van
liguster was er al toen ik hier
kwam wonen.
In mijn buurt hebben alle
huizen een dergelijke heining.
Hun bewoners kunnen elkaar
dus geen verwijten maken dat zij
zich te veel afzonderen op hun
eigen grondgebied. Alleen is het
erg vervelend dat zo'n heg elke
zomer minstens tweemaal moet
worden gesnoeid. Er zijn Engel
sen die hun heggeschaar eind
april al voor de dag halen. Zij
trimmen het groene gewas dan
een beetje bij. Want de Engels
man houdt van een verzorgd
grensgebied.
De heg die hem scheidt van
de akelige buitenwereld moet er
's zomers altijd heel netjes uit
zien. Zij is immers een stuk van
zijn particuliere privacy die van
zijn huis een kasteel maakt. Ge
zegd wordt dat de Engelsen niet
kunnen leven zonder privacy.
Zij laten zich met niemand in en
verwachten in ruil daarvoor dat
niemand zich om hen bekom
mert. Vreemd genoeg geniet hun
privacy geen wettelijke bescher
ming.
De woorden „Trespassers will
be prosecuted", die zoveel bete
kenen als 'Verboden toegang',
hoeven nergens au serieux te
worden genomen, want het En
gelse gerecht onderneemt niets
tegen indringers die geen schade
hebben aangericht. De conser
vatieve Lagerhuisafgevaardigde
van het laesdistrict Stafford,
William Cash, meent derhalve
dat er iets niet klopt. „Wat heb
je aan zogeheten privacy als die
geen recht is?" vraagt hij zich af.
De heer Cash heeft een wets
voorstel ingediend om te beko
men dat de legendarische En
gelse hang naar privacy voor
taan wetteüjk zou worden be
schermd.
Zijn initiatief wordt zeer lof
waardig genoemd, want iedere
rechtgeaarde Engelsman vindt
dat vandaag de dag zijn privacy
SIEMATIC KEUKENS TEGELS
BOUWMATERIALEN TIMMERI
ESDOORNLAAN 22 - OOSTERHOUT -
l/let nu ook eigen montagedlenst
badkamers, keukens en tegels
ULWAUKEE (ANP) -
ancy Swider en Mary
octer zijn teruggekeerd in
Amerikaanse schaats-
fors wordt belaagd. Voor t joeg. Beiden maken deel
meeste Engelsen is het streve :t van de twintig rijders en
naar privacy gewoon een uiti, jdsters tellende afvaardi-
van hun sterke verlangen a naar dp uan H
met rust te worden gelaten. I naar ae spelen van
grootste vijanden van Engelj "§ary'
privacy zyn dan ook de auto, t baantje in
te,ten en de media. De doors* bSui ten wijk van
Engelsman is van oordeel dath Laukee verzekerde Swider
vandaag de dag een overdrew J van ticket voor haar
groot aantal formulieren me, de Spelen. Ook in 1976,1980
invullen en dat te veel orgamsa 1984 nam de inmiddels 31-
ües op de hoogte zijn van zrj rijdster deel In 1976 was
diepste geheimen. nder tien dagen wereldre-
rdhoudster op de drie kilo-
Door Roger Simons
eter. Docter is nu 26.
Koplieden in de Ameri-
ianse ploeg zijn Bonnie Blair
Nick Thometz. Blair, twee
als wereldrecord-
„De computer betekent d eken geleden door de Oost-
ondergang van mijn privacy11 ïitse Christa Rothenburger
zegt hij. Ook de kranten hangt ittroond
hem de keel uit, want journalis
ten zijn te nieuwsgierig. Als he /-vttt nTiT7Ï
erop aankomt, respecteren z> k H I I ri P IX
niemands privacy. Wie echte /JJ V/ LI -Li AVJ-J-Ls
het traditionele verlangen vat
de Engelsman om door nierr
benaderd te worden nog
ondermijnt, zijn de Getuigd
van Jehovah. Die hangen I
zelfs op kerstmorgen aan je 1
Zeer nette - meestal Ameri
kaanse - zendelingen, die perst
ii vat
je bijbelkennis een
beurt willen geven. Weten a
dan niet dat jouw privacy sacro
sanct is? Nee, zij slaan zelfs geer ommunistisch land
iUDAPEST (DPA) - Ho
acht op je heg van Iguster.
Ook de wetenschap dat dt
doorsnee Engelsman zelden
vertrouwelijk gesprek
Uympische Zomerspeler
restigd.
- laandag besloot het nation,
met mensen die nog met vormt [ongarije in Budapest een pl(
hik aan hem werden voorat 1
steld, schijnt hen'te ontbreken portevenement, dat van 17
Nog een ander ge*aar voor j illidkorea wordt gehouden.
Engelse privacy zijl de buren
Telkens als zij ongewaagd je li-
gustergrens overschijden, kom
er heibel van. Je kuit procede
ren, maar dat is nier aan te ra
den, want 't kost vee geld, zelfs
WASHINGTON (RTR) - Een politieagent in Caliiir-
nië ging op onderzoek uit na een bericht dat geva-
pende mannen zich verdacht ophielden op een schol-
terrein.
Een paar minuten later
schoot de agent de 19-jarige
Leonard Falcon dood, die een
vuurwapen op hem had ge
richt dat speeldgoed bleek te
zijn van het soort dat in het
spel 'Laser tag' wordt ge
bruikt.
De agent vertelde nader
hand dat hij het speelgoed
wapen voor een echt wapen
had aangezien -een steeds
weer terugkerend probleem
voor de politie, aangezien
speelgoedvuurwapens steeds
meer op een echt wapen lij
ken.
Op een recente persconfe
rentie bij de nadering van
Kerstmis stelde het Congres
lid Mel Levine vast dat men
in Amerika met een „ernstig
nationaal probleem" werd
geconfronteerd.
Levine, een Democraat uit
het zuiden van Californië,
waar vele ernstige inciden
ten hebben plaatsgehad,
heeft een wetsontwerp inge
diend dat van fabrikanten
eist dat zij speelgoed vuurwa
pens zö maken, dat zij ge
makkelijk als zodanig te her
kennen zijn.
„Realistisch nagemaakte
vuurwapens kunnen niet al
tijd door politiemannen wor
den herkend, al zijn de om
standigheden nog zo gun
stig", aldus Levine. „Het is
niet eerlijk en onrealistisch
te verwachten dat zij altijd
het juiste onderscheid zullen
kunnen maken wanneer zij
denken dat zij in de loop van
een echt vuurwapen kijken."
Amerikaanse speelgoedfa
brikanten maken voor naar
schatting 200 miljoen dollar
per jaar speelgoedvuurwa
pens. Onder de populairste
types zijn het Uzi-machine
geweer, waterpistolen ge
maakt naar het M-16-pistool
en een pistool dat een afgiet
sel lijkt van een .357 Magnum
Colt Python.
Drie maanden geledo
trokken agenten hun pistole
tegen een moeder en has
drie kinderen op een weg i
Californië nadat haar jorgi
zoon een namaakpistool o;
een in burger geklede re
chercheur had gericht.
Een grote fabrikant van
speelgoedvuurwapens, Daisy
Manufacturing, is begainen
met het aanbrengen vai fel-
oranje lichtgevende merkte
kens op zijn speelgoelwa-
pens, om ze van het tchte
wapen te onderscheiden.
Een van de grootste kan-
handelaren in speelgoed
heeft de fabrikanten Éten
weten geen volmaakte ko
pieën meer ie acceptoen
zonder opvallend order-
scheidingsteken. Er zijn ter
bruikers die willen dat alle
speelgoedwapens felgeel ge
schilderd worden.
De U.S. Public Interest He-
search Group, een neutje
verbruikersorganisatie,
graag willen dat van
ne's wetsontwerp een
heel verbod wordt gemal
op het maken van speelgt
dat op vuurwapens
vanwege het risico voor 1
deren.
Levine is bereid zover
gaan als de nu voorgestel
maatregel geen succes h<
maar hij verwacht in dat
val straffe oppositie, vooral
van de kant van fabrikanten.
Jerald Vaughn, voorzitter
van de International Assn
ciation of Police Chiefs, vin®
het wetsontwerp van Levi®
„niet meer dan een
stap". Speelgoedvuurwape®
zijn, vindt hij, het zoveelste
teken van een samenlevM
die haar kinderen afstemt op
geweld door hen met vuur
wapens te leren spelen r"
elkaar doden voor de sport.
Als men zijn kinderen
Kerstmis Uzi's geeft,
Vaughn, dan is bezinning nCr
dig.
navolging van Hongarije
leeft het Olympisch comité
an Oost-Duitsland zich
laandagmiddag aangemeld
oor de Spelen van de 24ste
lympiade in Korea. Met de
wanneer je de zaak wint. Ett Bchrijving van de DDR komt
Engels tuinboek dat k wel eens
raadpleeg, zegt in veband met
dergelijke problemen „Wat et
ook gebeure, neem lever
advocaat in de arm."
et aantal deelnemende landen
an de Zomerspelen op 115.
'ermijn
)p 17 januari sluit de inschrij-
ingstermijn voor de Zomer
weien. Hongarije was gisteren
iet eerste, land uit het Oost-
dat zich bij het Interna-
ionaal Olympisch Comité
IOC) meldde. In 1984 behoorde
iongarije tot de landen, die de
pelen van Los Angeles boy-
Jtten en daarna lieten weten
sn dergelijke actie ook voor de
pelen van Seoul te overwegen,
oordkorea moest in de visie
an die landen een deel van de
profwedstrijden toegewezen
tijgen. Over een dergelijke si-
tering wordt nog steeds on-
ïrhandeld door de beide Ko
ea's en het IOC.
Hein Vergeer, de snelste all-
feell.
1 °nze sportredactie
,'ZELL - Hein Vergeer lijl
ptme te hervinden. Met Leo
thter voor de tweede achtere
t-Zowel op de 500 meter (3
'akte de vroegere wereldkar
had Vergeer 39,64 ge
inJ De l3este sprinttijden
de over drie dagen ge-
''de testwedstrijden kwa-
met 38,07 (500 meter) en
T (1000 meter) op naam
Jan Ykema, die vorige
de reeks Olympische
metaten werd toegevoegd,
e kortste afstand versloeg
lp'^lne Aaftink (41,9) onder
Slnst optimale omstan-
niA t? 9'ympisch kandidate
d Haringa. Marieke Stam,
ir o?eens 6611 startbewijs
'ft y voor het grijpen
startte wegens lichte
Alcatraz is nu toeristenoord
Robert Stroud had er al 33 jaren gevangenis opzitten,
voor hij er terecht kwam. Al Capone vond de binnen
plaats er wat klein, en bood aan haar op eigen kosten te
laten vergroten. Nog steeds spreekt Alcatraz, anderhalve
mijl uit de kust van San Francisco, tot ieders verbeel
ding. Maar in de eens zo beruchte federale gevangenis
komen nu alleen nog bezoekers, die dezelfde dag weer
naar huis mogen.
Door Frans Boogaard
's Morgens om half elf, drie
kwartier voor de eerste van de
vijf dagelijkse afvaarten, staan
op de pier al honderden kijk-
lustigen te wachten. Velen zijn
gekleed in een T-shirt met de
opdruk 'Staatseigendom - ge
vangenis van Alcatraz'; een en
keling loopt rond met een bolk-
nak a la Al Capone, op de kade
verkrijgbaar voor 1.75.
Dergelijke souvenirs, Alca-
traz-aanstekers en -hand
boeien, tinnen gevangeniskroe-
zen, plattegronden van de cel-
blokken en foto's en biografieën
van de beruchtste gevangenen,
zijn een gewild artikel. Alca
traz is een toeristische trek
pleister, die veel geld in het
laadje brengt.
San Francisco en de staat Ca
lifornia krijgen op die manier
iets terug van het vele geld dat
eerder aan de federale gevan
genis is gespendeerd, want als
gevolg van zijn geïsoleerde lig
ging waren de exploitatiekos
ten van dit paradepaardje on
der de Amerikaanse strafin
richtingen extreem hoog. Door
dat zoet water, brandstof en
voeding vrijwel dagelijks per
schip moesten worden aange
voerd en ook de onderhouds
kosten hoog waren, liep de be
groting van Alcatraz al snel op
tot tweemaal die van de door
snee federale gevangenis. Het
was de voornaamste reden dat
de toenmalig minister van Jus
titie, Robert Kennedy, in 1963
Alcatraz sloot.
De beroemdste strafinrich
ting ter wereld had er toen 29
jaar als federale gevangenis
opzitten, na eerst 25 jaar als mi
litaire gevangenis te hebben
gefungeerd.
vangenis zocht om zich beter
tegen aanslagen van concurre
rende bendes te kunnen be
schermen. Met 50.000 dollar op
zak verkoos hij de cel boven een
borgsom van nauwelijks 35.000
dollar. Hij kreeg toestemming
zijn cel met persoonlijke eigen
dommen in te richten, en hield
via een door de staat betaalde
telefoon contact met zijn kanto
ren in Chicago. In 1932 werd hij
op grond van belastingontdui
king en andere aanklachten tot
tien jaar veroordeeld, en in
1934, na twee jaar cel in Atlan
ta, werd hij naar Alcatraz
overgebracht.
Voor de leiding van de fede
rale gevangenis was zijn ver
blijf de vuurproef, maar Capo
ne, die in deze gevangenis geen
speciale privileges genoot, ge
droeg zich voorbeeldig. Hij
deed de was van medegevange
nen en bewakers, en had per
soonlijk alleen de grootste
moeite met het gebrek aan luxe
en de strenge huisregels. Maar
zijn aanbod om de krap-beme
ten buitenplaats, die nog altijd
in haar originele vorm bestaat,
Alcatraz, het eiland van waar geen ontsnappen mogelijk was.
Gehuisvest in de bombesten-
dige ruimten van het fort dat
het Amerikaanse leger in 1854
op de voorheen slechts door pe
likanen en zeehonden be
woonde rotsen bouwde, was
ook de militaire strafinrichting
die in 1909 werd geopend al een
monument van degelijkheid.
Toch wordt in alle brochures en
boeken over Alcatraz (het
eiland dankt zijn naam aan de
pelikanen: Isla de Alcatraces' is
Spaans voor 'Pelikaan-eiland')
een nadrukkelijk onderscheid
gemaakt tussen de ontsnap
pingspogingen van voor en na
1934.
Uit de minimaal bewaakte
militaire gevangenis ontsnap
ten in de loop van de tijd 23 ge
vangenen. Uit de veel strenger
bewaakte federale gevangenis -
met één bewaker op elke drie
gevangenen en voorzien van
toen moderne beveiligingssys
temen als elektronisch verze
kerde celdeuren, metaaldetec
toren en andere verklikkers -
slechts twee, en die werden
binnen een uur weer gepakt
Vijf anderen die het eiland
wisten te ontvluchten zijn nooit
teruggevonden, maar gemaks
halve nemen de autoriteiten
aan dat zij verdronken zijn. Het
koude water van de baai van
San Francisco (nooit boven 10
graden Celcius), dat bovendien
heel snel stroomde (tot 18 kilo
meter per uur) vormde een na
tuurlijke barrière, waarmee
niet te spotten viel.
Tijdens een van de ernstigste
opstanden, in mei '46, werden
bij een drie dagen durende be
zetting twee bewakers en drie
gevangenen gedood, en raakten
zeventien bewakers gewond.
Toch zou het nog tot begin van
de jaren '60 duren voor de dis
cussie over een humaner ge-
vangenisbeleid, ook voor deze
'rotste appels in de fruitmand',
naar een politiek niveau werd
getild, en 'attorney general' Ro
bert Kennedy zij n besluit om de
gevangenis van Alcatraz op te
heffen, kon aankondigen. De
plaatselijke bevolking, die voor
ontsnappingen altijd bang was
gebleven, drong daar al jaren
op aan.
Op 21 maart 1963 verliet de
laatste gevangene, aan handen
en voeten geboeid, het eiland.
Het was Frank Watherman, die
bij zijn vertrek 54 jaar peniten
tiaire ellende kort samenvatte:
„Alcatraz is nooit voor iemand
goed geweest."
Voor bijgaand artikel is ge
bruik gemaakt van 'Alcatraz,
federal penitentiary 1934 - 1963'
door James Fuller; Asteron,
april 1987.
op eigen kosten te laten vergro
ten, werd door de gevangenis
directie vriendelijk afgeslagen.
In 1938 werd een ernstige vorm
van syfilus bij hem vastgesteld,
en in mei van dat jaar bleek die
ook de hersenen te hebben aan
getast. Hij begon door de weeks
zijn zondagse kleren te dragen,
en keerde na het ontbijt naar de
verkeerde cel terug.
Bezoekers van Alcatraz, die
met door de dienst Toerisme
van San Francisco beschikbaar
gestelde cassetterecorders hun
eigen rondleiding door de ge
vangenis maken en slechts voor
aanvullende details nog een be
roep doen op de geünifor
meerde wachten van het natio
naal park dat Alcatraz sinds
1972 is, tonen voor zijn cel de
grootste belangstelling.
Robert Stroud, 'the Birdman
of Alcatraz', die meer dan vijf
tig jaar van zijn leven in ver
schillende gevangenissen door
bracht, is qua publieke belang
stelling goede tweede.
Deze fascinerende figuur, die
verscheidene moorden op zijn
geweten had en in de gevange
nis een grote belangstelling
voor vogels aan de dag legde,
schreef verschillende handlei
dingen voor de bestrijding van
vogelziekten, voordat in 1942
ook hij onder het strenge Alea-
traz-regime werd geplaatst,
waar het houden van vogels
hem werd verboden. Op de zie
kenafdeling, waar vlokken stof
en bergen vuil nu nog het ge
brek aan hygiëne onder de ge
vangenen lijken te willen illu
streren, had hij een grote ka
mer op het zuiden, die in de
verte op het stadsgewoel van
San Francisco uitzicht bood.
Toch dankt Alcatraz wellicht
nog zijn grootste bekendheid
aan de film die werd gemaakt
van de ontsnappingspoging - de
enige misschien die geslaagd is
- van Frank Lee Morris en de
broers Clarence en John Wil
liam Anglin. Zij verwijderden
in het voorjaar van 1962 het
metalen scherm voor de lucht
verversing in hun cel, en ver-
grootten het gat in de muur met UpStSllQ
keukengerei. Het door het zout
aangetaste cement liet zich
makkelijk wegbikken, waarna
ze via luchtkokers verder hun
weg zochten door het strengbe-
waakte complex. De bewakers
misleidden ze door op hun
hoofdkussen met papier, zee-
presten en haar gefabriceerde
koppen achter te laten.
daarna nooit meer iets van zich
te laten horen.
In een warme juninacht met
voor de baai van San Francisco
extreem langzaam-stromend
water verdwenen ze, om
Nog steeds is Alcatraz, dat nu
beschikt over een filmzaaltje,
een bescheiden documentatie-
ruimte en bewakers die moeten
voorkomen dat al te zeer geïn
teresseerden gevangenisruim
ten binnenlopen die door hun
bouwvallige staat gevaar kun
nen opleveren, een versterkt
fort, dat met modern gevange-
nisbeleid weinig te maken
heeft. De cellenblokken aan
weerszijden van 'Broadway', de
centrale gang, ademen bijna 25
jaar na de sluiting van de in
richting nog de beklemmende
sfeer waaraan gevangenen èn
bewakers moeten zijn blootge
steld. In het centrale deel van
de gevangenis waren sleutels
en wapens ook voor bewakers
taboe, evenals in de kantine,
waar ongewapende bewakers
toezicht moesten houden op ge
vangenen die zelf tenminste
met bestek waren uitgerust.
Het gevangeneneiland, dat nu
per jaar zo'n driekwart miljoen
bezoekers ontvangt, heeft be
roemde gasten geherbergd.
Van hen spant Al 'Scarface'
Capone natuurlijk de kroon.
Kapotte ruiten laten zien dat Alcatraz tegenwoordig verloederd is.
De celblokken van Alcatraz boden in de loop der jaren onderdak aan be
ruchte misdadigers.
Slechts van John Paul Scott,
een tot 30 jaar veroordeelde
bankrover, staat vast dat hij in
december '62 de baai overzwom
in de richting van Fort Point,
aan de zuidelijke punt van de
Golden Gate Bridge. Toen hij
daar op de rotsen aanspoelde,
was hij er dermate slecht aan
toe, dat hij niet meer kon lopen.
Via het ziekenhuis, waar hij
gelegenheid kreeg wat op te
knappen, belandde hij opnieuw
in Alcatraz.
Deze onbetwiste koning van
de Amerikaanse onderwereld,
die al op 25-jarige leeftijd een
weekinkomen had van 100.000
dollar, zat een korte gevange
nisstraf uit in Philadelphia op
grond van verboden wapenbe
zit, maar al zijn biografen gaan
ervan uit dat hij toen zelf de
veilige beslotenheid van de ge-
Voor de gevangenen van Alcatraz betekende de skyline van San Francisco de onbereikbare vrijheid.